Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесі
Мазмұны
Кіріспе
1. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін негіздеу
1.1.
Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу үрдістің экономикалық мәні
1.2.
Бостандық салық комитетінің сипаттамасы және басқару жүйесі
1.3.
Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесінің тағайындалуы және мақсаты
1.4.
«Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу» ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
1.4.1
1.4.2.
1.5.
Ақпараттық жүйелер құрылымына қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйелер қорларына қойылатын талаптар
Концептуалды схема
2.
Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін тұрғызуды жобалау
2.1. Есеп қойылымы
2.2.
“Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу” есебінің шарты
2.3.
2.4.
2.5.
2.5.1.
2.6. Есептің сипаттамасы
Ақпараттық қор
Математикалық жабдықтау
Мәселені шешудің алгоритмін сипаттау
Программалық жабдықтау
2.6.1
Есеп кешенін жүзеге асыруда қолданылатын программалар құралдар жабдығын сипаттау.
Қорытынды
Қолданған әдебиеттер
Кіріспе
1. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін негіздеу
1.1.
Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу үрдістің экономикалық мәні
1.2.
Бостандық салық комитетінің сипаттамасы және басқару жүйесі
1.3.
Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесінің тағайындалуы және мақсаты
1.4.
«Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу» ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
1.4.1
1.4.2.
1.5.
Ақпараттық жүйелер құрылымына қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйелер қорларына қойылатын талаптар
Концептуалды схема
2.
Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін тұрғызуды жобалау
2.1. Есеп қойылымы
2.2.
“Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу” есебінің шарты
2.3.
2.4.
2.5.
2.5.1.
2.6. Есептің сипаттамасы
Ақпараттық қор
Математикалық жабдықтау
Мәселені шешудің алгоритмін сипаттау
Программалық жабдықтау
2.6.1
Есеп кешенін жүзеге асыруда қолданылатын программалар құралдар жабдығын сипаттау.
Қорытынды
Қолданған әдебиеттер
Кіріспе
Мемлекет тәуелсіздігінің ең басты шарттарының бірі дербес салық саясаты болып табылатытындығы баршаға мәлім. Егемендік қолға тиген алғашқы күндерден-ақ салық қызметіне басты назар аударылғаны белгілі. Қай кезеңде болмасын кез-келген елдің қоғамдық әлеуеті мен тұрақтылығы, экономикалық дамуы мен өркендеуі салық жүйесінің іс-әрекетіне байланысты екені белгілі. Салық ісі күрделі. Нарықтық экономика жағдайында салық ісі жоғары дәрежеде болуы тиіс.Мемлекетте алынатын салықтардың түрлері,салық қызметінің мемлекеттік салық жүйесін құрайды. Қазақсатан Республикасының азаматтары Қазақстан Республикасының Конституциясына және Салық Кодексіне сәйкес экономикалық іс-әрекеттеріне байланысты мемелекеттік бюджетке төленетін міндетті төлемдерді бюджетке беріп отыруға міндетті. Салық комитеті біздің республикамыздағы азаматтарға салық төлемдерінің есептелуін және төленуінің тәртібін хабарлап, түсіндірулері керек, сонымен қатар бюджетке белгілі мерзімде түсіп отыруын бақылап отырулары қажет.Бүгінгі күнде салық комитеттерінің ең басты бағыттарының бірі ол қазіргі замандағы ақпараттық жүйелерді пайдалана отырып, салықты жинауды ұйымдастыруды жетілдіру. Мемлекеттің нарықтық қатынастарға өтуіне байланысты салық жүйесінің осы бағытта жаңа перспективалары пайда болды. Осыған байланысты ұйымдастыру мүмкіншілігінің біркелкі интегрирленген ақпараттық желісі пайда болды, яғни салық органдарының өз араларында және де басқа мекемелермен ақпараттық жүйесі тығыз, кең көлемде байланысу мүмкіншілігіне ие болды. Курстық жүмыс Бостандық аудандық салық комитеттіндегі жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін тұрғызу, яғни кез-келген уақытта салық инспекторының немесе салық төлеушінің сұранысы бойынша айқын, нақты салық төлемі бойынша ақпарат алуды ұйымдастырады, сонымен қатар есепті жылы мүлікке төленген салық жайлы толық ақпарат алуға көмектеседі. Курстық жүмыс кіріспеден, теориялық, негізгі, корытынды бөлімдерінен, әдебиеттер тізімінен тұрады.
«Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін негіздеу» бөлімінде пәндік сала, аудандық салық комитетінің сипаттамасы, есептің ақпараттық жүйесінің құрылу мақсаты және тағайындалуы қарастырылады. Программалық, математикалық, техникалық жабдықтау және “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың” ақпараттық жүйесінің концептуалды схемасы құрылған.
Негізгі бөлімде «Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу» есебінің шартын анықтау. Салық комитететінің ақпараттық жүйесінде есептер кешенін ұйымдастырудың экономикалық мәні, ақпараттық база және есептер кешенің жүзеге асыруда қолданылатын программалық жабдықтау құрылымы, оны жүзеге асыратын программалық құрал-жабдықтар, математикалық жабдықтау сипатталады. Курстық жүмыста 20 атаудан тұратын әдебиеттер тізімі берілген.
Мемлекет тәуелсіздігінің ең басты шарттарының бірі дербес салық саясаты болып табылатытындығы баршаға мәлім. Егемендік қолға тиген алғашқы күндерден-ақ салық қызметіне басты назар аударылғаны белгілі. Қай кезеңде болмасын кез-келген елдің қоғамдық әлеуеті мен тұрақтылығы, экономикалық дамуы мен өркендеуі салық жүйесінің іс-әрекетіне байланысты екені белгілі. Салық ісі күрделі. Нарықтық экономика жағдайында салық ісі жоғары дәрежеде болуы тиіс.Мемлекетте алынатын салықтардың түрлері,салық қызметінің мемлекеттік салық жүйесін құрайды. Қазақсатан Республикасының азаматтары Қазақстан Республикасының Конституциясына және Салық Кодексіне сәйкес экономикалық іс-әрекеттеріне байланысты мемелекеттік бюджетке төленетін міндетті төлемдерді бюджетке беріп отыруға міндетті. Салық комитеті біздің республикамыздағы азаматтарға салық төлемдерінің есептелуін және төленуінің тәртібін хабарлап, түсіндірулері керек, сонымен қатар бюджетке белгілі мерзімде түсіп отыруын бақылап отырулары қажет.Бүгінгі күнде салық комитеттерінің ең басты бағыттарының бірі ол қазіргі замандағы ақпараттық жүйелерді пайдалана отырып, салықты жинауды ұйымдастыруды жетілдіру. Мемлекеттің нарықтық қатынастарға өтуіне байланысты салық жүйесінің осы бағытта жаңа перспективалары пайда болды. Осыған байланысты ұйымдастыру мүмкіншілігінің біркелкі интегрирленген ақпараттық желісі пайда болды, яғни салық органдарының өз араларында және де басқа мекемелермен ақпараттық жүйесі тығыз, кең көлемде байланысу мүмкіншілігіне ие болды. Курстық жүмыс Бостандық аудандық салық комитеттіндегі жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін тұрғызу, яғни кез-келген уақытта салық инспекторының немесе салық төлеушінің сұранысы бойынша айқын, нақты салық төлемі бойынша ақпарат алуды ұйымдастырады, сонымен қатар есепті жылы мүлікке төленген салық жайлы толық ақпарат алуға көмектеседі. Курстық жүмыс кіріспеден, теориялық, негізгі, корытынды бөлімдерінен, әдебиеттер тізімінен тұрады.
«Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін негіздеу» бөлімінде пәндік сала, аудандық салық комитетінің сипаттамасы, есептің ақпараттық жүйесінің құрылу мақсаты және тағайындалуы қарастырылады. Программалық, математикалық, техникалық жабдықтау және “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың” ақпараттық жүйесінің концептуалды схемасы құрылған.
Негізгі бөлімде «Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу» есебінің шартын анықтау. Салық комитететінің ақпараттық жүйесінде есептер кешенін ұйымдастырудың экономикалық мәні, ақпараттық база және есептер кешенің жүзеге асыруда қолданылатын программалық жабдықтау құрылымы, оны жүзеге асыратын программалық құрал-жабдықтар, математикалық жабдықтау сипатталады. Курстық жүмыста 20 атаудан тұратын әдебиеттер тізімі берілген.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. “Салық Кодексі” Алматы -2005.
2. Стороженко Л.А., Матвеева И.А. “Информационно-компьютерные системы учета в Республике Казахстан” Алматы 1997
3. Неверова Е.Г. “Технология проектирования баз данных и знаний”. Алматы - 2000.
4. Қ.С. Байшоланова “Ақпараттық жүйелер теориясы”. Алматы: Экономика -2002
5. Н.Б.Бралиева, Қ.С.Байшоланова, Н.Л.Гагарина “Экономикадағы ақпараттық жүйелері”. Оқу құралы. Алматы 2001
6. Н.Б.Бралиева, В.Ф.Тимошенко, Н.Л.Гагарина “Информационные системы бизнеса”. Алматы 1994
7. Н.Г.Семенова “Автомотизированные информационные технологий в экономике”. Москва 2000
8. “Информационные системы в экономике”. Учебник под редакцией Дика В.В., Москва 1999
9. А.Д. Үмбеталиев, Ғ.Е. Керімбек “Салық және салық салу”.Алматы 2006
1. “Салық Кодексі” Алматы -2005.
2. Стороженко Л.А., Матвеева И.А. “Информационно-компьютерные системы учета в Республике Казахстан” Алматы 1997
3. Неверова Е.Г. “Технология проектирования баз данных и знаний”. Алматы - 2000.
4. Қ.С. Байшоланова “Ақпараттық жүйелер теориясы”. Алматы: Экономика -2002
5. Н.Б.Бралиева, Қ.С.Байшоланова, Н.Л.Гагарина “Экономикадағы ақпараттық жүйелері”. Оқу құралы. Алматы 2001
6. Н.Б.Бралиева, В.Ф.Тимошенко, Н.Л.Гагарина “Информационные системы бизнеса”. Алматы 1994
7. Н.Г.Семенова “Автомотизированные информационные технологий в экономике”. Москва 2000
8. “Информационные системы в экономике”. Учебник под редакцией Дика В.В., Москва 1999
9. А.Д. Үмбеталиев, Ғ.Е. Керімбек “Салық және салық салу”.Алматы 2006
Мазмұны
Кіріспе
1. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алудың ақпараттық жүйесін негіздеу
1.1. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу
үрдістің экономикалық мәні
1.2. Бостандық салық комитетінің сипаттамасы және басқару жүйесі
1.3. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алудың ақпараттық жүйесінің тағайындалуы және мақсаты
1.4. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алу ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
1.4.1 Ақпараттық жүйелер құрылымына қойылатын талаптар
1.4.2.Ақпараттық жүйелер қорларына қойылатын талаптар
Концептуалды схема
1.5.
2. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алудың ақпараттық жүйесін тұрғызуды жобалау
2.1. Есеп қойылымы
2.2. “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алу” есебінің шарты
2.3. Есептің сипаттамасы
2.4. Ақпараттық қор
2.5. Математикалық жабдықтау
2.5.1.Мәселені шешудің алгоритмін сипаттау
2.6. Программалық жабдықтау
2.6.1 Есеп кешенін жүзеге асыруда қолданылатын программалар құралдар
жабдығын сипаттау.
Қорытынды
Қолданған әдебиеттер
Кіріспе
Мемлекет тәуелсіздігінің ең басты шарттарының бірі дербес салық саясаты
болып табылатытындығы баршаға мәлім. Егемендік қолға тиген алғашқы
күндерден-ақ салық қызметіне басты назар аударылғаны белгілі. Қай кезеңде
болмасын кез-келген елдің қоғамдық әлеуеті мен тұрақтылығы, экономикалық
дамуы мен өркендеуі салық жүйесінің іс-әрекетіне байланысты екені белгілі.
Салық ісі күрделі. Нарықтық экономика жағдайында салық ісі жоғары дәрежеде
болуы тиіс.Мемлекетте алынатын салықтардың түрлері,салық қызметінің
мемлекеттік салық жүйесін құрайды. Қазақсатан Республикасының азаматтары
Қазақстан Республикасының Конституциясына және Салық Кодексіне сәйкес
экономикалық іс-әрекеттеріне байланысты мемелекеттік бюджетке төленетін
міндетті төлемдерді бюджетке беріп отыруға міндетті. Салық комитеті біздің
республикамыздағы азаматтарға салық төлемдерінің есептелуін және төленуінің
тәртібін хабарлап, түсіндірулері керек, сонымен қатар бюджетке белгілі
мерзімде түсіп отыруын бақылап отырулары қажет.Бүгінгі күнде салық
комитеттерінің ең басты бағыттарының бірі ол қазіргі замандағы ақпараттық
жүйелерді пайдалана отырып, салықты жинауды ұйымдастыруды жетілдіру.
Мемлекеттің нарықтық қатынастарға өтуіне байланысты салық жүйесінің осы
бағытта жаңа перспективалары пайда болды. Осыған байланысты ұйымдастыру
мүмкіншілігінің біркелкі интегрирленген ақпараттық желісі пайда болды, яғни
салық органдарының өз араларында және де басқа мекемелермен ақпараттық
жүйесі тығыз, кең көлемде байланысу мүмкіншілігіне ие болды. Курстық жүмыс
Бостандық аудандық салық комитеттіндегі жеке тұлғалардың мүліктеріне
салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін тұрғызу, яғни
кез-келген уақытта салық инспекторының немесе салық төлеушінің сұранысы
бойынша айқын, нақты салық төлемі бойынша ақпарат алуды ұйымдастырады,
сонымен қатар есепті жылы мүлікке төленген салық жайлы толық ақпарат алуға
көмектеседі. Курстық жүмыс кіріспеден, теориялық, негізгі, корытынды
бөлімдерінен, әдебиеттер тізімінен тұрады.
Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың
ақпараттық жүйесін негіздеу бөлімінде пәндік сала, аудандық салық
комитетінің сипаттамасы, есептің ақпараттық жүйесінің құрылу мақсаты және
тағайындалуы қарастырылады. Программалық, математикалық, техникалық
жабдықтау және “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін
есепке алудың” ақпараттық жүйесінің концептуалды схемасы құрылған.
Негізгі бөлімде Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық
төлемдерін есепке алу есебінің шартын анықтау. Салық комитететінің
ақпараттық жүйесінде есептер кешенін ұйымдастырудың экономикалық мәні,
ақпараттық база және есептер кешенің жүзеге асыруда қолданылатын
программалық жабдықтау құрылымы, оны жүзеге асыратын программалық құрал-
жабдықтар, математикалық жабдықтау сипатталады. Курстық жүмыста 20 атаудан
тұратын әдебиеттер тізімі берілген.
1. “ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ МҮЛІКТЕРІНЕ САЛЫНАТЫН САЛЫҚ ТӨЛЕМДЕРІН ЕСЕПКЕ АЛУДЫҢ
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН НЕГІЗДЕУ
1.1.Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу
үрдістің экономикалық мәні
Мүлік салығы - Қазақстан Республикасының аумағында меншік, шаруашылық
жүргізу немесе оралымды басқару құқығында салық салу обьектісі бар заңды
тұлғалар, жеке кәсіпкерлер және жеке тұлғалар төлейтін салық түрі.
Мүлік салығы жергілікті салық болып табылады. Мүлік жылжитын және
жылжымайтын болып бөлінеді.
Мүлік салығын төлеушілер және салық салу обьектілері.
Меншік құқығында салық салу обьектілері бар жеке тұлғалар жеке
тұлғалардың мүлік салығын төлеушілер болып табылады.
Мүлік салығын төлейтін жеке тұлғаларға да салық жеңілдіктері берілген.
Атап айтқанда:
1. 1995 жылы 24 сәуірдегі Салықтар және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына
сәйкес жеке тұлғалардың мүлік салығынан мүлік құнының 1000 ең төменгі айлық
жалақы мөлшерінде салық салынбайтын ең төменгі деңгей:
• Кеңестер Одағының Батырларына, Социалистік Еңбек Ерлеріне,
Ұлы Отан Соғысына қатысушылар мен соларға теңестірілген
адамдарға, Халық Қаһарманы атағына ие болғандар, III
дәрежелі Даңқ ордені, Отан орденімен марапатталған адамдар;
• Алтын алқа және Ардақты ана атағына ие болған көп балалы
аналар;
• I және II топ мүгедектер;
• Жеке тұратын зейнеткерлер.
1. Бүгінгі таңда мүлік салығын төлеуден босатылатын жеке тұлғалар:
1) мерзімді қызметтегі әскери қызметшілер мерзімді қызметтен өту
кезеңінде;
2) меншік құқығындағы барлық салық салу обьектілерінің жалпы құнынан
тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда
белгіленген бір мың айлық есептік көрсеткіш шегінде (2006 жылы АЕК –
1030 теңге):
• Кеңес Одағының Батырлары;
• Социалистік Еңбек Ерлері;
• Халық қаһарманы атағын алғандар, III дәрежелі Даңқ
орденімен және Отан орденімен марапатталған адамдар;
• Ардақты ана атағын алғандар және Алтын алқа алқасымен
марапатталған көп балалы аналар;
• жеке тұратын зейнеткерлер.
3) меншік құқығындағы барлық салық салу обьектілерінің жалпы құнынан
тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда
белгіленген бір мың бес жүз айлық есептік көрсеткіш шегінде (2006 жылы
АЕК – 1030 теңге):
• Ұлы Отан Соғысына қатысушылар мен оларға теңестірілген
адамдар;
• I және II топ мүгедектер;
Осы аталған адамдар пайдалануға немесе жалға берілген салық салу
обьектілері бойынша мүлік салығынан мұндай жеңілдік түрі қолданылмайды.
Салық салу обьектілерін меншік иесі сенімгерлік басқаруға немесе жалға
берген кезде салық салу обьектілері меншік иесінің келісімі бойынша
сенімгер басқарушы немесе жалгер берілген обьектілер бойынша салық төлеуші
болуы мүмкін.
Бұл ретте сенімгер басқарушының немесе жалгердің салық төлеуі салық салу
обьектілері меншік иесінің осы салық кезеңі үшін салық міндеттемесін
орындауы болып табылады.
Егер салық салу обьектісі бірнеше тұлғаның ортақ үлестік меншігінде
болса, осы тұлғалардың әрқайсысы салық төлеуші деп танылады.
Бірлескен ортақ меншіктегі салық салу обьектілері бойынша өздерінің
арасындағы келісіммен осы салық салу обьектісі меншік иелерінің бірі салық
төлеуші бола алады.
Жеке тұлғаларға меншік құқығымен тиесілі және кәсіпкерлік қызметте
пайдаланылмайтын мынадай обьектілер салық салу обьектісі болып табылады:
1) Қазақстан Республикасының аумағындағы тұрғын үй – жайлар, саяжай
құрылыстары, гараждар және өзге де құрылыстар, ғимараттар, үй – жайлар;
2) Қазақстан Республикасының аумағындағы аяқталмаған құрылыс обьектілері
– қоныстану кезінен басталады.
Әрбір жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындайтын уәкілетті орган белгілейтін салық салу обьектілерінің
құны жеке тұлғалар үшін салық базасы болып табылады.
Жеке тұлғалардың салық салу обьектілерінің құнын анықтау тәртібін
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
Салық төлеуші жеке тұлғаның бірнеше салық салу обьектілері болған
жағдайда, салық базасы әр обьект бойынша жеке – жеке есептейді.
Салықты есептеу мен төлеу тәртібі.
Жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық ставкалары:
1. Қазақстан Республикасының 1991 жылғы 24 желтоқсандағы Жеке адамдардың
мүлкіне салынатын салық туралы Заңына сәйкес жеке адамдардың мүлкіне
салынатын салық жыл сайын құрылыстардың, үй – жайлар мен ғимараттардың
түгенденген құнынан 0,1 пайыз нарқы бойынша, ал ол болмаған кезде – осы
құрылыстардың мемлекеттік міндетті сақтандыруы бойынша төлемдер есептеу
үшін қолданылатын бағамен төленеді.
2. 1995 жылғы 24 сәуірдегі Салықтар және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына
сәйкес жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын мүлкіне салық
салынатын мүліктің түгендемелік құнынан 0,5 пайыз көлемінде мүлік салығын
төлеген еді.
3. 2005 жылдың аяғына дейін жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық,
салық салу обьектілерінің құнына қарай мынадай ставкалар бойынша
есептелінді.
Мүлік салығының ставкалары
(2006 жылдың 1 қаңтарына дейін)
1)1000000 теңгеге дейін, қосаСалық салу обьектілері құнының
алғанда 0,1 пайызы
2)1000000 теңгеден жоғары – 1000 теңге + 1000000 теңгеден асатын сомадан
2000000 теңгеге дейін қоса 0,15 пайызы
алғанда
3)2000000 теңгеден жоғары – 2500 теңге + 2000000 теңгеден асатын сомадан
3000000 теңгеге дейін қоса 0,2 пайызы
алғанда
4) 3000000 теңгеден жоғары – 4500 теңге + 3000000 теңгеден асатын сомадан
4000000 теңгеге дейін қоса 0,3 пайызы
алғанда
5) 4000000 теңгеден жоғары – 7500 теңге + 4000000 теңгеден асатын сомадан
5000000 теңгеге дейін қоса 0,4 пайызы
алғанда
6)5000000 теңгеден жоғары – 11500 теңге + 5000000 теңгеден асатын сомадан
6000000 теңгеге дейін қоса 0,5 пайызы
алғанда
7)6000000 теңгеден жоғары – 16500 теңге + 6000000 теңгеден асатын сомадан
7000000 теңгеге дейін қоса 0,6 пайызы
алғанда
8)7000000 теңгеден жоғары – 22500 теңге + 7000000 теңгеден асатын
8000000 теңгеге дейін қоса
алғанда сомадан 0,7 пайызы
9) 8000000 теңгеден жоғары – 29500 теңге + 8000000 теңгеден асатын сомадан
9000000 теңгеге дейін қоса 0,8 пайызы
алғанда
10)9000000 теңгеден жоғары – 37500 теңге + 9000000 теңгеден асатын сомадан
10000000 теңгеге дейін қоса 0,9 пайызы
алғанда
11) 10000000 теңгеден жоғары 46500 теңге + 10000000 теңгеден асатын сомадан
1 пайызы
4. 22.11.2005 жылы №89 Заңымен жеке тұлғалардың мүлік салығына өзгерістер
енгізілді, салық ставкалары екі есе төмендеді, ол 2006 жылдың 1 қаңтарынан
бастап қолданысқа енгізіледі.
Мүлік салығының ставкалары
(2006 жылдың 1 қаңтарынан бастап)
1)1000000 теңгеге дейін, қосаСалық салу обьектілері құнының
алғанда 0,05 пайызы
2)1000000 теңгеден жоғары – 500 теңге + 1000000 теңгеден асатын сомадан
2000000 теңгеге дейін қоса 0,08 пайызы
алғанда
3)2000000 теңгеден жоғары – 1300 теңге + 2000000 теңгеден асатын сомадан
3000000 теңгеге дейін қоса 0,1 пайызы
алғанда
4) 3000000 теңгеден жоғары – 2300 теңге + 3000000 теңгеден асатын сомадан
4000000 теңгеге дейін қоса 0,15 пайызы
алғанда
5) 4000000 теңгеден жоғары – 3800 теңге + 4000000 теңгеден асатын сомадан
5000000 теңгеге дейін қоса 0,2 пайызы
алғанда
6)5000000 теңгеден жоғары – 5800 теңге + 5000000 теңгеден асатын сомадан
6000000 теңгеге дейін қоса 0,25 пайызы
алғанда
7)6000000 теңгеден жоғары – 8300 теңге + 6000000 теңгеден асатын сомадан
7000000 теңгеге дейін қоса 0,3 пайызы
алғанда
8)7000000 теңгеден жоғары – 11300 теңге + 7000000 теңгеден асатын
8000000 теңгеге дейін қоса
алғанда сомадан 0,35 пайызы
9) 8000000 теңгеден жоғары – 14800 теңге + 8000000 теңгеден асатын сомадан
9000000 теңгеге дейін қоса 0,4 пайызы
алғанда
10)9000000 теңгеден жоғары – 18800 теңге + 9000000 теңгеден асатын сомадан
10000000 теңгеге дейін қоса 0,45 пайызы
алғанда
11) 10000000 теңгеден жоғары 23300 теңге + 10000000 теңгеден асатын сомадан
0,5 пайызы
Салықты есептеу тәртібі.
Жеке тұлғалардың салық салу обьектілері бойынша салықты есептеуді салық
кезеңінің 1 тамызынан кешіктірілмейтін мерзімде тиісті салық ставкасын
салық базасына қолдану арқылы салық төлеушінің тұрғылықты жеріне қарамастан
салық салу обьектілерінің орналасқан жері бойынша салық органдары
жүргізеді.
Егер салық кезеңінің ұзақтығы 12 айдан кем болса, төлеуге жататын мүлік
салығы анықталған салық сомасын 12 – ге бөлу және салық кезеңінде меншік
құқығын іске асыру айларының санына көбейту жолымен есептеледі.
Бірнеше жеке тұлғаның бірнеше салық салу обьектілері болған жағдайда,
салықты есептеу әрбір салық салу обьектісі бойынша бөлек жүргізіледі.
Жаңадан құрылған салық салу обьектілері бойынша салықты есептеу олардың
құрылу жылынан кейінгі салық жылында жүргізіледі.
Салық салу обьектісі жойылған, қираған, бұзылған кезде жойылу, қирау,
бұзылу фактісін растап уәкілетті орган беретін құжаттар болған жағдайда
салық сомасын қайта есептеу жүргізіледі.
Салықты төлеу тәртібі.
Салық кезеңі ішінде салық төлеушінің салық төлеуден босатылу құқығы
туындаған кезде осы құқық туындаған айдан бастап салық сомасын қайта
есептеу жүргізіледі.
Бюджетке салық төлеу салық салу обьектілерінің орналасқан жері бойынша
есепті салық кезеңінің 1 қазанынан кешіктірілмей жүргізіледі.
Салық кезеңі ішінде салық салу обьектілеріне меншік құқықтары берілген
жағдайда салық сомасы мүлікке меншік құқықтарын іске асырудың нақты кезеңі
үшін есептеледі.
Меншік құқығын берген тұлға салық салу обьектісін іс жүзінде иелену
кезеңі үшін төленуге жататын салық сомасын меншік құқықтарын мемлекеттік
тіркеу кезіне дейін немесе тіркеу кезінде бюджетке енгізуге тиіс. Бұл
орайда бастапқы төлеушіге ағымдағы жылдың 1 қаңтарынан бастап, ол меншік
құқығын берген айдың басына дейін есептелген салық сомасы көрсетіледі. Одан
кейінгі төлеушіге мүлік салығының есептелген сомасы туралы салық органдары
жіберетін хабарламада оның меншік құқығы туындаған айдың басынан басталатын
кезең ішінде есептелген салық сомасы көрсетіледі.
Салықтың жылдық сомасын салық салынатын обьектіге меншік құқығын
мемлекеттік тіркеу кезінде тараптардың бірі бюджетке енгізуі мүмкін.
Аталған салық сомалары кейіннен қайталап төленбейді.
Жылжымайтын мүлікке құқықты және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік
тіркеу кезінде Қазақстан Республикасының Үкіметі уәкілеттік берген орган
салық салу обьектілерінің құнын айқындамаған жағдайда, салық алдыңғы салық
кезеңінде есептелген салық сомасы негізге алына отырып төленеді.
Жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салықты есептеу мен төлеу үшін салық
кезеңі – күнтізбелік жыл болып табылады.
Жеке тұлғалардың салық салу обьектілері жойылған, қираған, бұзылған кезде
салық салу обьектілерінің жойылу, қирау, бұзылу фактісі болған ай салық
кезеңінің есебіне кіреді.
1.2 Бостандық салық комитетінің сипаттамасы және басқару жүйесі
Бостандық аудандық салық комитетінің ұйымдастыру құрылымы
Төраға
Бостандық аудандық салық комитетінің барлық бөлімдері өз жұмыстарын
Президентінің Заңдық күші бар “Салық және бюджетке төленетін міндетті
төлемдер” жарлығы бойынша қызмет атқарады. Барлық бөлімдер қызмет көрсету
барысында Қазақстан Республикасының Конститутциясын, Қазақстан
Республикасының заңдары мен заңдық күші бар жарлықтарды, Қазақстан
Республикасының Президентінің шешімдерімен, сонымен қатар Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік Кіріс Министірлігінің басқа да нормативті
актілерін негізге ала отырып жүзеге асырады.
1 Аудандық салық төлеушілер бөлімі
Салық төлеушілерге кеңес береді (декларацияны толтыру, тіркеу формалары
және т.б.) декларацияларды қабылдайды, жобаланатын табыс туралы
анықтамаларды және есеп айырысуларды жүзеге асырады. Визуалды бақылауды
(барлық граффалардың дұрыс толтырылуын, қолтаңбалардың, мөрдің және т.б)
бірінші математикалық логикалық,яғни айқын қателерді тексереді мысалы:
салықтың табыстан көп болуы сияқты қателерді тексереді және дұрыс
толтырылған құжаттарды ақпараттық жабдықтау бөліміне береді.
2 Ақпараттық жабдықтау бөлімі
Ақпараттық жабдықтау бөлімін бөлім бастығы басқарады, ол жұмысты
ұйымдастырады, бөлімге жүктелген міндеттерді және сол бөлімдегі
қызметкерлердің міндеттерін белгілейді. Бөлімге келесі функционалдық
міндеттер жүктелген:
- Қазақстан Республикасының ИНИС жүйесінің тұрақты жұмыс істеуін
қамтамасыз ету;
- ЭКНА АЖ, ИСИД АЖ, НДС АЖ орнату;
- Қызметкерлердің Қазақстан Республикасының ИНИС жүйесімен сонымен
қатар ЭКНА АЖ, ИСИД АЖ, НДС АЖ көмекші ақпартаттық жүйелерімен жұмыс
жасауға үйрету;
- Аудандық әкімшіліктендіру деңгейінде ақпараттық жүйелер туралы арнайы
анықтамалық оқулықтар беруді ұйымдастыру, бақылау қажет;
- Салық комитетінің техникалық және ақпараттық қажеттіліктерін толығымен
қанағаттандыру үшін тиімді жағдай жасау;
- Ағымдағы есптердің орындалуын: сальдоны есептеу, өсімдердің өсуін,
қажетті ақпараттарды құруға, көмекші программалардың файлдарын жүктеуге
міндетті;
- Қазақстан республикасының Кіріс министрлігінің тапсырмасы бойынша
тапсырылатын бір рет орындалатын ақпараттардың уақытысында орындалуын
қамтамасыз ету;
- Техникалық оқуларды өткізу;
- Бюджетке уақытысында төленбеген 1-ші есеп беру бойынша айлық есеп
берудің орындалуын қамтамасыз ету;
- Бюджетке төленетін міндетті төлемдердің соммасы жайлы есеп беру
кәсіпорынның түріне байланысты, жеке тұлғалардың экономикалық іс-
әрекетіне байланысты дайындалады;
- “Мемлекеттік қызметкерлердің қызмет этикасысының ережесін” және
“Жемқорлықпен күрес” жайлы Қазақстан Республикасының заңының орындауға
міндетті.
Аудандық салық комитеттердің қолданатын программасы, ол Қазақстан
Республикасының интерленген салық ақпараттық жүйесі(ИСАЖ). Ол Қазақстан
Республикасының салық органдары мен салық төлеушілері арасында қолданатын
біріккен ақпараттық ортасы. Қазақстан Республикасының ИСАЖ жүйесінің
негізінен ол Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Кіріс Министрлігімен,
Қазақстан Республикасының салық төлеушілерін байланыстыру ортасы болып
табылады. ИСАЖ ең бірінші тапсырушысы Қазақстан Республикасының Кіріс
Министрлігінің салық комитеті болған, ал бұл программаны өңдеген Қарағанды
қаласындағы фирма Плюс микро Жеке шаруашылық серіктестігі болған.
Тапсырушының негізгі мақсаты ол: салық және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдердің түсімін арттыру және салық комитеті қызметкерлерінің
жұмыс орындарын автоматтандыру. ИСАЖ негізгі басылымдылықтары болып мыналар
табылады: салық төлеушілердің мемелекеттік реестрлерін бір орталықтан
жүргізу, яғни салық төлеушілерді тіркеу, есептен шығару, салық төлеушілер
жайлы қосымша мәліметтер енгізу, автоматты түрде жеке есеп айырысу шоттарын
ашу. ИСАЖ бірнеше құрамдас бөліктен тұрады: салық төлеушілерді тіркеу
қажетті құжаттарды қабылдау, алынған мәліметтерді сақтау, салық
төлеушілерге регистрациялық нөмір беру және тіркелгені жайлы растау құжатын
береді.Аудандық деңгейде тіркелу жайлы өтініш қабылданып республикалық
деңгейге жіберіледі, республикалық деңгейде жеке шоттарды жүргізу
декларациялардың өңделуін штрафтардың есептелуін, салық төлеушілердің артық
төлеген төлемдерін қайтарады. Салық төлеушілердің жеке шоттары туралы
мәліметтер Астана, Алматы қалаларында облыстық деңгейдегі мәліметтер,
мәліметтерді тіркеудің соңғы қорытындылары жүзеге асады, содан кейін салық
төлеушілерге регистрациялық нөмер(РНН) беріліп мәліметтер базасында
сақталады.Салықтық әкімшілік етудің негізгі есебі ол: салық операцияларын
жоспарлау, орындалуын бақылау, генерациялау болып табылады. Негізгі
атқаратын функциясы құжаттар айналысын автоматтандыру, тексеру
қорытындыларын өңдеу, хабарламалар генерациясын автоматтандыру.
3 Құқытық жабдықтау бөлімі
аудандық салық комитетінің экономикалық-бақылау жоспарын жасауға
қатысады және оның кезекпен орындалуын қамтамасыз етеді;
белгіленген заңдарға сәйкес аудандық салық комитетінің құқық қорғау
және басқа мемлекеттік мекемелерде ұсыну міндеті жүктеледі;
аудандық салық комитетінің талап ету жұмыстарын ұйымдастыруға
жүргізуін міндетті;
салық төлеушілермен салық комитетінің арасында болатын
түсінбеушіліктерде шешімдерін табуға міндетті;
- мемлекет мұра ретінде берген мүліктерді бағалауға, сақтауға, есеп
беруді жүзеге асырады;
- аудандық салық комитетінің басқа бөлімдерін қүқықтық ақпаратпен
қамтамасыз етеді. Қазақстан Республикасының заңдарын біркелкі
орындаулуын бақылайды, басқа мекемелерге жіберілетін түсініктеме
түріндегі хаттардың, шешімдердің дұрыстығын тексереді.
- салық төлеушілер арасында нормативті құқықтық актілерді түсіндіру
жұмыстарын жүргізеді.
4 Іс-құжаттардың айналысы және кадрлар жұмысын ұйымдастыру
Бұл бөлім өз жұмысын басқа бөлімдермен тығыз қарым-қатынаста жүзеге
асырады, басқа бөлімдерге жүктелетін функционалдық міндеттерді
қызметкерлерінің қызметтерін белгілейді.
Бөлімге ұйымдастыру жұмыстары бойынша келесі функционалдық міндеттер
жүктеледі:
- Тоқсандық, жылдық жоспарлардың өнделуін және экономикалық-бақылау
жұмыстарының өз уақытысында орындалуын бақылау;
- Салық комитетінің жұмыстарын жақсарту- әр бөлім бойынша олардың
функционалдық міндеттер шеңберін анықтау;
- Аудандық салық комитетінің басқармасына салық комитетінің жұмысын
жақсарту жайлы ұсыныстар жасау.
- Басқарманың ағымдағы және қорытынды ақпараттарды уақытысында алуын
бақылау;
- Жоғарғы органдардың сұранымдарына уақытылы жауап қайтарылуын бақылау;
- Қалалық салық комитетінің жоспарлы кеңестерінің хаттамаларын
құрастыру;
- Салық төлеушілерге Қазақстан Республикасының Салық кодексіне енгізілген
өзгерістер мен толықтырулар жайлы түсіндіретін семинарлар,кеңестер
ұйымдастыру жұмыстарын жүргізу;
Кадрлар жұмысы бойынша:
- Барлық қызметкерлердің дербес ісін жүргізуге, яғни дербес кітапшаларын
толтырады;
- Жұмысқа қабылдау, жұмыстан шығару, кезекті демалыс және т.б бұйрықтар
шығарады;
- Комиссиялар кеңесін өткізуді ұйымдастыру мемлекеттік қызметкерлердің
аттестациясын өткізу;
- Қызметкерлердің істеген жылына байланысты еңбек стажын белгілеу;
- Қызметкерлер бойынша статистикалық есеп беруді дайындау;
Архив жұмыстары бойынша:
- Салық төлеушілердің құқытық істері жөніндегі құжаттардың уақытылы
жиналуына;
- Салық төлеушілердің сұранысы бойынша басқа аудандық салық комитетіне
ауысуына байланысты қосымша құжаттарды тағайындау;
Іс-қағаздары бойынша:
- бөлім басқармаларына хаттардың уақытысында тапсырылуын орындау;
- телефонограмма, факс бойынша жіберілетін хабарлардың жауапты
қызметкерлерге уақытысында тапсырылуын қамтамасыз ету.
5 Өндіріп алу бөлімі
Бөлімге келесі функционалдық міндеттер жүктелген:
- салық төлеушілердің бюджетке берешек қарыздары және қаржылық-
шаруашылық іс-әрекеттерін талдау;
- салық төлеушілердің және оның дебиторларының есеп айырысу шотына
уақытылы төлемдердің түсуін бақылау;
- салық төлеушілердің дебиторлары жайлы мәліметтердің жүйелі болуы,
сонымен қатар жазбаша түрдегі хабардың жеткізілуін қамтамасыз ету;
- кәсіпорындар иелігіндегі мүліктердің тізімін ұйымдастыру;
- аукционға қатысқан мүліктің табысының бюджетке түсуін қадағалау;
- бюджетке қарызы бар салық төлеушілердің ақшаларының өздерінің банктегі
есеп шотарына түсуін бақылау;
- 2-Н формасын жасауға қатысу, мәліметтер ұсыну
- ГАИ, қалалық жер комитеті, БТИ басқа да мекемелерімен бірлесе отырып
жұмыс жасау;
- қарыздары бар кәсіпорындарды заң бойынша жауапқа тарту үшін қажетті
құжаттарды жинап құқықтық бөлімге беру;
- өз уақытысында салық есептілігін тапсырмағаны үшін жеке есеп айырысу
шоттарын жабу;
- салық төлеушілердің мезгілінде төленбеген салықтары туралы жазбаша хат
хабар беру.
6 Жанама салықтар бөлімі
Негізгі міндеттері ол салық комитеттінің ұсынылған декларациялардың,
есептеулердің дұрыстығын, салықтың дұрыс есептелуін жеке және заңды
тұлғаларға салынатын жанама салықтардың уақытысында төленуін қадағалайды.
Жанама салықтар бөліміне келесі функционалдық міндеттер жүктеледі:
-қосылған құнға салық және акциз бойынша қабылданған декларацияларды
жинақтап, тіркелген салық төлеушілерді тексеру;
-тұрақты дебет сальдосы бар кәсіпорындардың жай-күйін бақылау;
-жабдықтаушылардың есеп-фактураларын электронды мәліметтер базасын
қолдана отырып тексеру;
-акциз бойынша тематикалық тексерулерді жүзеге асыру;
-рейд тексерулерін жүзеге асыру;
-көлік жанармай құю станцияларын хронометражды тексеруін ұйымдастыру;
-№558 шешімге сәйкес кедендік құжаттарды рәсімдеу кезіндегі қосымша құн
салығының төленбеуін бақылау
7 Заңды тұлғалардың аудит бөлімі
Егер де кәсіпорындар тексерілетін құжаттарды толығымен ұсынбаса,
тексеруге қарсы болған жағдайда қаржы полициясына хабарлайды. Бөлімге
негізгі топтар бойынша келесі функционалдық міндеттер жүктелген:
-шаруашылық субъектілердің камералды тексерулерін жүзеге асырады;
-2-Н формасындағы есептілікке қажетті мәліметтерді талдау.
-әкімшілік жазаға тартылатын салық төлеушілердің хаттамаларын құқықтық
бөлімге беру;
-акт-сверкалар бойынша жеке есеп айырысу шоттарындағы төленбеген
салықтардың толық төленуін тексеру;
-құқық бөліміне заңға қайшы келген құжаттарды беру;
-Салық Кодексіне сәйкес келмейтін инспекторлардың іс-әрекеттері жайлы
заңды тұлғалардың өтініштерін қабылдап оны тексеру;
Техникалқ тексеруді қамтамасыз ету тобы бойынша орындалатын іс-әрекеттер:
-кәсіпорындардың нақты адресін анықтау;кәсіпорын туралы мәліметтер
жинақтау, яғни кәсіпорынның Әділет Министірлігінде тіркелгені жайлы
құжаттың бар болуы, құжаттың нөмірі, құрылтайшылар жайлы мәліметтер,
жетекшісінің, бас бухгалтерінің аты-жөні, тегі және т.б. реквизиттердің бар
болуын тексеру;
бұрын болған тексерулер жайлы мәліметтер ұсыну;
жеңілдіктер берілген кәсіпорындар жайлы мәліметтер ұсыну;
тексерілетін кәсіпорынның активі,банктегі есеп айырысу шоты, сауда
нүктелері жайлы ақпарат дайындау;
Алматы қаласының кедендік басқармасына, қалалық жер ресурстар
комитетіне, жылжымайтын мүлікті бағалау басқармасына және де басқа да
мекемелерде лицезияларының бар болуы жайлы сұраныс жіберу;
Кәсіпорындардың кассалық аппаратары бар ма? бар болса, салық
комитетінде тіркелген бе? тіркелсе оның тұрақты есеп беруін және
кассалық тәртібін тексереді.
8 Есеп және жинақтық талдау бөлімі
Негізінен бөлім бюджетке түсетін түсімдердің есебін жүргізеді.Төлемдер
есебі бойынша функционалдық міндеттерін төменде келтіреміз:
- бюджетке қаржының түсуінің есебі;
- салық төлеушілердің жеке шоттарының
уақытысында ашылуы және толығымен жүргізілуі;
- басшылықты қажетті ақпарататтармен қамтамасыз ету;
- салық төлемдерінің түсуі жайлы 1-Н есеп беруін және 1-Н төленбеген салық
жайлы есеп берулерді жедел жасау;
- бюджетке түсетін түсімдердің уақытылы және толықымен түсуін бақылау;
- түбіртектердегі(квитанция) мәндерді мәліметтер базасына енгізу және
дұрыс емес төлемдермен жұмыс жасау;
- салықты есептеу үшін жаңа мөлшерлемені есептеу;
- “Салық және басқа да бюджетке төленетін төлемдер туралы” Салық
кодексінің 39-бабына сәйкес салық төлеушілердің мерзімінде төлемеген
төлемдері үшін заң бойынша жауапқа тартылатын салық төлеушілердің
тізімін қүқықтық бөлімге тапсыру;
Жинақтық талдау бойынша орындалатын міндеттер:
- Кәсіпорындардың жай-күйі туралы айқын, мерзімінде ақпарат ұсыну;
- ірі кәсіпорындардың салық және басқа да міндетті төлемдерінің бюджетке
түсуін қамтамасыз ету;
- Алматы қаласы бойынша салық комитетінің №218 бұйрығы бойынша жобалық
көрсеткіштердің айлық талдаудың орындалуын қамтамасыз ету;
- барлық салық бойынша айлық түсімдердің динамикасын жасау;
- барлық салықтардың болжамының орындалуын факторлық талдауды жүзеге
асырады;
- салықтардың болжамдық көрсеткіші бойынша азаюын немесе көбеюін талдайды;
- ірі салық төлеушілердің айлық кестесін жасау;
- бекітілген салықтар бойынша жобалық көрсеткіштерді талдап ұсыну;
- айналым қоры 500000 мың теңгеден жоғары қоры бар кәсіпорындардың
есептіліктерін қабылдайды.
9 Жеке тұлғалардың аудит бөлімі
Жеке тұлғалардың салық комитетіне ұсынған декларациялардың айқындығын
тексереді, 2000 айлық есептік көрсеткіштен жоғары болса, шетел азаматтары
болса немесе шетелде табыс тапқан жеке тұлғалардың салық төлемдерінің дұрыс
есептелуін қадағалайды. Сонымен қатар жеке тұлғаларға салынатын
салықтардың мезгілінде бюджетке түсіп отыруын қамтамасыз ету. Инспекторлар
өздеріне белгіленген аумағы бойынша салық жинауды жүзеге асырады.
10 Заңды тұлғалармен жұмыс жөніндегі бөлім
Негізгі атқаратын қызметтері заңды тұлғалардың есептіліктерін қабылдау,
арнайы салық режимі бойынша тіркеу карточкаларын беру, қосылған құн салығы
бойынша есепте тұрған салық төлеушілерді есепке алу немесе есептен
шығарып тастау, белгіленген мерзім бойынша қағаз түрінде, почта арқылы
салық есептілігін қабылдау, әр салық есептілігін мәліметтер базасында
тіркеу екі рет тіркеу нөмерінің берілмеуін жібермеу.Тоқсандық есептілік
бойынша салық төлеушілердің жеке есеп айырысу шоттарын түгендеу белгіленген
мерзімі бойынша есептілік тапсырмаған кәсіпорындардың есеп айырысу шоттарын
жабу және бұндай мәліметтерді өндіріп алу бөліміне береді. Заңды тұлғалар
бөлімі басқа бөлімдер сияқты өз жұмыстарын Қазақстан Республикасының Салық
кодексі бойынша жүзеге асырады.
1.3. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың
ақпараттық жүйесінің тағайындалуы және мақсаты
Қандай болмасын ақпараттық жүйенің мақсаты ақпараттық жүйені тұрғызу
әдісіне, техникалық базасына, байланыс ұстап тұратын аппаратына, қолдану
саласына байланыссыз кез-келген уақытта нақты, толық ақпарат ұсыну болып
табылады. “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алу” ақпараттық жүйесінің негізгі мақсаты, ол салық төлемдерінің бюджетке
түсу көлемін арттыру, сонымен қатар қажетті ақпараттарды беру, жинау,
сақтау, өңдеу, іздеу. Экономикалық ақпараттар жүйесінің негізгі
мақсаттарына байланысты оның негізгі есебі төмендегі болып табылады:
- салық операцияларына қолданатын әдістердің және технологиялардың
тиімділігін арттыру;
- ақпараттар ағымының тиімділігін және оның айқындылығын арттыру;
- салық төлеушілер мен жұмыс жөніндегі бөлімнің жұмыс өнімділігін арттыру;
- ұсынылатын мәліметтердің нақты, дәл болуын қамтамасыз ету;
- салық төлеушілер бойынша алынатын деректердің жеделдігін арттыру;
- талаптар кешенінің және ақпарат қорғаудың орындалуын қамтамасыз ету;
- қызметтік процедуралардың жүзеге асуын бақылауды жақсарту.
“Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу”
ақпараттық жүйесінің тағайындалуының негізгі шарты салық комитетіндегі
қызметкерлердің, салық төлеушілердің салық төлеу туралы ақпарат беру
жұмыстарын автоматтандыру. Жүйенің ақпараттық функционалдық құрылымы
қосымша есептер кешенін қосуға және болашақта одан әрі қарай дамыту үшін
ашық болуы тиіс. Компьютерде жұмыс істеу үшін “достық интерфейсі” және
ақпараттық жүйе қолдануда қарапайым болуы керек, ол салық төлеушілер
бөліміндегі инспекторлардың мүлікке салынатын салықты есептеудегі
жұмыстарының өнімділігін арттырады.
1.4. “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу”
ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйе (АЖ) – бұл жүйе, жинауға, сақтауға, іздеуге, қайта
өңдеуге және сұраныстарға қатысты ақпараттарды қолданушылармен таныстыруға
арналған. АЖ өзіне программалық құралдар жиынтығының тікелей шешілетін
есептерін қосады.
Қолданушыларға жүйе өте ыңғайлы және ұнамды болатын интерфейс және рұқсат
етілмеген қимылдардан қорғау.
Осы АЖ ақпарат құпия болмайды және ішкі қолданушылар қолдана алады. Бірақ
жүйенің жұмыс істеу кезінде кедергілерден қорғауды қарастыру қажет,
қолданушылардың дұрыс емес қимылдарын, сондай – ақ істен шығуды қалпына
келтіру мүмкіншілігі бар.
Фактілерді ескеріп, компьютерлік жүйенің архитектурасына әсер етеді, оған
мынандай басты талаптар құрастырады:
- АЖ архитектурасы барлық жүйенің жұмыс тәртібінің бұзылу ықтималдығын
азайту қажет (жүйенің істен шығуы, ақпараттық базаның бұзылуы,
ақпараттардың жоғалуы немесе өзгеруі) қолданушылардың кездейсоқ және әдейі
жасалған қимылдары;
- ақпараттар легінің қатысуымен элементтер жүйесі арасындағы
ақпараттардың байланысы мен алмасуын іске асыру қажет;
- берілген тапсырмаларды қарастыру және ақпараттардың жаңартуын
жабдықтау;
- қарым – қатынас тәртібінде қолданушылардың сұраныстарының тапсырмаларын
іздеу;
- ақпараттарды ыңғайлы енгізу;
- ерте енгізілген ақпараттарға тез арада қол жеткізу;
- нормативтік – анықтама ақпараттарын қайта – қайта қарап отыру қажет;
- ақпараттық жеткілікті жылдамдық, ақпараттың ауысу көлемі және жиілігі
ағымдағы процестердің үдейі қозғалысына сәйкес келу керек .
1.4.1 Ақпараттық жүйелер құрылымына қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйе – бұл қиын жүйелер және элементтерді бөлек бөлімдерге
бөлуін талап етеді. Барлық жүйелерге бірден жасау мүмкін болмаса, олардың
бөлек бөлімдеріне жасау мүмкін болады. Бөлімдердің белгіленуі толығырақ
және нақтырырақ болса, жүйе элементтері, бөлімдердің ара – қатынасы және
тұрған жері анықталса, онда жүйенің қызмет істеуі және құру процесі
тиімдірірек болады.
АЖ құрылымы – бұл ішкі жазықтық – уақыттық байланыстарының тұрақты
тәртібі және элементтер мен жүйеасты бөлімдерінің арасындағы қатынасы,
жүйеастының атқаратын қызметтердің анықталуы және сыртқы ортамен өзара
байланысы.
АЖ жабдықтаушы және функционалды бөлімдерден тұрады. Жабдықтаушы бөлімі –
бұл есептердің және есептер комплексінің немесе жүйеастыларының жиынтығы,
бұл басқарудың маңызды бөлігін құрайды .
Есептер комплексі – бұл есеп жиынтығы, белгілі бір қасиетіне қарай
топталған.
Есеп – бұл автоматтандырылған функциялардың бөлігі, ақырғы немесе
ортааралық қорытындының нақты формада көрсетілуі (құжат, хабарлама және
т.б.)
Экономикалық есептердің келесідей ерекшеліктерін көрсетуге болады:
- жоғары алгоритмдеу;
- иерархиялық, яғни жүйе астыларына, блоктарға, есептер комплексіне
кіруі;
- шешімнің бір қалыптылығы;
- шешімге белгілі бір уақыттың болуы;
- типтік алгоритм шешімінің мүмкіндігі және жалпыламалығы;
- жүйенің шығу – кіру тапсырмаларының құрылымы және үлкен көлемі.
1.4.2. Ақпараттық жүйелер қорларына қойылатын талаптар
Ақпараттық ресурстар дегеніміз бір фирмаға құндылық және материалдық
ресурстар болып табылатын мәліметтер жиынтығын айтамыз, оған ішкі жадыда
сақталатын негізгі,көмекші мәліметтер массиві және кіру құжаттары жатады.
Ақпараттық жүйе қорларына келесі талаптар қойылады: ақпараттық
жабдықтауға қойылатын талаптар,программалық жабдықтауға қойылатын
талаптар,техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар, математикалық
жабдықтауға қойылатын талаптар, ақпараты қорғауға және программалық
құралдар жабдығына қойылатын талаптар.
Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар
Ақпараттық жабдықтау болып экономикалық ақпараттарды кодтау және біркелкі
жүйенің бірлігі болып табылады.
Ақпараттық жабдықтау келесі қойылатын талаптарды қанағаттандыруы керек:
- салық салынатын объектлердің, субъектлердің сипаттамаларына сәйкес келуі
керек,сонымен қатар ақпарат айқын,актуалды болу керек;
- салық мәліметтерінің есебіне қойылатын талаптарына сай келуі керек және
ақпарат толық болу керек;
- ақпарат құпиялылық деңгейі бойынша жіктелуі тиіс;
- ашық ақпаратқа қол жеткізу максималды түрде жеңілдетуі қажет.
1-кесте
Элементтер Сипаттамалар
Ақпараттық технология Мәліметтер базасында негізделген
Мәліметтер базасы типі Реляциондық
Кодтау жүйесі Фасеттік жүйе
Ақпараттық қорғау АЖ-мен жұмыс істеу кезінде парольдер
жүйесі қолданылады.
Техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Техникалық жабдықтау - автоматтандырылған ақпараттық жүйенің жұмысын
қамтамасыз ету үшін қолданылатын техникалық құраладар жабдығы. Техникалық
жабдықтау келесі талаптарды қанағаттандыруы тис:
- ақпараттық жүйенің ақпараттық есептерінің өнімділігін, берілген есептің
автоматты түрде дұрыс есептелуін қамтамасыз етуін орындау қажет;
- жаңа ақпараттандыру объектілерін ЭЕМ және автоматтандырылған жұмыс
орындарын енгізу жүйе конфигурациясына өзгерістерді енгізу мүкіндігінің
болуы.
- ақпараттың диалогты режимде өнделуін қамтамасыз ету;
- есептеуіш техника құралдарының құрамына бір типтегі, сериялы шығарылатын
құралдар болуы керек, өйткені мұндай құралдар техниканың қызмет
көрсетуін және программалық қамтамасыз етуді өндеуде тиімді болады.
Техникалық және программалық құралдардың құрамы келесі міндеттерді атқаруы
тиіс: еркін түрде мәліметтерге қол жеткізуді қалыптастыру,өндеу үрдісін
максималды түрде автоматтандыру, техникалық құралдар кешенінің істен шығып
қалғанда ақпараттарды қайта орнына келтіру және сақтауды қамтамасыз
ету,сонымен қатар өнделетін ақпараттардың құпиялықын сақтау керек.
Бостандық аудандық салық комитетінің жеке тұлғаларының ... жалғасы
Кіріспе
1. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алудың ақпараттық жүйесін негіздеу
1.1. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу
үрдістің экономикалық мәні
1.2. Бостандық салық комитетінің сипаттамасы және басқару жүйесі
1.3. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алудың ақпараттық жүйесінің тағайындалуы және мақсаты
1.4. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алу ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
1.4.1 Ақпараттық жүйелер құрылымына қойылатын талаптар
1.4.2.Ақпараттық жүйелер қорларына қойылатын талаптар
Концептуалды схема
1.5.
2. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алудың ақпараттық жүйесін тұрғызуды жобалау
2.1. Есеп қойылымы
2.2. “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алу” есебінің шарты
2.3. Есептің сипаттамасы
2.4. Ақпараттық қор
2.5. Математикалық жабдықтау
2.5.1.Мәселені шешудің алгоритмін сипаттау
2.6. Программалық жабдықтау
2.6.1 Есеп кешенін жүзеге асыруда қолданылатын программалар құралдар
жабдығын сипаттау.
Қорытынды
Қолданған әдебиеттер
Кіріспе
Мемлекет тәуелсіздігінің ең басты шарттарының бірі дербес салық саясаты
болып табылатытындығы баршаға мәлім. Егемендік қолға тиген алғашқы
күндерден-ақ салық қызметіне басты назар аударылғаны белгілі. Қай кезеңде
болмасын кез-келген елдің қоғамдық әлеуеті мен тұрақтылығы, экономикалық
дамуы мен өркендеуі салық жүйесінің іс-әрекетіне байланысты екені белгілі.
Салық ісі күрделі. Нарықтық экономика жағдайында салық ісі жоғары дәрежеде
болуы тиіс.Мемлекетте алынатын салықтардың түрлері,салық қызметінің
мемлекеттік салық жүйесін құрайды. Қазақсатан Республикасының азаматтары
Қазақстан Республикасының Конституциясына және Салық Кодексіне сәйкес
экономикалық іс-әрекеттеріне байланысты мемелекеттік бюджетке төленетін
міндетті төлемдерді бюджетке беріп отыруға міндетті. Салық комитеті біздің
республикамыздағы азаматтарға салық төлемдерінің есептелуін және төленуінің
тәртібін хабарлап, түсіндірулері керек, сонымен қатар бюджетке белгілі
мерзімде түсіп отыруын бақылап отырулары қажет.Бүгінгі күнде салық
комитеттерінің ең басты бағыттарының бірі ол қазіргі замандағы ақпараттық
жүйелерді пайдалана отырып, салықты жинауды ұйымдастыруды жетілдіру.
Мемлекеттің нарықтық қатынастарға өтуіне байланысты салық жүйесінің осы
бағытта жаңа перспективалары пайда болды. Осыған байланысты ұйымдастыру
мүмкіншілігінің біркелкі интегрирленген ақпараттық желісі пайда болды, яғни
салық органдарының өз араларында және де басқа мекемелермен ақпараттық
жүйесі тығыз, кең көлемде байланысу мүмкіншілігіне ие болды. Курстық жүмыс
Бостандық аудандық салық комитеттіндегі жеке тұлғалардың мүліктеріне
салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін тұрғызу, яғни
кез-келген уақытта салық инспекторының немесе салық төлеушінің сұранысы
бойынша айқын, нақты салық төлемі бойынша ақпарат алуды ұйымдастырады,
сонымен қатар есепті жылы мүлікке төленген салық жайлы толық ақпарат алуға
көмектеседі. Курстық жүмыс кіріспеден, теориялық, негізгі, корытынды
бөлімдерінен, әдебиеттер тізімінен тұрады.
Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың
ақпараттық жүйесін негіздеу бөлімінде пәндік сала, аудандық салық
комитетінің сипаттамасы, есептің ақпараттық жүйесінің құрылу мақсаты және
тағайындалуы қарастырылады. Программалық, математикалық, техникалық
жабдықтау және “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін
есепке алудың” ақпараттық жүйесінің концептуалды схемасы құрылған.
Негізгі бөлімде Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық
төлемдерін есепке алу есебінің шартын анықтау. Салық комитететінің
ақпараттық жүйесінде есептер кешенін ұйымдастырудың экономикалық мәні,
ақпараттық база және есептер кешенің жүзеге асыруда қолданылатын
программалық жабдықтау құрылымы, оны жүзеге асыратын программалық құрал-
жабдықтар, математикалық жабдықтау сипатталады. Курстық жүмыста 20 атаудан
тұратын әдебиеттер тізімі берілген.
1. “ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ МҮЛІКТЕРІНЕ САЛЫНАТЫН САЛЫҚ ТӨЛЕМДЕРІН ЕСЕПКЕ АЛУДЫҢ
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН НЕГІЗДЕУ
1.1.Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу
үрдістің экономикалық мәні
Мүлік салығы - Қазақстан Республикасының аумағында меншік, шаруашылық
жүргізу немесе оралымды басқару құқығында салық салу обьектісі бар заңды
тұлғалар, жеке кәсіпкерлер және жеке тұлғалар төлейтін салық түрі.
Мүлік салығы жергілікті салық болып табылады. Мүлік жылжитын және
жылжымайтын болып бөлінеді.
Мүлік салығын төлеушілер және салық салу обьектілері.
Меншік құқығында салық салу обьектілері бар жеке тұлғалар жеке
тұлғалардың мүлік салығын төлеушілер болып табылады.
Мүлік салығын төлейтін жеке тұлғаларға да салық жеңілдіктері берілген.
Атап айтқанда:
1. 1995 жылы 24 сәуірдегі Салықтар және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына
сәйкес жеке тұлғалардың мүлік салығынан мүлік құнының 1000 ең төменгі айлық
жалақы мөлшерінде салық салынбайтын ең төменгі деңгей:
• Кеңестер Одағының Батырларына, Социалистік Еңбек Ерлеріне,
Ұлы Отан Соғысына қатысушылар мен соларға теңестірілген
адамдарға, Халық Қаһарманы атағына ие болғандар, III
дәрежелі Даңқ ордені, Отан орденімен марапатталған адамдар;
• Алтын алқа және Ардақты ана атағына ие болған көп балалы
аналар;
• I және II топ мүгедектер;
• Жеке тұратын зейнеткерлер.
1. Бүгінгі таңда мүлік салығын төлеуден босатылатын жеке тұлғалар:
1) мерзімді қызметтегі әскери қызметшілер мерзімді қызметтен өту
кезеңінде;
2) меншік құқығындағы барлық салық салу обьектілерінің жалпы құнынан
тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда
белгіленген бір мың айлық есептік көрсеткіш шегінде (2006 жылы АЕК –
1030 теңге):
• Кеңес Одағының Батырлары;
• Социалистік Еңбек Ерлері;
• Халық қаһарманы атағын алғандар, III дәрежелі Даңқ
орденімен және Отан орденімен марапатталған адамдар;
• Ардақты ана атағын алғандар және Алтын алқа алқасымен
марапатталған көп балалы аналар;
• жеке тұратын зейнеткерлер.
3) меншік құқығындағы барлық салық салу обьектілерінің жалпы құнынан
тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда
белгіленген бір мың бес жүз айлық есептік көрсеткіш шегінде (2006 жылы
АЕК – 1030 теңге):
• Ұлы Отан Соғысына қатысушылар мен оларға теңестірілген
адамдар;
• I және II топ мүгедектер;
Осы аталған адамдар пайдалануға немесе жалға берілген салық салу
обьектілері бойынша мүлік салығынан мұндай жеңілдік түрі қолданылмайды.
Салық салу обьектілерін меншік иесі сенімгерлік басқаруға немесе жалға
берген кезде салық салу обьектілері меншік иесінің келісімі бойынша
сенімгер басқарушы немесе жалгер берілген обьектілер бойынша салық төлеуші
болуы мүмкін.
Бұл ретте сенімгер басқарушының немесе жалгердің салық төлеуі салық салу
обьектілері меншік иесінің осы салық кезеңі үшін салық міндеттемесін
орындауы болып табылады.
Егер салық салу обьектісі бірнеше тұлғаның ортақ үлестік меншігінде
болса, осы тұлғалардың әрқайсысы салық төлеуші деп танылады.
Бірлескен ортақ меншіктегі салық салу обьектілері бойынша өздерінің
арасындағы келісіммен осы салық салу обьектісі меншік иелерінің бірі салық
төлеуші бола алады.
Жеке тұлғаларға меншік құқығымен тиесілі және кәсіпкерлік қызметте
пайдаланылмайтын мынадай обьектілер салық салу обьектісі болып табылады:
1) Қазақстан Республикасының аумағындағы тұрғын үй – жайлар, саяжай
құрылыстары, гараждар және өзге де құрылыстар, ғимараттар, үй – жайлар;
2) Қазақстан Республикасының аумағындағы аяқталмаған құрылыс обьектілері
– қоныстану кезінен басталады.
Әрбір жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындайтын уәкілетті орган белгілейтін салық салу обьектілерінің
құны жеке тұлғалар үшін салық базасы болып табылады.
Жеке тұлғалардың салық салу обьектілерінің құнын анықтау тәртібін
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
Салық төлеуші жеке тұлғаның бірнеше салық салу обьектілері болған
жағдайда, салық базасы әр обьект бойынша жеке – жеке есептейді.
Салықты есептеу мен төлеу тәртібі.
Жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық ставкалары:
1. Қазақстан Республикасының 1991 жылғы 24 желтоқсандағы Жеке адамдардың
мүлкіне салынатын салық туралы Заңына сәйкес жеке адамдардың мүлкіне
салынатын салық жыл сайын құрылыстардың, үй – жайлар мен ғимараттардың
түгенденген құнынан 0,1 пайыз нарқы бойынша, ал ол болмаған кезде – осы
құрылыстардың мемлекеттік міндетті сақтандыруы бойынша төлемдер есептеу
үшін қолданылатын бағамен төленеді.
2. 1995 жылғы 24 сәуірдегі Салықтар және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына
сәйкес жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын мүлкіне салық
салынатын мүліктің түгендемелік құнынан 0,5 пайыз көлемінде мүлік салығын
төлеген еді.
3. 2005 жылдың аяғына дейін жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық,
салық салу обьектілерінің құнына қарай мынадай ставкалар бойынша
есептелінді.
Мүлік салығының ставкалары
(2006 жылдың 1 қаңтарына дейін)
1)1000000 теңгеге дейін, қосаСалық салу обьектілері құнының
алғанда 0,1 пайызы
2)1000000 теңгеден жоғары – 1000 теңге + 1000000 теңгеден асатын сомадан
2000000 теңгеге дейін қоса 0,15 пайызы
алғанда
3)2000000 теңгеден жоғары – 2500 теңге + 2000000 теңгеден асатын сомадан
3000000 теңгеге дейін қоса 0,2 пайызы
алғанда
4) 3000000 теңгеден жоғары – 4500 теңге + 3000000 теңгеден асатын сомадан
4000000 теңгеге дейін қоса 0,3 пайызы
алғанда
5) 4000000 теңгеден жоғары – 7500 теңге + 4000000 теңгеден асатын сомадан
5000000 теңгеге дейін қоса 0,4 пайызы
алғанда
6)5000000 теңгеден жоғары – 11500 теңге + 5000000 теңгеден асатын сомадан
6000000 теңгеге дейін қоса 0,5 пайызы
алғанда
7)6000000 теңгеден жоғары – 16500 теңге + 6000000 теңгеден асатын сомадан
7000000 теңгеге дейін қоса 0,6 пайызы
алғанда
8)7000000 теңгеден жоғары – 22500 теңге + 7000000 теңгеден асатын
8000000 теңгеге дейін қоса
алғанда сомадан 0,7 пайызы
9) 8000000 теңгеден жоғары – 29500 теңге + 8000000 теңгеден асатын сомадан
9000000 теңгеге дейін қоса 0,8 пайызы
алғанда
10)9000000 теңгеден жоғары – 37500 теңге + 9000000 теңгеден асатын сомадан
10000000 теңгеге дейін қоса 0,9 пайызы
алғанда
11) 10000000 теңгеден жоғары 46500 теңге + 10000000 теңгеден асатын сомадан
1 пайызы
4. 22.11.2005 жылы №89 Заңымен жеке тұлғалардың мүлік салығына өзгерістер
енгізілді, салық ставкалары екі есе төмендеді, ол 2006 жылдың 1 қаңтарынан
бастап қолданысқа енгізіледі.
Мүлік салығының ставкалары
(2006 жылдың 1 қаңтарынан бастап)
1)1000000 теңгеге дейін, қосаСалық салу обьектілері құнының
алғанда 0,05 пайызы
2)1000000 теңгеден жоғары – 500 теңге + 1000000 теңгеден асатын сомадан
2000000 теңгеге дейін қоса 0,08 пайызы
алғанда
3)2000000 теңгеден жоғары – 1300 теңге + 2000000 теңгеден асатын сомадан
3000000 теңгеге дейін қоса 0,1 пайызы
алғанда
4) 3000000 теңгеден жоғары – 2300 теңге + 3000000 теңгеден асатын сомадан
4000000 теңгеге дейін қоса 0,15 пайызы
алғанда
5) 4000000 теңгеден жоғары – 3800 теңге + 4000000 теңгеден асатын сомадан
5000000 теңгеге дейін қоса 0,2 пайызы
алғанда
6)5000000 теңгеден жоғары – 5800 теңге + 5000000 теңгеден асатын сомадан
6000000 теңгеге дейін қоса 0,25 пайызы
алғанда
7)6000000 теңгеден жоғары – 8300 теңге + 6000000 теңгеден асатын сомадан
7000000 теңгеге дейін қоса 0,3 пайызы
алғанда
8)7000000 теңгеден жоғары – 11300 теңге + 7000000 теңгеден асатын
8000000 теңгеге дейін қоса
алғанда сомадан 0,35 пайызы
9) 8000000 теңгеден жоғары – 14800 теңге + 8000000 теңгеден асатын сомадан
9000000 теңгеге дейін қоса 0,4 пайызы
алғанда
10)9000000 теңгеден жоғары – 18800 теңге + 9000000 теңгеден асатын сомадан
10000000 теңгеге дейін қоса 0,45 пайызы
алғанда
11) 10000000 теңгеден жоғары 23300 теңге + 10000000 теңгеден асатын сомадан
0,5 пайызы
Салықты есептеу тәртібі.
Жеке тұлғалардың салық салу обьектілері бойынша салықты есептеуді салық
кезеңінің 1 тамызынан кешіктірілмейтін мерзімде тиісті салық ставкасын
салық базасына қолдану арқылы салық төлеушінің тұрғылықты жеріне қарамастан
салық салу обьектілерінің орналасқан жері бойынша салық органдары
жүргізеді.
Егер салық кезеңінің ұзақтығы 12 айдан кем болса, төлеуге жататын мүлік
салығы анықталған салық сомасын 12 – ге бөлу және салық кезеңінде меншік
құқығын іске асыру айларының санына көбейту жолымен есептеледі.
Бірнеше жеке тұлғаның бірнеше салық салу обьектілері болған жағдайда,
салықты есептеу әрбір салық салу обьектісі бойынша бөлек жүргізіледі.
Жаңадан құрылған салық салу обьектілері бойынша салықты есептеу олардың
құрылу жылынан кейінгі салық жылында жүргізіледі.
Салық салу обьектісі жойылған, қираған, бұзылған кезде жойылу, қирау,
бұзылу фактісін растап уәкілетті орган беретін құжаттар болған жағдайда
салық сомасын қайта есептеу жүргізіледі.
Салықты төлеу тәртібі.
Салық кезеңі ішінде салық төлеушінің салық төлеуден босатылу құқығы
туындаған кезде осы құқық туындаған айдан бастап салық сомасын қайта
есептеу жүргізіледі.
Бюджетке салық төлеу салық салу обьектілерінің орналасқан жері бойынша
есепті салық кезеңінің 1 қазанынан кешіктірілмей жүргізіледі.
Салық кезеңі ішінде салық салу обьектілеріне меншік құқықтары берілген
жағдайда салық сомасы мүлікке меншік құқықтарын іске асырудың нақты кезеңі
үшін есептеледі.
Меншік құқығын берген тұлға салық салу обьектісін іс жүзінде иелену
кезеңі үшін төленуге жататын салық сомасын меншік құқықтарын мемлекеттік
тіркеу кезіне дейін немесе тіркеу кезінде бюджетке енгізуге тиіс. Бұл
орайда бастапқы төлеушіге ағымдағы жылдың 1 қаңтарынан бастап, ол меншік
құқығын берген айдың басына дейін есептелген салық сомасы көрсетіледі. Одан
кейінгі төлеушіге мүлік салығының есептелген сомасы туралы салық органдары
жіберетін хабарламада оның меншік құқығы туындаған айдың басынан басталатын
кезең ішінде есептелген салық сомасы көрсетіледі.
Салықтың жылдық сомасын салық салынатын обьектіге меншік құқығын
мемлекеттік тіркеу кезінде тараптардың бірі бюджетке енгізуі мүмкін.
Аталған салық сомалары кейіннен қайталап төленбейді.
Жылжымайтын мүлікке құқықты және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік
тіркеу кезінде Қазақстан Республикасының Үкіметі уәкілеттік берген орган
салық салу обьектілерінің құнын айқындамаған жағдайда, салық алдыңғы салық
кезеңінде есептелген салық сомасы негізге алына отырып төленеді.
Жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салықты есептеу мен төлеу үшін салық
кезеңі – күнтізбелік жыл болып табылады.
Жеке тұлғалардың салық салу обьектілері жойылған, қираған, бұзылған кезде
салық салу обьектілерінің жойылу, қирау, бұзылу фактісі болған ай салық
кезеңінің есебіне кіреді.
1.2 Бостандық салық комитетінің сипаттамасы және басқару жүйесі
Бостандық аудандық салық комитетінің ұйымдастыру құрылымы
Төраға
Бостандық аудандық салық комитетінің барлық бөлімдері өз жұмыстарын
Президентінің Заңдық күші бар “Салық және бюджетке төленетін міндетті
төлемдер” жарлығы бойынша қызмет атқарады. Барлық бөлімдер қызмет көрсету
барысында Қазақстан Республикасының Конститутциясын, Қазақстан
Республикасының заңдары мен заңдық күші бар жарлықтарды, Қазақстан
Республикасының Президентінің шешімдерімен, сонымен қатар Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік Кіріс Министірлігінің басқа да нормативті
актілерін негізге ала отырып жүзеге асырады.
1 Аудандық салық төлеушілер бөлімі
Салық төлеушілерге кеңес береді (декларацияны толтыру, тіркеу формалары
және т.б.) декларацияларды қабылдайды, жобаланатын табыс туралы
анықтамаларды және есеп айырысуларды жүзеге асырады. Визуалды бақылауды
(барлық граффалардың дұрыс толтырылуын, қолтаңбалардың, мөрдің және т.б)
бірінші математикалық логикалық,яғни айқын қателерді тексереді мысалы:
салықтың табыстан көп болуы сияқты қателерді тексереді және дұрыс
толтырылған құжаттарды ақпараттық жабдықтау бөліміне береді.
2 Ақпараттық жабдықтау бөлімі
Ақпараттық жабдықтау бөлімін бөлім бастығы басқарады, ол жұмысты
ұйымдастырады, бөлімге жүктелген міндеттерді және сол бөлімдегі
қызметкерлердің міндеттерін белгілейді. Бөлімге келесі функционалдық
міндеттер жүктелген:
- Қазақстан Республикасының ИНИС жүйесінің тұрақты жұмыс істеуін
қамтамасыз ету;
- ЭКНА АЖ, ИСИД АЖ, НДС АЖ орнату;
- Қызметкерлердің Қазақстан Республикасының ИНИС жүйесімен сонымен
қатар ЭКНА АЖ, ИСИД АЖ, НДС АЖ көмекші ақпартаттық жүйелерімен жұмыс
жасауға үйрету;
- Аудандық әкімшіліктендіру деңгейінде ақпараттық жүйелер туралы арнайы
анықтамалық оқулықтар беруді ұйымдастыру, бақылау қажет;
- Салық комитетінің техникалық және ақпараттық қажеттіліктерін толығымен
қанағаттандыру үшін тиімді жағдай жасау;
- Ағымдағы есптердің орындалуын: сальдоны есептеу, өсімдердің өсуін,
қажетті ақпараттарды құруға, көмекші программалардың файлдарын жүктеуге
міндетті;
- Қазақстан республикасының Кіріс министрлігінің тапсырмасы бойынша
тапсырылатын бір рет орындалатын ақпараттардың уақытысында орындалуын
қамтамасыз ету;
- Техникалық оқуларды өткізу;
- Бюджетке уақытысында төленбеген 1-ші есеп беру бойынша айлық есеп
берудің орындалуын қамтамасыз ету;
- Бюджетке төленетін міндетті төлемдердің соммасы жайлы есеп беру
кәсіпорынның түріне байланысты, жеке тұлғалардың экономикалық іс-
әрекетіне байланысты дайындалады;
- “Мемлекеттік қызметкерлердің қызмет этикасысының ережесін” және
“Жемқорлықпен күрес” жайлы Қазақстан Республикасының заңының орындауға
міндетті.
Аудандық салық комитеттердің қолданатын программасы, ол Қазақстан
Республикасының интерленген салық ақпараттық жүйесі(ИСАЖ). Ол Қазақстан
Республикасының салық органдары мен салық төлеушілері арасында қолданатын
біріккен ақпараттық ортасы. Қазақстан Республикасының ИСАЖ жүйесінің
негізінен ол Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Кіріс Министрлігімен,
Қазақстан Республикасының салық төлеушілерін байланыстыру ортасы болып
табылады. ИСАЖ ең бірінші тапсырушысы Қазақстан Республикасының Кіріс
Министрлігінің салық комитеті болған, ал бұл программаны өңдеген Қарағанды
қаласындағы фирма Плюс микро Жеке шаруашылық серіктестігі болған.
Тапсырушының негізгі мақсаты ол: салық және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдердің түсімін арттыру және салық комитеті қызметкерлерінің
жұмыс орындарын автоматтандыру. ИСАЖ негізгі басылымдылықтары болып мыналар
табылады: салық төлеушілердің мемелекеттік реестрлерін бір орталықтан
жүргізу, яғни салық төлеушілерді тіркеу, есептен шығару, салық төлеушілер
жайлы қосымша мәліметтер енгізу, автоматты түрде жеке есеп айырысу шоттарын
ашу. ИСАЖ бірнеше құрамдас бөліктен тұрады: салық төлеушілерді тіркеу
қажетті құжаттарды қабылдау, алынған мәліметтерді сақтау, салық
төлеушілерге регистрациялық нөмір беру және тіркелгені жайлы растау құжатын
береді.Аудандық деңгейде тіркелу жайлы өтініш қабылданып республикалық
деңгейге жіберіледі, республикалық деңгейде жеке шоттарды жүргізу
декларациялардың өңделуін штрафтардың есептелуін, салық төлеушілердің артық
төлеген төлемдерін қайтарады. Салық төлеушілердің жеке шоттары туралы
мәліметтер Астана, Алматы қалаларында облыстық деңгейдегі мәліметтер,
мәліметтерді тіркеудің соңғы қорытындылары жүзеге асады, содан кейін салық
төлеушілерге регистрациялық нөмер(РНН) беріліп мәліметтер базасында
сақталады.Салықтық әкімшілік етудің негізгі есебі ол: салық операцияларын
жоспарлау, орындалуын бақылау, генерациялау болып табылады. Негізгі
атқаратын функциясы құжаттар айналысын автоматтандыру, тексеру
қорытындыларын өңдеу, хабарламалар генерациясын автоматтандыру.
3 Құқытық жабдықтау бөлімі
аудандық салық комитетінің экономикалық-бақылау жоспарын жасауға
қатысады және оның кезекпен орындалуын қамтамасыз етеді;
белгіленген заңдарға сәйкес аудандық салық комитетінің құқық қорғау
және басқа мемлекеттік мекемелерде ұсыну міндеті жүктеледі;
аудандық салық комитетінің талап ету жұмыстарын ұйымдастыруға
жүргізуін міндетті;
салық төлеушілермен салық комитетінің арасында болатын
түсінбеушіліктерде шешімдерін табуға міндетті;
- мемлекет мұра ретінде берген мүліктерді бағалауға, сақтауға, есеп
беруді жүзеге асырады;
- аудандық салық комитетінің басқа бөлімдерін қүқықтық ақпаратпен
қамтамасыз етеді. Қазақстан Республикасының заңдарын біркелкі
орындаулуын бақылайды, басқа мекемелерге жіберілетін түсініктеме
түріндегі хаттардың, шешімдердің дұрыстығын тексереді.
- салық төлеушілер арасында нормативті құқықтық актілерді түсіндіру
жұмыстарын жүргізеді.
4 Іс-құжаттардың айналысы және кадрлар жұмысын ұйымдастыру
Бұл бөлім өз жұмысын басқа бөлімдермен тығыз қарым-қатынаста жүзеге
асырады, басқа бөлімдерге жүктелетін функционалдық міндеттерді
қызметкерлерінің қызметтерін белгілейді.
Бөлімге ұйымдастыру жұмыстары бойынша келесі функционалдық міндеттер
жүктеледі:
- Тоқсандық, жылдық жоспарлардың өнделуін және экономикалық-бақылау
жұмыстарының өз уақытысында орындалуын бақылау;
- Салық комитетінің жұмыстарын жақсарту- әр бөлім бойынша олардың
функционалдық міндеттер шеңберін анықтау;
- Аудандық салық комитетінің басқармасына салық комитетінің жұмысын
жақсарту жайлы ұсыныстар жасау.
- Басқарманың ағымдағы және қорытынды ақпараттарды уақытысында алуын
бақылау;
- Жоғарғы органдардың сұранымдарына уақытылы жауап қайтарылуын бақылау;
- Қалалық салық комитетінің жоспарлы кеңестерінің хаттамаларын
құрастыру;
- Салық төлеушілерге Қазақстан Республикасының Салық кодексіне енгізілген
өзгерістер мен толықтырулар жайлы түсіндіретін семинарлар,кеңестер
ұйымдастыру жұмыстарын жүргізу;
Кадрлар жұмысы бойынша:
- Барлық қызметкерлердің дербес ісін жүргізуге, яғни дербес кітапшаларын
толтырады;
- Жұмысқа қабылдау, жұмыстан шығару, кезекті демалыс және т.б бұйрықтар
шығарады;
- Комиссиялар кеңесін өткізуді ұйымдастыру мемлекеттік қызметкерлердің
аттестациясын өткізу;
- Қызметкерлердің істеген жылына байланысты еңбек стажын белгілеу;
- Қызметкерлер бойынша статистикалық есеп беруді дайындау;
Архив жұмыстары бойынша:
- Салық төлеушілердің құқытық істері жөніндегі құжаттардың уақытылы
жиналуына;
- Салық төлеушілердің сұранысы бойынша басқа аудандық салық комитетіне
ауысуына байланысты қосымша құжаттарды тағайындау;
Іс-қағаздары бойынша:
- бөлім басқармаларына хаттардың уақытысында тапсырылуын орындау;
- телефонограмма, факс бойынша жіберілетін хабарлардың жауапты
қызметкерлерге уақытысында тапсырылуын қамтамасыз ету.
5 Өндіріп алу бөлімі
Бөлімге келесі функционалдық міндеттер жүктелген:
- салық төлеушілердің бюджетке берешек қарыздары және қаржылық-
шаруашылық іс-әрекеттерін талдау;
- салық төлеушілердің және оның дебиторларының есеп айырысу шотына
уақытылы төлемдердің түсуін бақылау;
- салық төлеушілердің дебиторлары жайлы мәліметтердің жүйелі болуы,
сонымен қатар жазбаша түрдегі хабардың жеткізілуін қамтамасыз ету;
- кәсіпорындар иелігіндегі мүліктердің тізімін ұйымдастыру;
- аукционға қатысқан мүліктің табысының бюджетке түсуін қадағалау;
- бюджетке қарызы бар салық төлеушілердің ақшаларының өздерінің банктегі
есеп шотарына түсуін бақылау;
- 2-Н формасын жасауға қатысу, мәліметтер ұсыну
- ГАИ, қалалық жер комитеті, БТИ басқа да мекемелерімен бірлесе отырып
жұмыс жасау;
- қарыздары бар кәсіпорындарды заң бойынша жауапқа тарту үшін қажетті
құжаттарды жинап құқықтық бөлімге беру;
- өз уақытысында салық есептілігін тапсырмағаны үшін жеке есеп айырысу
шоттарын жабу;
- салық төлеушілердің мезгілінде төленбеген салықтары туралы жазбаша хат
хабар беру.
6 Жанама салықтар бөлімі
Негізгі міндеттері ол салық комитеттінің ұсынылған декларациялардың,
есептеулердің дұрыстығын, салықтың дұрыс есептелуін жеке және заңды
тұлғаларға салынатын жанама салықтардың уақытысында төленуін қадағалайды.
Жанама салықтар бөліміне келесі функционалдық міндеттер жүктеледі:
-қосылған құнға салық және акциз бойынша қабылданған декларацияларды
жинақтап, тіркелген салық төлеушілерді тексеру;
-тұрақты дебет сальдосы бар кәсіпорындардың жай-күйін бақылау;
-жабдықтаушылардың есеп-фактураларын электронды мәліметтер базасын
қолдана отырып тексеру;
-акциз бойынша тематикалық тексерулерді жүзеге асыру;
-рейд тексерулерін жүзеге асыру;
-көлік жанармай құю станцияларын хронометражды тексеруін ұйымдастыру;
-№558 шешімге сәйкес кедендік құжаттарды рәсімдеу кезіндегі қосымша құн
салығының төленбеуін бақылау
7 Заңды тұлғалардың аудит бөлімі
Егер де кәсіпорындар тексерілетін құжаттарды толығымен ұсынбаса,
тексеруге қарсы болған жағдайда қаржы полициясына хабарлайды. Бөлімге
негізгі топтар бойынша келесі функционалдық міндеттер жүктелген:
-шаруашылық субъектілердің камералды тексерулерін жүзеге асырады;
-2-Н формасындағы есептілікке қажетті мәліметтерді талдау.
-әкімшілік жазаға тартылатын салық төлеушілердің хаттамаларын құқықтық
бөлімге беру;
-акт-сверкалар бойынша жеке есеп айырысу шоттарындағы төленбеген
салықтардың толық төленуін тексеру;
-құқық бөліміне заңға қайшы келген құжаттарды беру;
-Салық Кодексіне сәйкес келмейтін инспекторлардың іс-әрекеттері жайлы
заңды тұлғалардың өтініштерін қабылдап оны тексеру;
Техникалқ тексеруді қамтамасыз ету тобы бойынша орындалатын іс-әрекеттер:
-кәсіпорындардың нақты адресін анықтау;кәсіпорын туралы мәліметтер
жинақтау, яғни кәсіпорынның Әділет Министірлігінде тіркелгені жайлы
құжаттың бар болуы, құжаттың нөмірі, құрылтайшылар жайлы мәліметтер,
жетекшісінің, бас бухгалтерінің аты-жөні, тегі және т.б. реквизиттердің бар
болуын тексеру;
бұрын болған тексерулер жайлы мәліметтер ұсыну;
жеңілдіктер берілген кәсіпорындар жайлы мәліметтер ұсыну;
тексерілетін кәсіпорынның активі,банктегі есеп айырысу шоты, сауда
нүктелері жайлы ақпарат дайындау;
Алматы қаласының кедендік басқармасына, қалалық жер ресурстар
комитетіне, жылжымайтын мүлікті бағалау басқармасына және де басқа да
мекемелерде лицезияларының бар болуы жайлы сұраныс жіберу;
Кәсіпорындардың кассалық аппаратары бар ма? бар болса, салық
комитетінде тіркелген бе? тіркелсе оның тұрақты есеп беруін және
кассалық тәртібін тексереді.
8 Есеп және жинақтық талдау бөлімі
Негізінен бөлім бюджетке түсетін түсімдердің есебін жүргізеді.Төлемдер
есебі бойынша функционалдық міндеттерін төменде келтіреміз:
- бюджетке қаржының түсуінің есебі;
- салық төлеушілердің жеке шоттарының
уақытысында ашылуы және толығымен жүргізілуі;
- басшылықты қажетті ақпарататтармен қамтамасыз ету;
- салық төлемдерінің түсуі жайлы 1-Н есеп беруін және 1-Н төленбеген салық
жайлы есеп берулерді жедел жасау;
- бюджетке түсетін түсімдердің уақытылы және толықымен түсуін бақылау;
- түбіртектердегі(квитанция) мәндерді мәліметтер базасына енгізу және
дұрыс емес төлемдермен жұмыс жасау;
- салықты есептеу үшін жаңа мөлшерлемені есептеу;
- “Салық және басқа да бюджетке төленетін төлемдер туралы” Салық
кодексінің 39-бабына сәйкес салық төлеушілердің мерзімінде төлемеген
төлемдері үшін заң бойынша жауапқа тартылатын салық төлеушілердің
тізімін қүқықтық бөлімге тапсыру;
Жинақтық талдау бойынша орындалатын міндеттер:
- Кәсіпорындардың жай-күйі туралы айқын, мерзімінде ақпарат ұсыну;
- ірі кәсіпорындардың салық және басқа да міндетті төлемдерінің бюджетке
түсуін қамтамасыз ету;
- Алматы қаласы бойынша салық комитетінің №218 бұйрығы бойынша жобалық
көрсеткіштердің айлық талдаудың орындалуын қамтамасыз ету;
- барлық салық бойынша айлық түсімдердің динамикасын жасау;
- барлық салықтардың болжамының орындалуын факторлық талдауды жүзеге
асырады;
- салықтардың болжамдық көрсеткіші бойынша азаюын немесе көбеюін талдайды;
- ірі салық төлеушілердің айлық кестесін жасау;
- бекітілген салықтар бойынша жобалық көрсеткіштерді талдап ұсыну;
- айналым қоры 500000 мың теңгеден жоғары қоры бар кәсіпорындардың
есептіліктерін қабылдайды.
9 Жеке тұлғалардың аудит бөлімі
Жеке тұлғалардың салық комитетіне ұсынған декларациялардың айқындығын
тексереді, 2000 айлық есептік көрсеткіштен жоғары болса, шетел азаматтары
болса немесе шетелде табыс тапқан жеке тұлғалардың салық төлемдерінің дұрыс
есептелуін қадағалайды. Сонымен қатар жеке тұлғаларға салынатын
салықтардың мезгілінде бюджетке түсіп отыруын қамтамасыз ету. Инспекторлар
өздеріне белгіленген аумағы бойынша салық жинауды жүзеге асырады.
10 Заңды тұлғалармен жұмыс жөніндегі бөлім
Негізгі атқаратын қызметтері заңды тұлғалардың есептіліктерін қабылдау,
арнайы салық режимі бойынша тіркеу карточкаларын беру, қосылған құн салығы
бойынша есепте тұрған салық төлеушілерді есепке алу немесе есептен
шығарып тастау, белгіленген мерзім бойынша қағаз түрінде, почта арқылы
салық есептілігін қабылдау, әр салық есептілігін мәліметтер базасында
тіркеу екі рет тіркеу нөмерінің берілмеуін жібермеу.Тоқсандық есептілік
бойынша салық төлеушілердің жеке есеп айырысу шоттарын түгендеу белгіленген
мерзімі бойынша есептілік тапсырмаған кәсіпорындардың есеп айырысу шоттарын
жабу және бұндай мәліметтерді өндіріп алу бөліміне береді. Заңды тұлғалар
бөлімі басқа бөлімдер сияқты өз жұмыстарын Қазақстан Республикасының Салық
кодексі бойынша жүзеге асырады.
1.3. Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың
ақпараттық жүйесінің тағайындалуы және мақсаты
Қандай болмасын ақпараттық жүйенің мақсаты ақпараттық жүйені тұрғызу
әдісіне, техникалық базасына, байланыс ұстап тұратын аппаратына, қолдану
саласына байланыссыз кез-келген уақытта нақты, толық ақпарат ұсыну болып
табылады. “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке
алу” ақпараттық жүйесінің негізгі мақсаты, ол салық төлемдерінің бюджетке
түсу көлемін арттыру, сонымен қатар қажетті ақпараттарды беру, жинау,
сақтау, өңдеу, іздеу. Экономикалық ақпараттар жүйесінің негізгі
мақсаттарына байланысты оның негізгі есебі төмендегі болып табылады:
- салық операцияларына қолданатын әдістердің және технологиялардың
тиімділігін арттыру;
- ақпараттар ағымының тиімділігін және оның айқындылығын арттыру;
- салық төлеушілер мен жұмыс жөніндегі бөлімнің жұмыс өнімділігін арттыру;
- ұсынылатын мәліметтердің нақты, дәл болуын қамтамасыз ету;
- салық төлеушілер бойынша алынатын деректердің жеделдігін арттыру;
- талаптар кешенінің және ақпарат қорғаудың орындалуын қамтамасыз ету;
- қызметтік процедуралардың жүзеге асуын бақылауды жақсарту.
“Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу”
ақпараттық жүйесінің тағайындалуының негізгі шарты салық комитетіндегі
қызметкерлердің, салық төлеушілердің салық төлеу туралы ақпарат беру
жұмыстарын автоматтандыру. Жүйенің ақпараттық функционалдық құрылымы
қосымша есептер кешенін қосуға және болашақта одан әрі қарай дамыту үшін
ашық болуы тиіс. Компьютерде жұмыс істеу үшін “достық интерфейсі” және
ақпараттық жүйе қолдануда қарапайым болуы керек, ол салық төлеушілер
бөліміндегі инспекторлардың мүлікке салынатын салықты есептеудегі
жұмыстарының өнімділігін арттырады.
1.4. “Жеке тұлғалардың мүліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алу”
ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйе (АЖ) – бұл жүйе, жинауға, сақтауға, іздеуге, қайта
өңдеуге және сұраныстарға қатысты ақпараттарды қолданушылармен таныстыруға
арналған. АЖ өзіне программалық құралдар жиынтығының тікелей шешілетін
есептерін қосады.
Қолданушыларға жүйе өте ыңғайлы және ұнамды болатын интерфейс және рұқсат
етілмеген қимылдардан қорғау.
Осы АЖ ақпарат құпия болмайды және ішкі қолданушылар қолдана алады. Бірақ
жүйенің жұмыс істеу кезінде кедергілерден қорғауды қарастыру қажет,
қолданушылардың дұрыс емес қимылдарын, сондай – ақ істен шығуды қалпына
келтіру мүмкіншілігі бар.
Фактілерді ескеріп, компьютерлік жүйенің архитектурасына әсер етеді, оған
мынандай басты талаптар құрастырады:
- АЖ архитектурасы барлық жүйенің жұмыс тәртібінің бұзылу ықтималдығын
азайту қажет (жүйенің істен шығуы, ақпараттық базаның бұзылуы,
ақпараттардың жоғалуы немесе өзгеруі) қолданушылардың кездейсоқ және әдейі
жасалған қимылдары;
- ақпараттар легінің қатысуымен элементтер жүйесі арасындағы
ақпараттардың байланысы мен алмасуын іске асыру қажет;
- берілген тапсырмаларды қарастыру және ақпараттардың жаңартуын
жабдықтау;
- қарым – қатынас тәртібінде қолданушылардың сұраныстарының тапсырмаларын
іздеу;
- ақпараттарды ыңғайлы енгізу;
- ерте енгізілген ақпараттарға тез арада қол жеткізу;
- нормативтік – анықтама ақпараттарын қайта – қайта қарап отыру қажет;
- ақпараттық жеткілікті жылдамдық, ақпараттың ауысу көлемі және жиілігі
ағымдағы процестердің үдейі қозғалысына сәйкес келу керек .
1.4.1 Ақпараттық жүйелер құрылымына қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйе – бұл қиын жүйелер және элементтерді бөлек бөлімдерге
бөлуін талап етеді. Барлық жүйелерге бірден жасау мүмкін болмаса, олардың
бөлек бөлімдеріне жасау мүмкін болады. Бөлімдердің белгіленуі толығырақ
және нақтырырақ болса, жүйе элементтері, бөлімдердің ара – қатынасы және
тұрған жері анықталса, онда жүйенің қызмет істеуі және құру процесі
тиімдірірек болады.
АЖ құрылымы – бұл ішкі жазықтық – уақыттық байланыстарының тұрақты
тәртібі және элементтер мен жүйеасты бөлімдерінің арасындағы қатынасы,
жүйеастының атқаратын қызметтердің анықталуы және сыртқы ортамен өзара
байланысы.
АЖ жабдықтаушы және функционалды бөлімдерден тұрады. Жабдықтаушы бөлімі –
бұл есептердің және есептер комплексінің немесе жүйеастыларының жиынтығы,
бұл басқарудың маңызды бөлігін құрайды .
Есептер комплексі – бұл есеп жиынтығы, белгілі бір қасиетіне қарай
топталған.
Есеп – бұл автоматтандырылған функциялардың бөлігі, ақырғы немесе
ортааралық қорытындының нақты формада көрсетілуі (құжат, хабарлама және
т.б.)
Экономикалық есептердің келесідей ерекшеліктерін көрсетуге болады:
- жоғары алгоритмдеу;
- иерархиялық, яғни жүйе астыларына, блоктарға, есептер комплексіне
кіруі;
- шешімнің бір қалыптылығы;
- шешімге белгілі бір уақыттың болуы;
- типтік алгоритм шешімінің мүмкіндігі және жалпыламалығы;
- жүйенің шығу – кіру тапсырмаларының құрылымы және үлкен көлемі.
1.4.2. Ақпараттық жүйелер қорларына қойылатын талаптар
Ақпараттық ресурстар дегеніміз бір фирмаға құндылық және материалдық
ресурстар болып табылатын мәліметтер жиынтығын айтамыз, оған ішкі жадыда
сақталатын негізгі,көмекші мәліметтер массиві және кіру құжаттары жатады.
Ақпараттық жүйе қорларына келесі талаптар қойылады: ақпараттық
жабдықтауға қойылатын талаптар,программалық жабдықтауға қойылатын
талаптар,техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар, математикалық
жабдықтауға қойылатын талаптар, ақпараты қорғауға және программалық
құралдар жабдығына қойылатын талаптар.
Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар
Ақпараттық жабдықтау болып экономикалық ақпараттарды кодтау және біркелкі
жүйенің бірлігі болып табылады.
Ақпараттық жабдықтау келесі қойылатын талаптарды қанағаттандыруы керек:
- салық салынатын объектлердің, субъектлердің сипаттамаларына сәйкес келуі
керек,сонымен қатар ақпарат айқын,актуалды болу керек;
- салық мәліметтерінің есебіне қойылатын талаптарына сай келуі керек және
ақпарат толық болу керек;
- ақпарат құпиялылық деңгейі бойынша жіктелуі тиіс;
- ашық ақпаратқа қол жеткізу максималды түрде жеңілдетуі қажет.
1-кесте
Элементтер Сипаттамалар
Ақпараттық технология Мәліметтер базасында негізделген
Мәліметтер базасы типі Реляциондық
Кодтау жүйесі Фасеттік жүйе
Ақпараттық қорғау АЖ-мен жұмыс істеу кезінде парольдер
жүйесі қолданылады.
Техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Техникалық жабдықтау - автоматтандырылған ақпараттық жүйенің жұмысын
қамтамасыз ету үшін қолданылатын техникалық құраладар жабдығы. Техникалық
жабдықтау келесі талаптарды қанағаттандыруы тис:
- ақпараттық жүйенің ақпараттық есептерінің өнімділігін, берілген есептің
автоматты түрде дұрыс есептелуін қамтамасыз етуін орындау қажет;
- жаңа ақпараттандыру объектілерін ЭЕМ және автоматтандырылған жұмыс
орындарын енгізу жүйе конфигурациясына өзгерістерді енгізу мүкіндігінің
болуы.
- ақпараттың диалогты режимде өнделуін қамтамасыз ету;
- есептеуіш техника құралдарының құрамына бір типтегі, сериялы шығарылатын
құралдар болуы керек, өйткені мұндай құралдар техниканың қызмет
көрсетуін және программалық қамтамасыз етуді өндеуде тиімді болады.
Техникалық және программалық құралдардың құрамы келесі міндеттерді атқаруы
тиіс: еркін түрде мәліметтерге қол жеткізуді қалыптастыру,өндеу үрдісін
максималды түрде автоматтандыру, техникалық құралдар кешенінің істен шығып
қалғанда ақпараттарды қайта орнына келтіру және сақтауды қамтамасыз
ету,сонымен қатар өнделетін ақпараттардың құпиялықын сақтау керек.
Бостандық аудандық салық комитетінің жеке тұлғаларының ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz