Жекешелендірудің мәні, түрлері және қазақстандағы жекешелендіру үлгісі

ЖОСПАР

КІРІСПЕ

І. Тарау МЕНШІКТІҢ МӘНІ, ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ
ЖЕКЕШЕЛЕНДІРУ НЕГІЗДЕРІ

1.1. Меншік мемлекет иелігінен алу.
1.2. Жекешелендіру.

ІІ. Тарау ЖЕКЕШЕЛЕНДІРУДІҢ МӘНІ, ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖЕКЕШЕЛЕНДІРУ ҮЛГІСІ

2.1. Жекешелендірудің жолдары мен түрлері.
2.2. Мемлекет иелігінен алу мен жекешелендірудің Қазақстандық үлгісі.

Қорытынды

К І Р І С П Е

Жекешелендіру – нарықтық қатынасқа өтудің түбірлі мәселесі. Ол жеке меншік секторы мен акционерлік қоғамдардың және бірлескен кәсіпорындардың алдыңғы позицияларды алуын көрсететін қозғалысты анықтайды. Оның жүргізулі нарықтық қатынастың пәрменділігіне байланысты болады. Жекешелендіру – меншіктің барлық түріне мемлекеттік, ұжымдық және жеке меншіктің теңдігі мен құқығына қалыпты жағдай жасайды. Адамдарға меншікті қайтарумен байланысты өндірушілерден бәсекелесуге жарамды – жарамды өнім түрлерін өндіруге деген ынтасының арта түсетініне сенім білдіруге болады.
Жекешелендіру кейде дүниежүзілік жаулап алып бара жатқан бейбіт революция деп те бейнелеп атайды. Шынында да бұл процеске даму дәрежесі әр түрлі деңгейдегі 50-ден астам мемлекет қатысады. Бұл елдердегі мемлекеттік кәсіпорындар жекешелендіріліп, ауыл шаруашылығы ұйымдары мен өндіріс орындары тікелей мемлекет иелігінен алынып, жалға берілуде. Бұл процестің ауқымы мен қарқыны, әсіресе 1991 жалдан бастап күшейді және қазір ол, нарыққа көшкен дамудың әр қилы деңгейдегі мемлекеттерде жүріп жатыр. Жекешелендіру ТМД елдерінде әр түрлі деңгейінде жүргізіліп келеді, бұл бағытта шет елдік тәжірибелер де ескерілуде, қателіктерге де жол берілуде, бірақ уақыт басқа таңдаудың жоқтығын көрсетіп отыр. Бүгінгі таңда мемлекеттік кәсіпорындар пайданы қорландырумен үнемді, тиімді жұмыс істей алмай, ұлттық байлықты ысырап етіп келеді деген көзқарас қалыптасты.
Республикамызда ұзақ жылдар бойы санамызға социалистік меншік сіңіріліп, жеке меншік қанаушы қоғамға тән деп ұғындырылып келді. Ол системадан қоғамдық меншік пен жеке меншік ұғымы сыйыспайтын еді. Өндірісті, шаруашылықты мемлекет меншігіне бағындырудың басымдылығына орай жеке меншіктің даму болашағы жоқ деген ой қалыптастырылды. Адамның жеке меншікке деген табиғи ұмтылысын басуға мемлекет машинасының барлық қуаты жұмсалды. Әйткенмен қоғамдық ойдың дамуы ел өміріне елеулі өзгерістер әкелді. Әкімшілдік жүйе көрер көзге меншік иесі бола отырып, қоғамдық меншіктің қожасы болғаны айдан анық. Осындай оралымпаздық, іштен іру меншік қатынастарын қиратып, әкімшілдік - әміршілдік жүйенің күйреуін тездетті.

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

1. Әубәкіров Я. «Экономикалық теория негіздерің –
Алматы, 1998 жыл.
2. Мәдешев Б. «Нарықтық экономика теориясының негіздерің –
Алматы, 2001 жыл.
3. Шеденов Ә. «Жалпы экономика теориясың – Алматы, 2002 жыл.
4. Осипова Г. «Экономика теория негіздерің – Алматы, 2002 жыл.
5. Камаева В.Д. «Основы экономической теорииң – Москва, 1996год.
6. Баймуратов У. «Национальная экономическая системаң –
Алматы, 2000 год.
7. Алшанов Р. «Қазақстан және даму өрісің – Алматы, 2003 жыл.
8. Нұрғалиев Қ. «Қазақстан экономикасың – Алматы, 1999 жыл.
9. Носова С.С. – «Экономическая теорияң М; ВЛАДОС, 2001год.
10. Мадешов «Нарықтық экономика теориясына кіріспең -
Алматы, «Экономикаң, 1995год.