6-7-жасар балалардың таным белсенділігін дамыту динамикасы, ерекшеліктері

. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1.Баланың танымдық интеллектуалдық дамуы
2.2.6.7.жасар балалардың таным белсенділігін дамыту динамикасы, ерекшеліктері
2.3. Қоршаған орта . балаға ықпал етуші негізгі фактор
3. Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Қазіргі кезде өркениетке ұмтылған еліміздің экономикалық және әлеуметтік-мәдени жағдайына сай қоғам өмірінің барлық саласына белсенді атсалысатын, ісәрекетінде шығармашылық бағыт ұстанатын жеке тұлғаны қалыптастыру өзекті мәселе болып отыр. Мұндай адамды қалыптастыру шарты - оның табиғатынан берілген танымдық белсенділігін дамыту, өйткені ақыл-ойтұрғысынан саналы әрекет ету қабілеті танымдық белсенділікке тәуелді. Баланың таным белсенділігінің дамуындағы тұғырнамалық саты– мектеп кезеңі, ол айрықша қарқынды түрде кең ауқымда 6-7 жаста көрінеді. 6-7 жастағы балалардың танымдық белсенділігін, әрекетін дамыту ақпараттық кеңістіктің кеңеюімен сипатталатын осы заманда ерекше маңызға ие. Ақпараттардың ұлғаюы балада өзіне қойылған талаптар шеңберінен асып, өз ойын жүзеге асыруда ерекше шешімдер табуға мүмкіндік беретіндей қасиеттерді қалыптастыруды талап етеді.
Танымдық белсенділік - ерекше психологиялық феномен, оның негізінде танымдық процестер қалыптасады, дамиды, жетіледі, әрі психикалық күй өзгереді. Психологияның зерттеу пәні мен нысанына сай: психикалық, яғни танымдық, эмоциялық-сезімдік, ерік-жігер процестерінің дамуынан, психикалық қасиеттері мен сапаларының, психикалық күйі-кейпінің, жағдайының және жаңа психикалық жасалымның қалыптасуынан құралады. 6-7 жастағы балалардың таным белсенділігін дамыту жағдайына жасалған талдау, олар ішкі тұрғыда әрекет етуге, өзінің таным қызметінің тәсілдерін жеткізуге, ойлау өзгешеліктерін көрсетуге ұмтылады, әрі мектепке келгеннен бастап олардың танымдық белсенділігі жандана түседі. 6-7 жастағы балалардың таным белсенділігінің психологиялық-педагогикалық проблемаларын зерттеу осы процестің ерекшеліктерін түсініп қана қоймай, оны дамытуға бағытталған педагогикалық процесті ұйымдастыруда болатын күрделі де өзекті проблемаларды шешуге мүмкіндік береді.
Қоршаған ақиқатты танудың методологиялық негіздері философ –психологтар: Г.С.Батищев, В.Н.Филипповтың еңбектерінде көрсетілген. Г.С.Батищев танымның іс-әрекеттік қырын анықтады. В.Н.Филиппов интеллекттің білім қайшылықтарымен беттесуінің бастапқы қағидасын әзірледі. Танымдық іс-әрекет мәселесін зерттеуде үлестерін қосқан психолог-ғалымдар: Л.С. Выготский,А.М.Коршунов С. Л. Рубинштейн, С.М. Жақыпов, т.б.Л.С.Выготский сананы бір нәрсе арқылы дамыту теориясын қалыптастырды. А.М.Коршунов жүйкеде ақиқатты бейнелеу белсенділігі қағидасына назар аударды. С.Л.Рубинштейн адам жүйкесін дамытуға қызмет етуге шартталған ұстанымды негіздеді. С.М. Жақыпов, танымдық әрекет психологиясын зерттеді. Қазақстан Республикасы «Білім туралы» Заңында ғылым мен практика жетістіктерін жеке адамды дамытуға, шығармашылық, рухани және дене мүмкіндіктерін, интеллектін дамытуға бағыттау міндеті көзделген. Сондықтан осы міндеттердің жүзеге асуы оқушылардың танымдық белсенділігін дамытуға, білімі мен біліктерін өмірдің жаңа жағдайында пайдалануға, қоршаған ортамен таныстыруды ұтымды ұйымдастыруға тікелей байланысты.

1. Дәрібаева С.Қ. «Құндылық әлемінде» «Сапалы білім беру-Қазақстанның индустрияландырылуының және инновациялық дамуының негізі» (Қызылорда, 2011ж) республикалық Ғылыми-тәжірибелік конференциясында;
2. Дәрібаева С.Қ. Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі-нәтижеге бағытталған білім беру негізі Хабаршы» №1№/33/2012 -85-89б Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті;
3. Дәрібаева С.Қ. «Жеке тұлғаның шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдары», «Заманауи әлемдегі ғылым мен білім» Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияда (Қарағанды, 2012ж);
4. Дәрібаева С.Қ. «Мектепке дейінгі тәрбие мен білім берудегі ойын технологиясының тиімділігі». Қ.Р.Білім және ғылыми Министрлігі жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің Республикалық оқу-әдістемелік кеңесі секциясы. Алматы,2012ж.;
5. Дәрібаева С.Қ. «Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту жолдары», «Жастар және қазіргі заманғы әлемдік мәселелер»Республикалық ғылыми-практикалық конференцияда (Қараганды, 2012ж);

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2.1. Баланың танымдық интеллектуалдық дамуы
2.2. 6-7-жасар балалардың таным белсенділігін дамыту динамикасы, ерекшеліктері
2.3. Қоршаған орта - балаға ықпал етуші негізгі фактор
3. Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Қазіргі кезде өркениетке ұмтылған еліміздің экономикалық және әлеуметтік-мәдени жағдайына сай қоғам өмірінің барлық саласына белсенді атсалысатын, ісәрекетінде шығармашылық бағыт ұстанатын жеке тұлғаны қалыптастыру өзекті мәселе болып отыр. Мұндай адамды қалыптастыру шарты - оның табиғатынан берілген танымдық белсенділігін дамыту, өйткені ақыл-ойтұрғысынан саналы әрекет ету қабілеті танымдық белсенділікке тәуелді. Баланың таным белсенділігінің дамуындағы тұғырнамалық саты - мектеп кезеңі, ол айрықша қарқынды түрде кең ауқымда 6-7 жаста көрінеді. 6-7 жастағы балалардың танымдық белсенділігін, әрекетін дамыту ақпараттық кеңістіктің кеңеюімен сипатталатын осы заманда ерекше маңызға ие. Ақпараттардың ұлғаюы балада өзіне қойылған талаптар шеңберінен асып, өз ойын жүзеге асыруда ерекше шешімдер табуға мүмкіндік беретіндей қасиеттерді қалыптастыруды талап етеді.
Танымдық белсенділік - ерекше психологиялық феномен, оның негізінде танымдық процестер қалыптасады, дамиды, жетіледі, әрі психикалық күй өзгереді. Психологияның зерттеу пәні мен нысанына сай: психикалық, яғни танымдық, эмоциялық-сезімдік, ерік-жігер процестерінің дамуынан, психикалық қасиеттері мен сапаларының, психикалық күйі-кейпінің, жағдайының және жаңа психикалық жасалымның қалыптасуынан құралады. 6-7 жастағы балалардың таным белсенділігін дамыту жағдайына жасалған талдау, олар ішкі тұрғыда әрекет етуге, өзінің таным қызметінің тәсілдерін жеткізуге, ойлау өзгешеліктерін көрсетуге ұмтылады, әрі мектепке келгеннен бастап олардың танымдық белсенділігі жандана түседі. 6-7 жастағы балалардың таным белсенділігінің психологиялық-педагогикалық проблемаларын зерттеу осы процестің ерекшеліктерін түсініп қана қоймай, оны дамытуға бағытталған педагогикалық процесті ұйымдастыруда болатын күрделі де өзекті проблемаларды шешуге мүмкіндік береді.
Қоршаған ақиқатты танудың методологиялық негіздері философ - психологтар: Г.С.Батищев, В.Н.Филипповтың еңбектерінде көрсетілген. Г.С.Батищев танымның іс-әрекеттік қырын анықтады. В.Н.Филиппов интеллекттің білім қайшылықтарымен беттесуінің бастапқы қағидасын әзірледі. Танымдық іс-әрекет мәселесін зерттеуде үлестерін қосқан психолог-ғалымдар: Л.С. Выготский,А.М.Коршунов С. Л. Рубинштейн, С.М. Жақыпов, т.б.Л.С.Выготский сананы бір нәрсе арқылы дамыту теориясын қалыптастырды. А.М.Коршунов жүйкеде ақиқатты бейнелеу белсенділігі қағидасына назар аударды. С.Л.Рубинштейн адам жүйкесін дамытуға қызмет етуге шартталған ұстанымды негіздеді. С.М. Жақыпов, танымдық әрекет психологиясын зерттеді. Қазақстан Республикасы Білім туралы Заңында ғылым мен практика жетістіктерін жеке адамды дамытуға, шығармашылық, рухани және дене мүмкіндіктерін, интеллектін дамытуға бағыттау міндеті көзделген. Сондықтан осы міндеттердің жүзеге асуы оқушылардың танымдық белсенділігін дамытуға, білімі мен біліктерін өмірдің жаңа жағдайында пайдалануға, қоршаған ортамен таныстыруды ұтымды ұйымдастыруға тікелей байланысты.

Баланың танымдық интеллектуалдық дамуы
Танымдық іс-әрекеттің өзге әрекет түрлерінен ең басты ерекшелігі - оқушының үнемі жаңа дүниеге енуімен, ол әрекеттерді оқушының бірінен екіншісіне ауыстыруымен байланысты, бірақ ол әрекет танымдық белсенділіксіз іске аспайды. Дегенмен, таным белсенділігін ойдағыдай дамытудың педагогикалық шарттары әлі де толық айқындалмаған күйде қалып отыр.Осыдан келіп, оқушылардың танымдық белсенділігін қоршаған ортамен таныстыру негізінде дамытуүшін,дүниетану пәнінен оқу процесін тиімді ұйымдастыруда, оқытудың түрлерін, типтерін, тәсілдерін, әдістерін, құралдарын, технологиясын дұрыс пайдалану қажет. Сондықтан оқу үдерісінде баланың білім алуға, танымдық белсенділігін дамытуға, әрекет етуге деген құлшынысын оятуға, ақыл-ойын дамытып, жетілуіне түрткі болатын педагогикалық шарттарды айқындап, оқыту процесін соларды ескеріп ұйымдастырудың тиімді жолдарын іздестіру бүгінгі қоғам сұранысының талабына сай 6-7- жасар балалардың танымдық белсенділігін дамыту мәселесi зерттеудi талап ететiн маңызды проблема.
Белсенділіктің теориялық негіздері жетекші философ, психолог, педагогтардың (К.А.Абулханова-Славская, М.И.Лисина, А.М.Матюшкин, Я.А.Пономарев, С.В.Герасимов, Т.И.Шамова, Г.И.Щукина) еңбектерінде берілген. К.А.Абулханова-Славская мен М.И.Лисина таным белсенділігі мен таным іс-әрекеті ұғымдарының арақатынасына талдау жасады.А.М.Матюшкин таным белсенділігі, оның құрылымын анықтады. Я.А.Пономарев адамның шығармашылық белсенділігін дамыту тетігін жасады. С.В.Герасимов іс-әрекетпен белсенділіктің ажырамас байланысын көрсететін таным белсенділігі мен ұғынудың өзара байланыс түрлерін айқындады. Т.И.Шамова мен Г.И.Щукина таным белсенділігі таным әрекетінде пайда болатынына назар аударды.

6-7-жасар балалардың таным белсенділігін дамыту динамикасы, ерекшеліктері
6-7-жасар балалардың таным белсенділігін дамыту динамикасы, ерекшеліктерін біз Р.Буре, Д.Б.Годовикова, Л.Р.Голубева, В.А.Петровский, Н.Н.Подъяковтың еңбектерінде кездестіреміз, оларда 6,7-жасар балалардың таным белсенділігіне тән негізгі сипаттар, оның өту қарқыны мен бағыттылығы суреттелген.Танымдық белсенділіктің қалыптасуы оқушылардың оқу-танымдық әрекеттерінің дамуына алғышарт болып, білімді теориялық негізде қорытуына мүмкіндік беріп, интеллектуалдық белсенді ойлауын жандандырып, шығармашылыққа жетелейді, нәтижесінде, оқушы жеке тұлғасының қалыптасуына негіз болады. Демек, мектептегі оқу үдерісі оқушылардың танымдық белсенді әрекетін дамытуға бағытталады. Өйткені, жоғары деңгейде танымдық белсенді әрекет жасай білетін жеке тұлға қалыптастыру қажеттігі болашақ азамат - бүгінгі 6-7-жасар балаларға білім беруді, ғылым мен техниканың, технологияның бүгінгі даму дәрежесіне сәйкес жүргізу, бір жағынан, балалардың танымдық белсенділігін жеке өзіндік интеллектуалдық дамуын қанағаттандыруды қамтамасыз етеді.Танымдық белсенді іс-әрекет, оқу әрекеті, оқу-таным әрекеті, жалпы іс-әрекет мәселесін зерттеумен бірлікте жүреді. Жоғары психикалық әрекеттердің дамуы Л.С.Выготскийдің мәдени-тарихи концепциясында, П.Я.Гальпериннің ақыл-ой әрекетінің сатылап қалыптасуы теориясында, Ю.А.Самаринаның ақылдың дамуының ассоциациялық теориясы, В.В.Давыдов, З.И.Калмыкова, Н.А.Меньчинская және тағы басқалардың дамыта оқыту теориясы, П.И.Пидкасистый, Ж.Хайдаровтың ойын арқылы дамыту теориясы, Т.В.Кудрявцев, А.М.Матюшкин, М.М.Махмутовтың проблемалық оқыту теориясы, Н.В.Кузьмина, Н.Ф.Талызина, М.М.Мұқанов программалық, С.М.Жақыповтың диалогтық қатынас, Ю.К.Бабанскийдің оқытуды оптимизациялау теориясы, Қазақстанда қарым-қатынасты дамыту мәселесіне үлес қосқанЖ.К. Рысбекова, С.Қ.Бердібаеваның еңбектері біздің жұмысымызға сүйеу болды.
Оқу әрекеті, оқу-танымдық әрекет, таным әрекеті танымдықбелсенділікті қалыптастыру көзі, жеке тұлғаны дамытудағы ішкі белсенділіктің ролі т.б. проблемалардың теориялық негіздері шетел, Ресей, Қазақстан ғалымдарының еңбектерінде берілген. 6-7 жастағы баланың таным әрекетін зерттеуде ойлауды дамытудың бір нәрсе арқылы болу (опосредование) және бейнелік сипат идеясы айқын байқалады, бұл Л.С.Выготский, Л.А.Венгер, Н.Н.Подъяков, Е.Е.Сапогова еңбектерінде көрсетілген. Балалардың танымдық белсенділігін дамытудың педагогикалық шарттарын саналуан әрекет түрлерінде: ойын, оқу, таным, оқу-танымдық, еңбек, қарым-қатынас, т.б. дамитындығын Ш.А.Амонашвили көрсетеді. Л.В.Занков, И.Я.Лернер, Г.П.Щедровицкий еңбектерінде даму мен оқу ұғымдарының арақатынасы талданады, олардың мәні, міндеті, танымдық процестердің, әрбір жасаралық кезеңнің дамуында жаңа жасалымның пайда болу ерекшеліктері қарастырады.
А.Страунинг, М.Шустерман танымдық белсенділікті дамыту проблемаларының әдістемелік қырына көңіл бөледі.
Олардың көзқарастарын біз өзіміздің диссертациялық жұмысымыз барысында жан-жақты талдау жасап, негізге алдық.Алайда, ғалымдардың зерттеу жұмыстарына қарамастан әлі де болса шешімін таппаған сұрақтар баршылық. Қоршаған ортамен таныстыру арқылы оқушылардың танымдық белсенділігін дамытудың маңыздылығын ашып көрсету қажеттігі, бұл мәселенің көкейтестілігін айқындай түседі, ал теориялық мәнділігі мен әлі де болса шешілмеген проблеманың болуы Қоршаған ортамен таныстыру негізінде 6-7жасар балалардың танымдық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.