Жергілікті өзін - өзі басқару жүйесіндегі халықты тікелей басқаруының жолдары

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Жергілікті өзін - өзі басқару жүйесіндегі халықты

тікелей басқаруының жолдары

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

І. Жергілікті өзін - өзі басқарудың аймақтық бірлікті басқару

механизмінжетілдіру . . . 5-7

Жергілікті өзін-өзі басқаруды енгізудің маңызы мен

проблемалары . . . 7-10

II. Жергілікті өзін-өзі басқарудың принциптері мен модельдері . . . 11-21

2. 1. Қазақстанда халықты тікелей басқарудағы жергілікті басқаруды

жетілдіру жолдары . . . 21-28

Қорытынды . . . 29-30

Пайдаланған әдебиеттер . . . 31

Кіріспе

Мемлекетті экономикалық, әлеуметтік және саяси жағынан одан әрі демократияландыруда жергілікті шаруашылықты басқаруды жетілдіруде әкімшілік - экономикалық механизмдердің алатын орны бөлек. Мемлекеттің негізгі қызметті ұлттық егемендікті, меншік құқын, заңды және тәртіп сақтауды қорғау және ақша айналысын, сыртқы сауданы реттеу және тағы да басқалай болып келсе, жергілікті шаруашылықты басқару аясына жергілікті бюджетті бекіту, жергілікті салықтарды белгілеу, жергілікті халыққа білім беру мен денсаулық сақтау, әлеуметтік көмек беру, ауылды көгалдандыру, тазалық жұмыстарын жүргізу сияқты барлық қызмет түрлерімен қамтамасыз ету және т. б. кіреді.

"Қазақстан - 2030" Стратегиясында қазіргі заманғы мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару құрылымын құру мемлекеттің ең шешуші міндеттерінің бірі ретінде белгіленген. Осы құжатта атап көрсетілгендей, мемлекеттік басқару біртіндеп орталықсыздандырылып, үкімет ықшам әрі кәсіби деңгейде болып, неғұрлым маңызды міндеттерді шешуге қарай жұмылдырылады. Әрбір министрлік пен ведомство өздеріне тән емес қызметтерді орталықтан аймақтарға және мемлекеттен жеке секторға бере отырып, олардан арылады. Бірақ ол қызметтерді жергілікті жағдайда іске асыру экономикалық механизмдерді қолдануға бағытталуы тиіс.

Нарықтық экономика құрудың стратегиялық мiндеттерi мемлекеттiк басқарудың барлық деңгейлерiн демократиялық құрылысын талап етедi, өйткенi демократиялық тетiктерсiз және басқару органдарының жұмысын бақылаусыз әдiлеттi нарықтық бәсекелестiк жағдай туғызу мүмкiн емес.

Екiншi жағынан, нарықтық экономика шешiм қабылдау жүйесiнде шектен тыс орталықтандыруға көнбейдi және экономикалық, әлеуметтiк өмiрдiң субъектiлерiмен тiкелей жанасатын жергiлiктi органдарға белгiлi бiр билiк пен қаржы өкiлеттiгiн бекiтiп берудi талап етедi.

Қазіргі таңда еліміздің мемлекеттік құрылысын жетілдіру, оның ішінде билік құзырларының әр деңгейі арасында нақты бөлінуі мен халық билігінің маңызды элементі болып табылатын жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін ендіру өте өзекті мәселелердің қатарында. Бұл биліктің бөлінуі шеңберінде қарастырылатын мәселе отандық басқару жүйесін анықтайтын демократиялық нышандардың бірден-бірі. Бірақ бұл бағытты абсолют ретінде қабылдап, бүкіл қоғам проблемаларын шешеді деп қараудан да сақтанған дұрыс. Сонымен қатар күшті орталықтандырылған мемлекет белгілі кезеңде өзінің ішкі тұрақтылығын қамтамасыз ете алады, бірақ оның ұзақ уақытқа созылуы (қоғам дамуы барысындағы сұраныстарға уақытында жауап бермеуі) саяси жағдайдың тұрақсыздануына алып келуі әбден мүмкін. Ал ішкі саясатта тұрақтылықты қамтамасыз ету саяси режимді орталықсыздандыру, жергілікті өзін-өзі баскаруды дамыту сияқты басқа да шараларды жүзеге асыруды талап етеді.

Жергілікті органдар өзінің қызметін орталық биліктердің бақылауыңда атқарады. Бақылау әр салада әртүрлі болуы мүмкін.

Орталық органдар жергіліктілерді әкімшілік бақылауыңда өзінің кейбір актілерін бекіту және олардың белгілі іс-әрекеттеріне санкция салу құқықтарын қолданады, сонымен қатар орталық жергілікті басқарудың лауазымды қызметкерлерін жұмыстан босата алады.

Орталық органдар өзіңің жергілікті басқару құрылымдарымен арақатынастарында қаржылай бақылау өкілетін де қолданады. Жергілікті органдардың қаржысы өздерінің жеке табыстары мен мемлекеттік бюджеттен кіріс түсуден құралады. Бұндай жағдай олардың, бірінші жағынан өздерінің белгілі мәселелерде дербестігін білдірсе, екінші жағынан, жалпымемлекеттік деңгейдегі орнын анықтап, мемлекеттік басқару жүйесіне кіретіндігін білдіреді.

Сонымен қатар жергілікті органдарды қоғамдық, сот және т. б. бақылаулар арқылы тежейді. Бұл орайда сот билігінің жергілікті атқару органдарынан тәуелсіздігі қамтамасыз етілуі өте маңызды.

Президентіміздің биылғы жылғы халыққа Жолдауында тұрғын - үй құрылысының жаңа саясаты тұрғысында "құрылысты арзандату мақсатында тұрғын-үй инфрақұрылымын қаржыландыруды өз мойнына жергілікті билік алуы тиіс" дей келе, "облыстарды дамытудың барлық бюджеттері тек қана білім беру, дансаулық сақтау, сумен қамтамасыз ету жүйелерін дамыту мақсаттары мен тұрғын үй құрылысы инфрақұрылымына пайдаланылуы тиіс" деп нақты әрі ашық міндеттерді алға тартты.

Жергілікті мемлекеттік басқару жүйесінде әкімшілік-аумақтық бөліністің әр қилылығы көрініс табады. Оның қызметінің экономикалық және қаржылық негіздерін жергілікті бюджет коммуналдық заңда тұлғаларға бекітілген мүлік құрайды. Мәслихаттар мен әкімшіліктерге міндеттер, талаптар және шектеулер қойылады. Олардың негізгілеріне келесілер жатады:

Жалпы мемлекеттің сыртқы және ішкі саясатына сәйкес келмейтін шешімдердің қабылдануына жол бермеу.
Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде Қазақстан Республикасының мүдделерін сақтау.
Қазметінің қоғамдық маңызы бар салаларында бекітілген жалпы мемлекеттік стандартты ұстану.

4. Азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын қамтамасыз ету.

І. Жергілікті өзін - өзі басқарудың аймақтық бірлікті басқару механизмін жетілдіру.

Кез-келген мемлекетте ЖӨӨБ үш негізгі мақсатта іске асады: мемлекеттік басқарудағы орталықсыздандырудың қамтамасыз ету, жергілікті маңызды мәселелерді шешудегі демократиялық дамудың бастауы мен жергілікті істі жүргізудегі тиімділікті арттыру.

"ЖӨӨБ" түсінігі мемлекет пен қоғамның тіршілігіндегі ұйымдасу жөніндегі түрлі қадамтарды талқылаудың әралуанды жоне кешенді көріністерін қамтиды. ЖӨӨБ аясында жергілікті маңызды мәселелерді өздері шешуте ұмтылатын жергілікті жердегі биліктің конституциямен нақтыланған ұйымы түсініледі. ЖӨӨБ болып табылатын;

а) елдің конституциялық құрылымының негізі;

б) халықтың жергілікті маңызды мәселелерді өздері шешудегі құқығы;

в) халық билігінің формасы.

ҚР-ның Конституциясы демократиялық қоғам мен құқықтык мемлекетті құруда, Қазақстанның дамуына бағытталғанын нақтыланғанымен, жергілікті мемлекеттік басқару мем ӨӨБ-дың саяси кұқықтық аспектілерін толық түрде анықтамаған.

Конституция-мемлекеттік саяси-құқықтық әрексті негізінде, терриоториялық-әкімшілік бірліктің үйлесімді дамуына бағытталған. Осы әрекеттер перспективалық мақсатты белгілеп концепцияда келтірілуі, ұлттық және жергілікті деңгейдегі терриоторияның дамуын стратегиялық және тактикалық міндеттерін ғылыми негіздеу тиіс. Қазақстанда ЖӨӨБ-дың қалыптасуы үшін өте маңыздылықты иемденетін, ел Конституиясының 1-тараудың 3-бабында көрсетілгендей халық билігінің дербес формасы ретіндс көрінеді, ал "халық мемлекет билігінің жалғыз көзі б. т. " Ал 2-тарау 3-бабта, халық тікелей республикалық референдум және еркін сайлау арқылы билікті құрады, сонымен қатар өзінің мемлекеттік билік органдарының өкілеттігін беруді қамтамасыз етеді.

Жергілікті референдум - жергілікті аса маңызды мәселелерді шешуде арнайы заңмен нақтыланған муниципалды үйымдардағы азаматтардың дербес дауыс беруі. Муниципалды сайлаудың жергілікті референдумнан ерекшелігі, ол жергілікті маңызды мәселелерді нақты шешуде зандылық күшті қандайда бір түлғалы мандатты бермейді.

Жергілікті референдумның маңыздылығы халықтың еркіндігінін жоғарғы көрінісі Қазақстандағы ЖӨӨБ туралы заңының жазылуында қандай да бір мемлекеттік билік органдары немесе ЖӨӨБ органдарының мақүлдауын қажетсінбейтін жергілікті референдумды шешуге қатысу мүмкіндігінде нақты ерекшеліктерді ескеруі тиіс, егер терриоториялық ұйымдарға қатысты сәйкес конституцинлық нормаға қарсы келмесе БАҚ-да ресми жариялануға берілуі тиіс.

Одан басқа Қазақстанда ЖӨӨБ жүзеге асыру үшін аймақтық және жергілікті деңгейде басқаруды ұлттық қоғамдық саяси сферада радикалды реформаны атқару моделін іріктеу қажет. Осыған байланысты реформаның ӨӨБ-да аймақтық және жергілікті жағдайды объективті бағалау мен сараптау арқылы ұжымдық дайындық процесінің тиімді қызмет етуін көрсететін ашық қоғамдағы «ЖӨӨБ және мемлекеттік қызметті реформалаудың ^» саяси институтын мақсатты құру. қажет.

Әлі күнге дейін мемлекеттік биліктің аймақтық деңгейіндегі атқарушы және өкілетті органды жузеге асырушы мемлекеттік және ЖӨӨБ институттарының статусы анықталмаған. Төменгі әкімнің нақты құзіреті белгіленбеген және атқарушы орган мен өкілеті органның өзара қызмет механизмдері жасалынбаған. ЖӨӨБ бұрынғысынша орталық билік пен аймақтық әкімшілікке күшті тәуелділік күйінде қалуда. Оның көптеген негізгі мүмкіндіктері; құрылымы, қаржылық-экономикалық құқықтық негізі, жергілікті және аймақтық деңгейде органдардың күрылуы мен қызметтерінің механизм!; шешілетін міндеттердің нақты айналымы жоқ және т. б. анықталмаған.

Елдегі барлық ұйымдасуды жүзеге асыруда, ең алдымен заң билігінде қабылданған заңнан басталады, сосын атқарушы органдарға өтіп барлық қоғам сферасына таралады. Заңдылық тәртіптегі жоғарыдағы логиканың бүзылуы оларды бірте-бірте шектеу арқылы асинхронды ерекшелікте тұтас саяси реформаның бұзылуына жоне тәртіпсіздікке бой алдырады.

Өткен уақыттағы елдегі әлеуметтік-экономикалық дағдарыстың бір себебі, тұтас саяси реформаның болмауынан басқарудың аймақтық және жергілікті деңгейдегі даму формасын камтамасыз ететін заңнаманың жоқтығынан деп болжауға болады. Осыған байланыста мемлекеттік ӨӨБ туралы, ЖӨӨБ туралы, жергілікті бюджет туралы заңды өңдеп енгізу кезек күтірмейтін мәселесі жалпы ұлттық маңыздылықты иемденіп, бір бағытта қарауды қажетсінеді.

Заңдар жинағын қарау мен қабылдау аймақтардағы және жергілікті халықты дайындаумен сәйкес жүргізілуі тиіс. Сондай-ақ терриоторияның ұйымдасуы, әдет-ғұрпы, мәдениеті мен тарихи ерекшелектеріне қатысты басқа да факторлар мен жергілікті инфрақұрылым ерекшеліктерін ескеру қажет. Бұл үшін міндетті түрде;

-бастапқы кезенде аймақтық деңгейде ЖӨӨБ органдарының басшылары мен персоналдарын оқыту орталықтарын құру және халықтық жалпы міндетті оқу моделіне жеткізу;

- ҚР аймақтарының дамуына қатысты заң концепциясын өңдеу;

- базалық нормативтік актілермен айналысатын, мониторинг және сараптау жүргізетін және мемлекеттік органдардың аумақтық органдармен өзара қызмет ететін, яғни ЖӨӨБ органдарына ұйымдық-құқыктық саясатты анықтайтын республикалық орталықты құру;

-қоғамдық-психологиялық әсер ету институтын құруды белсендіру, осы сфераға үлкен көңіл аударуды қажет етеді. Қазіргі адамның менталитетін өзгертпей, мемлекет пен қоғамда нақтыланған жоспардағы саяси-әлеуметтік технологияның жаңа нәтижелеріне жету қиын.

Жалпы міндетті оқу моделінің мақсаттылығы, елдің әлеуметтік-экономикалық жағдайын көтеру үшін мемлекеттен жүргізілетін реформаларға республика халқының белсенді қатысу позициясын құру мақсатты бағдарламасымен енгізіледі. Берілген кезеңнің әрбір модулі өз кезегіндегі әлеуметтік тапсырыс пен қажеттіліктерге байланысты өзгеретін кеңейтілген құрылымды қамтылуын алады. Халықтың мүддесі мен қалауын ескере отырып ҚP Парламентінің отырысында қаралып және қабылдануы үшін заң жобасын жалпы халықтық талқылауға жіберілуі қажет.

Қоғамның тұрақты даму схемасы үшін Қазақстандағы билікті орталықсыздандыру және ЖӨӨБ-дың аймақтық теориялық және практикалық зерттеулерге сүйенуі тиіс.

1. 1 Жергілікті өзін-өзі басқаруды енгізудің маңызы мен проблемалары

Көптеген дамушы елдердің тәжірибелері көрсетіп отырғандай, жергілікті өзін-өзі басқаруды іске асыру кез келген мемлекеттегі демократиялық тәртіптің қажетті саласы больш табылады

Қазіргі уақытта Қазақстан жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін құру сатысына қадам басты, сондықтан өз еліміздің ерекшелігін ескере отырып, шетелдік тәжірибені талдау мен жинактауға ықылас арта түсуде.

Бұрынырақ осындай жүйені құруға талай рет ұмтылыс жасалды. Халықтың жергілікті маңызы бар мәселелерді дербес шешуді қамтамасыз ететін жергілікті өзін-өзі басқару туралы ереже бастапқыда Қазақстан Республикасы Конституциясының негізіне арқау болды.

Жергілікті өзін-өзі басқарудьщ заңнамалық негізін әзірлеу мен оны енгізуге талай рет ұмтылыс жасалды. 1997 жылы «Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралың заң әзірленді, бірақ ол қабылданбады.

Билікті орталық пен аймақтарға жіктеу мәселесінің қоғамымызда талқыланып жатқанына біршама уақыт өтті. Осы екі деңгей арасындағы мәселелердің шешілу барысы жергілікті басқарудың дамуына тікелей қатысы бар. Орталықтан биліктің бір белігін алу процесін әрі қарай жеткізудегі тағы бір кезең жергілікті басқару органдарының жаңа жүйеге қатысты құқықтық базасын айқындау.

Жергілікті басқаруды дамыту мақсаты әр әкім өз мекенінің (ауылдың, қаланың, ауданның) бюджетінің толуына мүдделі болуы үшін жеке шағын, орта, үлкен кәсіпорындардың экономикасна араласпай, қайта олардьщ дамуына қолайлы жағдай жасауы тиіс. Облыстардьщ бүгінде әл-ауқаты өзін-өзі асырауға жетті деу қиын. Республикалық бюджеттен қаржы альш отырған облыстар баршылық. Оларға дербестік берілсе, бюджеттің шығыс белігін қамтамасыз ететін қаржы кезін қайдан алмақ? Ал әлеуметтік қамсыздандыру саласы ақсап жатса, ол облыс шеңберінде саяси наразылық туғызары сөзсіз. Демек. әр облыс өз бетінше емір сүре алатын жағдайға жетпей, орталықтың билігін шектеуді енгізу ерте. Ал әкімдерді сайлау мәселесіне тоқталсақ, әлеуметтік-экономикалық жағдайы ауыр аймақта әкімдерді сайлау кері әсер беруі мүмкін. Экономиканың дағдарыстан жаңа шыға бастаған ел үшін толассыз сайлаулар экономикалық өсу қарқынын бәсендетуі әбден мүмкін.

Жергілікті жағдайда экономиканы басқаруды жетілдіру жолдарын іздестіруде көптеген пікірлер бар. Жергілікті басқаруды жетілдіруде оған саяси тұрғыдан емес, оны шаруашылық тұрғысынан да қарау керек. Біз үшін оның дамуы, жергілікті халықтың барлық әлеуметтік қызмет түрлерімен қамтамасыз етілу маңызды. Яғни үнемі орталықтан кемек күту тиімсіз, соңдықтан да өздері шеше алатын мәселелерге еркіндік (өкілеттілік) беруді талап етеді. Өкілеттіктерді ажырату мәселесі де сатылап шешілуі дұрыс болады. Себебі, кейбір өкілеттіктер жергілікті деңгейге берілгеннен кейін орталық ол мәселеге оралмайды, ал жергілікті органдар оны толыққанды шеше алмай қалуы да ықтимал, олай болса, барлығы эксперимент сынынан өтіп барып қабылдануы керек. Жергілікті өзін-өзі басқаруды мемлекеттік басқару жүйесінен бөлек алып қарау мәселесі әлі де көптеген талқылауларды талап етеді. Кез келген экономикасы дамыған мемлекеттерде мемлекеттен бөлек жүйе жоқ.

Тарихқа тоқталып өтсек, жергілікті басқарудың даму жолы былайша өрбиді: жергілікті басқару билігінін қайта қалыптасуы бұрынғы кеңес дәуірінің соңғы 1990-1991 жж. "КСРО жергілікті өзін-өзі баскару және жергілікті шаруашьшықтың жалпы басталуы туралы" Заңының қабылдануы елімізде жергілікті басқарудың қалыптасуына негіз болды. 1990 жылдың 15 желтоқсанында қабылданған "ҚазКСР-дағы меншік туралы" Заңы меншікті үш түрге белді, олар:

жалпыодақтық;
республикалық;
жергілікті.

Кейін 1991 жылғы 15 ақпанда "Жергілікті өзін-өзі басқару және Қазақ Советтік Социалистік Республикасының жергілікті кеңестерінің халық депутаттары туралы" Заңы қабылданғанымен, ол заң бұрынғы кеңестік дәуірдің үрдісін жалғастырды. Бұл занда мемлекеттік басқару мен жергілікті басқарудың аражігі ажыратылмаған. Жергілікті мемлекеттік органдар мемлекеттік биліктің бірлігі қағидасының негізінде құрылып, мемлекеттік биліктің жергілікті органдары - халық депутатары кеңестеріне жергілікті халық өкілдері сайланды (ауыл, селоға денгейіне дейін) . Осы өкілетті оргаңдар жергілікті атқарушы органдарды қалыптастырды деп берілген. 1992 жылдың 13 қаңтарында "Жергілікті өзін-өзі басқару және Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасьшың жергілікті кеңестерінің халық депутаттары туралы" заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Заңы қабылданды. Бұл заңдағы өзгерістер "Өкілетті органдардың үстемдігін", "Өкілетті және атқарушы-бөлуші органдардың функциялары мен өкілеттіктерін ажыратумен" алмастырумен шектелген. Кез келген деңгейдегі халық депутаттарының кеңестері "кімдердің өкілеттігіне жататын мәселелерді өз қарауларына алуға" және керісінше, әкімдер "халық депутаттарының жергілікті Кеңесінің өкілетіне қарайтын мэселелерді өз қарауларына алуға құқықтары болмайтындығына" заңда ерекше назар аударылған. 1992 жылдың 7-ші ақпанында "Экономикалық реформалар жағдайында мемлекеттік басқару оргаңцарының іс-әрекеті мен оны ұйымдастыруды жетілдіру туралы" Жарлыққа Президент қол қойды. Ал, 1993 жылдың 28 қаңтарында Жоғарғы Кеңес Қазақстан Республикасының тәуелсіз мемлекет ретіңде алғашқы Конституциясын қабылдады. Бірақ онда жергілікті басқару, жергілікті шаруашьшық туралы айтылмағанымен, жергілікті жерлерде аумақтық қауымдастықтарда қоғамдық өзін-өзі басқару комитеттерін құру жөніндегі мәселелер қатары қарастырылған.

Жоғарғы Кеңес өзінің таралуы алдында 1993 жылдың 10 желтоқсанында "Жергілікті өкілетті жэне атқарушы органдары туралы" Занды қабылдап, онда жергілікті басқару органдарының мүлдем басқаша үлгісін енгізеді. 1995 жылдың 30 тамызында қабылданған Конституцияда мемлекеттік басқару жүйесінің негізгі қағидалары мен бағыттары нақты белгіленген. Конституцияда жергілікті мемлекеттік басқарумен (85-бап) қатар жергілікті өзін-өзі басқару да (89-бап) берілген. Онда жергілікті өкілетті органдарға - облыстың, ауданның, қаланың мәслихаты; жергілікті атқарушы органдарға - облыстың, ауданның, қаланың, ауылдын әкімшіліктері жатады деп берілген.

Ал 2001 жылдын қаңтарында "Қазақстан Республикасының жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Заңы қабылданды (соңғы өзгерістер 2006 жылдың 10 қаңтарында енгізілді) .

Қазір "Жергілікті өзін-өзі басқару туралы" Заң жобасы көпшіліктің талқылауына 2006 жылдың қазан айында берілді, ол 2007 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енді.

Қазір елімізде "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Заңы қабылданған. Конституция жергілікті деңгейде мемлекеттік басқару мен жергілікті басқару арасындағы айырмашьшықты нақты ажыратып берген. Ол жергілікті басқару заңының жобасына сәйкес мемлекеттік басқару органдарының құрылымына өкілетті және атқарушы органдар құруға мүмкіңдік береді. Біздің ойымызша, елді ортальіктандырмай басқарудың тиімді жолы осы жергілікті басқаруды дамыту. Оның басты мақсаты түтастай алғанда елдін экономикасын дамыту мен халықтың әлеуметтік жағдайын көтеру болуы шарт. Ол үшін алдымен мемлекеттік функциялардың тізімі анықталып, жүйелендіріледі, одан кейін мемлекеттік басқару деңгейлері ара-сыңда өкілеттіктер мен функциялар нақты ажыратылады, содан кейін ғана бюджетаралық катынастардың үлгісі қалыптасады.

Жергілікті өзін-өзі баскару жергілікті қоғамдастық шеңберінде іс-қимыл жасайтын және жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуді өзінің жауапкершілігіне алатын халықтың өзін-өзі ұйымдастыруының жүйесі болып табылады. Жергілікті өзін-өзі басқарудың арнайы сайлау органдарын - Кеңестерді құру көзделуде, олардың мүшелерін тікелей жергілікті қоғамдастықтың халқы сайлайтын болады.

Кеңесті Төраға басқарады, оны Кеңестің не жергілікті қоғамдастықтың мүшелері сайлайды.

2006 жылдың мамыр айында Демократиялық реформалар бағдарламасын әзірлеу мен нақтылау жөніндегі Мемлекеттік комиссияның Қазақстан Республикасында жергілікті өзін-өзі басқаруды қалыптастыру жөніндегі жүмыс тобының отырысы өтті. Оның нәтижесінде белгілі болған мәселелер мыналар:

жергілікті өзін-өзі басқару - халықтың міндеті емес, тек құқығы ғана;
жергілікті өзін-өзі басқарудың нысандарының деңгейін анықтау керек;
жергілікті өзін-өзі басқару органдарының формасы (бұл орган - кеңес, кеңесті төраға басқарады, төраға әкімнің қызметін қайталамас үшін олардың қызметтері бөлінеді) ;
жергілікті өзін-өзі басқару органы атқаратын қызметтердің шегін анықтау (жергілікті аймақтағы шаруашылық-орындаушылық қызметтің бәрі жергілікті өзін-өзі басқару органдарының құзыретіне жатады.

Олардың саны - 51) ;

жергілікті өзін-өзі басқару органдарының бірігіп, үлкеюіне жол беру;
жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қаржысы оларға бөлінген қызметтерге сәйкес болады (биыл ол қаржының көлемі - 8 млрд теңге) ;

«Жергілікті өзін-өзі басқару туралың Заң жобасы талкыға түскеннен бері 150-ден аса ұсыныс жасалып, 117-сі Үкіметтің жүмыс тобымен келісілді.

Жергілікті өзін-өзі басқару органдары - бұл мемлекеттік құрылымдары қызметін ешкандай да кайталамайтын дербес басқару бірліктері екенін есте үстау аса маңызды. Бұл орайдағы мемлекеттің басты міндеті - жергілікті өзін-өзі басқару орган-дарының дербестігіне кепілдік беру.

Жергілікті өзін-өзі басқару жүйесінің қүрылуына орай жүмыс тобының мүшелері аудандар, аудандык маңызы бар қалалар әкімдерінің сайланып қойылуына дайындық жөніндегі жұмыстарды жүргізуде. 2005 жылы жекелеген аудандар әкімдерінің эксперименттік сайлауы өтті.

Тұтастай алғанда, жергілікті өзін-өзі басқару жөніндегі жұмыстар ол туралы заң қабылдау мен әкімдерді сайлаумен аяқталмайды. Ол Қазақстанның саяси жүйесін жетілдіру бастауларына қарай жасалып жатқан қадамдардың бірі.

ІІ . Жергілікті өзін-өзі басқарудың принциптері мен модельдері

ЖӨӨБ-дың формалары мен типтерінің көптігіне карамастан ЖӨӨБ жүйесін қамтамасыз ететін бірнеше негізгі принциптерді бөліп көрсетуге болады.

Демократизм принципі - аймақтық масштабтағы мәслелерді шешуде халықтың кең катысуы. Бұл принциптің қызметі муниципалитеттің ағымдық ісіне қоғамды тарту механизміне негізделеді, терриотория аймағындағы қоғамдық бірлестіктердің өкілеттіктері мен жауапкершілік шегін бекітумен жүргізіледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.