Қазақстан Республикасындағы шетел және азаматтығы жоқ азаматтардың құқықтары туралы

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 66 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . .: Кіріспе . . .

3: 3

Кіріспе . . .: 1. Қазақстан Республикасындағы шетел және азаматтығы жоқ азаматтардың құқықтық статусы. Олардың Қазақстанда Республикасында болу ерекшеліктері . . .

3: 8

Кіріспе . . .: 1. 1 Қазақстан Республикасының азаматтарының құқықтық жағдайы және негізгі ерекшеліктері . . .

3: 8

Кіріспе . . .: 1. 2 Шетел және азаматтығы жоқ азаматтардың құқықтық жағдайының түсінігі және негізі . . .

3: 22

Кіріспе . . .: 1. 3 Қазақстан Республикасына ену, уақытша болу және шығу тәртіптері . . .

3: 29

Кіріспе . . .: 2. Шетел және азаматтығы жоқ азаматтардың негізгі құқықтары, міндеттері және жауапкершілігі . . .

3: 40

Кіріспе . . .: 2. 1 Халықаралық жеке құқық түсінігі, шетел азаматтарының құқықтары . . .

3: 40

Кіріспе . . .: 2. 2 Шетел және азаматтығы жоқ азаматтардың әкімшілік жауапкершілігі . . .

3: 44

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

3: 52

Кіріспе . . .: Қолданылған әдебиеттер тізімі . . .

3: 58

Кіріспе

Азаматтық - бұл адам мен мемлекет арасындағы өзара құқықтардың, міндеттердің және жауапкершіліктің жинағын білдіретін берік құқықтық қатынас, ол азаматтардың немесе адамның бостандығы мен негізгі құқықтарын, беделін құрметтеуге және мойындауға негізделген. Азаматтық алумен адамның қоғаммен байланысының барлық негізгі қатынастары байланысты: оның құқықтарының, бостандығының және міндеттерінің көлемі.

Қазақстан Республикасының азаматтығы адамның мемлекетпен саяси-құқықтық қатынастарының міндеттері мен құқықтарынының жиынтығын және олардың өзара ара-қатынас тұрақтылығын негіздейді.

Бұл анықтамада азаматтықтың негізгі белгілері берілген. Тұрақтылық - бұл кез-келген уақытта және кеңістікте белгіленетін азаматтықтың негізгі белгісі. Адамның мемлекетпен деген саяси-құқықтың қатынастарының негізі, мемлекет Қазақстан Республикасының азаматы болып саналмайтын кез-келген адамдармен құқықтық қатынасқа түсе алады, алайды саяси қатынасты тек мемлекет азаматы болып табылатын адамдармен жүзеге асыра алатындығын білдіреді.

Қазақстан Республикасында әр адам азаматтық алуға құқылы. Қазақстан Республикасында азаматтық алу және жою үрдістері Қазақстан Республикасының мемлекеттік заңнамаларымен қадағалады және жүзеге асырылады [2] .

Қазақстан Республикасының азаматы ешбір жағдайда азаматтығынан, өзінің азаматтығын өзгерту құқығынан айрылып қалмайды, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан қудалана алмайды.

Әрекет етуші Конституция Қазақстан Респусбликасының азаматтығы берілетін және тоқтатылатын заңнамаға сәйкес талаптарды бекітеді. Қазіргі таңда сондай заңнама - «Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы заңы» болып табылады.

Азаматтық - бұл әлеуметтік-саяси құбылыс, заманауи мелекеттің әрекет етуінің және білім беруді шарттандыратын негізгі факторларының бірі болып табылады. Азаматтық қоғамның жаратылыс-тарихтарының дамуының нәтижесі бола тұра, мемлекеттің қалыптасуының негізгі нышаны болып табылады. Мемлекет пен азаматтың арасында өзара құқықтар мен міндеттер орналастырылады.

Қазақстан Республикасының азаматтары болып Қазақстан ОРус Республикасының Азаматтық туралы Заңнамасы қабылданған кезде (1 наурыз 1992ж. ) тұрып жатқан адамдар және осы Заңнама сәйкес азаматтық алған адамдар есептеледі. Азаматтықты растайтын құжат - төлқұжат болып табылады. Егер адам 16 жасқа толмаған болса, онда азаматтық туу туралы куәләгімен немесе ата-анасының бірінің төлқұжатымен рәсімделеді. Егер Қазақстан Республикасының азаматы мемлекеттен тыс тұратын болса, онда азаматтығы жойылмайды. Кез-келген елде, соның ішінде Қазақстанның да, халықтың көп бөлігін сол елдің азаматтығы бар адамдары құрайды. Алайда кейбір адамдардың азаматты жоқ немесе олар шетел азаматтары болып табылады. Шетел азаматтары болып басқа ел азаматы болып табылатындығын дәлелдей алатын құжаттары бар азаматтар саналады. Қазақстан Республикасының территориясында тұра отырып, басқа ел азаматы екендігін дәлелдейтін құжаттары жоқ азаматтар азаматтығы жоқ адамдар деп есептеледі. Шетел азаматтарының құқықтары мен міндеттері Қазақстан Республикасының басқа елдермен халықаралық келісім-шарттарында қаралуы мүмкін. Азаматтығы және құжаттары жоқ адамдар әдетте көп кездеспейді. Мысалы, көрші елдердегі ұрыс-керіс жағдайларының және әскери іс-әрекеттерінің нәтижесінде тұрғындар Қазақстан Республикасына қоныстана бастады. Қазақстан Республикасының Заңнамасына сәйкес мұндай адамдарға екі статус беріледі: босқындар және мәжбүр ауғындар. Соңғы жылдарда Қазақстан Республикасына Тәжікістанда тоқтамай жатқан әскери іс-әрекет салдарынан көптеген босқындар келді. Мәжбүр ауғындар - ол еріктері бойынша басқа территорияларға көшкісі келетін Қазақстан Республикасының азаматтары.

Азаматтықтың бірлігі Қазақстан Республикасының территориясында үнемі тұратын азаматтар сол республиканын азаматтары болып табылады дегенді білдіреді. Қазақстан Республикасының Азаматтық туралы Заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасында азаматтығын тоқтату республика құрамынан азаматтыққы тоқтатуға әкеліп соғады.

Конституция бойынша азаматтық алу жолыға байланысссыз тең құқылы болып саналады. Кейбір шет елдерінің заңнамаларына сәйкес азаматтық белгілі шарт бойынша беріледі [4] .

Шет ел азаматтары - мемлекеттің азаматтары болып табылмайтын, өзінің мемлекеттің азаматтығына жататынын дәлелдейтін айғақтары жоқ адамдар. Шет ел азаматтарының және елде азаматтығы жоқ адамдардың мәртебесін айқындайтын негізгі ұстаным Қазақстан Республикасы Конституциясының 12-бабында баянды етілген, осы бапқа сәйкес мұндай адамдар республикада азаматтар үшін белгіленген құқықтар мен бостандықтарды пайдаланады, сондай-ақ Қазақстан Республикасы азаматтарымен бірдей міндеттер атқарады. Құқықтық жағдайда Шет ел азаматтарының Қазақстанда тұрақты немесе уақытша болуына қарай айқындалатын бірқатар айырмашылықтары бар. Шет ел азаматтары қандай жағдайда болғанына қарамастан заң алдында бірдей. Олардың құқықтар мен бостандықтарды пайдалануы Қазақстан Республикасының мүдделеріне, Қазақстан Респубикасы азаматтары мен басқа да адамдардың заңды мүдделеріне нұқсан келтірмеуге тиіс. Шет ел азаматтары Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңнамасын сақтауға міндетті. Қазақстан Республикасында тұратын шет ел азаматтары Қазақстан азаматтарымен ортақ негізде жұмысшы және қызметші ретінде жұмыс істейді немесе өзге де еңбек қызметімен айналыса алады. Олар демалысқа, денсаулығын сақтауға, жәрдемақыға, зейнетақыға, әлеуметтік қамсыздандырудың басқа да нысандарына, тұрғын жайды пайдалануға, тұрғын үйге, өзге де мүлікке, білім алуға, мәдениет жетістіктерін пайдалануға құқылы. Оларға ұждан бостандығы, жеке басына және тұрғын үйіне тиіспеушілік кепілдігі берілген, олар Қазақстан Республикасы азаматтарымен некеге тұра алады және некені бұза алады. Алайда олар сайланбалы мемл. органдарды сайлай алмайды және оларға сайлана алмайды, жалпыхалықтық дауыс беруге (референдумға) қатыса алмайды. Олар Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінде әскери қызмет атқармайды. Шет ел азаматтарының Қазақстан Республикасы аумағында жүріп-тұруына, тұрғылықты жерін таңдауына ұлттық заңнамада және халықар. шарттарға сәйкес белгіленген тәртіппен рұқсат етіледі. Алайда мемлекеттік қауіпсіздікті қамтамасыз ету, қоғамдық тәртіпті сақтау мақсатымен бұл аяда шектеу белгіленуі мүмкін. Шет ел азаматтары Қазақстанға Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес келуі және одан кетуі мүмкін. Қазақстан Республикасы аумағында қылмыс жасаған, әкімшілік және өзге де құқық бұзушылық жасаған шет ел азаматтары Қазақстан азаматтарымен бірдей жалпы негізде жауапқа тартылады. Шет ел азаматтары туралы заңнаманы бұзушы шет ел азаматтарының елде болу мерзімі қысқартылуы мүмкін [7] .

Аталмыш ережелер шет ел дипломаттары және консулдық өкілдік басшылары мен қызметкерлерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасы заңнамасы мен халықаралық шарттарда белгіленген адамдардың дипломатиялық пұрсаттылықтары мен иммунитеттеріне қолданылмайды. Қазақстан Республикасында босқындардың мәртебесі арнаулы заңнамамен айқындалған.

Шет елдер азаматтарының қиыншылықтары барлық елдерде бар. Бұл қиыншылық мемлекет түсінігі қолданыла бастағаннан бастап пайда болды. Мемлекет қоғамның адамдарымен өзара ара қатынасын реттеу барысында өз қоғамының адамдары мен «өз қоғамына жатпайтын» адамдардың арасындағы реттелмеген қатынас қиыншылықтарымен соқтығысты. Ол кезде әлі «шет ел азаматы» немесе «азаматтығы жоқ адам» түсініктері қалыптаспаған еді.

Қазіргі таңда шет ел азаматтарының немесе азаматтығы жоқ адамдардың құқықтың статусын реттейтін көптеген нормативтік актілер бар. «Шет ел азаматы» немесе «азаматты жоқ адам» түсінігі әр елде әр түрлі мәнге ие болады, алайда барлық елде сол елдің азаматтығы жоқ адамдар екені және азаматтығы бар адамдарға қарағанда құқықтары және міндеттері біршама оқшаулы болатындығы белгілі.

Азаматтық - ол адамның құқығын және міндеттерін өз елінде, сондай - ақ шет елдерде анықтаудың негізгі нысаны болып табылады. Азамат өз елінде құқықтары мен міндеттерін толық көлемде қамтамасыз етеді. Алайда, шет елдерде ол, сол елде шетел азаматтарына бекітілген құқықтар мен міндеттер көлемімен шектеледі. Ал егер азамат өзінің шет ел азаматы екендігін дәлелдей алмаса, ол адамның құқықтары мен міндерттерінің көлемі сол ел азаматының немесе шет ел азаматының құқықтары мен міндеттерінің көлемінен ерекшеледі.

Азаматтар, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар сатыларынан бөлек басқа да адам сатылары бар. Олар, әдетте, елдің азаматы немесе шетел азаматы деп атау дұрыс емес болып табылатын адамдар, өйткені олар екі сатыға да жатуы мүмкін. Мысалы, артынан қуғыншылық жасалып, өз елінде қорғаушылыққа ие бола алмаған азамат, басқа елге көшуге мәжбүр болады, сөйтіп басқа елден қоныс аударып келген азамат босқын болып есептелді. Ал, мысалы, Ресей Федерациясының азаматы, өзіне көрсетіліп жатқан жәбірлердің салдарынан өзінің тұрғылықты мекенін амалсыз тастап кетіп, басқа елде немесе басқа нысана территориясында қоныстануға мәзбүр болса, онда ол мәжбір ауғындалған адам болып есептеледі.

Әр мемлекет азамат және азамат емес сатыларын бекіткен жағдайда, олардың мемлекет территориясына кіру және шығу (қайтып оралу) тәртіпттерін бекітеді. Мемлекет азаматы болып табылмайтын азаматтар үшін әр мемлекет келу мақсаттарының әртүрлі режимдерін бекітеді, ол уақытша келуден бастап мемлекетте үнемі тұрып азаматтық алуға дейін.

Құқықтар мен міндеттерді айта келе, олардың толық құқылы иеленушілері сол елдің азаматтығы бар азаматтар болып есептелетіндін ескереміз. Қалған санаттағы азаматтардың құқықтары мен міндеттері шектеулі болады. Негізінде бұл шектеулер сайлауға және басқа да саяси құқықтарға, сонымен қатар тек азаматтығы бар адамдарға тәуелді жауынгерлік міндеттерге байланысты.

Мемлекет территориясында жүрген азаматтардың негізгі міндеттерінің бірі - сол мемлекеттің заңдарын сақтау болып табылады. Мемлекет заңдары сақталмаған жағдайда құқықтық жауапкершілік орнайды. Ол әкімшілік ескерту немесе құқықтық жауапкершілік болуы да мүмкін.

Шетел азаматтарының немесе азаматтығы жоқ адамдардың құқықтық статусын қарау мемлекеттің өмір сүруінің барлық кезеңінде актуальді болып табылады.

Тақырыптың өзектілігі - Қазақстан Республикасында жүзеге асырылып жатқан нарықтық қатынастарға, ол қатынастардың әлеуметтік-экономикалық қиыншылықтарымен байланысты. Олардың бірі - шетел азаматтарының жұмыс күшін шақыру, ол әлбетте шетел азаматтары мен олардың қызмет көрсету саласымен байланысты.

Шетел азаматының статусын нақты анықтау келген елінде азаматтың тұрақтануына үлкен мәні бар. Мемлекет территориясында жүрген адамдардың құқықтық статусын анықтау және құқық пен еркіндікті қадағалауды қамтамасыз ету, сонымен қатар нақты адамның құқықтық статусына байланысты міндеттерін қадағалау мемлекеттің ішкі проблемалар мен базалық халықаралы-құқықтық құжаттардың есебімен шешілетін міндеттерінің негізі болып табылады.

Интеграциялау және үрдістері шетел азаматтарының осы немесе басқа елде де тұратын үлесін арттырады, ал ол өз кезегінде мемлекетті шетеле азаматтарына үлкен ден қоюды талап етеді. Шетел азаматтарының әртүрлі категорияларының құқықтық жағдайы реттеудің халықаралық, ұлттық құқықтық жүйеде жоғары дағды қалыптасқан. Батыс мемлекеттерінің көбісінде, азаматтық институты, шетел азамататтарының құқықтық жағдайы, сонымен қатар, босқындардың және мәжбүр ауғындардың құқықтық статусын қарастыратын, толық қалыптастырылған заңнама бар.

Шетел азаматтарының немесе азаматтығы жоқ адамдардың құқықтық жағдайы (құқықтық статусы) халықаралық ортақ қабылданған құқық нормалары мен принциптері, халықаралық келісім-шарттар, азаматтығы бар елі (тұрғылықты мекен елі) және келу елі құқықтары негізінде жүзеге асырылады. Шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ адамдардың құқықтық жағдайынының (құқықтық статусының) тар мағынасы келген елдегі шетел азаматының немесе азаматтығы жоқ адамдардың құқықтары мен міндеттерінің жиынтығының шектелуінде. Халықаралық жеке құқықта мәселе азаматтық, жанұялық, еңбек қатынастарының шетел элементтерімен қиындатылған міндеттер мен құқықтар туралы болып тұр.

Әкімшілік немесе екінші жағынан басқа да билікке, соның ішінде салықтық және басқа да қаржылық немесе әкімшілік қатынастарға негізделген мүліктік қатынастарға азаматтық заңнама қолданылмайды, егер заңнамаға қайшы шаралар орын алмаса.

Шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ адамдардың құқықтың қоғамдық жекеленген салаларына сәйкес құқықтық жағдайы қаралып жатқан тақырыптан көбіне тыс болып табылады. Бұл дипломдық жұмыста негізінде халықаралық жеке құқық мәселесі мен шет ел азаматтарының құқық мәселесінің тығыз қарым-қатынасы қарастырыады. Халықаралық құқықтық үрдістердегі шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ адамдардың құқықтық жағдайы туралы сұрақтар ішіндегі ерекшелігі процесуальды құқықтың халықаралық жеке құқық ғылымының саласына жататындығы.

Жұмыстың мақсаты - шетел азаматтарытының Қазақстан Республикасындағы құқықтық жағдайын, келу - кету ережелерін, Қазақстан Республикасының азаматтарынан құқықтық жағдайының ерекшеліктерін анықтау.

Жұмыстың міндеттері:

Қазақстан Республикасындағы құқықтық жағдайын қарастыру: ортақ ережелер, жауапкершілігі, негізгі құқықтары және еркіндігі;
Шетел азаматтарының Қазақстан Республикасына келу - кету ережелерін, басқа да құқықтық қатынастарын қарастыру.

Жұмыстың ғылыми жаңашылығы - шетел азаматтарының және азаматтықы жоқ адамдардың құқықтық жағдайын комплексті зеттеу.

1. Қазақстан республикасындағы шетел және азаматтығы жоқ азаматтардың құқықтық статусы. Олардың қазақстанда республикасында болу ерекшеліктері

1. 1 Қазақстан Республикасының азаматтарының құқықтық жағдайы және негізгі ерекшеліктері

Қазақстан Республикасы өзінің органдарының және қызметтік адамдарының негізінде Республика халқының алдында жауапты, ал Қазақстан Республикасының азаматтарын сәйкесінше Қазақстан Республикасының алдында жауапты. Ол Қазақстан Республикасының Заңнамаларын және Конституциясын сақтап, Қазақстан Республикасының қызығушылықтарын, территориялық тұтастығын қорғап, ұлттық және мемлекетте тұратын басқа елдердің де әдеп-ғұрыптарын сақтап, мемлекеттік тілді және басқа ұлт тілдерін құрметтеп сыйлауға міндетті, Қазақстан Республикасының тәуелсіздігінің, суверенитетінің, күш-жігерінің қайсарлануына үлес қосу керек.

Қазақстан Республикасының азаматтығы Қазақстан Республикасының Ата заңымен (Конституциясымен), басқа заңнамалармен бірлесе отырып азаматтық туралы заңнамаға сәйкес реттеледі.

Қазақстан Республикасының азаматтары болып:

Азаматтық туралы Заңнама шығарылған күнде Қазақстан Республикасында тұрғылықты тұрған азаматтар;
Қазақстан Республикасының азаматтық туралы Заңнамасына сәйкес азаматтық алған адамдар.

Қазақстан Республикасының азматының артынан басқа елдердегі азаматтық саналмайды.

Қазақстан Республикасы Республика аумағын жаппай қуғын-сүргіннің, зорлық-зомбылық ұжымдандыру кездерінде, басқа да антигуманитарлық саяси акциялардың нәтижесінде амалсыз жер аударған азаматтарға, сонымен қатар басқа елде тұратын азаматтарға және олардық ұрпақтарына елге оралуына жағдай жасайды.

Қазақстан Республикасының біртұтас құқық жүйесі бірнеше салаға бөлінетіндігі бәрімізге мәлім. Сол салалардың бірі болып табылатын - азаматтық құқық. Азаматтық құқық сала ретінде елімізде қалыптасып келе жатқан нарықтық экономиканың бірден-бір негізі десек те болатын шығар. Өйткені, бұл саламен реттелінетін құқық қатынастарының шеңбері өте кең.

Азаматтық құқығымен реттелінетін қатынастардың түсінігін бару үшін құқық теориясында қолданылып жүрген ережелерге сүйенуіміз қажет. Яғни айтқанда, реттеу пәні мен реттеу тәсілдері. Осы жоғарыда көрсетілген екі категорияның негізінде азаматтық құқығына сала ретінде тек анықтама ғана емес, оның басқа құқық де көрсетуге болады.

Азаматтық кодекстің 1-бабының 1- тармағында көрсетілгендей, азаматтық заңдармен тауар-ақша қатынастары және қатысушылардың теңдігіне негізделген өзге де мүліктік қатынастар, сондай-ақ мүліктік қатынастарға байланысты мүліктік емес жеке қатынастар реттеледі. Сонымен қатар, мүліктік қатынастарға байланысы жоқ мүліктік емес жеке қатынастар да азаматтық заңдармен реттеледі, өйткені олар заң құжаттарында өзгеше көзделмеген, не мүліктік емес жеке қатынастар мәнінен туындамайды.

Жоғарыда көріп отырғанымыздай, азаматтық құқығымен реттелетін қоғамдық қатынастардың негізгісі болып табылатыны- мүліктік қатынастар. Сондықтан да айтып кеткен жөн болар, кез келген мүліктік қатынасар емес, қоғамның негізін қалайтын тауар-ақша қатынастары, яғни азаматтық құқық субьектілерінің кез келгенінің қатысуымен және әртүрлі көріністерде (мүлік беру, жұмыс, қызмет) байқалатын мүліктік қатынастар.

Мүліктік қатынастарға негізінен, қоғамдағы өндіріс құрал-жабдықтарына, мүліктік иеліктерге және басқа да материалдық құндылықтарға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастар жатады.

Мүліктік емес жеке қатынастар, мүліктік қатынастарға тығыз байланысты мүліктік емес жеке қатынастар және мүліктік қатынастарға байланысы жоқ мүліктік емес жеке қатынастар болып екі топқа бөлінеді. Азаматтық заңдармен реттелетін мүліктік қатынастарға байланысты мүліктік емес жеке қатынастарға құндық маңызы жоқ қатысушылардың қоғамдық сипатын белгілейтін материалдық емес құндылықтар жатады. Мәселен әдеби шығармамен, ғылыми еңбекпен айналасушылар немесе өнертапқыш өзінің авторлығын анықтау туралы мәселе қойса, өзінің жекелігін қорғай отырып, бұл мәселе бойынша қоғамдық дербес қатынасқа түседі. Бұл қатынас мүліктік болып табылмаса да, мүлікпен тығыз байланысты, өйткені өнертабыс иесінің өнертабысының пайдаланғаны үшін онда авторлық сыйақы алу құқығы пайда болады.

Азаматтық заңдармен реттелетін мүліктік қатынастарға байланысы жоқ мүліктік емес жеке қатынастарға азаматтың есімі, жеке келбет құқығы, жеке өмірдің құпиялылығы, тұрғын үйге қол сұқпаушылық, азаматтың немесе заңды тұлғаның абыройына, қадір-қасиетіне, іскерлік беделіне байланысты туындайтын құқықтық қатынастарды жатқызуға болады. Қазақстан Республикасының Конституциясының 9-бабында азаматтың ар-намысы мен қадір-қасиетіне қол сұғылмаушылық атап көрсетілген.

Сондай-ақ Ата Заңның 33-бабы “азаматтың жеке өміріне қол сұғуға болмайтындығын” атай келе, “азаматтың жеке өміріне араласуға, оның ар-намысы мен қадір-қасиетіне қол сұғуға тыйым салынады” десе, осы баптың келесі тармағында “тұрғын үйге қол сұғуға болмайтындығы” атап көрсетілген. Жоғарыда көрсетілген мүліктік қатынастармен байланысы жоқ жеке қатынастар, мүліктік емес жеке қатынастардың екінші тобын құрайды [2] .

Азаматтық заңдармен реттелетін қатынастар жиынтығын анықтай келе, бұл қатынастардың субьектілерін де атап көрсетуге болады. Оларға жеке тұлғалар (Қазақстан Республикасының азаматтары, шетел азаматтары, азаматтығы жоқ адамдар), заңды тұлғалар, мемлекет және әкімшілік-аумақтық бөлініс. 1964 жылғы Азаматтық кодекспен салыстырғанда 1994 жылы 27-желтоқсанда қабылданған Азаматтық кодекстің ерекшілігі сол, мемлекет азаматтық-құқықтық қатынастарға осы қатынастарға өзге қатысушылармен тең негізде түсетіндігі атап көрсетілген.

1. Азаматтық заңдарда 1994 -жылғы 24 желтоқсанда он үшініш сайланған Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің 11 сессиясы қабылдаған жаңа Азаматтық кодекс (жалпы бөлім) ерекше орын алады. Азаматтық кодекске 1996 жылғы 15 шілдедегі, 1997 жылғы 5 наурыэдағы, 1997 жылғы 2 шілдедегі, 1998 жылғы 2 наурыздағы заңдармен өзгерістер енгізілгенін ескеру қажет.

Азаматтық кодекстің 3-бабында Қазақстан Республикасы азаматтық заңдарының жүйесі анықталған. ең алдымен ол жалпы республикалық болып табылады және азаматтық кодекстен, соған сәйкес қабылданған Қазақстан Республикасының өзге де заңдарынан, Қазақстан Республикасы Президентінің заң күші бар жарлықтарынан, Парламенттің қаулыларынан, Парламенттің Сенаты мен Мәжілісінің қаулыларынан (заң актілерінен), сондай-ақ Азаматтық кодекстің 1-бабының 1, 2 тармақтарында аталған қатынастарды реттейтін Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтарынан, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларынан тұрады.

Сонымен, азаматтық құқық нормалары заңдарда, нормативтік құқықтық актілерде және заңға сәйкес нормативтік актілерде бекітілуі мүмкін. Бұл орайда “Нормативтік құқықтық актілер туралы”1998 жылғы 24 наурыздағы Қазақстан Республикасының заңына сәйкес бұл нормативтік құқықтық актілердің бәрі олардың заң күшіне қарай белгілі бір қатаң иерархиялық жүйе бойынша орналасады.

2. Заң актілері. Заңдардың арасында 1995 жылғы Қазақстан Республикасы Конституциясының мейлінше жоғары заң күші бар, оның 4 -бабында Қазақстан Республикасында қолданылатын құқық Конституциясының, соған сәйкес заңдардың, өзге де нормативтік құқықтық актілердің, республиканың халықаралық шарттық және өзге де міндеттемелерінің, сондай-ақ Конституциялық Кеңес пен Жоғарғы Сотының нормативтік қаулыларының нормалары деп белгіленген.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.