Ішкі істер органдары штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3
1. ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.1 ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2 Жедел басқару орталығының тағайындалуы және жұмысын ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8
1.3 ІІО жүйесіндегі кезекші бөлімдердің мәні және тағайындалуы ... ... ... .. 20
2. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кезекші бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ..
27
2.1 Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кезекші бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны ... ... ... ... ... ..
27
2.2 Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтау кезінде жедел басқарудың кезекші бөлімдерінің ІІО күштермен және құралдармен қамтамасыз етуі...
34
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 52
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 57
1. ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.1 ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2 Жедел басқару орталығының тағайындалуы және жұмысын ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8
1.3 ІІО жүйесіндегі кезекші бөлімдердің мәні және тағайындалуы ... ... ... .. 20
2. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кезекші бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ..
27
2.1 Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кезекші бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны ... ... ... ... ... ..
27
2.2 Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтау кезінде жедел басқарудың кезекші бөлімдерінің ІІО күштермен және құралдармен қамтамасыз етуі...
34
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 52
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 57
Дипломдық зерттеу жұмысының өзектілігі. Қазақстан Республикасының Конституциясының 1- бабында Қазақстан өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде таныйды, оның ең жоғарғы құндылығы адам, оның өмірі, құқығы және бостандығы деп көрсетілген /1/. Осы конституцияда көрсетілген құндылықтарға қол сұғатын қылмыстармен күресетін мемлекеттік арнайы органның бірі Қазақстан Республикасы ішкі істер министрлігі болып табылады. Ал күнделікті өмірде қылмыс туралы ақпарат бірінші болып кезекші бөлімге келіп түседі немесе бүгінгі таңда ірі облыс орталықтарында ашылған жедел басқару орталықтарына қылмыстар мен барлық құқық бұзушылықтар туралы ақпараттар легі тоғысады.
Күнделікті жасалып жатқан қылмыстар мен құқық бұзушылықтар туралы ақпараттар кезекші бөлімге хабарланып жатады, ал сол ақпарат бойынша жедел басқаруды ішкі істер органдарының жедел басқару орталықтары жүзеге асырады, яғни қылмыс жасалған кезде оқиға болған жерге полиция нарядтарының тез арада жетіп шұғыл іс-қыймылдар жасауын бақылап, басшылық жасап отырады. Қылмыскерді оқиға болған жерден алысқа ұзамай тұрып құрықтауға ат салысады, ол үшін полицияның патрульдік қызметтерін үйлесімді жұмыс жасауына орталықтан басшылық жасап отырады.
Бүгінгі таңда ірі қалаларда, көшелерде, халық көп шоғырланатын жерлерде бейне бақылау камералары орналасқан, солардың көмегімен қылмыс немесе әкімшілік құқық бұзушылық оқиғалары болған кезде ол оқиға туралы арыз, шағым түспей жатып дереу қылмыстарды ашу, анықтау, жолын кесу шаралары жүзеге асырылады.
Жоғарыда аталған кезекші бөлімде, жедел басқару орталықтары да ішкі істер органдарының шатабтарына тікелей бағынышты орандар, сол себепті біз алдымен штабтардың өкілеттігін талдап өтеміз.
Күнделікті жасалып жатқан қылмыстар мен құқық бұзушылықтар туралы ақпараттар кезекші бөлімге хабарланып жатады, ал сол ақпарат бойынша жедел басқаруды ішкі істер органдарының жедел басқару орталықтары жүзеге асырады, яғни қылмыс жасалған кезде оқиға болған жерге полиция нарядтарының тез арада жетіп шұғыл іс-қыймылдар жасауын бақылап, басшылық жасап отырады. Қылмыскерді оқиға болған жерден алысқа ұзамай тұрып құрықтауға ат салысады, ол үшін полицияның патрульдік қызметтерін үйлесімді жұмыс жасауына орталықтан басшылық жасап отырады.
Бүгінгі таңда ірі қалаларда, көшелерде, халық көп шоғырланатын жерлерде бейне бақылау камералары орналасқан, солардың көмегімен қылмыс немесе әкімшілік құқық бұзушылық оқиғалары болған кезде ол оқиға туралы арыз, шағым түспей жатып дереу қылмыстарды ашу, анықтау, жолын кесу шаралары жүзеге асырылады.
Жоғарыда аталған кезекші бөлімде, жедел басқару орталықтары да ішкі істер органдарының шатабтарына тікелей бағынышты орандар, сол себепті біз алдымен штабтардың өкілеттігін талдап өтеміз.
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы, 30.08.1995 жыл.
2. «Сот жүйесі және соттардың мәртебесі туралы» ҚР Конституциялық заңы, 10.01.2001 жыл.
3. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Қазақстан Республикасының Кодексі, 18.02.2014 жыл.
4. ҚР Қылмыстық Кодексі, 17.01.2014 жыл.
5. «Мемлекеттік қызмет туралы» ҚР заңы, 13.01.2014 жыл.
6. «Ұлттық қауіпсіздік туралы» ҚР заңы, 14.12.2011 жыл.
7. «Ішкі істер органдары туралы» ҚР заңы, 29.12.2012 жыл.
8. «Соғыс жағдайы туралы» ҚР заңы, 05.03.2003 жыл.
9. «Төтенше жағдай туралы» ҚР заңы, 03.07.2013 жыл.
10. «Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарды әкімшілік қадағалау туралы» ҚР заңы, 07.12.2009 жыл.
11. «Әкімшілік рәсімдер туралы» ҚР заңы, 03.07.2013 жыл.
12. «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» ҚР заңы, 03.07.2013 жыл;
13. «Мемлекеттік құпиялар туралы», 13.01.2014 жыл.
14. «Жергілікті мемлекеттік басқару туралы» ҚР заңы, 18.02.2014 жыл;
15. «ҚР прокуратурасы туралы» ҚР заңы, 07.10.2012 жыл.
16. Закон Республики Казахстан «О противодействии экстремизму» от 18 февраля 2005 года.
17. «Терроризмге қарсы күрес туралы» ҚР заңы, 27.06.2007 жыл.
18. Закон Республики Казахстан «О государственном регулировании производства и оборота этилового спирта и алкогольной продукции» с изменениями от 03 июля 2013 года.
19. «Күзет қызметі туралы» ҚР заңы 08.01.2013 жыл.
20. «ҚР азаматтарының денсаулығын қорғау туралы» ҚР заңы, 01 маусым 2005 жыл.
21. Қазақстан Республикасының заңы, 07.04.2014 жыл «Жедел іздестіру қызметі туралы».
22. «Жол қозғалысының қауіпсіздігі туралы» ҚР заңы, 15.07.1996 жыл.
23. Закон Республики Казахстан от 30.12.1998 года «О государственном контроле за оборотом отдельных видов оружия» (с изменениями, внесенными от 3012.1998 года).
24. Закон Республики Казахстан от 18.06.1996 года «Об экспорте контроля».
25. Закон Республики Казахстан от 09.11.2004 года «О техническом регулировании».
26. Закон Республики Казахстан от 05.07.1996 года «О чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера» (с изменениями, внесенными от 10.01.2006 года).
27. Закон Республики Казахстан от 07.05.1997 года «О гражданской обороне» (с изменениями, внесенными от 10.01.2006 года).
28. Закон Республики Казахстан от 16.06.1997 года «О мобилизационной подготовке и мобилизации в Республике Казахстан» (с изменениями, внесенными от 13.01.2014 года).
29. Закон Республики Казахстан от 03.07.2013 года «Об обороне и Вооруженных силах РК».
30. Закон Республики Казахстан от 22.11.1996 года «О пожарной безопасности» (с внесенными, изменениями от 13.01.2014 года).
31. Закон Республики Казахстан от 13 января 2004 года № 522-ІІ «О лекарственных средствах» (с изменениями, внесенными Законом РК от 27.07.2007г.).
32. Закон Республики Казахстан от 16 июня 2004 года № 565-ІІ «О репродуктивных правах граждан и гарантиях их осуществления» (с изменениями по состоянию на 27.07.2007 г.).
33. Закон Республики Казахстан от 4 июня 2003 года № 430-ІІ «О системе здравоохранения» (с изменениями от 27.07.2007 г.).
34. Закон Республики Казахстан от 11 июля 2002 года N 343-ІІ «О социальной и медико-педагогической коррекционной поддержке детей с ограниченными возможностями» (с изменениями, внесенными Законом РК от 27.07.2007 г.).
35. Закон Республики Казахстан от 4 декабря 2002 года № 361-ІІ «О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения» (с изменениями, внесенными Законами РК от 27.07.2007 г.).
36. Закон Республики Казахстан от 27 мая 2002 года N 325-ІІ «О медико-социальной реабилитации лиц, больных наркоманией» (с изменениями, внесенными Законом РК от 20.12.04 г. N 13-ІІІ).
37. Закон Республики Казахстан от 14 октября 2003 года № 489-ІІ «О профилактике йододефицитных заболеваний» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 05.02.2007г.).
38. Закон Республики Казахстан от 28.06.2005 года «О донорстве крови и ее компонентов».
39. Закон Республики Казахстан от 30.03.1999 года «О порядке и условиях содержания под стражей, подозреваемых и обвиняемых в совершений преступлений» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 20.12.2004 года).
40. Закон Республики Казахстан от 30 декабря 1998 года № 339-І «О государственном контроле за оборотом отдельных видов оружия» (с изменениями, внесенными Законами РК от 22.02.02 г. № 297-ІІ; от 13.12.04 г. № 11-ІІІ; от 20.12.04 г. № 13-ІІІ).
41. Указ Президента Республики Казахстан «Об образовании специализированных межрайонных экономических и административных судов», от 9.02.2002 года.
42. Указ Президента Республики Казахстан, имеющий силу Закона «О правовом положений иностранных граждан» от 19 июня 1995 г.
43. Постановление Правительства РК «Об утверждении типового положения о комиссии по делам несовершеннолетних и по защите их прав», от 11.06.2001 года.
44. Постановление Правительства РК «Правила документирования и регистрации населения Республики Казахстан» от 12.07.2000 года.
45. Постановление Правительства РК «Правила въезда и пребывания иностранных граждан в РК, а также их выезда из РК» от 28.01.2000 г.
46. Постановление Правительства Республики Казахстан от 18 сентября 2002 года N 1032 «Об утверждении Правил оборота боевого ручного стрелкового оружия и боеприпасов к нему, а также холодного оружия» (с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 08.06.04 г. N 635).
47. Постановление Правительства Республики Казахстан от 12 мая 2005 года № 448 «Об утверждении Перечня множительно-копировальной техники цветного изображения, приобретение, хранение, перевозка, ввоз и вывоз которой осуществляются по разрешениям органов внутренних дел» Приказ Министерства внутренних дел от 20.04.2006 N 185 «О ВНЕСЕНИИ ДОПОЛНЕНИЙ И ИЗМЕНЕНИЙ В ПРИКАЗ»
48. Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 октября 2001 года N 1375 «Об утверждении Перечня специальных и транспортных средств, применяемых сотрудниками органов внутренних дел в целях прекращения общественно опасных деяний, задержания и доставления в органы внутренних дел лиц, их совершивших».
49. Постановление Правительства Республики Казахстан от 20.04.2005 года «О создании Комиссии по вопросам обеспечения безопасности дорожного движения в Республике Казахстан».
50. Постановление Верховного суда Республики Казахстан от 25.11.2004 года «О некоторых вопросах применения судами законодательства об административных правонарушениях» (с изменениями и дополнениями внесенными от 16.01.2006 года).
51. ҚРІІМ № 277 бұйрығы 17.05.2003ж «ҚРІІО кезекші бөлімдері мен жедел басқару орталықтарының қызметін жетілдіру туралы
52. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 1 марта 2003 года № 111 «Об утверждении Инструкции «О работе органов внутренних дел по осуществлению лицензионно-разрешительной системың и Правил «О порядке работы по приему, учету, хранению и обеспечению сохранности в органах внутренних дел изъятого, добровольно сданного, найденного оружия и боеприпасов, взрывчатых веществ и материалов, пороха, холодного оружия» (с изменениями, внесенными приказом Министра внутренних дел РК от 07.05.04 г. N 261).
53. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 12.10.1998 года «Об утверждении Правил о порядке получения права на управление транспортными средствами, приема экзаменов, выдачи гражданам водительских удостоверении» с изменениями, внесенными приказом Министра внутренних дел РК от 26 февраля 2010 года № 90.
54. Приказ Министра внутренних дел Республик Казахстан от 28.03.2005 года «Об утверждении Инструкции о ввозе, приобретении, учете, хранение и использовании множительно-копировальной техники цветного изображения» (с изменениями от 27.07.2006г.).
55. Постановление Правительства Республики Казахстан от 7 ноября 2011 года № 1303 «Об утверждении Правил хранения, учета, использования, перевозки, уничтожения, ввоза, вывоза гражданских пиротехнических веществ и изделий с их применением» (с изменениями от 29.11.2012г.).
56. Совместный приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 9 апреля 2004 года N 215, Министра иностранных дел Республики Казахстан от 14 апреля 2004 года N 08-1/93 и Председателя Агентства Республики Казахстан по миграции и демографии от 14 апреля 2004 года N 35-п «Об утверждении Инструкции по применению Правил въезда и пребывания иностранных граждан в Республике Казахстан, а также их выезда из Республики Казахстан и организации оперативно-служебной деятельности органов внутренних дел по предупреждению и пресечению незаконной миграции иностранных граждан на территории Республики Казахстан».
2. «Сот жүйесі және соттардың мәртебесі туралы» ҚР Конституциялық заңы, 10.01.2001 жыл.
3. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Қазақстан Республикасының Кодексі, 18.02.2014 жыл.
4. ҚР Қылмыстық Кодексі, 17.01.2014 жыл.
5. «Мемлекеттік қызмет туралы» ҚР заңы, 13.01.2014 жыл.
6. «Ұлттық қауіпсіздік туралы» ҚР заңы, 14.12.2011 жыл.
7. «Ішкі істер органдары туралы» ҚР заңы, 29.12.2012 жыл.
8. «Соғыс жағдайы туралы» ҚР заңы, 05.03.2003 жыл.
9. «Төтенше жағдай туралы» ҚР заңы, 03.07.2013 жыл.
10. «Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарды әкімшілік қадағалау туралы» ҚР заңы, 07.12.2009 жыл.
11. «Әкімшілік рәсімдер туралы» ҚР заңы, 03.07.2013 жыл.
12. «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» ҚР заңы, 03.07.2013 жыл;
13. «Мемлекеттік құпиялар туралы», 13.01.2014 жыл.
14. «Жергілікті мемлекеттік басқару туралы» ҚР заңы, 18.02.2014 жыл;
15. «ҚР прокуратурасы туралы» ҚР заңы, 07.10.2012 жыл.
16. Закон Республики Казахстан «О противодействии экстремизму» от 18 февраля 2005 года.
17. «Терроризмге қарсы күрес туралы» ҚР заңы, 27.06.2007 жыл.
18. Закон Республики Казахстан «О государственном регулировании производства и оборота этилового спирта и алкогольной продукции» с изменениями от 03 июля 2013 года.
19. «Күзет қызметі туралы» ҚР заңы 08.01.2013 жыл.
20. «ҚР азаматтарының денсаулығын қорғау туралы» ҚР заңы, 01 маусым 2005 жыл.
21. Қазақстан Республикасының заңы, 07.04.2014 жыл «Жедел іздестіру қызметі туралы».
22. «Жол қозғалысының қауіпсіздігі туралы» ҚР заңы, 15.07.1996 жыл.
23. Закон Республики Казахстан от 30.12.1998 года «О государственном контроле за оборотом отдельных видов оружия» (с изменениями, внесенными от 3012.1998 года).
24. Закон Республики Казахстан от 18.06.1996 года «Об экспорте контроля».
25. Закон Республики Казахстан от 09.11.2004 года «О техническом регулировании».
26. Закон Республики Казахстан от 05.07.1996 года «О чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера» (с изменениями, внесенными от 10.01.2006 года).
27. Закон Республики Казахстан от 07.05.1997 года «О гражданской обороне» (с изменениями, внесенными от 10.01.2006 года).
28. Закон Республики Казахстан от 16.06.1997 года «О мобилизационной подготовке и мобилизации в Республике Казахстан» (с изменениями, внесенными от 13.01.2014 года).
29. Закон Республики Казахстан от 03.07.2013 года «Об обороне и Вооруженных силах РК».
30. Закон Республики Казахстан от 22.11.1996 года «О пожарной безопасности» (с внесенными, изменениями от 13.01.2014 года).
31. Закон Республики Казахстан от 13 января 2004 года № 522-ІІ «О лекарственных средствах» (с изменениями, внесенными Законом РК от 27.07.2007г.).
32. Закон Республики Казахстан от 16 июня 2004 года № 565-ІІ «О репродуктивных правах граждан и гарантиях их осуществления» (с изменениями по состоянию на 27.07.2007 г.).
33. Закон Республики Казахстан от 4 июня 2003 года № 430-ІІ «О системе здравоохранения» (с изменениями от 27.07.2007 г.).
34. Закон Республики Казахстан от 11 июля 2002 года N 343-ІІ «О социальной и медико-педагогической коррекционной поддержке детей с ограниченными возможностями» (с изменениями, внесенными Законом РК от 27.07.2007 г.).
35. Закон Республики Казахстан от 4 декабря 2002 года № 361-ІІ «О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения» (с изменениями, внесенными Законами РК от 27.07.2007 г.).
36. Закон Республики Казахстан от 27 мая 2002 года N 325-ІІ «О медико-социальной реабилитации лиц, больных наркоманией» (с изменениями, внесенными Законом РК от 20.12.04 г. N 13-ІІІ).
37. Закон Республики Казахстан от 14 октября 2003 года № 489-ІІ «О профилактике йододефицитных заболеваний» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 05.02.2007г.).
38. Закон Республики Казахстан от 28.06.2005 года «О донорстве крови и ее компонентов».
39. Закон Республики Казахстан от 30.03.1999 года «О порядке и условиях содержания под стражей, подозреваемых и обвиняемых в совершений преступлений» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 20.12.2004 года).
40. Закон Республики Казахстан от 30 декабря 1998 года № 339-І «О государственном контроле за оборотом отдельных видов оружия» (с изменениями, внесенными Законами РК от 22.02.02 г. № 297-ІІ; от 13.12.04 г. № 11-ІІІ; от 20.12.04 г. № 13-ІІІ).
41. Указ Президента Республики Казахстан «Об образовании специализированных межрайонных экономических и административных судов», от 9.02.2002 года.
42. Указ Президента Республики Казахстан, имеющий силу Закона «О правовом положений иностранных граждан» от 19 июня 1995 г.
43. Постановление Правительства РК «Об утверждении типового положения о комиссии по делам несовершеннолетних и по защите их прав», от 11.06.2001 года.
44. Постановление Правительства РК «Правила документирования и регистрации населения Республики Казахстан» от 12.07.2000 года.
45. Постановление Правительства РК «Правила въезда и пребывания иностранных граждан в РК, а также их выезда из РК» от 28.01.2000 г.
46. Постановление Правительства Республики Казахстан от 18 сентября 2002 года N 1032 «Об утверждении Правил оборота боевого ручного стрелкового оружия и боеприпасов к нему, а также холодного оружия» (с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 08.06.04 г. N 635).
47. Постановление Правительства Республики Казахстан от 12 мая 2005 года № 448 «Об утверждении Перечня множительно-копировальной техники цветного изображения, приобретение, хранение, перевозка, ввоз и вывоз которой осуществляются по разрешениям органов внутренних дел» Приказ Министерства внутренних дел от 20.04.2006 N 185 «О ВНЕСЕНИИ ДОПОЛНЕНИЙ И ИЗМЕНЕНИЙ В ПРИКАЗ»
48. Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 октября 2001 года N 1375 «Об утверждении Перечня специальных и транспортных средств, применяемых сотрудниками органов внутренних дел в целях прекращения общественно опасных деяний, задержания и доставления в органы внутренних дел лиц, их совершивших».
49. Постановление Правительства Республики Казахстан от 20.04.2005 года «О создании Комиссии по вопросам обеспечения безопасности дорожного движения в Республике Казахстан».
50. Постановление Верховного суда Республики Казахстан от 25.11.2004 года «О некоторых вопросах применения судами законодательства об административных правонарушениях» (с изменениями и дополнениями внесенными от 16.01.2006 года).
51. ҚРІІМ № 277 бұйрығы 17.05.2003ж «ҚРІІО кезекші бөлімдері мен жедел басқару орталықтарының қызметін жетілдіру туралы
52. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 1 марта 2003 года № 111 «Об утверждении Инструкции «О работе органов внутренних дел по осуществлению лицензионно-разрешительной системың и Правил «О порядке работы по приему, учету, хранению и обеспечению сохранности в органах внутренних дел изъятого, добровольно сданного, найденного оружия и боеприпасов, взрывчатых веществ и материалов, пороха, холодного оружия» (с изменениями, внесенными приказом Министра внутренних дел РК от 07.05.04 г. N 261).
53. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 12.10.1998 года «Об утверждении Правил о порядке получения права на управление транспортными средствами, приема экзаменов, выдачи гражданам водительских удостоверении» с изменениями, внесенными приказом Министра внутренних дел РК от 26 февраля 2010 года № 90.
54. Приказ Министра внутренних дел Республик Казахстан от 28.03.2005 года «Об утверждении Инструкции о ввозе, приобретении, учете, хранение и использовании множительно-копировальной техники цветного изображения» (с изменениями от 27.07.2006г.).
55. Постановление Правительства Республики Казахстан от 7 ноября 2011 года № 1303 «Об утверждении Правил хранения, учета, использования, перевозки, уничтожения, ввоза, вывоза гражданских пиротехнических веществ и изделий с их применением» (с изменениями от 29.11.2012г.).
56. Совместный приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 9 апреля 2004 года N 215, Министра иностранных дел Республики Казахстан от 14 апреля 2004 года N 08-1/93 и Председателя Агентства Республики Казахстан по миграции и демографии от 14 апреля 2004 года N 35-п «Об утверждении Инструкции по применению Правил въезда и пребывания иностранных граждан в Республике Казахстан, а также их выезда из Республики Казахстан и организации оперативно-служебной деятельности органов внутренних дел по предупреждению и пресечению незаконной миграции иностранных граждан на территории Республики Казахстан».
Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
1. ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық 5
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық 5
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Жедел басқару орталығының тағайындалуы және жұмысын ұйымдастыру
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
... ... ... ... ... ... ...
1.3 ІІО жүйесіндегі кезекші бөлімдердің мәні және 20
тағайындалуы ... ... ... ..
2. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кезекші
бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны 27
... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1 Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша
кезекші бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны 27
... ... ... ... ... ..
2.2 Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтау кезінде жедел
басқарудың кезекші бөлімдерінің ІІО күштермен және құралдармен 34
қамтамасыз етуі...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .52
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...
Қолданылған әдебиеттер 57
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ..
Кіріспе
Дипломдық зерттеу жұмысының өзектілігі. Қазақстан Республикасының
Конституциясының 1- бабында Қазақстан өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық
және әлеуметтік мемлекет ретінде таныйды, оның ең жоғарғы құндылығы адам,
оның өмірі, құқығы және бостандығы деп көрсетілген 1. Осы конституцияда
көрсетілген құндылықтарға қол сұғатын қылмыстармен күресетін мемлекеттік
арнайы органның бірі Қазақстан Республикасы ішкі істер министрлігі болып
табылады. Ал күнделікті өмірде қылмыс туралы ақпарат бірінші болып кезекші
бөлімге келіп түседі немесе бүгінгі таңда ірі облыс орталықтарында ашылған
жедел басқару орталықтарына қылмыстар мен барлық құқық бұзушылықтар туралы
ақпараттар легі тоғысады.
Күнделікті жасалып жатқан қылмыстар мен құқық бұзушылықтар туралы
ақпараттар кезекші бөлімге хабарланып жатады, ал сол ақпарат бойынша жедел
басқаруды ішкі істер органдарының жедел басқару орталықтары жүзеге асырады,
яғни қылмыс жасалған кезде оқиға болған жерге полиция нарядтарының тез
арада жетіп шұғыл іс-қыймылдар жасауын бақылап, басшылық жасап отырады.
Қылмыскерді оқиға болған жерден алысқа ұзамай тұрып құрықтауға ат салысады,
ол үшін полицияның патрульдік қызметтерін үйлесімді жұмыс жасауына
орталықтан басшылық жасап отырады.
Бүгінгі таңда ірі қалаларда, көшелерде, халық көп шоғырланатын жерлерде
бейне бақылау камералары орналасқан, солардың көмегімен қылмыс немесе
әкімшілік құқық бұзушылық оқиғалары болған кезде ол оқиға туралы арыз,
шағым түспей жатып дереу қылмыстарды ашу, анықтау, жолын кесу шаралары
жүзеге асырылады.
Жоғарыда аталған кезекші бөлімде, жедел басқару орталықтары да ішкі істер
органдарының шатабтарына тікелей бағынышты орандар, сол себепті біз алдымен
штабтардың өкілеттігін талдап өтеміз.
Штабтың негізі міндеттеріне мыналар жатады: талдау жұмыстарын ұйымдастыру;
жоспарлауды ұйымдастыру; орындауды бақылау мен тексеру; жедел жағдайдың
өзгеруіне үздіксіз бақылау және көңіл бөлу: әскери жұмылдыру және азаматтық
қорғаныс жұмысы жаппай бұқаралық құралдармен өзара әрекеттесу; кұқықтық
реттеуді жетілдіру; сыртқы байланыстарды жетілдіру; жұмыстың тиімді
нысандары мен әдістерін талдау, енгізу және ішкі істер органдарының
штабтарына басшылық жасау [5].
Жұмыстың мақсаты: шатабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару
орталықтарының қызметін арттыру, осы қызметтерді ретейтін нормаларды
жетілдіру, зерттеу жұмысының басты мақсаты болып табылады.
Жұмыстың міндеттері: Қойылған мақстақа жету жолында мына аталған
міндеттерді шешу жоспарланады:
- штабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару орталықтарының қызметтерін
зерттеу объектісі ретінде зерделеу;
- штабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару орталықтарының қазіргі
кездегі жай-күйі, құрылымы, құқықтық реттелуін анықтау;
- штабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару орталықтарының
қызметеріндегі кемшіліктердің себептері мен оның шарттарын қарастыру;
- штабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару орталықтарының қылмыстар
мен құқық бұзушылықтардың алдын алу шараларын жүйелеу және осы бағыттағы
субъектілердің қызметтерін анықтау.
Құрамы: Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және
қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1. Ішкі істер органдары штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы
1.1 Ішкі істер органдары штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы
Ішкі істер органдары жүйесінде жалпы басқару функциясын арнаулы аппараттар
(қызметтер) штабтар атқарады. Ішкі істер органдарының қызметтері мен
бөлімшелерінің жүйесінде орны және осы аппараттардың қызмет ерекшеліктері
өкілеттілікпен (құқықтық статусымен), штабқа жүктелген міндеттер мен
функциялар және олардың міндеттері мен құқықтар көлемімен сипатталынатын
жиынтығымен анықталады.
Штаб Қазақстан Республикасы Ішкі істер министріне бағынышты. Штабтардың
өкілеттілігі Қазақстан Республикасы ІІМ белгілеген тәртіппен бекіткен
ережемен анықталады.
Штаб өз жұмысында Қазақстан Республикасы Конституциясын, казіргі кезде
күші бар Қазақстан Республикасының заңдары мен нормативтік құқықтық
актілерін, халықаралық шарттардан туындайтын міндеттемелер және ІІМ
нормативтік актілерін басшылыққа алады.
Штабтың негізгі міндеттері. Ішкі істер органдарының штабтарының құқықтық
статусына сәйкес мынадай келесі негізгі жалпы басқару міндеттерін
орындайды:
Республикадағы жедел жағдайды, ішкі істер органдары жұмысының
нәтижелерін, криминалдық жағдайдын, жетілуіне комплекстік талдау жасау;
ІІМ жұмсының келешектегі және ағымды жұмыстарын жоспарлауды
ұйымдастыру;
Қазақстан Республикасы Президенті, Парламенті мен Үкіметінің актілерінің
алқалық және жедел мәжілістер шешімдерін, Министрдің бұйрықтар, үкімдері
мен ұйғарымдарын, ІІМ жоспарлары мен бағдарламаларын орталық аппарат
қызметтерінің орындалуын бақылау;
Ішкі істер органдарының қоғамдық тәртіпті қорғау мен қоғамдық қауіпсіздікті
қамтамасыз ету мен қылмыспен күрестегі жұмысына аймақтық бақылауды жүзеге
асырады;
ІІМ салалық қызметтерімен бірлесіп облыстарда, аймақтарда және көлік
объектілерінде жедел жағдайдың өзгеруіне байланысты көңіл бөлу шарлар
ұсыныстарын өңдеу және олардың орындалуына бақылау жасау;
ІІМ областардың Бас ІІБ, көліктегі ІІБ, олардың органдары мен
бөлімшелерінде ұйымдастырушылық және жедел-қызметтерін тексерулерді
ұйымдастырады және өткізеді және басқа да негізгі міндеттерді жұмысының
құқықтық жағдайын көрсететін Ережеге байланысты жүргізеді;
Аталған негізгі міндеттер штаб функцияларында жүзеге асырылады. Оларға
мыналар жатады: талдау жұмыстарын ұйымдастыру; жоспарлауды ұйымдастыру;
орындауды бақылау мен тексеру; жедел жағдайдың өзгеруіне үздіксіз бақылау
және көңіл бөлу: әскери жұмылдыру және азаматтық қорғаныс жұмысы жаппай
бұқаралық құралдармен өзара әрекеттесу; кұқықтық реттеуді жетілдіру; сыртқы
байланыстарды жетілдіру; жұмыстың тиімді нысандары мен әдістерін талдау,
енгізу және ішкі істер органдарының штабтарын басшылық жасау [3].
Ішкі істер органдары штабтарының жүйесі. Штабтардың жүйесін мына звенолар
құрайды: Қазақстан Республикасы ІІМ Штаб-Департаменті, облыстардың ІІБ
КІІБ, Республика астанасының қалалық, аудандық, қалалардағы
аудандық және жергілікті ішкі істер органдарының штабтары.
Ішкі істер органдары штабтарының жүйесін министрліктің жеке құрамдық
бөлімшесі саналатын Қазакстан Республикасы Штаб-Департаменті басқарады.
ІІМ, БІІБ-ТІІБ-ларының бөлімшелік аппараттарының қылмыспен күрес, қоғамдық
тәртіпті және қоғамдық қауіпсіздік қамтамасыз етудің жалпы жүйелік,
салааралык, аймақтық міндеттерін жүзеге асыруға; Ішкі істер министрінің
басқару шешімдерін өндеу мен жүзеге асыруды ұйымдастыру түрінде қамтамасыз
етуге; қала, аудандық және жергілікті органдарды басқарудың нысандары
мен әдістерін жетілдіруді координациялауға шақырылған басқару органы —
Штаб болып саналады.
Қазақстан Республикасы Штаб-Департаментінің құрылымын Ішкі істер Министрі
бекітеді, оның құрамына мынадай бөлімшелер кіреді:
Ұйымдастыру-инспекторлық басқармасы:
жедел басқару орталығы, оның құрамында:
кезекші бөлім;
кезекші бөлімдердің жұмысын ұйымдастыру және арнайы іс-шаралар
әзірлеу жөніндегі бөлім;
әскери-жұмылдыру жұмысы және азаматтық корғаныс бөлімі;
Құқықтық қамтамасыз ету басқармасы;
Халықаралық байланыс басқармасы;
Бұқаралық құралдар аппараттарымен өзара әрекеттесу орталығы;
2-арнаулы басқарма;
канцелярия.
Штабтың ұйымдастыру қызметінің негізі болып Министрліктің және Штабтың
жұмыс жоспары саналады.
Штаб Министрдің тапсырмасымен ІІМ салалық қызметтерінін жұмысын, ішкі
істер органдарының алдында тұрған кешенді міндеттерін шешуін қорытады,
үйлестіреді және бақылайды. Олардың басқару қызметтерін жетілдіруге
ұсыныстар жасайды.
Штабтың жұмысы, оның үйлестіру рөлі арқылы ІІМ орталық аппараттарымен өзара
әрекеттесуі негізінде желілік және зоналық принциптер негізінде құрылады.
Өзара әрекеттесу ақпараттармен алмасу, комплекстік шараларды бірлесіп
жөңдеу мен жүзеге асыру, басқару шешімдерінің ұсыныстары мен жобаларын ІІМ
басшылығына дайындау арқылы жузеге асырылады.
Республиканың ішкі істер органдарының қызметі сұрақтарын, ІІМ басшылығына
беретін басқару шешімдерінің жобаларын, талқылау үшін Штабта
тұрақты жедел кеңес құрылады, оның құрамын Штаб бастығы анықтайды.
Штаб бастығы штабтың жұмысын ұйымдастыруға оған жүктелген міндеттерді
орындауға, жеке құрамның қызметтік тәртібі мен кәсіпқойлық. дайындығына,
заңдылықтың және құпия режимін сақтауларына жеке жауапкершілікті.
Өз орынбасарлары арасында міндеттерді бөледі, Штабтың құрамдық
бөлімшелерінің жұмысының жағдайы мен нәтижелеріне жауапкершілік дәрежесін
белгілейді [4].
Штабтың жұмыс жоспарын, оның бөлімшелері мен қызметкерлерінің функционалдық
міндеттерін бекітеді және қызмет статусын белгілейтін Ережеге
байланысты құрылғыларға ие.
КСРО ІІМ қайта жаңғыруы ішкі істер органдарының жүйесіне жаңа ағысты
енгізді. Біріншіден, ішкі істер органдары қызметінің нормативтік базасын
бір жүйеге келтіру қажет болды. Екіншіден, қоғамдық тәртіпті сақтау, құқық
бұзушылықтың алдын алу, қылмыстарды ашу мен тергеу, қылмыстық және
әкімшілік жазалардың орындалуын ұйымдастыру бойынша өзін-өзі жойған нысаны
мен әдістерін еңсеру қажет болды. Тәжірибе көрсеткендей, ішкі істер
органдарының және қызметтерінің барлық күштері мен құралдарын кешенді
біріктіру арқылы осыларға жетуге мүмкін еді. Барлық жүйемен басқаруды
ұйымдастыру әдістерін түп тамырымен өзгерту қажет. Осыған дейін болған іс-
шараларды кешенді жоспарлау әдістері бірталай шығындарға әкелді. Құрылған
іс-шаралардың кешенді жоспары бірнеше рет бір жақтылығынан, бір немесе
басқа қызметтердің орындау әрекеттерінен жапа шекті және тәжірибеде бірнеше
рет қызметтер арасында, әсіресе орындауға бақылау ұйымдастыруда
түсініспеушілік туындаған.
Кешенді жоспарлау өз кезегінде қылмыстық процестерді терең ғылыми зерттеуді
және жедел жағдайды кешенді бағалауды талап етті, яғни қылмыстың жай-күйін
ведомстволық талдау әдістемесі мен негіздерін толық, сондай-ақ оның құрамды
бөліктерін әзірлеу қажеттілігі туындады. Осымен КСРО ІІМ бас
ұйымдастырушылық-инспекторлық басқармасы аппаратында құру көзделген, одан
соң штабқа қайта ұйымдастырылған. Оны әскердің штаб жұмысының теорияшысы
және тәжірибе жасаушысы С.М.Крылов басқарған. Республикалық
министрліктерде, облыстық ішкі істер басқармаларында 1969 жылы
ұйымдастырушылық-инспекторлық бөліністер құрылған
КСРО ІІМ Академиясынан қайтып келген В.В.Горецкий 1984 жылдың ақпанында ІІБ
бастығының орынбасары болып тағайындалғанға дейін штабтан қайта
ұйымдастырылған ІІБ ұйымдастырушылық инспекторлар бөлімін басқарады.
Алайда, қайта құрылған штаб бөліністері өткен жылғы тәжірибені қайта
қалпына келтірді. Ал жедел басқару орталығын құру кешендік негізде ішкі
істер органдарының күштері мен құралдарын жедел басқару әдістерін қайта
құруға мүмкіндік берді. 1984-1995 жылдар аралығында штабты В.Я.Величенко,
А.О.Походяев және З.В.Ткешелиадзе, К.Г.Габибов, одан соң 1999 жылы
Г.Н.Самородов, В.Н.Бойко басқарған. МТКБ-ға бөлу облыстың ішкі істер
басқармасында көпке созылмады және ұйымдастырушылық жұмысқа ешқандай әсерін
тигізген жоқ. ВТК жойылған соң 1997 жылдың аяғында штабтың құрылымдары мен
қызметтері қайта ұйымдастырылды. ІІБ-ның жаңа құрылымында штаб қызметі
құрылады. Оның құрамына ұйымдастырушылық–инспекторлық басқарма, жедел
басқарма, әскери–жұмылдыру жұмысы мен азаматтық қорғаныс бөлімі, заң
кеңесшілер тобы кіреді [6].
2001 жылы штаб қызметінде кезекті ұйымдастырушылық– құрылымдық және штаттық
өзгерістер болып, бұл қызмет штаб басқармасы болып өзгертіледі. 2003 жылдың
қаңтарында ІІБ өзіндік құрылымдық бөліністері ретінде жедел басқару
орталығы болып қайта құрылып, бастығы ретінде Г.Н.Самородов тағайындалады.
Оның ұйымы бірқатар оң нәтижелердің болуына ерекше рөл атқарды: кезекшілік
тәулікте ІІО күштері мен құралдарын жедел басқаруды күшейту, орындаушыларға
құқық бұзушылықтар туралы ақпараттың жедел жетуі жедел басқарудың
бірыңғай үш жүйесінен бөліп, штаб жұмысының бірыңғай кешенін айыруда оң
роль атқармады. Ішкі істер қалауоргандарындағы кезекші бөлімдер штаб
құрылымына кіреді, ал облыстағы өзіндік басқарма ретіндегі ЖБО ІІББ
(Департамент) бастығына тікелей бағындырылды. Жедел басқару жүйесінің
бөлінбейтін бөлігі ретінде өзіндік қызметке ауысты. 2003 жылы штаб
құрылымына өзіндік бөлініс заң кеңесшілер тобы шығарылады. Бір жылдан соң
штабқа есепке–алу тіркеу тәртібінің жай–күйіне бақылау жүктеліп, оның
құрамына арнайы құрылған инспекция кіреді. Қазақстан Республикасы ІІМ– де
кезекші бөлім Министрліктің штабына бағындырылған, ЖБО жоқ барлық
департаменттерде ішкі істер органдарының кезекші бөлімдері, оның ішінде
департаменттің штаб құрылымдарына кіреді. ЖБО департаменттің штаб құрамында
болғандықтан, кезекші бөлімдерге кезекшілік тәулік ішінде есепке–алу тіркеу
тәртібінің жай–күйін бақылау қызметі жүктеледі, алайда оның жүзеге асырылуы
тиімді болмай отыр.
Бүгінгі күні ішкі істер органдары штаб басқармасының қызметі мыналар:
департамент басшылығының басқару шешімдерінің орындалуын талдау, жоспарлау,
бақылау, жоспарланған іс–шаралары;
ішкі істер органдары мен оның бөліністерінің жұмысын кешенді инспекциялық
тексеру;
әскери–жұмылдыру жұмысы және азаматтық қорғаныс;
облыстың ішкі істер органдары мен оның бөліністерінде есепке алу -тіркеу
жұмысын бақылау.
1.2 Жедел басқару орталығының тағайындалуы және жұмысын ұйымдастыру
Кез келген ірі қаланың негізгі мәселелерінің бірі - бұл оның тұрғындарының
қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Біздің елордамыз дамыған сайын бұл мәселенің
Астана үшін маңыздылығы артып отыр.
Қазіргі уақытта Елбасы құқық қорғау органдарына жоғары талаптар қойып
отыр. Қылмыс біздің қоғамымыздың барлық тіршілік әрекет ету салаларына
енуге талпынуда. Қылмыс өрістеуінің қауіпті беталысына төтеп беруде,
техникалық тұрғыда жетілу құқық қорғау органдарының аса маңызды ұмтылысы
болып табылады.
Сондықтан да, Ақтөбе қаласы Әкімдігінің қаржылай демеуімен құқық қорғау
органдарын техникалық қайта қаруландыру бойынша ҚР Үкіметінің бағдарламасын
жүзеге асыру шеңберінде, Ақтөбе де Жедел басқару орталығы қызмет атқара
бастады.
Осы сияқты Орталықты құру қажеттілігі сонымен бірге, полицияның күштері мен
құралдарын бұрын бөлек дербес қызметтер басқарғандықтан, олар бір-бірінен
бөлек болып, қаланың жалпы криминогендік ахуалына әсер етуінен туындады.
Жедел басқару орталығын құру, оның мәртебесі, тәжірибесі және атқаратын
міндеттері – сөзсіз, қылмыспен күресте тиімді рөлге ие.
Жедел басқару орталығы, ішкі істер органдары құрылымындағы техникалық
жетілдірілген бөлініс ретінде, келесі міндеттерді атқарады:
қылмыстар мен оқиғалар туралы 102 арнасы арқылы келіп түсетін ақпаратты
қабылдау, өңдеу, тіркеу және сақтау;
102 желісіне келіп түсетін қоңырауларға қол астындағы полиция кешенді
күштерімен жедел әрекет жасауды қамтамасыз ету, қылмыстардың кезекші тәулік
ішінде ашылуына шұғыл шаралар қабылдау;
қаланың жедел жағдайын талдау және бағалау, қылмысқа қарсы тұру шаралары
бойынша ұсыныстар әзірлеу, полицияның кешенді күштері жасақтарына уақтылы
түзетулер енгізу;
қаланың криминогенді жағдайына бақылау жүргізу.
Орталық құрылғаннан бері бірыңғай басқару органдарының басшылық етуіне
полицияның барлық сыртқы күштерін біріктіруге қол жеткізілді, нәтижесінде:
жасалған қылмыстар мен құқық бұзушылықтарға патрульдік жасақтардың әрекет
ету уақыты едәуір қысқарды;
сырттай бейнебақылау жүйесінің көмегімен қаланың жедел жағдайының ахуалына,
сонымен бірге атаулы көше қылмыстарына тәулік бойы бақылау жүргізіледі;
Орталықтың техникалық мүмкіндігін пайдалану арқылы бүгінгі күнде ІІД-нің
қызметкерлері, жедел-тергеу тобының мүшелері оқиға орындарында
біріктірілген дерекқор арқылы, байланыстың қазіргі заманғы арналары бойынша
қажетті жедел ақпарат алу мүмкіндігі бар.
Ақтөбенің Жедел басқару орталығы азаматтардың арыздары мен хабарламары
бойынша жасыру және қағазбастылық деректерін жою, қылмыстар мен оқиғаларға
жедел әрекет ету шараларын жоғарылату бойынша ҚР Президентінің бағдарын
ескере отырып құрылғанын атап өту қажет.
Бұл ішкі істер органдар құрылымындағы жоғары техникалық мүмкіндіктері бар
жалғыз бөлініс.
Жедел басқару орталығының қызметі ішкі істер органдары құрылымындағы қайнар
көзі, себебі қаланың жедел жағдайының ахуалы туралы негізгі ақпарат 102
пульті арқылы өтеді, бірақ дегенмен хабарламарды қабылдаумен, жасақтарды
жіберумен және бағыттамаларды жеткізумен шектелу – бұл кешегі күннің
деңгейі.
ЖБО-ның жұмысы 102 арнасы арқылы келіп түсетін хабарламаларды қабылдаумен
басталады.
Полицияның 102 арнайы желісі толық автоматтандырылған, қоңырау келіп
түскен кезде оператордың компьютерінде қоңырау шалып тұрған адамның телефон
нөмірі көрініп тұрады, қоңыраулар автоматты түрде аудиожазбаға жазылады,
яғни қажет болған жағдайда бұл жазбаларды дауысты теңдестіру үшін
пайдалануға мүмкіндік береді (мысалы қойылған жарылғыш құрылғылар туралы
жалған қоңыраулар келіп түскен жағдайда).
2013 жылы 102 пультіне барлығы 560443 қоңырау келіп түсті, оның ішінде:
- қылмыстар туралы хабарламалар – 34837;
- құқық бұзушылық пен оқиғалар туралы хабарламалар – 173946;
- ақпаратты-анықтамалық сипаттағы хабарламалар – 351660.
Ақтөбедегі қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша
Жедел басқару орталығына жүктелген ең маңызды орындалатын талаптарының
бірі, ол полицияның кешенді күштерінің қызметіне бақылау жүргізу болып
табылады. Орналастыру-жоспарына сәйкес Жедел басқару орталығы гарнизон
бойынша қоғамдық тәртіпті қорғауға түскен барлық жасақтарды басқарады.
Осы мақсатта ПКК-ін тиімді басқару және бақылау үшін қаланың электронды
картасының мүмкіндіктері пайдаланылады. Тек, Ақтөбеде қ. ЖБО-да электронды
картасында 40-тан астам қабат бар, онда тек полицияның барлық жасақтарының
патрульдеу бағдарлары ғана көрсетілмей (автопатрульдер, аттылы, жаяу,
стационарлық бекеттер және т.с.с), қаланың тіршілікті қамтамасыз ету
нысандары,білім беру мекемелері, мемлекеттік органдар, сондай-ақ
бейнебақылау камераларының орналасуы бейнеленген [9].
ЖБО-ның тағы бір техникалық жетістігінің бірі GPS ғаламдық позициялау
жүйесінің көмегімен автопатрульдерді бақылау мүмкіндігі. Қазіргі уақытта
полицияның сыртқы күштерінің барлық патрульдік автокөліктерінде, навигатор-
инспекторына спутниктің көмегімен орналасқан жерін, патрульдік
автокөліктердің жүру жылдамдығын анықтауға, орын ауыстыру және берілген
күштерді басқару бойынша едәуір оңтайлы басқару шешімдерді қабылдауға
мүмкіндік беретін, аталған жүйенің 131 эксклюзивті жинағы орнатылған.
Қоғамдық тәртіпті қорғаудағы қосымша міндетті сырттай бейнебақылау жүйесі
атқарады. Бастапқыда Ақтөбе камералар қорғаудағы тұлғаларды сүйемелдеу
мақсатында орнатылған болса, кейіннен біз бейнені (республикада алғашқы
рет) қылмыстарды ашу үшін белсенді түрде пайдалана бастадық. Артынша
Ақтөбенің ЖБО тәлімінде бұл тәжірибені басқа Жедел басқару орталықтары
пайдалана бастады.
Қазіргі уақытта Ақтөбе қаласында 110 нан астам сырттай бейнебақылау
камерасы жұмыс істейді
2013 жылдың 12 айында бейнебақылау жүйесінің көмегімен 214 қылмыс (4
қарақшылық, 30 – тонау, 3 көлік айдап әкету, 34 – ұрлық, 10 – бұзақылық),
7-909 жол-көлік оқиғалары мен 14.308 жол жүру тәртібін қоса алғанда, 39.394
- әкімшілік құқық бұзушылық анықталды.
ЖБО-ның сырттай бейнебақылау жүйесімен орындалатын кешенді тапсырмаларына,
сондай-ақ, Ақтөбе қаласының инфрақұрылымын бұзу деректерін анықтау да
жатады. Ақтөбе қаласын көркейту мәселелері бойынша кеңесте Мемлекет басшысы
берген нұсқауға сәйкес, Жедел басқару орталығымен әкімшілік заңнаманы бұзу
деректерін анықтау бойынша маңызды жұмыс жүргізілуде (қоқыс лақтыру,
қоғамдық орындарда темекі тарту және т.с.с.). Осылайша, Бүгінгі күні 59
бейне бақылау камерасы қондырылды, ағымдағы жылдың тамыз айынан бері
санитарлық нормалар мен ережелерді бұзған 507 дерек тіркелді.
Тәртіпбұзушыларға 1 173 469 теңге мөлшерінде айыппұлмен әкімшілік ықпал ету
шаралары қабылданды.
Қала тұрғындарының көп жиналатын жерінде қондырылған сегіз бейне бақылау
камерасы 171 тәртіпбұзушылықты тіркеп, 1 383 390 теңге әкімшілік айыппұл
салынды.
Сондай-ақ, Көркейе бер, туған жер! акциясы аясында кәсіпкерлік
субъектілері тұрғындардың жедел қозғалысты нысандарында ішкі бейне
қадағалаушы 40 камера орнатылғанын, білім беру мекемелерінде осындай
камералар қондыру басталғанын айтты. Қазіргі уақытта төрт мектепте, екі
балалар бақшасында камералар орнатылды.
Пәтер иелері кооперативтерімен жүргізілген жұмыстар нәтижесінде көп қабатты
тұрғын үйлердің аулаішілік аумақтарында 30 бейне қадағалау камералары
орнатылды, алда тағы да 40 камера орнату жоспарлануда.
2013 жылы 387 бап бойынша (көріктендіру тәртібін бұзу) бейнебақылау
жүйесінің көмегімен 919 бұзушылық анықталды.
Жақын арада Маңғыстау облысының Жаңаөзен қаласында Жедел басқару
орталығының ашылу салтанаты өтті. Бір айта кетерлігі, бұл орталық
моноқалалар ішіндегі бірінші болып салынып, іске қосылған. Жедел басқару
орталығының ашылу рәсіміне Ішкі істер министрінің бірінші орынбасары,
полиция генерал-майоры Марат Демеуов арнайы келді.
Жедел басқару орталығының жұмысы көшелер мен қоғамдық орындарда құқықтық
тәртіп пен құқық бұзушылықпен күресуді, қылмыстарға қатысты полиция
тарапынан кешенді түрде, сондай-ақ, азаматтардан түскен хабарламаларға
жедел ден қоюды қамтамасыз етуге бағытталған. Қылмыстарға жедел түрде ден
қоюды басты мақсат тұтқан орталық қаладағы халық көптеп шоғарланған орындар
мен криминогенді деп саналатын аймақтарда орналастырылған бейнебақлау
камераларымен іске қосылған. Қазіргі таңда Жаңаөзенде 20 бейнебақылау
камерасы орнатылған. Жалпы алғанда, Жедел басқару орталығында штатында 37
қызметкер, олардың ішінде тәуліктік кезекшілікте 8 инспектор жұмыс
атқарады. Сондай-ақ, ЖБО-ның қарамағында бір арнайы және екі кезекті
автокөлік бар. Орталықтың ашылу салтанатыныда Ішкі істер министрінің
бірінші орынбасары Марат Демеуов қазіргі таңда барлық облыс орталықтарында
Жедел басқару орталықтарының жұмыс істейтінін атап өтті. Іске қосылған
санаулы жылдардың ішінде бұл орталықтар ішкі істер органдарының үйлестіру
күші екендігін және қоғамдық тәртіпті қорғауда өзінің тиімділігін дәлелдей
білді, – деді полиция генерал-майоры. Бүгінгі күні ІІМ мұндай Жедел
басқару орталықтарының құрылысын тағы 26 моноқала мен криминалды жағдайы
қиын 8 қалада қолға алу мәселесін қарастыруда. Сонымен қатар, Марат Демеуов
Жаңаөзендегі бірнеше ішкі істер органдарының объектісін аралады, учаскелік
пунктер мен полицияның стационардық бекетінде болып, қаладағы полицияның
әкімшілік қызмет жұмыстарымен танысты.
Көшелерде және ІІМ-нің басқа да қоғамдық орындарында құқықтық тәртіпті
сақтау механизмі жетілдірілуде. Жыл ішінде Павлодар облысы ІІД және Тараз
қаласы ІІБ базасында патрульдік және жол полициясын біріктіру арқылы
әмбебап полицей қызметінің пилоттық жобасы сынақтан өткізілді.
Эксперимент жеткілікті оң нәтижелер көрсетті. Көрсетілген қызметтерді
біріктіру патрульдеудің бір бір бағытында жасақтардың қайталануын алып
тастауға мүмкіндік берді. Нәтижесінде көшелерде және басқа да қоғамдық
орындарда олардың тығыздығы артты, бұл өз кезегінде полиция жасақтарының
оқиға орнына келуінің уақтылығына, әкімшілік құқық бұзушылықтарды анықтауға
және жолын кесуге, қылмыстарды ізін суытпай ашуға және жалпы, криминалдық
ахуалдың жағдайына оң әсерін тигізді. Барлық өңірлерде әкімшілік құқық
бұзушылықтарды есепке алу бойынша Бақылау ақпараттық жүйесі енгізілді,
оның базасында Жол қозғалысы ержесін бұзғаны үшін айыппұл төлеу
электрондық қызметі іске асырылды. Жол полицейлерінің және құқық
бұзушылырдың байланыстарын барынша азайту бойынша шаралар қабылдануда, бұл
өз кезегінде дол полициясы жүйесінде жолдарда сыбайлас жемқорлық көріністер
деңгейін азайтуға мүмкіндік береді.
Жол полициясының автомобилдері бейнетіркеу құрылғыларымен (2012 жылы
көрсетілген құрал-жабдықтың шамамен 500 бірлігі сатып алынды) жарақталған.
Бұл жол қозғалысы қатысушыларымен қақтығыс жағдайларын жоюға,
инспекторлардың жұмысын бақылауға және жолдардағы сыбайлас жемқорлықпен
тиімді күресуге мүмкіндік береді [13].
Автокөлік құралын тіркеу, жүргізуші куәліктерін жіне рұқсат беру құжаттарын
беру бойынша мемлекеттік қызметтер көрсету мамандандырылған Халыққа қызмет
көрсету орталықтары арқылы жүзеге асыру болжануда. Осындай бірінші
мамандандырылған ХҚКО 2012 жылы желтоқсанда Қарағанды қаласында жұмыс істей
бастады, ұқсас мамандандырылған ХҚКО Алматы, Тараз және Ақтау қалаларында
ашылды. Ағымдағы жылдың аяғына дейін мамандандырылған ХҚКО Астана қаласында
іске қосылатын болады.
Жүргізуші куәліктерін алу үшін емтихан қабылдау полицейлердің жұмысына
бейнебақылау жүйесі бар арнайы жабдықталған сыныптарда компьютерлік
тестілеу арқылы жүзеге асырылады. Автокөлікті тіркеуі кезінде мемлекеттік
тіркеу нөмірлерін беру арнайы компьютерлік бағдарламаның көмегімен
автоматты режимде жүзеге асырылады.
Ақпараттандыруды дамытусыз және инновациялық технологияларды енгізусіз ішкі
істер органдарының қызметін жаңғырту мүмкін емес. Өңірлерде бүгін Жедел
басқару орталықтары (ЖБО), жолдардағы заң бұзушылықтарды бейнебақылау және
фото-бейнетіркеу жүйелері жұмыс істейді. ірақ мұның барлығы баяу
енгізілуде. Мысалы, барлық облыста бір-бір ХҚКО-дан құру үшін бізге 10
керек болды! Олар өздерінің құқықтық тәртіпті тәулік бойы сақтауға
қатысатын біздің барлық күштеріміз бен құралдарымызды үйлестірушілер
ретінде тиімділігін және қажеттілігін дәлелдеді. Ағымдағы жылдан бастап
оларды шағын қалаларда да құруды көзделуде. Біріншісі Жаңаөзен қаласында
салынды. Қазір оны техникалық жарақтау бойынша жұмыс жүргізілуде.
Сонымен қатар, ЖБО арқылы полицей жасақтарын, учаскелік пунктерді, ауылдық
органдарды біздің деректер базалармыздан жедел-іздестіру сипатындағы
мәліметтерді оn-line режимінде алу үшін ІІМ ақпараттық деректер
базаларына қашықтан ену жүйелерін енгізу қолға алынуда.
Полицияны қазіргі заманғы Тетра цифрлы транкті байланыс жүйесімен кезең-
кезеңмен жарақтануда. Өткен жылы іс жүзінде барлық өңірлерде транк-
станциялар орнатуды аяқталды. Органдар мен облыс орталықтарының
бөліністерін саны 10 мың дана терминалдардың алғашқы партиясымен қамтамасыз
етілді. Осы және келесі жылдың ішінде олармен әрбір учаскелік пункті,
кезекші бөлімді, қалалық және аудандық ішкі істер органдарының жасақшалары
мен жедел топтарын қамтамасыз етуді жоспарлануда. Бұл шаралар полицейлердің
еліміздің кез келген нүктесінен ІІМ-нің мамандандырылған деректер
базаларынан қажетті ақпаратты лезде алуына мүмкіндік береді.
Құқық бұзушылықтар туралы сигналдарға жедел ден қою мақсатында азаматтар
жаппай баратын орындарда бейнебақылау жүйелерін, ЖҚЕ бұзушылықтарды фото-
бейнетіркеудің автоматтандырылған жүйелерін, сондай-ақ барлық қалалық және
аудандық полиция бөліністерінде ведомстволық деректер базаларынан ақпарат
берудің жүйелерін одан әрі дамытуды жоспарлануда. Бүгін көшелерде, адамдар
жаппай болатын орындарда, қалалардың аулаларында 2,5 мың бейнебақылау
қондырғысы жұмыс істейді. Олардың көмегімен 2013 жылы 406 мың әкімшілік
құқық бұзушылық анықталды, 1,4 мыңнан астам қылмыс ашылды.
Жалпы соңғы жылдары ішкі істер органдарының жүйесінде айтарлықтай
ұйымдастырушылық, құрылымдық өзгерістер болды, функциялар кеңейді.
Жедел басқару орталықтарының негізгі міндеттері:
1. Қылмыстар мен оқиғалар туралы өтініштерді және хабарламаларды,
шағымдарды және басқа ақпараттарды қабылдауды, тіркеуді (оның ішінде
электронды форматта) жүзеге асыру.
2. Төтенше жағдай қаупі болғанда және туындағанда, арнайы іс-шараларды
өткізу кезінде, сонымен қатар жедел жағдай шиеленіскенде және төтенше
немесе әскери жағдай режимін енгізу жағдайларында ІІД кешенді күштерінің
әрекеттерін үйлестіру.
3. Жедел ақпаратты үздіксіз жинауды және криминогендік жағдайды, ішкі істер
органдары күштері мен құралдарын тиімді пайдалануды кешенді талдауды
қамтамасыз ету.
4. Қылмыстық ауыр түрі жасалған, жаппай тәртіпсіздік, апаттық және басқа да
төтенше жағдайлар кезінде, сонымен қатар төтенше немесе әскери жағдай
режиміне ауысқан кезде ішкі істер органдары күштері мен құралдарын жедел
басқаруды қамтамасыз ету.
5. Жедел-іздестіру, анықтама және аналитикалық мақсаттағы Интегралды
мәліметтер базасы бойынша сұрау салуларды тәулік бойы өңдеуді қамтамасыз
ету.
6. Қылмыстар және оқиғалар туралы өтініштерді және хабарламаларды,
арыздарды және басқа да ақпараттарды қабылдау, тіркеуді жүзеге асыруды
бақылау.
7. Қылмыстар және оқиғалар туралы өтініштерді және хабарламаларды,
арыздарды және басқа да ақпараттарды есепке алу, оларды уақытылы қарастыру
және өтініш берушіге бірегей нөмірмен талон-хабарлама беру.
8. Қылмыстар және оқиғалар туралы түскен өтініштерге, хабарламаларға,
арыздарға және басқа да ақпараттарға уақытылы ден қою.
Жедел басқару орталығы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Штаб-
Департаментінің құрылымдық бөлімшесі болып табылады және Қазақстан
Республикасының Ішкі Істер Министріне тура бағынады, Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрлігінің Штаб-Департаменті бастығының тікелей бағынысында
болады.
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Жедел Басқару Орталықтары
— ішкі істер органдарының кажет болғанда, ішкі әскерлер бөлімшелерінің
күштері мен кұралдарын басқару органы және мына мақсатта құрылған:
республикадағы жедел-жағдайдың ахуалын бақылау;
ауыр қылмыстар, жаппай тәртіпсіздік, дүлей зіл-залалар, төтенше жағдайлар
және басқа да жедел жағдайлардың шиеленісуі болғанда қызметтер мен
бөлімшелердің жедел іс-қимыл жасауы жөніндегі қызметін үйлестіру;
төтенше жағдайлар туындағанда басқарушылық шешімдер әзірлеу және іске
асыру;
төтенше жағдайларда оқшаулап шектеудің арнайы іс-шараларың әзерлеу, ішкі
істер органдары мен ішкі әскерлердің Қазақстан Рес-публикасының ұлттық
қауіпсіздігін қамтамасыз ететін басқа да әлеуметті құрылымдармен және
ведомстволармен өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастыру, сондай-ақ Қазақстан
Республикасының Ішкі істер министрлігі қызметтерінің, бөлімшелерінің
арасындағы бірлескен (үлгілік, арнайы) жедел жоспарлар әзірлеу, оқу-
жаттығулар ұйымдастыру және өткізу, ішкі істер органдары бөлімшелерінің
әскери дайындағын тексеру және оларға іс жүзіндегі көмек көрсету жөнінде
өзара іс-қимыл жасасуын қамтамасыз ету;
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің құралдарын және күштерін
жедел басқарудың түрлері мен әдістерін жетілдіру мақсатында құрылған.
Жедел Басқару Орталықтары өз қызметінде Қазақстан Республикасының
Конституциясын және заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің және
Үкіметінің нормативтік құқықтық актілерін Қазақстан Республикасының өзге де
нормативтік құқықтық актілерін, Қазақстан Республикасы Ішкісмип:
нормативтік құқықтық актілерін басшылыққа алады.
Жедел Басқару Орталықтары, сондай-ақ оның жедел бағынышындағы Ішкі әскерлер
комитетінің министрлік департаменттерінің және дербес басқармаларының,
Астана, Алматы қалалары ІІД-нің, облыстардағы ІІД-нің, көліктеі ІІД-нің
Жедел Басқару Орталықтары және қалалық, аудандық, желілік ішкі істер
органдарының, ішкі істер органдарының оқу орындары мен басқа да құрылымдық
бөлімшелерінің кезекші бөлімдер Қазақстан Республикасы ІІМ жедел басқару
органдарының бірыңғай жүйесін құрады [14].
Жедел Басқару Орталықтарының қызметі оқиғалар, қылмыстар туралы
ақпараттарды жинаудың жаңа механизміне және ішкі істер органдарының күші
мен құралдарын біріктіруге қажет болған жағдайдың өзгеруі кезінде әрекет
жасауға негізделген. Жедел Басқару Орталықтарының негізгі мақсаты Қазақстан
Республикасының Конституциясымен кепілдік берілген адамнын және азаматтың
құқықтары мен бостандықтарының мейлінше толық сақталуын, жеке адамнын
өмірін, денсаулығын, ары мен намысын қорғауды қамтамасыз ету болып
табылыды.
Жедел Басқару Орталықтары өз қызметін жүзеге асыру мақсатында алдыңғы
катарлы компьютерлік технологияларды, радиобайланыс және телекоммуникация
құралдарын пайдаланады, ақпаратты-талдау жұмысын жаңа деңгейде сапалы
жүргізеді.
Жедел Басқару Орталықтары Астана, Алматы қалаларының ІІД, облыстардағы ІІД,
ІІД, және көліктегі ІІД жедел басқару органдары қызметкерлерін оқытуды
ұйымдастыру, олардың кәсіби шеберлігін арттыру жөніндегі базалық орган
болып табылады
Жедел Басқару Орталықтары-ның қызметі қызметкерлердің қызметтік
міндеттеріне шек қоюдың және олардың тапсырылған учаскедегі істердің
ахуалына дербес жауапкершілігінің, заңдылықты бұлжытпай сақтауының, ғылыми
ұсыныстарды және ғылыми-техниқалық дамудың жетістіктерін пайдалануының,
жұмысқа озық тәжірибелерді ұдайы еңгізуінің негізінде жүзеге асырылады.
Жедел Басқару Орталықтарының құрылымы мен штаттарын Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрлігінің Штаб – Департаменті бастығының ұсынысы бойынша
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі бекітеді.
Жедел орталығының құрылымына мыналар енеді:
кезекші бөлім;
кезекші бөлімдердің жұмысын ұйымдастыру және арнайы іс-шаралар әзірлеу
жөніндегі бөлім;
Әскери жұмылдыру жұмысы және азаматтық қорғаныс бөлім.
Жедел Басқару Орталықтарының негізгі міндеттері:
Республикасының Ішкі істер министрлігі Жедел басқару орталығының жалпы
стратегиясының жасау;
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі органдары мен
бөлімшелерінің арасында сондай-ақ тұтастай алғанда министрліктің басқа да
мемлекеттік органдармен құқықтық тәртіпті сақтау, қылмыстарды уақытында
ашу олардың жасалуына күдікті адамдарды ұстау, мүліктік мүдделерді және
азматтардың қауіпсіздігін, сондай-ақ сақталынатын объектілерді
қылмыстық қол суғушылықтардан қорғау, Республикалық манызы бар
автожолдардағы қозғалыстың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ішкі істер
органдарын және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің ішкі
әскерлерін төтенше жағдайлар кезінде, жедел жағдайдың, оның ішінде
әлеуметтік, этникалық, діни жанжалдармен, осының негізіндегі экстремистік
керіністермен тік актілермен байланысты жағдайдың ушығуы кезін де іс-қимыл
жасауға террористік актілермен байланысты дайындауды жетілдіру мәселелері
бойынша нормативтік базаны әзерлеу маселелерінде өзара іс-қимыл жасасуды
ұйымдастыру;
Тиісті басқарушылық шаралар қабылдау, сондай-ақ осының негізінде тәуліктік
жедел мәліметтерді Министрліктің, Штаб-Департаменттің басшылығына
баяндауға, Қазақстан Республикасының жоғары билік және басқару хабарлауға
арналған басқа да құжаттарды әзірлеу үшін республикадағы жедел жағдайлар
туралы ақпараттарды жинауды, өңдеуді, талдау және бағалауды ұйымдастыру;
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі, Астана, Алматы
қалаларының ІІД; облыстардығы ІІБД, ІІД және көліктегі ІІД жедел басқару
органдарының басқа да мүдделі мемлекеттік органдармен (келісім бойынша)
ағымдағы ақпараттармен өзара алмасуы, Қазақстан Республикасының Ішкі істер
министрлігі Криминалдық, ақпараттар орталығының жедел-іздестіру,
анықтамалық және талдау-статистикалық мақсаттағы Шоғырландырылған деректер
банкінің барлық мүмкіндіктерін пайдалану;
Аумақтық органдардың, республикалық маңызы бар автожолдардағы патрульдік
нарядтарды басқару жөніндегі жол полициясы бөлімшелерінің қызметін
үйлестіру; кезекшілік тәуліктердегі республиканың масштабында көлік
құралдарын іздестіруді ұйымдастыру және басшылық жасау; жол полициясының
бөлімшелеріне бағыт-бағдарларды және ақпараттарды жедел жеткізу, көліктік
магистральдар бойынша тасымалдау барысында күзетілетін адамдарды күзетіп
жүруді және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыру;
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігіне, Астана. Алматы
қалаларының ІІД-не, облыстардағы ІІД-не және көліктегі ІІД-не, оқу
органдарына даярлық дәрежесін және төтенше жағдайлар кезінде ішкі істер
органдарының күштері мен құралдарын жедел басқаруды еңгізуді қамтамасыз;
Әлеуметтік және криминалдық жағдайлардың, табиғы-климаттық құбылыстардың
және арнайы жоспарларды қажет ететін техногендік апараттардың күшеюі мүмкін
болғанда болжам жасау, ішкі істер органдарының және ішкі әскерлердің
кешенді күштерін тарту және қолдану;
Жедел жағдайдың ушығуы кезіндегі үлгілік, арнайы жедел жоспарларды әзірлеу,
оларды ұдайы түзету және жаңарту, өзара іс-қимыл жасасу жөнінде ұсынылған
іс-шараларды министрліктермен және ведомстволармен келісу;
Ауыр қылмыстар жасалғанда, жаппай тәртінсіздік, дүлей зілзала және басқа
да төтенше жағдайлар болған кезде бағынысты ішкі істер органдарының
қарамағындағы күштер мен құралдарды жедел басқаруды қамтамасыз ету;
Ішкі істер органдарының және ішкі әскерлердің жеке және бірілескен оқу-
жаттығулардың материалдарын әзірлеу, осы оқу-жаттығуларды тәжірибе ретінде
жүрізуді ұйымдастыру;
Ішкі істер органдарында үлгілік жедел жоспарлардды әзірлеуді және қолдануды
бақылау және оларға осы мәселелер бойынша әдістемелелік және тәжірибелік
көмек көрсету;
Ішкі істер органдарының нақты әскери дайындығын тексеру, кешенді және
мақсатты түрде инспекциялауды жүзеге асыру кезінде тәжірибелік көмек
көрсету;
Жедел басқару органдары қызметінің ұйымдық-құқықтық негізін жетілдіру,
озық технологияларды, ғылымның, техниканың жетістіктерін енгізу,
қызметкерлердің кәсіби шеберлігін арттыру болып табылады [15].
Жедел Басқару Орталықтарының негізгі функциялары.
ЖБО тапсырылған мінддетерді орындау мақсатында мынадай негізгі функцияларды
аткарады:
Жедел ақпараттарды үздіксіз жинауды және республиканың өңірлерінде
кримииогендік жағдайды кешенді талдауды қамтмасыз ету, арнайы іс-шараларды
өткізгенде ішкі істер органдарының күштері мен құралдарын тиімді пайдалану;
Республикадағы жағдай туралы министрліктің басшылығына, мемлекеттік билік
басқару органдарына баяндау, сондай-ақ басқа да мүдделі ведомстволарға
хабарлау;
Бастапқы тергеу әрекетерін және республиканың масштабында немесе жекелген
өңірлердегі оқиға болғап жерден жалтарған, қамаудан немесе айдауылдан
әскерден қашқан адамдарды іздестіру, ұрланған, айдап әкетілген
автокөлектерді іздестіру, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің
басшылығы бақылауға алған басқа да оқиғалар мен құқық бұзушылықтар
жөніндегі жедел-іздестіру іс-шараларын өткізуді үйлестіруді
қамтамасыз ету;
Жедел-іздестіру анықтамалық және талдау мақсатындағы шоғырландырылған
деректер банкі арқылы сұрау салулардың тәулік бойы өңдеуді қамтамасыз ету;
Республикалық маңызы бар автожолдарда болған оқиғалар туралы ақпарат келіп
түскенде жол полициясы күштері мен құралда-рының уакытында әрекет
ұйымдастыру және басқа да функцияларды атқарады.
6) Министрліктің жедел басқару органдары бөлімшелерінің ұйымдастыру- шылық
және жедел-қызметтік жұмысы ахуалының кешенді, бақылау және мақсатты
тексерулерін жүзеге асыру, анықталған кемшіліктерді жою женіндегі іс-
шаралардың орындалуын бақылау;
7) ЖБО басшылық құрамының, жедел басқармаларының, бөлімдерініңжәне кезекші
бөлімдерінің тағылымдамасын ұйымдастыру, жедел басқармалар бөлімшелері жеке
құрамының кәсіби даярлығын жетілдіру жөнінде ұсыныстар енгізу;
8) ЖБО-ның және кезекші бөлімдердің қоғамдық қауіпсіздікті қорғауды
қамтамасыз ету жөне қылмысқа қарсы күрес женіндегі жұмыстағы оң тәжірибе-
лерін пысықтау мен іске асыру, қылмыстардың алдын алу, жолын кесу және ашу
жөніндегі, оның ішінде Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі
Криминалдық ақпараттар орталығының автоматтандырылған деректер баңкін
пайдалана отырып, кезекшілік тәуліктерде іздестірушілік және өзге де іс-
шараларды уйымдастыру;
9) Министрліктің басшылығына және басқа да мүдделі мемлекеттік органдарға
қылмысмыстарды уақытында ашу, қүқық бұзушылықтардың алдын алу, құрылымын
жетілдіру, жедел басқару органдарының штаттарын бекіту және материалдық-
техкникалық қамтамасыз ету мақсатында жедел ақпараттармен өзара алмасудың
функциясын жетілдіру женіндегі қажетті ұсыныстар беру;
Ішкі әскерлер комитетімен, министрліктің департаменттерімен және дербес
құрамаларымен бірлесіп ішкі істер органдарының және ішкі әскерлердің,
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрліг оқу орындарының іс-қимыл
жасасу тәсілдерін, оларрдың мемлекеттің ұлттық қауілсіздігіне қауіп төнуі
мүмкін деген болжамдар туындағандағы қорғаныс министрлігінің, Ұлттық
қауіпсіздік комитетінің және шекара әскерлерінің белімшелерімен өзара іс-
қимыл жасасуының принциптерін нығайту, бірлесіп оқу-жаттығулар өткізу;
Барлық үлгілік және аумақтық жедел жоспарларды тексеруді жүзеге асыру,
төтенше жағдайдағы, ішкі істер органдарының құрылымдары мен жеке құрамының
өзгерістерді ескеріп, оларға түзетулер енгізуді қамтамасыз ету.
Ішкі істер министрлігінің, ҰҚК-ның, Президенттің күзет қызметінің
террористік актілерді, жасайтын адамдарға қатысты, өзге де ұлттық
қауіпсіздікке қауіп төндіретін террорисстік көріністерді болдырмауға және
жолын кесуге бағытталған бірлескен шараларын және іс-шараларын әзірлеу;
Жедел басқару органдарының қызметі жөніндегі нормативтік құқықтық
актілерді әзірлеуге қатысу,
ЖБО бастығының құқықтары:
ЖБО-ны Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі Штаб-Делартаменті
бастығының орынбасары болып табылатын бастық басқарады. ЖБО-ның бастығын
Қазақстан Реслубликасы Ішкі істер министрлігінің Штаб-Департаменті
бастығының ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі
лауазымға тағайындайды және босатады.
ЖБО-ның бастығы:
ЖБО-ның жұмысын ұйымдастырады, қызметкерлердің кәсіби біліктілігін
арттыруды қамтамасыз етеді, қызметтік жұмыс барысында олардың заңдылықты
сақтауын қадағалау жөнінде шаралар қабылдайды. ЖБО-ның жұмысын
ұйымдастыруға, оларға жүктелген міндеттердің орындалуына дербес
жауапкершілікте болады;
ЖБО қызметкерлерінің функционалдық міндеттерін белгілейді;
Министрліктің және Штаб-Департаментінің басшылығына ЖБО-ның, жергілікті
жедел басқару белімшелерінің құрылымдарын және штаттарын өзгерту туралы
ұсыныстар әзірлейді;
ЖБО-ның қызметкерлерін лауазымға тағайындау, ауыстыру және босату, жазалау
және көтермелеу, оларға кезекті арнаулы атақ беру туралы белгіленген
тәртіпте ұсыныстар енгізеді;
Министрліктің алқа мәжілістерінде және Қазақстан Республикасы Ішкі істер
министрлігі басшылығының жанында өткізілетін жедел кеңестерде қарау үшін
жұмыстың нәтижелелрі туралы, ЖБО-ның қызметін жетілдіру мәселелері
жөніндегі материалдарды әзірлеу,
Жедел жағдай шиеленіскенде, ауыр және аса ауыр қылмыстар жасалғанда сондай-
ақ қоғамдық-саяси және өзге де ауқымды іс-шараларды өткізгенде қоғамдық
қауіпсіздікті қамтамасыз етумен, көшелердегі және қоғамдық орындардағы
құқық бұзушылықтарды болдырмау және олардың жолын кесудің, ішкі істер
органдарының өзге де мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасасуымен
байланысты мәселелерді шешу.
ЖБО-ны материалдық-техникалық және қаржымен қамтамасыз ету
Штаб-Департаментінің ЖБО-сына қызметтік жұмысты жүктемелік функцияларға
сәйкес жүзеге асыру және жеке құрамды орналастыру үшін арнайы жабдықталған
үй-жай бөлінеді. Бөлімшелер қару-жарақпен, оқ-дәрімен, байланыс
құралдарымен, жедел компьютерлік және криминалистикалық техникамен,
қорғаныс құралдарымен, штаттық және табельдік тиесілікке сәйкес
автокөлікпен және басқа да мүлікпен; қызметтік құжаттамамен, Қазақстан
Республикасі Ішкі істер министрлігінің тиісті қызметтері арқылы шығыс
материалдарымен және кеңсе тауарларымен қамтамасыз етіледі.
ЖБО-ны қаржыландыру республикалық бюджет есебінен жүргізіледі.
Байланыс және техникалық құралдар бар үй-жайларды жөндеуді және оларға
техникалық қызмет көрсетуді министрліктің тиісті қызметі белгіленген
тәртіпте жүргізеді.
ІІМ үшін бүгінгі ең басты міндет – жұмысты өзі келген немесе хат-хабар
арқылы байланысқан әрбір азаматтың өтініші, олардың зар-наласы назардан тыс
қалмайтындай етіп ұйымдастыру. Мемлекет басшысы бізден осыны талап етіп
отыр. Сондықтан да, біз үш жылдан бері қылмысты есепке алу және тіркеу
саласында қатаң тәртіп енгізудеміз, қылмыс фактісі туралы өтініштерді
электронды түрде тіркеу жүйесін жолға қойдық. Өткен жылы 2 миллионнан астам
өтініш тіркелді
Жалпы, мекеме басшысының ақпары бойынша, соңғы үш жылда ауыр қылмыс саны 22
пайызға, айырықша ауыр қылмыс -14 пайызға, қарақшылық – 50 пайызға, тонау –
25 пайызға азайған.
Көшеде жүретін күш-қуат құралдарын басқару және маневрлеу үшін, бізде жедел
басқару орталықтары құрылған. Олар барлық облыс орталықтарында бар, ЖБО ірі
және ұсақ қалалардағы құрылыс бағдарламалары бойынша өтті.
Жедел басқару орталықтары қалаларда жедел жағдайға бақылауды жүзеге
асыруға, қоғамдық тәртіпті сақтауға және қылмыстарды ашуға жұмылдырылған
күштер мен құралдарды жедел және тиімді басқаруға мүмкіндік береді.
2013 жылы ЖБО 102 арналары бойынша жедел ден қоюды талап ететін
2,6 миллионнан астам хабарлама келіп түсті, ізін
суытпай 64 мыңнан астам қылмыс ашылды, 2,6 млн. әкімшілік құқық
бұзушылықтың жолы кесілді.
1.3 ІІО жүйесіндегі кезекші бөлімдердің мәні және тағайындалуы
Кезекші бөлімдер Астана, Алматы қалаларының, облыстардағы ІІД-нің, ІІБ-ың,
көліктегі ІІД-нің бастықтарына, штаб немесе Жедел басқару орталығының
бастығына тікелей бағынышты болады. Кезекші бөлімдерді ұйымдастыру-
әдістемелік қамтамасыз ету Жедел Басқару Орталығының жедел-талдау
құрылымына немесе Астана, Алматы қалаларының, облыстардың ІІД-нің, ІІБ-нің,
көліктегі ІІД-нің штабтық бөлімшелеріне жүктеледі,
Кезекші бөлімдер ақпарат жинау және жағдайдың күрделенуіне ден қою жөнінде
өзіне жүктелген міндеттерді бағынышты ішкі істер органдарының басқаруы
арқылы орындалады.
ҚР Бас прокурорының 6 санды 10-шы ақпан 2003 жылғы бүйрығымен бекітілген
Азаматтарды қабылдау, тіркеу, есепке және арыз-шағымдарды, хабарламаларды,
және де қылмыстар мен оқиғалар бойынша басқа да хабарламаларды қарау
туралы Нүсқаулық азаматтардың констутциялық қүқықтары мен бостандықтарын
қорғауға және олардың барлық дайындалып жатқан қылмыс туралы хабарламалары
ҚР заңдарына және осы Нүсқаулыққа сәйкес тіркелу қажет екендігін анықтайды.
Қалалық, аудандық, қаладағы аудандық, желілік ішкі істер органдарының және
өзге де қүрылымдық бөлімшелердің кезекші бөлімдері жедел жағдай мен оның
өзгеруі туралы, кезекші әуліктердегі қылмыстардың ашылуы, оларды жасаған
адамдарды қудалау мен үстау, қоғамдық тәртіпті топпен бүзудың алдын алу мен
жолын кесу жөнінде қабылданған шаралар туралы кезекші бөлімдерге
хабарлауға, сондай-ақ басқа да қажетті ақпаратты беруге міндетті.
Кезекші бөлімдердің қызметкерлері өз жұмысында Қазақстан Республикасының
қолданыстағы заңнамасын және нормативтік құқықтық актілерің
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің ведомстволық актілерін
және осы Ережені басшылыққа алады.
Астана Алматы қалаларының ІІД, облыстардағы ІІД және көліктегі ІІД Жедел
басқару орталықтары, кезекші бөлімдері:
қызмет көрстілетін аумақта жедел жағдай туралы келіп түскен ақпаратты
тәулік бойы үздіксіз жинау мен талдауды және оны басшылыққа және
инстанцияларға ұсынуды:
қылмыстар, қоғамдық тәртіп бұзушылықтар, дүлей зілзалалар және басқада
төтенше оқиғалар туралы хабарлауға шұғыл ден қою;
қоғамдық тәртіпті қорғауға қатысатын күштер мен құралдарды үздіксіз
басқаруды және кезекші тәуліктегі қылмыстарды ашуға дереу шараларды
қабылдауды;
дайындық дәрежелерін еңгізу;
басшылықтың тапсырмасы бойынша жедел жоспарларды еңгізу кезінде бағынышты
ішкі істер орагандарының іс-қимылдарын бақылауды;
ішкі істер органдарының, сондай-ақ көрші облыстардың және көліктегі ішкі
істер Департаменттерінің және шекаралас мемлекеттердің ішкі істер
органдарының озара іс-қимылдарына қолдау жасауды;
бағынышты ішкі істер органдарының қызметін бақылауды жүзеге асыруды;
лауазымды адамдар мен азаматтар Қазақстан Республикасы Ішкі істер
министрлігінің, Астана, Алматы қалаларынын ІІД, облыстардығы ІІД және
көліктегі ІІД және олардың қызметтерінің жұмыс мәселелері жөнінінде өтініш
білдірген кезде анықтамалық жұмысты орындауды, хабарламалар мен өтініштерді
белгіленген мерзімдерде қабылдауды және шешуді;
кезекші бөлімде тіркелген мүліктің сақталуын;
әкімшілік ғимараттарын күзетудің жай-күйін бақылауды;
полицияның кешенді күштерінің (бұдан әрі — ПКК) оқиға болған жерлерге
жіберуді және келуін бақылауды жүзеге асырады.
Жедел Басқару Орталықтары, кезекші бөлімдер өздеріне жүктелген
міндеттерді заңдылықты азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қатаң сақтай
отырып орындайды.
Жедел Басқару Орталықтары, кезекші бөлімдер Астана. Алматы қалаларының,
областардағы және көліктегі ІІД-нің бастықтарына тура, Штаб немесе Жедел
басқару орталығының бастығына тікелей бағынышты болады.
Жедел Басқару Орталықтары, кезекші бөлімдер ақпарат жинау және жағдайдың
күрделенуіне ден қою жөнінде өзіне жуктелген міндеттерді бағынышты ішкі
істер органдары-ның ПКК басқару арқылы орындайды [19].
Қалалық, аудандық, қаладағы аудандық, желілік ішкі істер органдары-ның және
өзге де құрылымдық бөлімшелердің кезекші бөлімдері жедел жағдай мен оның
өзгеруі туралы, кезекші тәуліктердегі қылмыстардың ашылуы, оларды жасаған
адамдарды құдалау мен ұстау, қоғамдық тәртіпті топпен бұзудың алдын алу
мен жолын кесу жөнінде қабылданған шаралар туралы Жедел Басқару
Орталықтарына, кезекші бөлімдерге хабарлауға, сондай-ақ басқа да қажетті
ақпаратты беруге міндетті.
Жедел Басқару Орталықтарынын, кезекші бөлімдердің қызметкерлері өз
жұмысында Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасын және
нормативтік құқықтық актілерін, Қазақстан Реслубликасы Ішкі істер
министрлігінің ведомстволарын және қызметінің негізгі бағыттарын анықтайтын
Ережені басшылыққа алады.
Жедел Басқару Орталықтарының, кезекші бөлімдердің жұмысын ұйымдастыру. ЖБО-
ның кезекші бөлімнің жұмысын тәуліктік нарядтардың жұмысын бақылауды жүзеге
асыратын бастық ұйымдастырады. ЖБО, кезекші бөлім бастығының көмекшесі –
жедел кезекші кезекші ауысымының аға қызметкері болып табылады және оның
жұмысы үшін дербес жауап береді.
Ішкі істер органы бойынша тәуліктік нарядқа кезекші ауысымнан басқа мыналар
кіреді:
жедел тергеу тобы (топтар);
қызметтік автокөліктердің жургізушілері, ал облыстық және көліктегі ІІД-ге
– ПКК басқару тобының инспекторы, 102 операторлары, ал Жедел Басқару
Орталықтары бар жерлерде — инспектор-навигатор, деректерді талдау банкінің
операторы, бейнебақылау операторы.
Жедел Басқару Орталықтарының кезекші бөлімнің бастығы:
Жедел Басқару Орталықтарының ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
1. ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық 5
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 ІІО штабтарының жүйесі және құқықтық 5
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Жедел басқару орталығының тағайындалуы және жұмысын ұйымдастыру
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
... ... ... ... ... ... ...
1.3 ІІО жүйесіндегі кезекші бөлімдердің мәні және 20
тағайындалуы ... ... ... ..
2. Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кезекші
бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны 27
... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1 Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша
кезекші бөлімдердің қызметтерін ұйымдастырудың мазмұны 27
... ... ... ... ... ..
2.2 Қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті сақтау кезінде жедел
басқарудың кезекші бөлімдерінің ІІО күштермен және құралдармен 34
қамтамасыз етуі...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .52
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...
Қолданылған әдебиеттер 57
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ..
Кіріспе
Дипломдық зерттеу жұмысының өзектілігі. Қазақстан Республикасының
Конституциясының 1- бабында Қазақстан өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық
және әлеуметтік мемлекет ретінде таныйды, оның ең жоғарғы құндылығы адам,
оның өмірі, құқығы және бостандығы деп көрсетілген 1. Осы конституцияда
көрсетілген құндылықтарға қол сұғатын қылмыстармен күресетін мемлекеттік
арнайы органның бірі Қазақстан Республикасы ішкі істер министрлігі болып
табылады. Ал күнделікті өмірде қылмыс туралы ақпарат бірінші болып кезекші
бөлімге келіп түседі немесе бүгінгі таңда ірі облыс орталықтарында ашылған
жедел басқару орталықтарына қылмыстар мен барлық құқық бұзушылықтар туралы
ақпараттар легі тоғысады.
Күнделікті жасалып жатқан қылмыстар мен құқық бұзушылықтар туралы
ақпараттар кезекші бөлімге хабарланып жатады, ал сол ақпарат бойынша жедел
басқаруды ішкі істер органдарының жедел басқару орталықтары жүзеге асырады,
яғни қылмыс жасалған кезде оқиға болған жерге полиция нарядтарының тез
арада жетіп шұғыл іс-қыймылдар жасауын бақылап, басшылық жасап отырады.
Қылмыскерді оқиға болған жерден алысқа ұзамай тұрып құрықтауға ат салысады,
ол үшін полицияның патрульдік қызметтерін үйлесімді жұмыс жасауына
орталықтан басшылық жасап отырады.
Бүгінгі таңда ірі қалаларда, көшелерде, халық көп шоғырланатын жерлерде
бейне бақылау камералары орналасқан, солардың көмегімен қылмыс немесе
әкімшілік құқық бұзушылық оқиғалары болған кезде ол оқиға туралы арыз,
шағым түспей жатып дереу қылмыстарды ашу, анықтау, жолын кесу шаралары
жүзеге асырылады.
Жоғарыда аталған кезекші бөлімде, жедел басқару орталықтары да ішкі істер
органдарының шатабтарына тікелей бағынышты орандар, сол себепті біз алдымен
штабтардың өкілеттігін талдап өтеміз.
Штабтың негізі міндеттеріне мыналар жатады: талдау жұмыстарын ұйымдастыру;
жоспарлауды ұйымдастыру; орындауды бақылау мен тексеру; жедел жағдайдың
өзгеруіне үздіксіз бақылау және көңіл бөлу: әскери жұмылдыру және азаматтық
қорғаныс жұмысы жаппай бұқаралық құралдармен өзара әрекеттесу; кұқықтық
реттеуді жетілдіру; сыртқы байланыстарды жетілдіру; жұмыстың тиімді
нысандары мен әдістерін талдау, енгізу және ішкі істер органдарының
штабтарына басшылық жасау [5].
Жұмыстың мақсаты: шатабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару
орталықтарының қызметін арттыру, осы қызметтерді ретейтін нормаларды
жетілдіру, зерттеу жұмысының басты мақсаты болып табылады.
Жұмыстың міндеттері: Қойылған мақстақа жету жолында мына аталған
міндеттерді шешу жоспарланады:
- штабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару орталықтарының қызметтерін
зерттеу объектісі ретінде зерделеу;
- штабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару орталықтарының қазіргі
кездегі жай-күйі, құрылымы, құқықтық реттелуін анықтау;
- штабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару орталықтарының
қызметеріндегі кемшіліктердің себептері мен оның шарттарын қарастыру;
- штабтардың, кезекші бөлімдердің жедел басқару орталықтарының қылмыстар
мен құқық бұзушылықтардың алдын алу шараларын жүйелеу және осы бағыттағы
субъектілердің қызметтерін анықтау.
Құрамы: Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және
қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1. Ішкі істер органдары штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы
1.1 Ішкі істер органдары штабтарының жүйесі және құқықтық жағдайы
Ішкі істер органдары жүйесінде жалпы басқару функциясын арнаулы аппараттар
(қызметтер) штабтар атқарады. Ішкі істер органдарының қызметтері мен
бөлімшелерінің жүйесінде орны және осы аппараттардың қызмет ерекшеліктері
өкілеттілікпен (құқықтық статусымен), штабқа жүктелген міндеттер мен
функциялар және олардың міндеттері мен құқықтар көлемімен сипатталынатын
жиынтығымен анықталады.
Штаб Қазақстан Республикасы Ішкі істер министріне бағынышты. Штабтардың
өкілеттілігі Қазақстан Республикасы ІІМ белгілеген тәртіппен бекіткен
ережемен анықталады.
Штаб өз жұмысында Қазақстан Республикасы Конституциясын, казіргі кезде
күші бар Қазақстан Республикасының заңдары мен нормативтік құқықтық
актілерін, халықаралық шарттардан туындайтын міндеттемелер және ІІМ
нормативтік актілерін басшылыққа алады.
Штабтың негізгі міндеттері. Ішкі істер органдарының штабтарының құқықтық
статусына сәйкес мынадай келесі негізгі жалпы басқару міндеттерін
орындайды:
Республикадағы жедел жағдайды, ішкі істер органдары жұмысының
нәтижелерін, криминалдық жағдайдын, жетілуіне комплекстік талдау жасау;
ІІМ жұмсының келешектегі және ағымды жұмыстарын жоспарлауды
ұйымдастыру;
Қазақстан Республикасы Президенті, Парламенті мен Үкіметінің актілерінің
алқалық және жедел мәжілістер шешімдерін, Министрдің бұйрықтар, үкімдері
мен ұйғарымдарын, ІІМ жоспарлары мен бағдарламаларын орталық аппарат
қызметтерінің орындалуын бақылау;
Ішкі істер органдарының қоғамдық тәртіпті қорғау мен қоғамдық қауіпсіздікті
қамтамасыз ету мен қылмыспен күрестегі жұмысына аймақтық бақылауды жүзеге
асырады;
ІІМ салалық қызметтерімен бірлесіп облыстарда, аймақтарда және көлік
объектілерінде жедел жағдайдың өзгеруіне байланысты көңіл бөлу шарлар
ұсыныстарын өңдеу және олардың орындалуына бақылау жасау;
ІІМ областардың Бас ІІБ, көліктегі ІІБ, олардың органдары мен
бөлімшелерінде ұйымдастырушылық және жедел-қызметтерін тексерулерді
ұйымдастырады және өткізеді және басқа да негізгі міндеттерді жұмысының
құқықтық жағдайын көрсететін Ережеге байланысты жүргізеді;
Аталған негізгі міндеттер штаб функцияларында жүзеге асырылады. Оларға
мыналар жатады: талдау жұмыстарын ұйымдастыру; жоспарлауды ұйымдастыру;
орындауды бақылау мен тексеру; жедел жағдайдың өзгеруіне үздіксіз бақылау
және көңіл бөлу: әскери жұмылдыру және азаматтық қорғаныс жұмысы жаппай
бұқаралық құралдармен өзара әрекеттесу; кұқықтық реттеуді жетілдіру; сыртқы
байланыстарды жетілдіру; жұмыстың тиімді нысандары мен әдістерін талдау,
енгізу және ішкі істер органдарының штабтарын басшылық жасау [3].
Ішкі істер органдары штабтарының жүйесі. Штабтардың жүйесін мына звенолар
құрайды: Қазақстан Республикасы ІІМ Штаб-Департаменті, облыстардың ІІБ
КІІБ, Республика астанасының қалалық, аудандық, қалалардағы
аудандық және жергілікті ішкі істер органдарының штабтары.
Ішкі істер органдары штабтарының жүйесін министрліктің жеке құрамдық
бөлімшесі саналатын Қазакстан Республикасы Штаб-Департаменті басқарады.
ІІМ, БІІБ-ТІІБ-ларының бөлімшелік аппараттарының қылмыспен күрес, қоғамдық
тәртіпті және қоғамдық қауіпсіздік қамтамасыз етудің жалпы жүйелік,
салааралык, аймақтық міндеттерін жүзеге асыруға; Ішкі істер министрінің
басқару шешімдерін өндеу мен жүзеге асыруды ұйымдастыру түрінде қамтамасыз
етуге; қала, аудандық және жергілікті органдарды басқарудың нысандары
мен әдістерін жетілдіруді координациялауға шақырылған басқару органы —
Штаб болып саналады.
Қазақстан Республикасы Штаб-Департаментінің құрылымын Ішкі істер Министрі
бекітеді, оның құрамына мынадай бөлімшелер кіреді:
Ұйымдастыру-инспекторлық басқармасы:
жедел басқару орталығы, оның құрамында:
кезекші бөлім;
кезекші бөлімдердің жұмысын ұйымдастыру және арнайы іс-шаралар
әзірлеу жөніндегі бөлім;
әскери-жұмылдыру жұмысы және азаматтық корғаныс бөлімі;
Құқықтық қамтамасыз ету басқармасы;
Халықаралық байланыс басқармасы;
Бұқаралық құралдар аппараттарымен өзара әрекеттесу орталығы;
2-арнаулы басқарма;
канцелярия.
Штабтың ұйымдастыру қызметінің негізі болып Министрліктің және Штабтың
жұмыс жоспары саналады.
Штаб Министрдің тапсырмасымен ІІМ салалық қызметтерінін жұмысын, ішкі
істер органдарының алдында тұрған кешенді міндеттерін шешуін қорытады,
үйлестіреді және бақылайды. Олардың басқару қызметтерін жетілдіруге
ұсыныстар жасайды.
Штабтың жұмысы, оның үйлестіру рөлі арқылы ІІМ орталық аппараттарымен өзара
әрекеттесуі негізінде желілік және зоналық принциптер негізінде құрылады.
Өзара әрекеттесу ақпараттармен алмасу, комплекстік шараларды бірлесіп
жөңдеу мен жүзеге асыру, басқару шешімдерінің ұсыныстары мен жобаларын ІІМ
басшылығына дайындау арқылы жузеге асырылады.
Республиканың ішкі істер органдарының қызметі сұрақтарын, ІІМ басшылығына
беретін басқару шешімдерінің жобаларын, талқылау үшін Штабта
тұрақты жедел кеңес құрылады, оның құрамын Штаб бастығы анықтайды.
Штаб бастығы штабтың жұмысын ұйымдастыруға оған жүктелген міндеттерді
орындауға, жеке құрамның қызметтік тәртібі мен кәсіпқойлық. дайындығына,
заңдылықтың және құпия режимін сақтауларына жеке жауапкершілікті.
Өз орынбасарлары арасында міндеттерді бөледі, Штабтың құрамдық
бөлімшелерінің жұмысының жағдайы мен нәтижелеріне жауапкершілік дәрежесін
белгілейді [4].
Штабтың жұмыс жоспарын, оның бөлімшелері мен қызметкерлерінің функционалдық
міндеттерін бекітеді және қызмет статусын белгілейтін Ережеге
байланысты құрылғыларға ие.
КСРО ІІМ қайта жаңғыруы ішкі істер органдарының жүйесіне жаңа ағысты
енгізді. Біріншіден, ішкі істер органдары қызметінің нормативтік базасын
бір жүйеге келтіру қажет болды. Екіншіден, қоғамдық тәртіпті сақтау, құқық
бұзушылықтың алдын алу, қылмыстарды ашу мен тергеу, қылмыстық және
әкімшілік жазалардың орындалуын ұйымдастыру бойынша өзін-өзі жойған нысаны
мен әдістерін еңсеру қажет болды. Тәжірибе көрсеткендей, ішкі істер
органдарының және қызметтерінің барлық күштері мен құралдарын кешенді
біріктіру арқылы осыларға жетуге мүмкін еді. Барлық жүйемен басқаруды
ұйымдастыру әдістерін түп тамырымен өзгерту қажет. Осыған дейін болған іс-
шараларды кешенді жоспарлау әдістері бірталай шығындарға әкелді. Құрылған
іс-шаралардың кешенді жоспары бірнеше рет бір жақтылығынан, бір немесе
басқа қызметтердің орындау әрекеттерінен жапа шекті және тәжірибеде бірнеше
рет қызметтер арасында, әсіресе орындауға бақылау ұйымдастыруда
түсініспеушілік туындаған.
Кешенді жоспарлау өз кезегінде қылмыстық процестерді терең ғылыми зерттеуді
және жедел жағдайды кешенді бағалауды талап етті, яғни қылмыстың жай-күйін
ведомстволық талдау әдістемесі мен негіздерін толық, сондай-ақ оның құрамды
бөліктерін әзірлеу қажеттілігі туындады. Осымен КСРО ІІМ бас
ұйымдастырушылық-инспекторлық басқармасы аппаратында құру көзделген, одан
соң штабқа қайта ұйымдастырылған. Оны әскердің штаб жұмысының теорияшысы
және тәжірибе жасаушысы С.М.Крылов басқарған. Республикалық
министрліктерде, облыстық ішкі істер басқармаларында 1969 жылы
ұйымдастырушылық-инспекторлық бөліністер құрылған
КСРО ІІМ Академиясынан қайтып келген В.В.Горецкий 1984 жылдың ақпанында ІІБ
бастығының орынбасары болып тағайындалғанға дейін штабтан қайта
ұйымдастырылған ІІБ ұйымдастырушылық инспекторлар бөлімін басқарады.
Алайда, қайта құрылған штаб бөліністері өткен жылғы тәжірибені қайта
қалпына келтірді. Ал жедел басқару орталығын құру кешендік негізде ішкі
істер органдарының күштері мен құралдарын жедел басқару әдістерін қайта
құруға мүмкіндік берді. 1984-1995 жылдар аралығында штабты В.Я.Величенко,
А.О.Походяев және З.В.Ткешелиадзе, К.Г.Габибов, одан соң 1999 жылы
Г.Н.Самородов, В.Н.Бойко басқарған. МТКБ-ға бөлу облыстың ішкі істер
басқармасында көпке созылмады және ұйымдастырушылық жұмысқа ешқандай әсерін
тигізген жоқ. ВТК жойылған соң 1997 жылдың аяғында штабтың құрылымдары мен
қызметтері қайта ұйымдастырылды. ІІБ-ның жаңа құрылымында штаб қызметі
құрылады. Оның құрамына ұйымдастырушылық–инспекторлық басқарма, жедел
басқарма, әскери–жұмылдыру жұмысы мен азаматтық қорғаныс бөлімі, заң
кеңесшілер тобы кіреді [6].
2001 жылы штаб қызметінде кезекті ұйымдастырушылық– құрылымдық және штаттық
өзгерістер болып, бұл қызмет штаб басқармасы болып өзгертіледі. 2003 жылдың
қаңтарында ІІБ өзіндік құрылымдық бөліністері ретінде жедел басқару
орталығы болып қайта құрылып, бастығы ретінде Г.Н.Самородов тағайындалады.
Оның ұйымы бірқатар оң нәтижелердің болуына ерекше рөл атқарды: кезекшілік
тәулікте ІІО күштері мен құралдарын жедел басқаруды күшейту, орындаушыларға
құқық бұзушылықтар туралы ақпараттың жедел жетуі жедел басқарудың
бірыңғай үш жүйесінен бөліп, штаб жұмысының бірыңғай кешенін айыруда оң
роль атқармады. Ішкі істер қалауоргандарындағы кезекші бөлімдер штаб
құрылымына кіреді, ал облыстағы өзіндік басқарма ретіндегі ЖБО ІІББ
(Департамент) бастығына тікелей бағындырылды. Жедел басқару жүйесінің
бөлінбейтін бөлігі ретінде өзіндік қызметке ауысты. 2003 жылы штаб
құрылымына өзіндік бөлініс заң кеңесшілер тобы шығарылады. Бір жылдан соң
штабқа есепке–алу тіркеу тәртібінің жай–күйіне бақылау жүктеліп, оның
құрамына арнайы құрылған инспекция кіреді. Қазақстан Республикасы ІІМ– де
кезекші бөлім Министрліктің штабына бағындырылған, ЖБО жоқ барлық
департаменттерде ішкі істер органдарының кезекші бөлімдері, оның ішінде
департаменттің штаб құрылымдарына кіреді. ЖБО департаменттің штаб құрамында
болғандықтан, кезекші бөлімдерге кезекшілік тәулік ішінде есепке–алу тіркеу
тәртібінің жай–күйін бақылау қызметі жүктеледі, алайда оның жүзеге асырылуы
тиімді болмай отыр.
Бүгінгі күні ішкі істер органдары штаб басқармасының қызметі мыналар:
департамент басшылығының басқару шешімдерінің орындалуын талдау, жоспарлау,
бақылау, жоспарланған іс–шаралары;
ішкі істер органдары мен оның бөліністерінің жұмысын кешенді инспекциялық
тексеру;
әскери–жұмылдыру жұмысы және азаматтық қорғаныс;
облыстың ішкі істер органдары мен оның бөліністерінде есепке алу -тіркеу
жұмысын бақылау.
1.2 Жедел басқару орталығының тағайындалуы және жұмысын ұйымдастыру
Кез келген ірі қаланың негізгі мәселелерінің бірі - бұл оның тұрғындарының
қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Біздің елордамыз дамыған сайын бұл мәселенің
Астана үшін маңыздылығы артып отыр.
Қазіргі уақытта Елбасы құқық қорғау органдарына жоғары талаптар қойып
отыр. Қылмыс біздің қоғамымыздың барлық тіршілік әрекет ету салаларына
енуге талпынуда. Қылмыс өрістеуінің қауіпті беталысына төтеп беруде,
техникалық тұрғыда жетілу құқық қорғау органдарының аса маңызды ұмтылысы
болып табылады.
Сондықтан да, Ақтөбе қаласы Әкімдігінің қаржылай демеуімен құқық қорғау
органдарын техникалық қайта қаруландыру бойынша ҚР Үкіметінің бағдарламасын
жүзеге асыру шеңберінде, Ақтөбе де Жедел басқару орталығы қызмет атқара
бастады.
Осы сияқты Орталықты құру қажеттілігі сонымен бірге, полицияның күштері мен
құралдарын бұрын бөлек дербес қызметтер басқарғандықтан, олар бір-бірінен
бөлек болып, қаланың жалпы криминогендік ахуалына әсер етуінен туындады.
Жедел басқару орталығын құру, оның мәртебесі, тәжірибесі және атқаратын
міндеттері – сөзсіз, қылмыспен күресте тиімді рөлге ие.
Жедел басқару орталығы, ішкі істер органдары құрылымындағы техникалық
жетілдірілген бөлініс ретінде, келесі міндеттерді атқарады:
қылмыстар мен оқиғалар туралы 102 арнасы арқылы келіп түсетін ақпаратты
қабылдау, өңдеу, тіркеу және сақтау;
102 желісіне келіп түсетін қоңырауларға қол астындағы полиция кешенді
күштерімен жедел әрекет жасауды қамтамасыз ету, қылмыстардың кезекші тәулік
ішінде ашылуына шұғыл шаралар қабылдау;
қаланың жедел жағдайын талдау және бағалау, қылмысқа қарсы тұру шаралары
бойынша ұсыныстар әзірлеу, полицияның кешенді күштері жасақтарына уақтылы
түзетулер енгізу;
қаланың криминогенді жағдайына бақылау жүргізу.
Орталық құрылғаннан бері бірыңғай басқару органдарының басшылық етуіне
полицияның барлық сыртқы күштерін біріктіруге қол жеткізілді, нәтижесінде:
жасалған қылмыстар мен құқық бұзушылықтарға патрульдік жасақтардың әрекет
ету уақыты едәуір қысқарды;
сырттай бейнебақылау жүйесінің көмегімен қаланың жедел жағдайының ахуалына,
сонымен бірге атаулы көше қылмыстарына тәулік бойы бақылау жүргізіледі;
Орталықтың техникалық мүмкіндігін пайдалану арқылы бүгінгі күнде ІІД-нің
қызметкерлері, жедел-тергеу тобының мүшелері оқиға орындарында
біріктірілген дерекқор арқылы, байланыстың қазіргі заманғы арналары бойынша
қажетті жедел ақпарат алу мүмкіндігі бар.
Ақтөбенің Жедел басқару орталығы азаматтардың арыздары мен хабарламары
бойынша жасыру және қағазбастылық деректерін жою, қылмыстар мен оқиғаларға
жедел әрекет ету шараларын жоғарылату бойынша ҚР Президентінің бағдарын
ескере отырып құрылғанын атап өту қажет.
Бұл ішкі істер органдар құрылымындағы жоғары техникалық мүмкіндіктері бар
жалғыз бөлініс.
Жедел басқару орталығының қызметі ішкі істер органдары құрылымындағы қайнар
көзі, себебі қаланың жедел жағдайының ахуалы туралы негізгі ақпарат 102
пульті арқылы өтеді, бірақ дегенмен хабарламарды қабылдаумен, жасақтарды
жіберумен және бағыттамаларды жеткізумен шектелу – бұл кешегі күннің
деңгейі.
ЖБО-ның жұмысы 102 арнасы арқылы келіп түсетін хабарламаларды қабылдаумен
басталады.
Полицияның 102 арнайы желісі толық автоматтандырылған, қоңырау келіп
түскен кезде оператордың компьютерінде қоңырау шалып тұрған адамның телефон
нөмірі көрініп тұрады, қоңыраулар автоматты түрде аудиожазбаға жазылады,
яғни қажет болған жағдайда бұл жазбаларды дауысты теңдестіру үшін
пайдалануға мүмкіндік береді (мысалы қойылған жарылғыш құрылғылар туралы
жалған қоңыраулар келіп түскен жағдайда).
2013 жылы 102 пультіне барлығы 560443 қоңырау келіп түсті, оның ішінде:
- қылмыстар туралы хабарламалар – 34837;
- құқық бұзушылық пен оқиғалар туралы хабарламалар – 173946;
- ақпаратты-анықтамалық сипаттағы хабарламалар – 351660.
Ақтөбедегі қоғамдық тәртіпті және қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша
Жедел басқару орталығына жүктелген ең маңызды орындалатын талаптарының
бірі, ол полицияның кешенді күштерінің қызметіне бақылау жүргізу болып
табылады. Орналастыру-жоспарына сәйкес Жедел басқару орталығы гарнизон
бойынша қоғамдық тәртіпті қорғауға түскен барлық жасақтарды басқарады.
Осы мақсатта ПКК-ін тиімді басқару және бақылау үшін қаланың электронды
картасының мүмкіндіктері пайдаланылады. Тек, Ақтөбеде қ. ЖБО-да электронды
картасында 40-тан астам қабат бар, онда тек полицияның барлық жасақтарының
патрульдеу бағдарлары ғана көрсетілмей (автопатрульдер, аттылы, жаяу,
стационарлық бекеттер және т.с.с), қаланың тіршілікті қамтамасыз ету
нысандары,білім беру мекемелері, мемлекеттік органдар, сондай-ақ
бейнебақылау камераларының орналасуы бейнеленген [9].
ЖБО-ның тағы бір техникалық жетістігінің бірі GPS ғаламдық позициялау
жүйесінің көмегімен автопатрульдерді бақылау мүмкіндігі. Қазіргі уақытта
полицияның сыртқы күштерінің барлық патрульдік автокөліктерінде, навигатор-
инспекторына спутниктің көмегімен орналасқан жерін, патрульдік
автокөліктердің жүру жылдамдығын анықтауға, орын ауыстыру және берілген
күштерді басқару бойынша едәуір оңтайлы басқару шешімдерді қабылдауға
мүмкіндік беретін, аталған жүйенің 131 эксклюзивті жинағы орнатылған.
Қоғамдық тәртіпті қорғаудағы қосымша міндетті сырттай бейнебақылау жүйесі
атқарады. Бастапқыда Ақтөбе камералар қорғаудағы тұлғаларды сүйемелдеу
мақсатында орнатылған болса, кейіннен біз бейнені (республикада алғашқы
рет) қылмыстарды ашу үшін белсенді түрде пайдалана бастадық. Артынша
Ақтөбенің ЖБО тәлімінде бұл тәжірибені басқа Жедел басқару орталықтары
пайдалана бастады.
Қазіргі уақытта Ақтөбе қаласында 110 нан астам сырттай бейнебақылау
камерасы жұмыс істейді
2013 жылдың 12 айында бейнебақылау жүйесінің көмегімен 214 қылмыс (4
қарақшылық, 30 – тонау, 3 көлік айдап әкету, 34 – ұрлық, 10 – бұзақылық),
7-909 жол-көлік оқиғалары мен 14.308 жол жүру тәртібін қоса алғанда, 39.394
- әкімшілік құқық бұзушылық анықталды.
ЖБО-ның сырттай бейнебақылау жүйесімен орындалатын кешенді тапсырмаларына,
сондай-ақ, Ақтөбе қаласының инфрақұрылымын бұзу деректерін анықтау да
жатады. Ақтөбе қаласын көркейту мәселелері бойынша кеңесте Мемлекет басшысы
берген нұсқауға сәйкес, Жедел басқару орталығымен әкімшілік заңнаманы бұзу
деректерін анықтау бойынша маңызды жұмыс жүргізілуде (қоқыс лақтыру,
қоғамдық орындарда темекі тарту және т.с.с.). Осылайша, Бүгінгі күні 59
бейне бақылау камерасы қондырылды, ағымдағы жылдың тамыз айынан бері
санитарлық нормалар мен ережелерді бұзған 507 дерек тіркелді.
Тәртіпбұзушыларға 1 173 469 теңге мөлшерінде айыппұлмен әкімшілік ықпал ету
шаралары қабылданды.
Қала тұрғындарының көп жиналатын жерінде қондырылған сегіз бейне бақылау
камерасы 171 тәртіпбұзушылықты тіркеп, 1 383 390 теңге әкімшілік айыппұл
салынды.
Сондай-ақ, Көркейе бер, туған жер! акциясы аясында кәсіпкерлік
субъектілері тұрғындардың жедел қозғалысты нысандарында ішкі бейне
қадағалаушы 40 камера орнатылғанын, білім беру мекемелерінде осындай
камералар қондыру басталғанын айтты. Қазіргі уақытта төрт мектепте, екі
балалар бақшасында камералар орнатылды.
Пәтер иелері кооперативтерімен жүргізілген жұмыстар нәтижесінде көп қабатты
тұрғын үйлердің аулаішілік аумақтарында 30 бейне қадағалау камералары
орнатылды, алда тағы да 40 камера орнату жоспарлануда.
2013 жылы 387 бап бойынша (көріктендіру тәртібін бұзу) бейнебақылау
жүйесінің көмегімен 919 бұзушылық анықталды.
Жақын арада Маңғыстау облысының Жаңаөзен қаласында Жедел басқару
орталығының ашылу салтанаты өтті. Бір айта кетерлігі, бұл орталық
моноқалалар ішіндегі бірінші болып салынып, іске қосылған. Жедел басқару
орталығының ашылу рәсіміне Ішкі істер министрінің бірінші орынбасары,
полиция генерал-майоры Марат Демеуов арнайы келді.
Жедел басқару орталығының жұмысы көшелер мен қоғамдық орындарда құқықтық
тәртіп пен құқық бұзушылықпен күресуді, қылмыстарға қатысты полиция
тарапынан кешенді түрде, сондай-ақ, азаматтардан түскен хабарламаларға
жедел ден қоюды қамтамасыз етуге бағытталған. Қылмыстарға жедел түрде ден
қоюды басты мақсат тұтқан орталық қаладағы халық көптеп шоғарланған орындар
мен криминогенді деп саналатын аймақтарда орналастырылған бейнебақлау
камераларымен іске қосылған. Қазіргі таңда Жаңаөзенде 20 бейнебақылау
камерасы орнатылған. Жалпы алғанда, Жедел басқару орталығында штатында 37
қызметкер, олардың ішінде тәуліктік кезекшілікте 8 инспектор жұмыс
атқарады. Сондай-ақ, ЖБО-ның қарамағында бір арнайы және екі кезекті
автокөлік бар. Орталықтың ашылу салтанатыныда Ішкі істер министрінің
бірінші орынбасары Марат Демеуов қазіргі таңда барлық облыс орталықтарында
Жедел басқару орталықтарының жұмыс істейтінін атап өтті. Іске қосылған
санаулы жылдардың ішінде бұл орталықтар ішкі істер органдарының үйлестіру
күші екендігін және қоғамдық тәртіпті қорғауда өзінің тиімділігін дәлелдей
білді, – деді полиция генерал-майоры. Бүгінгі күні ІІМ мұндай Жедел
басқару орталықтарының құрылысын тағы 26 моноқала мен криминалды жағдайы
қиын 8 қалада қолға алу мәселесін қарастыруда. Сонымен қатар, Марат Демеуов
Жаңаөзендегі бірнеше ішкі істер органдарының объектісін аралады, учаскелік
пунктер мен полицияның стационардық бекетінде болып, қаладағы полицияның
әкімшілік қызмет жұмыстарымен танысты.
Көшелерде және ІІМ-нің басқа да қоғамдық орындарында құқықтық тәртіпті
сақтау механизмі жетілдірілуде. Жыл ішінде Павлодар облысы ІІД және Тараз
қаласы ІІБ базасында патрульдік және жол полициясын біріктіру арқылы
әмбебап полицей қызметінің пилоттық жобасы сынақтан өткізілді.
Эксперимент жеткілікті оң нәтижелер көрсетті. Көрсетілген қызметтерді
біріктіру патрульдеудің бір бір бағытында жасақтардың қайталануын алып
тастауға мүмкіндік берді. Нәтижесінде көшелерде және басқа да қоғамдық
орындарда олардың тығыздығы артты, бұл өз кезегінде полиция жасақтарының
оқиға орнына келуінің уақтылығына, әкімшілік құқық бұзушылықтарды анықтауға
және жолын кесуге, қылмыстарды ізін суытпай ашуға және жалпы, криминалдық
ахуалдың жағдайына оң әсерін тигізді. Барлық өңірлерде әкімшілік құқық
бұзушылықтарды есепке алу бойынша Бақылау ақпараттық жүйесі енгізілді,
оның базасында Жол қозғалысы ержесін бұзғаны үшін айыппұл төлеу
электрондық қызметі іске асырылды. Жол полицейлерінің және құқық
бұзушылырдың байланыстарын барынша азайту бойынша шаралар қабылдануда, бұл
өз кезегінде дол полициясы жүйесінде жолдарда сыбайлас жемқорлық көріністер
деңгейін азайтуға мүмкіндік береді.
Жол полициясының автомобилдері бейнетіркеу құрылғыларымен (2012 жылы
көрсетілген құрал-жабдықтың шамамен 500 бірлігі сатып алынды) жарақталған.
Бұл жол қозғалысы қатысушыларымен қақтығыс жағдайларын жоюға,
инспекторлардың жұмысын бақылауға және жолдардағы сыбайлас жемқорлықпен
тиімді күресуге мүмкіндік береді [13].
Автокөлік құралын тіркеу, жүргізуші куәліктерін жіне рұқсат беру құжаттарын
беру бойынша мемлекеттік қызметтер көрсету мамандандырылған Халыққа қызмет
көрсету орталықтары арқылы жүзеге асыру болжануда. Осындай бірінші
мамандандырылған ХҚКО 2012 жылы желтоқсанда Қарағанды қаласында жұмыс істей
бастады, ұқсас мамандандырылған ХҚКО Алматы, Тараз және Ақтау қалаларында
ашылды. Ағымдағы жылдың аяғына дейін мамандандырылған ХҚКО Астана қаласында
іске қосылатын болады.
Жүргізуші куәліктерін алу үшін емтихан қабылдау полицейлердің жұмысына
бейнебақылау жүйесі бар арнайы жабдықталған сыныптарда компьютерлік
тестілеу арқылы жүзеге асырылады. Автокөлікті тіркеуі кезінде мемлекеттік
тіркеу нөмірлерін беру арнайы компьютерлік бағдарламаның көмегімен
автоматты режимде жүзеге асырылады.
Ақпараттандыруды дамытусыз және инновациялық технологияларды енгізусіз ішкі
істер органдарының қызметін жаңғырту мүмкін емес. Өңірлерде бүгін Жедел
басқару орталықтары (ЖБО), жолдардағы заң бұзушылықтарды бейнебақылау және
фото-бейнетіркеу жүйелері жұмыс істейді. ірақ мұның барлығы баяу
енгізілуде. Мысалы, барлық облыста бір-бір ХҚКО-дан құру үшін бізге 10
керек болды! Олар өздерінің құқықтық тәртіпті тәулік бойы сақтауға
қатысатын біздің барлық күштеріміз бен құралдарымызды үйлестірушілер
ретінде тиімділігін және қажеттілігін дәлелдеді. Ағымдағы жылдан бастап
оларды шағын қалаларда да құруды көзделуде. Біріншісі Жаңаөзен қаласында
салынды. Қазір оны техникалық жарақтау бойынша жұмыс жүргізілуде.
Сонымен қатар, ЖБО арқылы полицей жасақтарын, учаскелік пунктерді, ауылдық
органдарды біздің деректер базалармыздан жедел-іздестіру сипатындағы
мәліметтерді оn-line режимінде алу үшін ІІМ ақпараттық деректер
базаларына қашықтан ену жүйелерін енгізу қолға алынуда.
Полицияны қазіргі заманғы Тетра цифрлы транкті байланыс жүйесімен кезең-
кезеңмен жарақтануда. Өткен жылы іс жүзінде барлық өңірлерде транк-
станциялар орнатуды аяқталды. Органдар мен облыс орталықтарының
бөліністерін саны 10 мың дана терминалдардың алғашқы партиясымен қамтамасыз
етілді. Осы және келесі жылдың ішінде олармен әрбір учаскелік пункті,
кезекші бөлімді, қалалық және аудандық ішкі істер органдарының жасақшалары
мен жедел топтарын қамтамасыз етуді жоспарлануда. Бұл шаралар полицейлердің
еліміздің кез келген нүктесінен ІІМ-нің мамандандырылған деректер
базаларынан қажетті ақпаратты лезде алуына мүмкіндік береді.
Құқық бұзушылықтар туралы сигналдарға жедел ден қою мақсатында азаматтар
жаппай баратын орындарда бейнебақылау жүйелерін, ЖҚЕ бұзушылықтарды фото-
бейнетіркеудің автоматтандырылған жүйелерін, сондай-ақ барлық қалалық және
аудандық полиция бөліністерінде ведомстволық деректер базаларынан ақпарат
берудің жүйелерін одан әрі дамытуды жоспарлануда. Бүгін көшелерде, адамдар
жаппай болатын орындарда, қалалардың аулаларында 2,5 мың бейнебақылау
қондырғысы жұмыс істейді. Олардың көмегімен 2013 жылы 406 мың әкімшілік
құқық бұзушылық анықталды, 1,4 мыңнан астам қылмыс ашылды.
Жалпы соңғы жылдары ішкі істер органдарының жүйесінде айтарлықтай
ұйымдастырушылық, құрылымдық өзгерістер болды, функциялар кеңейді.
Жедел басқару орталықтарының негізгі міндеттері:
1. Қылмыстар мен оқиғалар туралы өтініштерді және хабарламаларды,
шағымдарды және басқа ақпараттарды қабылдауды, тіркеуді (оның ішінде
электронды форматта) жүзеге асыру.
2. Төтенше жағдай қаупі болғанда және туындағанда, арнайы іс-шараларды
өткізу кезінде, сонымен қатар жедел жағдай шиеленіскенде және төтенше
немесе әскери жағдай режимін енгізу жағдайларында ІІД кешенді күштерінің
әрекеттерін үйлестіру.
3. Жедел ақпаратты үздіксіз жинауды және криминогендік жағдайды, ішкі істер
органдары күштері мен құралдарын тиімді пайдалануды кешенді талдауды
қамтамасыз ету.
4. Қылмыстық ауыр түрі жасалған, жаппай тәртіпсіздік, апаттық және басқа да
төтенше жағдайлар кезінде, сонымен қатар төтенше немесе әскери жағдай
режиміне ауысқан кезде ішкі істер органдары күштері мен құралдарын жедел
басқаруды қамтамасыз ету.
5. Жедел-іздестіру, анықтама және аналитикалық мақсаттағы Интегралды
мәліметтер базасы бойынша сұрау салуларды тәулік бойы өңдеуді қамтамасыз
ету.
6. Қылмыстар және оқиғалар туралы өтініштерді және хабарламаларды,
арыздарды және басқа да ақпараттарды қабылдау, тіркеуді жүзеге асыруды
бақылау.
7. Қылмыстар және оқиғалар туралы өтініштерді және хабарламаларды,
арыздарды және басқа да ақпараттарды есепке алу, оларды уақытылы қарастыру
және өтініш берушіге бірегей нөмірмен талон-хабарлама беру.
8. Қылмыстар және оқиғалар туралы түскен өтініштерге, хабарламаларға,
арыздарға және басқа да ақпараттарға уақытылы ден қою.
Жедел басқару орталығы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Штаб-
Департаментінің құрылымдық бөлімшесі болып табылады және Қазақстан
Республикасының Ішкі Істер Министріне тура бағынады, Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрлігінің Штаб-Департаменті бастығының тікелей бағынысында
болады.
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Жедел Басқару Орталықтары
— ішкі істер органдарының кажет болғанда, ішкі әскерлер бөлімшелерінің
күштері мен кұралдарын басқару органы және мына мақсатта құрылған:
республикадағы жедел-жағдайдың ахуалын бақылау;
ауыр қылмыстар, жаппай тәртіпсіздік, дүлей зіл-залалар, төтенше жағдайлар
және басқа да жедел жағдайлардың шиеленісуі болғанда қызметтер мен
бөлімшелердің жедел іс-қимыл жасауы жөніндегі қызметін үйлестіру;
төтенше жағдайлар туындағанда басқарушылық шешімдер әзірлеу және іске
асыру;
төтенше жағдайларда оқшаулап шектеудің арнайы іс-шараларың әзерлеу, ішкі
істер органдары мен ішкі әскерлердің Қазақстан Рес-публикасының ұлттық
қауіпсіздігін қамтамасыз ететін басқа да әлеуметті құрылымдармен және
ведомстволармен өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастыру, сондай-ақ Қазақстан
Республикасының Ішкі істер министрлігі қызметтерінің, бөлімшелерінің
арасындағы бірлескен (үлгілік, арнайы) жедел жоспарлар әзірлеу, оқу-
жаттығулар ұйымдастыру және өткізу, ішкі істер органдары бөлімшелерінің
әскери дайындағын тексеру және оларға іс жүзіндегі көмек көрсету жөнінде
өзара іс-қимыл жасасуын қамтамасыз ету;
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің құралдарын және күштерін
жедел басқарудың түрлері мен әдістерін жетілдіру мақсатында құрылған.
Жедел Басқару Орталықтары өз қызметінде Қазақстан Республикасының
Конституциясын және заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің және
Үкіметінің нормативтік құқықтық актілерін Қазақстан Республикасының өзге де
нормативтік құқықтық актілерін, Қазақстан Республикасы Ішкісмип:
нормативтік құқықтық актілерін басшылыққа алады.
Жедел Басқару Орталықтары, сондай-ақ оның жедел бағынышындағы Ішкі әскерлер
комитетінің министрлік департаменттерінің және дербес басқармаларының,
Астана, Алматы қалалары ІІД-нің, облыстардағы ІІД-нің, көліктеі ІІД-нің
Жедел Басқару Орталықтары және қалалық, аудандық, желілік ішкі істер
органдарының, ішкі істер органдарының оқу орындары мен басқа да құрылымдық
бөлімшелерінің кезекші бөлімдер Қазақстан Республикасы ІІМ жедел басқару
органдарының бірыңғай жүйесін құрады [14].
Жедел Басқару Орталықтарының қызметі оқиғалар, қылмыстар туралы
ақпараттарды жинаудың жаңа механизміне және ішкі істер органдарының күші
мен құралдарын біріктіруге қажет болған жағдайдың өзгеруі кезінде әрекет
жасауға негізделген. Жедел Басқару Орталықтарының негізгі мақсаты Қазақстан
Республикасының Конституциясымен кепілдік берілген адамнын және азаматтың
құқықтары мен бостандықтарының мейлінше толық сақталуын, жеке адамнын
өмірін, денсаулығын, ары мен намысын қорғауды қамтамасыз ету болып
табылыды.
Жедел Басқару Орталықтары өз қызметін жүзеге асыру мақсатында алдыңғы
катарлы компьютерлік технологияларды, радиобайланыс және телекоммуникация
құралдарын пайдаланады, ақпаратты-талдау жұмысын жаңа деңгейде сапалы
жүргізеді.
Жедел Басқару Орталықтары Астана, Алматы қалаларының ІІД, облыстардағы ІІД,
ІІД, және көліктегі ІІД жедел басқару органдары қызметкерлерін оқытуды
ұйымдастыру, олардың кәсіби шеберлігін арттыру жөніндегі базалық орган
болып табылады
Жедел Басқару Орталықтары-ның қызметі қызметкерлердің қызметтік
міндеттеріне шек қоюдың және олардың тапсырылған учаскедегі істердің
ахуалына дербес жауапкершілігінің, заңдылықты бұлжытпай сақтауының, ғылыми
ұсыныстарды және ғылыми-техниқалық дамудың жетістіктерін пайдалануының,
жұмысқа озық тәжірибелерді ұдайы еңгізуінің негізінде жүзеге асырылады.
Жедел Басқару Орталықтарының құрылымы мен штаттарын Қазақстан Республикасы
Ішкі істер министрлігінің Штаб – Департаменті бастығының ұсынысы бойынша
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі бекітеді.
Жедел орталығының құрылымына мыналар енеді:
кезекші бөлім;
кезекші бөлімдердің жұмысын ұйымдастыру және арнайы іс-шаралар әзірлеу
жөніндегі бөлім;
Әскери жұмылдыру жұмысы және азаматтық қорғаныс бөлім.
Жедел Басқару Орталықтарының негізгі міндеттері:
Республикасының Ішкі істер министрлігі Жедел басқару орталығының жалпы
стратегиясының жасау;
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі органдары мен
бөлімшелерінің арасында сондай-ақ тұтастай алғанда министрліктің басқа да
мемлекеттік органдармен құқықтық тәртіпті сақтау, қылмыстарды уақытында
ашу олардың жасалуына күдікті адамдарды ұстау, мүліктік мүдделерді және
азматтардың қауіпсіздігін, сондай-ақ сақталынатын объектілерді
қылмыстық қол суғушылықтардан қорғау, Республикалық манызы бар
автожолдардағы қозғалыстың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ішкі істер
органдарын және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің ішкі
әскерлерін төтенше жағдайлар кезінде, жедел жағдайдың, оның ішінде
әлеуметтік, этникалық, діни жанжалдармен, осының негізіндегі экстремистік
керіністермен тік актілермен байланысты жағдайдың ушығуы кезін де іс-қимыл
жасауға террористік актілермен байланысты дайындауды жетілдіру мәселелері
бойынша нормативтік базаны әзерлеу маселелерінде өзара іс-қимыл жасасуды
ұйымдастыру;
Тиісті басқарушылық шаралар қабылдау, сондай-ақ осының негізінде тәуліктік
жедел мәліметтерді Министрліктің, Штаб-Департаменттің басшылығына
баяндауға, Қазақстан Республикасының жоғары билік және басқару хабарлауға
арналған басқа да құжаттарды әзірлеу үшін республикадағы жедел жағдайлар
туралы ақпараттарды жинауды, өңдеуді, талдау және бағалауды ұйымдастыру;
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі, Астана, Алматы
қалаларының ІІД; облыстардығы ІІБД, ІІД және көліктегі ІІД жедел басқару
органдарының басқа да мүдделі мемлекеттік органдармен (келісім бойынша)
ағымдағы ақпараттармен өзара алмасуы, Қазақстан Республикасының Ішкі істер
министрлігі Криминалдық, ақпараттар орталығының жедел-іздестіру,
анықтамалық және талдау-статистикалық мақсаттағы Шоғырландырылған деректер
банкінің барлық мүмкіндіктерін пайдалану;
Аумақтық органдардың, республикалық маңызы бар автожолдардағы патрульдік
нарядтарды басқару жөніндегі жол полициясы бөлімшелерінің қызметін
үйлестіру; кезекшілік тәуліктердегі республиканың масштабында көлік
құралдарын іздестіруді ұйымдастыру және басшылық жасау; жол полициясының
бөлімшелеріне бағыт-бағдарларды және ақпараттарды жедел жеткізу, көліктік
магистральдар бойынша тасымалдау барысында күзетілетін адамдарды күзетіп
жүруді және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыру;
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігіне, Астана. Алматы
қалаларының ІІД-не, облыстардағы ІІД-не және көліктегі ІІД-не, оқу
органдарына даярлық дәрежесін және төтенше жағдайлар кезінде ішкі істер
органдарының күштері мен құралдарын жедел басқаруды еңгізуді қамтамасыз;
Әлеуметтік және криминалдық жағдайлардың, табиғы-климаттық құбылыстардың
және арнайы жоспарларды қажет ететін техногендік апараттардың күшеюі мүмкін
болғанда болжам жасау, ішкі істер органдарының және ішкі әскерлердің
кешенді күштерін тарту және қолдану;
Жедел жағдайдың ушығуы кезіндегі үлгілік, арнайы жедел жоспарларды әзірлеу,
оларды ұдайы түзету және жаңарту, өзара іс-қимыл жасасу жөнінде ұсынылған
іс-шараларды министрліктермен және ведомстволармен келісу;
Ауыр қылмыстар жасалғанда, жаппай тәртінсіздік, дүлей зілзала және басқа
да төтенше жағдайлар болған кезде бағынысты ішкі істер органдарының
қарамағындағы күштер мен құралдарды жедел басқаруды қамтамасыз ету;
Ішкі істер органдарының және ішкі әскерлердің жеке және бірілескен оқу-
жаттығулардың материалдарын әзірлеу, осы оқу-жаттығуларды тәжірибе ретінде
жүрізуді ұйымдастыру;
Ішкі істер органдарында үлгілік жедел жоспарлардды әзірлеуді және қолдануды
бақылау және оларға осы мәселелер бойынша әдістемелелік және тәжірибелік
көмек көрсету;
Ішкі істер органдарының нақты әскери дайындығын тексеру, кешенді және
мақсатты түрде инспекциялауды жүзеге асыру кезінде тәжірибелік көмек
көрсету;
Жедел басқару органдары қызметінің ұйымдық-құқықтық негізін жетілдіру,
озық технологияларды, ғылымның, техниканың жетістіктерін енгізу,
қызметкерлердің кәсіби шеберлігін арттыру болып табылады [15].
Жедел Басқару Орталықтарының негізгі функциялары.
ЖБО тапсырылған мінддетерді орындау мақсатында мынадай негізгі функцияларды
аткарады:
Жедел ақпараттарды үздіксіз жинауды және республиканың өңірлерінде
кримииогендік жағдайды кешенді талдауды қамтмасыз ету, арнайы іс-шараларды
өткізгенде ішкі істер органдарының күштері мен құралдарын тиімді пайдалану;
Республикадағы жағдай туралы министрліктің басшылығына, мемлекеттік билік
басқару органдарына баяндау, сондай-ақ басқа да мүдделі ведомстволарға
хабарлау;
Бастапқы тергеу әрекетерін және республиканың масштабында немесе жекелген
өңірлердегі оқиға болғап жерден жалтарған, қамаудан немесе айдауылдан
әскерден қашқан адамдарды іздестіру, ұрланған, айдап әкетілген
автокөлектерді іздестіру, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ішкіісминінің
басшылығы бақылауға алған басқа да оқиғалар мен құқық бұзушылықтар
жөніндегі жедел-іздестіру іс-шараларын өткізуді үйлестіруді
қамтамасыз ету;
Жедел-іздестіру анықтамалық және талдау мақсатындағы шоғырландырылған
деректер банкі арқылы сұрау салулардың тәулік бойы өңдеуді қамтамасыз ету;
Республикалық маңызы бар автожолдарда болған оқиғалар туралы ақпарат келіп
түскенде жол полициясы күштері мен құралда-рының уакытында әрекет
ұйымдастыру және басқа да функцияларды атқарады.
6) Министрліктің жедел басқару органдары бөлімшелерінің ұйымдастыру- шылық
және жедел-қызметтік жұмысы ахуалының кешенді, бақылау және мақсатты
тексерулерін жүзеге асыру, анықталған кемшіліктерді жою женіндегі іс-
шаралардың орындалуын бақылау;
7) ЖБО басшылық құрамының, жедел басқармаларының, бөлімдерініңжәне кезекші
бөлімдерінің тағылымдамасын ұйымдастыру, жедел басқармалар бөлімшелері жеке
құрамының кәсіби даярлығын жетілдіру жөнінде ұсыныстар енгізу;
8) ЖБО-ның және кезекші бөлімдердің қоғамдық қауіпсіздікті қорғауды
қамтамасыз ету жөне қылмысқа қарсы күрес женіндегі жұмыстағы оң тәжірибе-
лерін пысықтау мен іске асыру, қылмыстардың алдын алу, жолын кесу және ашу
жөніндегі, оның ішінде Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі
Криминалдық ақпараттар орталығының автоматтандырылған деректер баңкін
пайдалана отырып, кезекшілік тәуліктерде іздестірушілік және өзге де іс-
шараларды уйымдастыру;
9) Министрліктің басшылығына және басқа да мүдделі мемлекеттік органдарға
қылмысмыстарды уақытында ашу, қүқық бұзушылықтардың алдын алу, құрылымын
жетілдіру, жедел басқару органдарының штаттарын бекіту және материалдық-
техкникалық қамтамасыз ету мақсатында жедел ақпараттармен өзара алмасудың
функциясын жетілдіру женіндегі қажетті ұсыныстар беру;
Ішкі әскерлер комитетімен, министрліктің департаменттерімен және дербес
құрамаларымен бірлесіп ішкі істер органдарының және ішкі әскерлердің,
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрліг оқу орындарының іс-қимыл
жасасу тәсілдерін, оларрдың мемлекеттің ұлттық қауілсіздігіне қауіп төнуі
мүмкін деген болжамдар туындағандағы қорғаныс министрлігінің, Ұлттық
қауіпсіздік комитетінің және шекара әскерлерінің белімшелерімен өзара іс-
қимыл жасасуының принциптерін нығайту, бірлесіп оқу-жаттығулар өткізу;
Барлық үлгілік және аумақтық жедел жоспарларды тексеруді жүзеге асыру,
төтенше жағдайдағы, ішкі істер органдарының құрылымдары мен жеке құрамының
өзгерістерді ескеріп, оларға түзетулер енгізуді қамтамасыз ету.
Ішкі істер министрлігінің, ҰҚК-ның, Президенттің күзет қызметінің
террористік актілерді, жасайтын адамдарға қатысты, өзге де ұлттық
қауіпсіздікке қауіп төндіретін террорисстік көріністерді болдырмауға және
жолын кесуге бағытталған бірлескен шараларын және іс-шараларын әзірлеу;
Жедел басқару органдарының қызметі жөніндегі нормативтік құқықтық
актілерді әзірлеуге қатысу,
ЖБО бастығының құқықтары:
ЖБО-ны Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі Штаб-Делартаменті
бастығының орынбасары болып табылатын бастық басқарады. ЖБО-ның бастығын
Қазақстан Реслубликасы Ішкі істер министрлігінің Штаб-Департаменті
бастығының ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі
лауазымға тағайындайды және босатады.
ЖБО-ның бастығы:
ЖБО-ның жұмысын ұйымдастырады, қызметкерлердің кәсіби біліктілігін
арттыруды қамтамасыз етеді, қызметтік жұмыс барысында олардың заңдылықты
сақтауын қадағалау жөнінде шаралар қабылдайды. ЖБО-ның жұмысын
ұйымдастыруға, оларға жүктелген міндеттердің орындалуына дербес
жауапкершілікте болады;
ЖБО қызметкерлерінің функционалдық міндеттерін белгілейді;
Министрліктің және Штаб-Департаментінің басшылығына ЖБО-ның, жергілікті
жедел басқару белімшелерінің құрылымдарын және штаттарын өзгерту туралы
ұсыныстар әзірлейді;
ЖБО-ның қызметкерлерін лауазымға тағайындау, ауыстыру және босату, жазалау
және көтермелеу, оларға кезекті арнаулы атақ беру туралы белгіленген
тәртіпте ұсыныстар енгізеді;
Министрліктің алқа мәжілістерінде және Қазақстан Республикасы Ішкі істер
министрлігі басшылығының жанында өткізілетін жедел кеңестерде қарау үшін
жұмыстың нәтижелелрі туралы, ЖБО-ның қызметін жетілдіру мәселелері
жөніндегі материалдарды әзірлеу,
Жедел жағдай шиеленіскенде, ауыр және аса ауыр қылмыстар жасалғанда сондай-
ақ қоғамдық-саяси және өзге де ауқымды іс-шараларды өткізгенде қоғамдық
қауіпсіздікті қамтамасыз етумен, көшелердегі және қоғамдық орындардағы
құқық бұзушылықтарды болдырмау және олардың жолын кесудің, ішкі істер
органдарының өзге де мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасасуымен
байланысты мәселелерді шешу.
ЖБО-ны материалдық-техникалық және қаржымен қамтамасыз ету
Штаб-Департаментінің ЖБО-сына қызметтік жұмысты жүктемелік функцияларға
сәйкес жүзеге асыру және жеке құрамды орналастыру үшін арнайы жабдықталған
үй-жай бөлінеді. Бөлімшелер қару-жарақпен, оқ-дәрімен, байланыс
құралдарымен, жедел компьютерлік және криминалистикалық техникамен,
қорғаныс құралдарымен, штаттық және табельдік тиесілікке сәйкес
автокөлікпен және басқа да мүлікпен; қызметтік құжаттамамен, Қазақстан
Республикасі Ішкі істер министрлігінің тиісті қызметтері арқылы шығыс
материалдарымен және кеңсе тауарларымен қамтамасыз етіледі.
ЖБО-ны қаржыландыру республикалық бюджет есебінен жүргізіледі.
Байланыс және техникалық құралдар бар үй-жайларды жөндеуді және оларға
техникалық қызмет көрсетуді министрліктің тиісті қызметі белгіленген
тәртіпте жүргізеді.
ІІМ үшін бүгінгі ең басты міндет – жұмысты өзі келген немесе хат-хабар
арқылы байланысқан әрбір азаматтың өтініші, олардың зар-наласы назардан тыс
қалмайтындай етіп ұйымдастыру. Мемлекет басшысы бізден осыны талап етіп
отыр. Сондықтан да, біз үш жылдан бері қылмысты есепке алу және тіркеу
саласында қатаң тәртіп енгізудеміз, қылмыс фактісі туралы өтініштерді
электронды түрде тіркеу жүйесін жолға қойдық. Өткен жылы 2 миллионнан астам
өтініш тіркелді
Жалпы, мекеме басшысының ақпары бойынша, соңғы үш жылда ауыр қылмыс саны 22
пайызға, айырықша ауыр қылмыс -14 пайызға, қарақшылық – 50 пайызға, тонау –
25 пайызға азайған.
Көшеде жүретін күш-қуат құралдарын басқару және маневрлеу үшін, бізде жедел
басқару орталықтары құрылған. Олар барлық облыс орталықтарында бар, ЖБО ірі
және ұсақ қалалардағы құрылыс бағдарламалары бойынша өтті.
Жедел басқару орталықтары қалаларда жедел жағдайға бақылауды жүзеге
асыруға, қоғамдық тәртіпті сақтауға және қылмыстарды ашуға жұмылдырылған
күштер мен құралдарды жедел және тиімді басқаруға мүмкіндік береді.
2013 жылы ЖБО 102 арналары бойынша жедел ден қоюды талап ететін
2,6 миллионнан астам хабарлама келіп түсті, ізін
суытпай 64 мыңнан астам қылмыс ашылды, 2,6 млн. әкімшілік құқық
бұзушылықтың жолы кесілді.
1.3 ІІО жүйесіндегі кезекші бөлімдердің мәні және тағайындалуы
Кезекші бөлімдер Астана, Алматы қалаларының, облыстардағы ІІД-нің, ІІБ-ың,
көліктегі ІІД-нің бастықтарына, штаб немесе Жедел басқару орталығының
бастығына тікелей бағынышты болады. Кезекші бөлімдерді ұйымдастыру-
әдістемелік қамтамасыз ету Жедел Басқару Орталығының жедел-талдау
құрылымына немесе Астана, Алматы қалаларының, облыстардың ІІД-нің, ІІБ-нің,
көліктегі ІІД-нің штабтық бөлімшелеріне жүктеледі,
Кезекші бөлімдер ақпарат жинау және жағдайдың күрделенуіне ден қою жөнінде
өзіне жүктелген міндеттерді бағынышты ішкі істер органдарының басқаруы
арқылы орындалады.
ҚР Бас прокурорының 6 санды 10-шы ақпан 2003 жылғы бүйрығымен бекітілген
Азаматтарды қабылдау, тіркеу, есепке және арыз-шағымдарды, хабарламаларды,
және де қылмыстар мен оқиғалар бойынша басқа да хабарламаларды қарау
туралы Нүсқаулық азаматтардың констутциялық қүқықтары мен бостандықтарын
қорғауға және олардың барлық дайындалып жатқан қылмыс туралы хабарламалары
ҚР заңдарына және осы Нүсқаулыққа сәйкес тіркелу қажет екендігін анықтайды.
Қалалық, аудандық, қаладағы аудандық, желілік ішкі істер органдарының және
өзге де қүрылымдық бөлімшелердің кезекші бөлімдері жедел жағдай мен оның
өзгеруі туралы, кезекші әуліктердегі қылмыстардың ашылуы, оларды жасаған
адамдарды қудалау мен үстау, қоғамдық тәртіпті топпен бүзудың алдын алу мен
жолын кесу жөнінде қабылданған шаралар туралы кезекші бөлімдерге
хабарлауға, сондай-ақ басқа да қажетті ақпаратты беруге міндетті.
Кезекші бөлімдердің қызметкерлері өз жұмысында Қазақстан Республикасының
қолданыстағы заңнамасын және нормативтік құқықтық актілерің
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің ведомстволық актілерін
және осы Ережені басшылыққа алады.
Астана Алматы қалаларының ІІД, облыстардағы ІІД және көліктегі ІІД Жедел
басқару орталықтары, кезекші бөлімдері:
қызмет көрстілетін аумақта жедел жағдай туралы келіп түскен ақпаратты
тәулік бойы үздіксіз жинау мен талдауды және оны басшылыққа және
инстанцияларға ұсынуды:
қылмыстар, қоғамдық тәртіп бұзушылықтар, дүлей зілзалалар және басқада
төтенше оқиғалар туралы хабарлауға шұғыл ден қою;
қоғамдық тәртіпті қорғауға қатысатын күштер мен құралдарды үздіксіз
басқаруды және кезекші тәуліктегі қылмыстарды ашуға дереу шараларды
қабылдауды;
дайындық дәрежелерін еңгізу;
басшылықтың тапсырмасы бойынша жедел жоспарларды еңгізу кезінде бағынышты
ішкі істер орагандарының іс-қимылдарын бақылауды;
ішкі істер органдарының, сондай-ақ көрші облыстардың және көліктегі ішкі
істер Департаменттерінің және шекаралас мемлекеттердің ішкі істер
органдарының озара іс-қимылдарына қолдау жасауды;
бағынышты ішкі істер органдарының қызметін бақылауды жүзеге асыруды;
лауазымды адамдар мен азаматтар Қазақстан Республикасы Ішкі істер
министрлігінің, Астана, Алматы қалаларынын ІІД, облыстардығы ІІД және
көліктегі ІІД және олардың қызметтерінің жұмыс мәселелері жөнінінде өтініш
білдірген кезде анықтамалық жұмысты орындауды, хабарламалар мен өтініштерді
белгіленген мерзімдерде қабылдауды және шешуді;
кезекші бөлімде тіркелген мүліктің сақталуын;
әкімшілік ғимараттарын күзетудің жай-күйін бақылауды;
полицияның кешенді күштерінің (бұдан әрі — ПКК) оқиға болған жерлерге
жіберуді және келуін бақылауды жүзеге асырады.
Жедел Басқару Орталықтары, кезекші бөлімдер өздеріне жүктелген
міндеттерді заңдылықты азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қатаң сақтай
отырып орындайды.
Жедел Басқару Орталықтары, кезекші бөлімдер Астана. Алматы қалаларының,
областардағы және көліктегі ІІД-нің бастықтарына тура, Штаб немесе Жедел
басқару орталығының бастығына тікелей бағынышты болады.
Жедел Басқару Орталықтары, кезекші бөлімдер ақпарат жинау және жағдайдың
күрделенуіне ден қою жөнінде өзіне жуктелген міндеттерді бағынышты ішкі
істер органдары-ның ПКК басқару арқылы орындайды [19].
Қалалық, аудандық, қаладағы аудандық, желілік ішкі істер органдары-ның және
өзге де құрылымдық бөлімшелердің кезекші бөлімдері жедел жағдай мен оның
өзгеруі туралы, кезекші тәуліктердегі қылмыстардың ашылуы, оларды жасаған
адамдарды құдалау мен ұстау, қоғамдық тәртіпті топпен бұзудың алдын алу
мен жолын кесу жөнінде қабылданған шаралар туралы Жедел Басқару
Орталықтарына, кезекші бөлімдерге хабарлауға, сондай-ақ басқа да қажетті
ақпаратты беруге міндетті.
Жедел Басқару Орталықтарынын, кезекші бөлімдердің қызметкерлері өз
жұмысында Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасын және
нормативтік құқықтық актілерін, Қазақстан Реслубликасы Ішкі істер
министрлігінің ведомстволарын және қызметінің негізгі бағыттарын анықтайтын
Ережені басшылыққа алады.
Жедел Басқару Орталықтарының, кезекші бөлімдердің жұмысын ұйымдастыру. ЖБО-
ның кезекші бөлімнің жұмысын тәуліктік нарядтардың жұмысын бақылауды жүзеге
асыратын бастық ұйымдастырады. ЖБО, кезекші бөлім бастығының көмекшесі –
жедел кезекші кезекші ауысымының аға қызметкері болып табылады және оның
жұмысы үшін дербес жауап береді.
Ішкі істер органы бойынша тәуліктік нарядқа кезекші ауысымнан басқа мыналар
кіреді:
жедел тергеу тобы (топтар);
қызметтік автокөліктердің жургізушілері, ал облыстық және көліктегі ІІД-ге
– ПКК басқару тобының инспекторы, 102 операторлары, ал Жедел Басқару
Орталықтары бар жерлерде — инспектор-навигатор, деректерді талдау банкінің
операторы, бейнебақылау операторы.
Жедел Басқару Орталықтарының кезекші бөлімнің бастығы:
Жедел Басқару Орталықтарының ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz