Ішкі істер органдарының арнайы күзет қызметі туралы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Күзет қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 6
1.1. Күзет қызметі: ұғымы, міндеттері, принциптері, субьектілері, түрлері.. 6
1.2. ІІО арнайы күзет қызметі және жеке күзет қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... . 10
2. Ішкі істер органдарының арнайы күзет қызметі басқармасының іс әрекеті және мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің сипаттамасы ...
17
2.1. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi ... ... ... ... ... .. 17
2.2. Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің инженерлік техникалық нығайтылуы жөніндегі талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
29
2.3. Мемелекеттік күзетілуі тиіс объектілердің кейбір мәселелері ... ... ... ... 50
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 56
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 60
1. Күзет қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 6
1.1. Күзет қызметі: ұғымы, міндеттері, принциптері, субьектілері, түрлері.. 6
1.2. ІІО арнайы күзет қызметі және жеке күзет қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... . 10
2. Ішкі істер органдарының арнайы күзет қызметі басқармасының іс әрекеті және мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің сипаттамасы ...
17
2.1. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi ... ... ... ... ... .. 17
2.2. Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің инженерлік техникалық нығайтылуы жөніндегі талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
29
2.3. Мемелекеттік күзетілуі тиіс объектілердің кейбір мәселелері ... ... ... ... 50
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 56
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 60
Зерттеудің өзектілігі: Аса маңызды мемлекеттік және стратегиялық объектілер; стратегиялық маңызы бар және жарғылық капиталында акцияларының бақылау пакетін (қатысу үлестерін) мемлекет тікелей немесе жанама түрде иеленетін заңды тұлғаларға тиесілі экономика салаларының объектілері мемлекеттік күзетілуге жатады.
Мемлекеттiк күзетiлуге жататын объектiлердi күзетудi Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары, iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет бөлiмшелерi, Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдары жүзеге асырады.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілерді айқындау тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің тізбелерін Қазақстан Республикасының Президенті немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі өздерінің өкілеттіктеріне сәйкес бекітеді.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің бірінші басшылары Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын талаптарға сәйкес олардың инженерлік-техникалық нығайтылуын қамтамасыз етуге міндетті.
Күзет қызметiн көрсету саласында бәсекелестiк ортаны қалыптастыру мақсатында осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген тізбеге енгізілмеген объектілерді күзетуді жеке күзет ұйымдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалармен жасалған шарттардың негiзінде жүзеге асыра алады
Күзет қызметi заңдылықтың конституциялық принциптерiне, адам мен азаматтың құқықтарын және бостандықтарын құрметтеу мен сақтауға, сондай-ақ жеке бастың, қоғам мен мемлекеттiң өмiрлiк маңызы бар мүдделерiн ескеруге негiзделедi.
Күзет қызметiн жүзеге асыру үшiншi тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын бұзбауға тиiс.
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 19 қазандағы № 85 «Күзет қызметі туралы» Заңы Қазақстан Республикасының аумағындағы күзет қызметінің құқықтық негіздерiн белгілейдi, күзетті және күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектілердің мәртебесi мен өкілеттігiн айқындайды.[6]
Мемлекеттiк күзетiлуге жататын объектiлердi күзетудi Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары, iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет бөлiмшелерi, Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдары жүзеге асырады.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілерді айқындау тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің тізбелерін Қазақстан Республикасының Президенті немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі өздерінің өкілеттіктеріне сәйкес бекітеді.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің бірінші басшылары Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын талаптарға сәйкес олардың инженерлік-техникалық нығайтылуын қамтамасыз етуге міндетті.
Күзет қызметiн көрсету саласында бәсекелестiк ортаны қалыптастыру мақсатында осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген тізбеге енгізілмеген объектілерді күзетуді жеке күзет ұйымдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалармен жасалған шарттардың негiзінде жүзеге асыра алады
Күзет қызметi заңдылықтың конституциялық принциптерiне, адам мен азаматтың құқықтарын және бостандықтарын құрметтеу мен сақтауға, сондай-ақ жеке бастың, қоғам мен мемлекеттiң өмiрлiк маңызы бар мүдделерiн ескеруге негiзделедi.
Күзет қызметiн жүзеге асыру үшiншi тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын бұзбауға тиiс.
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 19 қазандағы № 85 «Күзет қызметі туралы» Заңы Қазақстан Республикасының аумағындағы күзет қызметінің құқықтық негіздерiн белгілейдi, күзетті және күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектілердің мәртебесi мен өкілеттігiн айқындайды.[6]
1 «Қазақстан Республикасының ішкi iстер органдары туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы № 2707 Заңы
2 Қазақстан Республикасының Конституциясы; 30.08.1995ж
3 «Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің кейбір мәселелері» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қазандағы № 1151 қаулысы
4 Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі;03.07.2014ж
5 Қазақстан Республикасының мемлекеті мен құқығының негіздері. Оқулық 2 кітаптан тұрады. / Құраст. Е.Баянов. 1-ші кітап. – Алматы, 2009. – 384 б
6 «Күзет қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 19 қазандағы № 85 Заңы;
7 Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi туралы заңы 04.07.2014ж.
8 Қазақстан Республикасыныі Қылмыстық іс жүргізу кодексі; 04.07.2014ж
9 Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексі; 05.07.2014ж
10 Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі; 05.07.2014ж
11 Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі Алматы, 03.07.2014 жыл.
12 Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 04 шілдедегі Азаматтық кодексі;
13 Қазақстан Республикасының 2014 жылғы Азаматтық іс жүргізу кодексі;
14 «Құқық қорғау қызметі туралы» Қазақстан Республикасының Заңы;
15 «Өрт қауiпсiздiгi туралы» Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 22 қарашадағы № 48 Заңы;
16 «Қазақстан Республикасының ішкi iстер органдары туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы № 2707 Заңы;
17 «Адамдарды қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнаулы мекемелерде ұстау тәртібі мен шарттары туралы» Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 30 наурыздағы Заңы;
18 «Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің кейбір мәселелері» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қазандағы № 1151 қаулысы;
19 Қазақстан Республикасының мемлекеті мен құқығының негіздері. Оқулық 2 кітаптан тұрады. / Құраст. Е.Баянов. 1-ші кітап. – Алматы, 2009. – 384 б.
20 «Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2011 жылғы 10 тамыздағы № 136 Жарлығы// Информационная система Параграф.
21 Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан. 2007 жылғы наурыз.// «Егемен Қазақстан». № 7. 2007. – Б. 1-2.
22 Ғ. Жайлин. Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы. Жалпы бөлім. Алматы: Жеті Жарғы. 1998 ж. – 268 б.
23 Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы Заң күшi бар Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы 1995 жылғы 12 мамыр № 2282// Информационная система Параграф.
24 Теория юридического процесса. Под ред. В.М. Горшенева. Харьков: Вища школа, 1985.
25 Адам құқықтары жөніндегі Өкілеттіліктің қызметы туралы 2012 жылғы есебі;
26 Конвенция о защите прав человека и основных свобод ETS N 005 (Рим, 4 ноября 1950 г.) (с изм. и доп. от 21 сентября 1970 г., 20 декабря 1971 г., 1 января 1990 г., 6 ноября 1990 г., 11 мая 1994 г.) // Собрание законодательства Российской Федерации. - 2001. - 2. - Ст. 163.
27 Федеральный закон от 3 апреля 1995 г. N 40-ФЗ "О федеральной службе безопасности" // Собрании законодательства Российской Федерации. - 1995. - 15. - Ст. 1269.
28 Закон РФ от 18 апреля 1991 г. N 1026-I "О милиции" // Ведомости Съезда народных депутатов РСФСР и Верховного Совета РСФСР. - 1991. - 16. - Ст. 503.
29 Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 31 марта 2010 года № 132. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 15 апреля 2010 года № 6175 Об утверждении Требований, предъявляемых к соответствию состояния здоровья лиц для службы в органах внутренних дел.
30 Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 27 августа 2013 года № 522. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан от 4 октября 2013 года № 8778 «Об утверждении Перечня должностей в органах внутренних дел Республики Казахстан, замещаемых на конкурсной основе, Правил проведения конкурса и стажировки при поступлении на службу в органы внутренних дел Республики Казахстан».
31 Прудников А.С. Актуальные проблемы совершенствования правовой основы деятельности органов внутренних дел по охра¬не общественного порядка и обеспечению общественной безопас¬ности на железнодорожном транспорте // Совершенствование правоохранительной деятельности ОВД: Сб.тр.мол.ученых. - М., 1990.
32 Правовые и организационные основы взаимодействия УВД области с местными представительными и исполнительными орга¬нами // Актуальные проблемы права и Государственная програм¬ма правовой реформы в свете новой Конституции Республики Ка¬захстан: Сб.материалов научно-технической конференции мол. уч., адьюнктов и соискателей. - Караганда, КВШ ГСК РК, 1996.
33 Административное право Республики Казахстан. Часть особенная: учебник для юридических вузов. - Алматы, 1997.
34 Четверцов В.С. "Основы управления в ОВД". Учебное пособие. М. 1997 г.
35 Черепанов В.В. Организация деятельности участкового уполномоченного
милиции. М. 2002 г.
36 ҚР Мемлекеттік қызметкерлер туралы Заң, 12.03.2013 ж
37 Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы ҚР Заңы, 05.07.2012 ж.
38 ҚР жергілікті мемлекеттік басқару туралы ҚР заңы, 18.03.2010 ж
39 ҚР нормативтік құқықтық актілер туралы ҚР Заңы, 07.04.2013 ж.
40 Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарды әкімшілік қадағалау туралы ҚР Заңы, 12.07.2009 ж.
2 Қазақстан Республикасының Конституциясы; 30.08.1995ж
3 «Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің кейбір мәселелері» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қазандағы № 1151 қаулысы
4 Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі;03.07.2014ж
5 Қазақстан Республикасының мемлекеті мен құқығының негіздері. Оқулық 2 кітаптан тұрады. / Құраст. Е.Баянов. 1-ші кітап. – Алматы, 2009. – 384 б
6 «Күзет қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 19 қазандағы № 85 Заңы;
7 Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi туралы заңы 04.07.2014ж.
8 Қазақстан Республикасыныі Қылмыстық іс жүргізу кодексі; 04.07.2014ж
9 Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексі; 05.07.2014ж
10 Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі; 05.07.2014ж
11 Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі Алматы, 03.07.2014 жыл.
12 Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 04 шілдедегі Азаматтық кодексі;
13 Қазақстан Республикасының 2014 жылғы Азаматтық іс жүргізу кодексі;
14 «Құқық қорғау қызметі туралы» Қазақстан Республикасының Заңы;
15 «Өрт қауiпсiздiгi туралы» Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 22 қарашадағы № 48 Заңы;
16 «Қазақстан Республикасының ішкi iстер органдары туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 21 желтоқсандағы № 2707 Заңы;
17 «Адамдарды қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнаулы мекемелерде ұстау тәртібі мен шарттары туралы» Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 30 наурыздағы Заңы;
18 «Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің кейбір мәселелері» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қазандағы № 1151 қаулысы;
19 Қазақстан Республикасының мемлекеті мен құқығының негіздері. Оқулық 2 кітаптан тұрады. / Құраст. Е.Баянов. 1-ші кітап. – Алматы, 2009. – 384 б.
20 «Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2011 жылғы 10 тамыздағы № 136 Жарлығы// Информационная система Параграф.
21 Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан. 2007 жылғы наурыз.// «Егемен Қазақстан». № 7. 2007. – Б. 1-2.
22 Ғ. Жайлин. Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы. Жалпы бөлім. Алматы: Жеті Жарғы. 1998 ж. – 268 б.
23 Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы Заң күшi бар Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы 1995 жылғы 12 мамыр № 2282// Информационная система Параграф.
24 Теория юридического процесса. Под ред. В.М. Горшенева. Харьков: Вища школа, 1985.
25 Адам құқықтары жөніндегі Өкілеттіліктің қызметы туралы 2012 жылғы есебі;
26 Конвенция о защите прав человека и основных свобод ETS N 005 (Рим, 4 ноября 1950 г.) (с изм. и доп. от 21 сентября 1970 г., 20 декабря 1971 г., 1 января 1990 г., 6 ноября 1990 г., 11 мая 1994 г.) // Собрание законодательства Российской Федерации. - 2001. - 2. - Ст. 163.
27 Федеральный закон от 3 апреля 1995 г. N 40-ФЗ "О федеральной службе безопасности" // Собрании законодательства Российской Федерации. - 1995. - 15. - Ст. 1269.
28 Закон РФ от 18 апреля 1991 г. N 1026-I "О милиции" // Ведомости Съезда народных депутатов РСФСР и Верховного Совета РСФСР. - 1991. - 16. - Ст. 503.
29 Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 31 марта 2010 года № 132. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 15 апреля 2010 года № 6175 Об утверждении Требований, предъявляемых к соответствию состояния здоровья лиц для службы в органах внутренних дел.
30 Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 27 августа 2013 года № 522. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан от 4 октября 2013 года № 8778 «Об утверждении Перечня должностей в органах внутренних дел Республики Казахстан, замещаемых на конкурсной основе, Правил проведения конкурса и стажировки при поступлении на службу в органы внутренних дел Республики Казахстан».
31 Прудников А.С. Актуальные проблемы совершенствования правовой основы деятельности органов внутренних дел по охра¬не общественного порядка и обеспечению общественной безопас¬ности на железнодорожном транспорте // Совершенствование правоохранительной деятельности ОВД: Сб.тр.мол.ученых. - М., 1990.
32 Правовые и организационные основы взаимодействия УВД области с местными представительными и исполнительными орга¬нами // Актуальные проблемы права и Государственная програм¬ма правовой реформы в свете новой Конституции Республики Ка¬захстан: Сб.материалов научно-технической конференции мол. уч., адьюнктов и соискателей. - Караганда, КВШ ГСК РК, 1996.
33 Административное право Республики Казахстан. Часть особенная: учебник для юридических вузов. - Алматы, 1997.
34 Четверцов В.С. "Основы управления в ОВД". Учебное пособие. М. 1997 г.
35 Черепанов В.В. Организация деятельности участкового уполномоченного
милиции. М. 2002 г.
36 ҚР Мемлекеттік қызметкерлер туралы Заң, 12.03.2013 ж
37 Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы ҚР Заңы, 05.07.2012 ж.
38 ҚР жергілікті мемлекеттік басқару туралы ҚР заңы, 18.03.2010 ж
39 ҚР нормативтік құқықтық актілер туралы ҚР Заңы, 07.04.2013 ж.
40 Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарды әкімшілік қадағалау туралы ҚР Заңы, 12.07.2009 ж.
Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 68 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 68 бет
Таңдаулыға:
Мазмұны
Кіріспе 3
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...
1. Күзет 6
қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1. Күзет қызметі: ұғымы, міндеттері, принциптері, субьектілері, 6
түрлері..
1.2. ІІО арнайы күзет қызметі және жеке күзет 10
қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2. Ішкі істер органдарының арнайы күзет қызметі басқармасының іс
әрекеті және мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің сипаттамасы ... 17
2.1. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi ... ... ... ... ... .. 17
2.2. Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің инженерлік техникалық
нығайтылуы жөніндегі 29
талаптар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...
2.3. Мемелекеттік күзетілуі тиіс объектілердің кейбір 50
мәселелері ... ... ... ...
Қорытынды 56
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер тізімі 60
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі: Аса маңызды мемлекеттік және стратегиялық
объектілер; стратегиялық маңызы бар және жарғылық капиталында акцияларының
бақылау пакетін (қатысу үлестерін) мемлекет тікелей немесе жанама түрде
иеленетін заңды тұлғаларға тиесілі экономика салаларының объектілері
мемлекеттік күзетілуге жатады.
Мемлекеттiк күзетiлуге жататын объектiлердi күзетудi Қазақстан
Республикасының мемлекеттiк органдары, iшкi iстер органдарының
мамандандырылған күзет бөлiмшелерi, Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен
әскери құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдары жүзеге асырады.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілерді айқындау тәртiбiн Қазақстан
Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің тізбелерін Қазақстан
Республикасының Президенті немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі
өздерінің өкілеттіктеріне сәйкес бекітеді.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің бірінші басшылары Қазақстан
Республикасының Үкiметi айқындайтын талаптарға сәйкес олардың инженерлік-
техникалық нығайтылуын қамтамасыз етуге міндетті.
Күзет қызметiн көрсету саласында бәсекелестiк ортаны қалыптастыру
мақсатында осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген тізбеге енгізілмеген
объектілерді күзетуді жеке күзет ұйымдары Қазақстан Республикасының
заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалармен жасалған шарттардың
негiзінде жүзеге асыра алады
Күзет қызметi заңдылықтың конституциялық принциптерiне, адам мен азаматтың
құқықтарын және бостандықтарын құрметтеу мен сақтауға, сондай-ақ жеке
бастың, қоғам мен мемлекеттiң өмiрлiк маңызы бар мүдделерiн ескеруге
негiзделедi.
Күзет қызметiн жүзеге асыру үшiншi тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын
бұзбауға тиiс.
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 19 қазандағы № 85 Күзет қызметі
туралы Заңы Қазақстан Республикасының аумағындағы күзет қызметінің
құқықтық негіздерiн белгілейдi, күзетті және күзет қызметiн жүзеге асыратын
субъектілердің мәртебесi мен өкілеттігiн айқындайды.[6]
Заңның күші жеке күзет ұйымдарына, жеке күзетшілерге, дара кәсіпкерлер мен
заңды тұлғалардың күзет бөлімшелеріне, мемлекеттік органдардың ведомстволық
күзет бөлімшелеріне қолданылады. Осы Заңның күші, егер ішкі істер органдары
туралы Қазақстан Республикасының заңдарында, Президенті мен Үкіметінің
актілерінде өзгеше көзделмесе, ішкі істер органдарының мамандандырылған
күзет бөлімшелеріне қолданылады.
Заңды тұлғалардың жеке адамдардың өмiрiн, денсаулығы мен мүлкін, сондай-ақ
заңды тұлғалардың мүлкін құқыққа қайшы қол сұғушылықтардан қорғау қызметін
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыруы (күзет қызметін көрсетулері) күзет
қызметі деп ұғынылады.[7]
Заңды тұлғалардың жеке адамдардың өмiрiн, денсаулығы мен мүлкін, сондай-ақ
заңды тұлғалардың мүлкін құқыққа қайшы қол сұғушылықтардан қорғау қызметін
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыруы (күзет қызметін көрсетулері) күзет
қызметі деп ұғынылады.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлерге:
1) Қазақстан Республикасы iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет
бөлiмшелерi;
2) жеке күзет ұйымдары.
Күзет қызметiн көрсету саласында бәсекелестiк ортаны қалыптастыру
мақсатында осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген тізбеге енгізілмеген
объектілерді күзетуді жеке күзет ұйымдары Қазақстан Республикасының
заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалармен жасалған шарттардың
негiзінде жүзеге асыра алады.
Күзет қызметін жүзеге асырудың құқықтық негізін Қазақстан
Республикасының Конституциясы, осы Заң, Қазақстан Республикасы бекіткен
халықаралық шарттар және Қазақстан Республикасының өзге
де нормативтiк құқықтық актiлерi құ райды.
Зерттеудің мақсаты: Мемлекеттiк күзетiлуге жататын объектiлердi күзетудi
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары, iшкi iстер органдарының
мамандандырылған күзет бөлiмшелерi, Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен
әскери құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдары. Ішкі істер
органдарының арнайы күзет қызметі басқармасының іс әрекетімен таныстыру,
заңнамада белгіленген күзет қызметін ұйымдастыру талаптары, принциптері,
құрылымы.
Зерттеудің міндеті:
- Заңнама бойынша Күзет қызметі туралы жалпылама шолу;
- Күзет қызметінің субъектілері, түрлері және күзет қызметін
құқықтық ресімдеу;
- Мемлекеттік күзетілуге тиіс объектілердің сипаттамасы;
- Мамандандырылған күзет қызметінің бүгінгі күнгі ерекшеліктері.
Диплом жұмысының пәні: Объектілерді және азаматтардың жеке меншігін қорғау
бойынша Ішкі істер органдарының арнайы күзет қызметі басқармасының жұмысы
және күзет қызметіне тән шаралар.
Зерттеудің объектісі: Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының Күзет
қызметі.
Зерттеудің әдісі: Диплом жұмысын жазу барысында логикалық, талдау,
синтездеу, салыстырмалы тәсіл, тәжірибе жинақтау сынды әдістер қолданылды.
Диплом жұмысының теориялық негіздері: Диплом жұмысын зерттеу барысында
Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері, Қазақстан
Республикасының және шет ел ғалымдарының оқулықтары пайдаланылды.
Зерттеудің тәжірибелік маңызы: Диплом жұмысы материалдарын осы саладағы
одан арғы ғылыми зерттеуге пайдалануға және оқу процесінде әкімшілік құқық,
ішкі істер органдарының әкімшілік қызметі бойынша тиісті арнайы курс
шеңберінде пайдалануға болады.
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы: Диплом жұмысында ішкі істер органдарымен
жүзеге асырылатын күзет қызметі және оны ұйымдастыру бойынша ІІО-ның
функцияларына кешенді зерттеу жүргізілген және талдау жасалынған.
Дипломдық жұмыстың құрылымы.
Дипломдық жұмыстың құрылымы жұмыс сипатына, оның орындалу деңгейіне,
зерттеу мақсаттары мен логикасына негізделген. Дипломдық жұмыс кіріспеден;
2 тараудан, бірнеше бөлімнен; қорытындыдан; қолданылған әдебиеттер
тізімінен тұрады.
1. Күзет қызметі
1.1 Күзет қызметі: ұғымы, міндеттері, принциптері, субьектілері, түрлері
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 19 қазандағы № 85 Күзет қызметі
туралы Заңы Қазақстан Республикасының аумағындағы күзет қызметінің
құқықтық негіздерiн белгілейдi, күзетті және күзет қызметiн жүзеге асыратын
субъектілердің мәртебесi мен өкілеттігiн айқындайды.[6]
Заңның күші жеке күзет ұйымдарына, жеке күзетшілерге, дара кәсіпкерлер мен
заңды тұлғалардың күзет бөлімшелеріне, мемлекеттік органдардың ведомстволық
күзет бөлімшелеріне қолданылады. Осы Заңның күші, егер ішкі істер органдары
туралы Қазақстан Республикасының заңдарында, Президенті мен Үкіметінің
актілерінде өзгеше көзделмесе, ішкі істер органдарының мамандандырылған
күзет бөлімшелеріне қолданылады.
Заңды тұлғалардың жеке адамдардың өмiрiн, денсаулығы мен мүлкін, сондай-ақ
заңды тұлғалардың мүлкін құқыққа қайшы қол сұғушылықтардан қорғау қызметін
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыруы (күзет қызметін көрсетулері) күзет
қызметі деп ұғынылады.[7]
Осы Заңның күші, егер заңдардан өзгеше туындамаса, азаматтар мен заңды
тұлғалардың денсаулық сақтау саласына, санаткерлік меншікке, мемлекеттік
құпияларға, коммерциялық құпияларға байланысты өзге де игіліктері мен заңды
мүдделерін қорғауға қолданылмайды.
Мемлекеттiк күзетiлуге жататын объектiлердi күзетудi Қазақстан
Республикасының мемлекеттiк органдары, iшкi iстер органдарының
мамандандырылған күзет бөлiмшелерi, Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен
әскери құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдары жүзеге асырады.
Аса маңызды мемлекеттік және стратегиялық объектілер; стратегиялық маңызы
бар және жарғылық капиталында акцияларының бақылау пакетін (қатысу
үлестерін) мемлекет тікелей немесе жанама түрде иеленетін заңды тұлғаларға
тиесілі экономика салаларының объектілері мемлекеттік күзетілуге жатады.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілерді айқындау тәртiбiн Қазақстан
Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің бірінші басшылары Қазақстан
Республикасының Үкiметi айқындайтын талаптарға сәйкес олардың инженерлік-
техникалық нығайтылуын қамтамасыз етуге міндетті.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің тізбелерін Қазақстан
Республикасының Президенті немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі
өздерінің өкілеттіктеріне сәйкес бекітеді.
Күзет қызметiн көрсету саласында бәсекелестiк ортаны қалыптастыру
мақсатында осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген тізбеге енгізілмеген
объектілерді күзетуді жеке күзет ұйымдары Қазақстан Республикасының
заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалармен жасалған шарттардың
негiзінде жүзеге асыра алады.
Күзет қызметін жүзеге асырудың құқықтық негізін Қазақстан
Республикасының Конституциясы, осы Заң, Қазақстан Республикасы бекіткен
халықаралық шарттар және Қазақстан Республикасының өзге
де нормативтiк құқықтық актiлерi құ райды.[7]
Күзет қызметiнiң негiзгi мiндеттерi:
1) жеке адамдардың өмiрi мен денсаулығын қылмыстық және өзге де құқыққа
қайшы қол сұғушылықтардан қорғау;
2) жеке және заңды тұлғалардың мүлкiн құқыққа қайшы қол сұғушылықтардан
қорғау болып табылады.
Күзет қызметi заңдылықтың конституциялық принциптерiне, адам мен азаматтың
құқықтарын және бостандықтарын құрметтеу мен сақтауға, сондай-ақ жеке
бастың, қоғам мен мемлекеттiң өмiрлiк маңызы бар мүдделерiн ескеруге
негiзделедi.
Күзет қызметiн жүзеге асыру үшiншi тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын
бұзбауға тиiс.
Күзет қызметi, лицензиялау туралы заңдарда белгiленген тәртiппен, осы Заңда
көзделген ерекшелiктер ескерiле отырып лицензиялануға тиiс. Күзет қызметiн
жүзеге асыруға лицензиясы жоқ заңды тұлғаларға күзет қызметiн көрсетуге
тыйым салынады.
Iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет бөлiмшелерi жүзеге асыратын
күзет қызметi лицензиялауға жатпайды.
Жеке күзет ұйымында, күзетші қызметін атқаратын қызметкерлерді даярлау мен
бiлiктiлiгiн арттыру (арнаулы оқыту курсы) Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындайтын мамандандырылған оқу орталықтарында жүргізіледі.
Күзет қызметінің субъектілері мемлекеттік құпияларды қорғау
саласындағы заңнаманың талаптарын сақтай отырып, тәжірибе алмасу, өз
мамандарының біліктілігін арттыру, қазіргі заманғы техникалық құралдар мен
технологияларды енгізу және пайдалану мақсатында күзет қызметі саласындағы
шетелдік компанияларды тартуға құқылы.
Қазақстан Республикасының аумағында шет мемлекеттердiң күзет ұйымдары
қызметiне тыйым салынады.
Шетелдiк заңды тұлғалардың, шетел қатысатын заңды тұлғалардың,
шетелдiктердiң, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдардың:
1) күзет қызметiнің барлық түрін жүзеге асыруға;
2) жеке күзет ұйымдарын құруға немесе олардың құрылтайшылары (қатысушылары)
болуға;
3) сенiмгерлiк басқарудағы жеке күзет ұйымын ұстауға.
Күзет қызметi субъектiлерiнiң қызметтi жүзеге асыруы кезiнде мемлекет
азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарының сақталуына
кепiлдiк бередi және оны қамтамасыз етедi.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын және үшiншi тұлғалардың құқықтары мен заңды
мүдделерiн бұзған адам жәбiрленушiге келтiрiлген материалдық және моральдық
зиянды заңдарға сәйкес өтеуге мiндеттi.
Күзет қызметiн құқық тәртiбi мен адамгершiлiк негiздерiне көрiнеу қайшы
келетiн мақсаттарға жету үшiн жүзеге асыруға жол берiлмейдi.
Күзет қызметiн жүзеге асырушы адамның iс-әрекеттерi арқылы құқықтары мен
заңды мүдделерi бұзылған адам ондай адамнан тиiстi түсiндiрмелер мен
ақпарат талап етуге құқылы, сондай-ақ мұндай iс-әрекетке сотқа
және заңдарда белгiленген тәртiппен басқа мемлекеттiк органдарға шағым
жасауға құқылы.
Күзет қызметін жүзеге асыратын субъектілер қызметкерлерінің, оның iшiнде
олардың қоғамдық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге қатысуы кезiнде өмірі мен
денсаулығына зиян келтірумен байланысты тәуекелдерді сақтандыру Қазақстан
Республикасының сақтандырудың міндетті түрлері туралы
заңнамалық актілеріне сәйкес жүзеге асырылады. [9]
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлерге:
1) Қазақстан Республикасы iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет
бөлiмшелерi;
2) жеке күзет ұйымдары;
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлер мемлекеттiк органдарға заңдармен
жүктелген мiндеттердi орындауда осы мемлекеттiк органдарға жәрдемдесуге
мiндеттi.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлер құқық қорғау органдары, арнаулы
органдар және әскери құрылымдар заңдарда көзделген жедел -iздестiру, тергеу
немесе күзет шараларын жүргiзген кезде мемлекеттiк органдар
қызметкерлерiнiң барлық заңды талаптарын, қаруды уақытша тапсыру туралы
талабын қоса, орындауға мiндеттi.
Күзет қызметін жүзеге асыратын субъектілер терроризмге қарсы іс-қимылды
жүзеге асыратын мемлекеттік органдар қызметкерлерінің талап етуі бойынша
терроризмге қарсы операцияның құқықтық режимі енгізілген аймақтағы күзет
қызметін тоқтата тұруға міндетті.
Ішкі істер органдарының мамандандырылған күзет бөлімшелері мемлекеттік
мекеме болып табылады және Заңның 1-1-бабының 1-тармағында көрсетілген
объектілерді ғана күзетуді жүзеге асырады.
Ішкі істер органдарының мамандандырылған күзет бөлімшелері Қазақстан
Республикасының Үкіметі айқындайтын Тізбеге енгізілген жеке тұлғаларға
шарттық негізде күзет қызметтерін көрсетеді.
Өзiнiң кәсiпкерлiк қызметi ретiнде күзет қызметтерiн көрсететiн
коммерциялық ұйым жеке күзет ұйымы болып табылады. Жеке күзет ұйымының,
хабарлама жасау тәртібінің шарттарын сақтаған жағдайда, күзет дабылы
құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет көрсету
жөніндегі жұмыстарды қоспағанда, өзге кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруға
құқығы жоқ.
Жеке күзет ұйымы заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеу (қайта тіркеу) туралы
анықтаманың, жарғының және күзет қызметiн жүзеге асыруға
арналған лицензияның негiзiнде күзет қызметiн жүзеге асырады.
Жеке күзет ұйымының күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерiнде күзет қызметiн
жүзеге асыруға арналған лицензияның болуы талап етiлмейдi.
Жеке күзет ұйымының күзетшiсi қызметiне Қазақстан Республикасының 19 жасқа
толған және күзетшiнiң арнайы даярлығынан (күзетшiнi оқытудың арнаулы
курсынан) өткен азаматтары қабылдана алады.
Күзет ұйымдарының басшылары мен күзетшiлердi арнайы даярлаудың және
бiлiктiлiгiн арттырудың (күзетшiнi оқытудың арнаулы курсының) мазмұнын,
бағдарламасы мен бiлiктiлiк талаптарын Қазақстан Республикасының
Үкiметi белгiлейдi.
Жеке күзет ұйымының күзетшiсi қызметiне:
1) жүйке ауруы, маскүнемдiгi немесе нашақорлығы себептi денсаулық сақтау
органдарында есепте тұратын;
2) қылмыс жасағаны үшiн соттылығы бар;
3) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң Ерекше бөлiгiндегi баптың
тиiстi бөлiгiнде көзделген бас бостандығынан айыру түрiндегi жазаның
төменгi шегiндегi мерзiм өткенге дейiн ақталмайтын негiздер бойынша
қылмыстық жауаптылықтан босатылған;
4) жеке меншiкке, мемлекеттiк билiк институттарына, белгiленген басқару
тәртiбiне, қоғамдық тәртiпке және адамгершiлiкке қол сұғатын қасақана
әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасағаны үшiн бұрын, күзет ұйымының басшысы
немесе күзетшiсі болып жұмысқа қабылданғанға дейiн бiр жыл iшiнде әкiмшiлiк
жауапкершiлiкке тартылған;
5) мемлекеттiк, әскери қызметтен, құқық қорғау органдарынан, соттардан және
әдiлет органдарынан жағымсыз себептермен босатылғанына үш жыл болмаған;
6) жеке күзет ұйымының күзетшісі лауазымынан жағымсыз себептермен
босатылғанына үш жыл болмаған адамдарды қабылдауға болмайды.
Жеке күзет ұйымының басшысы үшiн оның жеке күзет ұйымының күзетшi қызметiн
атқаратын қызметкерлерiне қойылатын талаптарға сәйкес болуы мiндеттi талап
болып табылады.
Жеке күзет ұйымы күзетшiнi ол қызметтiк мiндеттерiн атқаруы кезiнде оның
жеке басын және жеке күзет ұйымының күзетшiсi екендiгiн куәландыратын
белгiленген үлгiдегi құжатпен қамтамасыз етуге мiндеттi. Жеке күзет ұйымы
күзетшiсi құжатының нысаны мен үлгiсiн Қазақстан Республикасының
Yкiметi белгiлейдi.
Жеке күзет ұйымында күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерлер:
1) қоғамдық тәртiптi қамтамасыз ету жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асыруда,
оның iшiнде ойын-сауық мәдени-бұқаралық және спорттық-бұқаралық iс-
шараларды өткiзу кезiнде iшкi iстер органдарына жәрдемдесуге;
2) қылмыстар мен әкiмшiлiк құқық бұзушылықтардың алдын алуға және жолын
кесуге;
3) құқық бұзушылықтың жолын кесу және құқық бұзушыларды ұстау мақсатында,
егер аталған мақсаттарға өзгеше әдiстермен қол жеткiзу мүмкiн болмаса, дене
күшiн және басқа да құралдарды қолдануға құқылы. Бұл ретте осы үшiн қажеттi
шараларды шектен асыруға жол берiлмеуге тиiс;
4) заңдарда көзделген жағдайларда қылмыс немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылық
жасаған адамдарды ұстауға және құқық қорғау органдарына жеткiзуге құқылы.
Қажет болғанда, ұсталған адамда қару, сондай-ақ өзге де қауiптi және
(немесе) айналымына тыйым салынған заттар бар деп ұйғаруға негiздер болса,
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ұсталған адамның киiмiн
қарауға және құқық қорғау органдарына немесе өзге де мемлекеттiк билiк
органына беру үшiн аталған заттарды алып қоюға;
5) құқыққа қарсы қол сұғушылықтардан, жол-көлiк оқиғаларынан, дүлей
зiлзаладан және өзге де төтенше жағдайлардан зардап шеккен жеке тұлғаларға
медициналық және өзге де көмек көрсетуде жәрдемдесуге;
6) жеке тұлғалардан қоғамдық тәртiптi сақтауды талап етуге құқылы.
Жеке күзет ұйымында күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерлер:
1) азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын сақтауға;
2) өздеріне белгілі болған дайындалып жатқан не жасалған қылмыс фактiлерi
туралы iшкi iстер органдарына дереу хабарлауға;
3) заңнамада көрсетiлген жағдайларда жеке тұлғалардың талап етуi бойынша
өзінің күзет қызметi субъектiсiнің күзетшісі екенін растайтын куәлiгiн
көрсетуге;
4) құқық бұзушылық профилактикасы субъектiлерiне жәрдемдесуге;
5) қылмыс немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасағаны үшiн ұсталған жеке
тұлғаларға мәжбүрлеу шараларын оларға қолданудың негiздерiн түсiндiруге
мiндеттi. [18]
1 1.2 ІІО арнайы күзет қызметі және жеке күзет қызметі
Лицензиялануға тиiстi күзет қызметiн күзет қызметiнiң субъектiлерi мынадай
қызметтер көрсету:
1) жеке адамдардың өмiрi мен денсаулығын қорғау;
2) заңды және жеке тұлғалардың мүлкiн, оның iшiнде оны тасымалдау кезiнде
күзету;
3) күзету тәсiлдерi мен құқыққа қарсы қол сұғушылықтардан заңды қорғану
бойынша кеңестер беру және ұсынымдар дайындау нысанында жүзеге асырады.
Жеке күзет ұйымында күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерлер ерiктi түрде
қоғамдық тәртiптi сақтауға тартылады.
Күзет қызметтерiн көрсету шарт (күзет қызметiн көрсету жөнiндегi шарт)
негiзiнде жүзеге асырылады. Күзет қызметтерiн көрсету шартын жасасу,
орындау, тоқтату тәртiбi, шарт бойынша тараптардың жауапкершiлiгi
азаматтық заңдарға сәйкес, осы Заңда көзделген ерекшелiктер ескерiле отырып
анықталады.
Iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет қызметi бөлiмшелерiнiң күзет
қызметiн жүзеге асыру тәртiбiнiң ерекшелiктерi Қазақстан Республикасының
заңдарымен белгiленедi.
Жеке күзет ұйымдарында күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерлер күзет
қызметiн өздерiнiң күзет қызметi субъектiсiнің күзетшісі екенін бiлдiретiн
арнаулы киiм киіп жүзеге асырады.
Арнаулы киім үлгілерін және оны киіп жүру тәртібін Қазақстан
Республикасының Үкіметі бекітеді.
Жеке тұлғалардың өмірі мен денсаулығын қылмыстық және өзге де құқыққа қарсы
қол сұғушылықтардан қорғау жөніндегі қызметтер көрсету күзет қызметі
субъектісіне тиесілілігін білдіретін арнаулы киімсіз жүзеге асырылуы
мүмкін.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызмет хабарлама жасау тәртібін сақтаған жағдайда жүзеге
асырылады.
Хабарлама жасау тәртібі Әкімшілік рәсімдер туралы Қазақстан
Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету қызметін жүзеге асыратын субъектілер төменде белгіленген талаптарға
сай келуге тиіс.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызметке мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті
орган осы қызмет түрімен айналысу үшін хабарлама берген субъектілердің
тізілімін жүргізеді.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғаларға қойылатын
талаптар:
1) заңды тұлға маманының жұмыс саласына сай келетін жоғары немесе орта
техникалық білімінің;
2) күзет дабылы құралдарын баптауды, оларға техникалық қызмет көрсетуді
және монтаждалатын жабдықтың техникалық жай-күйін тексеруді жүзеге асыру
үшін жабдығы бар үй-жайлардың (немесе оларды жалға алу шартының) болуын
көздейді.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғаларға қойылатын
талаптар:
1) жұмыс саласына сай келетін жоғары немесе орта техникалық білімінің;
2) күзет дабылы құралдарын баптауды, оларға техникалық қызмет көрсетуді
және монтаждалатын жабдықтың техникалық жай-күйін тескеруді жүзеге асыру
үшін жабдығы бар үй-жайлардың (немесе оларды жалға алу шартының) болуын
көздейді.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын басшылары, қызметкерлері, жеке
тұлғалар психикалық ауруына байланысты денсаулық сақтау ұйымдарында есепте
тұрмайтын, заңда белгiленген тәртiппен жойылмаған немесе алынбаған
соттылығы жоқ не Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнің Ерекше
бөлiмi бабының тиiстi бөлігінде көзделген бас бостандығынан айыру түрiндегi
жазаның төменгi шектi мерзiмi өткенге дейiн ақталмайтын негiздер бойынша
қылмыстық жауаптылықтан босатылған Қазақстан Республикасының азаматтары
болуға тиіс.[17]
Күзет қызметтерiн көрсету туралы шарт бойынша қызмет көрсетушi клиентке
тараптардың келісiмімен айқындалған күзет қызметтерiн осы шартта
белгiленген тәртiпте, көлемде және ақыға көрсетуге мiндеттенедi.
Күзет қызметтерiн көрсету туралы шарт бойынша қызмет көрсетушi ретiнде iс-
қимыл жасауға (осы Заңнан туындайтын талаптарды ескере отырып) күзет
қызметiнiң мынадай субъектiлерi:
1) iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет бөлiмшелерi;
2) жеке күзет ұйымдары;
Күзет қызметтерiн көрсету туралы шарт бойынша клиент ретiнде жеке және
заңды тұлғалар iс-қимыл жасауға құқылы.
Күзет қызметiн көрсету туралы шартта:
1) қызмет көрсетушiнiң күзет қызметiн көрсету лицензиясының нөмiрi мен оның
берiлген күнi көрсетiле отырып, уағдаласушы тараптар туралы мәлiметтер;
2) қызмет көрсетушiнiң мiндеттерi көрсетiле отырып, көрсетiлетiн күзет
қызметiнің түрлерi;
3) шарттың объектiсi туралы мәлiметтер;
4) шарттың мерзiмi мен жасалған күнi;
5) тараптардың жауапкершiлiк шаралары болуға тиiс.
Күзет қызметтерiн көрсету туралы шарт жазбаша нысанда жасалуға тиiс. Күзет
қызметтерiн көрсету туралы шарттың жазбаша нысанда жасалуын сақтамау оның
жарамсыз болуына әкеп соғады.
Адам санын нормативтен асыру лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға әкеп
соғады. Уәкiлеттi орган (лицензиар) жеке күзет ұйымы қызметкерлерiнiң саны
лицензияның қолданылуы тоқтатыла тұрған күннен бастап күнтiзбелiк қырық күн
iшiнде адам саны нормативiнің талаптарына сәйкес келтiрiлмеген жағдайда
лицензиатты лицензиясынан айыру туралы арызбен сотқа жүгiнедi.
Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары мен азаматтарының күзет
қызметiмен айналысатын бiрнеше ұйымның бiр мезгiлде құрылтайшысы,
қатысушысы және (немесе) меншiк иесi болуға құқығы жоқ.
Жеке күзет ұйымы қызметкерлерiнiң санын өз мiндеттерiн орындауға қажеттi
адам саны нормативiнен асыруға болмайды. Адам саны нормативiн Қазақстан
Республикасының Yкiметi белгiлейдi.
Жеке күзет ұйымы күзеттен басқа өзге де қызметтi жүзеге асыратын ұйымның
еншiлес кәсiпорны бола алмайды. Жеке күзет ұйымының құрылтайшысы
(қатысушысы) үшiн қызметтiң осы түрi негiзгi болуға тиiс.
Мыналар:
1) құрылатын ұйым өздеріне қатысты күзет қызметтерiн көрсететiн ұйымдардың
құрылтайшылары не лауазымды адамдары;
2) құрылатын ұйым өздеріне қатысты күзет қызметтерiн көрсететiн ұйымдардың
құрылтайшылары не лауазымды адамдардың жақын туысы (ата-аналары, балалары,
асырап алушылары, асырап алынған балалары, бiр әке, бір шешеден туған және
әкесі немесе шешесі бөлек аға-iнiлері мен апа-қарындастары (сiңлiлері),
атасы, әжесі, немерелері), некеде тұрған адамы, сондай-ақ жекжаты
(жұбайының (зайыбының) ата-аналары, балалары, асырап алушылары, асырап
алынған балалары, бiр әке, бір шешеден туған және әкесі немесе шешесі бөлек
аға-iнiлері мен апа-қарындастары (сiңлiлері), атасы, әжесі, немерелері)
болып келетін жеке тұлғалар;
3) қылмыс жасағаны үшiн соттылығы бар азаматтар, сондай-ақ құрылтайшылардың
(қатысушылардың) құрамында көрсетiлген адамдар бар заңды тұлғалар;
4) құрылатын ұйым өздеріне қатысты күзет қызметтерiн көрсететiн заңды
тұлғалар және солармен аффилиирленген заңды тұлғалар;
5) қоғамдық бiрлестiктер жеке күзет ұйымының құрылтайшылары (қатысушылары)
бола алмайды.
Жеке күзет ұйымдарының басшыларына және олардың күзетшi қызметiн атқаратын
қызметкерлерiне:
1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқық қорғау органдары мен
басқа да мемлекеттiк органдардың айрықша құзыретiне жатқызылған
процессуалдық және өзге қызметтi жүзеге асыруға;
2) құқық қорғау органдары қызметкерлерiнiң өкiлеттiктерiн иемденуге;
3) құқық қорғау органдары қызметкерлерiнiң заңды қызметiне кедергi
келтiруге;
4) адам мен азаматтың ар-намысын және абыройын түсiретiн не құқықтары мен
бостандықтарын заңсыз шектейтiн әрекеттер жасауға тыйым салынады.[17]
Күзет қызметiнiң субъектiлерi өздерiнiң күзетшi қызметiн атқаратын
қызметкерлерiн олардың қызметтiк мiндеттерiн жүзеге асыруы кезiнде заңдарда
белгiленген тәртiппен қаруландыруға құқылы.
Тиiстi лицензия алғаннан кейiн күзет қызметi субъектiлерiнiң өнiм берушi
заңды тұлғалардан Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметтiк
тегiс ұзын ұңғылы және қысқа ұңғылы қару, сондай-ақ жарақат салатын
патрондары бар азаматтық ұңғысыз атыс қаруы мен электрлi қару, арнаулы
құралдар сатып алуға құқығы бар. Күзет қызметi субъектiлерi
қызметкерлерiнiң пайдалануына арналған қарудың түрлерiн, үлгiлерiн,
модельдерi мен санын, сондай-ақ арнаулы құралдар тiзбесiн Қазақстан
Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Күзет қызметi субъектiлерiне қызметтiк ойық ұзын ұңғылы және қысқа ұңғылы
қару сатып алуға және пайдалануға тыйым салынады.
Рұқсаттың нысанын және оның қолданылу мерзiмiн ұзарту тәртiбiн қару
айналымына бақылау жасау саласындағы уәкiлеттi орган белгiлейдi.
Жеке күзет ұйымының күзетшiсi заңдарда белгiленген тәртiппен қаруды және
арнаулы құралдарды алып жүру, сақтау мен пайдалану құқығына рұқсат алуға
тиiс.
Сатып алынған қару тиiстi iшкi iстер органында оның сатып алынған күнiнен
бастап бiр апта мерзiмде тiркелуге тиiс. Қаруды тiркеу кезiнде қарудың
сатып алынғандығы заңды екендiгiн растайтын құжаттар негiзiнде бұл қаруды
бес жыл мерзiмге сақтауға және пайдалануға рұқсат берiледi.
Күзет ұйымдарының басшылары заңдарда белгiленген тәртiппен қаруды күзетшi
қызметiн атқаратын штаттағы қызметкерлерге олардың қызметтiк мiндеттерiн
атқаруы кезеңiне бередi. Қару қызметкерлер тиiстi даярлықтан өткен соң
берiледi.
Жеке күзет ұйымдары күзетшiлерiнiң қару мен арнаулы құралдарды заңда
көрсетiлген шекте:
1) күзетiлетiн объектiге немесе оның қызметкерлерiне шабуылды тойтару үшiн;
2) күзетiлетiн адамға шабуылды тойтару үшiн;
3) құқық бұзушыларды ұстағанда, соның ішінде олар қарсылық көрсетсе, оларды
iшкi iстер органдарына апару үшiн, егер олар қашып кетуi немесе айналасына
немесе өзiне зиян келтiруi мүмкiн деп есептеуге жеткіліктi негiздер болса;
4) жануарлардың шабуылынан қорғану үшiн;
5) қауiп-қатер дабылын беру немесе көмекке шақыру үшiн;
6) қажеттi қорғану және аса қажеттiлiк жағдайларында қолдануға құқығы бар.
Күзет қызметiн жүзеге асыру барысында арнаулы құралдар мен қызметтiк қаруды
Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiнде көзделген
жағдайлар мен тәртiп бойынша ғана қолдануға рұқсат етiледi.[18]
Арнаулы құралдар мен қаруды осы Заңда және өзге де заң актiлерінде
көзделмеген мақсаттарда қолдануға тыйым салынады. Арнаулы құралдарды немесе
қаруды өзге мақсаттарда, сондай-ақ өз өкiлеттiгiнен, қажеттi қорғану
шегiнен асыра пайдалануға жол берген адам Қазақстан Республикасының заң
актiлерiнде көзделген жауапкершiлiкте болады.
Арнаулы құралдарды немесе қаруды өз өкiлеттiгiнен, қажеттi қорғану шегiнен
асыра қолдану жеке күзет ұйымы күзетшiсiнiң құжатының күшiн жоюға әкеп
соғады. Бұдан басқа, уәкiлеттi орган лицензиялау туралы заңдарда көзделген
санкцияларды қолдануы мүмкiн.
Қызметтiк қару қолданылатын барлық жағдайларда айналадағы азаматтардың
қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, зардап шеккендерге шұғыл медициналық көмек
көрсету үшiн шаралар қолданылуы, iшкi iстер органдары мен прокуратураға
жиырма төрт сағат iшiнде хабарлануы қажет.
Қарулы не топтасып шабуыл (зорлық-зомбылық) жасаған жағдайларды қоспағанда,
әйелдерге, мүгедектiк белгiлерi анық адамдарға, жасы белгiлi немесе айқын
болған жағдайда кәмелетке толмағандарға қатысты қызметтiк қару мен арнаулы
құралдарды қолдануға тыйым салынады.
Жеке күзет ұйымдарының күзетшiлерi арнаулы құралдар мен қызметтiк қаруды
қолдануға байланысты жағдайлардағы өз мiндеттерiн орындауға жарамдылығы
жөнiнде мерзiмдi тексеруден өтiп тұруға мiндеттi.
Күзет қызметiнiң субъектiлерi өздерiнiң қызметтiк мiндеттерiн орындауы
кезiнде келтiрген зияны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес
толық жауапты болады.
Қазақстан Республикасының аумағында күзет қызметіне, сондай-ақ күзет дабылы
құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет көрсету
жөніндегі қызметке мемлекеттік бақылауды уәкілетті орган мен оның аумақтық
құрылымдық бөлімшелері тексеру нысанында және өзге де нысандарда жүзеге
асырады.
Уәкiлеттi орган мен оның аумақтық құрылымдық бөлiмшелерi Қазақстан
Республикасындағы күзет қызметiнiң барлық субъектiлерiн, күзетшiлердi
даярлау мен бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi мамандандырылған оқу
орталықтарын, сондай-ақ лицензиялардың қолданылуын тоқтата тұру немесе
олардан айыру туралы деректердi бiрыңғай есепке алып отыруды жүзеге
асырады.
Қазақстан Республикасының аумағында осы Заңның және күзет қызметi
саласындағы өзге де нормативтiк құқықтық актілердiң қолданылуын қадағалауды
Қазақстан Республикасының прокуратурасы мен оның аумақтық органдары жүзеге
асырады.[20]
Заңда көзделмеген күзет ұйымдарын, күзет қызметi жөнiндегi оқу орындарын
құру немесе олардың қызметi, сондай-ақ лицензия алмай немесе осы Заңда
белгiленген тәртiптi бұза отырып күзет қызметтерiн көрсету Қазақстан
Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.
Күзет қызметi субъектiлерiнiң қызметтi жүзеге асыруы кезiнде мемлекет
азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарының сақталуына
кепiлдiк бередi және оны қамтамасыз етедi.
Күзет қызметiн құқық тәртiбi мен адамгершiлiк негiздерiне көрiнеу қайшы
келетiн мақсаттарға жету үшiн жүзеге асыруға жол берiлмейдi.
Күзет қызметiн жүзеге асырушы адамның iс-әрекеттерi арқылы құқықтары мен
заңды мүдделерi бұзылған адам ондай адамнан тиiстi түсiндiрмелер мен
ақпарат талап етуге құқылы, сондай-ақ мұндай iс-әрекетке сотқа және
заңдарда белгiленген тәртiппен басқа мемлекеттiк органдарға шағым жасауға
құқылы.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын және үшiншi тұлғалардың құқықтары мен заңды
мүдделерiн бұзған адам жәбiрленушiге келтiрiлген материалдық және моральдық
зиянды заңдарға сәйкес өтеуге мiндеттi.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлер қызметкерлерiнiң өмiрi мен
денсаулығына зиян келтiрумен байланысты тәуекелдердi сақтандыру Қазақстан
Республикасының сақтандырудың мiндеттi түрлерi туралы заңнамалық актiлерiне
сәйкес жүзеге асырылады.
Арнаулы құрылымдық бөлiмшенiң қызметi атыс қаруын және арнаулы қорғану
құралдарын пайдалану мен қолдануға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының
Yкiметi белгiлейтiн тiзбе бойынша арнаулы техникалық құралдарды пайдалануға
байланысты болғанда, өз қызметкерлерiнiң өмiрiн, денсаулығын және өз мүлкiн
қорғауды жүзеге асыру үшiн заңды тұлға немесе дара кәсiпкер құратын, заңды
тұлға емес арнаулы құрылымдық бөлiмше күзет бөлiмшесi болып табылады.
Күзет бөлiмшесiнiң қызметiн жүзеге асыруға лицензия өз құрылымында осындай
күзет бөлiмшесi құрылған заңды тұлғаға немесе дара кәсiпкерге берiледi.
Күзет бөлiмшесiне лицензия алғанға дейiн қызметтi жүзеге асыруға тыйым
салынады.
Күзет бөлiмшесiне күзетке байланысы жоқ қызметпен айналысуға, сондай-ақ
үшiншi тұлғаларға - азаматтар мен заңды тұлғаларға күзет қызметiн көрсетуге
тыйым салынады.
Күзет бөлiмшесiнiң күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерiне осы Заңның 10-
бабы 4-6-тармақтарының талаптары қолданылады. Күзет бөлiмшесiнiң күзетшi
қызметiн атқаратын қызметкерiнде күзет қызметiн жүзеге асыруға арналған
лицензияның болуы талап етiлмейдi.
Күзет бөлiмшесiн құрған заңды тұлға немесе дара кәсiпкер күзет бөлiмшесiнiң
қызметкерiн өзiнiң қызметтiк мiндеттерiн атқаруы кезiнде оның жеке басын
және күзет бөлiмшесiнiң күзетшiсi екендiгiн куәландыратын белгiленген
үлгiдегi құжатпен қамтамасыз етуге мiндеттi. Күзет бөлiмшесi қызметкерi
құжатының нысаны мен үлгiсiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
2. Ішкі істер органдарының күзет қызметі басқармасының іс-әрекеті және
мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің сипаттамасы
2.1 Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі – Қазақстан
Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ететін күштерге жататын,
Қазақстан Республикасы Президентінің Күзет қызметі мен Қазақстан
Республикасы Республикалық ұланының функцияларын атқаратын және Қазақстан
Республикасының заңнамасымен белгіленген құзырет шегінде күзетілетін
адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі күзет іс-
шараларын жүзеге асыратын, Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей
бағынатын және есеп беретін арнаулы мемлекеттік орган.[23]
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі мемлекеттік мекеменің
ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып табылады, оның нақты және
шартты атаулары, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы
бейнеленген мөрлері, мөртаңбалары, белгіленген үлгідегі мемлекеттік тілдегі
және орыс тіліндегі бланкілері, өзінің рәмізі мен айырым белгілері, туы,
жалауы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шоттары
болады. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі туының, жалауының,
рәмізінің және айырым белгілерінің сипаттамасын Қазақстан Республикасының
Президенті бекітеді.
Күзет іс-шаралары - күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге бағытталған құқықтық, ұйымдастырушылық, жедел-іздестіру
және техникалық шаралардың жиынтығы.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің бастығы күзет іс-
шараларын өткізу жөніндегі республикалық жедел штабтың басшысы болып
табылады.
Күзет іс-шараларын өткізу жөніндегі облыстық, республикалық маңызы бар
қаланың, астананың жедел штабының басшысын Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік күзет қызметінің бастығы күзет іс-шараларын өткізу жөніндегі
республикалық жедел штабтың құрамына кіретін мемлекеттік органдардың немесе
олардың аумақтық органдарының өкілдері қатарынан айқындайды.
Күзетілетін адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі бастығының шешімі бойынша
осы Заңға және Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан
Республикасының Заңына сәйкес терроризмге қарсы операциялар шеңберінде
жүргізіледі.
Күзетілетін адамдар - Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан
Республикасының конституциялық заңд арына және осы Заңға сәйкес Қазақстан
Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі күзетуге жататын адамдар.
Мыналар күзетілетін адамдар болып табылады:
Қазақстан Республикасының Президенті;
Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының төрағасы;
Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің төрағасы;
Қазақстан Республикасының Премьер-министрі;
Республика Президентінің зайыбы (жұбайы) және Президентпен бірге тұратын
басқа да отбасы мүшелері;
Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті - Елбасы;
Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің - Елбасының онымен бірге
тұратын отбасы мүшелері немесе оған еріп жүрушілер;
Қазақстан Республикасының экс-президенті;
тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін Қазақстан
Республикасының лауазымды адамдары;
қауіпсіздігі Қазақстан Республикасының аумағында болуы кезеңінде Қазақстан
Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес қамтамасыз етілетін шет
мемлекеттердің, шет елдер парламенттері мен үкіметтерінің басшылары;
қауіпсіздігі Қазақстан Республикасының аумағында болуы кезеңінде Қазақстан
Республикасы Президентінің немесе оның тапсыруымен Қазақстан Республикасы
Президенті Әкімшілігі Басшысының өкімдері негізінде қамтамасыз етілетін
халықаралық ұйымдардың басшылары мен шет мемлекеттердің өзге де адамдары.
Күзетілетін объектілер - күзетілетін адамдардың болуына арналған үйлер,
құрылыстар мен ғимараттар, сондай-ақ оларға іргелес жатқан аумақ пен су
айдыны.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі күзететін объектілердің
тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзетқызметінің мiндеттерi мыналар:
1) Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің – Елбасының және басқа да
күзетiлетiн адамдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;
2) күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына, құқықтарына,
бостандықтарына, жеке басының қадiр-қасиетiне және меншiгiне қарсы
бағытталған құқық бұзушылықтарды анықтау, олардың алдын алу және жолын
кесу;
3) күзетілетін объектілерде және күзетілетін адамдар болатын басқа да
жерлерде олардың меншігін күзету, қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті
қамтамасыз ету;
4) өз өкілеттіктері шегінде терроризмге қарсы іс-қимылды жүзеге асыру;
5) күзетiлетiн адамдар мен объектiлерге төнетін қатерлердi болжау және
анықтау, олардың алдын алу және залалсыздандыру жөнiндегi жедел шаралар
кешенін жүзеге асыру;
6) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Туының және Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік Елтаңбасының эталондарын күзетуді жүзеге асыру және рәсімдік
және хаттамалық іс-шараларды атқаруға қатысу Мемлекеттік күзет қызметінің
мiндеттерi болып табылады.
Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы
Президентінің актілерінде Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет
қызметінің өзге де мiндеттерi белгіленуі мүмкін.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi жұмысының принциптерi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң жұмысы заңдылық,
гуманизм, адам құқықтары мен кәсiптiк этиканы құрметтеу, дара басшылық
принциптерiне сәйкес құрылады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi өзiнiң алдында тұрған
мiндеттердi басқа мемлекеттiк органдармен, лауазымды адамдармен және
жекелеген азаматтармен өзара бiрлесе отырып шешедi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi жұмысының құқықтық негiзiн
Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң, Қазақстан Республикасының
басқа да нормативтiк құқықтық актiлерi, сондай-ақ Қазақстан Республикасының
халықаралық шарттары құрайды.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiне басшылықты Қазақстан
Республикасының Президентi лауазымға тағайындайтын, лауазымнан босататын
және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен шығаратын
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің бастығы жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің құрылымы мен штат санын
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі бастығының ұсынуы бойынша
Республика Президенті бекітеді.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң мiндетi:
1) күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына, құқықтарына,
бостандықтарына, жеке басының қадiр-қасиетiне және меншiгiне қолсұғатын
құқық бұзушылықтарды болдырмау және олардың жолын кесу; бұлардың ықтимал
жасалуына ықпал ететiн мән-жайларды анықтау және өз құқықтары шегiнде
оларды жою үшiн шаралар қолдану;
2) құқық бұзушылықтардан және жазатайым оқиғалардан зардап шеккен, сондай-
ақ дәрменсiз күйде не денсаулығы мен өмiрiне қауіпті өзге де жағдайда
болатын күзетiлетiн адамдарға көмек көрсету. Күзетiлетiн адамдарға
медициналық қызмет көрсетумен байланысты ұйымдастырушылық мәселелерді
шешуге өз құзыреті шегінде қатысу;
3) күзетiлетiн адамдардың жеке басының қауiпсiздiгiне немесе күзетілетін
объектілерде және олар болатын басқа да жерлерде қоғамдық қауiпсiздiкке
қатер төндiретiн дайындалып жатқан құқық бұзушылықтар мен оқиғалар
жөніндегі мәлiмдеулердi, хабарларды және келiп түсетін өзге де ақпаратты
қабылдап алу, заңнамада көзделген шараларды уақтылы қолдану;
4) күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына, құқықтарына,
бостандықтарына, жеке басының қадiр-қасиетi мен меншiгiне қарсы қылмыстық
құқық бұзушылық жасаған адамдарды анықтау мен iздестiруде құқық қорғау
органдарына жәрдем көрсету;
5) күзетiлетiн адамдардың күзетілетін объектілерде және олар болатын басқа
да жерлерде қоғамдық тәртiппен қауiпсiздiктi қамтамасыз ету;
6) күзетiлетiн адамдардың көлiктiң барлық түрiнде жүрiп-тұру қауiпсiздiгiн
қамтамасыз ету, күзетiлетiн адамдардың жүрiп-тұруы үшiн бөлiнетiн
автомобиль және басқа көлiк құралдарының жүрiс қауiпсiздiгi саласында
қолданылып жүрген белгiленген ережелердi, норм ативтер мен стандарттарды
сақтау және сақталуын бақылау;
7) авариялар, апаттар, өрт, табиғат зiлзалалары және басқа төтенше
жағдайлар кезiнде күзетiлетiн адамдарды құтқару және оларға алғашқы
медициналық көмек көрсету жөнiнде, сондай-ақ күзетiлетiн адамдардың жеке
мүлкiн және күзетiлуге тиiс әрi қараусыз қалған өзге де мүлiктi күзету
жөнiнде шұғыл шаралар қолдану; Қазақстан Республикасы аумағында немесе
жекелеген жерлерде төтенше немесе әскери жағдай енгiзiлген ретте заңға
сәйкес күзетiлетiн адамдарға қатысты осындай жағдайдағы құқықтық
режимнiң қамтамасыз етiлуiне, сондай-ақ эпидемия мен эпизоотия кезiнде
күзетiлетiн адамдарға қатысты карантиндiк шаралар жүргiзiлуiне қатысу;
8) Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентін – Елбасын байланыспен
қамтамасыз етуді, президенттік байланыс жүйелерінің қауіпсіздігін, сондай-
ақ оның ақпараттан оқшау қалуына жол бермеу жөніндегі іс-шаралар кешенін
жүргізуді ұйымдастыру. Президенттік байланыспен қамтамасыз ету жөніндегі
өзара іс-қимылды ұйымдастыру тәртібі мемлекеттік органдар мен ұйымдардың
бірлескен бұйрықтарымен айқындалады;
9) азаматтарға, кәсiпорындарға, ұйымдар мен мекемелерге олардың байланыс
құралдарын, көлiгi мен үй-жайларын қызмет мақсатында пайдалануға байланысты
келтiрiлген зиянды белгiленген тәртiппен өтеу.[
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiне өзiне жүктелген
мiндеттердi орындауы үшiн мынадай құқықтар берiледi:
1) күзетілетін объектілерге кіру (көлікпен кіру) кезінде және олардан шығу
(көлікпен шығу) кезінде азаматтарды (күзетілетін адамдарды қоспағанда) жеке
жете тексеру, олардың алып жүрген заттарын жете тексеру, көлік құралдарын
және олармен алып өтетін заттарды, оның ішінде техникалық құралдар
қолданыла отырып жете тексеру жүргізу. Күзетілетін объектілерге заттар мен
заттектерді алып өтуге тыйым салу. Күзетілетін объектілерге алып өтуге
тыйым салынған заттар мен заттектердің тізбесін Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік күзет қызметінің бастығы айқындайды;
1-1) Күзет іс-шараларын жүргізу кезінде фактілер мен оқиғаларды суретке
түсіруді, дыбысжазбаны, кино және бейне түсірілімді жүзеге асыру.
2) күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына, құқығына, бостандығына,
жеке басының қадiр-қасиетi мен меншiгiне қол сұғатын құқық бұзушылықтың
жасалуына итермелейтiн жағдаяттарды жою жөнiнде ұсыныстар және (немесе)
нұсқамалар енгiзу;
2-1) жеке және заңды тұлғаларды тексеруді және оларды күзетілетін адамдар
мен объектілерді күзету және оларға қызмет көрсету жөніндегі жұмысқа
жіберуді жүзеге асыру;
2-2) терроризмге қарсы операцияға қатысу және терроризмге қарсы операцияның
құқықтық режимін қамтамасыз ету кезінде Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы
Қазақстан Республикасының Заңында көзделген шараларды және уақытша
шектеулерді қолдану;
2-3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгілен ген өкілеттіктер шегінде
анықтау жүргізу;
3) ұйымдардың, әскери құрамалардың қызметтiк үй-жайларын, сондай-ақ
азаматтардың тұрғын және басқа үй-жайларын, олардың көлiк, байланыс
құралдарын және өзге мүлкiн уағдаластық негiзде пайдалану;
4) белгiленген тәртiппен мемлекеттік органдардан меншiк нысанына қарамастан
ұйымдардан және әскери құрамалардан өзiне жүктелген мiндеттi орындауға
қажеттi ақпаратты сұрату және алдырту;
5) күзетілетін адамдар келуге арналған үйлерде, құрылыстарда, ғимараттарда,
оларға іргелес жатқан аумақтарда, сондай-ақ күзетілетін объектілерде
санитариялық-гигиеналық, экологиялық, радиациялық, биологиялық, химиялық
және эпидемияға қарсы бақылауды ұйымдастыру және жүзеге асыру;
5-1) күзетілетін адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, күзетілетін
объектілерді күзету және қорғау бойынша жауынгерлік кезекшілікті
ұйымдастыру және атқару, күзет іс-шараларын ұйымдастыру және өткізу
тәртібін, сондай-ақ күзет іс-шараларына қатыстыруға тартылатын күштер мен
құралдардың құрамын мемлекеттік органдармен келісім бойынша айқындау;
6) өз қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;
7) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң арнайы даярлықтан
өткен қызметкерлерiне табель қаруы мен арнаулы құралдар сақтауына, тағынып
жүруiне рұқсат беру;
8) күзет шараларын ұйымдастыру мен жүргiзу үшiн қызметкерлерiн
Республикадан тыс жерлерге iссапарға жiберу;
9) Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi, Iшкi iстер министрлiгi,
Ұлттық қауiпсiздiк комитетi қарауындағы оқу орындары мен ғылыми-зерттеу
мекемелерiнде, сондай-ақ басқа мемлекеттердiң оқу орындарында, соның iшiнде
арнаулы оқу орындарында уағдаластық негiзде кадрлар даярлау мен
бiлiктiлiгiн арттыруды жүзеге асыру;
9-1) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің, Қарулы
Күштерінің, басқа әскерлері мен әскери құралымдарының, құқық қорғау және
арнаулы мемлекеттік органдарының, сондай-ақ халықаралық шарттарға сәйкес
шет мемлекеттердің арнаулы қызметтерінің қызметкерлері мен әскери
қызметшілерін қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында оқытуды, даярлауды
және қайта даярлауды жүзеге асыру;
10) баланста тұрған объектiлердi пайдалану мен оларға техникалық күтiмдi
қамтамасыз ету, бұларды санитарлық-гигиеналық, экологиялық және эпидемияға
қарсы бақылауды ұйымдастыру;
10-1) Мемлекеттік күзет қызметінің орналасу орнынан тыс жерде уәкілетті
органда есептік тіркеуге жатпайтын айрықшаланған бөлімшелер құру;
11) күзетiлетiн адамдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуде сiңiрген еңбегi
үшiн азаматтарды ынталандыру, оларды заңдарда белгiленген тәртiппен
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк наградаларына ұсыну;
12) Қазақстан Республикасының азаматтарын ерiктiлiк негiзiнде Қазақстан
Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң штаттан тыс қызметкерлерi ретiнде
қызметке тарту;
13) күзет іс-шараларына қатысу үшін қажет болғанда ішкі істер органдарының,
арнаулы мемлекеттік органдардың, сондай-ақ басқа да мемлекеттік органдардың
күштерi мен құралдарын тарту. Мемлекеттік органдарды күзет іс-шараларына
қатысуға тарту тәртібі бірлескен нормативтік құқықтық актілермен
бекітіледі.
Күзетiлетiн адамдарының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мәселелерiн шешуде
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiн ұйымдастырушы әрi
үйлестiрушi орган болып табылады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерінің және
әскери қызметшілерінің қаруды, арнаулы құралдар тағынып жүруге, сақтау мен
қолдануға, сондай-ақ күш жұмсауға құқығы бар. Олар арнаулы дайындықтан
өтуге, күш жұмсауға, арнаулы құралдар мен қаруды қолдануға байланысты
жағдайларда iс-әрекетке жарамдылығы жөнiнен әлсiн-әлi тексеруден өтiп
тұруға мiндеттi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң қызметкері және әскери
қызметшісі, егер қорғанысы күзетiлетiн адамдарға, күзетілетін объектiлерге
немесе Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерінiң
(әскери қызметшісінің) өз басына төнген қатердiң сипаты мен қаупiне сәйкес
келсе, заңда көзделген жағдайларда күш жұмсауына, арнайы құралдарды, қару
мен жауынгерлiк техниканы қолдануына байланысты келтiрген моральдық,
материалдық залал мен дене жарақаты үшiн жауап бермейдi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерінiң және
(немесе) әскери қызметшілерінің өкiлеттiгiн асыра пайдаланып күш жұмсауы,
арнаулы құралдар мен қаруды қолдануы заңда белгiленген жауаптылыққа әкелiп
соғады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерiнiң және
әскери қызметшілерінің күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына,
құқығына, бостандығына, жеке басының қадiр-қасиетiне және меншiгiне қауiп
төндiретiн қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтардың жолын кесу,
оларды жасаған адамдарды ұстау, заңды талаптарға қарсы әрекеттердi жою
үшiн, егер күш жұмсалмайтын әдiстер Қазақстан Республикасы Мемлекеттік
күзет қызметiне жүктелген мiндеттердiң орындалуын қамтамасыз етпейтiн
болса, күш жұмсауға, соның iшiнде күрестiң әскери тәсiлдерiн де қолдануға
құқығы бар.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерiнiң және
әскери қызметшілерінің өздерi жарақтанған арнаулы құралдарды мынадай
жағдайларда қолдануға құқығы бар:
1) күзетiлетiн адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн;
2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi күзететiн үйлерге,
ғимараттарға, үй-жайларға, басқа да объектiлерге және көлiк құралдарына
жасалған шабуылды тойтару үшiн, сол сияқты бұл объектiлер мен құралдар
басып алынған жағдайда оларды босату үшiн;
3) атыс қаруын немесе суық қаруды, оқ-дәрiнi, жарылғыш, уыты күштi химиялық
және улы заттарды заңсыз ұстап жүрген адамдарды қарусыздандыру үшiн;
4) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң қызметкерлерiне,
әскери қызметшілеріне, олардың отбасы мүшелерiне не Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік күзет қызметі күзет шараларын қамтамасыз етуге тартқан басқа
адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн;
5) құқық бұзушыларды, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң
қызметкерлерiне немесе құқық қорғау органдарының қызметкерлерiне, әскери
қызметшілеріне қарсылық көрсеткен немесе өздерiне жүктелген қызмет
мiндеттерiн жүзеге асыруына қасақана кедергi келтiрген адамдарды ұстау
үшiн;
6) кепiлге алынған адамдарды босату, күзетiлетiн адамдардың өмiрiне,
денсаулығына, құқығына, бостандығына, жеке басының қадiр-қасиетi мен
меншiгiне және объектілерге қауiп төндiретiн жаппай тәртiпсiздiктердi,
топтық әрекеттердi тыйып тастау үшiн;
7) егер күзетiлетiн адамдарға төнген анық қатерге басқа тәсiлдермен жол
бермеу мүмкiн болмаса, жүргiзушiсi Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет
қызметi қызметкерінiң және (немесе) әскери қызметшісінің талабын
орындамаған көлiк құралын тоқтату үшiн.
Күзетiлетiн адам тұрған жаққа қарай, сондай-ақ жүктiлiгi бiлiнiп тұрған
әйелдерге, мүгедектiгi айқын көрiнiп тұрған адамдарға және жас балаларға
қатысты, олар күзетiлетiн адамдардың өмiрi мен денсаулығына қатер
төндiретiн шабуыл жасаған, топталып шабуыл жасаған не қарулы қарсылық
көрсеткен жағдайлардан басқа кезде, арнаулы құралдарды қолдануға тыйым
салынады.[18]
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң жарағындағы арнаулы
құралдар тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерiнiң, әскери
қызметшілерінің қару мен жауынгерлiк техниканы соңғы шара ретiнде мынадай
жағдайларда қолдануға құқығы бар:
1) күзетiлетiн адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн;
2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi күзететiн үйлерге,
ғимараттарға, үй-жайлар мен басқа да объектiлерге және көлiк құралдарына
жасалған шабуылды тойтару үшiн;
3) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерiне, әскери
қызметшілеріне, олардың отбасы мүшелерiне, сондай-ақ осы орган күзет
шараларын қамтамасыз ету үшiн тартқан басқа да адамдарға жасалған шабуылды
тойтару үшiн;
4) азаматтарды қылмыстық қол сұғушылықтан қорғау, сондай-ақ кепiлге алынған
адамдарды, басып алынған күзетiлетiн объектiлердi, ғимараттарды және
арнаулы жүктердi босату үшiн;
5) қылмыстық құқық бұзушылық жасау кезiнде не тiкелей қылмыс жасағаннан
кейiн үстiнен түскен, қарулы қарсылық көрсеткен адамдарды, сондай-ақ қаруын
тапсыру туралы заңды талапты орындаудан ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе 3
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...
1. Күзет 6
қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1. Күзет қызметі: ұғымы, міндеттері, принциптері, субьектілері, 6
түрлері..
1.2. ІІО арнайы күзет қызметі және жеке күзет 10
қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2. Ішкі істер органдарының арнайы күзет қызметі басқармасының іс
әрекеті және мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің сипаттамасы ... 17
2.1. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi ... ... ... ... ... .. 17
2.2. Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің инженерлік техникалық
нығайтылуы жөніндегі 29
талаптар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...
2.3. Мемелекеттік күзетілуі тиіс объектілердің кейбір 50
мәселелері ... ... ... ...
Қорытынды 56
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер тізімі 60
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі: Аса маңызды мемлекеттік және стратегиялық
объектілер; стратегиялық маңызы бар және жарғылық капиталында акцияларының
бақылау пакетін (қатысу үлестерін) мемлекет тікелей немесе жанама түрде
иеленетін заңды тұлғаларға тиесілі экономика салаларының объектілері
мемлекеттік күзетілуге жатады.
Мемлекеттiк күзетiлуге жататын объектiлердi күзетудi Қазақстан
Республикасының мемлекеттiк органдары, iшкi iстер органдарының
мамандандырылған күзет бөлiмшелерi, Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен
әскери құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдары жүзеге асырады.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілерді айқындау тәртiбiн Қазақстан
Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің тізбелерін Қазақстан
Республикасының Президенті немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі
өздерінің өкілеттіктеріне сәйкес бекітеді.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің бірінші басшылары Қазақстан
Республикасының Үкiметi айқындайтын талаптарға сәйкес олардың инженерлік-
техникалық нығайтылуын қамтамасыз етуге міндетті.
Күзет қызметiн көрсету саласында бәсекелестiк ортаны қалыптастыру
мақсатында осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген тізбеге енгізілмеген
объектілерді күзетуді жеке күзет ұйымдары Қазақстан Республикасының
заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалармен жасалған шарттардың
негiзінде жүзеге асыра алады
Күзет қызметi заңдылықтың конституциялық принциптерiне, адам мен азаматтың
құқықтарын және бостандықтарын құрметтеу мен сақтауға, сондай-ақ жеке
бастың, қоғам мен мемлекеттiң өмiрлiк маңызы бар мүдделерiн ескеруге
негiзделедi.
Күзет қызметiн жүзеге асыру үшiншi тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын
бұзбауға тиiс.
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 19 қазандағы № 85 Күзет қызметі
туралы Заңы Қазақстан Республикасының аумағындағы күзет қызметінің
құқықтық негіздерiн белгілейдi, күзетті және күзет қызметiн жүзеге асыратын
субъектілердің мәртебесi мен өкілеттігiн айқындайды.[6]
Заңның күші жеке күзет ұйымдарына, жеке күзетшілерге, дара кәсіпкерлер мен
заңды тұлғалардың күзет бөлімшелеріне, мемлекеттік органдардың ведомстволық
күзет бөлімшелеріне қолданылады. Осы Заңның күші, егер ішкі істер органдары
туралы Қазақстан Республикасының заңдарында, Президенті мен Үкіметінің
актілерінде өзгеше көзделмесе, ішкі істер органдарының мамандандырылған
күзет бөлімшелеріне қолданылады.
Заңды тұлғалардың жеке адамдардың өмiрiн, денсаулығы мен мүлкін, сондай-ақ
заңды тұлғалардың мүлкін құқыққа қайшы қол сұғушылықтардан қорғау қызметін
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыруы (күзет қызметін көрсетулері) күзет
қызметі деп ұғынылады.[7]
Заңды тұлғалардың жеке адамдардың өмiрiн, денсаулығы мен мүлкін, сондай-ақ
заңды тұлғалардың мүлкін құқыққа қайшы қол сұғушылықтардан қорғау қызметін
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыруы (күзет қызметін көрсетулері) күзет
қызметі деп ұғынылады.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлерге:
1) Қазақстан Республикасы iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет
бөлiмшелерi;
2) жеке күзет ұйымдары.
Күзет қызметiн көрсету саласында бәсекелестiк ортаны қалыптастыру
мақсатында осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген тізбеге енгізілмеген
объектілерді күзетуді жеке күзет ұйымдары Қазақстан Республикасының
заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалармен жасалған шарттардың
негiзінде жүзеге асыра алады.
Күзет қызметін жүзеге асырудың құқықтық негізін Қазақстан
Республикасының Конституциясы, осы Заң, Қазақстан Республикасы бекіткен
халықаралық шарттар және Қазақстан Республикасының өзге
де нормативтiк құқықтық актiлерi құ райды.
Зерттеудің мақсаты: Мемлекеттiк күзетiлуге жататын объектiлердi күзетудi
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары, iшкi iстер органдарының
мамандандырылған күзет бөлiмшелерi, Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен
әскери құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдары. Ішкі істер
органдарының арнайы күзет қызметі басқармасының іс әрекетімен таныстыру,
заңнамада белгіленген күзет қызметін ұйымдастыру талаптары, принциптері,
құрылымы.
Зерттеудің міндеті:
- Заңнама бойынша Күзет қызметі туралы жалпылама шолу;
- Күзет қызметінің субъектілері, түрлері және күзет қызметін
құқықтық ресімдеу;
- Мемлекеттік күзетілуге тиіс объектілердің сипаттамасы;
- Мамандандырылған күзет қызметінің бүгінгі күнгі ерекшеліктері.
Диплом жұмысының пәні: Объектілерді және азаматтардың жеке меншігін қорғау
бойынша Ішкі істер органдарының арнайы күзет қызметі басқармасының жұмысы
және күзет қызметіне тән шаралар.
Зерттеудің объектісі: Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының Күзет
қызметі.
Зерттеудің әдісі: Диплом жұмысын жазу барысында логикалық, талдау,
синтездеу, салыстырмалы тәсіл, тәжірибе жинақтау сынды әдістер қолданылды.
Диплом жұмысының теориялық негіздері: Диплом жұмысын зерттеу барысында
Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері, Қазақстан
Республикасының және шет ел ғалымдарының оқулықтары пайдаланылды.
Зерттеудің тәжірибелік маңызы: Диплом жұмысы материалдарын осы саладағы
одан арғы ғылыми зерттеуге пайдалануға және оқу процесінде әкімшілік құқық,
ішкі істер органдарының әкімшілік қызметі бойынша тиісті арнайы курс
шеңберінде пайдалануға болады.
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы: Диплом жұмысында ішкі істер органдарымен
жүзеге асырылатын күзет қызметі және оны ұйымдастыру бойынша ІІО-ның
функцияларына кешенді зерттеу жүргізілген және талдау жасалынған.
Дипломдық жұмыстың құрылымы.
Дипломдық жұмыстың құрылымы жұмыс сипатына, оның орындалу деңгейіне,
зерттеу мақсаттары мен логикасына негізделген. Дипломдық жұмыс кіріспеден;
2 тараудан, бірнеше бөлімнен; қорытындыдан; қолданылған әдебиеттер
тізімінен тұрады.
1. Күзет қызметі
1.1 Күзет қызметі: ұғымы, міндеттері, принциптері, субьектілері, түрлері
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 19 қазандағы № 85 Күзет қызметі
туралы Заңы Қазақстан Республикасының аумағындағы күзет қызметінің
құқықтық негіздерiн белгілейдi, күзетті және күзет қызметiн жүзеге асыратын
субъектілердің мәртебесi мен өкілеттігiн айқындайды.[6]
Заңның күші жеке күзет ұйымдарына, жеке күзетшілерге, дара кәсіпкерлер мен
заңды тұлғалардың күзет бөлімшелеріне, мемлекеттік органдардың ведомстволық
күзет бөлімшелеріне қолданылады. Осы Заңның күші, егер ішкі істер органдары
туралы Қазақстан Республикасының заңдарында, Президенті мен Үкіметінің
актілерінде өзгеше көзделмесе, ішкі істер органдарының мамандандырылған
күзет бөлімшелеріне қолданылады.
Заңды тұлғалардың жеке адамдардың өмiрiн, денсаулығы мен мүлкін, сондай-ақ
заңды тұлғалардың мүлкін құқыққа қайшы қол сұғушылықтардан қорғау қызметін
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыруы (күзет қызметін көрсетулері) күзет
қызметі деп ұғынылады.[7]
Осы Заңның күші, егер заңдардан өзгеше туындамаса, азаматтар мен заңды
тұлғалардың денсаулық сақтау саласына, санаткерлік меншікке, мемлекеттік
құпияларға, коммерциялық құпияларға байланысты өзге де игіліктері мен заңды
мүдделерін қорғауға қолданылмайды.
Мемлекеттiк күзетiлуге жататын объектiлердi күзетудi Қазақстан
Республикасының мемлекеттiк органдары, iшкi iстер органдарының
мамандандырылған күзет бөлiмшелерi, Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен
әскери құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдары жүзеге асырады.
Аса маңызды мемлекеттік және стратегиялық объектілер; стратегиялық маңызы
бар және жарғылық капиталында акцияларының бақылау пакетін (қатысу
үлестерін) мемлекет тікелей немесе жанама түрде иеленетін заңды тұлғаларға
тиесілі экономика салаларының объектілері мемлекеттік күзетілуге жатады.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілерді айқындау тәртiбiн Қазақстан
Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің бірінші басшылары Қазақстан
Республикасының Үкiметi айқындайтын талаптарға сәйкес олардың инженерлік-
техникалық нығайтылуын қамтамасыз етуге міндетті.
Мемлекеттік күзетілуге жататын объектілердің тізбелерін Қазақстан
Республикасының Президенті немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі
өздерінің өкілеттіктеріне сәйкес бекітеді.
Күзет қызметiн көрсету саласында бәсекелестiк ортаны қалыптастыру
мақсатында осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген тізбеге енгізілмеген
объектілерді күзетуді жеке күзет ұйымдары Қазақстан Республикасының
заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалармен жасалған шарттардың
негiзінде жүзеге асыра алады.
Күзет қызметін жүзеге асырудың құқықтық негізін Қазақстан
Республикасының Конституциясы, осы Заң, Қазақстан Республикасы бекіткен
халықаралық шарттар және Қазақстан Республикасының өзге
де нормативтiк құқықтық актiлерi құ райды.[7]
Күзет қызметiнiң негiзгi мiндеттерi:
1) жеке адамдардың өмiрi мен денсаулығын қылмыстық және өзге де құқыққа
қайшы қол сұғушылықтардан қорғау;
2) жеке және заңды тұлғалардың мүлкiн құқыққа қайшы қол сұғушылықтардан
қорғау болып табылады.
Күзет қызметi заңдылықтың конституциялық принциптерiне, адам мен азаматтың
құқықтарын және бостандықтарын құрметтеу мен сақтауға, сондай-ақ жеке
бастың, қоғам мен мемлекеттiң өмiрлiк маңызы бар мүдделерiн ескеруге
негiзделедi.
Күзет қызметiн жүзеге асыру үшiншi тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын
бұзбауға тиiс.
Күзет қызметi, лицензиялау туралы заңдарда белгiленген тәртiппен, осы Заңда
көзделген ерекшелiктер ескерiле отырып лицензиялануға тиiс. Күзет қызметiн
жүзеге асыруға лицензиясы жоқ заңды тұлғаларға күзет қызметiн көрсетуге
тыйым салынады.
Iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет бөлiмшелерi жүзеге асыратын
күзет қызметi лицензиялауға жатпайды.
Жеке күзет ұйымында, күзетші қызметін атқаратын қызметкерлерді даярлау мен
бiлiктiлiгiн арттыру (арнаулы оқыту курсы) Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындайтын мамандандырылған оқу орталықтарында жүргізіледі.
Күзет қызметінің субъектілері мемлекеттік құпияларды қорғау
саласындағы заңнаманың талаптарын сақтай отырып, тәжірибе алмасу, өз
мамандарының біліктілігін арттыру, қазіргі заманғы техникалық құралдар мен
технологияларды енгізу және пайдалану мақсатында күзет қызметі саласындағы
шетелдік компанияларды тартуға құқылы.
Қазақстан Республикасының аумағында шет мемлекеттердiң күзет ұйымдары
қызметiне тыйым салынады.
Шетелдiк заңды тұлғалардың, шетел қатысатын заңды тұлғалардың,
шетелдiктердiң, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдардың:
1) күзет қызметiнің барлық түрін жүзеге асыруға;
2) жеке күзет ұйымдарын құруға немесе олардың құрылтайшылары (қатысушылары)
болуға;
3) сенiмгерлiк басқарудағы жеке күзет ұйымын ұстауға.
Күзет қызметi субъектiлерiнiң қызметтi жүзеге асыруы кезiнде мемлекет
азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарының сақталуына
кепiлдiк бередi және оны қамтамасыз етедi.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын және үшiншi тұлғалардың құқықтары мен заңды
мүдделерiн бұзған адам жәбiрленушiге келтiрiлген материалдық және моральдық
зиянды заңдарға сәйкес өтеуге мiндеттi.
Күзет қызметiн құқық тәртiбi мен адамгершiлiк негiздерiне көрiнеу қайшы
келетiн мақсаттарға жету үшiн жүзеге асыруға жол берiлмейдi.
Күзет қызметiн жүзеге асырушы адамның iс-әрекеттерi арқылы құқықтары мен
заңды мүдделерi бұзылған адам ондай адамнан тиiстi түсiндiрмелер мен
ақпарат талап етуге құқылы, сондай-ақ мұндай iс-әрекетке сотқа
және заңдарда белгiленген тәртiппен басқа мемлекеттiк органдарға шағым
жасауға құқылы.
Күзет қызметін жүзеге асыратын субъектілер қызметкерлерінің, оның iшiнде
олардың қоғамдық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге қатысуы кезiнде өмірі мен
денсаулығына зиян келтірумен байланысты тәуекелдерді сақтандыру Қазақстан
Республикасының сақтандырудың міндетті түрлері туралы
заңнамалық актілеріне сәйкес жүзеге асырылады. [9]
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлерге:
1) Қазақстан Республикасы iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет
бөлiмшелерi;
2) жеке күзет ұйымдары;
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлер мемлекеттiк органдарға заңдармен
жүктелген мiндеттердi орындауда осы мемлекеттiк органдарға жәрдемдесуге
мiндеттi.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлер құқық қорғау органдары, арнаулы
органдар және әскери құрылымдар заңдарда көзделген жедел -iздестiру, тергеу
немесе күзет шараларын жүргiзген кезде мемлекеттiк органдар
қызметкерлерiнiң барлық заңды талаптарын, қаруды уақытша тапсыру туралы
талабын қоса, орындауға мiндеттi.
Күзет қызметін жүзеге асыратын субъектілер терроризмге қарсы іс-қимылды
жүзеге асыратын мемлекеттік органдар қызметкерлерінің талап етуі бойынша
терроризмге қарсы операцияның құқықтық режимі енгізілген аймақтағы күзет
қызметін тоқтата тұруға міндетті.
Ішкі істер органдарының мамандандырылған күзет бөлімшелері мемлекеттік
мекеме болып табылады және Заңның 1-1-бабының 1-тармағында көрсетілген
объектілерді ғана күзетуді жүзеге асырады.
Ішкі істер органдарының мамандандырылған күзет бөлімшелері Қазақстан
Республикасының Үкіметі айқындайтын Тізбеге енгізілген жеке тұлғаларға
шарттық негізде күзет қызметтерін көрсетеді.
Өзiнiң кәсiпкерлiк қызметi ретiнде күзет қызметтерiн көрсететiн
коммерциялық ұйым жеке күзет ұйымы болып табылады. Жеке күзет ұйымының,
хабарлама жасау тәртібінің шарттарын сақтаған жағдайда, күзет дабылы
құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет көрсету
жөніндегі жұмыстарды қоспағанда, өзге кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруға
құқығы жоқ.
Жеке күзет ұйымы заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеу (қайта тіркеу) туралы
анықтаманың, жарғының және күзет қызметiн жүзеге асыруға
арналған лицензияның негiзiнде күзет қызметiн жүзеге асырады.
Жеке күзет ұйымының күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерiнде күзет қызметiн
жүзеге асыруға арналған лицензияның болуы талап етiлмейдi.
Жеке күзет ұйымының күзетшiсi қызметiне Қазақстан Республикасының 19 жасқа
толған және күзетшiнiң арнайы даярлығынан (күзетшiнi оқытудың арнаулы
курсынан) өткен азаматтары қабылдана алады.
Күзет ұйымдарының басшылары мен күзетшiлердi арнайы даярлаудың және
бiлiктiлiгiн арттырудың (күзетшiнi оқытудың арнаулы курсының) мазмұнын,
бағдарламасы мен бiлiктiлiк талаптарын Қазақстан Республикасының
Үкiметi белгiлейдi.
Жеке күзет ұйымының күзетшiсi қызметiне:
1) жүйке ауруы, маскүнемдiгi немесе нашақорлығы себептi денсаулық сақтау
органдарында есепте тұратын;
2) қылмыс жасағаны үшiн соттылығы бар;
3) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң Ерекше бөлiгiндегi баптың
тиiстi бөлiгiнде көзделген бас бостандығынан айыру түрiндегi жазаның
төменгi шегiндегi мерзiм өткенге дейiн ақталмайтын негiздер бойынша
қылмыстық жауаптылықтан босатылған;
4) жеке меншiкке, мемлекеттiк билiк институттарына, белгiленген басқару
тәртiбiне, қоғамдық тәртiпке және адамгершiлiкке қол сұғатын қасақана
әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасағаны үшiн бұрын, күзет ұйымының басшысы
немесе күзетшiсі болып жұмысқа қабылданғанға дейiн бiр жыл iшiнде әкiмшiлiк
жауапкершiлiкке тартылған;
5) мемлекеттiк, әскери қызметтен, құқық қорғау органдарынан, соттардан және
әдiлет органдарынан жағымсыз себептермен босатылғанына үш жыл болмаған;
6) жеке күзет ұйымының күзетшісі лауазымынан жағымсыз себептермен
босатылғанына үш жыл болмаған адамдарды қабылдауға болмайды.
Жеке күзет ұйымының басшысы үшiн оның жеке күзет ұйымының күзетшi қызметiн
атқаратын қызметкерлерiне қойылатын талаптарға сәйкес болуы мiндеттi талап
болып табылады.
Жеке күзет ұйымы күзетшiнi ол қызметтiк мiндеттерiн атқаруы кезiнде оның
жеке басын және жеке күзет ұйымының күзетшiсi екендiгiн куәландыратын
белгiленген үлгiдегi құжатпен қамтамасыз етуге мiндеттi. Жеке күзет ұйымы
күзетшiсi құжатының нысаны мен үлгiсiн Қазақстан Республикасының
Yкiметi белгiлейдi.
Жеке күзет ұйымында күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерлер:
1) қоғамдық тәртiптi қамтамасыз ету жөнiндегi iс-шараларды жүзеге асыруда,
оның iшiнде ойын-сауық мәдени-бұқаралық және спорттық-бұқаралық iс-
шараларды өткiзу кезiнде iшкi iстер органдарына жәрдемдесуге;
2) қылмыстар мен әкiмшiлiк құқық бұзушылықтардың алдын алуға және жолын
кесуге;
3) құқық бұзушылықтың жолын кесу және құқық бұзушыларды ұстау мақсатында,
егер аталған мақсаттарға өзгеше әдiстермен қол жеткiзу мүмкiн болмаса, дене
күшiн және басқа да құралдарды қолдануға құқылы. Бұл ретте осы үшiн қажеттi
шараларды шектен асыруға жол берiлмеуге тиiс;
4) заңдарда көзделген жағдайларда қылмыс немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылық
жасаған адамдарды ұстауға және құқық қорғау органдарына жеткiзуге құқылы.
Қажет болғанда, ұсталған адамда қару, сондай-ақ өзге де қауiптi және
(немесе) айналымына тыйым салынған заттар бар деп ұйғаруға негiздер болса,
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ұсталған адамның киiмiн
қарауға және құқық қорғау органдарына немесе өзге де мемлекеттiк билiк
органына беру үшiн аталған заттарды алып қоюға;
5) құқыққа қарсы қол сұғушылықтардан, жол-көлiк оқиғаларынан, дүлей
зiлзаладан және өзге де төтенше жағдайлардан зардап шеккен жеке тұлғаларға
медициналық және өзге де көмек көрсетуде жәрдемдесуге;
6) жеке тұлғалардан қоғамдық тәртiптi сақтауды талап етуге құқылы.
Жеке күзет ұйымында күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерлер:
1) азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарын сақтауға;
2) өздеріне белгілі болған дайындалып жатқан не жасалған қылмыс фактiлерi
туралы iшкi iстер органдарына дереу хабарлауға;
3) заңнамада көрсетiлген жағдайларда жеке тұлғалардың талап етуi бойынша
өзінің күзет қызметi субъектiсiнің күзетшісі екенін растайтын куәлiгiн
көрсетуге;
4) құқық бұзушылық профилактикасы субъектiлерiне жәрдемдесуге;
5) қылмыс немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасағаны үшiн ұсталған жеке
тұлғаларға мәжбүрлеу шараларын оларға қолданудың негiздерiн түсiндiруге
мiндеттi. [18]
1 1.2 ІІО арнайы күзет қызметі және жеке күзет қызметі
Лицензиялануға тиiстi күзет қызметiн күзет қызметiнiң субъектiлерi мынадай
қызметтер көрсету:
1) жеке адамдардың өмiрi мен денсаулығын қорғау;
2) заңды және жеке тұлғалардың мүлкiн, оның iшiнде оны тасымалдау кезiнде
күзету;
3) күзету тәсiлдерi мен құқыққа қарсы қол сұғушылықтардан заңды қорғану
бойынша кеңестер беру және ұсынымдар дайындау нысанында жүзеге асырады.
Жеке күзет ұйымында күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерлер ерiктi түрде
қоғамдық тәртiптi сақтауға тартылады.
Күзет қызметтерiн көрсету шарт (күзет қызметiн көрсету жөнiндегi шарт)
негiзiнде жүзеге асырылады. Күзет қызметтерiн көрсету шартын жасасу,
орындау, тоқтату тәртiбi, шарт бойынша тараптардың жауапкершiлiгi
азаматтық заңдарға сәйкес, осы Заңда көзделген ерекшелiктер ескерiле отырып
анықталады.
Iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет қызметi бөлiмшелерiнiң күзет
қызметiн жүзеге асыру тәртiбiнiң ерекшелiктерi Қазақстан Республикасының
заңдарымен белгiленедi.
Жеке күзет ұйымдарында күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерлер күзет
қызметiн өздерiнiң күзет қызметi субъектiсiнің күзетшісі екенін бiлдiретiн
арнаулы киiм киіп жүзеге асырады.
Арнаулы киім үлгілерін және оны киіп жүру тәртібін Қазақстан
Республикасының Үкіметі бекітеді.
Жеке тұлғалардың өмірі мен денсаулығын қылмыстық және өзге де құқыққа қарсы
қол сұғушылықтардан қорғау жөніндегі қызметтер көрсету күзет қызметі
субъектісіне тиесілілігін білдіретін арнаулы киімсіз жүзеге асырылуы
мүмкін.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызмет хабарлама жасау тәртібін сақтаған жағдайда жүзеге
асырылады.
Хабарлама жасау тәртібі Әкімшілік рәсімдер туралы Қазақстан
Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету қызметін жүзеге асыратын субъектілер төменде белгіленген талаптарға
сай келуге тиіс.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызметке мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті
орган осы қызмет түрімен айналысу үшін хабарлама берген субъектілердің
тізілімін жүргізеді.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғаларға қойылатын
талаптар:
1) заңды тұлға маманының жұмыс саласына сай келетін жоғары немесе орта
техникалық білімінің;
2) күзет дабылы құралдарын баптауды, оларға техникалық қызмет көрсетуді
және монтаждалатын жабдықтың техникалық жай-күйін тексеруді жүзеге асыру
үшін жабдығы бар үй-жайлардың (немесе оларды жалға алу шартының) болуын
көздейді.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғаларға қойылатын
талаптар:
1) жұмыс саласына сай келетін жоғары немесе орта техникалық білімінің;
2) күзет дабылы құралдарын баптауды, оларға техникалық қызмет көрсетуді
және монтаждалатын жабдықтың техникалық жай-күйін тескеруді жүзеге асыру
үшін жабдығы бар үй-жайлардың (немесе оларды жалға алу шартының) болуын
көздейді.
Күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет
көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын басшылары, қызметкерлері, жеке
тұлғалар психикалық ауруына байланысты денсаулық сақтау ұйымдарында есепте
тұрмайтын, заңда белгiленген тәртiппен жойылмаған немесе алынбаған
соттылығы жоқ не Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнің Ерекше
бөлiмi бабының тиiстi бөлігінде көзделген бас бостандығынан айыру түрiндегi
жазаның төменгi шектi мерзiмi өткенге дейiн ақталмайтын негiздер бойынша
қылмыстық жауаптылықтан босатылған Қазақстан Республикасының азаматтары
болуға тиіс.[17]
Күзет қызметтерiн көрсету туралы шарт бойынша қызмет көрсетушi клиентке
тараптардың келісiмімен айқындалған күзет қызметтерiн осы шартта
белгiленген тәртiпте, көлемде және ақыға көрсетуге мiндеттенедi.
Күзет қызметтерiн көрсету туралы шарт бойынша қызмет көрсетушi ретiнде iс-
қимыл жасауға (осы Заңнан туындайтын талаптарды ескере отырып) күзет
қызметiнiң мынадай субъектiлерi:
1) iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет бөлiмшелерi;
2) жеке күзет ұйымдары;
Күзет қызметтерiн көрсету туралы шарт бойынша клиент ретiнде жеке және
заңды тұлғалар iс-қимыл жасауға құқылы.
Күзет қызметiн көрсету туралы шартта:
1) қызмет көрсетушiнiң күзет қызметiн көрсету лицензиясының нөмiрi мен оның
берiлген күнi көрсетiле отырып, уағдаласушы тараптар туралы мәлiметтер;
2) қызмет көрсетушiнiң мiндеттерi көрсетiле отырып, көрсетiлетiн күзет
қызметiнің түрлерi;
3) шарттың объектiсi туралы мәлiметтер;
4) шарттың мерзiмi мен жасалған күнi;
5) тараптардың жауапкершiлiк шаралары болуға тиiс.
Күзет қызметтерiн көрсету туралы шарт жазбаша нысанда жасалуға тиiс. Күзет
қызметтерiн көрсету туралы шарттың жазбаша нысанда жасалуын сақтамау оның
жарамсыз болуына әкеп соғады.
Адам санын нормативтен асыру лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға әкеп
соғады. Уәкiлеттi орган (лицензиар) жеке күзет ұйымы қызметкерлерiнiң саны
лицензияның қолданылуы тоқтатыла тұрған күннен бастап күнтiзбелiк қырық күн
iшiнде адам саны нормативiнің талаптарына сәйкес келтiрiлмеген жағдайда
лицензиатты лицензиясынан айыру туралы арызбен сотқа жүгiнедi.
Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары мен азаматтарының күзет
қызметiмен айналысатын бiрнеше ұйымның бiр мезгiлде құрылтайшысы,
қатысушысы және (немесе) меншiк иесi болуға құқығы жоқ.
Жеке күзет ұйымы қызметкерлерiнiң санын өз мiндеттерiн орындауға қажеттi
адам саны нормативiнен асыруға болмайды. Адам саны нормативiн Қазақстан
Республикасының Yкiметi белгiлейдi.
Жеке күзет ұйымы күзеттен басқа өзге де қызметтi жүзеге асыратын ұйымның
еншiлес кәсiпорны бола алмайды. Жеке күзет ұйымының құрылтайшысы
(қатысушысы) үшiн қызметтiң осы түрi негiзгi болуға тиiс.
Мыналар:
1) құрылатын ұйым өздеріне қатысты күзет қызметтерiн көрсететiн ұйымдардың
құрылтайшылары не лауазымды адамдары;
2) құрылатын ұйым өздеріне қатысты күзет қызметтерiн көрсететiн ұйымдардың
құрылтайшылары не лауазымды адамдардың жақын туысы (ата-аналары, балалары,
асырап алушылары, асырап алынған балалары, бiр әке, бір шешеден туған және
әкесі немесе шешесі бөлек аға-iнiлері мен апа-қарындастары (сiңлiлері),
атасы, әжесі, немерелері), некеде тұрған адамы, сондай-ақ жекжаты
(жұбайының (зайыбының) ата-аналары, балалары, асырап алушылары, асырап
алынған балалары, бiр әке, бір шешеден туған және әкесі немесе шешесі бөлек
аға-iнiлері мен апа-қарындастары (сiңлiлері), атасы, әжесі, немерелері)
болып келетін жеке тұлғалар;
3) қылмыс жасағаны үшiн соттылығы бар азаматтар, сондай-ақ құрылтайшылардың
(қатысушылардың) құрамында көрсетiлген адамдар бар заңды тұлғалар;
4) құрылатын ұйым өздеріне қатысты күзет қызметтерiн көрсететiн заңды
тұлғалар және солармен аффилиирленген заңды тұлғалар;
5) қоғамдық бiрлестiктер жеке күзет ұйымының құрылтайшылары (қатысушылары)
бола алмайды.
Жеке күзет ұйымдарының басшыларына және олардың күзетшi қызметiн атқаратын
қызметкерлерiне:
1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқық қорғау органдары мен
басқа да мемлекеттiк органдардың айрықша құзыретiне жатқызылған
процессуалдық және өзге қызметтi жүзеге асыруға;
2) құқық қорғау органдары қызметкерлерiнiң өкiлеттiктерiн иемденуге;
3) құқық қорғау органдары қызметкерлерiнiң заңды қызметiне кедергi
келтiруге;
4) адам мен азаматтың ар-намысын және абыройын түсiретiн не құқықтары мен
бостандықтарын заңсыз шектейтiн әрекеттер жасауға тыйым салынады.[17]
Күзет қызметiнiң субъектiлерi өздерiнiң күзетшi қызметiн атқаратын
қызметкерлерiн олардың қызметтiк мiндеттерiн жүзеге асыруы кезiнде заңдарда
белгiленген тәртiппен қаруландыруға құқылы.
Тиiстi лицензия алғаннан кейiн күзет қызметi субъектiлерiнiң өнiм берушi
заңды тұлғалардан Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметтiк
тегiс ұзын ұңғылы және қысқа ұңғылы қару, сондай-ақ жарақат салатын
патрондары бар азаматтық ұңғысыз атыс қаруы мен электрлi қару, арнаулы
құралдар сатып алуға құқығы бар. Күзет қызметi субъектiлерi
қызметкерлерiнiң пайдалануына арналған қарудың түрлерiн, үлгiлерiн,
модельдерi мен санын, сондай-ақ арнаулы құралдар тiзбесiн Қазақстан
Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Күзет қызметi субъектiлерiне қызметтiк ойық ұзын ұңғылы және қысқа ұңғылы
қару сатып алуға және пайдалануға тыйым салынады.
Рұқсаттың нысанын және оның қолданылу мерзiмiн ұзарту тәртiбiн қару
айналымына бақылау жасау саласындағы уәкiлеттi орган белгiлейдi.
Жеке күзет ұйымының күзетшiсi заңдарда белгiленген тәртiппен қаруды және
арнаулы құралдарды алып жүру, сақтау мен пайдалану құқығына рұқсат алуға
тиiс.
Сатып алынған қару тиiстi iшкi iстер органында оның сатып алынған күнiнен
бастап бiр апта мерзiмде тiркелуге тиiс. Қаруды тiркеу кезiнде қарудың
сатып алынғандығы заңды екендiгiн растайтын құжаттар негiзiнде бұл қаруды
бес жыл мерзiмге сақтауға және пайдалануға рұқсат берiледi.
Күзет ұйымдарының басшылары заңдарда белгiленген тәртiппен қаруды күзетшi
қызметiн атқаратын штаттағы қызметкерлерге олардың қызметтiк мiндеттерiн
атқаруы кезеңiне бередi. Қару қызметкерлер тиiстi даярлықтан өткен соң
берiледi.
Жеке күзет ұйымдары күзетшiлерiнiң қару мен арнаулы құралдарды заңда
көрсетiлген шекте:
1) күзетiлетiн объектiге немесе оның қызметкерлерiне шабуылды тойтару үшiн;
2) күзетiлетiн адамға шабуылды тойтару үшiн;
3) құқық бұзушыларды ұстағанда, соның ішінде олар қарсылық көрсетсе, оларды
iшкi iстер органдарына апару үшiн, егер олар қашып кетуi немесе айналасына
немесе өзiне зиян келтiруi мүмкiн деп есептеуге жеткіліктi негiздер болса;
4) жануарлардың шабуылынан қорғану үшiн;
5) қауiп-қатер дабылын беру немесе көмекке шақыру үшiн;
6) қажеттi қорғану және аса қажеттiлiк жағдайларында қолдануға құқығы бар.
Күзет қызметiн жүзеге асыру барысында арнаулы құралдар мен қызметтiк қаруды
Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiнде көзделген
жағдайлар мен тәртiп бойынша ғана қолдануға рұқсат етiледi.[18]
Арнаулы құралдар мен қаруды осы Заңда және өзге де заң актiлерінде
көзделмеген мақсаттарда қолдануға тыйым салынады. Арнаулы құралдарды немесе
қаруды өзге мақсаттарда, сондай-ақ өз өкiлеттiгiнен, қажеттi қорғану
шегiнен асыра пайдалануға жол берген адам Қазақстан Республикасының заң
актiлерiнде көзделген жауапкершiлiкте болады.
Арнаулы құралдарды немесе қаруды өз өкiлеттiгiнен, қажеттi қорғану шегiнен
асыра қолдану жеке күзет ұйымы күзетшiсiнiң құжатының күшiн жоюға әкеп
соғады. Бұдан басқа, уәкiлеттi орган лицензиялау туралы заңдарда көзделген
санкцияларды қолдануы мүмкiн.
Қызметтiк қару қолданылатын барлық жағдайларда айналадағы азаматтардың
қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, зардап шеккендерге шұғыл медициналық көмек
көрсету үшiн шаралар қолданылуы, iшкi iстер органдары мен прокуратураға
жиырма төрт сағат iшiнде хабарлануы қажет.
Қарулы не топтасып шабуыл (зорлық-зомбылық) жасаған жағдайларды қоспағанда,
әйелдерге, мүгедектiк белгiлерi анық адамдарға, жасы белгiлi немесе айқын
болған жағдайда кәмелетке толмағандарға қатысты қызметтiк қару мен арнаулы
құралдарды қолдануға тыйым салынады.
Жеке күзет ұйымдарының күзетшiлерi арнаулы құралдар мен қызметтiк қаруды
қолдануға байланысты жағдайлардағы өз мiндеттерiн орындауға жарамдылығы
жөнiнде мерзiмдi тексеруден өтiп тұруға мiндеттi.
Күзет қызметiнiң субъектiлерi өздерiнiң қызметтiк мiндеттерiн орындауы
кезiнде келтiрген зияны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес
толық жауапты болады.
Қазақстан Республикасының аумағында күзет қызметіне, сондай-ақ күзет дабылы
құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет көрсету
жөніндегі қызметке мемлекеттік бақылауды уәкілетті орган мен оның аумақтық
құрылымдық бөлімшелері тексеру нысанында және өзге де нысандарда жүзеге
асырады.
Уәкiлеттi орган мен оның аумақтық құрылымдық бөлiмшелерi Қазақстан
Республикасындағы күзет қызметiнiң барлық субъектiлерiн, күзетшiлердi
даярлау мен бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi мамандандырылған оқу
орталықтарын, сондай-ақ лицензиялардың қолданылуын тоқтата тұру немесе
олардан айыру туралы деректердi бiрыңғай есепке алып отыруды жүзеге
асырады.
Қазақстан Республикасының аумағында осы Заңның және күзет қызметi
саласындағы өзге де нормативтiк құқықтық актілердiң қолданылуын қадағалауды
Қазақстан Республикасының прокуратурасы мен оның аумақтық органдары жүзеге
асырады.[20]
Заңда көзделмеген күзет ұйымдарын, күзет қызметi жөнiндегi оқу орындарын
құру немесе олардың қызметi, сондай-ақ лицензия алмай немесе осы Заңда
белгiленген тәртiптi бұза отырып күзет қызметтерiн көрсету Қазақстан
Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.
Күзет қызметi субъектiлерiнiң қызметтi жүзеге асыруы кезiнде мемлекет
азаматтар мен заңды тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарының сақталуына
кепiлдiк бередi және оны қамтамасыз етедi.
Күзет қызметiн құқық тәртiбi мен адамгершiлiк негiздерiне көрiнеу қайшы
келетiн мақсаттарға жету үшiн жүзеге асыруға жол берiлмейдi.
Күзет қызметiн жүзеге асырушы адамның iс-әрекеттерi арқылы құқықтары мен
заңды мүдделерi бұзылған адам ондай адамнан тиiстi түсiндiрмелер мен
ақпарат талап етуге құқылы, сондай-ақ мұндай iс-әрекетке сотқа және
заңдарда белгiленген тәртiппен басқа мемлекеттiк органдарға шағым жасауға
құқылы.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын және үшiншi тұлғалардың құқықтары мен заңды
мүдделерiн бұзған адам жәбiрленушiге келтiрiлген материалдық және моральдық
зиянды заңдарға сәйкес өтеуге мiндеттi.
Күзет қызметiн жүзеге асыратын субъектiлер қызметкерлерiнiң өмiрi мен
денсаулығына зиян келтiрумен байланысты тәуекелдердi сақтандыру Қазақстан
Республикасының сақтандырудың мiндеттi түрлерi туралы заңнамалық актiлерiне
сәйкес жүзеге асырылады.
Арнаулы құрылымдық бөлiмшенiң қызметi атыс қаруын және арнаулы қорғану
құралдарын пайдалану мен қолдануға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының
Yкiметi белгiлейтiн тiзбе бойынша арнаулы техникалық құралдарды пайдалануға
байланысты болғанда, өз қызметкерлерiнiң өмiрiн, денсаулығын және өз мүлкiн
қорғауды жүзеге асыру үшiн заңды тұлға немесе дара кәсiпкер құратын, заңды
тұлға емес арнаулы құрылымдық бөлiмше күзет бөлiмшесi болып табылады.
Күзет бөлiмшесiнiң қызметiн жүзеге асыруға лицензия өз құрылымында осындай
күзет бөлiмшесi құрылған заңды тұлғаға немесе дара кәсiпкерге берiледi.
Күзет бөлiмшесiне лицензия алғанға дейiн қызметтi жүзеге асыруға тыйым
салынады.
Күзет бөлiмшесiне күзетке байланысы жоқ қызметпен айналысуға, сондай-ақ
үшiншi тұлғаларға - азаматтар мен заңды тұлғаларға күзет қызметiн көрсетуге
тыйым салынады.
Күзет бөлiмшесiнiң күзетшi қызметiн атқаратын қызметкерiне осы Заңның 10-
бабы 4-6-тармақтарының талаптары қолданылады. Күзет бөлiмшесiнiң күзетшi
қызметiн атқаратын қызметкерiнде күзет қызметiн жүзеге асыруға арналған
лицензияның болуы талап етiлмейдi.
Күзет бөлiмшесiн құрған заңды тұлға немесе дара кәсiпкер күзет бөлiмшесiнiң
қызметкерiн өзiнiң қызметтiк мiндеттерiн атқаруы кезiнде оның жеке басын
және күзет бөлiмшесiнiң күзетшiсi екендiгiн куәландыратын белгiленген
үлгiдегi құжатпен қамтамасыз етуге мiндеттi. Күзет бөлiмшесi қызметкерi
құжатының нысаны мен үлгiсiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
2. Ішкі істер органдарының күзет қызметі басқармасының іс-әрекеті және
мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің сипаттамасы
2.1 Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі – Қазақстан
Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ететін күштерге жататын,
Қазақстан Республикасы Президентінің Күзет қызметі мен Қазақстан
Республикасы Республикалық ұланының функцияларын атқаратын және Қазақстан
Республикасының заңнамасымен белгіленген құзырет шегінде күзетілетін
адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі күзет іс-
шараларын жүзеге асыратын, Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей
бағынатын және есеп беретін арнаулы мемлекеттік орган.[23]
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі мемлекеттік мекеменің
ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып табылады, оның нақты және
шартты атаулары, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы
бейнеленген мөрлері, мөртаңбалары, белгіленген үлгідегі мемлекеттік тілдегі
және орыс тіліндегі бланкілері, өзінің рәмізі мен айырым белгілері, туы,
жалауы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шоттары
болады. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі туының, жалауының,
рәмізінің және айырым белгілерінің сипаттамасын Қазақстан Республикасының
Президенті бекітеді.
Күзет іс-шаралары - күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге бағытталған құқықтық, ұйымдастырушылық, жедел-іздестіру
және техникалық шаралардың жиынтығы.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің бастығы күзет іс-
шараларын өткізу жөніндегі республикалық жедел штабтың басшысы болып
табылады.
Күзет іс-шараларын өткізу жөніндегі облыстық, республикалық маңызы бар
қаланың, астананың жедел штабының басшысын Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік күзет қызметінің бастығы күзет іс-шараларын өткізу жөніндегі
республикалық жедел штабтың құрамына кіретін мемлекеттік органдардың немесе
олардың аумақтық органдарының өкілдері қатарынан айқындайды.
Күзетілетін адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі бастығының шешімі бойынша
осы Заңға және Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан
Республикасының Заңына сәйкес терроризмге қарсы операциялар шеңберінде
жүргізіледі.
Күзетілетін адамдар - Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан
Республикасының конституциялық заңд арына және осы Заңға сәйкес Қазақстан
Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі күзетуге жататын адамдар.
Мыналар күзетілетін адамдар болып табылады:
Қазақстан Республикасының Президенті;
Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының төрағасы;
Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің төрағасы;
Қазақстан Республикасының Премьер-министрі;
Республика Президентінің зайыбы (жұбайы) және Президентпен бірге тұратын
басқа да отбасы мүшелері;
Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті - Елбасы;
Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің - Елбасының онымен бірге
тұратын отбасы мүшелері немесе оған еріп жүрушілер;
Қазақстан Республикасының экс-президенті;
тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін Қазақстан
Республикасының лауазымды адамдары;
қауіпсіздігі Қазақстан Республикасының аумағында болуы кезеңінде Қазақстан
Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес қамтамасыз етілетін шет
мемлекеттердің, шет елдер парламенттері мен үкіметтерінің басшылары;
қауіпсіздігі Қазақстан Республикасының аумағында болуы кезеңінде Қазақстан
Республикасы Президентінің немесе оның тапсыруымен Қазақстан Республикасы
Президенті Әкімшілігі Басшысының өкімдері негізінде қамтамасыз етілетін
халықаралық ұйымдардың басшылары мен шет мемлекеттердің өзге де адамдары.
Күзетілетін объектілер - күзетілетін адамдардың болуына арналған үйлер,
құрылыстар мен ғимараттар, сондай-ақ оларға іргелес жатқан аумақ пен су
айдыны.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі күзететін объектілердің
тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзетқызметінің мiндеттерi мыналар:
1) Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің – Елбасының және басқа да
күзетiлетiн адамдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;
2) күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына, құқықтарына,
бостандықтарына, жеке басының қадiр-қасиетiне және меншiгiне қарсы
бағытталған құқық бұзушылықтарды анықтау, олардың алдын алу және жолын
кесу;
3) күзетілетін объектілерде және күзетілетін адамдар болатын басқа да
жерлерде олардың меншігін күзету, қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті
қамтамасыз ету;
4) өз өкілеттіктері шегінде терроризмге қарсы іс-қимылды жүзеге асыру;
5) күзетiлетiн адамдар мен объектiлерге төнетін қатерлердi болжау және
анықтау, олардың алдын алу және залалсыздандыру жөнiндегi жедел шаралар
кешенін жүзеге асыру;
6) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Туының және Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік Елтаңбасының эталондарын күзетуді жүзеге асыру және рәсімдік
және хаттамалық іс-шараларды атқаруға қатысу Мемлекеттік күзет қызметінің
мiндеттерi болып табылады.
Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы
Президентінің актілерінде Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет
қызметінің өзге де мiндеттерi белгіленуі мүмкін.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi жұмысының принциптерi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң жұмысы заңдылық,
гуманизм, адам құқықтары мен кәсiптiк этиканы құрметтеу, дара басшылық
принциптерiне сәйкес құрылады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi өзiнiң алдында тұрған
мiндеттердi басқа мемлекеттiк органдармен, лауазымды адамдармен және
жекелеген азаматтармен өзара бiрлесе отырып шешедi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi жұмысының құқықтық негiзiн
Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң, Қазақстан Республикасының
басқа да нормативтiк құқықтық актiлерi, сондай-ақ Қазақстан Республикасының
халықаралық шарттары құрайды.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiне басшылықты Қазақстан
Республикасының Президентi лауазымға тағайындайтын, лауазымнан босататын
және (немесе) арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен шығаратын
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің бастығы жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің құрылымы мен штат санын
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі бастығының ұсынуы бойынша
Республика Президенті бекітеді.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң мiндетi:
1) күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына, құқықтарына,
бостандықтарына, жеке басының қадiр-қасиетiне және меншiгiне қолсұғатын
құқық бұзушылықтарды болдырмау және олардың жолын кесу; бұлардың ықтимал
жасалуына ықпал ететiн мән-жайларды анықтау және өз құқықтары шегiнде
оларды жою үшiн шаралар қолдану;
2) құқық бұзушылықтардан және жазатайым оқиғалардан зардап шеккен, сондай-
ақ дәрменсiз күйде не денсаулығы мен өмiрiне қауіпті өзге де жағдайда
болатын күзетiлетiн адамдарға көмек көрсету. Күзетiлетiн адамдарға
медициналық қызмет көрсетумен байланысты ұйымдастырушылық мәселелерді
шешуге өз құзыреті шегінде қатысу;
3) күзетiлетiн адамдардың жеке басының қауiпсiздiгiне немесе күзетілетін
объектілерде және олар болатын басқа да жерлерде қоғамдық қауiпсiздiкке
қатер төндiретiн дайындалып жатқан құқық бұзушылықтар мен оқиғалар
жөніндегі мәлiмдеулердi, хабарларды және келiп түсетін өзге де ақпаратты
қабылдап алу, заңнамада көзделген шараларды уақтылы қолдану;
4) күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына, құқықтарына,
бостандықтарына, жеке басының қадiр-қасиетi мен меншiгiне қарсы қылмыстық
құқық бұзушылық жасаған адамдарды анықтау мен iздестiруде құқық қорғау
органдарына жәрдем көрсету;
5) күзетiлетiн адамдардың күзетілетін объектілерде және олар болатын басқа
да жерлерде қоғамдық тәртiппен қауiпсiздiктi қамтамасыз ету;
6) күзетiлетiн адамдардың көлiктiң барлық түрiнде жүрiп-тұру қауiпсiздiгiн
қамтамасыз ету, күзетiлетiн адамдардың жүрiп-тұруы үшiн бөлiнетiн
автомобиль және басқа көлiк құралдарының жүрiс қауiпсiздiгi саласында
қолданылып жүрген белгiленген ережелердi, норм ативтер мен стандарттарды
сақтау және сақталуын бақылау;
7) авариялар, апаттар, өрт, табиғат зiлзалалары және басқа төтенше
жағдайлар кезiнде күзетiлетiн адамдарды құтқару және оларға алғашқы
медициналық көмек көрсету жөнiнде, сондай-ақ күзетiлетiн адамдардың жеке
мүлкiн және күзетiлуге тиiс әрi қараусыз қалған өзге де мүлiктi күзету
жөнiнде шұғыл шаралар қолдану; Қазақстан Республикасы аумағында немесе
жекелеген жерлерде төтенше немесе әскери жағдай енгiзiлген ретте заңға
сәйкес күзетiлетiн адамдарға қатысты осындай жағдайдағы құқықтық
режимнiң қамтамасыз етiлуiне, сондай-ақ эпидемия мен эпизоотия кезiнде
күзетiлетiн адамдарға қатысты карантиндiк шаралар жүргiзiлуiне қатысу;
8) Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентін – Елбасын байланыспен
қамтамасыз етуді, президенттік байланыс жүйелерінің қауіпсіздігін, сондай-
ақ оның ақпараттан оқшау қалуына жол бермеу жөніндегі іс-шаралар кешенін
жүргізуді ұйымдастыру. Президенттік байланыспен қамтамасыз ету жөніндегі
өзара іс-қимылды ұйымдастыру тәртібі мемлекеттік органдар мен ұйымдардың
бірлескен бұйрықтарымен айқындалады;
9) азаматтарға, кәсiпорындарға, ұйымдар мен мекемелерге олардың байланыс
құралдарын, көлiгi мен үй-жайларын қызмет мақсатында пайдалануға байланысты
келтiрiлген зиянды белгiленген тәртiппен өтеу.[
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiне өзiне жүктелген
мiндеттердi орындауы үшiн мынадай құқықтар берiледi:
1) күзетілетін объектілерге кіру (көлікпен кіру) кезінде және олардан шығу
(көлікпен шығу) кезінде азаматтарды (күзетілетін адамдарды қоспағанда) жеке
жете тексеру, олардың алып жүрген заттарын жете тексеру, көлік құралдарын
және олармен алып өтетін заттарды, оның ішінде техникалық құралдар
қолданыла отырып жете тексеру жүргізу. Күзетілетін объектілерге заттар мен
заттектерді алып өтуге тыйым салу. Күзетілетін объектілерге алып өтуге
тыйым салынған заттар мен заттектердің тізбесін Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік күзет қызметінің бастығы айқындайды;
1-1) Күзет іс-шараларын жүргізу кезінде фактілер мен оқиғаларды суретке
түсіруді, дыбысжазбаны, кино және бейне түсірілімді жүзеге асыру.
2) күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына, құқығына, бостандығына,
жеке басының қадiр-қасиетi мен меншiгiне қол сұғатын құқық бұзушылықтың
жасалуына итермелейтiн жағдаяттарды жою жөнiнде ұсыныстар және (немесе)
нұсқамалар енгiзу;
2-1) жеке және заңды тұлғаларды тексеруді және оларды күзетілетін адамдар
мен объектілерді күзету және оларға қызмет көрсету жөніндегі жұмысқа
жіберуді жүзеге асыру;
2-2) терроризмге қарсы операцияға қатысу және терроризмге қарсы операцияның
құқықтық режимін қамтамасыз ету кезінде Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы
Қазақстан Республикасының Заңында көзделген шараларды және уақытша
шектеулерді қолдану;
2-3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгілен ген өкілеттіктер шегінде
анықтау жүргізу;
3) ұйымдардың, әскери құрамалардың қызметтiк үй-жайларын, сондай-ақ
азаматтардың тұрғын және басқа үй-жайларын, олардың көлiк, байланыс
құралдарын және өзге мүлкiн уағдаластық негiзде пайдалану;
4) белгiленген тәртiппен мемлекеттік органдардан меншiк нысанына қарамастан
ұйымдардан және әскери құрамалардан өзiне жүктелген мiндеттi орындауға
қажеттi ақпаратты сұрату және алдырту;
5) күзетілетін адамдар келуге арналған үйлерде, құрылыстарда, ғимараттарда,
оларға іргелес жатқан аумақтарда, сондай-ақ күзетілетін объектілерде
санитариялық-гигиеналық, экологиялық, радиациялық, биологиялық, химиялық
және эпидемияға қарсы бақылауды ұйымдастыру және жүзеге асыру;
5-1) күзетілетін адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, күзетілетін
объектілерді күзету және қорғау бойынша жауынгерлік кезекшілікті
ұйымдастыру және атқару, күзет іс-шараларын ұйымдастыру және өткізу
тәртібін, сондай-ақ күзет іс-шараларына қатыстыруға тартылатын күштер мен
құралдардың құрамын мемлекеттік органдармен келісім бойынша айқындау;
6) өз қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;
7) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң арнайы даярлықтан
өткен қызметкерлерiне табель қаруы мен арнаулы құралдар сақтауына, тағынып
жүруiне рұқсат беру;
8) күзет шараларын ұйымдастыру мен жүргiзу үшiн қызметкерлерiн
Республикадан тыс жерлерге iссапарға жiберу;
9) Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi, Iшкi iстер министрлiгi,
Ұлттық қауiпсiздiк комитетi қарауындағы оқу орындары мен ғылыми-зерттеу
мекемелерiнде, сондай-ақ басқа мемлекеттердiң оқу орындарында, соның iшiнде
арнаулы оқу орындарында уағдаластық негiзде кадрлар даярлау мен
бiлiктiлiгiн арттыруды жүзеге асыру;
9-1) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің, Қарулы
Күштерінің, басқа әскерлері мен әскери құралымдарының, құқық қорғау және
арнаулы мемлекеттік органдарының, сондай-ақ халықаралық шарттарға сәйкес
шет мемлекеттердің арнаулы қызметтерінің қызметкерлері мен әскери
қызметшілерін қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында оқытуды, даярлауды
және қайта даярлауды жүзеге асыру;
10) баланста тұрған объектiлердi пайдалану мен оларға техникалық күтiмдi
қамтамасыз ету, бұларды санитарлық-гигиеналық, экологиялық және эпидемияға
қарсы бақылауды ұйымдастыру;
10-1) Мемлекеттік күзет қызметінің орналасу орнынан тыс жерде уәкілетті
органда есептік тіркеуге жатпайтын айрықшаланған бөлімшелер құру;
11) күзетiлетiн адамдардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуде сiңiрген еңбегi
үшiн азаматтарды ынталандыру, оларды заңдарда белгiленген тәртiппен
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк наградаларына ұсыну;
12) Қазақстан Республикасының азаматтарын ерiктiлiк негiзiнде Қазақстан
Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң штаттан тыс қызметкерлерi ретiнде
қызметке тарту;
13) күзет іс-шараларына қатысу үшін қажет болғанда ішкі істер органдарының,
арнаулы мемлекеттік органдардың, сондай-ақ басқа да мемлекеттік органдардың
күштерi мен құралдарын тарту. Мемлекеттік органдарды күзет іс-шараларына
қатысуға тарту тәртібі бірлескен нормативтік құқықтық актілермен
бекітіледі.
Күзетiлетiн адамдарының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мәселелерiн шешуде
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiн ұйымдастырушы әрi
үйлестiрушi орган болып табылады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерінің және
әскери қызметшілерінің қаруды, арнаулы құралдар тағынып жүруге, сақтау мен
қолдануға, сондай-ақ күш жұмсауға құқығы бар. Олар арнаулы дайындықтан
өтуге, күш жұмсауға, арнаулы құралдар мен қаруды қолдануға байланысты
жағдайларда iс-әрекетке жарамдылығы жөнiнен әлсiн-әлi тексеруден өтiп
тұруға мiндеттi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң қызметкері және әскери
қызметшісі, егер қорғанысы күзетiлетiн адамдарға, күзетілетін объектiлерге
немесе Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерінiң
(әскери қызметшісінің) өз басына төнген қатердiң сипаты мен қаупiне сәйкес
келсе, заңда көзделген жағдайларда күш жұмсауына, арнайы құралдарды, қару
мен жауынгерлiк техниканы қолдануына байланысты келтiрген моральдық,
материалдық залал мен дене жарақаты үшiн жауап бермейдi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерінiң және
(немесе) әскери қызметшілерінің өкiлеттiгiн асыра пайдаланып күш жұмсауы,
арнаулы құралдар мен қаруды қолдануы заңда белгiленген жауаптылыққа әкелiп
соғады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерiнiң және
әскери қызметшілерінің күзетiлетiн адамдардың өмiрiне, денсаулығына,
құқығына, бостандығына, жеке басының қадiр-қасиетiне және меншiгiне қауiп
төндiретiн қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтардың жолын кесу,
оларды жасаған адамдарды ұстау, заңды талаптарға қарсы әрекеттердi жою
үшiн, егер күш жұмсалмайтын әдiстер Қазақстан Республикасы Мемлекеттік
күзет қызметiне жүктелген мiндеттердiң орындалуын қамтамасыз етпейтiн
болса, күш жұмсауға, соның iшiнде күрестiң әскери тәсiлдерiн де қолдануға
құқығы бар.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерiнiң және
әскери қызметшілерінің өздерi жарақтанған арнаулы құралдарды мынадай
жағдайларда қолдануға құқығы бар:
1) күзетiлетiн адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн;
2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi күзететiн үйлерге,
ғимараттарға, үй-жайларға, басқа да объектiлерге және көлiк құралдарына
жасалған шабуылды тойтару үшiн, сол сияқты бұл объектiлер мен құралдар
басып алынған жағдайда оларды босату үшiн;
3) атыс қаруын немесе суық қаруды, оқ-дәрiнi, жарылғыш, уыты күштi химиялық
және улы заттарды заңсыз ұстап жүрген адамдарды қарусыздандыру үшiн;
4) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң қызметкерлерiне,
әскери қызметшілеріне, олардың отбасы мүшелерiне не Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік күзет қызметі күзет шараларын қамтамасыз етуге тартқан басқа
адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн;
5) құқық бұзушыларды, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң
қызметкерлерiне немесе құқық қорғау органдарының қызметкерлерiне, әскери
қызметшілеріне қарсылық көрсеткен немесе өздерiне жүктелген қызмет
мiндеттерiн жүзеге асыруына қасақана кедергi келтiрген адамдарды ұстау
үшiн;
6) кепiлге алынған адамдарды босату, күзетiлетiн адамдардың өмiрiне,
денсаулығына, құқығына, бостандығына, жеке басының қадiр-қасиетi мен
меншiгiне және объектілерге қауiп төндiретiн жаппай тәртiпсiздiктердi,
топтық әрекеттердi тыйып тастау үшiн;
7) егер күзетiлетiн адамдарға төнген анық қатерге басқа тәсiлдермен жол
бермеу мүмкiн болмаса, жүргiзушiсi Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет
қызметi қызметкерінiң және (немесе) әскери қызметшісінің талабын
орындамаған көлiк құралын тоқтату үшiн.
Күзетiлетiн адам тұрған жаққа қарай, сондай-ақ жүктiлiгi бiлiнiп тұрған
әйелдерге, мүгедектiгi айқын көрiнiп тұрған адамдарға және жас балаларға
қатысты, олар күзетiлетiн адамдардың өмiрi мен денсаулығына қатер
төндiретiн шабуыл жасаған, топталып шабуыл жасаған не қарулы қарсылық
көрсеткен жағдайлардан басқа кезде, арнаулы құралдарды қолдануға тыйым
салынады.[18]
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметiнiң жарағындағы арнаулы
құралдар тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерiнiң, әскери
қызметшілерінің қару мен жауынгерлiк техниканы соңғы шара ретiнде мынадай
жағдайларда қолдануға құқығы бар:
1) күзетiлетiн адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн;
2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi күзететiн үйлерге,
ғимараттарға, үй-жайлар мен басқа да объектiлерге және көлiк құралдарына
жасалған шабуылды тойтару үшiн;
3) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметi қызметкерлерiне, әскери
қызметшілеріне, олардың отбасы мүшелерiне, сондай-ақ осы орган күзет
шараларын қамтамасыз ету үшiн тартқан басқа да адамдарға жасалған шабуылды
тойтару үшiн;
4) азаматтарды қылмыстық қол сұғушылықтан қорғау, сондай-ақ кепiлге алынған
адамдарды, басып алынған күзетiлетiн объектiлердi, ғимараттарды және
арнаулы жүктердi босату үшiн;
5) қылмыстық құқық бұзушылық жасау кезiнде не тiкелей қылмыс жасағаннан
кейiн үстiнен түскен, қарулы қарсылық көрсеткен адамдарды, сондай-ақ қаруын
тапсыру туралы заңды талапты орындаудан ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz