Алматы қаласына шолу экскурсиясы» бойынша туристік-экскурсиялық маршрутты өңдеу

Пән: Тау-кен ісі
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

«Т. РЫСҚҰЛОВ ат. ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ» АҚ

« Әлеуметтік қызмет және бизнес» факультеті

«Туризм» кафедрасы

«Экскурсиятану» пәні бойынша

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Алматы қаласына шолу экскурсиясы» бойынша туристік-экскурсиялық маршрутты өңдеу

Орындаған:

3 курс студенті, 341 топ Рахимова А.

Студенттің қолы

Тексерген:

Сайдуллаев С. З.

Ғылыми жетекшінің қолы

Алматы, 2013

Мазмұны

Бет.

: Кіріспе

Бет.: 3

Бет.:

: 1

: Экскурсиятанудың негізгі теориялық аспектілері

Бет.:

: 1. 1

: Экскурсия қызметінің тарихы

Бет.: 6

: 1. 2

: Экскурсия және оның мәні мен мазмұны

Бет.: 7

: 1. 3

: Қазақстан Республикасындағы экскурсия қызметі

Бет.: 11

Бет.:

: 2

: «Алматы- әсем қала» бойынша экскурсияның технологиялық құжаттары

Бет.: 13

: 2. 1

: «Алматы- әсем қала» бойынша экскурсияның кіріспесі

Бет.: 14

: 2. 2

: «Алматы- әсем қала» бойынша экскурсия маршрутының технологиялық картасы мен схемасы

Бет.: 16

: 2. 3

: «Алматы- әсем қала» бойынша экскурсияның қорытындысы

Бет.: 21

: 2. 4

: «Алматы- әсем қала» бойынша экскурсияның бақылау мәтіні

Бет.: 22

Бет.:

: Қорытынды

Бет.: 38

: Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Бет.: 40

Кіріспе

Экскурсиятанудың негізі- экскурсияның ерекшеліктері мен заңдылықтарын көрсететін экскурсиондық теория. Экскурсиондық теорияның енгізілуі- он мыңдаған экскурсия жетекшілері мен методистердің танымдық орындарда практиканы іске асырудың нәтижесі арқылы іске асты. Экскурсиондық методика экскурсияның бір бөлігі ретінде, экскурсияның бір қатар ережелері мен талаптарын, экскурсия жүргізудің методикалық дайындығын үйретеді.

Курстық жұмыстың өзектілігі: экскурсиялық іс- халық арасындағы мәдени- танымдық жұмыстың маңызды бөлігі. Экскурсиондық істің пайда болғанына жұз жылдан аса уақыт болды, бірақ шарықтап дамыған кезі өткен ғасырдың 1970-1980 жылдары. Бұған куә ретінде- мыңдаған адамдардың экскурсияға қатысуы, он мыңдаған экскурсиялық тақырыптар, экскурсия жетекшілерінің тобы, мыңдаған ұйымдар, экскурсия теориясы мен методикасының дамуын атап өтуге болады.

Қазақстанға деген қызығушылық шетелде де артып келеді. Кіріс және ішкі туризмді ұйымдастыру бойынша турфирмалардың белсендігі артып келеді. Егер 2000 жылы кіріс және ішкі туризммен шамамен 20 фирма айналысса, қазіргі уақытта олардың саны 50-ге жетті.

Әлемнің көптеген елдерінде туризм берілген елдің тарихымен, мәдениетімен, салт-дәстүрлерімен, рухани және діни құндылықтарымен және халқымен таныстыратын жүйе ретінде дамып, және қазынаға табыс түсіреді. Туризм маңызды кіріс мақаласынан өзге, мемлекеттің, оның әлемдік ұйымдар алдында және қатардағы азаматтардың алдында престижін нығайтуға арналған күшті факторлардың бірі.

Әрбір туристік кәсіпорын арсеналында экскурсияның бірнеше түрі болу керек: туристерді жергілікті мақтанышты орындармен, салт-дәстүрімен және әдет-ғұрпымен таныстыру үшін тақырыптық және шолу экскурсия қолданылады.

Берілген экскурсияны құрастыру үшін интернет жүйесінің әртүрлі сайттарын жіне осы пәнге негіз болатын оқулықтарды пайдаландым.

Бұл экскурсияның мақсаты - біздің экскурсиямыз арнайы жастар аудиториясына жасалғандықтан, жастар арасында қалаға деген махаббатын оятып, студенттердің дүниетанымын кеңейту. Сонымен қатар экскурсанттарды қаланың көрікті орындарымен, сәулет өнерімен және мәдени-тарихи ескеткіштермен таныстыру болып табылады.

Алматы қаласы дамыған мәдени инфрақұрылымға, мамандандырылған кадр әлеуетіне ие - еліміздің мәдениет пен өнер кадрларын даярлау жүйесін қамтамасыз ететін жетекші театр - сурет, музей және кітапхана ұйымдары, оқу орындары. Қалада барлығы 270 меншік құқығы бар түрлі ұйымдар, оның ішінде 15 театр, 31 мұражай, көркем галереялар және көрме залдары, 30-дан астам концерттік - ойын-сауық ұйымдары мен ұжымдары, 32 республикалық, қалалық кітапханалар, 30 ұлттық мәдени орталықтар жұмыс істейді.

Мегаполистің аумағы 7 ауданға бөлінген. Республика алаңындағы қалалық әкімшілік Бостандық ауданында орналасқан. Оны Оңтүстік астананың ғылым - білім орталығы деп атауға болады. Жиырма алты оқу орны бар. Табиғаттың ең әсем бөліктерін қамтыған, тамаша табиғатпен таныса аламыз. Ең алдымен өзіміздің әсем қала Алматыға келейік:

Қазақ ССР астанасы Алматы, Іле бойы жазығы оңтүстігін ала Тянь Шань таулы сілемдерінің солтүстігінде орналасқан. Республика жерінің оңтүстік шығыс бөлігіндегі Іле Алатауының солтүстік беткей баурайында, теңіз деңгейінен 700-900 метр жоғары. Үлкен және кіші Алматы өзендері аңғарында жайласқан. Солтүстік жағында ұала территориясы сәл еңістеу жазыққа ұласады. Атырабының алты жүз метрден жоғары орналасқан атырабы қалың ағаш өскен шұрайлы алқап.

Алматыда 179 жылжымайтын ескерткіш - 99 сәулеттік, 52 - монументалдық өнердің, 28 - археология ескерткіштері бар. Мәдени құндылықты құрайтын обьектілерді анықтау, мемлекеттік есепке алу жұмыстары жүргізіліп жатыр, соңғы екі жылда тарих пен мәдениеттің 33 ескерткішіне жөндеу жұмыстары жүргізілді.

Қалада технопарк, бизнес-инкубаторлар бар, 2006 жылдан бастап аймақтық қаржы орталығы жұмыс істейді, «Алатау» Ақпараттық технологиялар паркі даму үстінде. Ән және би ұжымдары, қазақ, орыс және басқа да ұлттық театрлардың талантты актерлары, ақындар, суретшілер мен жазушылар еліміздің мәдениетін байытуда

Қазақстан Азия мен Еуропаның ірі елдерін қосып жатқан тоқсан жолдың торабында, Еуразияның нақ ортасында орналасқан. Мұндай географиялық жағынан жақсы орналасуы халықаралық туристік байланыстарды дамытуға қолайлы жағдай туғызады.

Соңғы жылдары туристік бағыттардағы Қазақстанға деген қызығушылық бүкіл әлемде айтарлықтай өсті, тиісінше жергілікті туроператорлар ұсынатын, саяхатшылар санын барынша көп тартуға бағытталған туристік қызметтер аясы да жылдан жылға кеңейе түсуде. Осы фактіні ескере отырып, республикада ең алдымен танымдық, белсенді, сауықтық және экологиялық туризм секілді туристік бағыттар дамуда.

Бүгінгі күндері Қазақстан туризмнің барлық түрін - танымдық, сауықтық, сауықтық, этникалық, экологиялық және басқа да түрлерін ұсынады. Туристер үшін Қазақстанның барлық аумағы бойынша саяхаттардың көптеген бағыттары ұсынылады. Қазақстан - бірегей табиғи қорықтарға, сумен емдеу орындарына, архитектуралық және тарихи ескерткіштерге бай.

Сонымен қатар Қазақстанда Германия, Англия, Жапония, Корея, Қытайдан келген туристер көп. Оңтүстік астананың қонақтары үшін күрделілігі әр түрлі деңгейдегі тау экспонаттары, шөл даламен авто-трекингтер, өзендермен рафтингтер, жаяу және атпен серуендеу, альпинизм жартаспен өрмелеу, табиғи жерлердегі аңшылық пен балық аулау, қарапайым адамдардың аяғы жете бермейтін ғажайып пейзаждарды суретке түсіру секілді қызметтер ұсынылады. Шетелдік қонақтарға сондай-ақ Алматыны, Медеуді, Горельниктегі кемпингке кіре отырып «Шымбұлақ» тау шаңғысы базасын шолу экскурсиялары ұсынылады. Соңғы уақытта экологиялық туризм дами түсуде, табиғаттағы тек қарапайым демалу емес. Мұндай бағыттардағы ең маңызды нәрсе - тірі пейзаждардан рахат алу, болған жерлер туралы білім алу, жергілікті халықтың әдет- ғұрыптарымен танысу және сонымен қатар адамзаттың флора мен фаунаға қол сұғуынан болған теріс салдарларды барынша азайтуға тырысу. Демалудың мұндай түрінің тағы бір ерекшелігі жергілікті тұрғындардың оған қатысуы және туристік қызметтен кіріс алуы, бұл олар үшін табиғатты қорғауға деген экономикалық талпынысын арттырады. Қазақстанда қазіргі кезде он үшке жуық экосайт бар және бірнешеуі әзірлену барысында.

Қала басшылығы мен халқы Алматының жаңа болашағын сырттан келетін туристік бизнесті дамытумен де байланысады. Мамандардың ойынша, Алматының коммуникациялық меншігіне берілген «Медеу» биік таулы кешені, «Шымбұлақ» және « Алматау» спорт базалары туристер тарту үшін болашағы зор жерлер. Дәл осы жерде шетелдік инвестициялар тарту есебінен халықаралық стандарттарға сай келетін туристік бизнестің инфрақұрылымын дамыту жоспарлануда.

Шетелдік инвесторлар Іле Алатауы және Алтай тауларының қойнауларына қонақүйлер, тау шаңғысы курорттарын орналастыруға үлкен қызығушылық танытуда. Қапшағай қаласында және Шортанды - Бурабай курортты аймағында дамыған сауық - сайран индустриясы бар тартымды туристік орталықтар салу, Ұлы Жібек Жолының Қазақстандағы бөлігі - Түркістанда мәдени танымдық туризмді дамыту инвестициялаудағы басым бағыттар болып табылады.

Жетісу - берекелі туристік өлке екендігін атап өткен жөн, мұнда әлемнің ең үздік деген жобалары деңгейінде жұмыстар қолға алынып, іске асырыла бастады. Бұл - жаңа Шымбұлақ, жаңа Іле, тағы басқалары.

Іле Алатауы Тянь -Шань тау елінің солтүстігінде орналасқан «Алатау» деп оны қазақтардың көшпелі тайпалары атап кеткен (аударғанда «ала тау» дегенді білдіреді) . Іле Алатауы табиғатының әр түрлі тіршілік көзін бейнелеуімен де ғажап. Түрлі аймақтардың айрықша бөлініп жатуы парктің ерекшелігі болып табылады. Бірнеше сағаттардың ішінде сайын даладан бастап биік тауға дейін аралап шығуға болады.

Экскурсиятанудың негізгі теориялық аспектілеріЭкскурсия қызметінің тарихы

Экскурсия пәні оқу үрдісіне Батыс Европа және Ресей оқытушылары арқылы ХVIII-ХІХ ғасырларда енгізілді. 1910 жылы Мәскеуде «Орталық экскурсиялық комиссия» құрылды оқушылар мен оқытушыларға қызмет көрсету үшін. Совет үкіметі экскурсияны оқу үрдісінде ең қажет элементі деп қарастырды. 1918 жылы Мәскеуде «Орталық оқушылар экскурсиялық бюро» құрылды. Экскурсиялар туризмде мәдени-танымдық түрі ретінде, құрама бөлігі ретінде 20-жылдардың сонымен 30-жылдардың басында өрлей бастады. 1928 жылы «Советский турист» АҚ құрылды, 1930 жылы «Бүкіл советтік пролетарлық туризм және экскурсия еркін қоғамы» (ОПТЭ) болып өзгертілді. Көптеген қалаларда «Норкампросаның» эксурсиялық-туристік орталықтары ашылды. 1936 жылы бастап туризм және экскурсияны дамыту төрағалығын ВЦСПС және оның өкілдігіне иық артылды.

«Экскурсия» - латын тілінен аударғанда «серуендеу» деген мағынаны білдіреді. Экскурсия - жеке тұлғаның уақытша болатын елдегі (жердегі) туристік ресурстарды танымдық мақсатта жиырма төрт сағаттан аспайтын уақытқа барып көруі [1] .

Экскурсиялық іс - халық арасында мәдени- ағарту жұмысының маңызды белгісі. Оның тарихы жалпы 100 жылдан асқанымен, ең дамыған кезі өткен ғасырдың 70-80 жылдары. Экскурсия білім алудың негізгі формасы. Сондықтан экскурсия өткізген уақыты бойынша емес, тақырыбы бойынша жүйеленген. Экскурсияның бірнеше түрлері бар. Олар: тарихи, кәсіптік, табиғи, архитектуралық, әдеби және т. б. .

Алғашқы экскурсияға себепші болған өткен ғасырлардың қоғамдық өмірі. Сол кезде жиі діни, әулие жерлерге қажылық жасаумен байланысты болды. Жалпы айтқанда, экскурсиялар мемлекеттің түрлі кезеңдерінде әр түрлі функцияларды атқарған. Ол ғасырдың қызығушылығына байланысты болған.

Экскурсиятанудың пән ретінде дамуы Совет Одағында педагогика, өлкетану, мұражайтану, туризмнің дамуымен тығыз байланысты болды. Өткен ғасырлардың белгілі мұғалімдері экскурсияны оқу процесінің белсенді түрі деп санаған. Сондықтан экскурсия алғашында мектептерге енгізілген. Табиғатқа шығу, айналамен танысуда экскурсияның маңызы зор. Кейіннен оқу экскурсияларымен қатар оқудан тыс экскурсиялар пайда бола бастады. Бірақ олар алғашында өте аз, тек қана бай адамдардың қолына жеткен. Олар сол кезде Крымға, Кавказға, шет ел курорттарына саяхат жасаған.

Экскурсия кезінде білім алу мақсаты XVIIIғ алдыңғы қатардағы прогрессивті адамдар қойған. Ол үшін түрлі қоғамдық бірлестіктер құрып, қаржы мәселелерін ірі демеуші арқылы шешкен.

«Экскурсия» сөзі латын тілінен пайда болған. Орыс тіліне XIXғ енгізген. Басында бұл сөз «әскери шапшаңдық», кейіннен «серуенге шығу», «жорық» деп белгіленген [2] .

Экскурсия және оның мәні мен мазмұны

Экскурсия дегеніміз латын тілінен аударғанда серуендеу деген мағынаны білдіреді.

Экскурсияның уақыт бойынша ұзақтығы. Экскурсия 1 сағаттан 24 сағатқа дейін созылады, 1 сағат = 45 минуттан есептелінеді.

Экскурсанттардың болуы. Экскурсанттардың саны 1-ден 70-ке дейін болады. Экскурсовод - уақытша болатын елдегі ресурстармен таныстыру жөніндегі туристерге экскурсиялық ақпараттық, ұйымдық қызмет көрсетуге лайықты біліктілігі бар кәсіби даярланған жеке тұлға.

Экскурсант - бір жерге, елді мекенге немесе аймаққа, сол жердегі басқа елге туризм мақсатында жиырма төрт сағаттан аспайтын уақытқа уақытша келген жеке тұлға.

Экскурсия маршруты тақырыпты толығымен ашатын және экскурсиондық топты алып журуге көмектесетін ең оңай жол. Маршрут берілген экскурсияда көрсетілуі керек объектілердің реттілігіне, аялдамалар санына, экскурсанттардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты ыңғайластырып жасалады. Маршруттың басты міндеттерінің бірі - тақырыптың барынша толық ашылуына әсер ету.

Маршрут құрастырушы маршрутты құрастыру барысында ескеру керек негізгі талаптар - объектілерді көрсетуді логикалық реттілікпен ұйымдастыру және тақырыпты ашу үшін экскурсанттарға ыңғайлы көрініс негізін қамтамасыз ету. Экскурсиондық мекемелер тәжірибесінде маршрут құрудың үш тәсілі бар: хронологиялық, тақырыптық, тақырыптық-хронологиялық. Хронологиялық маршрутты құрастырудың мысалы ретінде ұлы тұлғалардың өміріне арналған экскурсияларды айтуға болады. Ал тақырыптық тәсілде экскурсия құрастыру қала өміріндегі белгілі бір тақырыпты ашуға бағытталады [3] .

Экскурсияда көрсету тәсілдері объекті бақылауды жеңілдетеді. Экскурсияның объектінің ерекшелігін көрсетеді және объектіні бірнеше бөліктерге бөлініп көрсете алады.

Көрсету тәсілдері 7 түрге бөлінеді:

- Экскурсиондық объектті алдын ала көрсету. Бұл тәсіл экскурсанттар оъектінің қасында тұрғанда қолданылады. Алдын ала тәсілі қарастырып жатқан объектің тарихын сонымен байланысты тарихи оқиғаларды қарастырады. Алдын ала көсету тәсілі экскурсиондық объектке баға береді. Егер де экскурсиондық объект табиғи ескерткіш болса, қоршаған ортаға баға беріледі. Экскурсанттар бұл тәсілде өздері экскурсоводтың көмегінсіз объектіні қарастыра алады. Алдын ала көрсету тәсілінде объектіні көрсету, ақпарат берілумен бірге жүргізіледі.

- Панарама тәсілі. Бұл тәсілде экскурсанттар объекттерді биіктіктен көруге мүмкіндігі бар. Панарама тәсілін қолданған кезде экскурсанттар бір ғана объектті емес, бірнеше объектілерді қарастырады. Экскурсовод панарама тәсілінің көмегімен көптеген объектің ішінде жүргізіп жатқан экскурсияға байланысты объекті таңдап алып, экскурсанттарға көрсетеді.

- Реконстукция тәсілі. Экскурсиялық объектілер экскурсовод алғашқы түрін сөзбен айтып жеткізеді. Бұл тәсіл ескерткіштерді, ғимараттарды және мекемелерді көрсетке кезде қолданылады. Экскусовод объектіні көрсету алдында өзі сол объект туралы толық мәліметтерді жинап алу керек. Ғимараттарды көрсеткен кезде объектілердің сақталған бөліктерін көрсетіп, жетіспеген бөлігін сөзбен айтып жеткізеді. Егер объект толығымен жойылғанда экскурсовод порфелінің көмегімен объектіні көрсетеді. Егерде ескерткіштер, ғимараттар және туристік объектілер толығымен жойылса экскурсовод объектілердің ежелгі көрінісін экскурсанттарға айтып жеткізеді.

- Монтаж тәсілі. Бұл тәсіл реканструкция тәсіліне ұқсап келеді. Монтаж тәсілінің көмегімен экскурсовод бір объектіні көрсеткенде сол объект туралы толық мәліметтерді береді.

- Локализация тәсілі. Бұл тәсілдің көмегімен туристердің назарын бір объектіге немесе сол объектінің бір бөлігіне көңіл аударады.

- Обстрагирование тәсілі. Обстрагирование тәсілдерін қолданып экскурсовод объектінің бөліктерін экскурсанттардың ойында мысалы ретінде келтіреді. Бұл тәсілдің көмегімен экскурсовод объектінің керек емес бөліктерін көрсетпей тек қана экскурсияның тақырыбын ашуға көмектесетін бөліктерін көрсетеді.

- Салыстыру тәсілінде экскурсовод бір объектіні басқа бір объектімен салыстырып, экскурсанттарға ерекшелігін айтып береді [4] .

Бизнес жоспар - экскурсиялық жұмыстың негізгі құжаты. Бизнес жоспарды экскурсияның жаңа тақырыптары экскурсияға берілген уақыты және әртүрлі нұсқаулар қарастырылады. Бизнес жоспарды жазу үшін туристік нарықты зерттеу керек. Туристік нарық зерттелген соң фирманың меңгерушісі бұйрық шығарады. Бұл бұйрықта туристік фирманың қызметшілеріне жаңа экскурсияның дайындалу уақыты, мақсаты және экскурсияға жауапты адамдар тағайындайды.

Жаңа экскурсияның мақсаты мен міндеттері анықталады. Экскурсияның негізгі мақсаты туристерді археологиялық, архитектуралық, тарихи, мәдени және әдеби ақпараттармен таныстыру. Әрбір экскурсиондық ұйымның негізгі мақсаты табыс. Сондықтан әрбір экскурсия танымды ақпаратты және табысты болуы керек. Осы мақсаттарға жету үшін келесі міндеттерді атқару керек:

экскурсанттарды туған аумақтың табиғатымен, тарихымен және архитектурасымен таныстыру керек;
экскурсияның мақсатына жету және экскурсияның тақырыбын ашып жеткізу;

Экскурсияның тақырыбы мен атын таңдап алу. Қазіргі кезде экскурсияның тақырыбын таңдап алу келесі талаптардан тұрады:

потенциялдық сұраныс;
нақты экскурсия.

Тақырып бірнеше тақырыпшаларға бөлінеді. Экскурсияның аты экскурсияның тақырыбына байланысты болу керек.

Экскурсиондық объектілерді таңдау. Экскурсияның объектілері келесі түрлерге бөлінеді:

- тарихи;

- табиғи;

- археологиялық;

- архитектуралық;

- мәдени;

- құжаттық.

Экскурсиялық объектілердің классификациясы:

Мазмұны бойынша - экскурсиондық объектілер бір жоспарлы және көп жоспарлы болып екі түрге бөлінеді.

Функциондық қызметі бойынша - экскурсиондық объектілер негізгі, қосымша болып екіге бөлінеді.

Сақталу дәрежесі бойынша - экскурсияның объектілері келесі түрлерге бөлінеді:

толық сақталған;
өзгерістерге ұшыраған;
жоғалтылған объектілер.

Экскурсиялық объектілерді таңдап алу принциптері . Объект атақты, данқты, көрнекті болуы керек. Сонымен бірге танымды мәнерлі, орналасу орны бойынша, уақыты бойынша ыңғайлы болу керек.

Жол ақпарат дайындаудағы негізгі пунктер:

жол ақпараттың мақсаты мен міндеттерін таңдалуы;
тақырыпты анықтау;
экскурсияға қажетті әдебиеттерді зерттеу;
экскурсия барысында көрсетілетін объектілерді таңдау;
экскурсовод портфелін толықтыру;
экскурсияны жүргізу техникасы;
көрсету және айтыпберу әдістемелерін таңдау;
экскурсоводтың индивидуалды текстін дайындау;
экскурсиондық ақпаратты қорғау;
жол ақпаратты бекіту.

Жол ақпаратты дайындауға қажетті құжаттар:

Тақырып бойынша әдебиеттер тізімі экскурсия бойынша қолданылатын барлық кітаптардың, газет журналдардың тізімі болуы керек.

Объектінің құжаты қарастырылып жатқан зерттеу объектіге толық сипаттама беретін мәліметтер объекттің құжатын жазған кезде келесідей мәселелер қарастырады:

объектінің түрі;
атауы;
объектке байланысты оқиғалар;
қысқаша сипаттамалар;
авторы;
орналасу уақыты;
экскурсияның бақылау тексті экскурсияның тақырыбы, сұрақтары толығымен ашылып жазылады;
индивидуалды текст - бақылау текстінен алынады, яғни мұнда экскурсовод өзі үшін қысқаша мәліметтерді түртіп алады;
маршруттың схемасы - онда экскурсияның басталуы және аяқталу орны туралы, объекттің орналасуы, аялдамалар көрсетіледі;
экскурсияның портфелі ішінде: экскурсия тақырыбына байланысты суреттер, құжаттар, кестелер, схемалар, карталар, т. б. ;
әдістемелік қабылдаулар көрсету және айтып беру әдістері;
жол ақпаратқа қажетті мәліметтер (газет-журналдар, кестелер, мақалалар) ;
экскурсоводтың тізімі - қарастырып жатқан экскурсияны жүргізе алатын экскурсияның тізімі [5] .

Жаңа экскурсияны дайындау.

Бизнес-жоспар. Бизнес-жоспар - экскурсиялық жұмыстың негізгі құжаты. Бизнес- жоспарда экскурсияның жаңа тақырыбы, экскурсияға берілген уақыт және әртүрлі нұсқаулар қарастырылады. Бизнес-жоспарды жазу үшін туристік нарықты зерттеу керек. Туристік нарық зерттелгеннен соң фирманың меңгерушісі бұйрық шығарады. Бұл бұйрықта туристік фирманың қызметкерлеріне жаңа экскурсияның орындалу уақыты, мақсаты және экскурсияға жауапты адамды тағайындайды. Жаңа экскурсияны жасайтын адам анықталған соң экскурсоводтар тақырыбы бойынша мәліметтер жинайды. Экскурсияда көрсетілетін объектілерді таңдайды және экскурсиның маршрутын қарастырады.
Жаңа экскурсияның мақсаты және міндеттері анықталады. Экскурсияның негізгі мақсаты - туристерді археологиялық, архитектуралық, тарихи, мәдени, әдеби ақпараттармен таныстыру. Әрбір экскурсиондық ұйымның негізгі мақсаты - табыс. Сондықтан әрбір экскурсия ақпараттық, танымдық және табысты болу керек.
Экскурсияның тақырыбы мен атын таңдап алу. Қазіргі кезде экскурсиның тақырыбын таңдап алуға бірнеше талап қойылады:

потенциалдық сұраныс;
нақты экскурсия.

Тақырып бірнеше тақырыпшаларға бөлінеді. Экскурсияның аты экскурсияның тақырыбына байланысты болуы керек.

4. Экскурсияға қажетті ақпаратты таңдап алу. Экскурсияға қажетті ақпаратар екі түрге бөлінеді:

негізгі;
қосымша.

Экскурсияға қажетті ақпараттарды кітапханалардан, музейлерден, газет-журналдардан, архивтен, интернеттен ашуға болады.

5. Экскурсиондық объектілерлі таңдау. Экскурсиондық объектілер келесі түрлерге бөлінеді:

тарихи;
табиғи;
археологиялық;
архитектуралық;
мәдени және т. б [6] .

Экскурсиондық объектілер классификациясы:

1) мазмұны бойынша экскурсиондық объектілер бір жоспарлы және көпжоспарлы болып бөлінеді;

2) функциялық қызметі бойынша экскурсиондық объектілер негізгі және қосымша болып 2 түрге бөлінеді;

3) сақталу дәрежесі бойынша экскурсиондық объектілер: 1) толық сақталған; 2) өзгерістерге ұшыраған; 3) жоғалтылған объектілер.

4) экскурсиондық объектілерді таңдап алу принциптері. Объект атақты, даңқты болу керек. Сонымен бірге танымды, мәнерлі орналасу орны бойынша, уақыты бойынша ыңғайлы болу керек;

5) маршрутты құрастыру. Экскурсиондық маршрутты құрастырудың үш түрі бар:

хронологиялық;
тақырыптық;
хронологиялық-тақырыптық.

6) Маршрутты айналып өту. Экскурсияны құрастырған кезде хронометраж анықталады. Хронометраж дегеніміз - экскурсиондық объектіге бөлінген уақытты есептейді. Хронометраж бір объектіден екінші объектіге дейінгі болған уақытты есептеп шығарады. Маршрут объектілерінің орналасу принциптері: маршрут қайталанбауы керек; туристік объектінің қасында туристерге арналған орын болу керек; бір объектіден екінші объектіге дейінгі уақыт 10 минуттан аспауы керек; қалалық экскурсияның маршруты шеңберлі болу керек; маршруттың қосымша нұсқасы болады; қала шетіндегі экскурсияларда санитарлық аялдамалар болукерек; маршрут жол полициясымен келісілген болу керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.