Өндiрiстi автоматтандыру туралы
Өндiрiстi автоматтандыру – бұл адамның алдын-ала орындаған бақылау және басқару функцияларының аспаптар мен автоматты қондырғыларға берiлу процесi. Өндiрiстi автоматтандырудың негiзгi мақсаты – еңбек өнiмдiлiгiн арттыру және шығарылатын өнiм сапасын жоғарлату .
Автоматты қондырғыларды шығаруға адамдардың қызығушылығы ежелгi заманда-ақ пайда болған.Ежелгi Египет елiнде бiрталай автоматтық жүйелердiң болғандығын археологиялық ашылулар дәлелдедi. Мысалы:жұмыс iстеу әрекетi жылу , күн энергиясына негiзделген және май мен жұмыс iстейтiн қондырғылар табылған. Бiздiң эрамызға дейiнгi I-шi ғасырда автоматиканың негiзiн қалаған .Герон Александрииский деген оқымысты өмiр сүрген. Ол өзiнiң ”пневматика” деген еңбегiнде қысым және жылуды пайдалану принцiпiне негiзделген “Сиқырлы фокустар” қатарын жазды. Ол бу күшiмен айналатын шар конструкциясын жасады. Бұл еңбегi кейiннен “Герон шары” деген атақ алды.
XVIII- ғасырда техниканың ендi жетiлген кезi: мысалы, бу машиналары шықты. Бұл техникалар қайта өңдеудi, автоматты қондырғыларды қоюды талап еттi.
Осы салада ағылшын механигi Уотт, француз ғалымы Понцеле т.б. көптеген еңбек сiңiрдi.Сол сияқты совет ғалымдарынан профессор И.А.Вышнеградскии, математик А.М.Лепунов, Н.Е.Жуковский т.б. ғалымдар көптеген жаңалықтар енгiздi.
Автоматтандыру жүйесiнде ғылым мен техниканың жаңа жетiстiктерi кеңiнен қолданылады.
Автоматты қондырғыларды шығаруға адамдардың қызығушылығы ежелгi заманда-ақ пайда болған.Ежелгi Египет елiнде бiрталай автоматтық жүйелердiң болғандығын археологиялық ашылулар дәлелдедi. Мысалы:жұмыс iстеу әрекетi жылу , күн энергиясына негiзделген және май мен жұмыс iстейтiн қондырғылар табылған. Бiздiң эрамызға дейiнгi I-шi ғасырда автоматиканың негiзiн қалаған .Герон Александрииский деген оқымысты өмiр сүрген. Ол өзiнiң ”пневматика” деген еңбегiнде қысым және жылуды пайдалану принцiпiне негiзделген “Сиқырлы фокустар” қатарын жазды. Ол бу күшiмен айналатын шар конструкциясын жасады. Бұл еңбегi кейiннен “Герон шары” деген атақ алды.
XVIII- ғасырда техниканың ендi жетiлген кезi: мысалы, бу машиналары шықты. Бұл техникалар қайта өңдеудi, автоматты қондырғыларды қоюды талап еттi.
Осы салада ағылшын механигi Уотт, француз ғалымы Понцеле т.б. көптеген еңбек сiңiрдi.Сол сияқты совет ғалымдарынан профессор И.А.Вышнеградскии, математик А.М.Лепунов, Н.Е.Жуковский т.б. ғалымдар көптеген жаңалықтар енгiздi.
Автоматтандыру жүйесiнде ғылым мен техниканың жаңа жетiстiктерi кеңiнен қолданылады.
Кiрiспе
Өндiрiстi автоматтандыру – бұл адамның алдын-ала орындаған бақылау
және басқару функцияларының аспаптар мен автоматты қондырғыларға берiлу
процесi. Өндiрiстi автоматтандырудың негiзгi мақсаты – еңбек өнiмдiлiгiн
арттыру және шығарылатын өнiм сапасын жоғарлату .
Автоматты қондырғыларды шығаруға адамдардың қызығушылығы ежелгi
заманда-ақ пайда болған.Ежелгi Египет елiнде бiрталай автоматтық жүйелердiң
болғандығын археологиялық ашылулар дәлелдедi. Мысалы:жұмыс iстеу әрекетi
жылу , күн энергиясына негiзделген және май мен жұмыс iстейтiн қондырғылар
табылған. Бiздiң эрамызға дейiнгi I-шi ғасырда автоматиканың негiзiн
қалаған .Герон Александрииский деген оқымысты өмiр сүрген. Ол өзiнiң
”пневматика” деген еңбегiнде қысым және жылуды пайдалану принцiпiне
негiзделген “Сиқырлы фокустар” қатарын жазды. Ол бу күшiмен айналатын шар
конструкциясын жасады. Бұл еңбегi кейiннен “Герон шары” деген атақ алды.
XVIII- ғасырда техниканың ендi жетiлген кезi: мысалы, бу машиналары
шықты. Бұл техникалар қайта өңдеудi, автоматты қондырғыларды қоюды талап
еттi.
Осы салада ағылшын механигi Уотт, француз ғалымы Понцеле т.б.
көптеген еңбек сiңiрдi.Сол сияқты совет ғалымдарынан профессор
И.А.Вышнеградскии, математик А.М.Лепунов, Н.Е.Жуковский т.б. ғалымдар
көптеген жаңалықтар енгiздi.
Автоматтандыру жүйесiнде ғылым мен техниканың жаңа жетiстiктерi
кеңiнен қолданылады.
Қазiргi уақытта салаларда өндiрiстi жеке және екi комплекстi
автоматтандыру бар. Бiр – жекелеген өндiрiстердi автоматтандыру .
Комплекстi автоматтандыруда негiзiнен бөлiк, цех,завод т.б.
автоматтандыруда бiртұтас автоматтандыру комплексi ретiнде әрекет жасайды.
Автоматтық басқару жүйесiмен қатар автоматтандырылған басқару жүйесi бар.
Олардың айырмашылығы адам – машина жүйесi. Онда электронды есептеу
машиналары пайдаланылады. Салаларда технологиялық процестерiнiң
автоматтандырылған жүйесi өндiрiстегi автоматтандырылған бiрақ
қанағаттандырылмаған жүйе. Салалық автоматтандырылған жүйе дамыған.
Функционалдық сұлбаны сипаттау
Функционалды сұлба - технологиялық процессті автоматты бақылаудың,
дабыл берудің, басқарудың, реттеудің жекелей түйіндердің, функционалдық
блоктың құрылымын көрсететін және нысанның басқару құралдарымен, автоматты
жабдақтарымен қамтамасыз етуін көрсететін сұлба.
Барлық өндіріс салаларында технологиялық процесстердің қолданылуы
сипатталады. Функционалдық сұлба автоматтардың өңдеу негізінде кейбір жалпы
принциптерді қарастыруға болады:
1. Технологиялық автоматтандыру процесінің деңгейі перспективті
модернизация және технологиялық процессті дамуы әрбір уақыт периодында
анықталуы керек;
2. Функционалдық автоматтандыру сұлбаларының түрлерін өңдеу кезінде жеке
технологиялық құрылғыларды таңдау керек: технологиялық процесстің
сипаттамасы және түрін өрт, жарылғыш қауіпті шарттары, өлшемдері және
физика-химиялық өлшеу ортасы, орнатылған датчиктердің орындарының ара-
қашықтығын, қосымша қондырғылардың, орындалу механизмдері ескерілуі қажет.
Құрастырылған материалдың өндірісі Германия елінің Windmeller und
Helscher фирмасының желісінде жүргізіледі. Бұл желі өз құрамында қорғаныс,
дабыл беру, бақылау, басқару, автоматты реттеу жабдықтарымен қамсыздалған
бірнеше өзара байланысқан жабдықтарды қосады.
Қағазға бояудың терең басылым түрінде түсудің автоматтандыру сұлбасы
бояулы суреті мен мәтіні бар негізінде жасалған материалдарды алу үшін
арналған. Материал төсем түрінде ас өнімдерін және басқа да түрлі өнімдерді
(обоиларды, этикеткаларды) сәнді және қазіргі заманға сай қаптау үшін
негізделген.
Меркур-1990 типті терең басылым машинасы 5 бояғыш аппараттардан I,
тарқату торабынан III және орау торабынан IV тұрады. Тарқату торабынан III
төсем -110- машина арқылы өтеді, жайылу валиктері валдарда конустар
арқылы бекітіліп, бұратын доңғалақтардың тіректерінде орналасады.
Тіректердегі тірек бүркеншіктері тез әрекетті қақпамен қамсызданған және
осьтік бағытта маховик көмегімен орын ауыстыра алады. Төсем -110- тарқату
құралғысынан белгілі бір жылдамдықпен шығып, төсемді созу құрылғысына VI
барады. Төсем үнемі тартылып отырады, әйтпесе қағаз бір жерде жиналып,
сурет нақты түспеуі мүмкін. Төсемді созу құрылғысы VI төсемнің бүйір орын
ауыстыруын болдыртпау үшін керек. Орау торабында, осыған байланысты
рулонның қажетті тығыздығына тәуелді болатын, қозғалмалы жүк қойылады.
Материалдың өңделетін төсемі -110- тарқату құрылғысынан III
басталып, барлық машина арқылы өтеді. Төсем машинаға алдыңғы немесе артқы
жағынан салынуы мүмкін, яғни тарқатылатын рулон сағат тілімен немес сағат
тіліне қарсы айналады. Тарқатылатын рулондар валдарда констар арқылы немесе
тарқату валдарында бекітіліп, бұратын доңғалақтардың подшиниктерінде
орнатылады. Гильза диаметрі 76 мм және одан да көп болуы мүмкін. Жетек
немесе тежеуіш ретінде төсем тарлытуын өлшеу үшін валиктен реттелетін
айнымалы тоқ қозғалтқышы жұмыс істейді.
Машина тоқтаусыз жұмыс істеу үшін, тарқату құрылғысында төсемнің екі
рулонын орнатады. I-ші төсем біткеннен кейін, оның соңы II-ші рулонның
басына жабыстырылады. Жабыстыру жабысқақ қағазбен басатын вал V арқылы
жүргізіледі. Рулон қалдықтары жетегі бар пышақпен кесіледі, бұны төсемді
кесу құралы 38-1 бақылап отырады. Рулондарды машинист машинаның
тоқтатуынсыз ауыстырады. Тарқату құрылғысы жұмыс қалпына беретін
қозғалтқышпен 42 орнатылады. Щитта сәйкес жарық бергіш HL13 қосылады.
Тарқату құрылғысынан III қағаздың төсемі төсемді созу құрылғысына VI
барады. Бояулы басылым қағазға бес басылым валдарымен түседі. Айырмашылығы
тек түсірілетін бояудың түсінде болады. Бояу сораптардың 44, 45, 46, 47,
48 тұрақты тоқ электроқозғалтқыштарымен -26а- (алтын), -26к- (көк), -26қ-
(қызыл), -26с- (сары), -26ж- (жасыл) бояу құбырлары арқылы VII бояғыш
ванналарына барады. 44, 45, 46, 47, 48 қозғалтқыштары үшін щитта сәйкесінше
HL15, HL16, HL17, HL18, HL19 жарық бергіштері жанады. Осы қозғалтқыштармен
SA2...SA26 қайтақосқыштары жалғанған. Бұл қайта қосқыштар контактілері S5-
130W микропроцессорымен жалғанған. Яғни, микропроцессор автоматты түрде
тұрақты тоқ 44-48 қозғалтқыштарының сораптарындағы бояудың тұтқырлығын
бақылап отырады.
Бояу сораптармен құбыр арқылы келеді. Валдардың айналуынан бояу
араластырылып, бояу басылым валына жіберіледі. Төсем басылым валына
басылады. Бояғыш валдарының жетегі басты қозғалтқыштан 43 жүреді. 43
электроқозғалтқышы үшін щитта қозғалтқыштың қосылып тұрғанын білдіретін
жаpық бергіш HL14 жанады. Ванналардағы бояудың тұтқырлығын көрсететін
тұтқырлық датчиктері 26-1, 27-1, 28-1, 29-1, 30-1 бояғыш аппараттарда I
бояғыш ванналардың VII төменгі бөлігінде орналасқан. Егер бояу тым қою
немесе тым сұйық болып кетсе, датчиктер щитқа дабыл береді. Төмеи бояғыш
түске боялған соң, артық басылған бояуды ракель II сыпырып алады. Ракель
басылым режимі кезінде немесе басылым аппаратты қолданылмаса, орын ауыстыра
алады. Одан кейін төсем доңғалақтармен кептіргіштерге IX жөнеліп
кептіріледі. Кептіру зоналарының келген және кеткен ауаның температурасын
көрсететін температуралық датчиктері 12-1, 13-1, 14-1, 15-1, 16-1
орналасқан. Ауаны беру сорабының 31 айнымалы тоқ электроқозғалтқышы арқылы
келетін ауа -3- ағымының жеткілікті мөлшерінде, қызу қосылуға дайын болады.
31 электроқозғалтқышы үшін щитта HL12 жарық бергіші орнатылған, ол
қозғалтқыштың қосылуы туралы дабыл береді. Кептіргіш IX сығылған ауамен
жұмыс істейді. Осыдан кептіргіште қағаз төсемі -110- инфрақызыл шамдармен
XI кептіріледі. Содан, төсем суытушы цилиндрге VIII барады. Бұл хромдалған
валик материал төсемін суыту үшін және бояудың қатаюы үшін қажет болады.
Жылу сезгіш материалдад тек суық ауамен кептірілуі керек. Материалдың
басқа түрлері үшін кептіргіш ауасының келесі температуралары қолданылады:
- кәдімгі целлофан үшін 40-500С
атмосфералық әсерге қарсы тұра алатын
целлофан үшін
80-900С
- металл фольгасы үшін 50-600С
Кептіргіштер IX бір-біріне ұқсайды, олар желдеткіштерден X, 60-700С
температураны көрсететін температуралық датчиктерден 7-1, 8-1, 9-1, 10-1,
11-1 (олар шығатын ауаның температурасын көрсетеді) тұрады. Ауаның қысымын
көрсететін қысым датчиктерінен 32-1, 33-1, 34-1, 35-1, 36-1 (щитта олар МТП
типті манометрлерге қосылған), еріткіштер буларының концентрациясын
көрсететін датчиктерден 17-1, 18-1, 19-1, 20-1, 21-1 (щитта датчиктер көп
нүктелі СКМ-12 типті дабыл бергішке қосылған) тұрады. Ал барлық
температуралық датчиктер щитте КСМ-2-030 көп нүктелі көпірге жалғанған.
Әрбір желдеткіштің X қосылғанына байланысты щитта HL2, HL3, HL4, HL5,
HL6 сәйкес жарық бергіштер жанады. Яғни, желдеткіш қосылды деген мағынаны
білдіреді. Төсем бояғыш аппаратта валдармен өткенде, фото белгіні
бақылайтын датчиктер 22-1, 23-1, 24-1, 25-1 арқылы өтеді, щитта ППФ типті
фотоэлектрлік құралдарға жалғанған. Бұл датчиктер төсемдегі белгілерді
бақылау жүйесін атқарады, яғни суреттің немесе мәтіннің дәл және нақты
түсуін қадағалайды. Ал егер, суреттің сәл ауытқуы болса, фото құрал щитқа
HL8, HL9, HL10, HL11 жарық бергіштермен дабыл береді. Ары қарай басылым
процесі қайталана береді. Бір ерекшелігі- бояу түстері әр-түрлі болады.
Төсем соңғы түске боялған соң, төсем тартатын қозғалтқыштан 6 өтеді. Бұл
қозғалтқыштың да щиттағы жарық бергіші HL7 орналасқан. Егер жарық бергіші
жанып тұрса, онда қозғалтқыш жұмысқа қосылды деген сөз. Бұл қозғалтқыштың
қасында бүкіл машинаның жылдамдығын көрсетіп отыратын датчик 37-1
орналасқан, өз орында 7ТЭ электрондық тахометр құралына жалғанған. Материал
төсемінің метражын көрсету үшін 41-1 датчигі қолданылады, өз орнында СМ-56
типті электронды метраж санағышы орнатылған. Бұл санағыш тарту
қозғалтқышымен іске қосылады. 8-разрядты метраж санағышы машинадағы
төсемнің жұмыс метрлерін есептеу үшін қолданылады.
Машинаның басылым түскен төсемі қайтадан рулон түрінде орау торабына
IV барып, оралады. Орау және тарқату тораптарында барабан дұрыс және
тоқтаусыз айналуы үшін МДФ1-100 типті дифманометрлердің датчиктері 39, 40
орналасқан. Дифманометрлер өз орны бойынша орнатылған, олар орталық
майлаудың қысымын көрсетеді. Орау торабындағы IV бүйір жылжыту механизмі
орау валын қысқанда, рулонда басылымға қатысты төсем бағытының осьтік
ауытқулары пайда болуы мүмкін. Бүйір жылжыту механизмі 30 мм аралығында
түзетуді рұқсат етеді. Орау валдарының оң және сол айналымы болады. Оң
айналым-басылымның сыртта орналасқанын білдіреді. Оң айналым кезінде бос
орау гильзасы жүкті валигіне астыдан келтіреді, ал сол айналым кезінде
үстіден келтіріледі.
Төсем оралған соң, орау валында орналасқан картон гильзасына
жабыстырылады. Рулондардың автоматты ауыстырылуын 1200 мм-ден кем емес
ораудың кез келген диаметрінде асыруға болады. Бүкіл процесс бойынша
дабылды тексеру щитта орналасқан SB15 дабыл беруді тексеру батырмасымен
тексеріледі.
Қорек щиттегі SF1 қайтақосқышын басу арқылы қосылады. SF1-ді басқанда
щитта HL1 жарық бергіші жанады. Сонымен қатар функционалдық сұлбада
SA1 қайтақосқышы орналасқан, ол технологиялық желінің жұмыс істеу режимін
қайта қосады.
Принципиалдық-электрлік сұлбаны сипаттау
Принципиалдық электрлік сұлба құралдар, аппараттар және құрылғылардың
(сонымен қатар олардыі арасындағы байланысын) толық құрамын анықтайды. Бұл
құралдар, аппараттар басқару есептерін шешуді, реттеуді, қорғанысты,
өлшеуді және дабыл беруді қамтамасыз етеді. Бұл сұлба жүйенің жұмыс істеу
принципін зерттеу үшін, жөндеу жұмыстарын және эксплуатацияны жүргізу үшін
қажет. Принципиалдық сұлба шартты графикалық белгілеулерді қолданып
құрылады және сызылады. Принципиалдық сұлбаларда күштік тізбектер
сұлбалары, басқару тізбектер сұлбалары және дабыл беру сұлбалары
көрсетіледі.
Басқару тізбектері айнымалы кернеумен 220 В 60 Hz қоректеніп,
принципиалдық сұлбада фаза А - 800 номерімен белгіленіп, ноль - 801
номерлі болады. Сұлбадағы барлық элементтер сөндірілген жағдайда
көрсетіледі. тізбектердегі үзілулер жоғарыдан-төмен, солдан-оңға қарай
номірленеді. Қоректің қосылуы сұлбада көрсетілген SF1 автоматты
сөндіргішінің ашық контактісімен орындалады. Автоматты сөндіргіш 800
өткізгішіне жалғанған, ал келесі өткізгіш 802 деп маркіленеді.
Автоматты сөндіргіш SF1 қысқа тұйықталудан және аса жүктемеден
қорғайды. 800 өткізгіші мен SF1 сөндіргіші арасында тағы бір SF2 автоматты
сөндіргіші орналасқан. Бұл сөндіргіш XS штепсельдік розеткасын және EL
шамын қосады. XS пен EL автоматты сөндіргішке 1 өткізгішімен қосылады, сол
жақтан. Ал оң жақтан розетка мен шам 801 өткізгішпен жалғанған. Сонымен,
автоматтар рубильниктер, сақтандырғыштар және т.с.с. функцияларды атқарады.
Қозғалтқыштарды басқару тізбектерінде ең бірінші желдеткіштің айнымалы
тоқ қозғалтқышы М1 қосылған. М1 электроқозғалтқышы КМ1 магниттік жібергіш
блогымен жіберіледі, жібергіште электрожылулық релесінің контактілері КК1
және КК2 құрылған. Электроқозғалтқыштың қосылуы SB1.1 ашық контактті
батырмасын басу арқылы асады. Контакт КМ1 магниттік жібергішінің КМ1.1
контактісімен блокирленеді. Ары қарай SB1.1 батырмасынан кейін SB1.2 жабық
контактті батырмасын басқанда, КМ1 магниттік жібергіші ашылып, М1
қозғалтқышы тоқталады. Принципиалдық сұлбаның бұл түйіні үшін мына
өткізгіштері 2, 3, 802, 801 қолданылады. Келесі төрт желдеткіштің айнымалы
тоқ қозғалтқыштары М2, М3, М4, М5 бірінші М1 қозғалтқышына ұқсас, яғни
сәйкес батырмалары мен, контактілері де сондай болады. Бұл түйіндерде 4, 5,
6, 7, 8, 9, 10, 11, 801, 802 өткізгіштері болады.
КМ магниттік жібергіші автоматтандыру жабдықтары мен құралдардың
электроқорек жүйелерінде орныдаушы механизмдер мен электрожетек
электроқозғалтқыштарын басқару үшін қолданылады. Осымен қоса магниттік
жібергіштер аса жүктеуден қорғаныс және кернеуді төмендетуді, басқа
аппараттармен блокирлеуді және электрлік реверстеуді орындайды.
Төсемнің тартылуын орындайтын тартатын айнымалы тоқ қозғалтқышы М6,
КМ6 магниттік жібергішінің блогымен қосылады, оған да электрожылулық
релесінің КК11 және КК12 контактілері кіреді. Атап өткен қосылулардың
барлығы қолмен жұмыс істейтін режимде жұмыс істейді. Электроқозғалтқыштың
қосылуы М6, SB6.1 ашық контактті батырмасын басып асырылады. Бұл контакт
КМ6 магниттік жібергішінің КМ6.1 блок-контактісімен блокирленеді. Ары қарай
SB6.2 жабық контактті батырмасын басқан соң, КМ6 магниттік жібергішінің
тізбегі ашылып, М6 қозғалтқышы ажыратылады. Берілген түйіннің өткізгіштері
12, 13, 801, 802.
Кептіргішке ауаны беру сорабын басқаратын айнымалы тоқ қозғалтқышы М7,
КМ7 магниттік жібергіш блогымен жіберіледі, жібергіште электрожылулық
релесінің контактілері КК13 және КК14 қосылған. Қозғалтқыштың қосылуы SB7.1
батырмасының ашық контактісін басып, КМ7 магниттік жібергішінің КМ7.1
контактісімен блокирленеді. Содан соң SB7.2 батырмасының жабық контактісін
басып, КМ7 магнит жібергіші ашылып, М7 қозғалтқышы тоқталады. Принципиалдық
сұлбаның бұл түйіні мына өткізгіштермен 14, 15, 802, 801 белгіленеді.
Тарқату торабын іске қосатын төсемді беру айнымалы тоқ қозғалтқышы М8,
магниттік жібергіш КМ8 блогымен жіберіледі, оған электрожылулық релесің
контактілері КК15 және КК16 контактілері кіреді. М8 электроқозғалтқыштың
жіберілуі, SB8.1 ашық контактті батырмасын басу арқылы қосылады. Бұл
контакт КМ8 магниттік жібергішінің КМ8.1 блок-контактісімен блокирленеді.
Содан соң SB8.2 жабық контактты батырмасын басқан соң, КМ8 магниттік
жібергішінің тізбегі ашылып, М8 айнымалы тоқ қозғалтқышы тоқталады.
Берілген түйіннің өткізгіштері: 16, 17, 802, 801.
Бүкіл машинаны басқаратын айнымалы тоқ қозғалтқышы М9, КМ9 магниттік
жібергішінің блогымен жіберіледі, жібергіште электрожылулық релесінің
контактілері КК17, КК18 қосылған. Берілген түйіннің өткізгіштері: 18, 19,
802, 801.
Р1 құралы желдеткіштердегі ауа температурасын және кептіргіштердегі
қызу температурасын бақылайтын көп нүктелі КСМ-2 көпірі. Бұл құрал коректің
ортақ тізбектеріне 801 және 802 қосылған. Р1 құралынан датчиктерге
қосылатын 20 өткізгіш шығады. Сұлбада олар 100, 101, 102, 103, 104, 105,
106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119 деп
белгіленеді.
Р2 құралы еріткіштер буларының концентрациясын бақылайтын көп нүктелі
СКМ-12 типті дабыл бергішін көрсетеді. Бұл құрал қоректің ортақ
тізбектеріне 801 және 802 қосылған. Р2 құралынан датчиктерге баратын 10
өткізгіш шығады. Сұлбада олар 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128,
129 деп белгіленеді.
Р3 құралы бүкіл машинаның жылдамдығын бақылайтын электрондық тахометр.
Тахометр қоректің ортақ тізбектеріне 801 және 802 қосылған. Құралдан екі
өткізгіш 130, 131 шығады, 37-1 датчигіне барады. Берілген құрал өз орнында
орналасқан, бірақ құрал қорегі щиттан келеді, сондықтан құрал
принципиалдық сұлбада көрсетілген.
Р4 материал төсемінің метражын тіркейтін электронды санағыш құралы.
Бұл құрал 801 және 802 өткізгіштерінен қоректенеді. Құралдан екі 132, 133
өткізгіш барады, 41-1 датчигіне кетеді. Құрал өз орнында орналасқан, бірақ
құрал қорегі щиттан келеді, сондықтан құрал принципиалдық сұлбада
көрсетілген.
Р5 төсемді кесуді бақылайтын құрал. Қоректің ортақ тізбектеріне 801
және 802 өткізгіштерімен қосылған. Р5 құралынан 38-1 датчигіне қосылатын
екі 134 және 135 өткізгіштері шығады. Бұл құрал да өз орнында орналасқан.
Р6, Р7 орталық майлаудың қысымын бақылайтын дифманометрлер. Құралдар
қоректің ортақ тізбектеріне 801 және 802 өткізгіштерімен қосылған. 39 және
40 датчиктеріне төрт өткізгіш шығады. Сұлбада олар 136, 137 және 138, 139
деп белгіленеді. Құралдар өз орнында орналасқан.
Р8-Р12 ванналардағы бояудың тұтқырлығын бақылайтын вискозиметрлер.
Вискозиметрлер 801 және 802 өткізгіштерімен қоректенеді. Р8 құралынан 26-1
датчигіне екі өткізгіш 140, 141 қосылады; Р9 құралынан 27-1 датчигіне екі
өткізгіш 142, 143 қосылады; Р10 құралынан 28-1 датчигіне екі өткізгіш 144,
145 қосылады; Р11 құралынан 29-1 датчигіне екі өткізгіш 146, 147 қосылады;
Р12 құралынан 30-1 датчигіне екі 148, 149 өткізгіштері қосылады.
Р13, Р14, Р15, Р16 құралдары - фотоэлектрлік құралдары болады. Бұл
құралдар төсемдегі белгілерді бақылау жүйесін атқарады. Барлық құралдар
қоректің ортақ тізбектеріне 801 және 802 қосылған. Р13 құралынан екі
өткізгіш 150, 151 шығып, 22-1 датчигіне; Р14 құралынан 152, 153
өткізгіштері 23-1 датчигіне; Р15 құралынан 154, 155 өткізгіштері 24-1
датчигіне; Р16 құралынан 156, 157 өткізгіштері 25-1 датчигіне кетеді.
Құбыр арқылы бояуды беретін сораптың М10 тұрақты тоқ
электроқозғалтқышы КМ10 магниттік жібергіш блогымен жіберіледі.
Электрожылулық релесінің контактілерінің орнына, А1 тиристор блогы
құрылған. Бұл тиристорлық блоктан Р8 құралына (бояудың тұтқырлығын
бақылайтын вискозиметрлер) 5 өткізгіш 300, 301, 302, 303, 304 барады. Бұл
өткізгіштердің қайдан келетіні алдыда анықталады. Электроқозғалтқыштың
қосылуы SB10.1 ашық контактті батырмасын басумен іске қосады. Контакт КМ10
магнит жібергішінің КМ10.1 контактісімен блокирленеді. Ары қарай SB10.1
батырмасынан кейін SB10.2 жабық контактті батырмасын басқанда, КМ10
магниттік жібергіші ашылып, М10 қозғалтқышы тоқталады. Бұл түйіннің
байланысы принципиалдық сұлбада 20, 21, 801, 802 өткізгіштерімен
белгіленеді. Сол сияқты М11, М12, М13, М14 тұрақты тоқ қозғалтқыштарының
басқару тізбектері де жоғарыда көрсетілген М10 электроқозғалтқышы сияқты
орындалады. А2, А3, А4, А5 тиристорлық блоктардан Р9, Р10, Р11, Р12
құралдарға 5 өткізгіштен (барлығы 20 өткізгіш) барады. 305, 306, 607, 308,
309 - Р9 құралға; 310, 311, 312, 313, 314 - Р10 құралына; 315, 316, 317,
318, 319 - Р11 құралына; 320, 321, 322, 323, 324 - Р12 құралына барады.
Электроқозғалтқыштардың қосылуы SB11.1, SB12.1, SB13.1, SB4.1 ашық
батырмасымен орындалып, SB11.2, SB12.2, SB13.2, SB14.2 жабық контактілі
батырмалары қозғалтқыштарды тоқтатады. Бұл түйіндердің байланысы
принципиалдық сұлбада 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 801, 802
өткізгіштерімен белгіленеді.
Дабыл беру тізбектерінде бақылау жарық бергіштері орналасқан. Жарық
бергіштер бір жағынан 801 өткізгішіне, ал екінші жағынан құралдар мен
қозғалтқыштардың контактілеріне қосылған. Дабыл беру тізбектерінде SB15
батырмасы орнатылған, бұл батырма VD1-VD19 диодтарымен, ал диодтар HL1-HL19
жарық бергіштермен байланысқан. SB15 батырмасына басқанда, бақылау жарық
бергіштердің тексерілуі жүреді. Егер жарық бергіштердің біреуі жанбаса,
онда оны ауыстыруға тура келеді.
Диодтaр бір жақты өткізгішті болады, осыған байланысты жарық бергіштeр
жартылай қызып жанады. Осыдан жарық бергіштердің тексеру моментінде жанып
кету мүмкіндігі жойылады. Диодтарды кернеуді бір жаққа ғана өткізетіндей
етіп орнатады, яғни белгілі бір құралдың контактісі қосылғанда тек сол
құралдың жарық бергіші жанады. Егер диодтар болмаса, онда тоқ дабыл беруді
тексеру желісімен қалған жарық бергіштерге барар еді.
HL1 бақылау жарық бергіші SB15 батырмасын қосқанда жанады.
Принципиалдық сұлбада HL1 жарық бергішінің өткізгіші 400 болады. HL2
бақылау жарық бергіші КМ1 магнит жібергішінің КМ1.2 контактісін
тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL2 жарық бергішінің өткізгіші
401 деп белгіленген. HL3 бақылау жарық бергіші КМ2 магнит жібергішінің
КМ2.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL3 жарық
бергішінің өткізгіші 402 деп белгіленген. HL4 бақылау жарық бергіші КМ3
магнит жібергішінің КМ3.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық
сұлбада HL4 жарық бергішінің өткізгіші 403 болады. HL5 бақылау жарық
бергіші КМ4 магнит жібергішінің КМ4.2 контактісін тұйықтағанда жанады,
принципиалдық сұлбада HL5 жарық бергішінің өткізгіші 404 болады. HL6
бақылау жарық бергіші КМ5 магнит жібергішінің КМ5.2 контактісін
тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL6 жарық бергішінің өткізгіші
405 болады. HL7 бақылау жарық бергіші КМ6 магнит жібергішінің КМ6.2
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL7 жарық бергішінің
өткізгіші 406 болады. HL8 бақылау жарық бергіші Р13 фотолектрлік құралдың
Р13.1 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада 407 өткізгіші
болады. HL9 бақылау жарық бергіші Р14 фотолектрлік құралдың Р14.1
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада 408 өткізгіші
болады. HL10 бақылау жарық бергіші Р15 фотолектрлік құралдың Р15.1
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада 409 өткізгіші
болады. HL11 бақылау жарық бергіші Р16 фотолектрлік құралдың Р16.1
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада 410 өткізгіші
болады. HL12 бақылау жарық бергіші КМ7 магнит жібергішінің КМ7.2
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL12 жарық
бергішінің өткізгіші 411 болады. HL13 бақылау жарық бергіші КМ8 магнит
жібергішінің КМ8.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада
HL13 жарық бергішінің өткізгіші 412 болады. HL14 бақылау жарық бергіші КМ9
магнит жібергішінің КМ9.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық
сұлбада HL14 жарық бергішінің өткізгіші 413 болады. HL15 бақылау жарық
бергіші КМ10 магнит жібергішінің КМ10.2 контактісін тұйықтағанда жанады,
принципиалдық сұлбада HL15 жарық бергішінің өткізгіші 414 болады. HL16
бақылау жарық бергіші КМ11 магнит жібергішінің КМ11.2 контактісін
тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL16 жарық бергішінің өткізгіші
415 болады. HL17 бақылау жарық бергіші КМ12 магнит жібергішінің КМ12.2
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL17 жарық
бергішінің өткізгіші 416 болады. HL18 бақылау жарық бергіші КМ13 магнит
жібергішінің КМ13.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада
HL18 жарық бергішінің өткізгіші 417 болады. HL19 бақылау жарық бергіші КМ14
магнит жібергішінің КМ14.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық
сұлбада HL19 жарық бергішінің өткізгіші 418 болады.
801 қорек тізбегінің өткізгіші мекеменің жерге қосудың жалпы торабына
кетеді. Жоғарғы бөлігінде күштік тізбектер сұлбалары орналасқан. Сұлбада
төрт өткізгішті үш фазалық күштік қорек тізбектері көрсетілген. Бұл
тізбектердің өткізгіштері ашық түрде орнатылған, мұндағы А800, В800, С800
-қорек фазалары. N (нольдік желі) - пунктир сызықпен көрсетіледі. Сұлбада
бүкіл технологиялық процесске қатысатын электроқозғалтқыштар көрсетіледі.
Ары қарай 802 өткізгішіне қосылған SA1 жұмыс режимінің қайтақосқышы
қосылған. Бұл SA1 қайтақосқышы ПМОФ45 аз габаритті қайтақосқышы автоматты
және қолмен жұмыс істейтін режимдерді қайта қосуға арналған. Бұл
қайтақосқыш екі өткізгішпен қосылған. Қолмен жұмыс істейтін режим сол
жақтан жалпы қорек өткізгішіне 802 қосылып, SA1 қайтақосқышпен қосылып, оң
жақтан 31 өткізгішімен кетеді.
Автоматты режим 30 өткізгішімен S5-130W маркалы микропроцессорға
кіреді. Микропроцессордың принципиалдық сұлбада 10 кірісі және 26 шығысы
бар. Микропроцессорға келетін өткізгіштер: сол жақтан 30 өткізгіші, оң
жақтан 801 өткізгіші. Микропроцессордың әрбір екі кірісі бояу тұтқырлығын
өлшейтін датчиктерге барады. Сонда: 140, 141 өткізгіштері 26-1 датчигіне;
142, 143 өткізгіштері 27-1 датчигіне; 144, 145 өткізгіштері 28-1 датчигіне;
146, 147 өткізгіштері 29-1 датчигіне кетеді.
S5-130W микропроцессоры процесстің автоматты режимін ПМОФ45 аз
габаритті қайтақосқыштар көмегімен басқарады. Қайтақосқыштар саны - 25.
Яғни, SA2...SA26 қайтақосқыштарына жалпыға бірдей сол жақтан 31 өткізгіші
қосылады. Оң жақтан өткізгіштер өсу ретімен өзгереді.
Сонда SA2 қайтақосқышын алсақ, бұл түйінде 31 және 300 өткізгіші
болады. SA3 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 301 өткізгіші, SA4
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 302 өткізгіші, SA5 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 303 өткізгіші, SA6 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 304
өткізгіштері болады. Бұл бес қайтақосқыш бояуды беру сорабының А1 тұрақты
тоқ қозғалтқышының тиристор блогына барады.
SA7 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 305 өткізгіштері, SA8
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 306 өткізгіші, SA9 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 307 өткізгіші, SA10 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 308
өткізгіші, SA11 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 309 өткізгіштері барады.
Бұл бес қайтақосқыш бояуды беру сорабының А2 тұрақты тоқ қозғалтқышының
тиристор блогына барады.
SA12 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 310 өткізгіштері, SA13
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 311 өткізгіштері, SA14 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 312 өткізгіштері, SA15 қайтақосқыштың түйінінде 31 және
313 өткізгіштері, SA16 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 314 өткізгіштері
барады. SA12, SA13, SA14, SA15, SA16 қайтақосқыштары бояуды беру сорабының
А3 тұрақты тоқ қозғалтқышының тиристор блогына барады.
SA17 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 315 өткізгіштері, SA18
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 316 өткізгіштері, SA19 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 317 өткізгіштері, SA20 қайтақосқыштың түйінінде 31 және
318 өткізгіштері, SA21 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 319 өткізгіштері
қосылған. SA17, SA18, SA19, SA20, SA21 қайтақосқыштары бояуды беру
сорабының А4 тұрақты тоқ қозғалтқышының тиристор блогына барады.
SA22 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 320 өткізгіштері, SA23
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 321 өткізгіштері, SA24 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 322 өткізгіштері, SA25 қайтақосқыштың түйінінде 31 және
323 өткізгіштері, SA26 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 324 өткізгіштері
қосылған. Осы бес қайтақосқыш бояуды беру сорабының А5 тұрақты тоқ
қозғалтқышының тиристор блогына барады. Микропроцессордың шығысы осы 25
өткізгіштен өтеді. Егер микропроцессор тоқталса немесе ақаулық жағдайға
ұшыраса, процесс автоматты түрде қолмен жұмыс істейтін режимге ауысады.
Щиттің жалпы көрінісі
Автоматтандыру жүйелерінің щитінде бақылау жабдықтарының және
технолгоиялық процесс басқаруын, бақылау өлшеуіш қондырғыларының, дабылдық
қондырғыларының, басқару аппаратурасының, автоматты реттегіштердің, қорғау,
блокирлеудің орындалуы үшін қажет. Щиттер өндірістік және щиттік орындарда
орнатылады. Олар: операторлық, диспетчерлік, аппараттық т.б. жерлерде.
Автоматтандыру жүйесіндегі щиттер ГОСТ 36.13-76 және басты
материалдарға РМЗ-82-83 сәйкес келу керек. Оларды жабық бөлмелерде
айналадағы орта температурасы 30-500С, ылғалдылығы 80% және вибрацияның,
ыстық газдардың, булардың тоқ өткізетін шаңдардың болмауын талап етіп
орнатады. Көбінесе ГОСТ 14254-80 сай, бірлік шкафтық щиттарды, екі және үш
секционды артқы есіктері бар және аз габаритті щиттер, панельдік щиттер
каркасымен диспетчерлік бөлмелерде қолданылады.
Терең басылым түсіру өндірісінің технологиялық желісінің
автоматтандыру щитінің конструкциясы ені 2000 мм, тереңдігі 800 мм,
биіктігі 2200* мм болатын екі секционды щит. Шкафтық щиттің шартты
белгіленуі ЩШ-2-I-(1000+1000)-У4-IР00. Щит 1:5 масштабымен алынған.
Щиттің жоғарғы бөлігінде 1400-1500 мм биіктікте, I-ші секция бойынша
Ц220х10 жарық бергіштері орналасқан. Жарық бергіштердің саны-10, жарық
бергіштердің арасындағы ара қашықтығы 75 мм. HL1 жарық бергіші
автоматтандыру щитінің қорегінің қосылғаны туралы дабыл береді. Ол SF1
қайтақосқышын басқанда жанады. HL2-HL6 жарық бергіштері М1, М2, М3, М4, М5
айнымалы тоқ электроқозғалтқыштарының қосылуы туралы дабыл береді. HL7
жарық бергіші М6 айнымалы тоқ электроқозғалтқышының жұмыс істеп тұрғаны
жөнінде дабыл береді. HL8, HL9, HL10 жарық бергіштері төсемге түсетін
суреттің ауытқуы жөнінде дабыл береді. II-ші секцияда Ц220х10 жарық
бергіштері жалғаса береді, 1400-1500 мм биіктікте орналасады. Жарық
бергіштердің саны-9, арасындағы ара қашықтығы-75 мм. HL11 жарық бергіші
HL8, HL9, HL10 жарық бергіші сияқты төсемдегі суреттің ауытқуы жөнінде
дабыл береді. HL12 жарық бергіші М7 айнымалы тоқ электроқозғалтқышының
қосылуы жөнінде дабыл береді. HL13 жарық бергіші М8 айнымалы тоқ
электроқозғалтқышының қосылуы жөнінде дабыл береді. HL14 жарық бергіші М9
айнымалы тоқ электроқозғалтқышының қосылуы жөнінде дабыл береді. HL15 жарық
бергіші М10 тұрақты тоқ электроқозғалтқышының іске қосылғанын білдіреді.
HL16 жарық бергіші М11 тұрақты тоқ электроқозғалтқышының іске қосылғанын
білдіреді. HL17 жарық бергіші М12 тұрақты тоқ электроқозғалтқышының іске
қосылғанын білдіреді. HL18 жарық бергіші М13 тұрақты тоқ
электроқозғалтқышының іске қосылғанын білдіреді. HL19 жарық бергіші М14
тұрақты тоқ электроқозғалтқышының іске қосылғанын білдіреді.
Ары қарай I- ші секцияда 1100 мм биіктікте реттік номері 11 болатын
СКМ-12 типті концентрацияның көп нүктелі дабыл бергіші орналасады, саны -
1. Тура сол биіктікте, реттік номері 12 болатын, КСМ2-030 типті көпнүктелі
көпір, саны - 1, орналасқан. СКМ-12 құралы - еріткіштер буларының
концентрациясын бақылайды. КСМ2-030 құралы - желдеткіштерден шығатын
істелінген ауаның температурасын және кептіргіштердегі қызудың
температурасын бақылайтын датчиктерді қосады. 750 мм биіктікте ППФ-5 типті
фотоэлектр құралдары орнатылған, саны-4, реттік номерлері 13, 14, 15, 16
болады. 13 және 14 ретті құралдарының арасы 175 мм; 14 пен 15 ретті
құралдарының ара қашықтығы 185 мм; 15 пен 16 ретті құралдарының арасы 165
мм болады. Автоматтандыру щитінің 575 мм биіктікте ПМОФ45-1122221УД.1У3
типті аз габаритті қайтақосқыштар көрсетіледі. Қайтақосқыштардың саны-7
болады. Реттік номерлері: 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23. Әрбір құралдың
арасындағы ара қашықтығы 125 мм болады. SA2 қайтақосқышы (реттік номері 17)
қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 300 өткізгішімен контактіні
қайта қосады. SA3 қайтақосқышы (реттік номері 18) қолмен жұмыс істейтін
режимдегі 31 өткізгішін 301 өткізгішімен контактіні қайта қосады. SA4
қайтақосқышы (реттік номері 19) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31
өткізгішін 302 өткізгішімен контактіні қайта қосады. SA5 қайтақосқышы
(реттік номері 20) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 303
өткізгішімен контактіні қайта қосады. SA6 қайтақосқышы (реттік номері 21)
қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 304 өткізгішімен контактіні
қайта қосады. SA7 қайтақосқышы (реттік номері 22) қолмен жұмыс істейтін
режимдегі 31 өткізгішін 305 өткізгішімен контактіні қайта қосады. SA8
қайтақосқышы (реттік номері 23) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31
өткізгішін 306 өткізгішімен контактіні қайта қосады. Щиттің 375 мм
биіктікте орналасқан ПМОФ45-1122221УД.1У3 типті аз габаритті
қайтақосқыштары орналасады. Қайтақосқыштар саны - 7. Реттік номерлері: 24,
25, 26, 27, 28, 29, 30. Құралдардың арасы 125 мм. SA9, SA10, SA11, SA12,
SA13, SA14, SA15 қайтақосқыштары (реттік номерлері 24, 25, 26, 27, 28, 29,
30) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 307, 308, 309, 310, 311,
312, 313 өткізгіштермен контактілерді қайта қосады.
140 мм биіктікте ПКЕ-112-1 батырма посты, саны - 7 орнатылған. Батырма
постында қара түсті қосу және қызыл түсті тоқтату батырмалары бар. 31
батырма посты сұлбада SB1 деп белгіленетін М1 электроқозғалтқышын
жібереді. 32 батырма посты сұлбада SB2 деп көрсетілген М2
электроқозғалтқышын қосады. 33 батырма посты сұлбада SB3 деп көрсетілген М3
электроқозғалтқышын қосады. 34 батырма посты сұлбада SB4 деп көрсетілген М4
электроқозғалтқышын қосады. 35 батырма посты сұлбада SB5 деп көрсетілген М5
электроқозғалтқышын қосады. 36 батырма посты сұлбада SB6 деп көрсетілген М6
электроқозғалтқышын қосады. 37 батырма посты сұлбада SB7 деп белгіленген М7
электроқозғалтқышын қосады. Әрбір посттың арасы 125 мм.
II-ші секцияда 1205 мм биіктікте орналасқан реттік номерлері 47, 48
болатын екі ВСН-3 ротационды вискозиметр көрсетілген. 47 құралдың осьтік
сызығынан щиттің осьтік сызығына дейінгі ара қашықтық 215 мм, 48 құралдың
осьтік сызығынан щиттің осьтік сызығына дейін ара қашықтық 200 мм болады.
930 мм биіктікте тағы екі ВСН-3 ротационды вискозиметр орналасады.
Реттік номерлері 49, 50 деп белгіленеді. 49 құралдың осьтік сызығынан
щиттің осьтік сызығына дейінгі ара қашықтық 215 мм; 50 құралының осьтік
сызығынан щиттің осьтік сызығына дейін ара қашықтық 200 мм болады. 705 мм
биіктікте реттік номері 51 болатын, SA1 қайтақосқышы орналасады. Бұл
қайтақосқыш қолмен немесе автоматты жұмыс істеу режимдерін қайта қосады.
Келесі қайта қосқыш SA16, реттік номері 52. SA16 қайтақосқышы қолмен жұмыс
істейтін режимдегі 31 өткізгішін 314 өткізгішімен контактіні қайта қосады.
SA17 (реттік номері 53) қайтақосқышы қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31
өткізгішін 315 өткізгішімен контактіні қайта қосады. Осы биіктікте
орналасқан барлық құралдардың арасы 125 мм болады. 655 мм биіктікте ВСН-3
ротационды вискозиметрі орналасады. Реттік номері 54, құралдың осьтік
сызығынан щиттің осьтік сызығына дейінгі ара қашықтық 215 мм болады. 47,
48, 49, 50, 54 құралдары бояғыш ванналарындағы бояудың тұтқырлығын
көрсетеді.
530 мм биіктікте SB15 батырмасың реттік номері 55, дабыл берудің
тексерілуін қосады. SA18 және SA19 қайтақосқыштары (реттік номерлері 56
және 57) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 316 және 317
өткізгіштерімен контактіні қайта қосады. Осы биіктіктегі әрбір
батырмалардың арасы 125 мм.
355 мм биіктікте 7 қайтақосқыш: SA20, SA21, SA22, SA23, SA24, SA25,
SA26 көрсетілген. Реттік номерлері: 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64. Әрбір
қайтақосқыш арасындағы ара қашықтық 125 мм болады. SA20 - SA26
қайтақосқыштары қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 318...324
өткізгіштерімен контактіні қайта қосады.
140 мм биіктікте 7 ПКЕ-112-1 батырма посттары орналасқан. 65 батырма
посты М8 электроқозғалтқышын (сұлбада SB8 деп белгіленеді) қосады. 66
батырма посты М9 электроқозғалтқышын (сұлбада SB9 деп белгіленеді)
жібереді. 67 батырма посты М10 электроқозғалтқышын (сұлбада SB10 деп
белгіленеді) қосады. 68 батырма посты SB11 деп белгіленген М11
электроқозғалтқышын іске қосады. 69 батырма посты SB12 деп көрсетілген М12
электроқозғалтқышын жібереді. 70 батырма посты SB13 деп белгіленген М13
электроқозғалтқышын іске қосады. 71 батырма посты SB14 деп көрсетілген М14
электроқозғалтқышын жібереді. Әрбір батырма посты арасындағы ара қашықтық
125 мм-ге тең.
Сыртқы қосылыстар сұлбасын сипаттау
Сыртқы қосылыстар сұлбасы технологиялық процессті автоматтандыру
сұлбасының негізінде жасалынады: принципиалдық, электрлік, пневматикалық,
монтаждық және т.с.с сыртық қосылыстар сұлбасы масштабты ескермей, ГОСТ
2.301-68 бойынша А1 форматтың бір немесе бірнеше беттерінде орындайды.
Құрылғылардың және элементтердің кеңістікті орналасуы жақындатылып алынады
немесе мүлдем ескерілмейді.
Жалпы жағдайда сұлбалар бірлік құралдарды, щитті, сыртқы электрлік
өткізгіштерді, автоматтандыру жүйелерінің қорғаныс жерге қосуды, сыртқы
құбырлы өткізгіштерді, элементтер тізімін, техникалық талаптарды құру
керек.
Сыртқы қосылыстар сұлбасында сызбаның жоғарғы бөлігінде түсіндірме
жазбалары орналасады. Кесте өлшемдерін, бағаналарда орналасатын мәтінге
байланысты болады. Кестедегі Параметр аталуы және Таңдау орны
бағаналарының, жолдарының өлшемдерін өз еркімен қояды. Құралдарды
параметрлері немесе бір техникалық құрылғыға жататыны бойынша топтайды.
Позиция жолына автоматтандыру сұлбасы бойынша құрал позициясы және
принципиалдық сұлбасы бойынша құралдың позиционды белгіленуі қойылады.
Түсіндірме жазбасы бар кестенің астынан техникалық құрылғыда және құбыр
өткізгіштерде орнатылған. Датчиктерді, атқарушы механизмдерді және басқа да
электр кірістері мен шығыстары бар автоматтандыру жабдықтарын монтажды
символдармен көрсетеді, сонда символ ішіне қысқыш номерін және оған
қосылатын кабель желілері мен өткізгіштері көрсетіледі. Кабель желісінің
маркілеуін автоматтандырудың принципиалдық сұлбасынан алады. Желі
маркілеуін монтаж символдардың сыртынан көрсетеді.
Щитті сұлбаның орта бөлігінде төртбұрыш түрінде орнатады. Төртбұрыш
ішіне щиттің аталуы көрсетіледі. Егер берілген щит үшін сыртқы өткізгіштер
бір бетке толық кірмесе, онда берілген бетте щитті үзіп, келесі бетте үзілу
жерін көрсетіп, келесі өткізгіштерді көрсетеді.
Әрбір сыртқы электрлік өткізгіш үшін оның техникалық сипаттамасын:
өткізгіштер үшін – маркасын, қимасын, түсін және ұзындығын келтіреді.
Ұзындығын тікелей құралдан келетін өткізгіш желісі үшін бір рет көрсетеді.
Яғни, өткізгіштің немес жгуттың толық ұзындығын щиттің қысқыштарына
қосылған жеріне дейін белгілейді. Керек болған жағдайда, щиттің
төртбұрышында, оң жағынан қосылған желілердің санын көрсетіге болады.
Созылыңқы қораптар өткізгіштердің магистралды, қорғаныс құбырларына
созылу шін қолданылады, сұлбаларда көрсетілмейді. Созылыңқы қораптарды
төртбұрыш түрінде көрсетеді. Төртбұрыш ішінде өткізгіш жгуттарының жан-
жаққа таралуын пунктир сызықпен сызады.
Электрлік қосылыс қораптарын төртбұрыш қып көрсетеді. Оның ішіне
қосқыш құрастыруын номірлеп, олара қосылатын кабельдер (өткізгіштер)
желілерін, маркілеуімен орналастырылады. Қораптағы кабельдер кіретін жерге
ГОСТ 2.702-75 бойынша сальниктерді салады. Сальниктер типтерін көрсету
сызықтарында көрсетеді. Созылыңқы және қосылыстар қораптарының қасында,
қораптардың белгіленуін және реттік номерін көрсетеді.
Құбырлы өткізгіштерге (импульстік, бұйрықтық, қоректік, және т.с.с)
алдына 0 индексін қойып реттік номерлерді белгілейді: 01, 02, 03.
Кабельдер, жгуттар, өткізгіштер, құбырлар номірлерін өткізгіштердің үзілу
жерлеріне шеңбер ішіне қояды. Сыртқы қосылыстар сұлбасындағы стандартты
емес шартты белгіленулер сызба өрісінде түсіндіріледі.
Өткізгіштер мен кабельдерді таңдау
Автоматтандыру жүйелерінің электр өткізгіштері үшін алююминь және мыс
желілері бар изолироваланған өткізгіштер мен кабельдерді пайдаланады.
Өткізгіштер мен кабельдерді алюминь өткізгішінен таңдайды, ал датчиктер
үшін мыс өткізгіштері таңдалды. Сымдар үшін желі саны 4, 7, 19-ға дейін
баратын кабельдің екі түрі алынды.
Автоматтандыру үшін төсеудің барлық тәсілдерінде поливинил немесе
резеңке изоляциясы бар қорғалған және қорғалмаған өткізгіштері қолданылады.
Автоматтандыру щитінің қорек тізбегінің кабель түрі АКВВГ, желі саны 4
(екеуі резервте) және қимасы 2,5 мм2. Ол алюминь желісі бар, изоляция мен
қабығы поливинилхлорид пластикаттан жасалған кабель. Автоматтандыру щитінің
қозғалтқыштар тізбегінің кабель түрі АКВВГ, желі саны 7 (екеуі резервте)
және қимасы 2,5 мм2 . Ол да алюминнен, изоляциясы мен қабығы
поливинилхлорид пластикаттан жасалған кабель. Автоматтандыру щитінің
басқару блоктарының (тиристорлық блок) тізбек кабелі АКВВГ, желі саны 7
(екеуі резервте) және қимасы 1,5 мм2. Ол алюминь желісі бар, изоляция мен
қабығы поливинилхлорид пластикаттан жасалған кабель. Автоматтандыру
щитінің өлшеу тізбектері (датчиктер) үшін КВВГ кабель түрі, желі саны 4
(екеуі резервте) және қиамыс 2,5 мм2 болады. Ол мыс желісі бар, изоляция
мен қабығы поливинилхлорид пластикаттан жасалған кабель.
Кабельдер өндіріс орнында жер астымен өтетіндіктен, оларды құбар ішіне
орналастырамыз. Бүкіл өлшеу тізбектірінің КВВГ кабельдері үшін ҚХ18Н10Т
14х1 тот баспайтын болаттан жасалған тігіссіз құбыр қолданылады. АКВВГ
кабельдері үшін ҚХ18Н10Т 16х1 және ҚХ18Н10Т 22х1 тот баспайтын болаттан
жасалған тігіссіз құбырды пайдаланамыз. Бұл құбырлар арнайы ацетон ортасы
бар бөлмелер үшін арналған.
Қозғалтқыштардың кабельдерін үнемдеу үшін, кабельдерді қосылу
қораптарына жібереді. Бірдей кабельдерді ұстатқыш арқылы қосамыз. Сонда
сыртық қосылыстар сұлбасында пайдаланатын қосылу қораптары КСК-32 (саны
екеу) және КСК-24 (біреу) болып табылады.
Терең басылым түсіру технологиялық процесі үшін сыртқы қосылыстар
сұлбасында автоматтандыру щитінен келетін өткізгіштер мен кабельдер
тізбектері бар барлық автоматтандыру жабдықтары кіргізілген. Сұлбада жерге
қосу щит қақпасынан кетіп, мекеменің жалпы жерге қосылу контурына қосылады.
ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ
Терен басылым процессін автоматтандыру өнеркәсіптерінде мыңдаған
адамдар жұмыс істейді, сол жұмысшылар цехтарда жұмыс ауысымын алмасуына
дейін жұмысшы орнында болады, сол уақытта әрбір адам өндіріс ортадағы сол
немесе басқа факторларының әсеріне душар болады.
Өндіріс қызмет қауіпсіздігі яғни, заң шығаратын актілердің жүйесі
еңбек күзеті және әлеуметтік - экономикалық, техникалық, гигиеналық және
ұйымдық шаралардың оларға лайықтылардың, қауіпсіздік қамтамасыз етуші,
денсаулық сақтауы және еңбек барысында адамың жұмысқа қабілеттілігі
ұсынады.
Толық қауіпсіз және зиянсыз өндірістер болмайды. Еңбекті қорғау
мақсаты - еңбектің барынша көп өнімділігін жоғалтпай, бір уақытта оқыс
жағдай ықтималдылығы немесе аурудың болдырмауды қамтамасыз етуі болып
табылады.
Бірақ адам кіріскен істердегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуіне
шешілмеген мәселелері бар, өндіріс ортаның бәрі әртүрлі қауіпті және зиянды
факторлардың құру аймақтары практикалық өтіп кетеді, қайсыда қызметші еңбек
жолында жүзеге асады. Сонымен қатар қауіпсіздікті қамтамасыз етуі мәселесін
жұмысшылардың қәзіргі кездегі өндірісте шартты түрде, шаруашылық қызметінің
кез келген объектісіне арналған, және мәселінің, технологиялық процестердің
егжей-тегжейін ашуымен, өндіріс ұйымдастыру және өндірістердің
дислокациялары деп бөлуге болады.
Дәл осылай, қазіргі кездегі өндіріс мінездемелі ерекшелігімен бір
кіріскен істе, цехте қолдану келеді, ал өндіріс учаскеде жиі, ең әр түрлі
технологиялық процестердің, күрделілердің өз физикалық - химиялық
негізіммен, іске асырылушылардың замандас жоғары өнімді жабдықтауда
технологиялық материалдардың кең номенклатура қолдануымен.
Әлемдегі қоғамдық жоғарғы даму деңгейіне және өркениетті алға жылжу
сатысына жеткен мемлекеттердің басты да кешенді критерилерінің бірі адам
өмірінің бағалылығы және тіршілік қауіпсіздігінің негіздері, бұл
критериді басты міндеттерінің бірі деп санаған мемлекет өзінің
тұрақтылығы және экономикалық даму сатысының жоғарылын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Өндiрiстi автоматтандыру – бұл адамның алдын-ала орындаған бақылау
және басқару функцияларының аспаптар мен автоматты қондырғыларға берiлу
процесi. Өндiрiстi автоматтандырудың негiзгi мақсаты – еңбек өнiмдiлiгiн
арттыру және шығарылатын өнiм сапасын жоғарлату .
Автоматты қондырғыларды шығаруға адамдардың қызығушылығы ежелгi
заманда-ақ пайда болған.Ежелгi Египет елiнде бiрталай автоматтық жүйелердiң
болғандығын археологиялық ашылулар дәлелдедi. Мысалы:жұмыс iстеу әрекетi
жылу , күн энергиясына негiзделген және май мен жұмыс iстейтiн қондырғылар
табылған. Бiздiң эрамызға дейiнгi I-шi ғасырда автоматиканың негiзiн
қалаған .Герон Александрииский деген оқымысты өмiр сүрген. Ол өзiнiң
”пневматика” деген еңбегiнде қысым және жылуды пайдалану принцiпiне
негiзделген “Сиқырлы фокустар” қатарын жазды. Ол бу күшiмен айналатын шар
конструкциясын жасады. Бұл еңбегi кейiннен “Герон шары” деген атақ алды.
XVIII- ғасырда техниканың ендi жетiлген кезi: мысалы, бу машиналары
шықты. Бұл техникалар қайта өңдеудi, автоматты қондырғыларды қоюды талап
еттi.
Осы салада ағылшын механигi Уотт, француз ғалымы Понцеле т.б.
көптеген еңбек сiңiрдi.Сол сияқты совет ғалымдарынан профессор
И.А.Вышнеградскии, математик А.М.Лепунов, Н.Е.Жуковский т.б. ғалымдар
көптеген жаңалықтар енгiздi.
Автоматтандыру жүйесiнде ғылым мен техниканың жаңа жетiстiктерi
кеңiнен қолданылады.
Қазiргi уақытта салаларда өндiрiстi жеке және екi комплекстi
автоматтандыру бар. Бiр – жекелеген өндiрiстердi автоматтандыру .
Комплекстi автоматтандыруда негiзiнен бөлiк, цех,завод т.б.
автоматтандыруда бiртұтас автоматтандыру комплексi ретiнде әрекет жасайды.
Автоматтық басқару жүйесiмен қатар автоматтандырылған басқару жүйесi бар.
Олардың айырмашылығы адам – машина жүйесi. Онда электронды есептеу
машиналары пайдаланылады. Салаларда технологиялық процестерiнiң
автоматтандырылған жүйесi өндiрiстегi автоматтандырылған бiрақ
қанағаттандырылмаған жүйе. Салалық автоматтандырылған жүйе дамыған.
Функционалдық сұлбаны сипаттау
Функционалды сұлба - технологиялық процессті автоматты бақылаудың,
дабыл берудің, басқарудың, реттеудің жекелей түйіндердің, функционалдық
блоктың құрылымын көрсететін және нысанның басқару құралдарымен, автоматты
жабдақтарымен қамтамасыз етуін көрсететін сұлба.
Барлық өндіріс салаларында технологиялық процесстердің қолданылуы
сипатталады. Функционалдық сұлба автоматтардың өңдеу негізінде кейбір жалпы
принциптерді қарастыруға болады:
1. Технологиялық автоматтандыру процесінің деңгейі перспективті
модернизация және технологиялық процессті дамуы әрбір уақыт периодында
анықталуы керек;
2. Функционалдық автоматтандыру сұлбаларының түрлерін өңдеу кезінде жеке
технологиялық құрылғыларды таңдау керек: технологиялық процесстің
сипаттамасы және түрін өрт, жарылғыш қауіпті шарттары, өлшемдері және
физика-химиялық өлшеу ортасы, орнатылған датчиктердің орындарының ара-
қашықтығын, қосымша қондырғылардың, орындалу механизмдері ескерілуі қажет.
Құрастырылған материалдың өндірісі Германия елінің Windmeller und
Helscher фирмасының желісінде жүргізіледі. Бұл желі өз құрамында қорғаныс,
дабыл беру, бақылау, басқару, автоматты реттеу жабдықтарымен қамсыздалған
бірнеше өзара байланысқан жабдықтарды қосады.
Қағазға бояудың терең басылым түрінде түсудің автоматтандыру сұлбасы
бояулы суреті мен мәтіні бар негізінде жасалған материалдарды алу үшін
арналған. Материал төсем түрінде ас өнімдерін және басқа да түрлі өнімдерді
(обоиларды, этикеткаларды) сәнді және қазіргі заманға сай қаптау үшін
негізделген.
Меркур-1990 типті терең басылым машинасы 5 бояғыш аппараттардан I,
тарқату торабынан III және орау торабынан IV тұрады. Тарқату торабынан III
төсем -110- машина арқылы өтеді, жайылу валиктері валдарда конустар
арқылы бекітіліп, бұратын доңғалақтардың тіректерінде орналасады.
Тіректердегі тірек бүркеншіктері тез әрекетті қақпамен қамсызданған және
осьтік бағытта маховик көмегімен орын ауыстыра алады. Төсем -110- тарқату
құралғысынан белгілі бір жылдамдықпен шығып, төсемді созу құрылғысына VI
барады. Төсем үнемі тартылып отырады, әйтпесе қағаз бір жерде жиналып,
сурет нақты түспеуі мүмкін. Төсемді созу құрылғысы VI төсемнің бүйір орын
ауыстыруын болдыртпау үшін керек. Орау торабында, осыған байланысты
рулонның қажетті тығыздығына тәуелді болатын, қозғалмалы жүк қойылады.
Материалдың өңделетін төсемі -110- тарқату құрылғысынан III
басталып, барлық машина арқылы өтеді. Төсем машинаға алдыңғы немесе артқы
жағынан салынуы мүмкін, яғни тарқатылатын рулон сағат тілімен немес сағат
тіліне қарсы айналады. Тарқатылатын рулондар валдарда констар арқылы немесе
тарқату валдарында бекітіліп, бұратын доңғалақтардың подшиниктерінде
орнатылады. Гильза диаметрі 76 мм және одан да көп болуы мүмкін. Жетек
немесе тежеуіш ретінде төсем тарлытуын өлшеу үшін валиктен реттелетін
айнымалы тоқ қозғалтқышы жұмыс істейді.
Машина тоқтаусыз жұмыс істеу үшін, тарқату құрылғысында төсемнің екі
рулонын орнатады. I-ші төсем біткеннен кейін, оның соңы II-ші рулонның
басына жабыстырылады. Жабыстыру жабысқақ қағазбен басатын вал V арқылы
жүргізіледі. Рулон қалдықтары жетегі бар пышақпен кесіледі, бұны төсемді
кесу құралы 38-1 бақылап отырады. Рулондарды машинист машинаның
тоқтатуынсыз ауыстырады. Тарқату құрылғысы жұмыс қалпына беретін
қозғалтқышпен 42 орнатылады. Щитта сәйкес жарық бергіш HL13 қосылады.
Тарқату құрылғысынан III қағаздың төсемі төсемді созу құрылғысына VI
барады. Бояулы басылым қағазға бес басылым валдарымен түседі. Айырмашылығы
тек түсірілетін бояудың түсінде болады. Бояу сораптардың 44, 45, 46, 47,
48 тұрақты тоқ электроқозғалтқыштарымен -26а- (алтын), -26к- (көк), -26қ-
(қызыл), -26с- (сары), -26ж- (жасыл) бояу құбырлары арқылы VII бояғыш
ванналарына барады. 44, 45, 46, 47, 48 қозғалтқыштары үшін щитта сәйкесінше
HL15, HL16, HL17, HL18, HL19 жарық бергіштері жанады. Осы қозғалтқыштармен
SA2...SA26 қайтақосқыштары жалғанған. Бұл қайта қосқыштар контактілері S5-
130W микропроцессорымен жалғанған. Яғни, микропроцессор автоматты түрде
тұрақты тоқ 44-48 қозғалтқыштарының сораптарындағы бояудың тұтқырлығын
бақылап отырады.
Бояу сораптармен құбыр арқылы келеді. Валдардың айналуынан бояу
араластырылып, бояу басылым валына жіберіледі. Төсем басылым валына
басылады. Бояғыш валдарының жетегі басты қозғалтқыштан 43 жүреді. 43
электроқозғалтқышы үшін щитта қозғалтқыштың қосылып тұрғанын білдіретін
жаpық бергіш HL14 жанады. Ванналардағы бояудың тұтқырлығын көрсететін
тұтқырлық датчиктері 26-1, 27-1, 28-1, 29-1, 30-1 бояғыш аппараттарда I
бояғыш ванналардың VII төменгі бөлігінде орналасқан. Егер бояу тым қою
немесе тым сұйық болып кетсе, датчиктер щитқа дабыл береді. Төмеи бояғыш
түске боялған соң, артық басылған бояуды ракель II сыпырып алады. Ракель
басылым режимі кезінде немесе басылым аппаратты қолданылмаса, орын ауыстыра
алады. Одан кейін төсем доңғалақтармен кептіргіштерге IX жөнеліп
кептіріледі. Кептіру зоналарының келген және кеткен ауаның температурасын
көрсететін температуралық датчиктері 12-1, 13-1, 14-1, 15-1, 16-1
орналасқан. Ауаны беру сорабының 31 айнымалы тоқ электроқозғалтқышы арқылы
келетін ауа -3- ағымының жеткілікті мөлшерінде, қызу қосылуға дайын болады.
31 электроқозғалтқышы үшін щитта HL12 жарық бергіші орнатылған, ол
қозғалтқыштың қосылуы туралы дабыл береді. Кептіргіш IX сығылған ауамен
жұмыс істейді. Осыдан кептіргіште қағаз төсемі -110- инфрақызыл шамдармен
XI кептіріледі. Содан, төсем суытушы цилиндрге VIII барады. Бұл хромдалған
валик материал төсемін суыту үшін және бояудың қатаюы үшін қажет болады.
Жылу сезгіш материалдад тек суық ауамен кептірілуі керек. Материалдың
басқа түрлері үшін кептіргіш ауасының келесі температуралары қолданылады:
- кәдімгі целлофан үшін 40-500С
атмосфералық әсерге қарсы тұра алатын
целлофан үшін
80-900С
- металл фольгасы үшін 50-600С
Кептіргіштер IX бір-біріне ұқсайды, олар желдеткіштерден X, 60-700С
температураны көрсететін температуралық датчиктерден 7-1, 8-1, 9-1, 10-1,
11-1 (олар шығатын ауаның температурасын көрсетеді) тұрады. Ауаның қысымын
көрсететін қысым датчиктерінен 32-1, 33-1, 34-1, 35-1, 36-1 (щитта олар МТП
типті манометрлерге қосылған), еріткіштер буларының концентрациясын
көрсететін датчиктерден 17-1, 18-1, 19-1, 20-1, 21-1 (щитта датчиктер көп
нүктелі СКМ-12 типті дабыл бергішке қосылған) тұрады. Ал барлық
температуралық датчиктер щитте КСМ-2-030 көп нүктелі көпірге жалғанған.
Әрбір желдеткіштің X қосылғанына байланысты щитта HL2, HL3, HL4, HL5,
HL6 сәйкес жарық бергіштер жанады. Яғни, желдеткіш қосылды деген мағынаны
білдіреді. Төсем бояғыш аппаратта валдармен өткенде, фото белгіні
бақылайтын датчиктер 22-1, 23-1, 24-1, 25-1 арқылы өтеді, щитта ППФ типті
фотоэлектрлік құралдарға жалғанған. Бұл датчиктер төсемдегі белгілерді
бақылау жүйесін атқарады, яғни суреттің немесе мәтіннің дәл және нақты
түсуін қадағалайды. Ал егер, суреттің сәл ауытқуы болса, фото құрал щитқа
HL8, HL9, HL10, HL11 жарық бергіштермен дабыл береді. Ары қарай басылым
процесі қайталана береді. Бір ерекшелігі- бояу түстері әр-түрлі болады.
Төсем соңғы түске боялған соң, төсем тартатын қозғалтқыштан 6 өтеді. Бұл
қозғалтқыштың да щиттағы жарық бергіші HL7 орналасқан. Егер жарық бергіші
жанып тұрса, онда қозғалтқыш жұмысқа қосылды деген сөз. Бұл қозғалтқыштың
қасында бүкіл машинаның жылдамдығын көрсетіп отыратын датчик 37-1
орналасқан, өз орында 7ТЭ электрондық тахометр құралына жалғанған. Материал
төсемінің метражын көрсету үшін 41-1 датчигі қолданылады, өз орнында СМ-56
типті электронды метраж санағышы орнатылған. Бұл санағыш тарту
қозғалтқышымен іске қосылады. 8-разрядты метраж санағышы машинадағы
төсемнің жұмыс метрлерін есептеу үшін қолданылады.
Машинаның басылым түскен төсемі қайтадан рулон түрінде орау торабына
IV барып, оралады. Орау және тарқату тораптарында барабан дұрыс және
тоқтаусыз айналуы үшін МДФ1-100 типті дифманометрлердің датчиктері 39, 40
орналасқан. Дифманометрлер өз орны бойынша орнатылған, олар орталық
майлаудың қысымын көрсетеді. Орау торабындағы IV бүйір жылжыту механизмі
орау валын қысқанда, рулонда басылымға қатысты төсем бағытының осьтік
ауытқулары пайда болуы мүмкін. Бүйір жылжыту механизмі 30 мм аралығында
түзетуді рұқсат етеді. Орау валдарының оң және сол айналымы болады. Оң
айналым-басылымның сыртта орналасқанын білдіреді. Оң айналым кезінде бос
орау гильзасы жүкті валигіне астыдан келтіреді, ал сол айналым кезінде
үстіден келтіріледі.
Төсем оралған соң, орау валында орналасқан картон гильзасына
жабыстырылады. Рулондардың автоматты ауыстырылуын 1200 мм-ден кем емес
ораудың кез келген диаметрінде асыруға болады. Бүкіл процесс бойынша
дабылды тексеру щитта орналасқан SB15 дабыл беруді тексеру батырмасымен
тексеріледі.
Қорек щиттегі SF1 қайтақосқышын басу арқылы қосылады. SF1-ді басқанда
щитта HL1 жарық бергіші жанады. Сонымен қатар функционалдық сұлбада
SA1 қайтақосқышы орналасқан, ол технологиялық желінің жұмыс істеу режимін
қайта қосады.
Принципиалдық-электрлік сұлбаны сипаттау
Принципиалдық электрлік сұлба құралдар, аппараттар және құрылғылардың
(сонымен қатар олардыі арасындағы байланысын) толық құрамын анықтайды. Бұл
құралдар, аппараттар басқару есептерін шешуді, реттеуді, қорғанысты,
өлшеуді және дабыл беруді қамтамасыз етеді. Бұл сұлба жүйенің жұмыс істеу
принципін зерттеу үшін, жөндеу жұмыстарын және эксплуатацияны жүргізу үшін
қажет. Принципиалдық сұлба шартты графикалық белгілеулерді қолданып
құрылады және сызылады. Принципиалдық сұлбаларда күштік тізбектер
сұлбалары, басқару тізбектер сұлбалары және дабыл беру сұлбалары
көрсетіледі.
Басқару тізбектері айнымалы кернеумен 220 В 60 Hz қоректеніп,
принципиалдық сұлбада фаза А - 800 номерімен белгіленіп, ноль - 801
номерлі болады. Сұлбадағы барлық элементтер сөндірілген жағдайда
көрсетіледі. тізбектердегі үзілулер жоғарыдан-төмен, солдан-оңға қарай
номірленеді. Қоректің қосылуы сұлбада көрсетілген SF1 автоматты
сөндіргішінің ашық контактісімен орындалады. Автоматты сөндіргіш 800
өткізгішіне жалғанған, ал келесі өткізгіш 802 деп маркіленеді.
Автоматты сөндіргіш SF1 қысқа тұйықталудан және аса жүктемеден
қорғайды. 800 өткізгіші мен SF1 сөндіргіші арасында тағы бір SF2 автоматты
сөндіргіші орналасқан. Бұл сөндіргіш XS штепсельдік розеткасын және EL
шамын қосады. XS пен EL автоматты сөндіргішке 1 өткізгішімен қосылады, сол
жақтан. Ал оң жақтан розетка мен шам 801 өткізгішпен жалғанған. Сонымен,
автоматтар рубильниктер, сақтандырғыштар және т.с.с. функцияларды атқарады.
Қозғалтқыштарды басқару тізбектерінде ең бірінші желдеткіштің айнымалы
тоқ қозғалтқышы М1 қосылған. М1 электроқозғалтқышы КМ1 магниттік жібергіш
блогымен жіберіледі, жібергіште электрожылулық релесінің контактілері КК1
және КК2 құрылған. Электроқозғалтқыштың қосылуы SB1.1 ашық контактті
батырмасын басу арқылы асады. Контакт КМ1 магниттік жібергішінің КМ1.1
контактісімен блокирленеді. Ары қарай SB1.1 батырмасынан кейін SB1.2 жабық
контактті батырмасын басқанда, КМ1 магниттік жібергіші ашылып, М1
қозғалтқышы тоқталады. Принципиалдық сұлбаның бұл түйіні үшін мына
өткізгіштері 2, 3, 802, 801 қолданылады. Келесі төрт желдеткіштің айнымалы
тоқ қозғалтқыштары М2, М3, М4, М5 бірінші М1 қозғалтқышына ұқсас, яғни
сәйкес батырмалары мен, контактілері де сондай болады. Бұл түйіндерде 4, 5,
6, 7, 8, 9, 10, 11, 801, 802 өткізгіштері болады.
КМ магниттік жібергіші автоматтандыру жабдықтары мен құралдардың
электроқорек жүйелерінде орныдаушы механизмдер мен электрожетек
электроқозғалтқыштарын басқару үшін қолданылады. Осымен қоса магниттік
жібергіштер аса жүктеуден қорғаныс және кернеуді төмендетуді, басқа
аппараттармен блокирлеуді және электрлік реверстеуді орындайды.
Төсемнің тартылуын орындайтын тартатын айнымалы тоқ қозғалтқышы М6,
КМ6 магниттік жібергішінің блогымен қосылады, оған да электрожылулық
релесінің КК11 және КК12 контактілері кіреді. Атап өткен қосылулардың
барлығы қолмен жұмыс істейтін режимде жұмыс істейді. Электроқозғалтқыштың
қосылуы М6, SB6.1 ашық контактті батырмасын басып асырылады. Бұл контакт
КМ6 магниттік жібергішінің КМ6.1 блок-контактісімен блокирленеді. Ары қарай
SB6.2 жабық контактті батырмасын басқан соң, КМ6 магниттік жібергішінің
тізбегі ашылып, М6 қозғалтқышы ажыратылады. Берілген түйіннің өткізгіштері
12, 13, 801, 802.
Кептіргішке ауаны беру сорабын басқаратын айнымалы тоқ қозғалтқышы М7,
КМ7 магниттік жібергіш блогымен жіберіледі, жібергіште электрожылулық
релесінің контактілері КК13 және КК14 қосылған. Қозғалтқыштың қосылуы SB7.1
батырмасының ашық контактісін басып, КМ7 магниттік жібергішінің КМ7.1
контактісімен блокирленеді. Содан соң SB7.2 батырмасының жабық контактісін
басып, КМ7 магнит жібергіші ашылып, М7 қозғалтқышы тоқталады. Принципиалдық
сұлбаның бұл түйіні мына өткізгіштермен 14, 15, 802, 801 белгіленеді.
Тарқату торабын іске қосатын төсемді беру айнымалы тоқ қозғалтқышы М8,
магниттік жібергіш КМ8 блогымен жіберіледі, оған электрожылулық релесің
контактілері КК15 және КК16 контактілері кіреді. М8 электроқозғалтқыштың
жіберілуі, SB8.1 ашық контактті батырмасын басу арқылы қосылады. Бұл
контакт КМ8 магниттік жібергішінің КМ8.1 блок-контактісімен блокирленеді.
Содан соң SB8.2 жабық контактты батырмасын басқан соң, КМ8 магниттік
жібергішінің тізбегі ашылып, М8 айнымалы тоқ қозғалтқышы тоқталады.
Берілген түйіннің өткізгіштері: 16, 17, 802, 801.
Бүкіл машинаны басқаратын айнымалы тоқ қозғалтқышы М9, КМ9 магниттік
жібергішінің блогымен жіберіледі, жібергіште электрожылулық релесінің
контактілері КК17, КК18 қосылған. Берілген түйіннің өткізгіштері: 18, 19,
802, 801.
Р1 құралы желдеткіштердегі ауа температурасын және кептіргіштердегі
қызу температурасын бақылайтын көп нүктелі КСМ-2 көпірі. Бұл құрал коректің
ортақ тізбектеріне 801 және 802 қосылған. Р1 құралынан датчиктерге
қосылатын 20 өткізгіш шығады. Сұлбада олар 100, 101, 102, 103, 104, 105,
106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119 деп
белгіленеді.
Р2 құралы еріткіштер буларының концентрациясын бақылайтын көп нүктелі
СКМ-12 типті дабыл бергішін көрсетеді. Бұл құрал қоректің ортақ
тізбектеріне 801 және 802 қосылған. Р2 құралынан датчиктерге баратын 10
өткізгіш шығады. Сұлбада олар 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128,
129 деп белгіленеді.
Р3 құралы бүкіл машинаның жылдамдығын бақылайтын электрондық тахометр.
Тахометр қоректің ортақ тізбектеріне 801 және 802 қосылған. Құралдан екі
өткізгіш 130, 131 шығады, 37-1 датчигіне барады. Берілген құрал өз орнында
орналасқан, бірақ құрал қорегі щиттан келеді, сондықтан құрал
принципиалдық сұлбада көрсетілген.
Р4 материал төсемінің метражын тіркейтін электронды санағыш құралы.
Бұл құрал 801 және 802 өткізгіштерінен қоректенеді. Құралдан екі 132, 133
өткізгіш барады, 41-1 датчигіне кетеді. Құрал өз орнында орналасқан, бірақ
құрал қорегі щиттан келеді, сондықтан құрал принципиалдық сұлбада
көрсетілген.
Р5 төсемді кесуді бақылайтын құрал. Қоректің ортақ тізбектеріне 801
және 802 өткізгіштерімен қосылған. Р5 құралынан 38-1 датчигіне қосылатын
екі 134 және 135 өткізгіштері шығады. Бұл құрал да өз орнында орналасқан.
Р6, Р7 орталық майлаудың қысымын бақылайтын дифманометрлер. Құралдар
қоректің ортақ тізбектеріне 801 және 802 өткізгіштерімен қосылған. 39 және
40 датчиктеріне төрт өткізгіш шығады. Сұлбада олар 136, 137 және 138, 139
деп белгіленеді. Құралдар өз орнында орналасқан.
Р8-Р12 ванналардағы бояудың тұтқырлығын бақылайтын вискозиметрлер.
Вискозиметрлер 801 және 802 өткізгіштерімен қоректенеді. Р8 құралынан 26-1
датчигіне екі өткізгіш 140, 141 қосылады; Р9 құралынан 27-1 датчигіне екі
өткізгіш 142, 143 қосылады; Р10 құралынан 28-1 датчигіне екі өткізгіш 144,
145 қосылады; Р11 құралынан 29-1 датчигіне екі өткізгіш 146, 147 қосылады;
Р12 құралынан 30-1 датчигіне екі 148, 149 өткізгіштері қосылады.
Р13, Р14, Р15, Р16 құралдары - фотоэлектрлік құралдары болады. Бұл
құралдар төсемдегі белгілерді бақылау жүйесін атқарады. Барлық құралдар
қоректің ортақ тізбектеріне 801 және 802 қосылған. Р13 құралынан екі
өткізгіш 150, 151 шығып, 22-1 датчигіне; Р14 құралынан 152, 153
өткізгіштері 23-1 датчигіне; Р15 құралынан 154, 155 өткізгіштері 24-1
датчигіне; Р16 құралынан 156, 157 өткізгіштері 25-1 датчигіне кетеді.
Құбыр арқылы бояуды беретін сораптың М10 тұрақты тоқ
электроқозғалтқышы КМ10 магниттік жібергіш блогымен жіберіледі.
Электрожылулық релесінің контактілерінің орнына, А1 тиристор блогы
құрылған. Бұл тиристорлық блоктан Р8 құралына (бояудың тұтқырлығын
бақылайтын вискозиметрлер) 5 өткізгіш 300, 301, 302, 303, 304 барады. Бұл
өткізгіштердің қайдан келетіні алдыда анықталады. Электроқозғалтқыштың
қосылуы SB10.1 ашық контактті батырмасын басумен іске қосады. Контакт КМ10
магнит жібергішінің КМ10.1 контактісімен блокирленеді. Ары қарай SB10.1
батырмасынан кейін SB10.2 жабық контактті батырмасын басқанда, КМ10
магниттік жібергіші ашылып, М10 қозғалтқышы тоқталады. Бұл түйіннің
байланысы принципиалдық сұлбада 20, 21, 801, 802 өткізгіштерімен
белгіленеді. Сол сияқты М11, М12, М13, М14 тұрақты тоқ қозғалтқыштарының
басқару тізбектері де жоғарыда көрсетілген М10 электроқозғалтқышы сияқты
орындалады. А2, А3, А4, А5 тиристорлық блоктардан Р9, Р10, Р11, Р12
құралдарға 5 өткізгіштен (барлығы 20 өткізгіш) барады. 305, 306, 607, 308,
309 - Р9 құралға; 310, 311, 312, 313, 314 - Р10 құралына; 315, 316, 317,
318, 319 - Р11 құралына; 320, 321, 322, 323, 324 - Р12 құралына барады.
Электроқозғалтқыштардың қосылуы SB11.1, SB12.1, SB13.1, SB4.1 ашық
батырмасымен орындалып, SB11.2, SB12.2, SB13.2, SB14.2 жабық контактілі
батырмалары қозғалтқыштарды тоқтатады. Бұл түйіндердің байланысы
принципиалдық сұлбада 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 801, 802
өткізгіштерімен белгіленеді.
Дабыл беру тізбектерінде бақылау жарық бергіштері орналасқан. Жарық
бергіштер бір жағынан 801 өткізгішіне, ал екінші жағынан құралдар мен
қозғалтқыштардың контактілеріне қосылған. Дабыл беру тізбектерінде SB15
батырмасы орнатылған, бұл батырма VD1-VD19 диодтарымен, ал диодтар HL1-HL19
жарық бергіштермен байланысқан. SB15 батырмасына басқанда, бақылау жарық
бергіштердің тексерілуі жүреді. Егер жарық бергіштердің біреуі жанбаса,
онда оны ауыстыруға тура келеді.
Диодтaр бір жақты өткізгішті болады, осыған байланысты жарық бергіштeр
жартылай қызып жанады. Осыдан жарық бергіштердің тексеру моментінде жанып
кету мүмкіндігі жойылады. Диодтарды кернеуді бір жаққа ғана өткізетіндей
етіп орнатады, яғни белгілі бір құралдың контактісі қосылғанда тек сол
құралдың жарық бергіші жанады. Егер диодтар болмаса, онда тоқ дабыл беруді
тексеру желісімен қалған жарық бергіштерге барар еді.
HL1 бақылау жарық бергіші SB15 батырмасын қосқанда жанады.
Принципиалдық сұлбада HL1 жарық бергішінің өткізгіші 400 болады. HL2
бақылау жарық бергіші КМ1 магнит жібергішінің КМ1.2 контактісін
тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL2 жарық бергішінің өткізгіші
401 деп белгіленген. HL3 бақылау жарық бергіші КМ2 магнит жібергішінің
КМ2.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL3 жарық
бергішінің өткізгіші 402 деп белгіленген. HL4 бақылау жарық бергіші КМ3
магнит жібергішінің КМ3.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық
сұлбада HL4 жарық бергішінің өткізгіші 403 болады. HL5 бақылау жарық
бергіші КМ4 магнит жібергішінің КМ4.2 контактісін тұйықтағанда жанады,
принципиалдық сұлбада HL5 жарық бергішінің өткізгіші 404 болады. HL6
бақылау жарық бергіші КМ5 магнит жібергішінің КМ5.2 контактісін
тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL6 жарық бергішінің өткізгіші
405 болады. HL7 бақылау жарық бергіші КМ6 магнит жібергішінің КМ6.2
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL7 жарық бергішінің
өткізгіші 406 болады. HL8 бақылау жарық бергіші Р13 фотолектрлік құралдың
Р13.1 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада 407 өткізгіші
болады. HL9 бақылау жарық бергіші Р14 фотолектрлік құралдың Р14.1
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада 408 өткізгіші
болады. HL10 бақылау жарық бергіші Р15 фотолектрлік құралдың Р15.1
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада 409 өткізгіші
болады. HL11 бақылау жарық бергіші Р16 фотолектрлік құралдың Р16.1
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада 410 өткізгіші
болады. HL12 бақылау жарық бергіші КМ7 магнит жібергішінің КМ7.2
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL12 жарық
бергішінің өткізгіші 411 болады. HL13 бақылау жарық бергіші КМ8 магнит
жібергішінің КМ8.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада
HL13 жарық бергішінің өткізгіші 412 болады. HL14 бақылау жарық бергіші КМ9
магнит жібергішінің КМ9.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық
сұлбада HL14 жарық бергішінің өткізгіші 413 болады. HL15 бақылау жарық
бергіші КМ10 магнит жібергішінің КМ10.2 контактісін тұйықтағанда жанады,
принципиалдық сұлбада HL15 жарық бергішінің өткізгіші 414 болады. HL16
бақылау жарық бергіші КМ11 магнит жібергішінің КМ11.2 контактісін
тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL16 жарық бергішінің өткізгіші
415 болады. HL17 бақылау жарық бергіші КМ12 магнит жібергішінің КМ12.2
контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада HL17 жарық
бергішінің өткізгіші 416 болады. HL18 бақылау жарық бергіші КМ13 магнит
жібергішінің КМ13.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық сұлбада
HL18 жарық бергішінің өткізгіші 417 болады. HL19 бақылау жарық бергіші КМ14
магнит жібергішінің КМ14.2 контактісін тұйықтағанда жанады, принципиалдық
сұлбада HL19 жарық бергішінің өткізгіші 418 болады.
801 қорек тізбегінің өткізгіші мекеменің жерге қосудың жалпы торабына
кетеді. Жоғарғы бөлігінде күштік тізбектер сұлбалары орналасқан. Сұлбада
төрт өткізгішті үш фазалық күштік қорек тізбектері көрсетілген. Бұл
тізбектердің өткізгіштері ашық түрде орнатылған, мұндағы А800, В800, С800
-қорек фазалары. N (нольдік желі) - пунктир сызықпен көрсетіледі. Сұлбада
бүкіл технологиялық процесске қатысатын электроқозғалтқыштар көрсетіледі.
Ары қарай 802 өткізгішіне қосылған SA1 жұмыс режимінің қайтақосқышы
қосылған. Бұл SA1 қайтақосқышы ПМОФ45 аз габаритті қайтақосқышы автоматты
және қолмен жұмыс істейтін режимдерді қайта қосуға арналған. Бұл
қайтақосқыш екі өткізгішпен қосылған. Қолмен жұмыс істейтін режим сол
жақтан жалпы қорек өткізгішіне 802 қосылып, SA1 қайтақосқышпен қосылып, оң
жақтан 31 өткізгішімен кетеді.
Автоматты режим 30 өткізгішімен S5-130W маркалы микропроцессорға
кіреді. Микропроцессордың принципиалдық сұлбада 10 кірісі және 26 шығысы
бар. Микропроцессорға келетін өткізгіштер: сол жақтан 30 өткізгіші, оң
жақтан 801 өткізгіші. Микропроцессордың әрбір екі кірісі бояу тұтқырлығын
өлшейтін датчиктерге барады. Сонда: 140, 141 өткізгіштері 26-1 датчигіне;
142, 143 өткізгіштері 27-1 датчигіне; 144, 145 өткізгіштері 28-1 датчигіне;
146, 147 өткізгіштері 29-1 датчигіне кетеді.
S5-130W микропроцессоры процесстің автоматты режимін ПМОФ45 аз
габаритті қайтақосқыштар көмегімен басқарады. Қайтақосқыштар саны - 25.
Яғни, SA2...SA26 қайтақосқыштарына жалпыға бірдей сол жақтан 31 өткізгіші
қосылады. Оң жақтан өткізгіштер өсу ретімен өзгереді.
Сонда SA2 қайтақосқышын алсақ, бұл түйінде 31 және 300 өткізгіші
болады. SA3 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 301 өткізгіші, SA4
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 302 өткізгіші, SA5 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 303 өткізгіші, SA6 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 304
өткізгіштері болады. Бұл бес қайтақосқыш бояуды беру сорабының А1 тұрақты
тоқ қозғалтқышының тиристор блогына барады.
SA7 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 305 өткізгіштері, SA8
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 306 өткізгіші, SA9 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 307 өткізгіші, SA10 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 308
өткізгіші, SA11 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 309 өткізгіштері барады.
Бұл бес қайтақосқыш бояуды беру сорабының А2 тұрақты тоқ қозғалтқышының
тиристор блогына барады.
SA12 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 310 өткізгіштері, SA13
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 311 өткізгіштері, SA14 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 312 өткізгіштері, SA15 қайтақосқыштың түйінінде 31 және
313 өткізгіштері, SA16 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 314 өткізгіштері
барады. SA12, SA13, SA14, SA15, SA16 қайтақосқыштары бояуды беру сорабының
А3 тұрақты тоқ қозғалтқышының тиристор блогына барады.
SA17 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 315 өткізгіштері, SA18
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 316 өткізгіштері, SA19 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 317 өткізгіштері, SA20 қайтақосқыштың түйінінде 31 және
318 өткізгіштері, SA21 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 319 өткізгіштері
қосылған. SA17, SA18, SA19, SA20, SA21 қайтақосқыштары бояуды беру
сорабының А4 тұрақты тоқ қозғалтқышының тиристор блогына барады.
SA22 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 320 өткізгіштері, SA23
қайтақосқыштың түйінінде 31 және 321 өткізгіштері, SA24 қайтақосқыштың
түйінінде 31 және 322 өткізгіштері, SA25 қайтақосқыштың түйінінде 31 және
323 өткізгіштері, SA26 қайтақосқыштың түйінінде 31 және 324 өткізгіштері
қосылған. Осы бес қайтақосқыш бояуды беру сорабының А5 тұрақты тоқ
қозғалтқышының тиристор блогына барады. Микропроцессордың шығысы осы 25
өткізгіштен өтеді. Егер микропроцессор тоқталса немесе ақаулық жағдайға
ұшыраса, процесс автоматты түрде қолмен жұмыс істейтін режимге ауысады.
Щиттің жалпы көрінісі
Автоматтандыру жүйелерінің щитінде бақылау жабдықтарының және
технолгоиялық процесс басқаруын, бақылау өлшеуіш қондырғыларының, дабылдық
қондырғыларының, басқару аппаратурасының, автоматты реттегіштердің, қорғау,
блокирлеудің орындалуы үшін қажет. Щиттер өндірістік және щиттік орындарда
орнатылады. Олар: операторлық, диспетчерлік, аппараттық т.б. жерлерде.
Автоматтандыру жүйесіндегі щиттер ГОСТ 36.13-76 және басты
материалдарға РМЗ-82-83 сәйкес келу керек. Оларды жабық бөлмелерде
айналадағы орта температурасы 30-500С, ылғалдылығы 80% және вибрацияның,
ыстық газдардың, булардың тоқ өткізетін шаңдардың болмауын талап етіп
орнатады. Көбінесе ГОСТ 14254-80 сай, бірлік шкафтық щиттарды, екі және үш
секционды артқы есіктері бар және аз габаритті щиттер, панельдік щиттер
каркасымен диспетчерлік бөлмелерде қолданылады.
Терең басылым түсіру өндірісінің технологиялық желісінің
автоматтандыру щитінің конструкциясы ені 2000 мм, тереңдігі 800 мм,
биіктігі 2200* мм болатын екі секционды щит. Шкафтық щиттің шартты
белгіленуі ЩШ-2-I-(1000+1000)-У4-IР00. Щит 1:5 масштабымен алынған.
Щиттің жоғарғы бөлігінде 1400-1500 мм биіктікте, I-ші секция бойынша
Ц220х10 жарық бергіштері орналасқан. Жарық бергіштердің саны-10, жарық
бергіштердің арасындағы ара қашықтығы 75 мм. HL1 жарық бергіші
автоматтандыру щитінің қорегінің қосылғаны туралы дабыл береді. Ол SF1
қайтақосқышын басқанда жанады. HL2-HL6 жарық бергіштері М1, М2, М3, М4, М5
айнымалы тоқ электроқозғалтқыштарының қосылуы туралы дабыл береді. HL7
жарық бергіші М6 айнымалы тоқ электроқозғалтқышының жұмыс істеп тұрғаны
жөнінде дабыл береді. HL8, HL9, HL10 жарық бергіштері төсемге түсетін
суреттің ауытқуы жөнінде дабыл береді. II-ші секцияда Ц220х10 жарық
бергіштері жалғаса береді, 1400-1500 мм биіктікте орналасады. Жарық
бергіштердің саны-9, арасындағы ара қашықтығы-75 мм. HL11 жарық бергіші
HL8, HL9, HL10 жарық бергіші сияқты төсемдегі суреттің ауытқуы жөнінде
дабыл береді. HL12 жарық бергіші М7 айнымалы тоқ электроқозғалтқышының
қосылуы жөнінде дабыл береді. HL13 жарық бергіші М8 айнымалы тоқ
электроқозғалтқышының қосылуы жөнінде дабыл береді. HL14 жарық бергіші М9
айнымалы тоқ электроқозғалтқышының қосылуы жөнінде дабыл береді. HL15 жарық
бергіші М10 тұрақты тоқ электроқозғалтқышының іске қосылғанын білдіреді.
HL16 жарық бергіші М11 тұрақты тоқ электроқозғалтқышының іске қосылғанын
білдіреді. HL17 жарық бергіші М12 тұрақты тоқ электроқозғалтқышының іске
қосылғанын білдіреді. HL18 жарық бергіші М13 тұрақты тоқ
электроқозғалтқышының іске қосылғанын білдіреді. HL19 жарық бергіші М14
тұрақты тоқ электроқозғалтқышының іске қосылғанын білдіреді.
Ары қарай I- ші секцияда 1100 мм биіктікте реттік номері 11 болатын
СКМ-12 типті концентрацияның көп нүктелі дабыл бергіші орналасады, саны -
1. Тура сол биіктікте, реттік номері 12 болатын, КСМ2-030 типті көпнүктелі
көпір, саны - 1, орналасқан. СКМ-12 құралы - еріткіштер буларының
концентрациясын бақылайды. КСМ2-030 құралы - желдеткіштерден шығатын
істелінген ауаның температурасын және кептіргіштердегі қызудың
температурасын бақылайтын датчиктерді қосады. 750 мм биіктікте ППФ-5 типті
фотоэлектр құралдары орнатылған, саны-4, реттік номерлері 13, 14, 15, 16
болады. 13 және 14 ретті құралдарының арасы 175 мм; 14 пен 15 ретті
құралдарының ара қашықтығы 185 мм; 15 пен 16 ретті құралдарының арасы 165
мм болады. Автоматтандыру щитінің 575 мм биіктікте ПМОФ45-1122221УД.1У3
типті аз габаритті қайтақосқыштар көрсетіледі. Қайтақосқыштардың саны-7
болады. Реттік номерлері: 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23. Әрбір құралдың
арасындағы ара қашықтығы 125 мм болады. SA2 қайтақосқышы (реттік номері 17)
қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 300 өткізгішімен контактіні
қайта қосады. SA3 қайтақосқышы (реттік номері 18) қолмен жұмыс істейтін
режимдегі 31 өткізгішін 301 өткізгішімен контактіні қайта қосады. SA4
қайтақосқышы (реттік номері 19) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31
өткізгішін 302 өткізгішімен контактіні қайта қосады. SA5 қайтақосқышы
(реттік номері 20) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 303
өткізгішімен контактіні қайта қосады. SA6 қайтақосқышы (реттік номері 21)
қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 304 өткізгішімен контактіні
қайта қосады. SA7 қайтақосқышы (реттік номері 22) қолмен жұмыс істейтін
режимдегі 31 өткізгішін 305 өткізгішімен контактіні қайта қосады. SA8
қайтақосқышы (реттік номері 23) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31
өткізгішін 306 өткізгішімен контактіні қайта қосады. Щиттің 375 мм
биіктікте орналасқан ПМОФ45-1122221УД.1У3 типті аз габаритті
қайтақосқыштары орналасады. Қайтақосқыштар саны - 7. Реттік номерлері: 24,
25, 26, 27, 28, 29, 30. Құралдардың арасы 125 мм. SA9, SA10, SA11, SA12,
SA13, SA14, SA15 қайтақосқыштары (реттік номерлері 24, 25, 26, 27, 28, 29,
30) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 307, 308, 309, 310, 311,
312, 313 өткізгіштермен контактілерді қайта қосады.
140 мм биіктікте ПКЕ-112-1 батырма посты, саны - 7 орнатылған. Батырма
постында қара түсті қосу және қызыл түсті тоқтату батырмалары бар. 31
батырма посты сұлбада SB1 деп белгіленетін М1 электроқозғалтқышын
жібереді. 32 батырма посты сұлбада SB2 деп көрсетілген М2
электроқозғалтқышын қосады. 33 батырма посты сұлбада SB3 деп көрсетілген М3
электроқозғалтқышын қосады. 34 батырма посты сұлбада SB4 деп көрсетілген М4
электроқозғалтқышын қосады. 35 батырма посты сұлбада SB5 деп көрсетілген М5
электроқозғалтқышын қосады. 36 батырма посты сұлбада SB6 деп көрсетілген М6
электроқозғалтқышын қосады. 37 батырма посты сұлбада SB7 деп белгіленген М7
электроқозғалтқышын қосады. Әрбір посттың арасы 125 мм.
II-ші секцияда 1205 мм биіктікте орналасқан реттік номерлері 47, 48
болатын екі ВСН-3 ротационды вискозиметр көрсетілген. 47 құралдың осьтік
сызығынан щиттің осьтік сызығына дейінгі ара қашықтық 215 мм, 48 құралдың
осьтік сызығынан щиттің осьтік сызығына дейін ара қашықтық 200 мм болады.
930 мм биіктікте тағы екі ВСН-3 ротационды вискозиметр орналасады.
Реттік номерлері 49, 50 деп белгіленеді. 49 құралдың осьтік сызығынан
щиттің осьтік сызығына дейінгі ара қашықтық 215 мм; 50 құралының осьтік
сызығынан щиттің осьтік сызығына дейін ара қашықтық 200 мм болады. 705 мм
биіктікте реттік номері 51 болатын, SA1 қайтақосқышы орналасады. Бұл
қайтақосқыш қолмен немесе автоматты жұмыс істеу режимдерін қайта қосады.
Келесі қайта қосқыш SA16, реттік номері 52. SA16 қайтақосқышы қолмен жұмыс
істейтін режимдегі 31 өткізгішін 314 өткізгішімен контактіні қайта қосады.
SA17 (реттік номері 53) қайтақосқышы қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31
өткізгішін 315 өткізгішімен контактіні қайта қосады. Осы биіктікте
орналасқан барлық құралдардың арасы 125 мм болады. 655 мм биіктікте ВСН-3
ротационды вискозиметрі орналасады. Реттік номері 54, құралдың осьтік
сызығынан щиттің осьтік сызығына дейінгі ара қашықтық 215 мм болады. 47,
48, 49, 50, 54 құралдары бояғыш ванналарындағы бояудың тұтқырлығын
көрсетеді.
530 мм биіктікте SB15 батырмасың реттік номері 55, дабыл берудің
тексерілуін қосады. SA18 және SA19 қайтақосқыштары (реттік номерлері 56
және 57) қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 316 және 317
өткізгіштерімен контактіні қайта қосады. Осы биіктіктегі әрбір
батырмалардың арасы 125 мм.
355 мм биіктікте 7 қайтақосқыш: SA20, SA21, SA22, SA23, SA24, SA25,
SA26 көрсетілген. Реттік номерлері: 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64. Әрбір
қайтақосқыш арасындағы ара қашықтық 125 мм болады. SA20 - SA26
қайтақосқыштары қолмен жұмыс істейтін режимдегі 31 өткізгішін 318...324
өткізгіштерімен контактіні қайта қосады.
140 мм биіктікте 7 ПКЕ-112-1 батырма посттары орналасқан. 65 батырма
посты М8 электроқозғалтқышын (сұлбада SB8 деп белгіленеді) қосады. 66
батырма посты М9 электроқозғалтқышын (сұлбада SB9 деп белгіленеді)
жібереді. 67 батырма посты М10 электроқозғалтқышын (сұлбада SB10 деп
белгіленеді) қосады. 68 батырма посты SB11 деп белгіленген М11
электроқозғалтқышын іске қосады. 69 батырма посты SB12 деп көрсетілген М12
электроқозғалтқышын жібереді. 70 батырма посты SB13 деп белгіленген М13
электроқозғалтқышын іске қосады. 71 батырма посты SB14 деп көрсетілген М14
электроқозғалтқышын жібереді. Әрбір батырма посты арасындағы ара қашықтық
125 мм-ге тең.
Сыртқы қосылыстар сұлбасын сипаттау
Сыртқы қосылыстар сұлбасы технологиялық процессті автоматтандыру
сұлбасының негізінде жасалынады: принципиалдық, электрлік, пневматикалық,
монтаждық және т.с.с сыртық қосылыстар сұлбасы масштабты ескермей, ГОСТ
2.301-68 бойынша А1 форматтың бір немесе бірнеше беттерінде орындайды.
Құрылғылардың және элементтердің кеңістікті орналасуы жақындатылып алынады
немесе мүлдем ескерілмейді.
Жалпы жағдайда сұлбалар бірлік құралдарды, щитті, сыртқы электрлік
өткізгіштерді, автоматтандыру жүйелерінің қорғаныс жерге қосуды, сыртқы
құбырлы өткізгіштерді, элементтер тізімін, техникалық талаптарды құру
керек.
Сыртқы қосылыстар сұлбасында сызбаның жоғарғы бөлігінде түсіндірме
жазбалары орналасады. Кесте өлшемдерін, бағаналарда орналасатын мәтінге
байланысты болады. Кестедегі Параметр аталуы және Таңдау орны
бағаналарының, жолдарының өлшемдерін өз еркімен қояды. Құралдарды
параметрлері немесе бір техникалық құрылғыға жататыны бойынша топтайды.
Позиция жолына автоматтандыру сұлбасы бойынша құрал позициясы және
принципиалдық сұлбасы бойынша құралдың позиционды белгіленуі қойылады.
Түсіндірме жазбасы бар кестенің астынан техникалық құрылғыда және құбыр
өткізгіштерде орнатылған. Датчиктерді, атқарушы механизмдерді және басқа да
электр кірістері мен шығыстары бар автоматтандыру жабдықтарын монтажды
символдармен көрсетеді, сонда символ ішіне қысқыш номерін және оған
қосылатын кабель желілері мен өткізгіштері көрсетіледі. Кабель желісінің
маркілеуін автоматтандырудың принципиалдық сұлбасынан алады. Желі
маркілеуін монтаж символдардың сыртынан көрсетеді.
Щитті сұлбаның орта бөлігінде төртбұрыш түрінде орнатады. Төртбұрыш
ішіне щиттің аталуы көрсетіледі. Егер берілген щит үшін сыртқы өткізгіштер
бір бетке толық кірмесе, онда берілген бетте щитті үзіп, келесі бетте үзілу
жерін көрсетіп, келесі өткізгіштерді көрсетеді.
Әрбір сыртқы электрлік өткізгіш үшін оның техникалық сипаттамасын:
өткізгіштер үшін – маркасын, қимасын, түсін және ұзындығын келтіреді.
Ұзындығын тікелей құралдан келетін өткізгіш желісі үшін бір рет көрсетеді.
Яғни, өткізгіштің немес жгуттың толық ұзындығын щиттің қысқыштарына
қосылған жеріне дейін белгілейді. Керек болған жағдайда, щиттің
төртбұрышында, оң жағынан қосылған желілердің санын көрсетіге болады.
Созылыңқы қораптар өткізгіштердің магистралды, қорғаныс құбырларына
созылу шін қолданылады, сұлбаларда көрсетілмейді. Созылыңқы қораптарды
төртбұрыш түрінде көрсетеді. Төртбұрыш ішінде өткізгіш жгуттарының жан-
жаққа таралуын пунктир сызықпен сызады.
Электрлік қосылыс қораптарын төртбұрыш қып көрсетеді. Оның ішіне
қосқыш құрастыруын номірлеп, олара қосылатын кабельдер (өткізгіштер)
желілерін, маркілеуімен орналастырылады. Қораптағы кабельдер кіретін жерге
ГОСТ 2.702-75 бойынша сальниктерді салады. Сальниктер типтерін көрсету
сызықтарында көрсетеді. Созылыңқы және қосылыстар қораптарының қасында,
қораптардың белгіленуін және реттік номерін көрсетеді.
Құбырлы өткізгіштерге (импульстік, бұйрықтық, қоректік, және т.с.с)
алдына 0 индексін қойып реттік номерлерді белгілейді: 01, 02, 03.
Кабельдер, жгуттар, өткізгіштер, құбырлар номірлерін өткізгіштердің үзілу
жерлеріне шеңбер ішіне қояды. Сыртқы қосылыстар сұлбасындағы стандартты
емес шартты белгіленулер сызба өрісінде түсіндіріледі.
Өткізгіштер мен кабельдерді таңдау
Автоматтандыру жүйелерінің электр өткізгіштері үшін алююминь және мыс
желілері бар изолироваланған өткізгіштер мен кабельдерді пайдаланады.
Өткізгіштер мен кабельдерді алюминь өткізгішінен таңдайды, ал датчиктер
үшін мыс өткізгіштері таңдалды. Сымдар үшін желі саны 4, 7, 19-ға дейін
баратын кабельдің екі түрі алынды.
Автоматтандыру үшін төсеудің барлық тәсілдерінде поливинил немесе
резеңке изоляциясы бар қорғалған және қорғалмаған өткізгіштері қолданылады.
Автоматтандыру щитінің қорек тізбегінің кабель түрі АКВВГ, желі саны 4
(екеуі резервте) және қимасы 2,5 мм2. Ол алюминь желісі бар, изоляция мен
қабығы поливинилхлорид пластикаттан жасалған кабель. Автоматтандыру щитінің
қозғалтқыштар тізбегінің кабель түрі АКВВГ, желі саны 7 (екеуі резервте)
және қимасы 2,5 мм2 . Ол да алюминнен, изоляциясы мен қабығы
поливинилхлорид пластикаттан жасалған кабель. Автоматтандыру щитінің
басқару блоктарының (тиристорлық блок) тізбек кабелі АКВВГ, желі саны 7
(екеуі резервте) және қимасы 1,5 мм2. Ол алюминь желісі бар, изоляция мен
қабығы поливинилхлорид пластикаттан жасалған кабель. Автоматтандыру
щитінің өлшеу тізбектері (датчиктер) үшін КВВГ кабель түрі, желі саны 4
(екеуі резервте) және қиамыс 2,5 мм2 болады. Ол мыс желісі бар, изоляция
мен қабығы поливинилхлорид пластикаттан жасалған кабель.
Кабельдер өндіріс орнында жер астымен өтетіндіктен, оларды құбар ішіне
орналастырамыз. Бүкіл өлшеу тізбектірінің КВВГ кабельдері үшін ҚХ18Н10Т
14х1 тот баспайтын болаттан жасалған тігіссіз құбыр қолданылады. АКВВГ
кабельдері үшін ҚХ18Н10Т 16х1 және ҚХ18Н10Т 22х1 тот баспайтын болаттан
жасалған тігіссіз құбырды пайдаланамыз. Бұл құбырлар арнайы ацетон ортасы
бар бөлмелер үшін арналған.
Қозғалтқыштардың кабельдерін үнемдеу үшін, кабельдерді қосылу
қораптарына жібереді. Бірдей кабельдерді ұстатқыш арқылы қосамыз. Сонда
сыртық қосылыстар сұлбасында пайдаланатын қосылу қораптары КСК-32 (саны
екеу) және КСК-24 (біреу) болып табылады.
Терең басылым түсіру технологиялық процесі үшін сыртқы қосылыстар
сұлбасында автоматтандыру щитінен келетін өткізгіштер мен кабельдер
тізбектері бар барлық автоматтандыру жабдықтары кіргізілген. Сұлбада жерге
қосу щит қақпасынан кетіп, мекеменің жалпы жерге қосылу контурына қосылады.
ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ
Терен басылым процессін автоматтандыру өнеркәсіптерінде мыңдаған
адамдар жұмыс істейді, сол жұмысшылар цехтарда жұмыс ауысымын алмасуына
дейін жұмысшы орнында болады, сол уақытта әрбір адам өндіріс ортадағы сол
немесе басқа факторларының әсеріне душар болады.
Өндіріс қызмет қауіпсіздігі яғни, заң шығаратын актілердің жүйесі
еңбек күзеті және әлеуметтік - экономикалық, техникалық, гигиеналық және
ұйымдық шаралардың оларға лайықтылардың, қауіпсіздік қамтамасыз етуші,
денсаулық сақтауы және еңбек барысында адамың жұмысқа қабілеттілігі
ұсынады.
Толық қауіпсіз және зиянсыз өндірістер болмайды. Еңбекті қорғау
мақсаты - еңбектің барынша көп өнімділігін жоғалтпай, бір уақытта оқыс
жағдай ықтималдылығы немесе аурудың болдырмауды қамтамасыз етуі болып
табылады.
Бірақ адам кіріскен істердегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуіне
шешілмеген мәселелері бар, өндіріс ортаның бәрі әртүрлі қауіпті және зиянды
факторлардың құру аймақтары практикалық өтіп кетеді, қайсыда қызметші еңбек
жолында жүзеге асады. Сонымен қатар қауіпсіздікті қамтамасыз етуі мәселесін
жұмысшылардың қәзіргі кездегі өндірісте шартты түрде, шаруашылық қызметінің
кез келген объектісіне арналған, және мәселінің, технологиялық процестердің
егжей-тегжейін ашуымен, өндіріс ұйымдастыру және өндірістердің
дислокациялары деп бөлуге болады.
Дәл осылай, қазіргі кездегі өндіріс мінездемелі ерекшелігімен бір
кіріскен істе, цехте қолдану келеді, ал өндіріс учаскеде жиі, ең әр түрлі
технологиялық процестердің, күрделілердің өз физикалық - химиялық
негізіммен, іске асырылушылардың замандас жоғары өнімді жабдықтауда
технологиялық материалдардың кең номенклатура қолдануымен.
Әлемдегі қоғамдық жоғарғы даму деңгейіне және өркениетті алға жылжу
сатысына жеткен мемлекеттердің басты да кешенді критерилерінің бірі адам
өмірінің бағалылығы және тіршілік қауіпсіздігінің негіздері, бұл
критериді басты міндеттерінің бірі деп санаған мемлекет өзінің
тұрақтылығы және экономикалық даму сатысының жоғарылын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz