Дыбыстық технологиялардың компьютерлік құралдары

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 44 бет
Таңдаулыға:

ДЫБЫСТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ КОМПЬЮТЕРЛІК ҚҰРАЛДАРЫ. ДЫБЫСТЫҚ АҚПАРАТТЫ ШЫҒАРУ. ӘУЕН МЕН СӨЗДІҢ ДЫБЫСТАЛУЫ

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5B070400 - «Есептеу техникасы және ету» мамандығы

Алматы, 2015

Мазмұны

Қысқартулар. 3

Кіріспе5

Негізгі бөлім7

1. Дыбыстық сигналдар7

1. 1Дыбыстық жауап берушілер (ответчики) 9

1. 2Музыкалық және шумдық эффектілер синтезаторлары11

1. 3Сөз синтезаторлары. 12

1. 4Дыбыстық сигналдардың сандық түрде берілуі13

2. Дыбыстық ақпаратты енгізу және шығаруға арналған құрылғылар (дыбыстық адаптерлер) 17

2. 1 Дыбыстық ақпаратты енгiзу құрылымы20

2. 2 Акустикалық жүйе30

2. 3 Фурье қатары. Фурье түрлендіруі31

2. 4 Дискретті Фурье түрлендіруі. 32

3. Visual Basic тілінде программалау негіздері33

3. 1 Visual Basic тілінде программалау түсінігі33

3. 2 Интеграциялық құрастыру ортасы37

3. 3 Берілген басқару объектінің құрамы, әдістері және жағдайлары42

Қорытынды49

Қолданылатын әдебиеттер50

Қосымша

Қысқартулар

ЭЕМ - Электронды есептеуіш машина

ДК - Дербес компьютер

ДФТ Дискретті Фурье түрлендіруі

IDE (Integrated Development Environment) интеграциялық құрастыру ортасы

DFT Дискретті Фурье түрлендіруі

FFT - Жылдам Фурье түрлендіруі

АЦӨ Аналогты-цифрлыға өзгеруі

MIDI Musical Instrument Digital Interface

THD Жиынтық сызықтық емес бұрмалану пайызбен

SNR Децибел өлшенеді сигнал шуыл қатынасы

АЦП Аналогты-сандық түрлендіргіш

DAC Цифрлық-аналогтық түрлендіргіш

АСТ - Аналогты-сандық түрлендіргіш

САТ - Сандық-аналогтық түрлендіргіш

MIDI Musical Instrument Digital Interface

Анықтамалар

DSP- сигналдық процессоры компьютердің барлық басқа құрылғылары ISA шинасы немесе PCI арқылы мәліметтер алмасуын басқарады

FM (Frequency Modulation - жиіліктік модуляция) Sound Blaster-мен үйлесімділікті сақтауға арналған синтезатор

RAM - дыбысты жүктеу үшін қолданылатын оперативті жады

ROM - тұрақты жады, мұнда дыбысталу үлгілері сақталады

Жиілік бір секунттағы дыбыс тербелістерінің саны, ол герцпен өлшенеді (Гц)

Кіріспе

Дипломдық жұмыстың өзектілігі: ЭЕМ-нің алғашқы кезде пайда болуынан бастап компьютерлік техниканың дамуының ең негізгі сұрақтардың бірі, ол адамның ЭЕМ-сымен байланысы болатын. Компьютер дами бастағаннан кейін онда дыбыстық технологияларды дамыту кең қолға алына бастады. Компьютерлік дыбыс жүздеген жыл бұрын дами бастады және олар монотонды дыбыс шығарудан дыбыстық картаға шейін жасалды. Ең алғаш бұл үрдіс IBM PC компаниясының жасап шығарған PC speakers құрылғысынан бастау алды. Қазіргі таңда дыбыстық құрылғылар дербес компьютердің ажырамас бөлігі болды. Дами келе дыбыстық құрылғылар қымбат құрамдас бөліктен қарапайым кез-келген компьютерде орналасқан құрылғыға айналды. Мультимедиялық жүйелердің дыбыстық мүмкіндіктерін пайдаланудың үш бағыты бар. Тұрмыстық жүйенің мультимедиасы ДК-дің дыбыстық мүмкіндіктерін үйрету, дамыту программаларында (оқуды, айтылуды, музыканы үйрету) ; энциклопедиялар және анықтамалар (тұрмыстық, медицина, автобус, поезд, самолет қозғалысының кестесі, ауа-райы және т. б. ) . Тұрмыстық жүйеде Skream Tracker секілді музыкалық редакторлар қолдану барысында жоғары деңгейлі аудио жүйеге көшуге мүмкіндік береді. Ал бизнестік жүйенің мультимедиасында дыбыс келесі мақсаттар үшін қолданылады: оқыту (кәсіби оқыту жүйелері: шет тілі, құстардың дауысын тану, жүректегі және басқа мүшелердегі шуды тану, радиотелеграфисттерді оқыту кезінде) ; презентация (ЭЕМ-нің көмегімен таныстыру кезінде) ; дыбысты видео және телеконференциялар өткізгенде; дауыстық пошта; қолданушының дауысын қорғаныс шараларында (электрондық құлып, банктік қоймасында және т. б. компьютерде бағдарламалық қамтамасыз ету және ақпаратқа қол жеткізу) . Кәсіби мультимедиялық жүйе - бұл видео фильмдерді дыбыстауда, үйлік музыкалық студияларда (Skream Tracker, Whacker Tracker секілді музыкалық редакторларда өңдеу: тонның биіктігін өзгерту, дыбысталу ұзақтығын, аспап түрін, дыбыстық әсерлерді синтездеу, ойнату немесе дыбыс жазушы аппаратураға жазу) қолданылады.

Қоғамның дамуына қарай дыбыстық технологияның дамуы әрқашан құба-құп келіп отырмақ. Ал егер дыбысты танып білетін, ажырататын бағдарламалық орта жасалып жатса, ол келешекте көп септігін тигізетініне сенімдімін. Мысалға, бағдарламаны қарапайым халық кез-келген өлеңнің ән-күйін ажыратып жатуға пайдаланса, дами келе бағдарламаны композиторлар ойнатылған әуенді ешқандай күш жұмсамай нота бетіне түсіріп алса болады және құқық қорғау органдарында бейтаныс қоңырау шалған адамдарды дауыс ырғағын анықтаумен жылдам тауып жазасын беріп жатса, қоғамға мұндай бағдарлама керек екенін қалайша жоққа шығаруға болады. Ұсынылып отырған жұмысты жүзеге асса еңбек өнімділігін арттырып, ақпарат өңдеуге кететін уақытты қысқартуға септігін тигізеді. Осылайша менің дипломдық жұмысымның тақырыбы «дыбыстық технологиялардың компьютерлік құралдары, дыбыстық ақпаратты шығару, әуен мен сөздің дыбысталуы» қазіргі таңдағы өзекті мәселелердің бірі болып отыр.

Дипломдық жұмыстың мақсаты: дыбыстық технологиялардың компьютерлік құралдарын зерттеп, танысып, ақпаратты өңдеу процесін зерттей келе, сөздің және әуеннің компьютер тілінде синтезделуі үлгілерімен жүйелік үлгіні құру. Сондай-ақ, сөзді және әуенді өңдеуде түрлендірулер қолданып, сөздің және әуеннің шығарылуын бақылау.

Зерттеу нысаны: дыбыстық технологиялардың компьютерлік құралдары, әуен мен сөздің дыбыстық картадада өңделіп шығуы.

Зерттеудің теориялық және методологиялық негізін отандық және шетел авторларының дыбыстық технологиялардың компьютерлік құралдары және әуен мен дыбыс шығарылуының негіздеріне, өңдеу, түрлендіруге арналған оқу құралдары мен ғылыми-практикалық конференция материалдары, кезеңдік басылымдардағы мақалалар, сонымен қатар жаhандандырылған интернет компьютерлік жүйесінен алынған мәліметтер құрайды.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы: кез-келген дыбыстық және әуендік форматтарды өңдеулер жүргізу соның ішінде mp3 форматты midi форматқа түрлендіру болып табылады. Бұл өте күрделі түрлендіру болып есептеледі және бұл бағытта жұмыс жасайтын бағдарламашылар өте аз.

Бұл дипломдық жұмыста компьютерлік технологияларда дыбыстың шығарылуы, дыбыстық ақпараттың жеткізілуі, тарихы және туындаған қиындықтарды шешуге арналған іс-шаралар, қазіргі таңдағы дыбыстық ақпараттың жеткізілуі жайында тақырыпты ашуды міндетіме алдым.

Негізгі бөлім

Компьютер пайда болып дами бастағаннан кейін онда дыбыстық технологияларды дамыту кең қолға алына бастады. Ең алғаш бұл үрдіс 1981 жылы IBM PC компаниясының жасап шығарған PC speakers құрылғысынан бастау алды. Қарапайым дыбыстық карталар пайда болмай тұрып, бұл құрылғы дыбысты ойнатудағы негізгі құрылғы болды. Ол қарапайым бір ғана дыбысты шығарды. Қазіргі кезге дейін мұндай құрылғыны ДК-дің ішінен кездестіруге болады, алайда ол бағдарлама немесе ойындардағы дыбысты ойната алмайды тек қателер туралы сигналдарды жеткізуге болады.

Кейін 1983 жылы IBM PCjr (junior) құрылғысы шығарылды. Бұл IBM компаниясының үйге арналған компьютер шығаруда алға шығу мақсаты еді. Мұнда сол баяғы PC speakers құрылғысы тұрғанмен, ол Texas Instruments компаниясының SN76489 модельді микросхемасымен жасалды. Соның арқасында динамик бір уақытта үш түрлі дыбысты ойната алды және он алты деңгейлі дыбыс өзгертуін жасай алды. Бірнеше жылдардан кейін Covox speech thing құрылғысы шықты. Ол принтердің портына жалғанып, сандық дыбысты ойната алды. 1987 жылы AdLib компаниясы өзінің AdLib Music Synthesizer Cart (ALMSC) атты дыбыстық картасын ұсынған болатын. Карта Yamaha YM3812 синтезаторлар мен дыбыстық құрылғыларда қолданылатын чипінің негізінде жасалды. ALMSC кейбір дыбыстарды шығара алмаса да мысалға, адамның сөйлеуін қадағалай алды, ол өзінің бағасы мен сапасына сай еді.

1988 жылы Roland (өзінің синтезаторларымен әйгілі) компаниясы өзінің дыбыстық картасын жасап шығарды. Сол уақытта болған дыбыстық карталармен салыстырғанда құрылғы өте жақсы дыбыс жасай алды. Миди таблицаларды жақсы ойнатуымен қатар алдын-ала жазылған семплдерді ойната алды. Карта екі үлгіде шығарылды біріншісі қарапайым дыбыстық карта, ал екіншісі бөлек ДК-ге жалғанатын корпус ретінде болды.

Қалайда болмасын қарсыластарынан озу мақсатында Creative компаниясы шешімдер іздей бастады және ол өз жемісін берді. Соңында PCM (импульстік - кодтық модуляция) қолданатын чип ойлап табылды. Сапасы өте жақсы болмаса да, ойындарда адам дауысн шығаруға мүмкіншілік берді. Sound Blaster атта карта осылайша пайда болды. Алайда бұл карта LAPC-1 және Ultrasound компанияларына қарсылас бола алмады. Себебі музыканы сапалы түрде ойната алмады.

Creative жеткен жетістіктен тоқтамай Sound Blaster картасын дамыта бастады. Картаның бірнеше түрлері шығып, кейіннен LAPC-1 керек емес болып қалды. Себебі Creative компаниясының дыбыстық карталары музыканы ойната жақсы деңгейге көтерілген еді. 1993 жылы SB16 Wave blaster/AWE32 сапалы картасы шықты, ол ұзақ жылдарға дейін стандартты болды.

Дыбыстық сигналдар

Алдымен дыбыстың не екенін анықтап алайық. Дыбыс бұл тербеліс көзінен шыққан барлық бағытта, яғни ауада немесе басқа ортада таралған тербеліс (толқын) . Толқындар құлаққа жеткенде, құлақта орналасқан сезімтал датчиктер дірілді қабылдап сіз дыбыс естисіз. Әрбір дыбыс жиілігі мен қарқындылығы (қаттылығы) арқылы сипатталады.

Адам 16 Гц-тен 20 кГц-ке дейінгі жиіліктегі дыбысты ести алады. Дыбыс жөніндегіфизикалық ұғым адам құлағына естілетін, естілмейтін дыбыстардың барлығын қамтиды. Жиілігі 16 Гц-тен төмен болатын дыбысинфрадыбыс деп, 20 кГц-тен жоғары болатын дыбысультрадыбыс деп аталады. Ал 109 Гц-тен 1012 - 1013 Гц-ке дейінгі ең жоғары жиіліктегі серпімді толқындар гипердыбысқа жатады. Дыбысты қарапайым гармониялық тербелістерге жіктеу (жиіліктік дыбыс талдау) нәтижесінде алынатын спектр - дыбыстың маңызды сипаттамасы болып табылады. Егер дыбыс тербелісінің энергиясы жиіліктің кең аймағында таралып жатса, онда ол тұтасспектрдеп, алдискретті (үзілісті) жиілік құраушыларының жиынтығы болса, онда ол сызық спектр деп аталады. Тұтас спектрі бар дыбыс шу (мысалы, ағаштардың желдің әсерінен болатын сыбдыры, механизмдер дыбысы) ретінде қабылданады. Музыкалық дыбысеселі жиіліктері бар сызықты спектрге жатады; мұнда естілетін дыбыстың негізгі жиілігі - дыбыс биіктігін, ал оның гармониялық құраушыларының жиыны - дыбыс тембрін анықтайды. Сөйлеу кезіндегі дыбыс спектрінде форманттар болады.

Дыбыс көздерінің тербелісін қоздыру, көбінесе, соққы (мысалы, қоңырау, шектер) арқылы жүзеге асырылады. Мұнда автотербеліс режимі (мысалы, үрлемелі музыкалық аспаптарда ауа ағыны есебінен) ұсталуы мүмкін. Табиғаттағы дыбыс, ауа ағыны қатты денелерді орай аққанда, құйындардың түзілуі және құйындардың сол денелерден бөлінуі (мысалы, жел соққан кездегі сымдар мен құбырлардағы дыбыс, т. б. ) кезінде пайда болады. Төменгі және инфратөменгі жиіліктегі дыбыс жарылыс, опырылыс кезінде туады. Қазіргі кезде адам организміне және техникалық жабдықтарға зиянды әсері болатын өнеркәсіптік, көліктік шуларды және аэродинамикалықшу көздерін зерттеуге үлкен көңіл аударылып отыр. Дыбыс қабылдағыштар қабылдаған дыбыс энергиясын энергияның басқа түрлеріне түрлендіреді. Мысалы, адамдар мен жануарлардың есіту аппараты дыбыс қабылдағышқа жатады. Техникада дыбысты қабылдау үшін, көбінесе, электр акустикалық түрлендіргіштер (мысалы, ауада микрофон, суда гидрофон, ал жер қыртысында геофон) пайдаланылады. Дыбыс толқындарының таралуы, ең алдымен, дыбыс жылдамдығымен сипатталады. Газдар мен қатты денелерде қума толқындар (бөлшектердің тербеліс бағыты толқынның таралу бағытымен бағыттас) тарай алады. Ортаның біртекті болмауы да дыбыс толқындарын (мысалы, су көпіршігіндегі, теңіздің толқынданған бетіндегі, т. б. дыбыстың шашырауы) шашыратады. Дыбыстың таралуына атмосфера теңіздегі қысым, температура, желдің күші мен жылдамдығы да әсер етеді.

Жиілік бір секунттағы дыбыс тербелістерінің саны, ол герцпен өлшенеді.

Адамның құлағы жиіліктің аз ғана ауқымын қабылдайды. 16 Гц кіші және 20 кГц жоғары (1 кГц - 1000 Гц) жиіліктің аралығындағы дыбысты аз ғана адамдар естиді. Жиілік қаншалықты жоғары болса, тон да соншалықты жоғары болады. Фортепианода ойналған дыбыс жиілігінің ең төмені 27 Гц-ке, ал ең жоғарғысы 4 кГц-тен көп. FM-хабар тарату станциясының дыбыс тарату жиілігінің ең жоғарғысы 15 кГц.

Дыбыс қаттылығы тербеліс амплитудасымен анықталады. Дыбыс тербелістерінің амплитудасы дыбыс көзінің қуаттылығына байланысты. Мысалға, пианино пернелерін ақырын басқанда тыныш дыбысталады, себебі тербеліс диапазоны аз ғана. Егер қаттырақ бассақ, онда тербеліс диапазоны артады. Дыбыс қаттылығы децибелмен (дБ) өлшенеді. Мысалға, жапырақ сыбдыры 20 дБ, қарапайым дала шуы - 70 дБ, ал найзағай - 120дБ болады.

Қазіргі таңда дыбыстық құрылғылар дербес компьютердің ажырамас бөлігі болды. Дами келе дыбыстық құрылғылар қымбат құрамдас бөліктен қарапайым кез-келген компьютерде орналасқан құрылғыға айналды. Дыбыс (аудио немесе акустикалық) ақпараттың өзі маңызды болып табылады. Мультимедиялық жүйелердің дыбыстық мүмкіндіктерін пайдаланудың үш бағыты бар.

Тұрмыстық жүйенің мультимедиасы ДК-дің дыбыстық мүмкіндіктерін үйрету, дамыту программаларында (оқуды, айтылуды, музыканы үйрету) ; энциклопедиялар және анықтамалар (тұрмыстық, медицина, автобус, поезд, самолет қозғалысының кестесі, ауа-райы және т. б. ) . Тұрмыстық жүйеде Skream Tracker секілді музыкалық редакторлар қолдану барысында жоғары деңгейлі аудио жүйеге көшуге мүмкіндік береді.

Бизнестік жүйенің мультимедиасында дыбыс келесі мақсаттар үшін қолданылады: оқыту (кәсіби оқыту жүйелері: шет тілі, құстардың дауысын тану, жүректегі және басқа мүшелердегі шуды тану, радиотелеграфисттерді оқыту кезінде) ; презентация (ЭЕМ-нің көмегімен таныстыру кезінде) ; дыбысты видео және телеконференциялар өткізгенде; дауыстық пошта; қолданушының дауысын қорғаныс шараларында (электрондық құлып, банктік қоймасында және т. б. компьютерде бағдарламалық қамтамасыз ету және ақпаратқа қол жеткізу) [17] .

Кәсіби мультимедиялық жүйе - бұл видео фильмдерді дыбыстауда, үйлік музыкалық студияларда (Skream Tracker, Whacker Tracker секілді музыкалық редакторларда өңдеу: тонның биіктігін өзгерту, дыбысталу ұзақтығын, аспап түрін, дыбыстық әсерлерді синтездеу, ойнату немесе дыбыс жазушы аппаратураға жазу) қолданылады.

1 - сурет. Қазіргі таңдағы синтезаторлардың жұмыс істеу принципі.

Кез-келген ЭЕМ-ның құрылғыларының басты мақсаты қолданушыға түсінікті түрде ақпаратты жеткізу болып табылады. Қазіргі таңда перифериялық құрылғылар жазба ақпараттарды немесе графикалық суретті ғана шығара алады. Алайда соңғы кездері дыбыстық ақпараттарды шығаратын құрылғылар да пайда болып жатыр. Бұл құрылғыларды үш негізгі топқа бөлуге болады:

Алдын ала жазылған жазбаны шығаратын құрылғылар.
Музыкалық және шумдық эффектілер синтезаторлары.
Сөз синтезаторлары.

Әрине, ғылыми бағытта адамның сөйлеуін синтездейтін аппаратуралар жасауға көп көңіл бөлінуде. Соған байланысты сөзді танып білу жүйесі де тығыз байланысты.

Дыбыстық жауап берушілер (ответчики)

Мұндай құрылғылармен ауызша жауап беру жүйелері жабдықталып, оларды тағыда автоматты ескерту жүйесі деп те атайды. Мұндай жүйелерде дыбыстық ақпаратты сақтау үшін магнитті таспадағы секілді аналогты сигнал емес, яғни интегралдық схемадан жасалған компьютердің тұрақты жадысына енгізілген сандық кодты қолданады. Деректерге тікелей кіруді қамтамасыз ететін тұрақты жадыны қолдану таспа жетекті механизмді тасымалдаушыны жылжыту кезінде кідірістерді жою үшін қажет [1] .

2 - сурет. 128 секунд аралығында жазылған сөзді ойнататын сандық жадысы бар дыбыстық жауап беруші (Votrax фирмасы Federal Screw Works) .

Дыбыстық жауапкердің (ответчик) сандық жадымен пайда болуы телефондық байланыстың қажеттілігінен туды. Себебі сол аппаратурамен телефон желілері арқылы келген алдағы сигналдар комбинацияна байланысты таңдауы бойынша әртүрлі сөздерді, номерлерді немесе сөз тіркесін ойнатуға болады. Мысалы, абонентке ол терген номер басқа номерге өзгертілгендігін және сол жаңа номерді айтып жіберу қажет. Осылайша дыбыстық жауапкерлер сауда, өндірісте және әскери іске енгізіле бастады.

2 - суретте дыбыстық жауапкерлердің кең тараған үлгісі көрсетілген. Ол ЭЕМ стандартты модулі түрінде жасалған. Бұл модульде микропроцессор, жады, басқару бағдарламасы бар жады, нақты уақыт таймері, сандық ақпарат кодталған жады, cыйымдылығы 128 секундқа дейін үздіксіз дыбысталуға есептелген жады, кез-келген ұзақтығы 0, 5 секунд болатын сөйлеу бірлігіне тікелей қол жеткізуді қамтамасыз етеді немесе айнымалы ұзындықты 256 хабарға дейін жеке таңдау. Егерде дыбысталу ұзақтығын арттыру керек болса (хабарлар санын), онда жүйеге қосымша модульдер қосуға болады.

Диктордың сөзін жазу микрофоннан келген электрлік сигналдардың сандық кодқа айналдыру арқылы жүзеге асады. Сандық түрге келген сөз бағдарламаланатын тұрақты жадтау құрылғысына (ПЗУ) енгізіледі [1] . Ақпаратты таңдау үшін кодталған сөз немесе сөз тіркесі орналасқан массив жасушасына сұраныс жасау жеткілікті. Олардың мазмұны кері үзіліссіз электрлік сигналға түрлендіріліп, кейін телефон немесе дауыс зорайтқышта ойнату үшін күшейтіледі.

Сериялық түрде шығарылатын дыбыстық жауапкерлер айтылған сөздердің нақты қабылдануы үшін шығысында соған жеткілікті жиіліктік спектрін шығарады. Мысалға, 2 - суретте көрсетілген құрылғы 50-ден 3000 Гц-ке дейінгі өткізу қабілеті бар. Бұл диктордың дауысы жазылған тембрге жақын дыбыс беруге мүмкіндік береді [1] .

2 - суретте көрсетілген дыбыстық жауапкер бір уақытта 64 желілік байланыстарға қызмет көрсете алады. Орталық ЭЕМ өшкен кезде құрылғы арнайы режимге автоматты түрде көшеді. Бұл режимде, құрылғы келіп түскен сұранысқа мынадай хабарлама жібереді «Система не работает. Позвоните, пожалуйста, по телефону 829-1988. До свидания».

Музыкалық және шумдық эффектілер синтезаторлары

Музыкалық және шумдық эффектілерді синтездеу процесі дыбыстық жауапкерлердің жұмыс істеу принципінен өзгеше. Шынында, соңғысы тек алдын-ала жазылған сөздерді ғана шығара алады, ал синтезаторлар бағдарламалаушы немесе ЭЕМ басқаруымен қарапайым бірліктерден (әдетте бұл таза музыкалық тондар) дыбыс жасайды. Осылайша, жасанды әуен бұрын жазылған әуенді қарапайым қайталау ғана емес, сонымен қатар қарапайым музыкалық бірліктерді комбинациялау арқылы жаңадан жасайды. Қазіргі кезде мамандандырылған музыкалық синтезаторлар кең таралған [1] . Оларды заманауи эстрадалық топтар әуенге ырғақтылық беру немесе басты әуенді байыту үшін (осы мақсатпен тұрмыстық электрооргандарда синтезаторлармен жабдықталған) ; оларды композиторлар мен орындаушылар, жаңа музыкалық формаларды өңдеушілер, ал әуесқойлар компьютерлерге программалар жазу кезінде қолданады (қазіргі таңда музыкалық синтезаторлардың арзан түрі шығарылуда, дербес компьютерлерде жабдықталған) ; сонымен қатар машиналық ойындарда дыбыс шығару, ракетаның дыбысын, қару атысының дауысын, және де тағы басқа әртүрлі дыбыстық және шумдық эффектілер жасау кезінде қолданылады.

Қарапайым синтезаторлар әдетте бір дыбыстық каналмен жабдықталған, және сол канал арқылы бағдарламасына сәйкес баяндалған кезекпен 128 немесе 256 дискретті гармоникаға дейін генерациялауға болады.

Музыкалық синтезатордың дамыған түрі бір уақытта бірнеше әртүрлі тонды ойната алады. Сонымен қатар олардың жадысында жинақталатын (генерируемых) сигналдар формасын көрсететін арнайы таблицалар сақталады. Бұл таблицалар әуенге белгілі бір үн (тембр) беру үшін қолданылады. Осылайша онда сақталған сандық ақпаратқа өзгеріс енгізе отырып дыбысты қажетті бояуға қол жеткізуге болады. Мұндай синтезаторларға көптеген бағдарлама-компоновщиктер жасалған [1] . Қолданушы өзі де музыкалық партитураның өлшемін көрсетіп, өнімділік қарқынын, кідірту және қайталауды, ноталардың дыбысталу күші және тембрын, төрт типті алты октавияға дейін қамтитын музыкалық партитураны бағдарламалай алады. Әдетте қуатты синтезаторлар екі немесе төрт күшейткіш каналдардан тұрады.

Сөз синтезаторлары

Музыкалық синтезаторлар секілді (дыбыстық жауапкер сияқты алдын-ала жазылған музыканы ойнатпай, көрсетілген жиіліктер мен кезеңдері қарапайым гармоникалық құрамдас әуендер құрастырады) сөз синтезаторлары қарапайым сөздік бірліктерден мағыналы сөз тіркестерін құрады, оны фонема деп атайды. Төменде фонемді генерациялау үшін 53 пәрмен жиынтығы және екпін деңгейін беретін төрт пәрмендерді қолданатын жүйе сипатталады [1] . Фонемдық және соқпалы (ударных) пәрмендердің осындай кең таңдауы арқылы қолданушы фонемнің тиісті ретін қалыптастыра отырып кез-келген сөзді бағдарламалай алады.

Қазір таңда көзі нашар көретін адамдарға «сөйлейтін» терминалдар және калькуляторлар шығарылуда, олармен жаңадан бастапқы балаларды оқыту мақсатында қолдануға болады. Сол арқылы балалар сөздердің қалай жазылуын көріп қана қоймай оны естіп те үйрене алады. Сөздік синтезаторлардың дамуы барысында түрлі индустрияда және сауда ісінде кең қолданыста болады деп күтуге болады [1] .

Типтік синтезатор негізгі үш элементтен тұрады:

Адамның дауыстық аппаратының электрондық аналогы;
Дауыстық аппараттың реттелетін параметрлерінің өзгерту арқылы дыбыстың қажетті ретін жасайтын бағдарлама;
Дыбыстық аппараттың параметрлерін беретін интерфейс блок.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.