Инфекция немесе инфекциялық процесс туралы

Кіріспе

Инфекция немесе инфекциялық процесс – бұл адамдар мен жануарлар ағзасына патогенді микробтар енгенде пайда болып дамитын, соның нәтижесінде ішкі ортаның тұрақтылығы және физиологиялық қызметі бұзылатын физиологиялық және патологиялық процесстердің жиынтығы. Микро және макроағзалардың арасында болатын әсер ету процесі микробтың патогенділік қасиетімен, макроағзаның жағдайымен, қоршаған ортамен, соның ішінде әлеуметтік факторлармен байланысты. Микро және макроағзаның арасында болатын өзара қатынастың бір түрі – паразитизм. Мұндай жағдайда микроб иесіне зиян келтіреді, ондай құбылыс жұқпалы ауруларда болатын процестің негізі болады. Патогенділік – микроорганизмнің инфекциялық процесс қоздыра алатын қабілеттілігі. Бұл тұқым қуалайтын белгісі, ол тек қана тиісті жағдайда, мысалы, қабылдаушы организм болғанда атқарыла алады.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Инфекция немесе инфекциялық процесс - бұл адамдар мен жануарлар ағзасына патогенді микробтар енгенде пайда болып дамитын, соның нәтижесінде ішкі ортаның тұрақтылығы және физиологиялық қызметі бұзылатын физиологиялық және патологиялық процесстердің жиынтығы. Микро және макроағзалардың арасында болатын әсер ету процесі микробтың патогенділік қасиетімен, макроағзаның жағдайымен, қоршаған ортамен, соның ішінде әлеуметтік факторлармен байланысты. Микро және макроағзаның арасында болатын өзара қатынастың бір түрі - паразитизм. Мұндай жағдайда микроб иесіне зиян келтіреді, ондай құбылыс жұқпалы ауруларда болатын процестің негізі болады. Патогенділік - микроорганизмнің инфекциялық процесс қоздыра алатын қабілеттілігі. Бұл тұқым қуалайтын белгісі, ол тек қана тиісті жағдайда, мысалы, қабылдаушы организм болғанда атқарыла алады. Патогенділіктің дәрежесін вируленттілік дейді. Ол патогенділіктің сандық деңгйін көрсетеді және оны шартты қабылданған көрсеткішпен белгілейді - DLM Dosis Letalis minima - өлім туғызатын ең аз мөлшері дозасы . Бір DLM - ол тиісті тәсілмен жұқтырғанда тиісті мерзімде жануарларда өлім туғызатын микробтардың ең аз саны. Өлген жануарлардың саны 95 %-тен кем болмауы керек. Вируленттілік дәрежнсін анықтауға LD 50 Dosis Letalis яғни жұқтырылған жануарлардың 50 % -ін өлімге душар ететін дозасы көрсеткішін жиі пайдаланады. Вируленттігін анықтау үшін тышқандардың құрсағына жұқтыру тәсілін жиі қолданады. Микробтардың вируленттілігін әртүрлі физикалық, химиялық, биологиялық факторлармен әсер етіп төмендетуге, тіптен жойып жіберуге болады, керісінше әлсіреген лабораториялық жануарларға, клетка дақылдарына немесе тауық эмбрионына қайталап жұқтыру арқылы күшейтуге болады. Инфекция патогенезін зерттеуде ақ тышқандарға энтеральды жолмен жұқтырып ауру қоздырғыштарының ішкі ағзаларда интегралды тұқым жаюын показатель интегральной обсемененности - ПИО есептудің маңызы күшті. Ол үшін 5 ақ тышқанға І мл-ден 5 млрд-ты микроб шайындысын ішкізеді. Өлген тышқандарды жарып, ішкі органдарын бауыр, көк бауыр, өт қалтасы, лимфотүйіндер, ішек кесіндісі, қан, жүрек стерильді физиологиялық ерітіндімен шайып алып ЕПА - сы бар табақшаларға себеді. Тұқым жаю қабілеттілігін микроб дақылы тараған органдардың санына, сол жерлердегі тұқым жайылу дәрежесіне, яғни интегралдық тұқым жайылуына табақшадағы өскен микроб колонияларының саны қарай анықтайды. Бактериялардың инвазиялық қасиеті олардың макроорганизмнің әртүрлі жасушаларына еніп, сол жерде көбею қабілеттілігімен байланысты. Ол дәнекерлі тіннің және басқа жасушалардың өткізбеушілігін бұзатын ферменттердің гиалуронидаза, нейраминидаза т.б. көмегімен қамтамасыз етіледі. Өте маңызды патогенділік факторға микробтардың токсигенділігі уыттылығы жатады. Бактерияларда болатын улы заттарды екі топқа бөледі: экзотоксиндар - белок табиғатты сыртқы ортаға бөлініп шығады; эндотоксиндар - липополисахаридтер, микроб денесімен тығыз байланысты, микроб бұзылғанда босайды. Токсиндердің органқалаушылық органотропкость, улық, антигендік, иммуногендік т.б. қасиеттері бар. Микробтардың токсигенділігін анықтаудың бірнеше әдістері бар. Ең қарапайымы - қыздырылған микроб дақылын ақ тышқандардың құрсағына жұқтыру. Егер жұқтырылған тышқандардың тым болмағанда 5-6-ы өлсе, микроб штамы уытты токсигенді деп есептеледі. Уыттылықты ақ тышқандардың аяғының жұмсақ жастықшасына подушка лапки бактерия тұнбасын 0,1мл енгізу арқылы да анықтайды. Микроб уытты болса, аяқ жастықшасы ісініп көлемі үлкейеді. Токсиндердің бір-бірінен химиялық құрамынан басқа әсер етуі бойынша айырмашылықтары бар. Мысалы, тырысқақ вибрионы, салмонеллалар энтеротоксин өндіреді. Оны қоянның оқшауланған изолированный ащы ішегі ілмегіне және де жаңа туған тышқандардыңанальды қуысына жұқтыру арқылы анықтауға болады. Дермонекротоксинді - жүні қырып алып тасталған қоян терісінің ішіне микроб дақылын 0,1 мл енгізу жолымен анықтайды. Егер микроб уытты болса, енгізген жерде ісіну және некроз өлі еттену байқалады. Гемотоксин эритроциттарды гемолиздейтін улы зат бар-жоғын қанды агарға сеуіп, немесе буферлі ерітіндісі бар қанды сорпаға сеуіп анықтайды. Микробтардың вируленттілігін көрсететін тағы бір қасиетіне - адгезиялық жабысу қабілеттілігі жатады. Бұл құбылыс микроб және адам жасушаларының сыртында арнайы рецепторларды болуымен байланысты. Микробтардың рецепторына сыртқы қабатынан шығатын майда жіп тәрізді жіңішке кірпікшелер фимбриялар, пилилар, ворсинкалар жатады. Мұндай кірпікшелер көптеген микробтарда бар, оларды гемагглютинациялық реакциямен анықтауға болады. Вируленттілікті көрсететін факторларға коланизациялау енген жерінде микробтардың тез өсіп-өніп колония түзеуі және фагоцитозды басып тастау қабілеттілігі жатады. Науқастың фагоцитардық реакциясын басып тастайтын факторға бактериялардың капсуласының және сыртқы қабатының құрамына енетін химиялық бірлестіктер жатады. Мысалы, пневмококктардың капсулалық заты - полисахарид, күйдіргі қоздырғышының заты - полипептид, фагоцитозды басып тастайтын стафилококкта - А протеин, пиогенді стрептококкта - М протеин, микробактерияларда - корд-фактор т.б. Жұқпалы аурулардың патогенезіне қоздырғыштар бөліп шығаратын ферменттер жеткілікті дәрежеде әсер етеді. Ондай ферменттерге мыналар жатады:
а) плазмокоагулаза сарысуды ұйытады; б) фибринолизин фибринді балқытып, сұйылтып жібереді; в) лецитовителлаза жасуша қабатындағы лецитинге әсер етеді; г) ДНК-аза-ДНҚ-ын гидролиздейді; д) уреаза - мочевинаны аммиак пен көмір қышқыл газына дейін ыдыратады; е) декарбоксилаза - амин қышқылдарын ыдыратып, уытты әсері бар биогенді аминдер жиналуына себепкер болады. Жоғарыда аталған патогенділік факторлар бактериялық хромосомада немесе плазмидаларда орналасады, олар жеке немесе топталған гендердің бақылауында болады. Қазіргі кезде тырысқақ вибрионы, ішек таяқшасы, алтынды стафилококк, дифтерия таяқшасы т.б. өндіретін токсиндерді бақылайтын tox - гендер жеткілікті зерттелді. Адгезиялық, колонизациялау қабілеттілігін бақылайтын плазмидалар бар екені анықталды CFD-1, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.