«алтын адамның» табылуы тарихы

Кіріспе

Сонау 1970 жылдары Есік қаласының маңындағы қазба жұмыстары кезінде «Алтын адамның» табылуы әлем археологтарын, жұртшылықты таң-тамаша қалдырып еді. Дүние жүзінде мұндай аса құнды қазынаға тек Египет Фараоны Тутанхамонның қызғалт алтын табыты мен маскасы ғана теңесе алар. Бүгінде «Алтын адамымыз» әлемнің бірталай елдерін аралар шықты.
Бір өкініштісі, біз әле күнге дейін кейбір тарихи мұралардың тийсті бағасын бере алмай келеміз. Осы орайда, өткен жылы Жапония мен Германия ғалымдарының қатысуымен «Қазақстан аумағындағы мемлекет тарихының проблемалары» тақырыбымен өткен халықаралық Марғулан оқуларының маңызы айрықша болды. Әлкей Марғуланның тынымсыз ізденісінің арқасында ғана Жетісу, Орталық Қазақстан көне мәдениет пен өркениеттің ошағы мен металл өндеудің аса маңызды ежелгі орталықтарының бірі ретінде қайтадан ашылды. Бұған дейін дұл өңір, Әлкей Марғуланның өзінің бейнелі сөзімен айтқанда, Алтай мен Қара теңіз жағалауы бойындағы көне өркениеттер арасында такерең болып жабылған өгейсіген өңір болған. Қазақстанның тарихы жердің астында «сақтаулы». Оның мұрағаты – археологиялық ескірткіштер. Сонымен, әлемді таңдырған «Алтын адам» қалай қазып алынды? Енді соған тоқталып кетейік.

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Сонау 1970 жылдары Есік қаласының маңындағы қазба жұмыстары кезінде Алтын
адамның табылуы әлем археологтарын, жұртшылықты таң-тамаша қалдырып еді.
Дүние жүзінде мұндай аса құнды қазынаға тек Египет Фараоны Тутанхамонның
қызғалт алтын табыты мен маскасы ғана теңесе алар. Бүгінде Алтын
адамымыз әлемнің бірталай елдерін аралар шықты.
Бір өкініштісі, біз әле күнге дейін кейбір тарихи мұралардың тийсті
бағасын бере алмай келеміз. Осы орайда, өткен жылы Жапония мен Германия
ғалымдарының қатысуымен Қазақстан аумағындағы мемлекет тарихының
проблемалары тақырыбымен өткен халықаралық Марғулан оқуларының маңызы
айрықша болды. Әлкей Марғуланның тынымсыз ізденісінің арқасында ғана
Жетісу, Орталық Қазақстан көне мәдениет пен өркениеттің ошағы мен металл
өндеудің аса маңызды ежелгі орталықтарының бірі ретінде қайтадан ашылды.
Бұған дейін дұл өңір, Әлкей Марғуланның өзінің бейнелі сөзімен айтқанда,
Алтай мен Қара теңіз жағалауы бойындағы көне өркениеттер арасында такерең
болып жабылған өгейсіген өңір болған. Қазақстанның тарихы жердің астында
сақтаулы. Оның мұрағаты – археологиялық ескірткіштер. Сонымен, әлемді
таңдырған Алтын адам қалай қазып алынды? Енді соған тоқталып кетейік.
Осы ежелгі дүниенің керемет мұрағатын қазып алудың басқасында болған
археолог Бекен Нұрмұханбетов былай дейді:
- Кімді де болмасын, өз ұлттың шыққан тегі, тарихы және қалай
қалыптасқаны қызықтыратыны сөзсіз.
Бұл тамырын тереңге жіберген тарихи – археологиялық ескерткіштер арқылы
анықталмақ. Есік қаласының іргесіндегі ғасырлар бойы томпиып қана елеусіз
жатқан төбелер қойнауында тарихтың таңғажайып шежіресі жатыр деп кім
ойлаған. Осыдан отыз жыл бұрын төбені тегістеу мақсатында сол маңай
бульдозермен қазыла бастады. Қуатты техника дүзі кенеттен беймәлім
кедергіге кезігіп, жұмысшылар жұмысты тоқтата тұрып, абайлап қарауға мәжбүр
болды. Сөйтсе, адам көмілген ежелгі зират болып шықты. Таңданған көпшілік
сол бойда жан-жаққа хабар береді. Алматыдан тарихшылар, ғалымдар,
археологтар келді. Солардың ішінде мен де бармын. Алтын адам табылған
қорған төбесінің диаметрі 60, биіктігі 6 метр. Адам жатқан қабірдің сырты
Іле Алатауының сапалы қарағайымен қаланған. Ол бөріне-қарағайлардың
жуандығы 25-30 см, ұзындығы 2,9*1,5 метр. Табыттың едені тақтай. Төбесі де
бөренемен жабылып, үсті бұтақ, жапырақ, шөппен қымталған. Қабірдің ұзына
бойы батыс-шығыс бағыттарын көрсетеді. Солтүстік іргесіне алтын киімді адам
қойылған.
Адам бойы 165 см, бірақ иікті екені аңғарылады. Жас шамасы 18-20-дағы
жігіт. Үстіндегі киімнің түсі қызғылт. Сауытты да, киімі де алтынмен
қапталған.
Мүрденің батыс және оңтүстік іргесіне оның дүние мүліктері қойылған.
Көптеген қыш, ағаш ыдыстар табылды. Ең елеулі ерекшелігі – осы ыдыстардың
жоғару жасалуы технологиясы. Алтын адам денесіне көз жүгірткенде, биік
бас киім бірден ерекшеленеді. Бұл бас киімнің негізгі тіні иленіп өңделген
тай тересі екен. Айналасы түгел алтынмен апталып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.