Клетканы зерттеу әдістері



Цитология-клеткалардың құрылысын, атқаратын қызметін, дамуын зерттейтін ілім. Грекше kytos-клетка, logos-ілім деген мағынаны белдіреді.
Цитология-анатомия, гистология, физиология, эмбриология, генетика, биохимия т.б ілімдерімен тығыз байланыса келіп, клетка физиологиясы, цитохимия, цитогенетика, цитоэкология, салыстырмалы цитология сияқты өзінің төл тармақтарын туындатты.
Цитологияда негізгі қолданылатын әдістердің бірі-клеткалар мен ұлпаларды әртүрлі микроскоптар арқылы зерттеу. Микроскоптар арқылы арнайы тәсілдермен дайындалған гистологиялық және цитологиялық препараттар зерттеледі. Сондықтан, ең алдымен сол препараттардың қалай жасалатындығын қарастырайық.
Микроскоптың оптикалық жүйесі.
Микроскоптың оптикалық жүйесі конденсор, объектив және окулярдан тұрады. Микроскоптың айнасына түскен жарық сәулелері конденсорды жиналып объектке (кесіндіге) түседі. Объектен өткен жарық сәулелері объективтің линзаларына түсіп одан кейін окулярда жиналады. Объективтің линзаларында алғашқы улғайған көрініс пайда болады. Алғашқы көрініс окулярдың линзасына түсіп тағы да үлкейеді.
Микроскоптың көрсету қабілеттілігі объективке байланысты. Зерттелген объектіге екі нүктесі әрқайсысы анық көрініп тұрса, сол нүктелердің арасындағы ең кішкене қашықтығы микроскоптың көрсету қабілеті болып саналады. Объективтің көрсету қабілеттілігі нашар болса екі нүкте бір-бірімен қосылып, бір нүкте сияқты болып көрінеді.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:   
Тақырыбы: Клетканы зерттеу әдістері.

Жоспары

1. Цитологияда қолданылатын әдістер.
2. Микроскоптың оптикалық жүйесі.
3. Фазасы қарама-қарсы микроскоп
4. Интерференциялық микроскоп
5. Поляризациялық микроскоп
6. Люминесцентті микроскоп
7. Электрондық микроскоп
8. Ультрамикротом

Цитологияда қолданылатын әдістер.
Цитология-клеткалардың құрылысын, атқаратын қызметін, дамуын
зерттейтін ілім. Грекше kytos-клетка, logos-ілім деген мағынаны белдіреді.
Цитология-анатомия, гистология, физиология, эмбриология, генетика,
биохимия т.б ілімдерімен тығыз байланыса келіп, клетка физиологиясы,
цитохимия, цитогенетика, цитоэкология, салыстырмалы цитология сияқты өзінің
төл тармақтарын туындатты.
Цитологияда негізгі қолданылатын әдістердің бірі-клеткалар мен
ұлпаларды әртүрлі микроскоптар арқылы зерттеу. Микроскоптар арқылы арнайы
тәсілдермен дайындалған гистологиялық және цитологиялық препараттар
зерттеледі. Сондықтан, ең алдымен сол препараттардың қалай жасалатындығын
қарастырайық.

Микроскоптың оптикалық жүйесі.
Микроскоптың оптикалық жүйесі конденсор, объектив және окулярдан
тұрады. Микроскоптың айнасына түскен жарық сәулелері конденсорды жиналып
объектке (кесіндіге) түседі. Объектен өткен жарық сәулелері объективтің
линзаларына түсіп одан кейін окулярда жиналады. Объективтің линзаларында
алғашқы улғайған көрініс пайда болады. Алғашқы көрініс окулярдың линзасына
түсіп тағы да үлкейеді.
Микроскоптың көрсету қабілеттілігі объективке байланысты. Зерттелген
объектіге екі нүктесі әрқайсысы анық көрініп тұрса, сол нүктелердің
арасындағы ең кішкене қашықтығы микроскоптың көрсету қабілеті болып
саналады. Объективтің көрсету қабілеттілігі нашар болса екі нүкте бір-
бірімен қосылып, бір нүкте сияқты болып көрінеді.
Жарық толқынның ұзындығы неғұрлым қысқа болып, ал активтің
апературасы жоғары болса, соғұрлым микроскоптың көрсету қабілеттілігі
артады.
Әдетте жарық микроскоптарда спектердің көрінетін аймағы пайдаланылады
(400-700 нм). Сондықтан микроскоптың көрсету қабілеттілігі 200-350 нм (0,2-
0,35 мкм) артпайды. Егер де спектрдің ультракүлгін бөлігі қолданылса, онда
көрсету қабілеттілігін 130-140 нм (0,13-0,14 мкм) дейін жеткізуге болады.

Фазасы қарама-қарсы микроскоп.
Фазасы қарама-қарсы микроскоп тірі клеткаларды зерттеуде кеңінен
қолданылады. Жай микроскоп арқылы боялмаған тірі клеткалар арық көрінбейді.
Фазасы қарама-қарсы микроскоптың объективінде арнайы пластинка қойылған.
Жарық сәулесі сол пластинкадан өткенде өзінің тербеліс фазасын өзгертіп
жарық ампитудасын да өзгертеді. Сонда жұқа заттар ашық түсті болып
көрінеді. Соның нәтижесінде мөлдір тірі объектілер анық көрінетін болады.

Интерференциялық микроскоп
Интерференциялық микроскопта жарық көзінен шыққан сәулелері екі ағынға
бөлінеді. Объективтің призмаларында екі сәуле ағыны қосылып интерференцияға
ұшырап көрініс құрады. Бұл микрскопта ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Цитология бөлімі
Цитологияның даму тарихы мен зерттеу әдістері туралы алған ұғымдарын қосымша-материалдар арқылы дамыту
Цитология тарихы
Цитология
Вирустық аурулар туралы түсініктер
Суспензиялы культура
Қара зере өсімдігінің протопластарын өсірудің қолайлы әдістері
Сабақ оқытудың негізгі формасы және оның маңызы
Геннің молекулалық биологиясы
Жасушаның зерттеу әдістері
Пәндер