Зат алмасудағы типтік бұзылу патофизиологиясы

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы : Зат алмасудағы типтік бұзылу патофизиологиясы .

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Орнын толтыру және бейімделу процестері.

2. Регенерация

3. Метаплазия

4. Гипертрофия

5. Атрофия (сему)

Француз ғалымы К. Бернар (1878) өзінің көптеген зерттеулерінің нәтижесінде организмнің ішкі ортасының тұрақтылығының маңызы жөнінде бірінші болып пікір айтқан болатын. Ол организмнің ішкі ортасының өзін қоршаған сыртқы ортаға үздіксіз бейімделіп тұруы тіршіліктің бірден бір шарты деп есептеген.

В. Кеннон (1929) осы ішкі орта тұрақтылығын гомеостаз деп атаған. Ол осы тұрақтылықты сақтап тұратын физиологиялық механизмдер, организмнің қоршаған ортаға төзімділігінің негізі екендігін айқындады.

Гомеостаз деп-организмнің қоршаған орта жағдайларына бейімделу реакциясын атайды. Бұл реакция эволюция барысында дамып жетілген. Гомеостаздың тұрақтылығына тұқым қуалаудың нерв және эндокрин жүйесінің иммундық реактивтіліктің тканьдерді қайта қалпына келтіру процестерінің маңызы зор. Ревматизмге байланысты дамыған жүрек ақауына душар болған адам өзін көпке дейін сау адамдай сезінеді. Тек қана жүрекке қосымша күш түскенде ауру белгілері байқалып, бара-бара жүрек қызметі нашарлайды.

И, В Давыдовский орнын толтыру және бейімделу процестерінің дамуын компенсация, субкомпенсация және декомпенсация кезеңдеріне бөледі. Бірінші кезеңді Ф, З Меерсон "апат" кезеңі деп атаса, екінші кезеңді А, И Струков компенсациясының "беку" кезеңі деп атағанды жөн көреді.

Декомпенсация кезеңінде жүректің барлық бөлімдері кеңейіп жүрек қақпақтарының фиброзды сақинасы әлсіреп, олардың жетіспеушілігі қосыла дамиды. Жалпы гипоксия жағдайына байланысты жүректің өзінде көптеген майда некроз ошақтары майлы дистрофия, кардиосклероз процестері көрінеді.

Регенерация

Регенерация (латынша regeneratio-қайта туу, жаңару) деп жойылған клеткалардың ткань элементтерінің, ағза қызметінің жаңарып, қайта қалпына келуін атайды.

Регенерацияның 1) физиологиялық, 2) реперативтік, 3) патологиялық түрлерін ажыратады. Физиологиялық регенерация ешбір сыртқы әсерсіз қалыпты жағдайда үздіксіз өтіп жатады. Тіршілігі жойылған қан элементтерінің ыдырап, орнына жас элементтерінің ыдырап, орнына жас элементтердің үздіксіз пайда болуы да, клетка ішілік ультрақұрылымдардың өз-өзінен жаңарып тұруы да физиологиялық регенерация түріне жатады.

Реперативтік регенерация клеткалар мен тканьдердің әртүрлі себептерге байланысты зақымдануы нәтижесінде дамиды.

Клеткаішілік регенерация регенерация процесінің ең бір универсальды түрі екендігі анықталды. Клеткаішілік регенерацияның өзі бірнеше деңгейде өтеді;

1 Органоидтар регенерациясы. Мысалы, регенерация барысында митохондрийлердің саны көбейеді немесе бір-біріне қосылған алып митохондрийлер пайда болады. Ядролар және ядрошықтар санының көбеюі де осы тектес құбылыстардың бір көрінісі.

2 Органоидішілік регенерация. Клетка ішіндегі көптеген органеллаларға тән процесс, кез келген себептерден дамыған гипоксия жағдайында митохондрий кристалары жойылып құрылымсызданады. Бұл құрылымдар патогендік әсерлер тоқтаған соң жаңарып қайта қалпына келеді

3 Молекулалар регенерациясы. Бұл процесті көбінесе биохимиктер, генетиктер зерттейді. Кейінгі кезде ДНҚ репарациясына көңіл бөлінуде, ДНҚ-ның зақымдалған жерлері, ферменттер арқылы тазаланып, сол жерге қажетті нуклеотидтер тізбегі тігіледі.

Метаплазия

Метаплазия (грекше metha-басқаша, plaseo - түземін) деп тканьнің бір түрінің екінші түріне айналуын атайды. Метаплазияның морфологиялық негізіне жас клеткалардың көбеюі және олардың белгілі бір бағытта жетілуі жатады. Созылмалы бронхит кезінде бронхтың цилиндрі эпителиінің көпқабатты эпителий жетіліп, гистогенезі бойынша өзінен жоғары сатыда тұрған цилиндрлі эпителийге айналса, бұл процесті үдемелі метаплзия - прозоплазия дейді. Сүйек регенерациясы кезінде әуелі дәнекер тканьнің соңында сүйектің қалыптасуын репарациялық регенерация нәтижесінде дамыған метаплазия деуге болады.

Гипертрофия және гиперплазия

Гипертрофия (грекше hyper - артық, trophe - қоректену) деп ағза, ткань клетка қызметіне талап күшейгенде оның көлемінің шамадан тыс үлкеюін атайды.

Гиперплазия деп клеткалар санының немесе клеткаішілік ультрақұрылымдар санының немесе клеткаішілік ультрақұрылымдар санының көбеюін түсінеді.

Гипертрофияның ең жиі кездесетін түрі жұмысшы компенсаторлық гипертрофиясы ағза қызметіне қосымша күш түскенде дамиды. Жұмысшы гипертрофияның мысалы ретінде жүрек гипертрофиясын қарастыруға болады.

Асқазан қабырғасының гипертрофиясы

Қуықтық гипертрофиясы

Викарлық гипертрофия

Атрофия (Сему)

Атрофия ( грекше а - жоқ, trophe - қоректену) деп ағза клетка көлемінің кішірейіп, қызмет қарқынының төмендеуін немесе бүтіндей тоқтауын атайды. Семудің физиологиялық және патологиялық түрлерін ажыратады.

Физиологиялық семуге балалардың кіндік қан тамырларының, кейінірек айырша безінің семуін мысалға келтіруге болады.

Патологиялық сему белгілі бір ауру тудырушы себептерге байланысты болады. Семудің бұл түрі екі топқа бөлінеді, 1) жалпы сему немесе көтерем болу кахексия; 2) жергілікті сему. Жалпы сему аштықтың, нерв және эндокрин жүйелерінің ауруларының қатерлі ісіктің салдарынан пайда болады. Ағза сырттан немесе іштен басылып қалғанда осы ағзаның қанмен қамтамасыз етілуі және қоректенуі бұзылып сему процесі дамиды .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.