Екібастұз қаласындағы жылу электр орталығының 500 мвт блоктарын жобалау
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1.Зерттеу объектісі ретіндегі кәсіпорын сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
1.2.ҚС.ҚҚ.50 қазандық агрегатының құрылымын сипаттау ... ... ... ... ... ... ... 10
1.3.Қазандық.Е.50/14 қазандық агрегатының құрылымын сипаттау ... ... ... ...15
2.ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ.
2.1.Жылу энергетика өнеркәсібінің ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
2.2.Қор үлесін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
2.3 Еңбек пен жалақының жоспарын құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26
3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ
3.1. Қазандық агрегатын пайдаланғандағы техника қауіпсіздігін қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2.Қазандық агрегатының жануы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3.Қазандық агрегатының тоқтауы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.4.Шаң дайындау жүйесінің жұмысына сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.5.Өрт қауіпсіздігінің нұсқауламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.6.Еңбекті қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.7.Су қоймасының қалпы және гидравликалық пен гидротехникалық сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.8. Атмосфераға шығарылатын зиянды заттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1.Зерттеу объектісі ретіндегі кәсіпорын сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
1.2.ҚС.ҚҚ.50 қазандық агрегатының құрылымын сипаттау ... ... ... ... ... ... ... 10
1.3.Қазандық.Е.50/14 қазандық агрегатының құрылымын сипаттау ... ... ... ...15
2.ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ.
2.1.Жылу энергетика өнеркәсібінің ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
2.2.Қор үлесін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
2.3 Еңбек пен жалақының жоспарын құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26
3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ
3.1. Қазандық агрегатын пайдаланғандағы техника қауіпсіздігін қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2.Қазандық агрегатының жануы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3.Қазандық агрегатының тоқтауы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.4.Шаң дайындау жүйесінің жұмысына сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.5.Өрт қауіпсіздігінің нұсқауламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.6.Еңбекті қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.7.Су қоймасының қалпы және гидравликалық пен гидротехникалық сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.8. Атмосфераға шығарылатын зиянды заттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта Қазақстан өнеркәсібінің қарқынының дамуына байланысты электр энергиясы жетіспеушілігі байқалуда. Елде 2000 жылы бекітілген “Қазақстан 2030 жылға дейінгі ақшаға айналдыру немесе іске асырудың даму стратегиясы” құжатта табиғи отын-энергетикасының қорларын, отын-энергетикалық бірлестігінің өндіріс экономикалық мүмкіншіліктерін және басқа да энергетикалық потенциалын тиімді пайдалану тапсырмасы берілген. Тиімді пайдалану арқылы адам өмірінің сапасын жоғарылатуға және аудан экономикасын көтеруге мүмкіндік береді. Қазақстанның энергетикалық стратегиясы жаңа құрылымды және регионалды саясаттың елді тиімді энергиямен жабдықтаудың бағыттары мен құралдарын анықтайды. Энергиямен жабдықтау жүйесі сенімді энергетикалық қауыптілікті және қоршаған ортаның денсаулығын сақтауға кепіл болады.
Премьер-министр Д. Ахметовтың қолдауымен Қазақстан Республикасыда жаңа Екібастуз ауданындағы Электр Станцияның энергетикалық жобасы құрылған. Бұл жоба Екібастуз көмірін ашық әдіспен алуға арналған үймереттері және жаңа энергия блоктарының экономикалық көрсеткіштерімен көзге түсті. Қазір Екібастуз қаласында өзінің жан-жақтылығы мен масштабты құрылымы Қазақстанның ғана емес Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерінің экономикасын нығайтты. Оның төмен бағалы энергиясын Орал мен Сібір өнеркәсібі пайдаланады, үлкен мемлекет энергия жүйесінің қуаты мен орнықтылығы нығаяды. Осы мақсатта кернеуі 1150кВ болатын континенттерге берілетін электр желісі тұрғызылды. Олар: Барнауыл-Екібастуз-Көкшетау-Қостанай-Челябі.
Қазіргі кезде Екібастуз ауданында жалпы қуаттары сәйкес 4000МВт, 1000МВт болатын Электр Станциялары орналасқан. Екібастуз электр энергиясының қарсы тұру қабілетінің мықтылығымен, өте арзан бағалылығымен Қазақстан экономикасы мен тұтынушыға тиімді болады. Дипломдық жобаның қуаты 500МВт болатын төрт энергия боктарынан тұратын Жылу Электр Станциясының жобасы қарастырылады.
Берілген дипломдық жобаның мақсаты – Екібастұз қаласындағы электр энергиясының жетіспеушілігінің мәселесін шешу. Бұл мақсатты жүзеге асыру үшін ЖЭС 500МВт блоктарын жобалау жұмысы жүргізіледі.
Қазіргі уақытта Қазақстан өнеркәсібінің қарқынының дамуына байланысты электр энергиясы жетіспеушілігі байқалуда. Елде 2000 жылы бекітілген “Қазақстан 2030 жылға дейінгі ақшаға айналдыру немесе іске асырудың даму стратегиясы” құжатта табиғи отын-энергетикасының қорларын, отын-энергетикалық бірлестігінің өндіріс экономикалық мүмкіншіліктерін және басқа да энергетикалық потенциалын тиімді пайдалану тапсырмасы берілген. Тиімді пайдалану арқылы адам өмірінің сапасын жоғарылатуға және аудан экономикасын көтеруге мүмкіндік береді. Қазақстанның энергетикалық стратегиясы жаңа құрылымды және регионалды саясаттың елді тиімді энергиямен жабдықтаудың бағыттары мен құралдарын анықтайды. Энергиямен жабдықтау жүйесі сенімді энергетикалық қауыптілікті және қоршаған ортаның денсаулығын сақтауға кепіл болады.
Премьер-министр Д. Ахметовтың қолдауымен Қазақстан Республикасыда жаңа Екібастуз ауданындағы Электр Станцияның энергетикалық жобасы құрылған. Бұл жоба Екібастуз көмірін ашық әдіспен алуға арналған үймереттері және жаңа энергия блоктарының экономикалық көрсеткіштерімен көзге түсті. Қазір Екібастуз қаласында өзінің жан-жақтылығы мен масштабты құрылымы Қазақстанның ғана емес Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерінің экономикасын нығайтты. Оның төмен бағалы энергиясын Орал мен Сібір өнеркәсібі пайдаланады, үлкен мемлекет энергия жүйесінің қуаты мен орнықтылығы нығаяды. Осы мақсатта кернеуі 1150кВ болатын континенттерге берілетін электр желісі тұрғызылды. Олар: Барнауыл-Екібастуз-Көкшетау-Қостанай-Челябі.
Қазіргі кезде Екібастуз ауданында жалпы қуаттары сәйкес 4000МВт, 1000МВт болатын Электр Станциялары орналасқан. Екібастуз электр энергиясының қарсы тұру қабілетінің мықтылығымен, өте арзан бағалылығымен Қазақстан экономикасы мен тұтынушыға тиімді болады. Дипломдық жобаның қуаты 500МВт болатын төрт энергия боктарынан тұратын Жылу Электр Станциясының жобасы қарастырылады.
Берілген дипломдық жобаның мақсаты – Екібастұз қаласындағы электр энергиясының жетіспеушілігінің мәселесін шешу. Бұл мақсатты жүзеге асыру үшін ЖЭС 500МВт блоктарын жобалау жұмысы жүргізіледі.
ЕКІБАСТҰЗ ҚАЛАСЫНДАҒЫ ЖЫЛУ ЭЛЕКТР
ОРТАЛЫҒЫНЫҢ 500 МВТ БЛОКТАРЫН ЖОБАЛАУ.
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1.Зерттеу объектісі ретіндегі кәсіпорын
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
1.2.ҚС-ҚҚ-50 қазандық агрегатының құрылымын
сипаттау ... ... ... ... ... ... ... .10
1.3.Қазандық-Е-5014 қазандық агрегатының құрылымын
сипаттау ... ... ... ...15
2.ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ.
2.1.Жылу энергетика өнеркәсібінің
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..19
2.2.Қор үлесін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..22
2.3 Еңбек пен жалақының жоспарын
құрастыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..26
3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ
3.1. Қазандық агрегатын пайдаланғандағы техника қауіпсіздігін қамтамасыз
ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2.Қазандық агрегатының
жануы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3.Қазандық агрегатының
тоқтауы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.4.Шаң дайындау жүйесінің жұмысына
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
3.5.Өрт қауіпсіздігінің
нұсқауламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
.
3.6.Еңбекті
қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ...
3.7.Су қоймасының қалпы және гидравликалық пен гидротехникалық
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.8. Атмосфераға шығарылатын зиянды
заттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта Қазақстан өнеркәсібінің қарқынының дамуына байланысты
электр энергиясы жетіспеушілігі байқалуда. Елде 2000 жылы бекітілген
“Қазақстан 2030 жылға дейінгі ақшаға айналдыру немесе іске асырудың даму
стратегиясы” құжатта табиғи отын-энергетикасының қорларын, отын-
энергетикалық бірлестігінің өндіріс экономикалық мүмкіншіліктерін және
басқа да энергетикалық потенциалын тиімді пайдалану тапсырмасы берілген.
Тиімді пайдалану арқылы адам өмірінің сапасын жоғарылатуға және аудан
экономикасын көтеруге мүмкіндік береді. Қазақстанның энергетикалық
стратегиясы жаңа құрылымды және регионалды саясаттың елді тиімді энергиямен
жабдықтаудың бағыттары мен құралдарын анықтайды. Энергиямен жабдықтау
жүйесі сенімді энергетикалық қауыптілікті және қоршаған ортаның денсаулығын
сақтауға кепіл болады.
Премьер-министр Д. Ахметовтың қолдауымен Қазақстан Республикасыда жаңа
Екібастуз ауданындағы Электр Станцияның энергетикалық жобасы құрылған. Бұл
жоба Екібастуз көмірін ашық әдіспен алуға арналған үймереттері және жаңа
энергия блоктарының экономикалық көрсеткіштерімен көзге түсті. Қазір
Екібастуз қаласында өзінің жан-жақтылығы мен масштабты құрылымы
Қазақстанның ғана емес Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерінің
экономикасын нығайтты. Оның төмен бағалы энергиясын Орал мен Сібір
өнеркәсібі пайдаланады, үлкен мемлекет энергия жүйесінің қуаты мен
орнықтылығы нығаяды. Осы мақсатта кернеуі 1150кВ болатын континенттерге
берілетін электр желісі тұрғызылды. Олар: Барнауыл-Екібастуз-Көкшетау-
Қостанай-Челябі.
Қазіргі кезде Екібастуз ауданында жалпы қуаттары сәйкес 4000МВт,
1000МВт болатын Электр Станциялары орналасқан. Екібастуз электр
энергиясының қарсы тұру қабілетінің мықтылығымен, өте арзан бағалылығымен
Қазақстан экономикасы мен тұтынушыға тиімді болады. Дипломдық жобаның қуаты
500МВт болатын төрт энергия боктарынан тұратын Жылу Электр Станциясының
жобасы қарастырылады.
Берілген дипломдық жобаның мақсаты – Екібастұз қаласындағы электр
энергиясының жетіспеушілігінің мәселесін шешу. Бұл мақсатты жүзеге асыру
үшін ЖЭС 500МВт блоктарын жобалау жұмысы жүргізіледі.
1. ТехнологиЯЛЫҚ БӨЛІМ.
1.1.Зерттеу объектісі ретіндегі кәсіпорын сипаттамасы.
Өскемен ЖЭО Ертіс және Үлбі өзендерінің оң жағалауында қаланың
солтүстік бөлігінде орналасқан. Өскемен Казцинк АҚ ҚМК-ның құрамына
кіреді және Солтүстік өндірістік түйін территориясында орналасқан. Бұл
территориялық түйінде сондай-ақ Үлбі металлургиялық зауыты және ВНИМЦветмет
бірге Тәжірбиелік қорғасын зауыты кіреді.
Казцинк АҚ Ертіс өзенінің оң жағалауында орналасқан қаланың тұрғын
бөлігінің және ЖЭО, ҮМЗ АҚ, ВНИИЦветмет және т.б. сияқты өндірістік
кәсіпорындардың жылумен қамтамассыз ету көзі болып табылады.
Кәсіпорын қуаттылығы:
-электрлік – 241,5 МВт;
-жылу – 1050,9 Гкалсағ.
Өскемен Казцинк АҚ график бойынша жұмыс істейді. Максималды
жүктеме қыс мезгілінің үлесіне түседі.
1.2. ҚС-ҚҚ-50 қазандық агрегатының құрылымын сипаттау.
Су қыздырғыш тура ағынды қазандықтың ҚС-ҚҚ-50 түрі, жылу өнімділігі 50
ГКал сағ, жылыту жүйесінде, ыстық сумен жабдықтауда, өнеркәсіпте,
тұрмыста және басқа да технологиялық мақсатта қысымы 25 кг*ссм² және
температурасы 200ºС дейінгі ыстық суды алуға арналған. Қазандық қабатта
жанатын қатты отынмен жұмыс істейді.
Бұл қазандықтың жылу өнімділігі – 50 ГКалсағ.
1.Қысымы – 10 - 25кг*ссм².
2.Судың қазандыққа кіргендегі температурасы – 70ºС.
3.Судың қазандықтан шыққандағы температурасы – 150ºС.
4. Су шығыны – 625 м³сағ.
5. Гидравликалық кедергі – 7 кг*ссағ.
6. Отынның есептік шығыны – 8,8 тсағ.
7. Қажетті газдың температурасы – 90 – 170ºС.
8. Пайдалы әсер коэффициенті – 85,2 %.
Қазандықтың оттық камерасы-Г - тәрізді экранды блоктан құралған
горизонтальды, призмалы оттық камера болып табылады. Жүрісі 64мм болатын
60х3мм құбырдан жасалған экрандар. Экрандағы жоғарғы және төменгі
коллекторлары 273х10мм құбырдан жасалған. Оттық камераның төменгі жағында
ТЧЗ - 4 механикалық алаулы-қабатты оттық құрылғысына жатады.
Көмір кесегінің көлемі 50мм - ден аспау қажет. Оттық сипаттамасының
ерекшелігі отынның қабатта жануда және іліну күйдегі әр – түрлі процесс
болып табылады. Пневмамеханикалық шашырату көмегімен үлкен бөліктері тор
көзге беріліп жанады, ұсақ бөлігі оттық көлемде шашырап жанады. Оттықтың
жылу жүктемесі отын мен ауаның берілу саны тор көз қозғалыс жылдамдығының
өзгерісі бойынша реттеледі. Отынның сапасына байланысты тор көзге түскен
қабаттың қалыңдығы реттеледі.
Оттық рамасы көлденең балкаға жалғанған және шинаның тығыздалған
шекарасына жалғанған екі балқытылған беттен тұрады. Жануға қажетті ауаның
камера шекарасына түсетін беттер раманың төменгі бөлігінде көлденең
балкаларға жалғанған. Көлденең балкаларға тығыздалған шекара жалғанған.
Тығыздалған шекара ұзындығы әрқайсысында бірден кем емес оттықтың доңғалақ
көсем шығыршығының ұзындығына сәйкестендіріліп алынған. Сондықтан шекарадан
шекараға ауаның ағыны сақталады. Оттық рамасының камера шекарасындағы
ауаның түскен жерінде ауаны шығарып жіберу қондырғысы орналасқан. Ауа
доңғалақ торкөздің төменгі тармағына шашырап, торлы оттық арасынан саңылау
арқылы бункерге түседі. Орналасқан доңғалақ бір – бірін жауып жатады, бұл
төсем деп аталады.
Ошақтың жоғарғы бөлігінде орналасқан әуе торабы пневматикалық
шашыратқышқа ауаны беруге арналған. Ошақ қабырғасының ішкі жағында отқа
төзімді кірпішпен қаланған. Пневматикалық шашыратқыш ПШ пластиналы
қоректендіргіштен, ротордан, қоректендіргіш жетегінен және көмір жәшік
корпустарынан тұрады.
ПШ – 600 техникалық сипаттамасы.
1. Жұмысшының ені – 600мм.
2. Көмір өнімділігі – 5200 кгсағ.
3. Ротордың айналымы – 470, 660, 910 айнмин.
4. Қоректендіргіштің жылдамдығын реттейтін сатылар саны – 20.
5. Электр қозғалтқыш – ЧАХ – 8086 түрі.
6. Қуаты – 1,1 кВт.
7. Айналым саны – 930 айнмин.
Оттық жетек доңғалақ төсем жетегіне арналған.
ОЖ – 3000 - ның негізгі техникалық мәліметтері.
1. Біліктен шыққандағы номиналы.
2.1 жылдамдығының берілу саны - 18400.
2 жылдамдығының берілу саны – 7530.
3. Электр қозғалтқыш – 15212 – 8 – 6 – 4 түрі.
Қуаты – 1, 2,5, 3, 4 кВт.
Айналым саны – 460, 700, 920, 1420 айнмин.
4. Жетектің салмағы – 930 кг.
Газ арнасынан өту екі Г – тәрізді панельден және екі 60 х 3 мм құбырдан
жасалған аралық экраннан тұрады. Аралық экран қазанды жайғастыру аралығында
орналасады. Ауа жылытқыш бөлек газ арнасында металды рамада орналасқан.
Рамада механикалық оттық және оттық камерада экранды панель орналасқан.
Қайтару жүйесін әкету ұсақ дисперсті отынның газбен әкетілген отынды
қайтаруға арналған. Ол ұстағыштан, инжекторлы сорғыштан, 30 ЦС желдеткіштен
және жалғанған құбыр желісінен тұрады.
Жүйесі келесі жағдайда қызмет етеді: оттықтан шыққан тозаң
ауақыздырғышпен ұсталады. Ауа бөлек желдеткіш арқылы қысылады.
Тартымды үрлеу құрылғысының сипаттамасы:
ДН – 24 үрлеу сорғышы:
1. Өнімділігі – 210168 мың. м сағ;
2. 100 С газ температрурасы жалпы қысымы түтін сорғышқа газдың кіру
салмағы – 381244 кг * см ;
3. Жоғарғы пайдалы әсер коэффициенті – 82 %;
4. Тұтынылатын қуат – 270138 кВт;
5. Айналым саны – 750600 айналым минут;
6. Қажетті ең жоғары айналым саны - 750 айналым минут;
7. Қажетті ең жоғары газдың температурасы – 200 ºС;
8. Қозғалтқыштың айналу бағыты оң жақтан солға;
9. Электр қозғалтқыштың түрі – ДАЗО 2 - 16 - 44 – 810.
3. Негізгі техникалық сипаттамасы және мәлімет.
Түтін сорғыш Өлшем ТС - 24 ТС – 15,5
бірлігі
Қазандық
Өнімділігі
Жалпы қысымы
Айналым саны
Электр қозғалтқыш
Кернеуі
Тоқ күші
Қуаты
Айналым саны
Үрлеу желдеткіші
Қазандық
Өнімділігі
Жалпы қысымы
Айналым саны
Электр қозғалтқыш
Кернеуі
Тоқ күші
Қуаты
Айналым саны
Параметрлер
Қазандық
Өнімділігі
Жалпы қысымы
Айналым саны
Электр қозғалтқыш
Кернеуі
Тоқ күші
Қуаты
Айналым саны
Балғалы диірмен.
Түрі ММТ – 1000950980.
Өнімділігі – 6,6 т сағат.
Диаметрі – 1000 мм.
Сыртқы ұзындығы – 950 мм.
Айналым саны - 980 айналым минут.
Мөлшері – 32 дана.
Электр қозғалтқыш түрі – АО – 3 – 315 С – 6.
Айналым саны – 1000 айналым минут.
Қуаты – 110 кВт.
Кернеуі -380 В.
Бағыттағыш аппараттар (БА) - түтін сорғыштың өнімділігін реттейтін
механизмі. Рельсте айналатын айналмалы сақинаның және қалақшалардың
корпусынан тұрады.
Тартымды үрлеу қазандық машинасы ҚС – ҚҚ – 50 және Е – 5014 келесі
агрегаттарға арналған:
а) Қазандық агрегатына ауаны беретін үрлеу желдеткішті сорғыш ҮЖС – 17,
ҮЖС – 20.
б) Температурасы 200 С дейінгі қазандық агрегатынан газдың түтінін
соратын ТС – 24, ТС – 15,5 түтін сорғыш.
в) Газдың түтінін қосымша тазалайтын түтін сорғыштың рециркуляциясы ТС
– 12,5.
Артқа қайырылған қалақшадан бір жақты сорудан тұратын білікті тартым
үрлеу машинасы бірнеше тораптан тұрады: жұмысшы доңғалағы, жүріс бөлігі,
бағыттағыш аппараттың білігі, кіру келтеңқұбыр, жүріс бөлігінің рамасы,
муфта қоршауы және мықты тетіктері. Майлық ваннада көрсетілген май
деңгейінің көрсеткішінен майдың деңгейін бақылайды. Корпустың қақпағындағы
термометр қондырғысында екі шығару тесігі бар. Термометр үстін корпус
жабады. Майдың жүріс бөлігіндегі корпустағы майлы ваннада орналасқан
жыланды құбыр арқылы май суытылады. Жыланды құбыры арқылы су шығатын құбыр
желісіне жалғанған. Жүріс бөлігі болтпен балқытылып біріктірілген рамаға
жалғанған.
- Жұмысшы доңғалағы балқытып біріктіру арқылы машинамен жұмыс істейді;
- Бағыттағыш аппараттар қораптан, бұралатын сақинадан, ағыстатқыштан,
қалақшадан, ағыстатқыш және смырдан тұрады;
- Майлық қораптың екі жарты бөлігінен, қақпақтың екі жарты бөлігінен
және асбесті баудан тұрады;
- Муфтаны қоршауы машинаның айналу бөліктерін қоршауға арналған беттен
тұрады. Тартым үрлеу машинасы іске қосылғаннан кейін жүріс бөлігі қораптың
температурасын бақылайды. Температурасын бақылайтын құрал шыныдан жасалған
сынапты термометр болып табылады.
1.3.Қазандық-Е-5014 қазандық агрегатының құрылымын сипаттау.
“Энергомаш” Белгород заводының номиналды өнімділігі 50 тсағ бу
реттегіш 14 атасағ будың жұмысшы қысымда және бу температурасы 194ºС тас
көмірінің шаңымен жұмыс жасауға арналған.
П-тәрізді қазандық агрегаты екі барабанды, табиғи айналымды және екі
сатылы буланудан тұрады. Бірінші булану сатысындағы қазандық барабанында
орналасқан. Екінші булану сатысына екі сорғыш циклоны қосылған. Радиацияның
қыздыру беттері отын камерасының жан-жақты қабырғасын қоршайды, алғышепті,
артқы және бүйірлі экрандарды құрайды.
Алғышепті, артқы экрандар құбырының төменгі жағында май құйғыш
орналасқан. Артқы экран құбырының жоғары төртқатарлы фестон орналасқан.
Конвекциялық қыздыру беттері қазандық шоғынан, сулы экономайзерден және ауа
қыздырғыштан тұрады. Оттық камерадағы май құйғыштың жанында қожды шахта,
салқындатқыш сауыты бар бункер, қожды ұсақтағыш орналасқан.
Төрт тозаң көмірлі турбулентті жанарғы көмегімен отын оттыққа түседі.
Қазанды жағу және аз жүктемеде тұрақтандыру үшін әр жанарғы ортасында бумен
тозаңдатқыш ФПК 2402000 мазутты бүріккіштер орналасқан. Әрбіреуінің
өнімділігі 240 кгсағ болады.Қазандық қызмет етуге сатылы алаңмен
жабдықталған.
Түтін сорғыш рециркуляциясы.
Түрі-ДН-10.
Өнімділігі -19,6 мың. м³сағ.
Минутына айналу саны -1500 айнмин.
Арыны - 221кг*ссм²
Тұтынылатын қуаты -14,4кВт.
Электр қозғалтқыш түрі -4А-18 Ом-4.
Үрлеу желдеткіші.
Түрі-ВДН-17.
Минутына айналу саны-1000 айнмин.
Өнімділігі – 73 мың. м³сағ.
Арыны - 450кг*ссм²
Тұтынылатын қуаты-108кВт.
Жұмысшы доңғалақтың диаметрі-1700мм.
Ауаның рұқсат етілетін жоғары температурасы-30 ºС.
Электр қозғалтқыш түрі-АОЗ-355-63.
Электр қозғалтқыш қуаты-160кВт.
Кернеуі-380В.
Түтін сорғыш.
Түрі-Д-15,5.
Минутына айналу саны-970 айнмин.
Өнімділігі – 90 мың. м³сағ.
Арыны – 410 кг*ссм²
Тұтынылатын қуаты-159 кВт.
Электр қозғалтқыш түрі-АОЗ-355-6У3.
Кернеуі-380В.
Көмір шикізатымен қоректендіргіш-қазандық №2, №3 КШҚ №1 КЦ2-500-180-
41-У2 түрі редуктормен жабдықталған.
Қазандық №2, №3 КШҚ №2 КЦ2-500-180-41-У2 түрі редуктормен
жабдықталған.
Қазандық №4 КШҚ №1 және қазандық №5 КШҚ №1,2 КЦ2-750-180-41-У2
түрі редуктормен жабдықталған.
ҚШҚ қозғалтқышта келесі электрқозғалтқыш түрлері орналасқан:
Қазандық №2 КШҚ №1,2 және қазандық №3 КШҚ №1 ПБ-41М түрі редуктормен
жабдықталған.
Қуаты -1,2 кВт.
Минутына айналу саны – 500-1500 айнмин.
Кернеуі -220 В.
Тоғы – 6,7 А.
Қазандық №3 КШҚ №2 және ПБ-52-92 түрі редуктормен жабдықталған.
Қуаты -2,4 кВт.
Минутына айналу саны – 500-1500 айнмин.
Кернеуі -220 В.
Тоғы – 13,2 А.
Қазандық №4 КШҚ №1,2 және П-4 ОМ түрі редуктормен жабдықталған.
Қуаты -6,1 кВт.
Минутына айналу саны – 500-1500 айнмин.
Кернеуі -220 В.
Тоғы – 35 А.
Қазандық №5 КШҚ №1,2 2ПБ-132 М түрі редуктормен жабдықталған.
Қуаты -2,4 кВт.
Минутына айналу саны – 500-1500 айнмин.
Кернеуі -220 В.
Тоғы – 13,2 А.
Қоректендіргіш электрсорғышы.
Түрі – ЦНСГ – 60-231.
Өнімділігі – 60 мың. м³сағ.
Арыны - 231кг*ссм²
Айналым жылдамдығы – 2950 айнмин.
Тұтынылатын қуаты – 75 кВт.
Электр қозғалтқыш түрі – А2 -82 – 2 - УЗ.
Кернеуі -220380 В.
Оттық камерасының блоктары.
Қазандықтың оттық камерасы төрт бурыштың және еш жазықтық блоктардан
құралған. Әрбір оттық блок камера мен құбыр жалғанған қаңқадан түрады.
Камера диаметрі 219 мм болатын құбырдан жасалған, материалы-болат 20.
Жылытпайтын камераға диаметрі 60мм болатын экранды құбырлар жалғанған.
Экранды құбыр қадамы 70 мм. Осы құбыр қаңқаға бұралымммен тартым көмегімен
жалғанған. Блок қаңкасына қазандық қаптамасы, жанарғы қондырғылар, алаңдар,
жарылғыш клапандар жане сатылар жалғанған.
Үзіліссіз жэне айналмалы үрлеу.
Қазандық 12 буландырғыш айналым контуры: үш алғышепті, үш артқы, екі
алдыңғы бүйірлі жане екі артқы бүйірлі айналым контурын бірінші
буландырғыштың бірінші сатысына қосылған. Су өткізу қүбырыныц диаметрі 102
мм болатын қазандық барабанындағы сумен қоректенеді. Екі орташа бүйірлі
айналым контуры буландырғыштыц екінші сатысына қосылған және су өткізу
қүбырының диаметрі 120мм сыртқа шығару циклонының суымен қоректенеді.
Диаметрі 102мм құбыр арқылы буландырғыштың бірінші сатысындағы бу барабан
белігіне түседі. Жоғары камерадағы бу барабанның бу кеңістігіне түседі.
Сыртқа шығару циклоны мен барабандағы су келемі бір- бірімен диаметрі 76 мм
болатын барабаннан кейінгі қоректендіргіш циклоны жүретін құбыр арқылы
жалғанған. Үздіксіз үрлеу қазандық суының тұз мөлшерін белгілі бір деңгейде
сақтауға арналған. Қазандықтағы айналмалы үрлеу төменгі экран камерасынан,
қайнау шоғынан, сыртқа шығару циклонынан зиянды қалдықтарды жою. Буды үрлеу
атмоеферадағы зиянды қалдықты азайту үшін кодданылады. (NО, СО,SО)
Барабан жүйесіне барабаннан тұратын құралымы, екі жылжымалы тірегі және
екі тіректі балға жатады. Барабанды тексеру үшін екі лаза орналасқан.
Барабанда сақтандырғыш клапанды, су деңгейін көрсеткіш колонкаларды,
монометрді, бақылау-өлшеу аепаптарды бір-бірімен жалғайтын штуцерлер
қарастырылған. Барабанның ортаңғы бөлігінде торабы, батырғыш бет, тебеде
саңылаулы жапқыш беті орналасқан. Барабанның бір бөлігінде төрт барабанның
ішкі циклоны жалғанған қобдиша орналасқан. Бу мен су қоспа артқы бүйірлі
контур айналымының жоғарғы камерадан түскеннен кейін барабанның ішкі
циклонында айырылады. Сыртқа шығару циклонынан бу барабанның бу кеңістігіне
бағытталады. Буланудың екінші сатысынан өткен бу саңылаулы жапқыш беттен
барабанның жоғарғы бөлігі арқылы бу камерасына түседі. Су экономайзерінен
шыққан қоректік су барабан қобдишасына түседі.
Қазандық шоқтары.
Қазандық шоғы ішкі диаметрі 792мм және қабырға қалыңдығы 20мм болатын
барабаннан, болат 20К материалынан, диаметрі 133мм төменгі камерадан,
диаметрі 60мм бір-бірімен жалғанған 28 түсіру құбырларынан тұрады. Қазандық
шоғының барабаны шығыршық тірегі арқылы қазандық шоғырының металды
құралымына жақын орналасқан. Төмен түсіру және жоғары көтеру құбырлары
барабанға жалғанған. Қазандық шоғырының төменгі камерасында құрғатуға
арналған екі реттегіш орналасқан.
Су экономайзері ауаны қыздыратын екі сатыдан тұрады. Бірінші сатысы су
жүретін үш блоктан турады. Су экономайзерінің барлық блоктары ұқсас шойынды
қыздырғыш беттен тұрады. Бірінші сатының блоктары металдан жасалған. Металл
құралымының ішіндегі төрт тіректі маткеде шойынды құбырлар орналасқан.
Құбырлар екі пакетке бөлінген. Сонымен экономайзерде су екі ағынды сұлбамен
жүреді. Экономайзердің бірінші сатысының қыздыру бетінің ауданы 378м2.
Экономайзердің екінші сатысы бір блоктан турады. Экономайзердің спираль
түрдегі екінші сатысы диаметрі 28хЗмм болатын болаттан жасалған құбырдан
тұрады. Спиральды шахматты құбырлар қазандықтың алғышебіне параллель
орналасқан. Экономайзердің камерасы 20 болаттан жасалған, диаметрі 159мм
құбырдан турады. Жанбайтын екі камера қазандықтың оң жағында орналасқан.
Экономайзер екінші сатысының қыздыру бетінің ауданы -112м².
Қазандықтағы түтікті ауа қыздырғыш негізгі бөлікті алады. Екі сатылы салқын
және ыстық бөлігі бар ауалы экономайзермен бөлінген. Салқын бөлігі екі
төменгі және ортаңғы блоктан тұрады. Ауа қыздырғыш бірінші сатысының
қыздыру бетінің ауданы – 1632м². Ауа қыздырғыштың ыстық бөлігі яғни екінші
сатысы қыздыру бетінің ауданы – 950м² болатын блоктан тұрады. Құбыр ішінде
түтінді газ, оның арасында ауа жүреді. Құбырлар шахмат түрінде орналасқан.
Қазандық агрегаты төрт турбулентті жанарғы құрылғылармен жабдықталған,
ол оттықтың бүйір қабырғасында орналасқан. Бірінші және екінші реттік ауа
жанарғыға беріледі. Әрбір жанарғыда мазутпен жандыру бүріккіші орналасқан,
оның өнімділігі 240кгсағ.
Жалғауыш құбырлар-диаметрі 102мм болатын су бергіш және бу бөлгіш құбыр
арқылы қазандықтың экрандық жүйесі барабанға және шығару циклонға
жалғанған. Диаметрі 377мм болатын шығару циклоны қазандықтың оң жағында
және сол жағындағы қабырғада бір-бір циклон орналасқан. Бу жинағыш
камерасынан тұратын барабанға 32х3мм болатын құбыр қосылған. Төрт құбырда
буды өңдеп бөліп алатын құрылғы орналасқан. Экономайзердің ортаңғы және
жоғарғы блоктары бір-бірімен диаметрі 60мм болатын құбыр арқылы жалғанған.
Қоректік су жоғарғы экономайзердан диаметрі 83мм болатын құбыр арқылы
қазандық шоғырының барабанына түседі.
Оттықтың жоғарғы бөлігінде үш жарылғыш клапандары орналасқан. Біреуі
қабырғаның бүйірінде, біреуі барабанда және екі жарылғыш клапандар
орналасқан.
Қазандықтың қаптамасы монолитті, каркасты, үш қабатты.
Бірінші қабаты-шамотобетон-60мм.
Екінші қабаты-диатомобетон-50мм.
Үшінші қабаты-минералмақталы бұйымды.
Қазандық қаптамасының сыртқы сеткасының қалыңдығы 20мм болатын
шкатуркаланған. Қаптама ауа қыздырғыштан бөлек қазандық газ арнасы мен
оттықтың барлық қабырғаларын қорғайды.
Қазандық-Е-5014 қазандық агрегатының құрылымы төмендегідей:
-Таза өнімділігі 50тсағ;
-Будың абсолютті қысымы 14кг*ссм²;
-Қаныққан будың температурасы 194ºС;
-Қоректік судың температурасы 104 ºС;
-Шыққан газдың температурасы 127 ºС;
-Экранның қыздыру бетінің ауданы 894м²;
-Қазандықтағы судың көлемі 22м²;
-Қазандықтағы будың көлемі 8м²;
-Отынның шығыны Qн=5230-6002кг;
-Қазандықтың брутто пайдалы әсер коэффициенті 99.96 пайыз;
-Қажетті ең төменгі бу өнімділігі 35тсағ;
-Оттықтың ені 5600мм,
-Оттықтың тереңдігі 5000мм;
-Бірінші сатыда қазандықтағы судың қажетті ең жоғарғы тұз мөлшері
1500мгкг;
-Екінші сатыда қазандық буының ең жоғарғы тұз мөлшері 10000мгкг;
-Үзіліссіз үрлеудің қажетті ең төменгі өлшемі 2 пайыз;
-Оттықтан шыққан газдың температурасы 970 ºС;
-Қазандық шоғырынан шыққан газдың температурасы 8м².
2.2Экономайзердің екінші сатысы.
2.2.1 Қыздыру бетінің ауданы-112м².
2.2.2 Эокономайзерге кіргендегі қоректік судың температурасы 133 ºС.
2.2.3Эокономайзерден шыққан қоректік судың температурасы 183 ºС.
2.2.4 Кірген газдың температурасы 642 ºС.
2.2.5 Шыққан газдың температурасы 472 ºС.
2.3Ауа қыздырғыштың екінші сатысы.
2.3.1 Қыздыру бетінің ауданы-950м².
2.3.2 Кірген ауаның температурасы 172 ºС.
2.3.3 Шыққан ауаның температурасы 334 ºС.
2.3.4 Кірген газдың температурасы 472 ºС.
2.3.5 Шыққан газдың температурасы 349 ºС.
2.4 Экономайзердің бірінші сатысы.
2.4.1 Қыздыру бетінің ауданы-378м².
2.4.2 Эокономайзерге кіргендегі қоректік судың температурасы 104 ºС.
2.4.3 Эокономайзерден шыққан қоректік судың температурасы 134 ºС.
2.4.4 Кірген газдың температурасы 349 ºС.
2.2.5 Шыққан газдың температурасы 235 ºС.
2.5 Ауа қыздырғыштың екінші сатысы.
2.5.1 Қыздыру бетінің ауданы-1632м².
2.5.2 Кірген ауаның температурасы 30 ºС.
2.5.3 Шыққан ауаның температурасы 172 ºС.
2.5.4 Кірген газдың температурасы 235 ºС.
2.5.5 Шыққан газдың температурасы 127 ºС.
2.6 Отын.
2.6.1 Кузнец бассейнінің көмір маркасы ДСШ және ГСШ жобада
қарастырылған. Қазіргі кезде Семей көмірінің ДР маркасын пайдаланады.
2.6.2. Жылу шығару қабілеті – 4650 ккал кг.
2.6.3. Ұшу шығыны – 44 %.
2.6.4. Көміртегі мөлшері – С = 70,4 %.
2.6.5. Оттегі мөлшері – О2 = 22,03 %.
2.6.6. Суттегі мөлшері – НО =5,7 %.
2.6.7. Күкірттегі мөлшері – S = 0,25 - 03 %.
2.6.8. Азот мөлшері – Н = 1,41 %.
2.6.9. Ылғал мөлшері – W = 14-18 %.
2.6.10. Күл мөлшері – А = 22 %.
2. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ.
2.1.Жылу энергетика өнеркәсібінің ерекшеліктері.
Техника экономикалық есептеудің мақсаты-жобаның тиімді шешімін таңдау,
жобаның сапасын бағалау, экономикалық тиімділігін бағалау болып табылады.
Жылулық қондырғыларын пайдаланудың техникалық деңгейі мен сапасын
технологиялық экономикалық және тәртіптік көрсеткіштер жүйесі тексереді.
Өнеркәсіп орындарындағы әрбір жылулық қондырғысы бу мен жылуға арналған
жұмысшы кадрларымен, материалдармен және ақша қорларымен жабдықталған.
Қорлар екіге бөлінеді.
1.Өнеркәсіптік қор;
2.Айналым қоры.
Өнеркәсіптік қор үзіліссіз жұмыс процесімен қамтамасыз етеді, айналым
қоры өнімді тазарту процесіне қызмет жасайды.
Өнеркәсіптік қор келесі түрлерге бөлінеді:
- негізгі қор;
-айналмалы қор.
Негізгі өндірістік қорлар-ұзақ мерзім бойына материалдық өндіріс
саласында өзгеріссіз, заттай нысанда жұмыс істейтін және өзінің құнын
жаңадан жасалған өнімге бөліктермен тозуына қарай, бірқатар ауыспалы
айналым ішінде көшіретін еңбек құралдарының жиынтығы.
Өнеркәсіптік процеске негізгі қорлардың қатысу өзгешелігіне байланысты
негізгі өнеркәсіптік қор және негізгі өнеркәсіптік емес қор болып бөлінеді.
Негізгі өнеркәсіп қорға жылу қондырғылары, үймереттері, өнеркәсіпті
ғимараттар, отынды беру қондырғылары, судың химиялық тазартқыштары жатады.
Ал негізгі өнеркәсіптік емес қорға тұрғын үйлер, аурухана, асхана, бала
бақша жатады. Айналмалы қорына еңбек құралдары, отын-су ұсақ арзан бағалы
құралдар және қосымша материалдар кіреді. Негізгі құралдарды бағалау табиғи
және ақшалы әдіспен жүргізіледі.
Ақшалы бағалау екі үлгіде жүргізіледі:
1.Бастапқы құн-негізгі қордың жұмыста монтаждау және жеткізу
шығындарымен бірге алғандағы құн.
2.Қалыптасқан құн-қазіргі уақытта қорды құруға жұмсалатын шығындарды
бірге алғандағы құн.
Өнеркәсіптің балансындағы негізгі қордың қалыптасқан құны қор бөлігінің
жоғалуы мен жаңа қор бөлігінің енгізілуі кезінде өзгеріп отырады. Келе-келе
негізгі қор тозады.
Тозу екіге бөлінеді:
-физикалық тозу;
-моралды тозу.
Ауа райына, коррозияға және эрозияға байланысты физикалық тозуға
ұшырайды. Ал өнеркәсіп қор құнының төмендеуі немесе жаңа аяқталған
машиналардың шығуына байланысты моралды тозуға ұшырайды. Негізгі қордың
физикалық және моралды тозуы олардың құнының экономикада орнын толтыру
амортизация аударылымы арқылы өндірілетін өнім шығынына қосылады.
Амортизация аударылымы-шығарылған өнімдер негізгі қор құнының бірте-
бірте ауысу процесі.
Амортизация-негізгі қорлардың құнын солардың көмегімен өндірілетін
тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге бірте-бірте көшіру, ақша қаражатын
мақсатты түрде жинақтау және оны тозған негізгі қорлардың орнын толтыру
үшін пайдалану. Пайдалану барысында негізгі қорлар тозады, тұтыну құнын
жоғалтады. Өндірілген өнім өткізілгеннен кейін алынған кірістің бір бөлігі
негізгі қорларды қалпына келтіруге арналған арнаулы амортизациялық қорға
қосылады.
Амортизация негізгі қорлардың құнына пропорциялы түрде есептелінеді
және олар пайдаланылады деп жорамалданған бүкіл мерзімге шаққанда біркелкі
бөлінеді.
Біркелкі амортизациямен қатар, мысалы, кемитін баланс әдісімен жүзеге
асырылатын жедел амортизация да болуы мүмкін. Бұл әдіс бойынша амортизация
мөлшері алғашқы жылы екі еселенеді, екінші жылы қалдық құнының 20 пайызы
бөлінеді.
Нәтижесінде негізгі қорлар құнының 32 бөлігі олар жұмыс істеуге тиісті
мерзімнің жартысында-ақ амортизацияланады. Нарықтық экономикасы дамыған
елдерде мемлекет амортизациялық қаржы бөлудің тәртібін белгілей отырып,
кәсіпкерлердің салық салынатын кіріс сомасын жедел амортизация арқылы
азайтуына мүмкіндік береді. Сонымен қатар негізгі қорлар құнын есептен
шығаруды жеделдету кәсіпкерді ескіріп тозуға байланысты ықтимал шығыннан
сақтандырады, жаңа техника мен технологияны неғұрлым тезірек енгізуге
ынталандырады.
Жылу энергетика өнеркәсібінің ерекшеліктеріне ең алдымен:
1.Жылу энергиясын тұтыну және өнеркәсіптік процестің үзіліссіз жүруі.
Жылу энергиясы қоймаға сақталмайды.
2.Энергия өндірісі тұтыну көлеміне тәуелді, тұтыну фазасы өндіріс
фазасымен сәйкес, өндіріс көлемін арттыру мүмкін емес.
3.Аяқталмаған өндіріс болмайды.
4. Қоғамдық, әлеуметтік өмірде ең маңызды орынды алады.
Осы шарттардағы қазандық жұмысын жоспарлаудың негізгі мақсаты қазіпгі
кездегі жылуды тұтыну немесе бу мөлшерін, бу мен жылу өндіру немесе электр
энергиясының, су мен отынның қажетті мөлшерін анықтау болып табылады.
Бу немесе жылудың қажетті мөлшерде өндірудің бір жылдық мерзімдегі
жоспарлау бу немесе жылу өндіруде тұрғызылған жылдық графикке байланысты.
Тұрғын үйлерді жылыту және желдетуге жұмсалатын жылу шығынын жеке жобада
көрсетілген мәндерден аламыз. Мәні жоқ болса, мәнге жақын сәйкес келетін
шаманы қабылдаймыз.
2.2.Қор үлесін есептеу.
Қор үлесі туралы шаралар ұйымдастырылады, қор үлесі негізгі қорлардың
құрылуына, ұлғаюына және көбеюіне жұмсалатын ақшалай қаражат. Қор үлесі
жобаның обьектісінде өнеркәсіп орынындағы бағаға байланысты болады. Бұл
мәліметтер жоқ жағдайда тораптағы элемент құнының анықтамадағы көрсеткішін
пайдаланамыз.
5.1- кесте ЖЭС қондырғыларының шығынын анықтау сметасы.
№ Қондырғының атауы Өлшем Саны Мөлшері Қосындысы
бірлігі
1 Қазандық П-57 дана 4 97000000 388000000
2 Турбиналық қондырғы дана 4 85600000 342400000
К-500-240-4
3 Деаэратор дана 4 42800000 171200000
4 Қыздырғыш дана 32 260000 8320000
5 Көмір шикізатының бункері дана 8 200000 1600000
6 Желдеткіштер дана 32 600000 19200000
7 Диірмендер дана 32 2000000 64000000
8 Шаң желілері м 200 115 2300
9 Құбыр 76*4 м 900 135 121500
10 Құбыр 89*3 м 320 135 43200
11 Құбыр 133*4 м 440 140 61600
12 Құбыр 57*3,5 м 120 125 1500
13 Ауа үрлеуіш дана 4 2500000 10000000
барлығы 2100 231160645
Қор үлесіне шаралар жасағандағы құрылымдық және монтаждау жаңа
қондырғысын есептегенде барлық өндірістік шығындарды ескереміз:
,
- негізгі қондырғының құны, тг;
- құрылымдық және монтаждау құны, тг;
- транспорт шығындары, тг;
- қондырғыны пайдаланудағы басқа шығындар, тг.
Монтаждау құнына қор үлесін анықтайтын қысқаша бағалау жатады, басқа
жағдайда монтаждалған қондырғы құнының 7-10 пайызы деп қабылдауға болады.
=1004984300+70347452+251240900+1326 5520 = 1339838172 теңге.
Жалпы электр торабы құрылымының қор үлесін келесі теңдікпен анықтаймыз:
,
– жаңа қондырғыны монтаждау және құрылымды қор қайтарымы, тг;
– демонтаждау құны, ол қондырғыны монтаждаудың жарты құны, тг;
– басқа обьекттерде қолданылатын қондырғының демонтаждалу өтімділік
құны, теңге.
Біздің жағдайда ЖЭС демонтаждау құны болмайды, қолданылатынымыз:
КВ = = 1339838172 теңге.
Жоспарланған жылдағы электр станциясын дайындау, МВт*сағ:
- өзгеріссіз және тең ,сағ;
Қалыптасқан электр қуаты кезіндегі календарьдың бөлік уақыты, сағ;
-жоспарланған жөпдеуге бөлінетін қуат ұзақтығы, МВт;
-j агрегатын жөндеуге жұмсалатын уақыт, сағ;
n-жоспарланған мерзімдегі уақыт бөлігінің мөлшері;
m- жөндеуге шығарылатын агрегаттардың саны.
Агрегатты жұмысқа дайындау коэффициенті:
күнтізбелік уақыт,сағ;
осы уақыттағы жөндеу жұмыстарына жұмсалатын уақыт,сағ.
Электр станциясын жұмысқа дайындау коэффициенті:
ЖЭС электр энергияның жылдық өнімін анықтаймыз:
А) қыс мерзімінде:
1) 0-8сағ- 0,7*=1400 МВт;
2) 8-18сағ- 1*=2000 МВт;
3) 18-24сағ- 0,8*=1600 МВт.
Б) жаз мезгілінде:
1) 0-8сағ- 0,85*=1190 МВт;
2) 8-18сағ- 0,85*=1700 МВт;
3) 18-24сағ- 0,85*=1360 МВт.
ЖЭС жүктемесі
5.2- кесте.
Тәулік Жүктеме,МВт К-500 К-500 (2)К-500 (3)К-500 (4)
сағаты (1)
Қыс
мезгілінде
0 - 8 1400 350 350 350 350
8 - 18 2000 500 500 500 500
18 - 24 1600 400 400 400 400
Жаз
мезгілінде
0 - 8 1190 297,5 297,5 297,5 297,5
8 - 18 1700 425 425 425 425
18 - 24 1360 340 340 340 340
МВт*сағ;
МВт*сағ;
Осылайша өндірілетін жылдық электр энергиясы:
МВт*сағ.
Электр Станциядағы отынның жылдық шығынын келесі теңдеумен анықталады:
сағ,
сағ,
сағ,
сағ.
Өзіндік мұқтаж шығынын келесі теңдеумен анықтаймыз:
кВт*сағт.н.т,
;
кВт*сағт.н.т,
кВт*сағт.н.т,
кВт*сағт.н.т,
кВт*сағт.н.т,
кВт*сағт.н.т,
Өзіндік мұқтаж коэффициенті:
,
.
2.3 Еңбек пен жалақының жоспарын құрастыру.
Жалақының тарифті салығын пайдалану, жөндеу және әкімшілік-басқару
қызметкерлеріне байланысты есептеледі:
теңгеай,
теңгеай,
теңгеай.
Қызметкерлердің саны келесі теңдеумен анықталады: адам,
адам,
адам.
теңге,
теңге,
теңге.
5.3-кесте Жалақы қоры және қызметкерлер саны.
Көрсеткіштер Пайдалану Жөндеу Әкімшілік-бақБарлығы
қызметкері қызметкері ылау
қызметкері
Қызметкерлердің 700 800 160 1660
саны
Орташа айлық 12648 13566 20000 -
жалақының тарифті
салығы
Жылдық жалақының 106243200 130233600 38400000 274876800
тарифті қоры
Қосымша сағаттық
жалақы, теңге:
Сыйақы
Жүйелі 31872960
зиянды - 39070080 11520000 82463040
4462214,4 52093440 - 52093440
5469811,2 - 9932025,6
Барлық жалақы 142578374,4 226866931,2 49920000 419365305,6
қоры
Өткізілетін өнімді келесі теңдеумен анықтаймыз:
ӨӨ=;
ӨӨ=теңге.
Станцияның таза табысы келесі теңдеумен анықтаймыз:
ТТ=(ӨӨ*(1-ҚҚС)- )*(1-);
ТТ=(16554524000*(1-0.15)-1450793265 0*(1-0.3)=1407134540-1015555286=
=391579254 теңге.
Өнеркәсіп өндірісінің рентабельділігі:
;
.
Ақтау мерзімі:
;
жыл.
Тұрғын және өнеркәсіп ғимараттарын ыстық сумен жабдықтауға жұмсалатын жылу
шығындары келесі теңдеумен анықталады:
МВт
-тұрғын және өнеркәсіп ғимаратын ыстық сумен жабдықтауға жұмсалатын
жылу шығыны, МВт
МВт.
Өндіріске жұмсалатын жылудың жылдық шығыны:
,МВт
- өнеркәсіптік өндірістен шығарылатын жылу мөлшері, МВт
МВт
Жалпы жылдық пайдалану шығындары келесі түрде анықталады:
, мың.теңге
- отынға жұмсалатын жылдық шығын, мың.теңге;
- суға жұмсалатын жылдық шығын, мың.теңге;
- электр энергияға жұмсалатын жылдық шығын, мың.теңге;
- жылдық жалақы, мың.теңге;
- амортизацияға жұмсалатын шығындар, мың.теңге;
- қосымша бұйымдарға жұмсалатын шығындар, мың.теңге.
=, мың.теңге;
Х- 1 тонна отынның құны,мың.теңге;
=29278,8*2=58557,6 мың.теңге.
мың.теңге;
теңге;
=1019,8 мың.теңге;
, мың.теңге;
, кВт*сағ;
- орныққан қуаттың пайдалану коэффициенті, =0,6-0,8;
- 1кВт*сағ жергілікті құны, 4 теңге деп аламыз;
- қазандықта орнатылған 1 МВт қуаттағы электр энергиясының жергілікті
шығыны, =15,5кВткВт (қатты отын үшін).
кВт*сағ;
мың.теңге;
, мың.теңге;
n- тұрақты коэффициент, n=0,7 адамМВт тең;
Q- қазандықтың қосынды жылу өнімділігі, МВт;
240000- жылдық жалақы, теңге.
мың.теңге
, мың.теңге;
, мың.теңге.
К- қор үлесі =0,185
, мың.теңге.
- жергілікті қор үлесі, мың.теңгеМВт.
К=500(23,26*2+2*10*0,57*1,16)=29872 мың.теңге.
мың.теңге;
мың.теңге;
, мың.теңге;
, мың.теңге;
мың.теңге;
мың.теңге.
Қазандықтың жалпы пайдасын келесі теңдеумен анықтаймыз:
, теңге;
- өнеркәсіпке жұмсалатын жылу мөлшері, МВт;
- 1 кВт *сағ жергілікті құны, теңге;
- барлық пайдалану шығындарының қосындысы, теңге;
- қосымша салық (30%), теңге.
=58557,6+1019,8+5382,5+8926,176+110 5,26+5526,32+497,37+3890=
=32203 мың.теңге;
П=19423*4-32203-23307=22182 мың.теңге=22,2 млн.теңге.
Қуаты 2000 МВт болатын төрт блоктан тұратын электр станциясының
жобасында жоспарланған жөндеу жұмыстарымен қоса жылда 13588440 МВт*сағ
мөлшерінде электр энергиясын бөліп шығарады. Жұмысшылардың барлық жалақы
қорлары 419365305,6 теңге, барлық қызметкерлердің саны 1660 адамға дейін
жетеді. Жалпы жылдық пайдалану шығындары 32203 мың.теңге болса, қазандықтың
пайдасы 22213 мың.теңге, өнімді ақтау мерзімі 2,4 жылды құрайды.
3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ
3.1. Жалпы қауіпсіздік ережелері.
Осы мамандықтағы жұмысқа 18 толған , медициналық тексеруден өткен,
қарсы көрсеткіші болмайтын азаматтар алынады.
Жұмысқа қабылдау алдында жұмысшы келесі рәсімді өтеді:
- техника қауіпсіздік координатормен өткізілетін кіріспе деректемесін;
- бөлімше бастығымен өткізілетін жұмыс орында бастапқы деректемесін.
Жұмыс орынында оқыту және жұмысшының уақытша ауыстыру үшін бұйрық
дайындалады. Емтиханды сәтті тапсыруынан кейін білімін тексеруін және
бағалары жазылған куәлік беріледі. Бұл куәлік әрқашан жұмысшының қолында
болуы қажет. Білік тексеруден өтпеген жұмысшылар атқаратын жұмысқа
жіберілмейді, кем дегенде 30 күн ішінде білімді тексеруден өтуі керек. Егер
екінші тексеруден жұмысшы қанағаттандырылмайтын білім көрсетсе, жұмысшымен
еңбек заңы бойынша қызметіне білімі сай келмегендіктен еңбек қатынасын
бұзады.
Электр тогынан сақтану үшін үзілген сымға, электрі күшті қондырғыға
жолауға немесе ұстауға болмайды. Жұмысшы осы нұсқаудағы ережені сақтамаса,
өнеркәсіптік тәртіпті бұзған деп есептеледі. Жоғары машинисттің қызмет ету
алаңында келесі қауіпті және зиянды өндірістік факторы болуы мүмкін:
- айналатын және қозғалатын машиналар мен механизмдер;
- жұмыс орнында ауа шаңдылығы жоғары болғанда;
- жұмыс орнында ауаның температурасы жоғары немесе төмен болғанда;
- қазандық оттығының қызмет етуі кезінде көп мөлшерде сәуле жылу
шығаруда;
- жұмыс орнында шу деңгейінің жоғарылауында пайда болады.
Осы қауіпті және зиянды фактордан қорғану үшін келесілерді орындау
қажет:
- айналатын механизммен жұмыс жасағанда арнайы киімнің артық бөлігінің
болмауы;
- ауа температурасы 33ºС жоғары болатын жұмыс орнында ауаны
салқындататын қондырғының орналасуы;
- шу деңгейі жоғары болса, қарсы қорғану шараларын орындау;
- ауасы шаң жерде жұмыс жасағанда шаңды жоятын рестератормен жұмыс
жасауы қажет.
Сәуленің жылу шығаруы жоғарғы жерде арнайы қорғағыш жабық
көзілдірікпен, жанудан қорғағыш костюммен жұмыс жасауы қажет.
Жоғары машинистке арнайы қорғағыш киімдер беріледі:
- костюм (12 айға);
- қолғап (1 айға);
- көзілдірік;
- қорғағыш дулыға (2 жылға).
Қондырғыны тексергеннен кейін жөндеу персоналының жұмыс жасауына рұқсат
етіледі.
Тексеру уақытында төмендегілерді орындау қажет:
- тек қана электр цехтің персоналы шамды ауыстыру және шам шырақты
тазалау;
- суды құйғанда арнайы диэлектрлі қолғаппен реттеу.
Қондырғының апаттық тоқтатылуы өшіп тұрғанда қорғағыш құрылғысы өшіп
тұрғанда пайдалануға тиым салынады. Жұмыс істеп тұрған қазандықтың лазын
ашу қажет. Айналмалы механизмді іске қосқанда қауіпсіз ара қашықтықта болуы
қажет.
Мазут сымын, трассаның сыртын тексергенде жоғары машинисттің міндеті:
- арнайы жолдың оң жағымен жүруі;
- транспорт сигналына мән беру және жол тәртібін сақтау;
- қозғалып келе жатқан транспорт алдымен жолдан жүгірмеу;
- жолға тұрмау;
- қауіпті шекараға кірмеуі қажет.
Қазандықты іске қоспас бұрын жақсылап тексерілуі қажет. Тексеру
уақытында қауіпті болдырмау үшін қазандық агрегаты бу құбырының және
қоректендіргіш құбырдан ажыратылып тұруы қажет.
Тексеру жүргізу:
а) Оттықты, газ арнасын, барлық қыздыру беттерін тексеру, жұмыс жасап
тұрғанын, қож, күл және басқа да қажетсіз заттың болмауына көз жеткізу;
б) Қазандық агрегатының изоляциясы мен қаптамасын тексеру;
в) Жарылғыш клапандардың тығыздалып жабылуын тексеру;
г) Лазды жабар алдында оттықта, газ арнасында адамның болмауына көз
жеткізу;
д) Реттеуіш арматуралардың барлық бітеуіш арматуралардың оңай жабылуын
және ашылуын тексеру;
... жалғасы
ОРТАЛЫҒЫНЫҢ 500 МВТ БЛОКТАРЫН ЖОБАЛАУ.
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1.Зерттеу объектісі ретіндегі кәсіпорын
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
1.2.ҚС-ҚҚ-50 қазандық агрегатының құрылымын
сипаттау ... ... ... ... ... ... ... .10
1.3.Қазандық-Е-5014 қазандық агрегатының құрылымын
сипаттау ... ... ... ...15
2.ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ.
2.1.Жылу энергетика өнеркәсібінің
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..19
2.2.Қор үлесін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..22
2.3 Еңбек пен жалақының жоспарын
құрастыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..26
3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ
3.1. Қазандық агрегатын пайдаланғандағы техника қауіпсіздігін қамтамасыз
ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2.Қазандық агрегатының
жануы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3.Қазандық агрегатының
тоқтауы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.4.Шаң дайындау жүйесінің жұмысына
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ...
3.5.Өрт қауіпсіздігінің
нұсқауламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
.
3.6.Еңбекті
қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ...
3.7.Су қоймасының қалпы және гидравликалық пен гидротехникалық
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.8. Атмосфераға шығарылатын зиянды
заттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта Қазақстан өнеркәсібінің қарқынының дамуына байланысты
электр энергиясы жетіспеушілігі байқалуда. Елде 2000 жылы бекітілген
“Қазақстан 2030 жылға дейінгі ақшаға айналдыру немесе іске асырудың даму
стратегиясы” құжатта табиғи отын-энергетикасының қорларын, отын-
энергетикалық бірлестігінің өндіріс экономикалық мүмкіншіліктерін және
басқа да энергетикалық потенциалын тиімді пайдалану тапсырмасы берілген.
Тиімді пайдалану арқылы адам өмірінің сапасын жоғарылатуға және аудан
экономикасын көтеруге мүмкіндік береді. Қазақстанның энергетикалық
стратегиясы жаңа құрылымды және регионалды саясаттың елді тиімді энергиямен
жабдықтаудың бағыттары мен құралдарын анықтайды. Энергиямен жабдықтау
жүйесі сенімді энергетикалық қауыптілікті және қоршаған ортаның денсаулығын
сақтауға кепіл болады.
Премьер-министр Д. Ахметовтың қолдауымен Қазақстан Республикасыда жаңа
Екібастуз ауданындағы Электр Станцияның энергетикалық жобасы құрылған. Бұл
жоба Екібастуз көмірін ашық әдіспен алуға арналған үймереттері және жаңа
энергия блоктарының экономикалық көрсеткіштерімен көзге түсті. Қазір
Екібастуз қаласында өзінің жан-жақтылығы мен масштабты құрылымы
Қазақстанның ғана емес Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерінің
экономикасын нығайтты. Оның төмен бағалы энергиясын Орал мен Сібір
өнеркәсібі пайдаланады, үлкен мемлекет энергия жүйесінің қуаты мен
орнықтылығы нығаяды. Осы мақсатта кернеуі 1150кВ болатын континенттерге
берілетін электр желісі тұрғызылды. Олар: Барнауыл-Екібастуз-Көкшетау-
Қостанай-Челябі.
Қазіргі кезде Екібастуз ауданында жалпы қуаттары сәйкес 4000МВт,
1000МВт болатын Электр Станциялары орналасқан. Екібастуз электр
энергиясының қарсы тұру қабілетінің мықтылығымен, өте арзан бағалылығымен
Қазақстан экономикасы мен тұтынушыға тиімді болады. Дипломдық жобаның қуаты
500МВт болатын төрт энергия боктарынан тұратын Жылу Электр Станциясының
жобасы қарастырылады.
Берілген дипломдық жобаның мақсаты – Екібастұз қаласындағы электр
энергиясының жетіспеушілігінің мәселесін шешу. Бұл мақсатты жүзеге асыру
үшін ЖЭС 500МВт блоктарын жобалау жұмысы жүргізіледі.
1. ТехнологиЯЛЫҚ БӨЛІМ.
1.1.Зерттеу объектісі ретіндегі кәсіпорын сипаттамасы.
Өскемен ЖЭО Ертіс және Үлбі өзендерінің оң жағалауында қаланың
солтүстік бөлігінде орналасқан. Өскемен Казцинк АҚ ҚМК-ның құрамына
кіреді және Солтүстік өндірістік түйін территориясында орналасқан. Бұл
территориялық түйінде сондай-ақ Үлбі металлургиялық зауыты және ВНИМЦветмет
бірге Тәжірбиелік қорғасын зауыты кіреді.
Казцинк АҚ Ертіс өзенінің оң жағалауында орналасқан қаланың тұрғын
бөлігінің және ЖЭО, ҮМЗ АҚ, ВНИИЦветмет және т.б. сияқты өндірістік
кәсіпорындардың жылумен қамтамассыз ету көзі болып табылады.
Кәсіпорын қуаттылығы:
-электрлік – 241,5 МВт;
-жылу – 1050,9 Гкалсағ.
Өскемен Казцинк АҚ график бойынша жұмыс істейді. Максималды
жүктеме қыс мезгілінің үлесіне түседі.
1.2. ҚС-ҚҚ-50 қазандық агрегатының құрылымын сипаттау.
Су қыздырғыш тура ағынды қазандықтың ҚС-ҚҚ-50 түрі, жылу өнімділігі 50
ГКал сағ, жылыту жүйесінде, ыстық сумен жабдықтауда, өнеркәсіпте,
тұрмыста және басқа да технологиялық мақсатта қысымы 25 кг*ссм² және
температурасы 200ºС дейінгі ыстық суды алуға арналған. Қазандық қабатта
жанатын қатты отынмен жұмыс істейді.
Бұл қазандықтың жылу өнімділігі – 50 ГКалсағ.
1.Қысымы – 10 - 25кг*ссм².
2.Судың қазандыққа кіргендегі температурасы – 70ºС.
3.Судың қазандықтан шыққандағы температурасы – 150ºС.
4. Су шығыны – 625 м³сағ.
5. Гидравликалық кедергі – 7 кг*ссағ.
6. Отынның есептік шығыны – 8,8 тсағ.
7. Қажетті газдың температурасы – 90 – 170ºС.
8. Пайдалы әсер коэффициенті – 85,2 %.
Қазандықтың оттық камерасы-Г - тәрізді экранды блоктан құралған
горизонтальды, призмалы оттық камера болып табылады. Жүрісі 64мм болатын
60х3мм құбырдан жасалған экрандар. Экрандағы жоғарғы және төменгі
коллекторлары 273х10мм құбырдан жасалған. Оттық камераның төменгі жағында
ТЧЗ - 4 механикалық алаулы-қабатты оттық құрылғысына жатады.
Көмір кесегінің көлемі 50мм - ден аспау қажет. Оттық сипаттамасының
ерекшелігі отынның қабатта жануда және іліну күйдегі әр – түрлі процесс
болып табылады. Пневмамеханикалық шашырату көмегімен үлкен бөліктері тор
көзге беріліп жанады, ұсақ бөлігі оттық көлемде шашырап жанады. Оттықтың
жылу жүктемесі отын мен ауаның берілу саны тор көз қозғалыс жылдамдығының
өзгерісі бойынша реттеледі. Отынның сапасына байланысты тор көзге түскен
қабаттың қалыңдығы реттеледі.
Оттық рамасы көлденең балкаға жалғанған және шинаның тығыздалған
шекарасына жалғанған екі балқытылған беттен тұрады. Жануға қажетті ауаның
камера шекарасына түсетін беттер раманың төменгі бөлігінде көлденең
балкаларға жалғанған. Көлденең балкаларға тығыздалған шекара жалғанған.
Тығыздалған шекара ұзындығы әрқайсысында бірден кем емес оттықтың доңғалақ
көсем шығыршығының ұзындығына сәйкестендіріліп алынған. Сондықтан шекарадан
шекараға ауаның ағыны сақталады. Оттық рамасының камера шекарасындағы
ауаның түскен жерінде ауаны шығарып жіберу қондырғысы орналасқан. Ауа
доңғалақ торкөздің төменгі тармағына шашырап, торлы оттық арасынан саңылау
арқылы бункерге түседі. Орналасқан доңғалақ бір – бірін жауып жатады, бұл
төсем деп аталады.
Ошақтың жоғарғы бөлігінде орналасқан әуе торабы пневматикалық
шашыратқышқа ауаны беруге арналған. Ошақ қабырғасының ішкі жағында отқа
төзімді кірпішпен қаланған. Пневматикалық шашыратқыш ПШ пластиналы
қоректендіргіштен, ротордан, қоректендіргіш жетегінен және көмір жәшік
корпустарынан тұрады.
ПШ – 600 техникалық сипаттамасы.
1. Жұмысшының ені – 600мм.
2. Көмір өнімділігі – 5200 кгсағ.
3. Ротордың айналымы – 470, 660, 910 айнмин.
4. Қоректендіргіштің жылдамдығын реттейтін сатылар саны – 20.
5. Электр қозғалтқыш – ЧАХ – 8086 түрі.
6. Қуаты – 1,1 кВт.
7. Айналым саны – 930 айнмин.
Оттық жетек доңғалақ төсем жетегіне арналған.
ОЖ – 3000 - ның негізгі техникалық мәліметтері.
1. Біліктен шыққандағы номиналы.
2.1 жылдамдығының берілу саны - 18400.
2 жылдамдығының берілу саны – 7530.
3. Электр қозғалтқыш – 15212 – 8 – 6 – 4 түрі.
Қуаты – 1, 2,5, 3, 4 кВт.
Айналым саны – 460, 700, 920, 1420 айнмин.
4. Жетектің салмағы – 930 кг.
Газ арнасынан өту екі Г – тәрізді панельден және екі 60 х 3 мм құбырдан
жасалған аралық экраннан тұрады. Аралық экран қазанды жайғастыру аралығында
орналасады. Ауа жылытқыш бөлек газ арнасында металды рамада орналасқан.
Рамада механикалық оттық және оттық камерада экранды панель орналасқан.
Қайтару жүйесін әкету ұсақ дисперсті отынның газбен әкетілген отынды
қайтаруға арналған. Ол ұстағыштан, инжекторлы сорғыштан, 30 ЦС желдеткіштен
және жалғанған құбыр желісінен тұрады.
Жүйесі келесі жағдайда қызмет етеді: оттықтан шыққан тозаң
ауақыздырғышпен ұсталады. Ауа бөлек желдеткіш арқылы қысылады.
Тартымды үрлеу құрылғысының сипаттамасы:
ДН – 24 үрлеу сорғышы:
1. Өнімділігі – 210168 мың. м сағ;
2. 100 С газ температрурасы жалпы қысымы түтін сорғышқа газдың кіру
салмағы – 381244 кг * см ;
3. Жоғарғы пайдалы әсер коэффициенті – 82 %;
4. Тұтынылатын қуат – 270138 кВт;
5. Айналым саны – 750600 айналым минут;
6. Қажетті ең жоғары айналым саны - 750 айналым минут;
7. Қажетті ең жоғары газдың температурасы – 200 ºС;
8. Қозғалтқыштың айналу бағыты оң жақтан солға;
9. Электр қозғалтқыштың түрі – ДАЗО 2 - 16 - 44 – 810.
3. Негізгі техникалық сипаттамасы және мәлімет.
Түтін сорғыш Өлшем ТС - 24 ТС – 15,5
бірлігі
Қазандық
Өнімділігі
Жалпы қысымы
Айналым саны
Электр қозғалтқыш
Кернеуі
Тоқ күші
Қуаты
Айналым саны
Үрлеу желдеткіші
Қазандық
Өнімділігі
Жалпы қысымы
Айналым саны
Электр қозғалтқыш
Кернеуі
Тоқ күші
Қуаты
Айналым саны
Параметрлер
Қазандық
Өнімділігі
Жалпы қысымы
Айналым саны
Электр қозғалтқыш
Кернеуі
Тоқ күші
Қуаты
Айналым саны
Балғалы диірмен.
Түрі ММТ – 1000950980.
Өнімділігі – 6,6 т сағат.
Диаметрі – 1000 мм.
Сыртқы ұзындығы – 950 мм.
Айналым саны - 980 айналым минут.
Мөлшері – 32 дана.
Электр қозғалтқыш түрі – АО – 3 – 315 С – 6.
Айналым саны – 1000 айналым минут.
Қуаты – 110 кВт.
Кернеуі -380 В.
Бағыттағыш аппараттар (БА) - түтін сорғыштың өнімділігін реттейтін
механизмі. Рельсте айналатын айналмалы сақинаның және қалақшалардың
корпусынан тұрады.
Тартымды үрлеу қазандық машинасы ҚС – ҚҚ – 50 және Е – 5014 келесі
агрегаттарға арналған:
а) Қазандық агрегатына ауаны беретін үрлеу желдеткішті сорғыш ҮЖС – 17,
ҮЖС – 20.
б) Температурасы 200 С дейінгі қазандық агрегатынан газдың түтінін
соратын ТС – 24, ТС – 15,5 түтін сорғыш.
в) Газдың түтінін қосымша тазалайтын түтін сорғыштың рециркуляциясы ТС
– 12,5.
Артқа қайырылған қалақшадан бір жақты сорудан тұратын білікті тартым
үрлеу машинасы бірнеше тораптан тұрады: жұмысшы доңғалағы, жүріс бөлігі,
бағыттағыш аппараттың білігі, кіру келтеңқұбыр, жүріс бөлігінің рамасы,
муфта қоршауы және мықты тетіктері. Майлық ваннада көрсетілген май
деңгейінің көрсеткішінен майдың деңгейін бақылайды. Корпустың қақпағындағы
термометр қондырғысында екі шығару тесігі бар. Термометр үстін корпус
жабады. Майдың жүріс бөлігіндегі корпустағы майлы ваннада орналасқан
жыланды құбыр арқылы май суытылады. Жыланды құбыры арқылы су шығатын құбыр
желісіне жалғанған. Жүріс бөлігі болтпен балқытылып біріктірілген рамаға
жалғанған.
- Жұмысшы доңғалағы балқытып біріктіру арқылы машинамен жұмыс істейді;
- Бағыттағыш аппараттар қораптан, бұралатын сақинадан, ағыстатқыштан,
қалақшадан, ағыстатқыш және смырдан тұрады;
- Майлық қораптың екі жарты бөлігінен, қақпақтың екі жарты бөлігінен
және асбесті баудан тұрады;
- Муфтаны қоршауы машинаның айналу бөліктерін қоршауға арналған беттен
тұрады. Тартым үрлеу машинасы іске қосылғаннан кейін жүріс бөлігі қораптың
температурасын бақылайды. Температурасын бақылайтын құрал шыныдан жасалған
сынапты термометр болып табылады.
1.3.Қазандық-Е-5014 қазандық агрегатының құрылымын сипаттау.
“Энергомаш” Белгород заводының номиналды өнімділігі 50 тсағ бу
реттегіш 14 атасағ будың жұмысшы қысымда және бу температурасы 194ºС тас
көмірінің шаңымен жұмыс жасауға арналған.
П-тәрізді қазандық агрегаты екі барабанды, табиғи айналымды және екі
сатылы буланудан тұрады. Бірінші булану сатысындағы қазандық барабанында
орналасқан. Екінші булану сатысына екі сорғыш циклоны қосылған. Радиацияның
қыздыру беттері отын камерасының жан-жақты қабырғасын қоршайды, алғышепті,
артқы және бүйірлі экрандарды құрайды.
Алғышепті, артқы экрандар құбырының төменгі жағында май құйғыш
орналасқан. Артқы экран құбырының жоғары төртқатарлы фестон орналасқан.
Конвекциялық қыздыру беттері қазандық шоғынан, сулы экономайзерден және ауа
қыздырғыштан тұрады. Оттық камерадағы май құйғыштың жанында қожды шахта,
салқындатқыш сауыты бар бункер, қожды ұсақтағыш орналасқан.
Төрт тозаң көмірлі турбулентті жанарғы көмегімен отын оттыққа түседі.
Қазанды жағу және аз жүктемеде тұрақтандыру үшін әр жанарғы ортасында бумен
тозаңдатқыш ФПК 2402000 мазутты бүріккіштер орналасқан. Әрбіреуінің
өнімділігі 240 кгсағ болады.Қазандық қызмет етуге сатылы алаңмен
жабдықталған.
Түтін сорғыш рециркуляциясы.
Түрі-ДН-10.
Өнімділігі -19,6 мың. м³сағ.
Минутына айналу саны -1500 айнмин.
Арыны - 221кг*ссм²
Тұтынылатын қуаты -14,4кВт.
Электр қозғалтқыш түрі -4А-18 Ом-4.
Үрлеу желдеткіші.
Түрі-ВДН-17.
Минутына айналу саны-1000 айнмин.
Өнімділігі – 73 мың. м³сағ.
Арыны - 450кг*ссм²
Тұтынылатын қуаты-108кВт.
Жұмысшы доңғалақтың диаметрі-1700мм.
Ауаның рұқсат етілетін жоғары температурасы-30 ºС.
Электр қозғалтқыш түрі-АОЗ-355-63.
Электр қозғалтқыш қуаты-160кВт.
Кернеуі-380В.
Түтін сорғыш.
Түрі-Д-15,5.
Минутына айналу саны-970 айнмин.
Өнімділігі – 90 мың. м³сағ.
Арыны – 410 кг*ссм²
Тұтынылатын қуаты-159 кВт.
Электр қозғалтқыш түрі-АОЗ-355-6У3.
Кернеуі-380В.
Көмір шикізатымен қоректендіргіш-қазандық №2, №3 КШҚ №1 КЦ2-500-180-
41-У2 түрі редуктормен жабдықталған.
Қазандық №2, №3 КШҚ №2 КЦ2-500-180-41-У2 түрі редуктормен
жабдықталған.
Қазандық №4 КШҚ №1 және қазандық №5 КШҚ №1,2 КЦ2-750-180-41-У2
түрі редуктормен жабдықталған.
ҚШҚ қозғалтқышта келесі электрқозғалтқыш түрлері орналасқан:
Қазандық №2 КШҚ №1,2 және қазандық №3 КШҚ №1 ПБ-41М түрі редуктормен
жабдықталған.
Қуаты -1,2 кВт.
Минутына айналу саны – 500-1500 айнмин.
Кернеуі -220 В.
Тоғы – 6,7 А.
Қазандық №3 КШҚ №2 және ПБ-52-92 түрі редуктормен жабдықталған.
Қуаты -2,4 кВт.
Минутына айналу саны – 500-1500 айнмин.
Кернеуі -220 В.
Тоғы – 13,2 А.
Қазандық №4 КШҚ №1,2 және П-4 ОМ түрі редуктормен жабдықталған.
Қуаты -6,1 кВт.
Минутына айналу саны – 500-1500 айнмин.
Кернеуі -220 В.
Тоғы – 35 А.
Қазандық №5 КШҚ №1,2 2ПБ-132 М түрі редуктормен жабдықталған.
Қуаты -2,4 кВт.
Минутына айналу саны – 500-1500 айнмин.
Кернеуі -220 В.
Тоғы – 13,2 А.
Қоректендіргіш электрсорғышы.
Түрі – ЦНСГ – 60-231.
Өнімділігі – 60 мың. м³сағ.
Арыны - 231кг*ссм²
Айналым жылдамдығы – 2950 айнмин.
Тұтынылатын қуаты – 75 кВт.
Электр қозғалтқыш түрі – А2 -82 – 2 - УЗ.
Кернеуі -220380 В.
Оттық камерасының блоктары.
Қазандықтың оттық камерасы төрт бурыштың және еш жазықтық блоктардан
құралған. Әрбір оттық блок камера мен құбыр жалғанған қаңқадан түрады.
Камера диаметрі 219 мм болатын құбырдан жасалған, материалы-болат 20.
Жылытпайтын камераға диаметрі 60мм болатын экранды құбырлар жалғанған.
Экранды құбыр қадамы 70 мм. Осы құбыр қаңқаға бұралымммен тартым көмегімен
жалғанған. Блок қаңкасына қазандық қаптамасы, жанарғы қондырғылар, алаңдар,
жарылғыш клапандар жане сатылар жалғанған.
Үзіліссіз жэне айналмалы үрлеу.
Қазандық 12 буландырғыш айналым контуры: үш алғышепті, үш артқы, екі
алдыңғы бүйірлі жане екі артқы бүйірлі айналым контурын бірінші
буландырғыштың бірінші сатысына қосылған. Су өткізу қүбырыныц диаметрі 102
мм болатын қазандық барабанындағы сумен қоректенеді. Екі орташа бүйірлі
айналым контуры буландырғыштыц екінші сатысына қосылған және су өткізу
қүбырының диаметрі 120мм сыртқа шығару циклонының суымен қоректенеді.
Диаметрі 102мм құбыр арқылы буландырғыштың бірінші сатысындағы бу барабан
белігіне түседі. Жоғары камерадағы бу барабанның бу кеңістігіне түседі.
Сыртқа шығару циклоны мен барабандағы су келемі бір- бірімен диаметрі 76 мм
болатын барабаннан кейінгі қоректендіргіш циклоны жүретін құбыр арқылы
жалғанған. Үздіксіз үрлеу қазандық суының тұз мөлшерін белгілі бір деңгейде
сақтауға арналған. Қазандықтағы айналмалы үрлеу төменгі экран камерасынан,
қайнау шоғынан, сыртқа шығару циклонынан зиянды қалдықтарды жою. Буды үрлеу
атмоеферадағы зиянды қалдықты азайту үшін кодданылады. (NО, СО,SО)
Барабан жүйесіне барабаннан тұратын құралымы, екі жылжымалы тірегі және
екі тіректі балға жатады. Барабанды тексеру үшін екі лаза орналасқан.
Барабанда сақтандырғыш клапанды, су деңгейін көрсеткіш колонкаларды,
монометрді, бақылау-өлшеу аепаптарды бір-бірімен жалғайтын штуцерлер
қарастырылған. Барабанның ортаңғы бөлігінде торабы, батырғыш бет, тебеде
саңылаулы жапқыш беті орналасқан. Барабанның бір бөлігінде төрт барабанның
ішкі циклоны жалғанған қобдиша орналасқан. Бу мен су қоспа артқы бүйірлі
контур айналымының жоғарғы камерадан түскеннен кейін барабанның ішкі
циклонында айырылады. Сыртқа шығару циклонынан бу барабанның бу кеңістігіне
бағытталады. Буланудың екінші сатысынан өткен бу саңылаулы жапқыш беттен
барабанның жоғарғы бөлігі арқылы бу камерасына түседі. Су экономайзерінен
шыққан қоректік су барабан қобдишасына түседі.
Қазандық шоқтары.
Қазандық шоғы ішкі диаметрі 792мм және қабырға қалыңдығы 20мм болатын
барабаннан, болат 20К материалынан, диаметрі 133мм төменгі камерадан,
диаметрі 60мм бір-бірімен жалғанған 28 түсіру құбырларынан тұрады. Қазандық
шоғының барабаны шығыршық тірегі арқылы қазандық шоғырының металды
құралымына жақын орналасқан. Төмен түсіру және жоғары көтеру құбырлары
барабанға жалғанған. Қазандық шоғырының төменгі камерасында құрғатуға
арналған екі реттегіш орналасқан.
Су экономайзері ауаны қыздыратын екі сатыдан тұрады. Бірінші сатысы су
жүретін үш блоктан турады. Су экономайзерінің барлық блоктары ұқсас шойынды
қыздырғыш беттен тұрады. Бірінші сатының блоктары металдан жасалған. Металл
құралымының ішіндегі төрт тіректі маткеде шойынды құбырлар орналасқан.
Құбырлар екі пакетке бөлінген. Сонымен экономайзерде су екі ағынды сұлбамен
жүреді. Экономайзердің бірінші сатысының қыздыру бетінің ауданы 378м2.
Экономайзердің екінші сатысы бір блоктан турады. Экономайзердің спираль
түрдегі екінші сатысы диаметрі 28хЗмм болатын болаттан жасалған құбырдан
тұрады. Спиральды шахматты құбырлар қазандықтың алғышебіне параллель
орналасқан. Экономайзердің камерасы 20 болаттан жасалған, диаметрі 159мм
құбырдан турады. Жанбайтын екі камера қазандықтың оң жағында орналасқан.
Экономайзер екінші сатысының қыздыру бетінің ауданы -112м².
Қазандықтағы түтікті ауа қыздырғыш негізгі бөлікті алады. Екі сатылы салқын
және ыстық бөлігі бар ауалы экономайзермен бөлінген. Салқын бөлігі екі
төменгі және ортаңғы блоктан тұрады. Ауа қыздырғыш бірінші сатысының
қыздыру бетінің ауданы – 1632м². Ауа қыздырғыштың ыстық бөлігі яғни екінші
сатысы қыздыру бетінің ауданы – 950м² болатын блоктан тұрады. Құбыр ішінде
түтінді газ, оның арасында ауа жүреді. Құбырлар шахмат түрінде орналасқан.
Қазандық агрегаты төрт турбулентті жанарғы құрылғылармен жабдықталған,
ол оттықтың бүйір қабырғасында орналасқан. Бірінші және екінші реттік ауа
жанарғыға беріледі. Әрбір жанарғыда мазутпен жандыру бүріккіші орналасқан,
оның өнімділігі 240кгсағ.
Жалғауыш құбырлар-диаметрі 102мм болатын су бергіш және бу бөлгіш құбыр
арқылы қазандықтың экрандық жүйесі барабанға және шығару циклонға
жалғанған. Диаметрі 377мм болатын шығару циклоны қазандықтың оң жағында
және сол жағындағы қабырғада бір-бір циклон орналасқан. Бу жинағыш
камерасынан тұратын барабанға 32х3мм болатын құбыр қосылған. Төрт құбырда
буды өңдеп бөліп алатын құрылғы орналасқан. Экономайзердің ортаңғы және
жоғарғы блоктары бір-бірімен диаметрі 60мм болатын құбыр арқылы жалғанған.
Қоректік су жоғарғы экономайзердан диаметрі 83мм болатын құбыр арқылы
қазандық шоғырының барабанына түседі.
Оттықтың жоғарғы бөлігінде үш жарылғыш клапандары орналасқан. Біреуі
қабырғаның бүйірінде, біреуі барабанда және екі жарылғыш клапандар
орналасқан.
Қазандықтың қаптамасы монолитті, каркасты, үш қабатты.
Бірінші қабаты-шамотобетон-60мм.
Екінші қабаты-диатомобетон-50мм.
Үшінші қабаты-минералмақталы бұйымды.
Қазандық қаптамасының сыртқы сеткасының қалыңдығы 20мм болатын
шкатуркаланған. Қаптама ауа қыздырғыштан бөлек қазандық газ арнасы мен
оттықтың барлық қабырғаларын қорғайды.
Қазандық-Е-5014 қазандық агрегатының құрылымы төмендегідей:
-Таза өнімділігі 50тсағ;
-Будың абсолютті қысымы 14кг*ссм²;
-Қаныққан будың температурасы 194ºС;
-Қоректік судың температурасы 104 ºС;
-Шыққан газдың температурасы 127 ºС;
-Экранның қыздыру бетінің ауданы 894м²;
-Қазандықтағы судың көлемі 22м²;
-Қазандықтағы будың көлемі 8м²;
-Отынның шығыны Qн=5230-6002кг;
-Қазандықтың брутто пайдалы әсер коэффициенті 99.96 пайыз;
-Қажетті ең төменгі бу өнімділігі 35тсағ;
-Оттықтың ені 5600мм,
-Оттықтың тереңдігі 5000мм;
-Бірінші сатыда қазандықтағы судың қажетті ең жоғарғы тұз мөлшері
1500мгкг;
-Екінші сатыда қазандық буының ең жоғарғы тұз мөлшері 10000мгкг;
-Үзіліссіз үрлеудің қажетті ең төменгі өлшемі 2 пайыз;
-Оттықтан шыққан газдың температурасы 970 ºС;
-Қазандық шоғырынан шыққан газдың температурасы 8м².
2.2Экономайзердің екінші сатысы.
2.2.1 Қыздыру бетінің ауданы-112м².
2.2.2 Эокономайзерге кіргендегі қоректік судың температурасы 133 ºС.
2.2.3Эокономайзерден шыққан қоректік судың температурасы 183 ºС.
2.2.4 Кірген газдың температурасы 642 ºС.
2.2.5 Шыққан газдың температурасы 472 ºС.
2.3Ауа қыздырғыштың екінші сатысы.
2.3.1 Қыздыру бетінің ауданы-950м².
2.3.2 Кірген ауаның температурасы 172 ºС.
2.3.3 Шыққан ауаның температурасы 334 ºС.
2.3.4 Кірген газдың температурасы 472 ºС.
2.3.5 Шыққан газдың температурасы 349 ºС.
2.4 Экономайзердің бірінші сатысы.
2.4.1 Қыздыру бетінің ауданы-378м².
2.4.2 Эокономайзерге кіргендегі қоректік судың температурасы 104 ºС.
2.4.3 Эокономайзерден шыққан қоректік судың температурасы 134 ºС.
2.4.4 Кірген газдың температурасы 349 ºС.
2.2.5 Шыққан газдың температурасы 235 ºС.
2.5 Ауа қыздырғыштың екінші сатысы.
2.5.1 Қыздыру бетінің ауданы-1632м².
2.5.2 Кірген ауаның температурасы 30 ºС.
2.5.3 Шыққан ауаның температурасы 172 ºС.
2.5.4 Кірген газдың температурасы 235 ºС.
2.5.5 Шыққан газдың температурасы 127 ºС.
2.6 Отын.
2.6.1 Кузнец бассейнінің көмір маркасы ДСШ және ГСШ жобада
қарастырылған. Қазіргі кезде Семей көмірінің ДР маркасын пайдаланады.
2.6.2. Жылу шығару қабілеті – 4650 ккал кг.
2.6.3. Ұшу шығыны – 44 %.
2.6.4. Көміртегі мөлшері – С = 70,4 %.
2.6.5. Оттегі мөлшері – О2 = 22,03 %.
2.6.6. Суттегі мөлшері – НО =5,7 %.
2.6.7. Күкірттегі мөлшері – S = 0,25 - 03 %.
2.6.8. Азот мөлшері – Н = 1,41 %.
2.6.9. Ылғал мөлшері – W = 14-18 %.
2.6.10. Күл мөлшері – А = 22 %.
2. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ.
2.1.Жылу энергетика өнеркәсібінің ерекшеліктері.
Техника экономикалық есептеудің мақсаты-жобаның тиімді шешімін таңдау,
жобаның сапасын бағалау, экономикалық тиімділігін бағалау болып табылады.
Жылулық қондырғыларын пайдаланудың техникалық деңгейі мен сапасын
технологиялық экономикалық және тәртіптік көрсеткіштер жүйесі тексереді.
Өнеркәсіп орындарындағы әрбір жылулық қондырғысы бу мен жылуға арналған
жұмысшы кадрларымен, материалдармен және ақша қорларымен жабдықталған.
Қорлар екіге бөлінеді.
1.Өнеркәсіптік қор;
2.Айналым қоры.
Өнеркәсіптік қор үзіліссіз жұмыс процесімен қамтамасыз етеді, айналым
қоры өнімді тазарту процесіне қызмет жасайды.
Өнеркәсіптік қор келесі түрлерге бөлінеді:
- негізгі қор;
-айналмалы қор.
Негізгі өндірістік қорлар-ұзақ мерзім бойына материалдық өндіріс
саласында өзгеріссіз, заттай нысанда жұмыс істейтін және өзінің құнын
жаңадан жасалған өнімге бөліктермен тозуына қарай, бірқатар ауыспалы
айналым ішінде көшіретін еңбек құралдарының жиынтығы.
Өнеркәсіптік процеске негізгі қорлардың қатысу өзгешелігіне байланысты
негізгі өнеркәсіптік қор және негізгі өнеркәсіптік емес қор болып бөлінеді.
Негізгі өнеркәсіп қорға жылу қондырғылары, үймереттері, өнеркәсіпті
ғимараттар, отынды беру қондырғылары, судың химиялық тазартқыштары жатады.
Ал негізгі өнеркәсіптік емес қорға тұрғын үйлер, аурухана, асхана, бала
бақша жатады. Айналмалы қорына еңбек құралдары, отын-су ұсақ арзан бағалы
құралдар және қосымша материалдар кіреді. Негізгі құралдарды бағалау табиғи
және ақшалы әдіспен жүргізіледі.
Ақшалы бағалау екі үлгіде жүргізіледі:
1.Бастапқы құн-негізгі қордың жұмыста монтаждау және жеткізу
шығындарымен бірге алғандағы құн.
2.Қалыптасқан құн-қазіргі уақытта қорды құруға жұмсалатын шығындарды
бірге алғандағы құн.
Өнеркәсіптің балансындағы негізгі қордың қалыптасқан құны қор бөлігінің
жоғалуы мен жаңа қор бөлігінің енгізілуі кезінде өзгеріп отырады. Келе-келе
негізгі қор тозады.
Тозу екіге бөлінеді:
-физикалық тозу;
-моралды тозу.
Ауа райына, коррозияға және эрозияға байланысты физикалық тозуға
ұшырайды. Ал өнеркәсіп қор құнының төмендеуі немесе жаңа аяқталған
машиналардың шығуына байланысты моралды тозуға ұшырайды. Негізгі қордың
физикалық және моралды тозуы олардың құнының экономикада орнын толтыру
амортизация аударылымы арқылы өндірілетін өнім шығынына қосылады.
Амортизация аударылымы-шығарылған өнімдер негізгі қор құнының бірте-
бірте ауысу процесі.
Амортизация-негізгі қорлардың құнын солардың көмегімен өндірілетін
тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге бірте-бірте көшіру, ақша қаражатын
мақсатты түрде жинақтау және оны тозған негізгі қорлардың орнын толтыру
үшін пайдалану. Пайдалану барысында негізгі қорлар тозады, тұтыну құнын
жоғалтады. Өндірілген өнім өткізілгеннен кейін алынған кірістің бір бөлігі
негізгі қорларды қалпына келтіруге арналған арнаулы амортизациялық қорға
қосылады.
Амортизация негізгі қорлардың құнына пропорциялы түрде есептелінеді
және олар пайдаланылады деп жорамалданған бүкіл мерзімге шаққанда біркелкі
бөлінеді.
Біркелкі амортизациямен қатар, мысалы, кемитін баланс әдісімен жүзеге
асырылатын жедел амортизация да болуы мүмкін. Бұл әдіс бойынша амортизация
мөлшері алғашқы жылы екі еселенеді, екінші жылы қалдық құнының 20 пайызы
бөлінеді.
Нәтижесінде негізгі қорлар құнының 32 бөлігі олар жұмыс істеуге тиісті
мерзімнің жартысында-ақ амортизацияланады. Нарықтық экономикасы дамыған
елдерде мемлекет амортизациялық қаржы бөлудің тәртібін белгілей отырып,
кәсіпкерлердің салық салынатын кіріс сомасын жедел амортизация арқылы
азайтуына мүмкіндік береді. Сонымен қатар негізгі қорлар құнын есептен
шығаруды жеделдету кәсіпкерді ескіріп тозуға байланысты ықтимал шығыннан
сақтандырады, жаңа техника мен технологияны неғұрлым тезірек енгізуге
ынталандырады.
Жылу энергетика өнеркәсібінің ерекшеліктеріне ең алдымен:
1.Жылу энергиясын тұтыну және өнеркәсіптік процестің үзіліссіз жүруі.
Жылу энергиясы қоймаға сақталмайды.
2.Энергия өндірісі тұтыну көлеміне тәуелді, тұтыну фазасы өндіріс
фазасымен сәйкес, өндіріс көлемін арттыру мүмкін емес.
3.Аяқталмаған өндіріс болмайды.
4. Қоғамдық, әлеуметтік өмірде ең маңызды орынды алады.
Осы шарттардағы қазандық жұмысын жоспарлаудың негізгі мақсаты қазіпгі
кездегі жылуды тұтыну немесе бу мөлшерін, бу мен жылу өндіру немесе электр
энергиясының, су мен отынның қажетті мөлшерін анықтау болып табылады.
Бу немесе жылудың қажетті мөлшерде өндірудің бір жылдық мерзімдегі
жоспарлау бу немесе жылу өндіруде тұрғызылған жылдық графикке байланысты.
Тұрғын үйлерді жылыту және желдетуге жұмсалатын жылу шығынын жеке жобада
көрсетілген мәндерден аламыз. Мәні жоқ болса, мәнге жақын сәйкес келетін
шаманы қабылдаймыз.
2.2.Қор үлесін есептеу.
Қор үлесі туралы шаралар ұйымдастырылады, қор үлесі негізгі қорлардың
құрылуына, ұлғаюына және көбеюіне жұмсалатын ақшалай қаражат. Қор үлесі
жобаның обьектісінде өнеркәсіп орынындағы бағаға байланысты болады. Бұл
мәліметтер жоқ жағдайда тораптағы элемент құнының анықтамадағы көрсеткішін
пайдаланамыз.
5.1- кесте ЖЭС қондырғыларының шығынын анықтау сметасы.
№ Қондырғының атауы Өлшем Саны Мөлшері Қосындысы
бірлігі
1 Қазандық П-57 дана 4 97000000 388000000
2 Турбиналық қондырғы дана 4 85600000 342400000
К-500-240-4
3 Деаэратор дана 4 42800000 171200000
4 Қыздырғыш дана 32 260000 8320000
5 Көмір шикізатының бункері дана 8 200000 1600000
6 Желдеткіштер дана 32 600000 19200000
7 Диірмендер дана 32 2000000 64000000
8 Шаң желілері м 200 115 2300
9 Құбыр 76*4 м 900 135 121500
10 Құбыр 89*3 м 320 135 43200
11 Құбыр 133*4 м 440 140 61600
12 Құбыр 57*3,5 м 120 125 1500
13 Ауа үрлеуіш дана 4 2500000 10000000
барлығы 2100 231160645
Қор үлесіне шаралар жасағандағы құрылымдық және монтаждау жаңа
қондырғысын есептегенде барлық өндірістік шығындарды ескереміз:
,
- негізгі қондырғының құны, тг;
- құрылымдық және монтаждау құны, тг;
- транспорт шығындары, тг;
- қондырғыны пайдаланудағы басқа шығындар, тг.
Монтаждау құнына қор үлесін анықтайтын қысқаша бағалау жатады, басқа
жағдайда монтаждалған қондырғы құнының 7-10 пайызы деп қабылдауға болады.
=1004984300+70347452+251240900+1326 5520 = 1339838172 теңге.
Жалпы электр торабы құрылымының қор үлесін келесі теңдікпен анықтаймыз:
,
– жаңа қондырғыны монтаждау және құрылымды қор қайтарымы, тг;
– демонтаждау құны, ол қондырғыны монтаждаудың жарты құны, тг;
– басқа обьекттерде қолданылатын қондырғының демонтаждалу өтімділік
құны, теңге.
Біздің жағдайда ЖЭС демонтаждау құны болмайды, қолданылатынымыз:
КВ = = 1339838172 теңге.
Жоспарланған жылдағы электр станциясын дайындау, МВт*сағ:
- өзгеріссіз және тең ,сағ;
Қалыптасқан электр қуаты кезіндегі календарьдың бөлік уақыты, сағ;
-жоспарланған жөпдеуге бөлінетін қуат ұзақтығы, МВт;
-j агрегатын жөндеуге жұмсалатын уақыт, сағ;
n-жоспарланған мерзімдегі уақыт бөлігінің мөлшері;
m- жөндеуге шығарылатын агрегаттардың саны.
Агрегатты жұмысқа дайындау коэффициенті:
күнтізбелік уақыт,сағ;
осы уақыттағы жөндеу жұмыстарына жұмсалатын уақыт,сағ.
Электр станциясын жұмысқа дайындау коэффициенті:
ЖЭС электр энергияның жылдық өнімін анықтаймыз:
А) қыс мерзімінде:
1) 0-8сағ- 0,7*=1400 МВт;
2) 8-18сағ- 1*=2000 МВт;
3) 18-24сағ- 0,8*=1600 МВт.
Б) жаз мезгілінде:
1) 0-8сағ- 0,85*=1190 МВт;
2) 8-18сағ- 0,85*=1700 МВт;
3) 18-24сағ- 0,85*=1360 МВт.
ЖЭС жүктемесі
5.2- кесте.
Тәулік Жүктеме,МВт К-500 К-500 (2)К-500 (3)К-500 (4)
сағаты (1)
Қыс
мезгілінде
0 - 8 1400 350 350 350 350
8 - 18 2000 500 500 500 500
18 - 24 1600 400 400 400 400
Жаз
мезгілінде
0 - 8 1190 297,5 297,5 297,5 297,5
8 - 18 1700 425 425 425 425
18 - 24 1360 340 340 340 340
МВт*сағ;
МВт*сағ;
Осылайша өндірілетін жылдық электр энергиясы:
МВт*сағ.
Электр Станциядағы отынның жылдық шығынын келесі теңдеумен анықталады:
сағ,
сағ,
сағ,
сағ.
Өзіндік мұқтаж шығынын келесі теңдеумен анықтаймыз:
кВт*сағт.н.т,
;
кВт*сағт.н.т,
кВт*сағт.н.т,
кВт*сағт.н.т,
кВт*сағт.н.т,
кВт*сағт.н.т,
Өзіндік мұқтаж коэффициенті:
,
.
2.3 Еңбек пен жалақының жоспарын құрастыру.
Жалақының тарифті салығын пайдалану, жөндеу және әкімшілік-басқару
қызметкерлеріне байланысты есептеледі:
теңгеай,
теңгеай,
теңгеай.
Қызметкерлердің саны келесі теңдеумен анықталады: адам,
адам,
адам.
теңге,
теңге,
теңге.
5.3-кесте Жалақы қоры және қызметкерлер саны.
Көрсеткіштер Пайдалану Жөндеу Әкімшілік-бақБарлығы
қызметкері қызметкері ылау
қызметкері
Қызметкерлердің 700 800 160 1660
саны
Орташа айлық 12648 13566 20000 -
жалақының тарифті
салығы
Жылдық жалақының 106243200 130233600 38400000 274876800
тарифті қоры
Қосымша сағаттық
жалақы, теңге:
Сыйақы
Жүйелі 31872960
зиянды - 39070080 11520000 82463040
4462214,4 52093440 - 52093440
5469811,2 - 9932025,6
Барлық жалақы 142578374,4 226866931,2 49920000 419365305,6
қоры
Өткізілетін өнімді келесі теңдеумен анықтаймыз:
ӨӨ=;
ӨӨ=теңге.
Станцияның таза табысы келесі теңдеумен анықтаймыз:
ТТ=(ӨӨ*(1-ҚҚС)- )*(1-);
ТТ=(16554524000*(1-0.15)-1450793265 0*(1-0.3)=1407134540-1015555286=
=391579254 теңге.
Өнеркәсіп өндірісінің рентабельділігі:
;
.
Ақтау мерзімі:
;
жыл.
Тұрғын және өнеркәсіп ғимараттарын ыстық сумен жабдықтауға жұмсалатын жылу
шығындары келесі теңдеумен анықталады:
МВт
-тұрғын және өнеркәсіп ғимаратын ыстық сумен жабдықтауға жұмсалатын
жылу шығыны, МВт
МВт.
Өндіріске жұмсалатын жылудың жылдық шығыны:
,МВт
- өнеркәсіптік өндірістен шығарылатын жылу мөлшері, МВт
МВт
Жалпы жылдық пайдалану шығындары келесі түрде анықталады:
, мың.теңге
- отынға жұмсалатын жылдық шығын, мың.теңге;
- суға жұмсалатын жылдық шығын, мың.теңге;
- электр энергияға жұмсалатын жылдық шығын, мың.теңге;
- жылдық жалақы, мың.теңге;
- амортизацияға жұмсалатын шығындар, мың.теңге;
- қосымша бұйымдарға жұмсалатын шығындар, мың.теңге.
=, мың.теңге;
Х- 1 тонна отынның құны,мың.теңге;
=29278,8*2=58557,6 мың.теңге.
мың.теңге;
теңге;
=1019,8 мың.теңге;
, мың.теңге;
, кВт*сағ;
- орныққан қуаттың пайдалану коэффициенті, =0,6-0,8;
- 1кВт*сағ жергілікті құны, 4 теңге деп аламыз;
- қазандықта орнатылған 1 МВт қуаттағы электр энергиясының жергілікті
шығыны, =15,5кВткВт (қатты отын үшін).
кВт*сағ;
мың.теңге;
, мың.теңге;
n- тұрақты коэффициент, n=0,7 адамМВт тең;
Q- қазандықтың қосынды жылу өнімділігі, МВт;
240000- жылдық жалақы, теңге.
мың.теңге
, мың.теңге;
, мың.теңге.
К- қор үлесі =0,185
, мың.теңге.
- жергілікті қор үлесі, мың.теңгеМВт.
К=500(23,26*2+2*10*0,57*1,16)=29872 мың.теңге.
мың.теңге;
мың.теңге;
, мың.теңге;
, мың.теңге;
мың.теңге;
мың.теңге.
Қазандықтың жалпы пайдасын келесі теңдеумен анықтаймыз:
, теңге;
- өнеркәсіпке жұмсалатын жылу мөлшері, МВт;
- 1 кВт *сағ жергілікті құны, теңге;
- барлық пайдалану шығындарының қосындысы, теңге;
- қосымша салық (30%), теңге.
=58557,6+1019,8+5382,5+8926,176+110 5,26+5526,32+497,37+3890=
=32203 мың.теңге;
П=19423*4-32203-23307=22182 мың.теңге=22,2 млн.теңге.
Қуаты 2000 МВт болатын төрт блоктан тұратын электр станциясының
жобасында жоспарланған жөндеу жұмыстарымен қоса жылда 13588440 МВт*сағ
мөлшерінде электр энергиясын бөліп шығарады. Жұмысшылардың барлық жалақы
қорлары 419365305,6 теңге, барлық қызметкерлердің саны 1660 адамға дейін
жетеді. Жалпы жылдық пайдалану шығындары 32203 мың.теңге болса, қазандықтың
пайдасы 22213 мың.теңге, өнімді ақтау мерзімі 2,4 жылды құрайды.
3. ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ
3.1. Жалпы қауіпсіздік ережелері.
Осы мамандықтағы жұмысқа 18 толған , медициналық тексеруден өткен,
қарсы көрсеткіші болмайтын азаматтар алынады.
Жұмысқа қабылдау алдында жұмысшы келесі рәсімді өтеді:
- техника қауіпсіздік координатормен өткізілетін кіріспе деректемесін;
- бөлімше бастығымен өткізілетін жұмыс орында бастапқы деректемесін.
Жұмыс орынында оқыту және жұмысшының уақытша ауыстыру үшін бұйрық
дайындалады. Емтиханды сәтті тапсыруынан кейін білімін тексеруін және
бағалары жазылған куәлік беріледі. Бұл куәлік әрқашан жұмысшының қолында
болуы қажет. Білік тексеруден өтпеген жұмысшылар атқаратын жұмысқа
жіберілмейді, кем дегенде 30 күн ішінде білімді тексеруден өтуі керек. Егер
екінші тексеруден жұмысшы қанағаттандырылмайтын білім көрсетсе, жұмысшымен
еңбек заңы бойынша қызметіне білімі сай келмегендіктен еңбек қатынасын
бұзады.
Электр тогынан сақтану үшін үзілген сымға, электрі күшті қондырғыға
жолауға немесе ұстауға болмайды. Жұмысшы осы нұсқаудағы ережені сақтамаса,
өнеркәсіптік тәртіпті бұзған деп есептеледі. Жоғары машинисттің қызмет ету
алаңында келесі қауіпті және зиянды өндірістік факторы болуы мүмкін:
- айналатын және қозғалатын машиналар мен механизмдер;
- жұмыс орнында ауа шаңдылығы жоғары болғанда;
- жұмыс орнында ауаның температурасы жоғары немесе төмен болғанда;
- қазандық оттығының қызмет етуі кезінде көп мөлшерде сәуле жылу
шығаруда;
- жұмыс орнында шу деңгейінің жоғарылауында пайда болады.
Осы қауіпті және зиянды фактордан қорғану үшін келесілерді орындау
қажет:
- айналатын механизммен жұмыс жасағанда арнайы киімнің артық бөлігінің
болмауы;
- ауа температурасы 33ºС жоғары болатын жұмыс орнында ауаны
салқындататын қондырғының орналасуы;
- шу деңгейі жоғары болса, қарсы қорғану шараларын орындау;
- ауасы шаң жерде жұмыс жасағанда шаңды жоятын рестератормен жұмыс
жасауы қажет.
Сәуленің жылу шығаруы жоғарғы жерде арнайы қорғағыш жабық
көзілдірікпен, жанудан қорғағыш костюммен жұмыс жасауы қажет.
Жоғары машинистке арнайы қорғағыш киімдер беріледі:
- костюм (12 айға);
- қолғап (1 айға);
- көзілдірік;
- қорғағыш дулыға (2 жылға).
Қондырғыны тексергеннен кейін жөндеу персоналының жұмыс жасауына рұқсат
етіледі.
Тексеру уақытында төмендегілерді орындау қажет:
- тек қана электр цехтің персоналы шамды ауыстыру және шам шырақты
тазалау;
- суды құйғанда арнайы диэлектрлі қолғаппен реттеу.
Қондырғының апаттық тоқтатылуы өшіп тұрғанда қорғағыш құрылғысы өшіп
тұрғанда пайдалануға тиым салынады. Жұмыс істеп тұрған қазандықтың лазын
ашу қажет. Айналмалы механизмді іске қосқанда қауіпсіз ара қашықтықта болуы
қажет.
Мазут сымын, трассаның сыртын тексергенде жоғары машинисттің міндеті:
- арнайы жолдың оң жағымен жүруі;
- транспорт сигналына мән беру және жол тәртібін сақтау;
- қозғалып келе жатқан транспорт алдымен жолдан жүгірмеу;
- жолға тұрмау;
- қауіпті шекараға кірмеуі қажет.
Қазандықты іске қоспас бұрын жақсылап тексерілуі қажет. Тексеру
уақытында қауіпті болдырмау үшін қазандық агрегаты бу құбырының және
қоректендіргіш құбырдан ажыратылып тұруы қажет.
Тексеру жүргізу:
а) Оттықты, газ арнасын, барлық қыздыру беттерін тексеру, жұмыс жасап
тұрғанын, қож, күл және басқа да қажетсіз заттың болмауына көз жеткізу;
б) Қазандық агрегатының изоляциясы мен қаптамасын тексеру;
в) Жарылғыш клапандардың тығыздалып жабылуын тексеру;
г) Лазды жабар алдында оттықта, газ арнасында адамның болмауына көз
жеткізу;
д) Реттеуіш арматуралардың барлық бітеуіш арматуралардың оңай жабылуын
және ашылуын тексеру;
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz