Фенолмен тағамды тазалау

МАЗМҰНЫ:

1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4

2. Әдеби шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
3. Мұнай кең орны жайлы қысқаша сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
4. Физика . химиялы қасиеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
5. Ағындық жүйенің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
6. Пронькин мұнайы ярусының ағындық жүйесібойынша матери.алдық тепе . теңдіктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .33
7. Технологиялық жүйенің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..43
8. Технологиялық есептеу Экстракциялық колоннаны есептеу ... ... ... ..47

9. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .56

10. Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..57

11. Спецификация ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .58

1. КІРІСПЕ

Мұнай майларының мідеті әртүрлі қозғалушы механизмдердің, станоктардың, қазғалтқыштардың, машиналардың қатты беттерінің бір – бірімен үйкелісуін азайту және осының нәтижесінже, олардың тозуын болдырмау. Маймен майланғанда, металл беттерінің бір – бірімен үйкелісі тұтқыр сұйық қабаттарының бір – бірімен үйкелісімен алмасады. Май молекулаларымен майланушы металл бетінің материалының бір – біріне жабысу күші май молекулаларының бір – бірімен жабысу күшінен көп болғандықтан, металл бетінде майлаушы материалдың берік қабаты түзіледі. Мұндай қабаттың болуы құрғақ үйкелуіне болдырмайды, себебі сұйық май қабаттар арасындағы үйкелу коэффициенті құрғақ үйкелу коэффициентінен бірнеше он рет төлем, сондықтан майды майлаушы есебінде пайдалану нәтижесінде, үйкелу күшін жеңуге кететін энергетикалық шығын азаяды. Тағы да майлаушы майлар үйкелуші беттерді салқындатушы да міндетін атқарады.
Мұнай майлары сұйық, жоғары қайнаушы, қажетсіз қоспалардан тазартылған фракциялар қоспасы. Көп сатылы синтез жолымен органикалық қосылыстардан ашылған синтетикалық майлардан айыру үшін, мұнай майларын кейде минералды деп атайды. Мұнайдан алынған минералды майларды бөлу әдісіне қарап, дистиллятты, қалдық және қосынды, яғни дистиллятты мен қалдық компаненттерді араластырумен алынатын деп бөледі.
Тазалау әдісіне байланысты, майларды былай бөледі: тазаланбаған (мұнайды тура айдаудан кейін алынған), сілтімене, қышқыл – сілтімен, қышқыл – контактпен, талғанды және адсорбциясы тазаланған, гидрокрекингтен өткен деп.
Мұнай майларының пайдалану шеңберіне байланысты, оларды майлаушы және арнайы деп бөледі. Майлаушы майларды индустрия және мотор майлары, темірді жұқа жазатын станостың майлары, вакуум, цилиндр, энергентика, трансмиссия, білік, прибор, гидровлика майлары деп одан әрі тағы бөледі.
Индустрия майлары әртүрлі өндіріс құрал – жабдықтарын майлауға арналған. Индустрия майларының барлық маркаларындағы сан 500С кинематикалық тұтқырлық мәнін көрсетеді. [1]

10. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Т.О. Омаралиев. Мұнай мен газ өңдеу химиясы және технологиясы, І бөлім. «Білім»; Алматы 2001 ж. – 399 бет.
2. З.В. Дриацкая, М.А. Мхчиян, Н.М. Жмыхова, Нефти СССР, ІІ том; Химия; М.; 1972 ж. 392 бет; 5 серут; 209 таблица.
3. М.Г. Рудин, Г.Ф. Смирнов; проектирование нефтеперерабатывающих и нефтехимических заводов; «Химия»; Л – 1984 г. – 256 с.
4. А.А. Кузнецов, С.М. Кагерманов, Е.Н. Судаков, Расчеты процессов и аппаратов нефтеперерабатывающей промышленности, «Химия»; Л. 1974 г. – 341 с.

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 42 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ:

1.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2. Әдеби
шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ..6
3. Мұнай кең орны жайлы қысқаша
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 17
4. Физика – химиялы
қасиеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... .19
5. Ағындық жүйенің
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...31
6. Пронькин мұнайы ярусының ағындық жүйесібойынша матери-алдық тепе –
теңдіктері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .33
7. Технологиялық жүйенің
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...43
8. Технологиялық есептеу Экстракциялық колоннаны есептеу ... ... ... ..47
9.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ... .56
10. Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ..57
11.
Спецификация ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...58
1. КІРІСПЕ

Мұнай майларының мідеті әртүрлі қозғалушы механизмдердің, станоктардың,
қазғалтқыштардың, машиналардың қатты беттерінің бір – бірімен үйкелісуін
азайту және осының нәтижесінже, олардың тозуын болдырмау. Маймен
майланғанда, металл беттерінің бір – бірімен үйкелісі тұтқыр сұйық
қабаттарының бір – бірімен үйкелісімен алмасады. Май молекулаларымен
майланушы металл бетінің материалының бір – біріне жабысу күші май
молекулаларының бір – бірімен жабысу күшінен көп болғандықтан, металл
бетінде майлаушы материалдың берік қабаты түзіледі. Мұндай қабаттың болуы
құрғақ үйкелуіне болдырмайды, себебі сұйық май қабаттар арасындағы үйкелу
коэффициенті құрғақ үйкелу коэффициентінен бірнеше он рет төлем, сондықтан
майды майлаушы есебінде пайдалану нәтижесінде, үйкелу күшін жеңуге кететін
энергетикалық шығын азаяды. Тағы да майлаушы майлар үйкелуші беттерді
салқындатушы да міндетін атқарады.
Мұнай майлары сұйық, жоғары қайнаушы, қажетсіз қоспалардан тазартылған
фракциялар қоспасы. Көп сатылы синтез жолымен органикалық қосылыстардан
ашылған синтетикалық майлардан айыру үшін, мұнай майларын кейде минералды
деп атайды. Мұнайдан алынған минералды майларды бөлу әдісіне қарап,
дистиллятты, қалдық және қосынды, яғни дистиллятты мен қалдық
компаненттерді араластырумен алынатын деп бөледі.
Тазалау әдісіне байланысты, майларды былай бөледі: тазаланбаған
(мұнайды тура айдаудан кейін алынған), сілтімене, қышқыл – сілтімен, қышқыл
– контактпен, талғанды және адсорбциясы тазаланған, гидрокрекингтен өткен
деп.
Мұнай майларының пайдалану шеңберіне байланысты, оларды майлаушы және
арнайы деп бөледі. Майлаушы майларды индустрия және мотор майлары, темірді
жұқа жазатын станостың майлары, вакуум, цилиндр, энергентика, трансмиссия,
білік, прибор, гидровлика майлары деп одан әрі тағы бөледі.
Индустрия майлары әртүрлі өндіріс құрал – жабдықтарын майлауға
арналған. Индустрия майларының барлық маркаларындағы сан 500С кинематикалық
тұтқырлық мәнін көрсетеді. [1]
2. ӘДЕБИ ШОЛУ
Тағамды тазалау процесінің шикізаты есебінде май дистилляттарын және
деасфальті – затарды пайдаланады. Олардың талғамды еріткіштердің әсерімен
шайыр – асфальтен мен күкірт – азот қосылыстары, қысқа бүйірлі тізбекті көп
сақиналы ароматикалық және нафтен – ароматикалық көмірсутектері бөлінеді.
талғамды тазалау прцесінің әсіресе май өңдірісінде маңызы үлкен, себебі
оның нәтижесінде майлардың пайдалануда маңызды қасиетері: тотығуға
тұрақтылығы және тұтқырлық индексі өседі, тұсі жақсарады, кокстенуі мен
күкірт мөлшері кемиді.
Май фракцияларын тазалауда қолданылатын еріткіштерге мынадай талап
қойылады:
- Еріткіш шикізат құрамындағы қажетсіз компоненттерді ерітуде жоғары
талғамды еріткіштік қасиетін температураның алшақ шегінде сақтауы
қажет;
- Еріткіш тазаланушы өнімді жақсы ерімеуі керек;
- Еріткіш пен шикізат тығыздығының айырмашылығы бір – бірінен алшақ
болуы керек, бұл фазаға бөліну процесін жеңілдетеді;
- Еріткіштің қайнау температурасы май компонентерінің температурасынан
едәуір төмен болуы қажет, бұл оның фазаға майдан жеңіл бөлуін және
олық регенерациялануын қамтамасыз етеді. бірақ еріткіштің қайнау
температурасының тіптен төмен болуы процесті қысымда жүргізуге алып
келіп соғады.
- Еріткіш химиялық жағынан тұрақты және шикізатқа химиялық инертті
болуы қажет, уландырматын, қапарылмайтын және аппаратарды коррозияға
ұшырайтын болуы қажет;
- Еріткіштің булану жылуы төмен болуы қажет, бұл энергия және суытушы
су шығынын кемітуге жағдай жасайды;
- Еріткіш арзан және тез табына қоятын болуы керек.
Бұл талаптардың бәрінебірдей іс жүзінде сәйкес келетін еріткіштер табу
қиын. Сондықтан осы талаптардың басым көпшілігіне сәйкес
келетін
Кесте 2.1 – Мұнай майларын өндіруде пайдаланатын ерітінділердің
физикалық қасиеттері

Көрсеткіштері Фенол Фуррурол Пропан М - П - Метил -
крезол крезол этил-кето
н
Тығыздық ,0,922 0,891 0,916 0,896 0,893 0,850
гсм2
Тұтқырлық -3,5 52 25 50 77 108
индексі
Кокстену, % 0,14 0,04 0,75 0,28 0,94 0,12
Қату -20 -17 -11 -1 35 45
темпе-ратурасы,
оС

Фенол май фракциаларынан шайырларды, көп сақиналы және ішінара бөледі.
Фенолдың талғамдылығы фурфуролға қарағанда төмен, ал еріткіштік қасиеті
жоғары. Фенол фурфурлорға қарағанда кеңдеу шайырланады, уландырғыштығы
жоғары жоғары, суда жақсы ериді, балқу температурасы және құрал –
жабдықтарға коррозиялық әсері жоғары. Дистиллятты және қалдықты
фракцияларды фенолмен тазалаудан алынған рафинаттар сапасын 2.3 кесте
көрсетеді.

Кесте 2.3 – Ромашка мұнайының дистиллятты және қалдық фракцияларын
фенолмен тазалаудағы шикізат пен рафинаттардың сапасы.

350 – 420 оС фракция420 – 500 оС фракция500 оС жоғарғы
Көрсеткіштік фракция
Шикізат Рафинат Шикізат Рафинат Шикізат Рафинат
Тығыздық , 0,881 0,850 0,914 0,870 0,901 0,889
тұтқырлық, мм2с
50оС 12,3 11,3 40,0 34,0 - -
100оС 2, - - 6,7 23,3 19,7
Қату
темпера-турасы, 21,0 26,0 35,0 - 44,0 -
оС

Май фракцияларын тазалау аппаратурасы. Қондырғысының негізгі аппараты
экстракциялау колоннасы қуаты 650 мың. тж, оның ішіне шеңбер түрлі рашиг
төсегіштері салынады. Колоннаның жалпы биіктігі 40м. еріткіштері
регенерациялау үшін колонналар 12 – 20 қақпақты S – тәрізді элементтері
бар таабақшаларменжабдықталады. Ағымдарды суыту және конденсоциялау үшін
жазық ауа суытқыштары қолданады.
Процесті бақылау және автоматизациялау. Фенолмен де фурфурлорға де
тазалаудың сапасы экстрациялау колоннасының жұмысыа байланысты, онда
рофинатты және экстрактт ерітіндісінің бөліну фазаларының белгілі деңгейін
және экстрацияның температуралық градиентін автоматикалық жолмен ұстау
қажет. Экстрацияның температуралық градиентінің тұрақтылығын экстрация
колоннасының жоғарғы бөлігіне тұрақты температуралы фенолды немесе
фурфурлорды енгізуменжәне эсктракт ерітіндісінің бір бөлігін тоңазытқыш
арқылы экстрациялау коллонасының төменгі бөлігіне қайта берумен ұстауға
болады.
Қауіпсіздік техникасы. Фенол және фурфурлор улы заттар, сондықтан
қондырғыда ешқандай олардың қоршаған ортаға шығуын болдырмауды қарастыру
қажет. Фенол немесе фурфурлор бар барлық ағындарды арнайы желімен ағызу
жүйесі қолданылады. Фенолды сақтайтын сыйымдықтың деңгійін бақылайтын
автоматикалық жүйе оның ыдыстан толып асып кетпеуін қамтамасыз етеді. [1]
1 тонна раринатқа есептегендей болжамды техника – экономикалық
көрсеткіштермынадай:

Фенолды тазалау Фурфурлорды тазалау
Бу, ГДж 337,2 – 963,7 25,7
Қайтарымды су, м3 109,9 – 24,4 11,5
Электр энергиясы, Мдж 21,2 – 41,4 33,5
Отын, кг 48 – 67 30
3. МҰНАЙ КЕҢ ОРНЫ ЖАЙЛЫ ҚЫСҚАША СИПАТТАМА

Оренгбург облысының мұнай және газдығы тас көмірді, девондық және
пемдік қабаттармен байланысты. Мұнайдың негізі қоры тас көміргі қабатта
негізделген. Бүкіл облыстық мұнайдың жалпы өдіріс қорынын девондық қабаттық
қоры 20%, ал премдік – 5% құрайды.
1969 жылға дейін40 жуық мұнайлы, 15 таза газды кең орындар ашылды.
Соңғы 5 – 6 жыл ішінде жаңа мұнайлы кең орындар ашылады: Никольское,
Пронькинское, Бодровское, Родинское, Воронсовское, Пономоревское.
Облыстағы мұнайдық көбісінен 40,100 және 200 маркалы тоносмазутын алуға
болады. Родинск, Пономеров, Султаннловск, Байтуганск мұнайларының Ф – 5, Ф
– 12 маркалыфлот мазуттарын отуға болады.
Тұтқырлық индексі 85 және де одан да жоғары базалық дистилляттордың
және қалдық майлардың барлық потенциалдық құрамы 12 – 27 % - ті құрайды.
[2]

ІІ. НЕФТИ ОРЕНБУРГСКОЙ ОБЛАСТИ

4. ФЗИКА – ХИМИЯЛЫҚҚАСИЕТТЕРІ

Кесте 1 – Мұнайдың физика – химиялық қасиеттері
Перфо-рация Сква-жина
терең-дігі м № 3 М V20
cсm
- 14,29 10,92 8,57 6,32

Кесте 3 - Температураға байланысты мұнайдың шартты
тұтқырлығының өзгеруі
ВУ10 ВУ20 ВУ30 ВУ40 ВУ50
- 2,29 1,95 1,73 1,51

Кесте 4 - Температураға байланысты мұнайдың салыстырмалы
тұтқырлығының өзгеруі
10оС 20оС 30оС 40оС 50оС
- 0,8504 08422 0,8352 0,8282

Кесте 5 – Мұнайдың элементтік құрамы
Құрамы, %
С Н О S N
84,83 12,82 0,14 2,10 0,11

Кесте 6 – Мұнайдағы ванадий құрамы

Мұнай Ванадий, %
Пронькин 0,00800

Кесте 7 – Мұнайдағы газдардың (С4-ке дейін) және төмен қайнайтын
көмірсутектердің (С5-ке дейін) құрамы
Шығым, Индивидуалдық көмірсутектердің
Фракция мұнайға, %құрамы, %
С2Н6 С2Н8 Изо- н- С4Н10Изо- н- С5Н12
С4Н10 С5Н12
С4 – ке 1,60 2,9 27,8 13,9 55,4 - -
дейін
С5 – ке 3,20 1,4 13,9 6,9 27,7 22,1 28,0
дейін

Кесте 8 – Мұнайдағы фракциялардың потенционалдық құрамы, %

Температураға дейін % Температураға дейін %
айдалады, оС айдалады, оС
1 2 1 2
28 (С4-ке дейін газ)1,6 190 26,6
60 5,9 200 28,4
62 6,0 210 30,0
70 6,8 220 31,5
80 8,2 230 33,2
85 8,8 240 34,8
90 9,6 250 36,0
95 10,4 260 37,6
100 11,2 270 39,2
1 2 3 4
105 12 280 41
110 12,8 290 43,2
120 14,4 300 44,0
122 14,8 310 45,6
130 16,0 320 47,2
140 17,8 330 49,0
145 18,8 340 50,5
150 19,6 350 52,4
160 21,5 360 54,0
170 23,2 370 56,0
180 24,8 380 57,8
390 59,5 460 70.8.
400 61,2 470 72.8
410 63,0 480 74.0
420 64,5 490 75.2
430 66,2 500 76.0
440 68,0 500 24.0
450 69,6

Кесте 9 – Мазут және қалдықтың қасиеті

Мазут және Шығым, Температура оС S құрақКокс-те
қалдық шикі-затқа ВУ80 ВУ100 % луі, %
, %
Қату Лап ету

350 47,6 0,9530 5,10 29 12,00 0,0127
450 30,4 0,9710 5,32 37 15,15 0,0214
500 24,0 0,9774 105,9 38 15,61 0,0260

Кесте 11 – Деструктивті процестер үшін шикізаттың
элементарлық құрамы

Температураға
дейінгі таңдаулы Құрамы, %
фракциядан кейінгі
қалдық, оС
С Н О S N

350 84,30 11,30 0,20 3,80 0,40
450 84,40 10,61 0,31 4,30 0,38
500 84,43 10,30 0,35 4,50 0,42

Кесте 12 – Абсорбция әдісімен анықталған мұнайдың дистиллятты
бөлігінің көмірсутектік топтық құрамы

Темпе-ратуШығым Парафин-нартем Ароматикалық көмірсутектері Ара-лық
ра, (шикізатқкөмір-сутектері фрак-ция
оС а), % және
шайыр
зат. %
І группа І және ІІ топ ІV топ Қо-сын-
ды %

400 – 450 11,60 55
450 - 500 12,58 61

Кесте 14 – Мұнайдың – 50 – градустық фракциясының структуралық –
топтық құрамы

Соңғы фракция және көмірсутектер Молекуладағы
қоспасы Көміртек бөлімі, % сақынаның орташа
саны
СА СН СКОЛ СП КА КН КО
Фракция 350 – 450 оС 17 35 52 48 0,66 1,34 2,00
Депарафинизациядан кейінгі 350 – 19 41 60 40 0,72 1,38 2,10
450 оС фракция
Нартен – парафинді, І және ІІ 0 37 37 63 0 1,80 1,80
топта араматикалық көмірсутектер
Нартен – парафинді, І, ІІ және 14 28 42 58 0,55 1,55 2,10
ІІІ топта араматикалық
көмірсутектер
Нартенді – парафинді, І, ІІ және 27 18 45 55 0,71 1,49 2,20
ІІІ топта араматикалық
көмірсутектер

Кесте 16 - Абсорбция әдісімен алынған дистиллятты базалық май және
көмірсутектер топбының қасиеті

Шығым, %
Бастапқы фракция
және көмірсутектер
қоспасы
Фракцияға Мұнайға
350 – 450 16,0 2,7 47
450 - 500 20,0 1,3 54

Кесте 18 – Абсорбция әдісіпен алынған қалдық базалық май және
көмірсутектер тобының қасиеті
Шығым, %
Бастапқы фракция
және көмірсутектер
қоспасы
Қалдыққа Мұнайға
500 6,9 1,7 56

Кесте 20 – Базалық қалдық май және көмірсутектер тоының структуралық –
топтық құрамы
Молекуладағы
Көмірсутектер қоспасы Көміртекті бөлу,% сақинаның орташа
саны
СА СН СКОЛ СП КА КН КО
Депарафинизациядан кейінгі нафтен– 0 33 33 67 0 2,79 2,71
парафин көмірсутектері
Нафтен – парафин және І топты 7 32 39 61 0,39 2,81 3,20
ароматикалық көмірсутектері
Нафтен – парафин, І және ІІ топты 11 34 45 55 0,49 2,70 3,29
ароматикалық көмірсутектері
Нафтен – парафин, І, ІІ және ІІ 24 28 52 48 1,50 2,70 4,20
топты ароматикалық көмірсутектері

Кесте 21 - Базалық дистиллятты және қалдық майдың потенциалдық құрамы
Таңдау Дистил-ляттБазалық май қасиеті Базалық май
темпера-туы құрамы
расы, оС фракция-ның
немесе
қал-дықтың
шығымы
(мұнайға)

V50
ccm
Асфальтен Силикагельді Парафин
шайыр
2,70 11,60 4,50 11,25 14,30 3,05

Кесте 23 – Таңдалатың әртүрлі тереңдіктегі қалдық қасиеті
Шығым Температура, Кокс-теS
қалдықтың, ВУ50 ВУ80 ВУ100 оС луі құ-рам
(мұнайға), % ы
%

Түскені:
Мазут ( 350 оС 100 2827861 8317 346551,6
Барлығы 100 2827861 8317 346551,6
Шыққаны:
350 – 400 оС 18,5 522798 1537,6 64066,6
400 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.