Банктің есеп айырысу шотындағы ақша қаражаттарының есебі
І Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ Негізгі бөлім
1. Есеп айырысу операциялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1Банктің есеп айырысу шотындағы ақша қаражаттарының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Валюталық операциялар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3. "GS TRADE" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі жайлы жалпы ақпарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
IV Пайдаланған әдебиет тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ Негізгі бөлім
1. Есеп айырысу операциялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1Банктің есеп айырысу шотындағы ақша қаражаттарының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Валюталық операциялар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3. "GS TRADE" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі жайлы жалпы ақпарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
IV Пайдаланған әдебиет тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Бухгалтерлік есеп – халық шаруашылығы экономикасының маңызды салаларының бірі. Бухгалтерлік есеп — барлық шаруашылық істерді түгелдей, үздіксіз және құжатты түрде мүліктің жағдайын, ұйымның міндеттемелерін және олардың өзгеруін (ақшаның қозғалысын) жинау, тіркеу және мәліметті ақшалай түрде топтастыру.
Бухгалтерлік есептің объектісі ұйымның мүлігі, олардың міндеттемелері және өзінің әрекет етуі кезіндегі ұйымның шаруашылық жұмыстары болып табылады.
Бухгалтерлік есептің басты міндеттері болып:
Бухгалтерлік есепті пайдаланатын ішкі – басшыларға, ұйымдастырушыға, мүшелерге және ұйым мүлкінің иесіне және сыртқы - (инвестициялаушыларға, қарызшыларға және басқа да бухгалтерлік есептілікті қажет етушілерге керекті ұйымның әрекеті және мүліктің жағдайы жөнінде толық әрі сенімді мәліметтерді құрастыру; Бухгалтерлік есепті заң бойынша жүргізу; Шаруашылық әрекеттердің теріс нәтиже бермеуін және ішкі шаруашылық қорлардың қаржылай тұрақтылықты ұстауын қадағалау.
Бухгалтерлік есептің объектісі ұйымның мүлігі, олардың міндеттемелері және өзінің әрекет етуі кезіндегі ұйымның шаруашылық жұмыстары болып табылады.
Бухгалтерлік есептің басты міндеттері болып:
Бухгалтерлік есепті пайдаланатын ішкі – басшыларға, ұйымдастырушыға, мүшелерге және ұйым мүлкінің иесіне және сыртқы - (инвестициялаушыларға, қарызшыларға және басқа да бухгалтерлік есептілікті қажет етушілерге керекті ұйымның әрекеті және мүліктің жағдайы жөнінде толық әрі сенімді мәліметтерді құрастыру; Бухгалтерлік есепті заң бойынша жүргізу; Шаруашылық әрекеттердің теріс нәтиже бермеуін және ішкі шаруашылық қорлардың қаржылай тұрақтылықты ұстауын қадағалау.
1. ҚР-ның “Бухгалтерлік есеп және қаржы есебі” туралы заңы. 24. 06. 2002.
2. ҚР-ның Қаржы министрлігінің 18. 09. 2002 жылғы №438 бұйрығымен (ҚР Қаржы министрлігінің өзгертулер енгізілген 21.10.2003 жылғы № 372 бұйрығымен) бекітілген Бухгалтерлік есеп типтік шот жоспары.
3. Ержанов М.С., Ержанова А.М. Основы бухгалтерского учета и новая корреспонденция счетов (с 1 января 2003г.). – А. : Ержанов и К, 2003.
4. Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Бухгалтерский учет на предприятии.- А. : Центраудит- Казахстан 2002.
5. Международные стандарты финансовой отчетности КМСФО/Пер. В.И. Тарусина/Ред. коллегия: А.С. Бакаев, Л.В. Горбатова, Т.Б. Крылов и др. – М., 1998.
6. Баймұханова С. Б., Балапанова Ә. Ж. Бухгалтерлік есеп.-
А. : Қазақ университеті, 2002.
7. Баймұханова С.Б. Бухгалтерский учет хозяйствующих
субьектов. – А. : Ценные бумаги, 2002.
2. ҚР-ның Қаржы министрлігінің 18. 09. 2002 жылғы №438 бұйрығымен (ҚР Қаржы министрлігінің өзгертулер енгізілген 21.10.2003 жылғы № 372 бұйрығымен) бекітілген Бухгалтерлік есеп типтік шот жоспары.
3. Ержанов М.С., Ержанова А.М. Основы бухгалтерского учета и новая корреспонденция счетов (с 1 января 2003г.). – А. : Ержанов и К, 2003.
4. Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Бухгалтерский учет на предприятии.- А. : Центраудит- Казахстан 2002.
5. Международные стандарты финансовой отчетности КМСФО/Пер. В.И. Тарусина/Ред. коллегия: А.С. Бакаев, Л.В. Горбатова, Т.Б. Крылов и др. – М., 1998.
6. Баймұханова С. Б., Балапанова Ә. Ж. Бухгалтерлік есеп.-
А. : Қазақ университеті, 2002.
7. Баймұханова С.Б. Бухгалтерский учет хозяйствующих
субьектов. – А. : Ценные бумаги, 2002.
МАЗМҰНЫ
І Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІ Негізгі бөлім
1. Есеп айырысу операциялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1Банктің есеп айырысу шотындағы ақша қаражаттарының
есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Валюталық операциялар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3. "GS TRADE" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі жайлы жалпы
ақпарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
IV Пайдаланған әдебиет тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
КІРІСПЕ
Бухгалтерлік есеп – халық шаруашылығы экономикасының маңызды
салаларының бірі. Бухгалтерлік есеп — барлық шаруашылық істерді түгелдей,
үздіксіз және құжатты түрде мүліктің жағдайын, ұйымның міндеттемелерін
және олардың өзгеруін (ақшаның қозғалысын) жинау, тіркеу және мәліметті
ақшалай түрде топтастыру.
Бухгалтерлік есептің объектісі ұйымның мүлігі, олардың міндеттемелері
және өзінің әрекет етуі кезіндегі ұйымның шаруашылық жұмыстары болып
табылады.
Бухгалтерлік есептің басты міндеттері болып:
Бухгалтерлік есепті пайдаланатын ішкі – басшыларға, ұйымдастырушыға,
мүшелерге және ұйым мүлкінің иесіне және сыртқы -
(инвестициялаушыларға, қарызшыларға және басқа да бухгалтерлік есептілікті
қажет етушілерге керекті ұйымның әрекеті және мүліктің жағдайы жөнінде
толық әрі сенімді мәліметтерді құрастыру; Бухгалтерлік есепті заң бойынша
жүргізу; Шаруашылық әрекеттердің теріс нәтиже бермеуін және ішкі шаруашылық
қорлардың қаржылай тұрақтылықты ұстауын қадағалау.
Бухгалтерлік есепті ұйымда есепші, ұйым жетекшісі және сыртқы ұйым
жүргізе алады.
Оқып жатқан мамандық бойынша жұмыс істеп, тәжірибеден өту студент үшін
үлкен сынақ болып табылады. Өйткені біз теория жүзінде алған білімімізді
жұмыс барысында тәжірибеде шыңдап, өзіміздің мамандық бойынша
дайындығымызды тексеруге мүмкіндік аламыз. Тәжірибеде әркім өзінің
артықшылықтары мен кемшіліктерін байқап, оқып жүрген мамандығын жаңа
жақтан тани алады. Менің болашақ мамандығым – бухгалтер және аудитор. Яғни
менің жұмыс істеу облысым – бухгалтерлік есеп саласы.
Өндірстік тәжірибе өту орнын әр студент өзі таңдап, сол жермен
тәжірибе өту туралы келісімге отырады. Мен Банк Центр Кредит банкте
келісім-шартқа отырып, тәжірибені осы мекемеде өттім. Тәжірибе мерзімі 1
ай болды. Бірінші апта оқу тәжірибесіне, қалған апталарында өндірістік
тәжірибеге арналды. Тәжірибе 31 мамыр мен 3 шілде аралығында өтті.
Осы есепте менің тәжірибеде орындаған жұмыстарым мен осы жұмыс істеу
барысында нені үйренгенім туралы қысқаша айтып өтейін. Мен тәжірибе өту
барысында көптеген бухгалтерлік құжаттармен таныстым. Құжат латын
тілінен аударғанда – куәлік, дәлел деген ұғымды білдіреді. Құжат –
жалпы алғанда тіркелуге тиісті ақпараттардың кез келген тасымалдаушысы
болып табылады.
Бухгалтерлік құжат – бұл шаруашылық операциялардың іс жүзінде
нақты жүргізілген іс әрекеттердің заңдылық негіздегі жүргізілу
құқығын растайтын және құндылықтар мен бағалы заттардың қызметтік
материалдық жауапкершілігін бекітетін жазбаша куәлік. Жалпы құжат
кез келген шаруашылық саласында, қоғамдық ортада ақпарат
тасымалдаушы ұғымы ретінде қарастырылады. Әрбір құжаттың мазмұны
арнайы заңдылық талаптарға сәйкес ережелер мен заңнамалық
мазмұндармен толықтырылып тіркеліп отырады.
Бухгалтерлік есепті жүргізу арқылы алынатын ақпараттың заңға
сәйкестігі мен толықтығы, дәлелді сенімдігі шоттарда бейнеленетін
әрбір шаруашылық операциясын құжаттарда тіркеу арқылы жүргізіледі.
Мұндай тіркеуге шаруашылық операцияның есептік мазмұны, ақшалық
өлшемін растауға негізделген. Бухгалтерлік құжаттама құрамына:
➢ Алғашқы немесе бастапқы құжаттар
➢ Бухгалтерлік есеп тіркемелері
➢ Қаржылық есеп
➢ Есеп саясаты
Бухгалтерлік ақпарттар негізгі екі түрлі ұғыммен қарастырылады:
1. Мәлімет (сан көрсеткіштері, ақща)
2. Ақпарат (сөйлем, тақырып)
Есептік ақпараттың жүргізілу үрдісінде өзіне тән ерекшелігі,
есептік мазмұны жазылу тәртібі ескеріледі. Есептік ақпараттың
мәліметі, мазмұны есептік үрдісті ұйымдастыруда маңызды нысан болып
саналады. Себебі, мәліметтер қандай да бір шаруашылық операциялардың
және жүргізіліп жатқан оқиғаның деңгейін, көлемін сипаттайды, ол
ақпараттық мәліметтердің мазмұнын жинақтайды. Тәжірибе өткен компания
туралы қысқаша айтып өтейін.
1.1 Банктегі есеп айырысу шотындағы ақша қаражаттарының есебі
Қазіргі кез-келген фирма өзінің қаржылық операцияларын банк арқылы
жүзеге асырады. Мұндай операцияларға мыналар жатады:
✓ клиенттермен есеп айырысу
✓ несие алу
✓ тауар сатып алу
✓ салық және өзге де міндетті және міндетті емес төлемдер жасау және
т.б.
Банктің бір күнтізбелік (календарлық) жылда банк арқылы жүргізген
қаржылық операцияларының құжаттары көлеміне қарай бір немесе бірнеше
бумаға жиналады. Архивке өткізу үшін бұл құжаттар тексеріліп,
түгенделіп, барлығы бір бумаға жиналып, архивке өткізіледі. Бұл
құжаттар архивте он жыл сақталынады. Қарастырылған құжаттар бастапқы
құжаттар болып табылады.
Оларға:
✓ банк жазбасы (выписка банка) 1-сурет
✓ төлем талап-талап тапсырмасы (платежное поручение)
✓ қолма-қол ақша алу чектері (чек на выдачу наличных)
✓ төлем ордері (платежный ордер) және т.б.
Банк есеп айырысу шотындағы қалдық соманы көрсететін жазбалар (выписка)
жіберіп отырады. Олар шоттағы ақша қаражаттарының қозғалысын көрсетеді.
Жазбаның өзі шот ретінде құрастырылған. Мұнда бірінші бастапқы қалдық, одан
кейін орындалған операциялар тіркеледі, үшінші күн соңындағы қалдық
есептелінеді.
Жазбалар төлем тапсырмалармен және сол төлем тапсырмалармен орындалған
келісімдермен расталады. Жазбалар бір-брімен тығыз байланысты, өйткені
жазбаның соңғы шығыс қалдығы келесі жазбаның бастапқы кіріс қалдығы болып
табылады. Жазбалар бір бумаға жиналып, архивке өткізіледі. Олар керек кезде
тексеріске алынады. Мен тәжірибе барысында бастапқы құжаттармен таныстым,
белгілі кезеңдегі кәсіпорынның ақша қаражаты қозғалысын бақыладым.
Ақша қаражаттарын есеп айырысу шотына салу үшін банкте “Қолма-қол ақша
қаражаттарын салу туралы хабарландыру” (“Объявление на взнос наличными”)
(ф.№ 0402001) атты құжат толтырылады.
Бұл бланк келесідей 3 бөлімнен тұрады:
- ақша қаражаттарын салуды білдіретін және банкте қалатын
хабарландыру (объявление);
- ақша қаражаттары салынғанын айғақтайтын банктен берілетін
квитанция;
- жазбаға (выписка) қосымша берілетін ордер.
Берілген 3 бөлімнің барлығы ақша қаражаттарын салып отырған жақпен 1
данада толтырылады.
Ақша қаражаттары есеп айырысу шотынан кәсіпорын толтырған төлем
тапсырмасы (платежное поручение) негізінде алынады.
Төлем тапсырмасы арқылы кәсіпорын есеп айырысу операцияларын жүзеге
асырады. Бұндай операцияларға мысал ретінде мыналар жатады:
- Несие алу;
- Клиенттермен есеп айырысу;
- Тауар сатып алу;
- Салық төлеу, сонымен бірге өзге де міндетті және міндетті емес
төлемдер жасау және т.б.
Төлем тапсырмасын толтыру үшін ақша қаражаттарын алушы туралы ақпаратты
(реквизиты) білу қажет. Сонымен бірге төлем тапсырмада міндетті түрде
төлемнің мақсаты көрсетіледі, яғни кәсіпорын не үшін және қандай құжат
негізінде ақша төлегені туралы ақпарат берілу қажет. Мұндай негіз-
құжаттарға кәсіпорынға тауар сатқан немесе қызмет көрсеткен жеткізушілер
толтыратын есеп айырысу шоттары немесе шот-фактура және келісім-шарттар
жатады.
Банк төлем тапсырманы есеп айырысу шотында ақша қаражаттары бар болған
жағдайда орындайды. Ал ақша қаражаттары жоқ болатын жағдайда банк пен шот
иесі белгілі бір келісімге келе алады.
Төлем тапсырма құрылысымен танысайық: ең бірінші төлем тапсырма банкке
түскен уақыт көрсетіледі, одан кейін төлем тапсырма номері мен жазылған
күні көрсетіледі. Одан төмен төлем жасаушы жақ пен оның банкінің
реквизиттері толтырылады. Оның астына бенифициар, яғни аударымды
қабылдаушы және оның банкінің реквизиттері жазылады. Жасалатын төлем
сомасы төлем тапсырманың оң жағына санмен, ал реквизиттер астына әріптермен
жазылады және жоғарыда айтып өткендей, төлем тапсырманың мақсаты мен қандай
құжат негізінде төленгені туралы қысқаша мәлімет тіркеледі. Төлем тапсырма
мақсатының жеке коды болады, ол да құжатта рәсімделеді. Құжат соңында төлем
жасаушы клиенттің басшысы мен бас бухгалтер қолдары, мөр қойылады. Құжат
банкке өткізіліп, банк төлемді орындайды.
Есеп айырысу шотынан қолма-қол ақша қаражаттарын алу чек кітапшасынан
алынатын чек арқылы орындалады. Чек кітапшасын клиент банкте чек кітапшасын
алу туралы өтінішті толтыру арқылы алады.
Чек арқылы шот иесі банктен еңбекақы, іс-сапарлар, шаруашылық
шығындар және т.б. үшін қолма-қол ақша қаражаттарын ала алады. Чек бір
данада сиямен толтырылады. Чекпен бірге түбіртек (корешок) толтырылады.
Сияның түсі әр түрлі болған жағдайда чек дұрыс толтырылмаған болып
есептеледі. Чектің арғы бетінде ақша қаражаттарын алу мақсаты
көрсетіледі. Чек толтыру барысында мәліметтерді, қойылатын қолдарды қатаң
түрде өз орнына жазу керек, өйткені чек дұрыс танылмауы мүмкін. Чекте
түзетулер қабылданбайды. Қате жіберілген жағдайда чекті белгілеп,
түбіртектермен бірге чек кітапшасын сақтау мерзіміне дейін сақтайды (чек
кітапшасын сақтау мерзімі есеп саясатында көрсетіледі).
Есеп айырысу чегі (расчетный чек) – банкке ақша қаражатын аудару
туралы жазбаша берілген тапсырма. Фирма сатылған тауарлар мен
көрсетілген қызметтер үшін чекпен есеп айырысады, алайда қазіргі кезде
чекпен есеп айырысу көп қолданылмайды.
Төлем-талап тапсырмасы (платежное требование-поручение) (ф.№ 0401004) –
төлеушінің шотынан көрсетілген соманы алу туралы банкке берілген тапсырма.
Талап-тапсырма банкке 3-4 данада шот иесінен беріледі.
1030 Банк шотындағы ағымдағы ақша қаражаттары шоты бойынша барлық
жазбалар (записи) банк хаттамаларына (выписки) сәйкес келуі қажет. Банк
хаттамалары және оған қосымша құжаттар ағымдағы шоттағы ақша қаражаттарын
көрсететін бастапқы құжаттар болып табылады.
Есеп айырысу үшін шотта жеткіліксіз ақша қаражаттары болса, кәсіпорын
банкпен алдын-ала келісім бойынша овердрафт қолдана алады.
Банк овердрафты кәсіпорын өз шотындағы ақша қаражатынан асатын сомаға
есеп айырысу жағдайында туындайды.
Есеп айырысу шоты бойынша біз тәжірибе өту кезінде орындалған
шаруашылық операциялар 1.1-кестеде келтірілген:
1.1-кесте. Есеп айырысу шотымен орындалған шаруашылық операциялар.
Шаруашылық операция Д-т К-т
Кәсіпорынның есеп айырысу шотына кассадан ақша 1030 1010
қаражаты түсті
Кәсіпорынның есеп айырысу шотына сатып алушыдан 1030 1210
ақша қаражаттары есептелінді
Кәсіпорынның есеп айырысу шотына кредит келісімі1030 3010,3020,
бойынша (қарызға) ақша қаражаттары түсті 4010,4020
Кәсіпорынның есеп айырысу шотына жарғылық 1030 5020
капиталына салым ретінде ақша қаражаты түсті
Сатып алушыдан тауарлар мен көрсетілген қызмет 1030 3510
үшін алдын-ала ақша қаражаттары есептелінді
Есеп айырысу шотынан кәсіпорын кассасына ақша 1010 1030
қаражаттары түсті
Кредит жабу шотына есеп айырысу шотынан ақша 3010,3020, 1030
қаражаттары аударылды 4010,4020
Есеп айырысу шотынан кредит бойынша пайыздар 3380 1030
аударылды
Ақша қаражаттары есеп айырысу шотынан 3310 1030
жеткізушілер шотына аударылды
Есеп айырысу шотынан бюджетке салық төленді 3110-3190 1030
Жинақтаушы зейнетақы қорына міндетті зейнетақы 3220 1030
аударымдары орындалды
Міндетті әлеуметтік сақтандыру бойынша 3210 1030
әлеуметтік аударымдар жасалды
Қазіргі көптеген фирмалар өз қызметтерінде интернетті кеңінен
қолданады. Бухгалтерлік есепті жүргізуде интернет үлкен маңызға ие, себебі
банктер өз клиенттеріне интернет арқылы тікелей қызмет көрсете алады. Ол
үшін “Банк-Клиент” атты бағдарлама іске қосылған. Бұл бағдарламаның
көптеген артықшылықтары бар, оның маңыздысы – уақыттың үнемделуі. Барлық
құжаттар мен керекті мөрлер мен қолдары электронды түрде болады. Бүгін біз
осы бағдарламамен жұмыс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
І Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІ Негізгі бөлім
1. Есеп айырысу операциялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1Банктің есеп айырысу шотындағы ақша қаражаттарының
есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Валюталық операциялар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3. "GS TRADE" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі жайлы жалпы
ақпарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
IV Пайдаланған әдебиет тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
КІРІСПЕ
Бухгалтерлік есеп – халық шаруашылығы экономикасының маңызды
салаларының бірі. Бухгалтерлік есеп — барлық шаруашылық істерді түгелдей,
үздіксіз және құжатты түрде мүліктің жағдайын, ұйымның міндеттемелерін
және олардың өзгеруін (ақшаның қозғалысын) жинау, тіркеу және мәліметті
ақшалай түрде топтастыру.
Бухгалтерлік есептің объектісі ұйымның мүлігі, олардың міндеттемелері
және өзінің әрекет етуі кезіндегі ұйымның шаруашылық жұмыстары болып
табылады.
Бухгалтерлік есептің басты міндеттері болып:
Бухгалтерлік есепті пайдаланатын ішкі – басшыларға, ұйымдастырушыға,
мүшелерге және ұйым мүлкінің иесіне және сыртқы -
(инвестициялаушыларға, қарызшыларға және басқа да бухгалтерлік есептілікті
қажет етушілерге керекті ұйымның әрекеті және мүліктің жағдайы жөнінде
толық әрі сенімді мәліметтерді құрастыру; Бухгалтерлік есепті заң бойынша
жүргізу; Шаруашылық әрекеттердің теріс нәтиже бермеуін және ішкі шаруашылық
қорлардың қаржылай тұрақтылықты ұстауын қадағалау.
Бухгалтерлік есепті ұйымда есепші, ұйым жетекшісі және сыртқы ұйым
жүргізе алады.
Оқып жатқан мамандық бойынша жұмыс істеп, тәжірибеден өту студент үшін
үлкен сынақ болып табылады. Өйткені біз теория жүзінде алған білімімізді
жұмыс барысында тәжірибеде шыңдап, өзіміздің мамандық бойынша
дайындығымызды тексеруге мүмкіндік аламыз. Тәжірибеде әркім өзінің
артықшылықтары мен кемшіліктерін байқап, оқып жүрген мамандығын жаңа
жақтан тани алады. Менің болашақ мамандығым – бухгалтер және аудитор. Яғни
менің жұмыс істеу облысым – бухгалтерлік есеп саласы.
Өндірстік тәжірибе өту орнын әр студент өзі таңдап, сол жермен
тәжірибе өту туралы келісімге отырады. Мен Банк Центр Кредит банкте
келісім-шартқа отырып, тәжірибені осы мекемеде өттім. Тәжірибе мерзімі 1
ай болды. Бірінші апта оқу тәжірибесіне, қалған апталарында өндірістік
тәжірибеге арналды. Тәжірибе 31 мамыр мен 3 шілде аралығында өтті.
Осы есепте менің тәжірибеде орындаған жұмыстарым мен осы жұмыс істеу
барысында нені үйренгенім туралы қысқаша айтып өтейін. Мен тәжірибе өту
барысында көптеген бухгалтерлік құжаттармен таныстым. Құжат латын
тілінен аударғанда – куәлік, дәлел деген ұғымды білдіреді. Құжат –
жалпы алғанда тіркелуге тиісті ақпараттардың кез келген тасымалдаушысы
болып табылады.
Бухгалтерлік құжат – бұл шаруашылық операциялардың іс жүзінде
нақты жүргізілген іс әрекеттердің заңдылық негіздегі жүргізілу
құқығын растайтын және құндылықтар мен бағалы заттардың қызметтік
материалдық жауапкершілігін бекітетін жазбаша куәлік. Жалпы құжат
кез келген шаруашылық саласында, қоғамдық ортада ақпарат
тасымалдаушы ұғымы ретінде қарастырылады. Әрбір құжаттың мазмұны
арнайы заңдылық талаптарға сәйкес ережелер мен заңнамалық
мазмұндармен толықтырылып тіркеліп отырады.
Бухгалтерлік есепті жүргізу арқылы алынатын ақпараттың заңға
сәйкестігі мен толықтығы, дәлелді сенімдігі шоттарда бейнеленетін
әрбір шаруашылық операциясын құжаттарда тіркеу арқылы жүргізіледі.
Мұндай тіркеуге шаруашылық операцияның есептік мазмұны, ақшалық
өлшемін растауға негізделген. Бухгалтерлік құжаттама құрамына:
➢ Алғашқы немесе бастапқы құжаттар
➢ Бухгалтерлік есеп тіркемелері
➢ Қаржылық есеп
➢ Есеп саясаты
Бухгалтерлік ақпарттар негізгі екі түрлі ұғыммен қарастырылады:
1. Мәлімет (сан көрсеткіштері, ақща)
2. Ақпарат (сөйлем, тақырып)
Есептік ақпараттың жүргізілу үрдісінде өзіне тән ерекшелігі,
есептік мазмұны жазылу тәртібі ескеріледі. Есептік ақпараттың
мәліметі, мазмұны есептік үрдісті ұйымдастыруда маңызды нысан болып
саналады. Себебі, мәліметтер қандай да бір шаруашылық операциялардың
және жүргізіліп жатқан оқиғаның деңгейін, көлемін сипаттайды, ол
ақпараттық мәліметтердің мазмұнын жинақтайды. Тәжірибе өткен компания
туралы қысқаша айтып өтейін.
1.1 Банктегі есеп айырысу шотындағы ақша қаражаттарының есебі
Қазіргі кез-келген фирма өзінің қаржылық операцияларын банк арқылы
жүзеге асырады. Мұндай операцияларға мыналар жатады:
✓ клиенттермен есеп айырысу
✓ несие алу
✓ тауар сатып алу
✓ салық және өзге де міндетті және міндетті емес төлемдер жасау және
т.б.
Банктің бір күнтізбелік (календарлық) жылда банк арқылы жүргізген
қаржылық операцияларының құжаттары көлеміне қарай бір немесе бірнеше
бумаға жиналады. Архивке өткізу үшін бұл құжаттар тексеріліп,
түгенделіп, барлығы бір бумаға жиналып, архивке өткізіледі. Бұл
құжаттар архивте он жыл сақталынады. Қарастырылған құжаттар бастапқы
құжаттар болып табылады.
Оларға:
✓ банк жазбасы (выписка банка) 1-сурет
✓ төлем талап-талап тапсырмасы (платежное поручение)
✓ қолма-қол ақша алу чектері (чек на выдачу наличных)
✓ төлем ордері (платежный ордер) және т.б.
Банк есеп айырысу шотындағы қалдық соманы көрсететін жазбалар (выписка)
жіберіп отырады. Олар шоттағы ақша қаражаттарының қозғалысын көрсетеді.
Жазбаның өзі шот ретінде құрастырылған. Мұнда бірінші бастапқы қалдық, одан
кейін орындалған операциялар тіркеледі, үшінші күн соңындағы қалдық
есептелінеді.
Жазбалар төлем тапсырмалармен және сол төлем тапсырмалармен орындалған
келісімдермен расталады. Жазбалар бір-брімен тығыз байланысты, өйткені
жазбаның соңғы шығыс қалдығы келесі жазбаның бастапқы кіріс қалдығы болып
табылады. Жазбалар бір бумаға жиналып, архивке өткізіледі. Олар керек кезде
тексеріске алынады. Мен тәжірибе барысында бастапқы құжаттармен таныстым,
белгілі кезеңдегі кәсіпорынның ақша қаражаты қозғалысын бақыладым.
Ақша қаражаттарын есеп айырысу шотына салу үшін банкте “Қолма-қол ақша
қаражаттарын салу туралы хабарландыру” (“Объявление на взнос наличными”)
(ф.№ 0402001) атты құжат толтырылады.
Бұл бланк келесідей 3 бөлімнен тұрады:
- ақша қаражаттарын салуды білдіретін және банкте қалатын
хабарландыру (объявление);
- ақша қаражаттары салынғанын айғақтайтын банктен берілетін
квитанция;
- жазбаға (выписка) қосымша берілетін ордер.
Берілген 3 бөлімнің барлығы ақша қаражаттарын салып отырған жақпен 1
данада толтырылады.
Ақша қаражаттары есеп айырысу шотынан кәсіпорын толтырған төлем
тапсырмасы (платежное поручение) негізінде алынады.
Төлем тапсырмасы арқылы кәсіпорын есеп айырысу операцияларын жүзеге
асырады. Бұндай операцияларға мысал ретінде мыналар жатады:
- Несие алу;
- Клиенттермен есеп айырысу;
- Тауар сатып алу;
- Салық төлеу, сонымен бірге өзге де міндетті және міндетті емес
төлемдер жасау және т.б.
Төлем тапсырмасын толтыру үшін ақша қаражаттарын алушы туралы ақпаратты
(реквизиты) білу қажет. Сонымен бірге төлем тапсырмада міндетті түрде
төлемнің мақсаты көрсетіледі, яғни кәсіпорын не үшін және қандай құжат
негізінде ақша төлегені туралы ақпарат берілу қажет. Мұндай негіз-
құжаттарға кәсіпорынға тауар сатқан немесе қызмет көрсеткен жеткізушілер
толтыратын есеп айырысу шоттары немесе шот-фактура және келісім-шарттар
жатады.
Банк төлем тапсырманы есеп айырысу шотында ақша қаражаттары бар болған
жағдайда орындайды. Ал ақша қаражаттары жоқ болатын жағдайда банк пен шот
иесі белгілі бір келісімге келе алады.
Төлем тапсырма құрылысымен танысайық: ең бірінші төлем тапсырма банкке
түскен уақыт көрсетіледі, одан кейін төлем тапсырма номері мен жазылған
күні көрсетіледі. Одан төмен төлем жасаушы жақ пен оның банкінің
реквизиттері толтырылады. Оның астына бенифициар, яғни аударымды
қабылдаушы және оның банкінің реквизиттері жазылады. Жасалатын төлем
сомасы төлем тапсырманың оң жағына санмен, ал реквизиттер астына әріптермен
жазылады және жоғарыда айтып өткендей, төлем тапсырманың мақсаты мен қандай
құжат негізінде төленгені туралы қысқаша мәлімет тіркеледі. Төлем тапсырма
мақсатының жеке коды болады, ол да құжатта рәсімделеді. Құжат соңында төлем
жасаушы клиенттің басшысы мен бас бухгалтер қолдары, мөр қойылады. Құжат
банкке өткізіліп, банк төлемді орындайды.
Есеп айырысу шотынан қолма-қол ақша қаражаттарын алу чек кітапшасынан
алынатын чек арқылы орындалады. Чек кітапшасын клиент банкте чек кітапшасын
алу туралы өтінішті толтыру арқылы алады.
Чек арқылы шот иесі банктен еңбекақы, іс-сапарлар, шаруашылық
шығындар және т.б. үшін қолма-қол ақша қаражаттарын ала алады. Чек бір
данада сиямен толтырылады. Чекпен бірге түбіртек (корешок) толтырылады.
Сияның түсі әр түрлі болған жағдайда чек дұрыс толтырылмаған болып
есептеледі. Чектің арғы бетінде ақша қаражаттарын алу мақсаты
көрсетіледі. Чек толтыру барысында мәліметтерді, қойылатын қолдарды қатаң
түрде өз орнына жазу керек, өйткені чек дұрыс танылмауы мүмкін. Чекте
түзетулер қабылданбайды. Қате жіберілген жағдайда чекті белгілеп,
түбіртектермен бірге чек кітапшасын сақтау мерзіміне дейін сақтайды (чек
кітапшасын сақтау мерзімі есеп саясатында көрсетіледі).
Есеп айырысу чегі (расчетный чек) – банкке ақша қаражатын аудару
туралы жазбаша берілген тапсырма. Фирма сатылған тауарлар мен
көрсетілген қызметтер үшін чекпен есеп айырысады, алайда қазіргі кезде
чекпен есеп айырысу көп қолданылмайды.
Төлем-талап тапсырмасы (платежное требование-поручение) (ф.№ 0401004) –
төлеушінің шотынан көрсетілген соманы алу туралы банкке берілген тапсырма.
Талап-тапсырма банкке 3-4 данада шот иесінен беріледі.
1030 Банк шотындағы ағымдағы ақша қаражаттары шоты бойынша барлық
жазбалар (записи) банк хаттамаларына (выписки) сәйкес келуі қажет. Банк
хаттамалары және оған қосымша құжаттар ағымдағы шоттағы ақша қаражаттарын
көрсететін бастапқы құжаттар болып табылады.
Есеп айырысу үшін шотта жеткіліксіз ақша қаражаттары болса, кәсіпорын
банкпен алдын-ала келісім бойынша овердрафт қолдана алады.
Банк овердрафты кәсіпорын өз шотындағы ақша қаражатынан асатын сомаға
есеп айырысу жағдайында туындайды.
Есеп айырысу шоты бойынша біз тәжірибе өту кезінде орындалған
шаруашылық операциялар 1.1-кестеде келтірілген:
1.1-кесте. Есеп айырысу шотымен орындалған шаруашылық операциялар.
Шаруашылық операция Д-т К-т
Кәсіпорынның есеп айырысу шотына кассадан ақша 1030 1010
қаражаты түсті
Кәсіпорынның есеп айырысу шотына сатып алушыдан 1030 1210
ақша қаражаттары есептелінді
Кәсіпорынның есеп айырысу шотына кредит келісімі1030 3010,3020,
бойынша (қарызға) ақша қаражаттары түсті 4010,4020
Кәсіпорынның есеп айырысу шотына жарғылық 1030 5020
капиталына салым ретінде ақша қаражаты түсті
Сатып алушыдан тауарлар мен көрсетілген қызмет 1030 3510
үшін алдын-ала ақша қаражаттары есептелінді
Есеп айырысу шотынан кәсіпорын кассасына ақша 1010 1030
қаражаттары түсті
Кредит жабу шотына есеп айырысу шотынан ақша 3010,3020, 1030
қаражаттары аударылды 4010,4020
Есеп айырысу шотынан кредит бойынша пайыздар 3380 1030
аударылды
Ақша қаражаттары есеп айырысу шотынан 3310 1030
жеткізушілер шотына аударылды
Есеп айырысу шотынан бюджетке салық төленді 3110-3190 1030
Жинақтаушы зейнетақы қорына міндетті зейнетақы 3220 1030
аударымдары орындалды
Міндетті әлеуметтік сақтандыру бойынша 3210 1030
әлеуметтік аударымдар жасалды
Қазіргі көптеген фирмалар өз қызметтерінде интернетті кеңінен
қолданады. Бухгалтерлік есепті жүргізуде интернет үлкен маңызға ие, себебі
банктер өз клиенттеріне интернет арқылы тікелей қызмет көрсете алады. Ол
үшін “Банк-Клиент” атты бағдарлама іске қосылған. Бұл бағдарламаның
көптеген артықшылықтары бар, оның маңыздысы – уақыттың үнемделуі. Барлық
құжаттар мен керекті мөрлер мен қолдары электронды түрде болады. Бүгін біз
осы бағдарламамен жұмыс ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz