Қартаю
Жекеленген адамдардың өмір ұзақтығы- белгілі бір уақытпен шектеліп, бұл дүниемен қоштасу болып табылады.
Бұл дүниеге келген тіршілік иелерінің барлығы міндетті түрде өмірдің барлық сатыларынан өтіп, соңында қартаяды және көз жұмады.
Қазіргі заманда қартаю мен кәрілік мәселелері үлкен әлеуметтік мәселеге айналып отыр. Жақсы дамыған мемлекеттерде ( Жапония, Америка, т.б.) адам жасының орташа ұзақтығы 76 жылдан асып отыр. Соған байланысты халықтардың 13℅- ына, кейбір мемлекеттерде 20℅- ына дейін қарттардың үлесіне тиеді және олардың саны жылдан жылға көбейіп бара жатыр. Олар жұмысқа жарамайды және жиі сырқаттанады. Қартаюдың заңдылықтарын зерттейтін ілім герантология және жастары ұлғайған адамдар мен кәрі адамдардың ауруларын зерттейтін ілім гериатрия қазір қатты дамып келе жатыр.
Қартаю кезіндегі организімнің өзгерістері.
Тұтас организм деңгейінде кәрілік кезінде, шаш ағарып түсе бастайды, көздің көруі, құлақтың естуі нашарлайды, тіс түседі. Тері жұқарып, құрғайды. Сол себептен ол қатпарланып, бетте әжім пайда болады. Сонымен қатар адамның қол жұмысын атқаруға қабілеті төмендейді. Бұл кезде адамның қоршаған орта жағдайларына бейімделу мүмкіншілігі азаяды. Сондықтан бір себептен болмаса, екінші бір себептен кәрі адамның көз жұмуы даусыз.
Бұл дүниеге келген тіршілік иелерінің барлығы міндетті түрде өмірдің барлық сатыларынан өтіп, соңында қартаяды және көз жұмады.
Қазіргі заманда қартаю мен кәрілік мәселелері үлкен әлеуметтік мәселеге айналып отыр. Жақсы дамыған мемлекеттерде ( Жапония, Америка, т.б.) адам жасының орташа ұзақтығы 76 жылдан асып отыр. Соған байланысты халықтардың 13℅- ына, кейбір мемлекеттерде 20℅- ына дейін қарттардың үлесіне тиеді және олардың саны жылдан жылға көбейіп бара жатыр. Олар жұмысқа жарамайды және жиі сырқаттанады. Қартаюдың заңдылықтарын зерттейтін ілім герантология және жастары ұлғайған адамдар мен кәрі адамдардың ауруларын зерттейтін ілім гериатрия қазір қатты дамып келе жатыр.
Қартаю кезіндегі организімнің өзгерістері.
Тұтас организм деңгейінде кәрілік кезінде, шаш ағарып түсе бастайды, көздің көруі, құлақтың естуі нашарлайды, тіс түседі. Тері жұқарып, құрғайды. Сол себептен ол қатпарланып, бетте әжім пайда болады. Сонымен қатар адамның қол жұмысын атқаруға қабілеті төмендейді. Бұл кезде адамның қоршаған орта жағдайларына бейімделу мүмкіншілігі азаяды. Сондықтан бір себептен болмаса, екінші бір себептен кәрі адамның көз жұмуы даусыз.
Қартаю
Жекеленген адамдардың өмір ұзақтығы- белгілі бір уақытпен шектеліп,
бұл дүниемен қоштасу болып табылады.
Бұл дүниеге келген тіршілік иелерінің барлығы міндетті түрде өмірдің
барлық сатыларынан өтіп, соңында қартаяды және көз жұмады.
Қазіргі заманда қартаю мен кәрілік мәселелері үлкен әлеуметтік
мәселеге айналып отыр. Жақсы дамыған мемлекеттерде ( Жапония, Америка,
т.б.) адам жасының орташа ұзақтығы 76 жылдан асып отыр. Соған байланысты
халықтардың 13℅- ына, кейбір мемлекеттерде 20℅- ына дейін қарттардың
үлесіне тиеді және олардың саны жылдан жылға көбейіп бара жатыр. Олар
жұмысқа жарамайды және жиі сырқаттанады. Қартаюдың заңдылықтарын зерттейтін
ілім герантология және жастары ұлғайған адамдар мен кәрі адамдардың
ауруларын зерттейтін ілім гериатрия қазір қатты дамып келе жатыр.
Қартаю кезіндегі организімнің өзгерістері.
Тұтас организм деңгейінде кәрілік кезінде, шаш ағарып түсе бастайды,
көздің көруі, құлақтың естуі нашарлайды, тіс түседі. Тері жұқарып,
құрғайды. Сол себептен ол қатпарланып, бетте әжім пайда болады. Сонымен
қатар адамның қол жұмысын атқаруға қабілеті төмендейді. Бұл кезде адамның
қоршаған орта жағдайларына бейімделу мүмкіншілігі азаяды. Сондықтан бір
себептен болмаса, екінші бір себептен кәрі адамның көз жұмуы даусыз.
Қартаю кездегі жүйелердің өзгерістері.
Қартаю кезінде мидың сыртқы қыртысының кейбір қабаттарында нерв
жасушалары азайып, глия жасушалары көбейеді. Қартаю кезінде жадыда сақтау
қабілеті бұзылады, оқуға құштарлық азаяды. Бірақ бұрында қалыптасқан әдет,
сөз қоры, алынған білім жастық ұлғаюына қарай көп өзгермейді.
Қартаю кезінде қан айналым жүйесінде көрнекті өзгерістер дамиды. Бұл
кезде жүректің жиырылу күші, қанның минутына көлемі азаяды.
Қарттарда басқа жүйелерінде де өзгерістер пайда болады, сүйекте қан
өндірілу азаяды, бүйректің қызметі әлсірейді. Ішек- қарынның сөл шығару
қабілеті төмендейді, бұлшық еттердің күші және талдағыштардың
(анализаторлардың) функциялары әлсірейді.
“Стресс” және оның маңызы.
“Стресс” (ағылш. Stress- зорлану, күштену, қиналу) деп қоршаған
ортаның кез келген қолайсыз әсерлеріне организмнің арнайыланбаған бірбеткей
серпілістермен жауап қайтарумен көрінетін, оның қорғану бейімделу
мүмкіншіліктерін жаңа деңгейде қалыптасуын айтады. Адам үшін жағымсыз
сөздің стресс жағдайын дамытуда маңызы өте үлкен.
“Стресс” атауын медицинаға Канада ғалымы Ганс Селье алғаш XX ғ. 60-
жылдары енгізді. Бұл ғалымның айтуы байқауы бойынша әсер еткен қолайсыз
ықпалдардың (ол жарақатпа, жұқпама, химиялық уланума немесе ауыр қайғы-
қасіретпе) түріне қарамай оларға организм әрқашан бірбеткей жауап
қайтарады.
Стресстің организм тіршілігінде маңызы өте үлкен. Оның әсерінен
организмнің тіршілігінде қажетті барлық мүмкіншіліктерінің жұмылдырылуы
болады. Осыдан ұдайы өзгеріп тұратын қоршаған ортаның жағдайларына
организмнің икемделіп, бейімделу мүмкіншіліктері артады.
Г. Сельенің пікірі бойынша кез келген стрессор алдыңғы гипофизге әсер
етіп, онда кортикотропин түзіліп шығуын күшейтеді. Ол өз алдына бүйрек үсті
бездерінің сыртқы қабатына әсер етіп, глюкокортикоидтық гормондардың
өндірілуін артырады. Мәселен, жануарлардың алдыңғы гипофизін немесе бүйрек
үсті бездерін сылып тастағанда, кез келген ықпалдарға олардың төзімділігі
қатты азайып, бұл жануарлар тез жан тапсырады.
Стресстің адаптациялық маңызы.
Стресстің адаптациялық әсерлері мына жолдармен болуы мүмкін:
1. Жағымсыз ықпалдың әсерлерінен организмде энергиялық және құрылымдық
заттардың жұмылдырылуы болады. Осыдан қанда глюкозаның ,
аминқышқылдарының, май қышқылдарының, нуклейдтердің деңгейі
көтеріледі. Бұл зат алмасу өнімдері жүйелік құрылымдық із
қалыптасатын адаптацияға жауапты функциялық басым жүйеге
бағытталады. Ал, адаптацияға қатыспайтын басқа ағзалар мен тіндерде
нәруыздардың ыдырауы артып, олардың түзілуі азаяды.
2. Стресс кезінде катехоламиндердің әсерінен жасушалардың қабықтарында
фосфолипаза, липаза, май қышқылдарының асқын тотығуы артады. Осыдан
адаптацияның бастапқы сатыларында көрсетілген нәруыздардың әсерленуі
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жекеленген адамдардың өмір ұзақтығы- белгілі бір уақытпен шектеліп,
бұл дүниемен қоштасу болып табылады.
Бұл дүниеге келген тіршілік иелерінің барлығы міндетті түрде өмірдің
барлық сатыларынан өтіп, соңында қартаяды және көз жұмады.
Қазіргі заманда қартаю мен кәрілік мәселелері үлкен әлеуметтік
мәселеге айналып отыр. Жақсы дамыған мемлекеттерде ( Жапония, Америка,
т.б.) адам жасының орташа ұзақтығы 76 жылдан асып отыр. Соған байланысты
халықтардың 13℅- ына, кейбір мемлекеттерде 20℅- ына дейін қарттардың
үлесіне тиеді және олардың саны жылдан жылға көбейіп бара жатыр. Олар
жұмысқа жарамайды және жиі сырқаттанады. Қартаюдың заңдылықтарын зерттейтін
ілім герантология және жастары ұлғайған адамдар мен кәрі адамдардың
ауруларын зерттейтін ілім гериатрия қазір қатты дамып келе жатыр.
Қартаю кезіндегі организімнің өзгерістері.
Тұтас организм деңгейінде кәрілік кезінде, шаш ағарып түсе бастайды,
көздің көруі, құлақтың естуі нашарлайды, тіс түседі. Тері жұқарып,
құрғайды. Сол себептен ол қатпарланып, бетте әжім пайда болады. Сонымен
қатар адамның қол жұмысын атқаруға қабілеті төмендейді. Бұл кезде адамның
қоршаған орта жағдайларына бейімделу мүмкіншілігі азаяды. Сондықтан бір
себептен болмаса, екінші бір себептен кәрі адамның көз жұмуы даусыз.
Қартаю кездегі жүйелердің өзгерістері.
Қартаю кезінде мидың сыртқы қыртысының кейбір қабаттарында нерв
жасушалары азайып, глия жасушалары көбейеді. Қартаю кезінде жадыда сақтау
қабілеті бұзылады, оқуға құштарлық азаяды. Бірақ бұрында қалыптасқан әдет,
сөз қоры, алынған білім жастық ұлғаюына қарай көп өзгермейді.
Қартаю кезінде қан айналым жүйесінде көрнекті өзгерістер дамиды. Бұл
кезде жүректің жиырылу күші, қанның минутына көлемі азаяды.
Қарттарда басқа жүйелерінде де өзгерістер пайда болады, сүйекте қан
өндірілу азаяды, бүйректің қызметі әлсірейді. Ішек- қарынның сөл шығару
қабілеті төмендейді, бұлшық еттердің күші және талдағыштардың
(анализаторлардың) функциялары әлсірейді.
“Стресс” және оның маңызы.
“Стресс” (ағылш. Stress- зорлану, күштену, қиналу) деп қоршаған
ортаның кез келген қолайсыз әсерлеріне организмнің арнайыланбаған бірбеткей
серпілістермен жауап қайтарумен көрінетін, оның қорғану бейімделу
мүмкіншіліктерін жаңа деңгейде қалыптасуын айтады. Адам үшін жағымсыз
сөздің стресс жағдайын дамытуда маңызы өте үлкен.
“Стресс” атауын медицинаға Канада ғалымы Ганс Селье алғаш XX ғ. 60-
жылдары енгізді. Бұл ғалымның айтуы байқауы бойынша әсер еткен қолайсыз
ықпалдардың (ол жарақатпа, жұқпама, химиялық уланума немесе ауыр қайғы-
қасіретпе) түріне қарамай оларға организм әрқашан бірбеткей жауап
қайтарады.
Стресстің организм тіршілігінде маңызы өте үлкен. Оның әсерінен
организмнің тіршілігінде қажетті барлық мүмкіншіліктерінің жұмылдырылуы
болады. Осыдан ұдайы өзгеріп тұратын қоршаған ортаның жағдайларына
организмнің икемделіп, бейімделу мүмкіншіліктері артады.
Г. Сельенің пікірі бойынша кез келген стрессор алдыңғы гипофизге әсер
етіп, онда кортикотропин түзіліп шығуын күшейтеді. Ол өз алдына бүйрек үсті
бездерінің сыртқы қабатына әсер етіп, глюкокортикоидтық гормондардың
өндірілуін артырады. Мәселен, жануарлардың алдыңғы гипофизін немесе бүйрек
үсті бездерін сылып тастағанда, кез келген ықпалдарға олардың төзімділігі
қатты азайып, бұл жануарлар тез жан тапсырады.
Стресстің адаптациялық маңызы.
Стресстің адаптациялық әсерлері мына жолдармен болуы мүмкін:
1. Жағымсыз ықпалдың әсерлерінен организмде энергиялық және құрылымдық
заттардың жұмылдырылуы болады. Осыдан қанда глюкозаның ,
аминқышқылдарының, май қышқылдарының, нуклейдтердің деңгейі
көтеріледі. Бұл зат алмасу өнімдері жүйелік құрылымдық із
қалыптасатын адаптацияға жауапты функциялық басым жүйеге
бағытталады. Ал, адаптацияға қатыспайтын басқа ағзалар мен тіндерде
нәруыздардың ыдырауы артып, олардың түзілуі азаяды.
2. Стресс кезінде катехоламиндердің әсерінен жасушалардың қабықтарында
фосфолипаза, липаза, май қышқылдарының асқын тотығуы артады. Осыдан
адаптацияның бастапқы сатыларында көрсетілген нәруыздардың әсерленуі
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz