WINDOWS жүйесі

1.WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕ ЖҰМЫС ІСТЕУ НЕГІЗДЕРІ
1.1.Windows туралы жалпы мағлүматтар
Бұрынғы компьютерлерде кең тараған MS (PC)-DOS операциялык жүйесі болатын. MS-DOS операциялық жүйесінің бір адамның жұмыс істеуіне арналғанын және бір мезетте тек бір мақсатты ғана шешетінін, оның үстіне MS-DOS операциялық жүйесі компьютердщ тек 640 Кб жедел жадын ғана (RAM) пайдалана алатынын білетін боларсыздар.
Әрине, MS-DOS операциялық жүйесі соңғы версиялары қолданбалы программаларға 1 Мб-тан артық жедел жадын қолдану және программалардың бірінсн екіншісінс ауысу мүмкіндігін беретін, кейініректе шыққан сервистік программалармен толықтырылған болатын.
Адам мен компыотер арасындағы байланысгы ұйымдастырушы кызметін, яғни пайдаланылатын негізгі интерфейс рөлін MS-DOS жүйесінде командалық жол атқарады. Бұл жол арқылы MS-DOS жүйесі мен адам арасындағы сұхбат ыңғайсыз жүргізіледі. ЭЕМ-ді баскаруға арналған қажет жүзден аса командалар, пернелерден енгізіліп барып орындалады. Командаларды жазу тәртібі өте күрделі деуге болады, кейде бір команданы орындау үшін ондаған символдарды теруге тура келеді. Осы операциялык жүйемеи негізінеи тек маман программалаушылар ғана тікелей жүмыс істейді де. көптеген адамдар ондай дәрежеге көтеріле алмайды.
Осыдан барып, адам мен операциялық жүйе арасындағы байланысты жеңілдету үшін әртүрлі жүйелік қоршаулар карастырыла бастады. Бірақ олар негізінен мәтіндік режимде (ең кең таралғандарының бірі - Norton Commander) жұмыс істсйтін еді. Бұларда бір-екі пернені катар басу арқылы күрделі де қиын комаидаларды термей-ақ, тікелей орындау жүзеге асырылды.
Жүйелік программалық қоршаулар негізінен компьютердің файлдық жүйесімсн жұмыс істеуді жеңілдетті, яғни қажет информацияны жылдам әрі женІл тауып, оның мазмұнын қорғауға және онымен жұмыс істеуге өз септігін тигізді.
DEC фирмасы компьютерлерінің операциялық жүйесі ретінде UNIX колданылды, олар үлкен және орташа ЭЕМ-дерде жұмыс істеген болатын, UNIX операциялық жүйесінің MS-DOS жүйесінен негізгі артыықшылығы - оның бір мезетте бірнеше мақсатты шешу мүмкіндігі, яғни бірнеше программаларды параллель орындау қасиеті.
80-ші жылдардың ортасында MS (PC)-DOS - тың мұндай кемшілігінен арылу үшін, Microsoft фирмасы ІВМ тәрізді компьютерлерге арналған көп мақсатты опсрациялық жүйелер даярлау жұмысын қолға алды. Солардың бірі WINDOWS жүйесі болатын. Алайда, осы уақытқа дейін олардың онша көп таралмауын дербес компьютерлердің есептеу мүмкіндіктерінің төмендігімен түсіндіруге болады.
80386 сериялы микропроцессорлардың пайда болуымен қатар іске қосыла бастаған WINDOWS графикалық ортасының жаңа версиясы Windows 3.1 бірте-бірте бұрынғы мәтіндік программалық қоршауларды қатардан ығыстырып шығара бастады. 80486 сернялы процессорлардың шығуына байланысты дербес компьютерлердің көптеген жаңа түрлерін графикалық мүмкіндігі мол Windows 3.1 немесе одаи кейінгі Windows 3.11 версиялы MS-DOS операциялык жүйесі тағайындала бастады.
Microsoft корпорациясының ОС даярлау жолындағы келесі елеулі қадамы болып, ондағы графикалык интерфейс қондырма программа күйінде смес, сол жүйенің ажырамас бөлігі болатын операциялық жүйені даярлау болып саналады, Осылайша Windows 95, Windows 98 және Windows NT операциялық жүйелері пайда болды. Windows 95 жүйесінің, сондай-ақ Windows NT жүйесінің соңғы версияларының графиктік интерфейс стандарттары Windows 3.1 жүйесінің стандартынан өзгеше түрге енді, бірақ негізгі идеологиясы бұрынғыша сақталған болатын. Windows 3.1 -ден Windows 95-ке өту әрине MS-DOS-тан бірден Windows 95-ке өтуге қарағанда біршама жеңіл екені түсінікті,
Қазіргі операциялық жүйелердің адамға беретін женілдіктері MS-DOS жүйесінің мүмкіндіктеріне қарағанда өте жоғары, ал графиктік интерфейс солардың тек бір қыры ғана.
Бұдан былай WINDOWS жүйес-і деген сөзді Windows 3.1х (кез келген сан) және Windows 95, Windows 98 операциялық жүйелері деп ұққан жөн.

Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Исаев.С.Ә., Мұхамади А.Н., Ахметова О.С. “Компьютерлік технология негіздері курсына арналған практикум”. Алматы. 2000 ж.
2. Е.Қ.Балапанов, Б.Б.Бөрібаев, А.Б.Дәулетқұлов. Информа-тикадан 30 сабақ. Алматы.ЖТИ, 2003 ж.
3. Есенбаева С.Қ., Искаков М.Б. “Дербес компьютермен жұмыс істеу негіздері”. Оқу құралы. – Қарағанды ҚарМТУ, 1998
4. Фигурнов В.Э. ІВМ РС для пользователя. 7-изд. Москва 1998.ИНФРА.М.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

1.WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕ ЖҰМЫС ІСТЕУ НЕГІЗДЕРІ 3
1.1.Windows туралы жалпы мағлүматтар 3
1.2.WINDOWS жүйесінің негізгі функциялары 4
1.3.WINDOWS жүйесінің негізгі ұғымдары 5
1.4.Windows жүйесінің негізгі технологиялық принциптері 8
1.5.Windows-ті іске қосу 11
1.6.Windows жүйесімен жұмысты аяқтау 12
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 15

1.WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕ ЖҰМЫС ІСТЕУ НЕГІЗДЕРІ

1.1.Windows туралы жалпы мағлүматтар
Бұрынғы компьютерлерде кең тараған MS (PC)-DOS операциялык жүйесі
болатын. MS-DOS операциялық жүйесінің бір адамның жұмыс істеуіне арналғанын
және бір мезетте тек бір мақсатты ғана шешетінін, оның үстіне MS-DOS
операциялық жүйесі компьютердщ тек 640 Кб жедел жадын ғана (RAM) пайдалана
алатынын білетін боларсыздар.
Әрине, MS-DOS операциялық жүйесі соңғы версиялары қолданбалы
программаларға 1 Мб-тан артық жедел жадын қолдану және программалардың
бірінсн екіншісінс ауысу мүмкіндігін беретін, кейініректе шыққан сервистік
программалармен толықтырылған болатын.
Адам мен компыотер арасындағы байланысгы ұйымдастырушы кызметін, яғни
пайдаланылатын негізгі интерфейс рөлін MS-DOS жүйесінде командалық жол
атқарады. Бұл жол арқылы MS-DOS жүйесі мен адам арасындағы сұхбат ыңғайсыз
жүргізіледі. ЭЕМ-ді баскаруға арналған қажет жүзден аса командалар,
пернелерден енгізіліп барып орындалады. Командаларды жазу тәртібі өте
күрделі деуге болады, кейде бір команданы орындау үшін ондаған символдарды
теруге тура келеді. Осы операциялык жүйемеи негізінеи тек маман
программалаушылар ғана тікелей жүмыс істейді де. көптеген адамдар ондай
дәрежеге көтеріле алмайды.
Осыдан барып, адам мен операциялық жүйе арасындағы байланысты
жеңілдету үшін әртүрлі жүйелік қоршаулар карастырыла бастады. Бірақ олар
негізінен мәтіндік режимде (ең кең таралғандарының бірі - Norton Commander)
жұмыс істсйтін еді. Бұларда бір-екі пернені катар басу арқылы күрделі де
қиын комаидаларды термей-ақ, тікелей орындау жүзеге асырылды.
Жүйелік программалық қоршаулар негізінен компьютердің файлдық
жүйесімсн жұмыс істеуді жеңілдетті, яғни қажет информацияны жылдам әрі
женІл тауып, оның мазмұнын қорғауға және онымен жұмыс істеуге өз септігін
тигізді.
DEC фирмасы компьютерлерінің операциялық жүйесі ретінде UNIX
колданылды, олар үлкен және орташа ЭЕМ-дерде жұмыс істеген болатын, UNIX
операциялық жүйесінің MS-DOS жүйесінен негізгі артыықшылығы - оның бір
мезетте бірнеше мақсатты шешу мүмкіндігі, яғни бірнеше программаларды
параллель орындау қасиеті.
80-ші жылдардың ортасында MS (PC)-DOS - тың мұндай кемшілігінен арылу
үшін, Microsoft фирмасы ІВМ тәрізді компьютерлерге арналған көп мақсатты
опсрациялық жүйелер даярлау жұмысын қолға алды. Солардың бірі WINDOWS
жүйесі болатын. Алайда, осы уақытқа дейін олардың онша көп таралмауын
дербес компьютерлердің есептеу мүмкіндіктерінің төмендігімен түсіндіруге
болады.
80386 сериялы микропроцессорлардың пайда болуымен қатар іске қосыла
бастаған WINDOWS графикалық ортасының жаңа версиясы Windows 3.1 бірте-бірте
бұрынғы мәтіндік программалық қоршауларды қатардан ығыстырып шығара
бастады. 80486 сернялы процессорлардың шығуына байланысты дербес
компьютерлердің көптеген жаңа түрлерін графикалық мүмкіндігі мол Windows
3.1 немесе одаи кейінгі Windows 3.11 версиялы MS-DOS операциялык жүйесі
тағайындала бастады.
Microsoft корпорациясының ОС даярлау жолындағы келесі елеулі қадамы
болып, ондағы графикалык интерфейс қондырма программа күйінде смес, сол
жүйенің ажырамас бөлігі болатын операциялық жүйені даярлау болып саналады,
Осылайша Windows 95, Windows 98 және Windows NT операциялық жүйелері пайда
болды. Windows 95 жүйесінің, сондай-ақ Windows NT жүйесінің соңғы
версияларының графиктік интерфейс стандарттары Windows 3.1 жүйесінің
стандартынан өзгеше түрге енді, бірақ негізгі идеологиясы бұрынғыша
сақталған болатын. Windows 3.1 -ден Windows 95-ке өту әрине MS-DOS-тан
бірден Windows 95-ке өтуге қарағанда біршама жеңіл екені түсінікті,
Қазіргі операциялық жүйелердің адамға беретін женілдіктері MS-DOS
жүйесінің мүмкіндіктеріне қарағанда өте жоғары, ал графиктік интерфейс
солардың тек бір қыры ғана.
Бұдан былай WINDOWS жүйес-і деген сөзді Windows 3.1х (кез келген сан)
және Windows 95, Windows 98 операциялық жүйелері деп ұққан жөн.

1.2. WINDOWS жүйесінің негізгі функциялары
Кез келген операциялық жүйе сияқты WINDOWS мынадай
мәселелердің орындалуын қамтамасыз етуі тиіс:
- компьютердің барлық ақпараттық құрал-жабдықтарын басқару;

- файлдық жүйемен жұмыс істеуді қамтамасьп ету;
- колданбалы программаларды іске қосу. Бұған қоса WINDOWS жүйесі:
- бір уақытта бірнеше программалардың жұмыс істеуін;
- әртүрлі программалар арасында мәліметтер алмасуды:
- масштабталатын қаріптерді колдауды;
- мультимедиа мүмкіндіктерін пайдалануды;
- бірыңғай анықтамалық жүйе жұмысын қолдануды қамтамасыз ете алады.

1.3. WINDOWS жүйесінің негізгі ұғымдары
Терезе
Терезе - WINDOWS жүйесіндегі ең негізгі ұғым болып саналады,
WINDOWS сөзінің нақты аудармасы "терезелер" екені осыны білдіреді.
Терезе - экранның төртбұрышты қоршаулы аумағы, онда әртүрлі
программалар орындалады, кез келген мәліметтер өңделіп түзетіледі және
басқару әрекеттері жүргізіледі. WINDOWS терезесінің экранды толығымен,
жартылай немесе белгілі бір бөлігін гана қамтуы мүмкін.
Экран бетінде бір мезетте бірнеше терезе орналаса береді. Мұнда кез
келген программаның өзіне тән жұмыс істеу терезесі болады. Егер терезені
жабатын болсақ, дәл сол уақытқа дейін терезе ішінде екпінді күйде больш
жұмыс істеп тұрған программаның жұмысы да аяқталады.
Болашақта WINDOWS ортасының әр түрлі терезелерін қарастырамыз, олардың
жұмыс істеуінде айырмашылық болса да, бәрінің кейбір ортақ элементтері,
қасиеттері бар. Енді сол элементтермен танысайық.
Терезе шекаралары - бұл терезенің периметрі бойынша өтетін тік және
көлденең сызықтар. Терезенің жоғарғы жағында тақырьш жолы орналасқан.
Такырып жолының сол жағында жүйелік меню батырмасы орналасқан, ал оң
жағында терезенің аймағын өзгертуге арналған батырмалар бар. Тақырып
жолынан төменірек меню жолы бар. Ал меню жолынан төменгі төртбұрышты аудан
- терезенің жұмыс аумағы деп аталады. Осы жұмыс аумағында әр түрлі
информация болады: орындалатын программа, өңделуге арналған мәліметтер,
басқа кішігірім терезелер және т. б.
Кез келген терезенің белгілі бір шектеулі мөлшері болады, сондықтан
информация көп болса, ол терезеге симай калады, Мұндай жағдайда терезенің
оң жақ шетінде (төменгі шетінде) айналу сызықтары деп аталатын элменет
пайда болады. Бұл элементтіц пайда болуы осы мсзетте терезе ішіне симайтын
информацияның бар екендігін көрсетеді.
Экран бетіндегі программалар мен құжаттар орналасатын терезелер үш
түрлі болады;
- толық экранды терезе, яғни терезе экранды толығымен альш тұрады;
- қалыпты күйдегі терезе, яғни терезе экранның белгілі бір бөлігін
алып тұрады;
- белгіше (пиктограмма) түрінде, яғни терезе кішірейтілін белгішеге
айналып кеткен.
Жұмыс столы
Жұмыс столы - екінші негізгі ұғым. Жұмыс столы ұғымы қазіргі
барлық операциялық жүйелер (WINDOWS, OS2, Macintosh компьютерлеріндегі
OS, SUN компьютерлеріндегі OS, т.б.) интерфейсінің элементі болып саналады.
Әдеттегі өзіміздің жұмыс алайық. Жұмыс столында кітаптар, мәліметтер,
бумалар, құрал-жабдықтар (қалам, қарындаш, өшіргіш т.б) орналасуы мүмкін.
Олар сіздің қалауыңызша, столда әр күйде орналаса алады. Стол беті әдемі
дастарқанмен жабылуы мүмкін немесе ештеңе төселмей таза болуы да ыхтимал,
стол бетіндегі заттарды алма-кезек қолдануға және орнын ауыстыруыңызга
болады. Дәл осы стол бейнесі да жүзеге асырылып отыр.
WINDOWS ортасында жұмыс столының ролін экраны аткарады. Онда жұмыс
істейтін программалардың терезелері, құжаттардың жеке файлдары белгілер
шартбелгілер) түрінде орналасқан.
Өзіңіздің жұмыс столыңызды реттеп таза ұстауыңыз сияқты, экранның да
қоқырсып жатқан столда жұмыс icтеу ыңғайсыз. Қажетті құжаттарды, құрал-
жабдықтарды жоғалтып алмайтындай, экранда артық зат ұстамай жұмыс істеуге
көңіл бөлейік.
Белгішелер, жарлықтар, бумалар
Белгіше (іcon) - бұл экран бетіндегі қысқаша жазуы кішірейтілген
графикалық бейне. Ол дисплей программаны, терезені, функцияны, файлды. т.б.
тұруы мүмкін. Әр белгіше белгілі бір терезеге сәйкес және ол кажет
болғанда үлкейту батырмасы терезеге айналады. Экранда мынадай белгішелер
кездеседі:
- қосымша (колданбалы) программалар белгішесі;

- белгілі бір топтар белгішесі;
- функциялар белгішесі.
Жарлық (shortcut) - бұл белгілі бір объектімен катынас жасауды іске
асыратын командалық файл. Мысалы, жарлық арқылы каталогтың, желідегі
дискінің ішіндегісін көрсетугс болады, тез арада басқа каталогта орналаскан
программаларды іске косуға, файлды жылдам ашуға болады және т, б. Жарлықты
пайдаланғанда негізгі объектілердің өздері (файлдар, каталогтар және т. б.)
өз орындарында ешбір өзгеріссіз тұрады. Ал сол обьектілермен қатынас жасау
Shortcut файлында сакталған информацияның көмегімен іске асырылады. Мысалы,
егер жұмыс столында файлдың (каталогтың) өзі орналастырылған болса, онда
олардың бірін жою командасын қолданған кезде ол дискіден жойылады. Ал егер
де сіз жұмыс столынан Shortcut белгішесіп орналастырыя, оны артынан
өшірсеңіз, оның жарлық беріп тұрған командалық файл жойылады да, бастапқы
файлдар ешбір өзгеріссіз қалады.
Бума (folder) экранда каталогтарды (Windows 98) және программалық
топтарды (Windows 3) белгілеу үшін қолданылады. Мұның мағынасы мынада:
каталог пен программалар тобы белгілі бір объектілсрді орналастыруда
қолданылатын контейнер болып табылады. Бума - каталог, директорий ұығымының
баламасы больш табылады. Каталог -файлдарга арналған контейнер,
программалық топ — жеке программаларға арналған контейнер, т.с.с. Әриие
мұндай контейнерлер әр объект үшін әр түрлі болуы мүмкін. Бірақ олармен
атқарылатын амалдар біртектсс бола бсреді (мысалға, жою, көшіру және т.
б.).
"Тышкан" тәрізді графикалық сілтеме
Windows ортасында пернелер тақтассының көмегімен жұмыс істеуге болады.
Бірақ тышқан тетігімен басқарылатын графиктік сілтемені (Point) немесе
олардың комбинацияларын (бірге) колдану өте тиімді. Стол бетімен тышқанды
жылжыту экран бетіндегі тышқан сілтемесінің яғни курсорының жылжуымен сай
келеді.
Тышқан тетігінің екі немесе үш батырмасы болады. Жұмыс барысында
негізінен (көбінесе) оның сол жақтағы, ал анда-санда оң жақтагы батырмасы
пайдаланылады. Тетігінің ортаңғы батырмасы (егер бар болса) Windows
ортасының тек кейбІр программаларымен жұмыс пайдаланылады.
Тышқан тетігімен орындалатын ең негізгі операция бетімен курсордың
(сілтеме) қозғалуы болып табылады. Бұл дайындық операциясы, ол өздігінен
ешқандай әрекет-амал орындамайды.
Келесі операция - шерту (Click). Бұл операция сілтемені
экран бетіндегі қажетті элементке апарғаннан кейін ғана орындалады, мысалы,
сілтемені графиктік белгішесіне дейін жеткізіп, шерту операциясын орындауға
болады. Шерту деп тышканның сол жақ батырмасын бір peт басып, қайта
жылдам қоя беруді айтады. Жогарыда айтып өткендей, Windows
жүйесінде әдеттс жұмыс істеу негізінен тышканның сол жақ батырмасы кеңінен
қолданылады. Сондықтан, алдағы уақытта, тышқан батырмасын жай шерту
дегеніміз - тышқанның сол жақ батырмасын басып кайта коя беру.
Бұл әрекет меню пункттерінің бірін тандау, белгілеу немесе жол
курсорыв қалаған орынға жедел кездеріндс жәй терезелерді екпінді етіп
жұмысқа косу және т.б. қолданылады.
Тышқанмен орындалатын күрделі операцияға сол жақ батырмасын
жылдам түрде екі peт шерту әрекеті жатады (Double-click). Оның жұмыс
істеуі негізінен тышқанды жай шерту әрекетіне өте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.