XI-XV ғасырлардағы Англия



Англияны нормандардың жаулап алуы. Халықтардыңұлы қоныс аударуы кезінде Британияға германдықтардың-сакс тайпалары барып қоныстанды. Олар алғашқы кезде өзара қырғи қабақ соғыстар жүргізіп отырған жеті корольдік құрды. IX ғасырда олар бірікті. Х ғасырдың аяғынан бастап бұл бірлестік Англия деп аталды. Оны алғаш даниялықтар жаулап алды. Англия бірлестігі тек ХI ғасырда ғана даниялықтардың үстемдігінен құтылды. Алайда Англия корольдігі әлсіз еді. Феодалдр өзара қырқысып, әрі корольмен қақтығысып, жауласып отырды.
Англия корольдігінің осындай әлсіздігін пайдаланып, 1066 жылы Британ аралдарына Нормандия герцогі Вильгельм басып кірді. Гастингс маңындағы шайқаста ол ағылшындар королі Гарольдті жеңді. Вильгельм Лондонға басып кірді. Сөйтіп өзін Англия королі деп жариялады. Ол «Жаулап алушы» деген атаққа ие болды.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
XI-XV ҒАСЫРЛАРДАҒЫ АНГЛИЯ

Англияны нормандардың жаулап алуы. Халықтардыңұлы қоныс аударуы
кезінде Британияға германдықтардың-сакс тайпалары барып қоныстанды. Олар
алғашқы кезде өзара қырғи қабақ соғыстар жүргізіп отырған жеті корольдік
құрды. IX ғасырда олар бірікті. Х ғасырдың аяғынан бастап бұл бірлестік
Англия деп аталды. Оны алғаш даниялықтар жаулап алды. Англия бірлестігі тек
ХI ғасырда ғана даниялықтардың үстемдігінен құтылды. Алайда Англия
корольдігі әлсіз еді. Феодалдр өзара қырқысып, әрі корольмен қақтығысып,
жауласып отырды.
Англия корольдігінің осындай әлсіздігін пайдаланып, 1066 жылы Британ
аралдарына Нормандия герцогі Вильгельм басып кірді. Гастингс маңындағы
шайқаста ол ағылшындар королі Гарольдті жеңді. Вильгельм Лондонға басып
кірді. Сөйтіп өзін Англия королі деп жариялады. Ол Жаулап алушы деген
атаққа ие болды.
Англияны нормандықтардың жаулап алуы нәтижесінде ондағы король билігі
күшейді. Вильгельм ағылшын-саксондық ақсүйектердің жер иеліктерінің біраз
бөлігін тартып алып, өзімен бірге келген рыцарьларына таратып берді.
Барлық ағылшын-саксондық феодалдар Вильгельмге адалдық жөнінде ант
берді. Олардың бәрі корольдің бағыныштыларына айналды.
Вильгельм 1086 жер, халық және мүлік санағын жүргізді. Ол санақтың
барысы жазылған кітап Қаһарлы сот кітабы деп аталды. Англия халқының саны
1,5 млн болды. Оның 95%-ы ауылдық жерде тұрды. Бұрыңғы ерікті шаруалардың
көпшілігі тәуелді, басыбайлы шаруаларға айналды. Шаруалар феодалдарға қарсы
күреске шығып отырды. XIV ғасырдағы балладаларда езілгендердің әділ досы
Робин Гудтың ерлігі туралы айтылады.
Англияда бір орталыққа бағындырылған мемлекеттің күшеюі. Жаулап алушы
Вильгельм тұсында Англия қуатты державаға айналды. Ол әсіресе Вильгельмнің
шөбересі ІІ Генрих Плантагенет (1154-1189) тұсында онан сайын қанат
жайды. ІІ Генрих Англиямен қатар Франция жерінің 32 бөлігін иемденді. Егер
Нормандия оған бабасынан мұра ретінде қалған болса, Аквитания оның әйелі
Алеонораның жасауы ретінде берілген үлесі болатын.
ІІ Генрих Плантагенет сот реформасын енгізді. Бұраңғы феодалдардың
Тәңір сотының орнына король соты орнады. Оған халықтың бәрі бірдей
шағымдануға құқылы болды.
ІІ Генрих әскери реформада жүргізді. Енді феодалдар әскери қызмет
атқарғысы келмесе қалқандық ақша төлеуге тиіс болды. Ол ақшаға өкімет
рыцарьларды жалдады. Король шонжарлардың феодалдық жасағына тәуелді болуын
азайтты.
ІІ Генрих ағылшын шіркеуін детікелей өзіне бағындыруға тырысты. Оның
бұйырығы бойыннша Англияның бас епископы Фома Беккет өлтірілді. Себебі, ол
корольдің іс-әрекеттерін сынаған болатын.
Осындай реформалар король билігін нығайтып, бір орталыққа бағынған
мемлекеттің құрылуына көмектесті.
Парламенттің құрылуы. ІІ Генрих өлгеннен кейін оның мұрагерлері
Франциядағы иеліктерінен айырылды. Оның үстіне елде феодалдар бүлігі
күшейді. 1215 жылы 15 маусымда корольді Еріктіліктің ұлы хартиясы деген
құжатқа қол қоюға мәжбүр етті. Ол құжат бойынша король халыққа біраз
жеңілдіктер берді. Шетел көпестерінің Англияға емін-еркін келіп-кетуіне
рұқсат берілді.
1216-1272 жылдары Англияда ІІІ Генрих билік құрды. 1258 жылы ол
Италияға қарсы соғыс ашып, барондардан барлық табыстарының 13-ін өзіне
беруді талап етті. Бұл талапқа барондар наразылық білдірді.
Барондар өкімет билігін бақылайтын кеңес құрды. Ол кеңестің
келісімінсіз король ешқандай шешім қабылдай алмайтын болды. 1259 жылы ІІІ
Генрих Кеңеспен санасудан бас тартты. 1263 жылы Англияда король мен
барондардың арасында басталған соғыс нәтижесінде барондар жеңіске жетті.
1265 жылы олар халық өкілдерінің жиналысын шақырды. Ол жиналыс ағылшын
парламентінің (француздың парле- сөйлеу деген сөзінен шыққан) бастамасы
болды. Парламент екі палатадан тұрды. Бірінші палата лордтар палатасы деп
аталды. Оған ірі жер иелерінің өкілдері – герцогтер, маркиздер, графтар,
виконттар мен барондар, епископтар сайланды. Екінші палата қауымдар
палатасы деп аталды. Оған рыцарьлармен халық бұқарасының өкілдері
сайланатын.
Ағылшын парламентінің мемлекеттік басқару жүйесіндегі ықпалы күшті
болды. Алым-салық салу үшін король парламентпен келісіп отырды. Кейін, XIV
ғасырда парламент заңдар шығарып отыру құқына да ие болды. Ол орталықтанған
мемлекеттің жетістігін бейнелейтін басқару ұйымына айналды. Парламент
феодалдық мемлекеттің одан ары нығая түсуіне жағдай жасады.
Уот Тайлер басқарған шаруалар көтерілісі. 1381 жылы көктемде
Англияның оңтүстік шығысында шаруалар көтерілісі басталды. Оған Франнциямен
соғысты жалғастыру үшін жаңа салықтың енгізілуі себеп болды. Көтерілісшілер
салық жинаушыларды ұрып-соғып, олардың кейбіреулерін өлтіріп де жіберді.
Көтеріліске бұрын Жүз жылдық соғысқа қатысқан Уот Тайлер басшылық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
11-15ғғ. франция, англия, германия, италия
Батыс Еуропаның орта ғасыр кезеңдері
IX-XI ғасырлардағы Франция, Германия, Италия X-XIғасырдың ортасына дейінгі Англия. Испания мен Византия дамуының тарихи ерекшеліктері
ХІ – ХІІ ғасырлардағы Италия қалаларының қалыптасуы. Қала – коммуналар
Жүз жылдық соғыстың қорытындылары
Скандинавиялықтардың алғашқы орта ғасырлардағы қоғамдық құрылысы
III – VII ғасырлардағы иран
ХІ – ХҮ ғасырлардағы Италияның халық бұқарасының дамуы
Жүз жылдық соғыс
Романдық өнердің стильдік формалары
Пәндер