Қазақстандағы ерекше қорғауға алынған территориялар



1.Ерекше қорғауға алынған территориялар
2.Қазақстан қорықтары
3.Мемлекеттік табиғат ескерткіштері
4.Тірі табиғат ескерткіштері
5.Мемлекеттік қорғалымдар
Қолданылған әдебиеттер
Халық сананың өсуіне байланысты барлық негізгі табиғи бірлестіктердің бөліктерін бастапқы түрінде сақтап қалудың маңызы артып отыр. Тек адам қолымен өзгертілмеген бірлестіктер болғанда да ғана адамның жасаған өзгерістердің нәтижелері туралы қорытынды жасап, оларды болдырмауға мүмкіндік туады.
Кез келген мемлекеттің ерекше қорғалатын табиғи территорияларды құрып, дамыту стратегиясы негізгі екі міндеттің орындалуын қамтамасыз етуі тиіс:
1) оның территориясындағы барлық негізгі аймақтар мен өңірлердің табиғи эатлондарының барынша толық көрсетілуі;
2) жүйелі топтастырылған деңгейдегі биологиялық ресурстарды, топырақты енгізе отырып, өсімдіктер мен жануарлар дүниесін және микроорганизмдерді сақтау.
Мұны арттыру үшін ең дұрыс шара қорықтар мен ұлттық парктерді ұйымдастыру болып табылады.
1. «Экология» (оқулық), Г.С.Оспанова, Г.Т.Бозшатаева – Алматы, Экономика, 2002 ж.

2. «Қазақстан географиясы және экология» /мектепте және ЖОО-да оқыту/ – Редакторлар: Ш.Батырбергенқызы, Д.Омурзакова, 2007 ж.

Мазмұны

Ерекше қорғауға алынған территориялар ... ... ... ... ... ... ...

Қазақстан қорықтары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Мемлекеттік табиғат ескерткіштері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Тірі табиғат ескерткіштері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Мемлекеттік қорғалымдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Қолданылған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Ерекше қорғауға алынған территориялар

Халық сананың өсуіне байланысты барлық негізгі табиғи бірлестіктердің
бөліктерін бастапқы түрінде сақтап қалудың маңызы артып отыр. Тек адам
қолымен өзгертілмеген бірлестіктер болғанда да ғана адамның жасаған
өзгерістердің нәтижелері туралы қорытынды жасап, оларды болдырмауға
мүмкіндік туады.
Кез келген мемлекеттің ерекше қорғалатын табиғи территорияларды
құрып, дамыту стратегиясы негізгі екі міндеттің орындалуын қамтамасыз етуі
тиіс:
1) оның территориясындағы барлық негізгі аймақтар мен өңірлердің
табиғи эатлондарының барынша толық көрсетілуі;
2) жүйелі топтастырылған деңгейдегі биологиялық ресурстарды,
топырақты енгізе отырып, өсімдіктер мен жануарлар дүниесін және
микроорганизмдерді сақтау.
Мұны арттыру үшін ең дұрыс шара қорықтар мен ұлттық парктерді
ұйымдастыру болып табылады.
Табиғатты қорғаудың маңызды формаларының бірі – ерекше қорғауға
алынған территориялар. Осындай территориялардың түрлері көп: қорықтар,
қорғалымдар,табиғат ескерткіштері, ұлттық және табиғат саябақтары,
ботаникалық бақтар, биосфералық резерваттар.
Қорықтар – табиғатты қорғаудың бір түрі. Қазіргі кезде қорықтық
территориялар Жер шарының шамамен 1,6-2,0%-ын құрайды. Дүние жүзіндегі ең
ірі ұлтық саябақ Гренландияда. Оның ауданы шамамен 7 млн. га; Ботсванадағы
Орталық Калахари резерваты: 5,3 млн. га; Вуд-Баффало (Канада) – 4,5 млн.
га; Үлкен Гобий қорығы (Монғолстан) – шамамен 4 млн. га.
Қазақстан екі ұлттық бақ құрылған: Баянауыл және Алтынеміл.
Қорықтар – толық қорғаудың жетілдірілген түрі, себебі, оған табиғи
комплекс кіреді де, табиғат ресурстарын шаруашылықта пайдалануға рұқсат
берілмейді.
Белгілі бір шаруашылық жұмыстарын жүргізе отырып, табиғаттың ерекше
объектілерін қорғауға алынған жүйені ұйымдастыру түрі – қорғалымдар болып
табылады.
Табиғи тіршілік ортасын орғайтын категориялардың біріне табиғи
(ұлттық) саябақтар жатады. Олардың негізгі міндеті – халықты рекреациялық
қамтамасыз ету.
Табиғи тіршілік орталарын қорғаудың әр түрлі формаларының ішінен
қорықтардың орны ерекше. Себебі, қорықтар алуантүрлілікті қамтамасыз ететін
маңызды звено болып табылады. Бірақ, XX ғасырдың екінші жартысында қорық –
өзгермеген табиғаттың эталоны деген принцип бұзылып отыр. Атмосфераның
өндірістік улы қосылыстармен, радиациялық ластану, олардың тасымалдануы –
біздің планетамыздың кез келген бөлігіне міндетті түрде әсер етеді.

Қазақстан қорықтары

Қазір Қазақстан территориясында төмендегі қорықтар жұмыс істейді.
Ақсу-Жабағылы. 1926 жылы құрылған, ертеден келе жатқан қорық. Талас
Алатауының солтүстік-батыс бөлігін алып жатыр (оңтүстік Қазақстан облысы).
Ауданы 73 мың га. Территория құрамында тұрғын жерлер жоқ. Физико-
географиялық ерекшеліктеріне байланысты екі бөлікке бөлінеді. Бес өсімдік
белдеулеріне бір мыңнан астам өсімдіктер, құстардың – 130-дан астам
түрлері, сүтқоректілерден арқарлар, маралдар, суырлар және т.б. кіреді.
Барса-келмес. Арал теңізінің солтүстік бөлігінде Барса-келмес аралында
орналасқан. 1939 жылы құрылған. Аралдың ауданы 198 шаршы км. Аралдың
флорасынан 130-дан астам өсімдіктердің түрлері кіреді. Жануарлар түрлері
көп емес. Сүтқоректілердің алты түрі, амфибиялардың екі түрі және құстардың
110 түрі тіршілік етеді. Олардың барлығы 1929 жылы сырттан әкелінген
сайғақтар, қарақұйрықтар, құландар, құм саршұнағынан басқалары аборигенді
түрлері болып табылады.
Наурызым. 1931 жылы құрылған. Қостанай облысының Жетісу ауданында
орналасқан. Ауданы 100 мың га. Қорықта 151 құстардың, 25 сүтқоректілердің,
рептилиялардың 5 түрі, амфибиялардың 2 және балықтардың 8 түрі кездеседі.
Алматы. 1934 жылы құрылған. Алматы облысының Шелек ауданында
орналасқан. Іле Алатауының тау жотасының топырақ жабыны, альпілік
өсімдіктер жабыны бар таулы-шалғындық топырағына жатады. өсімдіктердің 1300
түрінен астамы кездеседі. Жануарлар әдеміне құстардың 200 түрі,
сүтқоректілердің 62 түрі, амфибиялардың 3 түрі, рептилиялардың 16 және
балықтардың 8 түрі кіреді.
Қорғалжын. 1958 жылы құрылған. Ауданы 237 мың га. Ақмола облысының
Қорғалжын ауданында орналасқан. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Табиғатты қорғау мәселелері
Қазақстанда табиғатты қорғау ғылым аспектілерінің орнығуы туралы мәлімет
Биосфералық қорықтар
Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық проблемалар. Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны пайдаланудың ғылыми негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға айналдырудың міндетті сатысы
Ерекше қорғауға алынған территориялар жайында
Қазақстанның ерекше қорғалатын аймағының жалпы сипаттамасы
Экологиялық білім беру жайлы
Табиғи территорияларды қорғау ерекшеліктері
Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық проблемалар жайлы
Ерекше қорғауға алынған территориялар
Пәндер