Стиль – жазушының өзіне тән ерекшеліктер
Қазіргі қазақ сыншыларының, әдебиетшілерінің, мақала-зерттеулерінде жазушы ақындардың өздеріне тән творчестволық ерекшеліктері мейілінше аз сөз болады. классик ақын-жазушыларымыздың шығармалары туралы жазылған бірен-саран монографиялық еңбек, не кейбір жеке мақаларды айтпасақ, қазақ совет әдебитінің ірі өкілдерінің өзіне тән творчестволық ерекшеліктері жайлы әлі күнге ешнәрсе жоқ. Стильге бір тоқталмай кетпейтін монографияларды былай қойғанда, сөз болып отырған тақырыппен тікелей байланысты мақала, жеке еңбектерде де аз емес.
Оларды бәрінің тізімін келтіріп жату қажет те емес. Сондықтан тек кейбіреулерін ғана көрсетуге тура келеді.
Біздің қазақ әдебиеттану ғылымында стиль жайлы мақалалар болмаса жеке монографиялық еңбектер әлі жазылған жоқ. Демек, қазақ оқырмандарына бұл мәселе туралы, мүмкіндігінше толығырақ тоқталған жөн.
Стиль деген термин ескі заманнан бері қолданылып келеді. Стиль грекше stylos. Дәлірек айтсақ, балауызбен сырлаған тақтаға сөз жазу үшін жұмсалынған ағаш қалақша.
Стиль, кейінірек, грек тілінде таза, әдемі сөйлеу ұғымына ие болған.
Стильді көп зерттеп, ол туралы көптеген құнды пікірлер айтқан академик В. В. Винградов өзінің «Проблема авторства и теория стилей» атты еңбегінде стильдің көп мағыналылығына айрықша тоқталады.
Оларды бәрінің тізімін келтіріп жату қажет те емес. Сондықтан тек кейбіреулерін ғана көрсетуге тура келеді.
Біздің қазақ әдебиеттану ғылымында стиль жайлы мақалалар болмаса жеке монографиялық еңбектер әлі жазылған жоқ. Демек, қазақ оқырмандарына бұл мәселе туралы, мүмкіндігінше толығырақ тоқталған жөн.
Стиль деген термин ескі заманнан бері қолданылып келеді. Стиль грекше stylos. Дәлірек айтсақ, балауызбен сырлаған тақтаға сөз жазу үшін жұмсалынған ағаш қалақша.
Стиль, кейінірек, грек тілінде таза, әдемі сөйлеу ұғымына ие болған.
Стильді көп зерттеп, ол туралы көптеген құнды пікірлер айтқан академик В. В. Винградов өзінің «Проблема авторства и теория стилей» атты еңбегінде стильдің көп мағыналылығына айрықша тоқталады.
Стиль – жазушының өзіне тән ерекшеліктер
Қазіргі қазақ сыншыларының, әдебиетшілерінің, мақала-зерттеулерінде жазушы
ақындардың өздеріне тән творчестволық ерекшеліктері мейілінше аз сөз
болады. классик ақын-жазушыларымыздың шығармалары туралы жазылған бірен-
саран монографиялық еңбек, не кейбір жеке мақаларды айтпасақ, қазақ совет
әдебитінің ірі өкілдерінің өзіне тән творчестволық ерекшеліктері жайлы әлі
күнге ешнәрсе жоқ. Стильге бір тоқталмай кетпейтін монографияларды былай
қойғанда, сөз болып отырған тақырыппен тікелей байланысты мақала, жеке
еңбектерде де аз емес.
Оларды бәрінің тізімін келтіріп жату қажет те емес. Сондықтан тек
кейбіреулерін ғана көрсетуге тура келеді.
Біздің қазақ әдебиеттану ғылымында стиль жайлы мақалалар болмаса жеке
монографиялық еңбектер әлі жазылған жоқ. Демек, қазақ оқырмандарына бұл
мәселе туралы, мүмкіндігінше толығырақ тоқталған жөн.
Стиль деген термин ескі заманнан бері қолданылып келеді. Стиль грекше
stylos. Дәлірек айтсақ, балауызбен сырлаған тақтаға сөз жазу үшін
жұмсалынған ағаш қалақша.
Стиль, кейінірек, грек тілінде таза, әдемі сөйлеу ұғымына ие болған.
Стильді көп зерттеп, ол туралы көптеген құнды пікірлер айтқан академик В.
В. Винградов өзінің Проблема авторства и теория стилей атты еңбегінде
стильдің көп мағыналылығына айрықша тоқталады. Тіл, искусство, әдебиет,
ғылым, не басқа да өмір саласында әр түрлі ұғым, әр түрлі мәнде
қолданылатындығын мысалдар келтіріп өзінше дәлелдейді. Өмірдің басқа
саласында да стиль аз айтылмайды. Документ стилі, ғылми стиль, жұмыс
стилі, газет стилі т.б. Ал, біздің тіл, филология ғылымдарында да стиль
термині өте жиі кездеседі. Тілде стиль, стилистика әрдайым сабақтаса
жүреді. әдебиетте прозалық, фельетондық, сатиралық, юморлық стиль деп
айтамыз да жазамыз. Бірақ, біздің тоқталмағымыз әдебиетпен ған байланысты
стиль. Стиль - әдебиетте негізгінде екі түрлі мағынада: кең және жай
мағынада қолданылады. Кең мағынасында-әдебиет тарихы, теориясы, әдеби сын
да Х VIII ғасырдан бері қарай стиль-әдебиет методы ұғымында қолданылып
келеді. Жалпыға мәлім классицизм, сентиментализм, романтизм, реализмдер
әдебиет стилі деп алатын. Қазіргі әдебиет тану ғылымында әдеби әдіс бұрынғы
стиль ұғымында қолданылады. Стильдің екінші мағынасы, яғни, стиль деп, әр
жазушының өзіне тән ерекшеліктерін ұғыну. Кейбір әдебиетшілер әдеби
стильден гөрі әдеби әдістің ұғымы кеңірек, тереңірек дегенді айтып жүр.
Бірақ ол әлі де дәлелдей түсуді қажет ететін сықылды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Қ. Жұмалиев Стиль-өнер ерекшелігі Алматы Жазушы баспасы 1966
жыл.
2. Т. С. Амандосов Қазақ совет баспасөзінің жанрлары Алматы мектеп
баспасы 1968 жыл.
Жоспар
Кіріспе
1. Негізгі бөлім Интервью
2.1. Интервьюдің әңгіме түрі.
2.2. Интервьюдің сұрақ-жауап түрі
2.3. Интервью суреттеме
2.4. Интервьюдің анкета түрі
3. Қортынды
Негізгі бөлім мен қортынды.
Журналист қоғам қайраткерлерімен немесе шаруашылық салаларында істеп
жүрген озаттар мен сан алуан мәселелер жөнінде әңгімелесіп, пікір алысады.
Әрине, бұл әңгімелер мен пікірдің біздің ұшан теңіз болып толқып жатқан
өміріміз үшін маңызы мен қоғамдық саяси мәні зор болуға тиіс. Әңгіме болып
отырған мәселенің мән-жайын жақсы білетін, болған оқиғаны дұрыс бағалай
алатын адамнан интервью алу газет үшін өте бағалы нәрсе болып саналады.
Редакция, егер оқиғаға бірінші боп қатысқан, иә сол нәрсені ең бірінші
боп байқап-көрген адамның ауызынан интервью бергісі келсе, онда оны,
әрине, әңгіме түрінде бергені жарасымды болады. мысалы, оқырман космостан
қарағанда, жердің қандай моста болған адам ғана, яғни, совет космонавтары
ғана айтып берер еді. Міне, сондықтан да бүкіл жер жүзінің газеттері
олармен болған әңгімені совет газеттерінен алып жариялауда.
Интераью тек атақты құрметті адамдардан ғана алынады деген ұғым онша
көңілге қонарлық түсінік емес. Мысалы, республикалық шопандар кеңесіне
барлық облыс пен аудандардан ең алдыңғы қатардағылар қатысады, міне
осылардың қайсысынан болса да интервью алуға әбден болады. Айталық,
журналист Көкшетау обылысының бір колхозынан келген ең жас шопаннан
интервью алғысы келді. Шопанның істей бастағанына екі-үш-ақ жыл болған. Осы
жылдардың ішінде ол тек алдыңғы сапта келе жатыр. Осындай үлкен кеңеске ол
бірінші рет қатысып отыр. Алматыны да тұғыш рет көрген екен. Жас шопанның
осындай жайларын білген репортер өзінің тақырыбының мақсатына қарай
интервью алуға болады. Демек, интервьюдің тақырыбы да, оның объектісі де
кең.
Әңгіме, кез келген адаммен кездесіп, онымен ауызба-ауыз сөйлескен
әңгімені бұлжытпай жазып алу деген сөз емес. Жұмыстың табысты болуы мынадай
жайларға байланысты: журналис әңгімені алуға журналист әңгімеге лайық
тақырыпты таңдай білді ме, әңгімені алу үшін кіммен сөйлесу керек,
әңгімені алуға журналистің өзінің әзірлігі қалай, лайықты сұрақтар қоя
білді ме? Міне, осындай негізгі талаптарды журналист орындағанда ғана оның
әңгімесі көңілдегідей болып шығады. Интервью туралы айта келіп, бұл жанрды
анықтай түссек күн тәртібіне өмірдің өзі ұсынып отырған қоғамдық мәні бар
мәселе жөнінде журналист белгілі бір адамның ой-пікірін біледі, немесе сол
мәселе жөнінде одан түсініктеме алады, онымен сөйлеседі. Осыларды әдеби
өңдеп, қорытып жазады, міне, осы талаптарға сай ... жалғасы
Қазіргі қазақ сыншыларының, әдебиетшілерінің, мақала-зерттеулерінде жазушы
ақындардың өздеріне тән творчестволық ерекшеліктері мейілінше аз сөз
болады. классик ақын-жазушыларымыздың шығармалары туралы жазылған бірен-
саран монографиялық еңбек, не кейбір жеке мақаларды айтпасақ, қазақ совет
әдебитінің ірі өкілдерінің өзіне тән творчестволық ерекшеліктері жайлы әлі
күнге ешнәрсе жоқ. Стильге бір тоқталмай кетпейтін монографияларды былай
қойғанда, сөз болып отырған тақырыппен тікелей байланысты мақала, жеке
еңбектерде де аз емес.
Оларды бәрінің тізімін келтіріп жату қажет те емес. Сондықтан тек
кейбіреулерін ғана көрсетуге тура келеді.
Біздің қазақ әдебиеттану ғылымында стиль жайлы мақалалар болмаса жеке
монографиялық еңбектер әлі жазылған жоқ. Демек, қазақ оқырмандарына бұл
мәселе туралы, мүмкіндігінше толығырақ тоқталған жөн.
Стиль деген термин ескі заманнан бері қолданылып келеді. Стиль грекше
stylos. Дәлірек айтсақ, балауызбен сырлаған тақтаға сөз жазу үшін
жұмсалынған ағаш қалақша.
Стиль, кейінірек, грек тілінде таза, әдемі сөйлеу ұғымына ие болған.
Стильді көп зерттеп, ол туралы көптеген құнды пікірлер айтқан академик В.
В. Винградов өзінің Проблема авторства и теория стилей атты еңбегінде
стильдің көп мағыналылығына айрықша тоқталады. Тіл, искусство, әдебиет,
ғылым, не басқа да өмір саласында әр түрлі ұғым, әр түрлі мәнде
қолданылатындығын мысалдар келтіріп өзінше дәлелдейді. Өмірдің басқа
саласында да стиль аз айтылмайды. Документ стилі, ғылми стиль, жұмыс
стилі, газет стилі т.б. Ал, біздің тіл, филология ғылымдарында да стиль
термині өте жиі кездеседі. Тілде стиль, стилистика әрдайым сабақтаса
жүреді. әдебиетте прозалық, фельетондық, сатиралық, юморлық стиль деп
айтамыз да жазамыз. Бірақ, біздің тоқталмағымыз әдебиетпен ған байланысты
стиль. Стиль - әдебиетте негізгінде екі түрлі мағынада: кең және жай
мағынада қолданылады. Кең мағынасында-әдебиет тарихы, теориясы, әдеби сын
да Х VIII ғасырдан бері қарай стиль-әдебиет методы ұғымында қолданылып
келеді. Жалпыға мәлім классицизм, сентиментализм, романтизм, реализмдер
әдебиет стилі деп алатын. Қазіргі әдебиет тану ғылымында әдеби әдіс бұрынғы
стиль ұғымында қолданылады. Стильдің екінші мағынасы, яғни, стиль деп, әр
жазушының өзіне тән ерекшеліктерін ұғыну. Кейбір әдебиетшілер әдеби
стильден гөрі әдеби әдістің ұғымы кеңірек, тереңірек дегенді айтып жүр.
Бірақ ол әлі де дәлелдей түсуді қажет ететін сықылды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Қ. Жұмалиев Стиль-өнер ерекшелігі Алматы Жазушы баспасы 1966
жыл.
2. Т. С. Амандосов Қазақ совет баспасөзінің жанрлары Алматы мектеп
баспасы 1968 жыл.
Жоспар
Кіріспе
1. Негізгі бөлім Интервью
2.1. Интервьюдің әңгіме түрі.
2.2. Интервьюдің сұрақ-жауап түрі
2.3. Интервью суреттеме
2.4. Интервьюдің анкета түрі
3. Қортынды
Негізгі бөлім мен қортынды.
Журналист қоғам қайраткерлерімен немесе шаруашылық салаларында істеп
жүрген озаттар мен сан алуан мәселелер жөнінде әңгімелесіп, пікір алысады.
Әрине, бұл әңгімелер мен пікірдің біздің ұшан теңіз болып толқып жатқан
өміріміз үшін маңызы мен қоғамдық саяси мәні зор болуға тиіс. Әңгіме болып
отырған мәселенің мән-жайын жақсы білетін, болған оқиғаны дұрыс бағалай
алатын адамнан интервью алу газет үшін өте бағалы нәрсе болып саналады.
Редакция, егер оқиғаға бірінші боп қатысқан, иә сол нәрсені ең бірінші
боп байқап-көрген адамның ауызынан интервью бергісі келсе, онда оны,
әрине, әңгіме түрінде бергені жарасымды болады. мысалы, оқырман космостан
қарағанда, жердің қандай моста болған адам ғана, яғни, совет космонавтары
ғана айтып берер еді. Міне, сондықтан да бүкіл жер жүзінің газеттері
олармен болған әңгімені совет газеттерінен алып жариялауда.
Интераью тек атақты құрметті адамдардан ғана алынады деген ұғым онша
көңілге қонарлық түсінік емес. Мысалы, республикалық шопандар кеңесіне
барлық облыс пен аудандардан ең алдыңғы қатардағылар қатысады, міне
осылардың қайсысынан болса да интервью алуға әбден болады. Айталық,
журналист Көкшетау обылысының бір колхозынан келген ең жас шопаннан
интервью алғысы келді. Шопанның істей бастағанына екі-үш-ақ жыл болған. Осы
жылдардың ішінде ол тек алдыңғы сапта келе жатыр. Осындай үлкен кеңеске ол
бірінші рет қатысып отыр. Алматыны да тұғыш рет көрген екен. Жас шопанның
осындай жайларын білген репортер өзінің тақырыбының мақсатына қарай
интервью алуға болады. Демек, интервьюдің тақырыбы да, оның объектісі де
кең.
Әңгіме, кез келген адаммен кездесіп, онымен ауызба-ауыз сөйлескен
әңгімені бұлжытпай жазып алу деген сөз емес. Жұмыстың табысты болуы мынадай
жайларға байланысты: журналис әңгімені алуға журналист әңгімеге лайық
тақырыпты таңдай білді ме, әңгімені алу үшін кіммен сөйлесу керек,
әңгімені алуға журналистің өзінің әзірлігі қалай, лайықты сұрақтар қоя
білді ме? Міне, осындай негізгі талаптарды журналист орындағанда ғана оның
әңгімесі көңілдегідей болып шығады. Интервью туралы айта келіп, бұл жанрды
анықтай түссек күн тәртібіне өмірдің өзі ұсынып отырған қоғамдық мәні бар
мәселе жөнінде журналист белгілі бір адамның ой-пікірін біледі, немесе сол
мәселе жөнінде одан түсініктеме алады, онымен сөйлеседі. Осыларды әдеби
өңдеп, қорытып жазады, міне, осы талаптарға сай ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz