Статистикалық сынау

Кіріспе

Мәліметтер жинауға қойылатын шарттар
Жиналынатын мәлімет, дерек екі түрлі шартқа сәйкес келуі керек. Біріншісі — ақиқат сенімді, анык мәлімет, екіншісі — оны салыстыруға келетіндей мәлімет болуы қажет. Статистикалық сынауды жүргізудің, ұйымдастырудың мақсаты болып отырған құбылысты нақты дәлелдейтін мәлімет жинауға жұмылдыру қажет.
Бұл шартта орындау үшін мәлімет жинау желісін құрау керек. Бұл желіге мәлімет жинайтын адам (статистиканың маманы),сынаудың аспаптары, байқауға жататын құбылыс (зат, болмыс, нысан) және сынау арқылы алынған мәлімет (дерек) кіреді.
Сынау жүргізетін адам, кәсіпкер, өз ісіне жетік, жұмысты ұйымдастыра алатын, дұрыс қарым-қатынас жасай білетін Адам болуы керек.
Сынаудың бағдарламасы, толтырылған қағаз, құжатты тол-
тыру нұсқасы да сапалы, түсінікті болуы шарт.
Сынауға алынған құбылысты (нысанды) дайындау керек. Мысалы, адам санағын жүргізудің алдында түрған Үйлердің нөмірін дұрыс саралап алған жөн. Санақ болатын уақытты жұртшылыққа алдын ала хабарлау керек.

Пән: Статистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

СТАТИСТИКАЛЫҚ СЫНАУ
Мәліметтер жинауға қойылатын шарттар
Жиналынатын мәлімет, дерек екі түрлі шартқа сәйкес келуі керек.
Біріншісі — ақиқат сенімді, анык мәлімет, екіншісі — оны салыстыруға
келетіндей мәлімет болуы қажет. Статистикалық сынауды жүргізудің,
ұйымдастырудың мақсаты болып отырған құбылысты нақты дәлелдейтін мәлімет
жинауға жұмылдыру қажет.
Бұл шартта орындау үшін мәлімет жинау желісін құрау керек. Бұл
желіге мәлімет жинайтын адам (статистиканың маманы),сынаудың аспаптары,
байқауға жататын құбылыс (зат, болмыс, нысан) және сынау арқылы алынған
мәлімет (дерек) кіреді.
Сынау жүргізетін адам, кәсіпкер, өз ісіне жетік, жұмысты ұйымдастыра
алатын, дұрыс қарым-қатынас жасай білетін Адам болуы керек.
Сынаудың бағдарламасы, толтырылған қағаз, құжатты тол-
тыру нұсқасы да сапалы, түсінікті болуы шарт.
Сынауға алынған құбылысты (нысанды) дайындау керек. Мысалы, адам
санағын жүргізудің алдында түрған Үйлердің нөмірін дұрыс саралап алған жөн.
Санақ болатын уақытты жұртшылыққа алдын ала хабарлау керек.
Сынауға алынатын құбылыс толық қамтылуы, сынау бірлігі толық дәл
тіркелуі шарт. Жиынтықтың бірлігін сынау біркелкі әдіспен, нақты
белгіленген уақытта жүргізілуі керек. Сонда ғана жинақталған мәліметті
батыл түрде салыстыруға болады. Қазіргі құбылысты қажетгі, өткен уақыттағы
к.үбылыснен салыстыратын -дай ету керек. Бұл салыстыру арқылы құбылыстың
уақытқа қарай қаншалықты өзгергенін, дамығанын зерттеуге болады. Байқаудын
мәліметтері салыстырмалы болу үшін байқаудың белгілі бір өлшемді болуы, оны
тіркеудің жолы да бір әдіспен жүргізілуі, (басқаша айтқанда, құбылыстың
алғашқы ңышанын тіркеу бір түрлі адіспен жүргізілуі), құбылыстың туынды
нышаны да бір әдіспен шығарылуы қажет.
Сынау мәліметінің саластырмалылығына құбылысты тіркеудің өтетің
уақытының да мәні бар. Мысалы, халыктың саны жылдың басында есептелгені
жөн. Айталық оқу орындарындағы шәкірт саны оқу жылының басында аныкталып,
олардың шәкіртақы қорының айлық немесе жылдық мөлшері белгіленеді.
Егер құбылыс арнайы бөлінген уакыт ішінде өте көп өзгеретіндей
болса, байқауды неғұрлым қысқа мерзімде жүргізіп үлгеру қажет. Мысалы,
ауылшаруашылығында еңбек ететіндердің шамасын бір айлық мерзімге тіркеуге
алған дұрыс. Тәжірибеде экономикалық. құбылыстың өндірістік айналым
уақытында зерттелуі көбірек колданылады. Шаруашылық әрекеттің мәліметін бір
жылдық, мерзімге тіркеу тәжірибесі көбірек қолданылады.
Сөйтіп, сынау дегеніміз — әлеуметтік-экономикалык. (тағы баскалай)
құбылыстың, үдемелі операцияның маңызды, мәнді татымды нышанын, алдын ала
жасалған бағдарламалар бойынша ғылыми негізде — ұйымдастырылған тіркеудің,
жинаудың жолы, тәсілі болып табылады.
Сынау — статистикалык зерттеудің алғашқы сатысы. Құ6ылыс, зат
жөніндегі бастапқы мәлімет сынау кезеңінде жиналады. Одан ол мәлімет
жинакталады, өнделеді, талданады, зерттеледі, қорытынды жасалып,
түсіндіріледі, қажет деп табылса, келешекке болжам да жасалынады.
Қазіргі статистикалык. тәжірибеде сынаудың әртүрлі тәсілі, жолы бар.
Статистикалык байқау жүргізілген уақытывда және байқауға жиынтык
бірлікті камту тұрғысынан екіге бөлінеді. Байқау жұргізудің уакыты
үзіліссіз (ағымды), дүркін-дүркін және бір жолғы болып үш түрге бөлінеді.
Үзіліссіз ағымды байқауда туынданған құбылыс күнбе-күн, әрдайым,
әрқашан-, үнемі тұракты жүргізіледі. Мысалы, кәсіпорында шығарылған өнім,
берешек, борыштар, адамның есеп айырысуы, туу мен өлім-жітім, некелесу,
айрьшысу үнемі сынауға, тіркеуге, есепке алынып отырады.
Дүркінді сынау арнайы белгілеген уакытта мезгіл-мезгіл жүргізіледі.
Мысалы, қоймадағы бұйымның қалдығын мезгіл-кезгіл сынау. Шәкірттердің сабак
үлгіруін семестр сайын сараптау, байқаудың осы түріне жатады.
Қажетіне қарай, белгілі мұлде үшін анда-санда құбылысты тіркеу
мерзімдік сынау деп аталынады. Мысалы, мектепті, үйді санактан өткізу
мерзімдік байкауға жатады.
Дүркінді сынау белгілі уакытта түракты жүргізіледі. Ал, мерзімді
байқау — жүргізілетін уакыт үнемі біркелкі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.