Болашақ азамат

Кіріспе

Қайта құру кезеңінде философиясының алдында тұрған ең басты, күрделі мәселе – ол қазіргі социализм концепциясына баға беру болып табылады. Негізінде социализмді Маркс пен Энгельс коммунистік формациясының бірінші сатысы деп есептеген. Ол шынында да солай. Бірақ олар жаңа қоғамдық, мемлекеттік құрылыстың тек жалпы жобасын ғана жасады да, онда болуға тиіс өзгерістер мен айырмашылықтарды жете суреттеп берген жоқ және беруі мүмкін де емес еді. Маркс пен Энгельстің социализм туралы теориялық ілімін нақты жағдайға байланысты байытып, оны ілгері дамытты.
Социализмнің жаңа бейнесі адам мақсатына бағытталуымен бірге, ол іргеріден келе жатқан гуманизм, адамгершілік мәселесін қайтадан қарап, жаңа мәселе етіп қоюда. Соцализмді орнату жүзеге асырудақоғамамыз әзгілік принцптерінен жұрдай болып қала жаздаған еді, өйткені бұл кезкңде жазықсыз адамдар, тіпті топтар жазаланып құрбандыққа шалынды. Ізгілік - адаиға деген сүйіспеншілік идеясын бейнелейтін көзқарас. Бастапқыда бұл ағымның қоғамдық ой – пікірде, әдебиетте, өнерде, ғылымда алдыңғы қатарлы прогресшіл идеялар арқылы қалыптасқаны мәлім. Болашақты болжау, не оны білуге тырысу адам баласының ежелгі арманы.

Пән: Философия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Көз жетер болашақ және алыстағы көкжиек.
Қайта құру кезеңінде философиясының алдында тұрған ең басты, күрделі
мәселе – ол қазіргі социализм концепциясына баға беру болып табылады.
Негізінде социализмді Маркс пен Энгельс коммунистік формациясының бірінші
сатысы деп есептеген. Ол шынында да солай. Бірақ олар жаңа қоғамдық,
мемлекеттік құрылыстың тек жалпы жобасын ғана жасады да, онда болуға тиіс
өзгерістер мен айырмашылықтарды жете суреттеп берген жоқ және беруі мүмкін
де емес еді. Маркс пен Энгельстің социализм туралы теориялық ілімін нақты
жағдайға байланысты байытып, оны ілгері дамытты.
Социализмнің жаңа бейнесі адам мақсатына бағытталуымен бірге,
ол іргеріден келе жатқан гуманизм, адамгершілік мәселесін қайтадан қарап,
жаңа мәселе етіп қоюда. Соцализмді орнату жүзеге асырудақоғамамыз әзгілік
принцптерінен жұрдай болып қала жаздаған еді, өйткені бұл кезкңде жазықсыз
адамдар, тіпті топтар жазаланып құрбандыққа шалынды. Ізгілік - адаиға
деген сүйіспеншілік идеясын бейнелейтін көзқарас. Бастапқыда бұл ағымның
қоғамдық ой – пікірде, әдебиетте, өнерде, ғылымда алдыңғы қатарлы
прогресшіл идеялар арқылы қалыптасқаны мәлім. Болашақты болжау, не оны
білуге тырысу адам баласының ежелгі арманы. Ертеңгі күнім қандай, мені не
күтіп тұр деп ойламайтын, уайымдамайтын адам дүниеде жоқ. Қоғамның, не
әрбір істің даму логикасын түсіне білмеушілік адам ойын әр саққа
жүгірткізіп, оның әр нәрсеге сыйынуға әкеледі. Осыдан келіп Айдың не Күннің
тұтылуын, Жердің сілкінуін әлі болмаған,бірақ төніп келе жатқан қолайсыз
жағдайлардың, қауіп – қатерлердің, қырғын соғыс, не елге келетін оба
ауруларының нышаны деп білген. Қазақтар ұлыған иттен, күн батқаннан кейін
шақырған әтештен, жапалақтың үйдің төбесіне қонуынан үрейленіп, қорқатын
болған. Мұндай жағдайларда адамдар тасаттық беріп, садақа жасап жататын.
Түрлі бал аштыру, құмалақ салдыру болар істің алдын ала болжап, соған
сәйкес іс-әрекет жасау үшін пайда болған. Адамдардың мұндай мақсат-
талаптарын неше түрлі арамза-айлакерлер кезінде пайдаланып келген.
Балгерлер арасында психологтар кездесіп, кейде істің логикасына, адамның
жан дүниесіне қарап, дөп келетін пікір айтатын да болған. Ондай адамдарды
көріпкел деп мадақтаған. Жақын уақытты болжап, үкіметке кім келеді, оның
саясаты қандай болмақ деген сұрауларға елдін пікірін аулап, болжам
айтады,кейде сол болжам арқылы елді өзінің болжамына қарай икемдеп,
итермелейді. Ал алыс болашақты болжау үшін футурология ( лат.futurum-
болашақ, гр.logos- сөз, ілім) қолданылады.
Ең алғаш рет келешекке ғылыми болжаудың негізін салған К.Маркс пен
Ф.Энгельс.Олар қоғамға диалектикалық материалистік көзқарасты қолдану
арқылы қоғамның даму заңдылығын ашты.
Қазір ғалымда болашақты болжаудың бірнеше әдістері қолданылуда. Оған
жататындар экстраполяция, тарихи аналогия, компьютерлік модельдеу,
болашақты сценариге салу, эксперттік баға т.т. Бұлар негізінде біріне-бірі
жақын ғалыми болжаудың әдістері. Мәселен, экстраполяция (лат. тіліндегі
extra- сырттай, жоғары,poli - өзгерту, бастау деген сөздерден туындаған)
қазіргі кезде көбірек қолданылып жүрген әдіс. Ол әдіс бойынша бір нәрсенің
құбылысына қарап басқа нәрсені болжау, оның келешегін, даму жолын кесіп
айту. Бұл әдіс кобінесе талдауда, диагноз жасауда қолданылады.Бізде бүгінгі
күнде қоғамдық болашақты болжай алатын бірден-бір ілім- ол маркстік-
лениндік теория. Сол ілімге сүйене отырып, адамдары болашаққа, зор сеніммен
қарайды, келешекке жетудің жолдарын іздестіреді, алыстағы болашақтың
бағдарын белгілейді. Ол тек ғылымдардың жетістіктеріне сүйену арқылы
жүргізіледі. Онсыз жүргізілген әрекет түрлі қиындықтарға, қолайсыз
жағдайларға әкеледі. Оған дәлел әкімшілік-әміршілдік әдіспен елді басқару
нәтижесінде экологиялық дағдарыс пен котострофаға тірелгндік. Арал теңізі
жойылды, Балқаш құруға айналды, Семейдегі атомдық жарылыс полигоны халықтың
тұрмыс тіршілігіне, денсаулығына, өніп-өсуіне қауіп-қатер туғызды.Бұларды
болдырмауға болар ма еді ? Әрине, болар еді. Амал не, ендігі мәселе мұндай
сөкет жағдайларды елімізде де, дүниежүзінде де болдырмау, адамзатты
елімізде де, дүниежүзінде де болдырмау, адамзатты, жан-жануарларды, жалпы
табиғатты күйреуден аман сақтап қалу. Оның мүмкіндіктері бар.
Ғылыми – техникалық революция және болашақ проблемалары.
Біздің заманымызда ғылыми-техникалық революция жүріп жатыр. Оның
басталған кезі-ХХ ғасырдың ортасы. Ғылым қазір дүниежүзіндегі
мемлекеттердің ұлттық саясатына айналды, сондықтан ғылыми таным әлеуметтік
тіршіліктің маңызды бөлігі болып есептелінеді. Өндірістің әуелден келе
жатқан салдарын өзгертіп, ғылыми техникалық революция жаңа салалар
туғызуда, мысалы, атом өнеркәсібі, радиоэлектроника, космос кәсібі,
полимерлерді шығару, биотехнология және т.б.
ХХ ғасыр ғалымдары ашқан революциялық табыстар техникалық даму
дәрежесіне өте үлкен әсер етіп, атом реакторларын, атом үдеткіштерін,
космос ракеталарын, электрондық есептеу машиналарын, аэро-гидродинамикалық
құрылғыларын, нәзік регистратор аппаратурасын, космос байланыс жүелерін
жасауға жол ашты.
Ғылыми-техникалық революция адамға өте көп күш дарытқанымен адамзат
алдында үлкен таңдау – баламалар қойып отыр. Олар, ең алдымен, қару-
жарақтың күшеюі, дүниежүзін тез уақытта қырып-жою мүмкіндігі, адамзаттың
өмір сүруіне қауіп-қатер тұғызуы, соғыс ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.