Қазастан мен Туркия арасындағы қарым-қатынастың даму кезеңдері

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

ІІ Негізгі бөлім.
І. Қазастан мен Туркия арасындағы қарым.қатынастың даму кезеңдері ... ... ..4
ІІ. Туркия еліне эконом.георафияллық сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
ІІІ.Екі ел арасындағы экономикалық қатынастардың дамуындағы басты бағыттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
ІV.Қазақстан мен Туркия арасындағы экономикалық қатынастардың перспективасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17

Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18

Кіріспе
Қазақстан 1991 жылы тәуелсіздігін алған кезде нарықтық экономикаға көшу, сыртқы сауданы дамыту, шетелдік капитал, технология және ноу-хауды тарту арқылы нарықтық ашық экономикан ыжүзеге асыру үшін, әрине әріптестерге мұқтаж болды. Осы кезде Қазақстанмен халықаралық қатынастарды бастаған бірінші мемлекет Туркия болды, сонымен қатар Туркия Қазақстанды егемен ел ретінде алғаш тапныған мемлекет. Қазақстан Республикасы өзінің тұңғыш елшілігін Туркия мемлекетінің көмегімен 1992 жылы 29 қазанда Анкарада ашты. Екі жақты қатынастарды одан әрі дамыту үшін, екі елдің елбасылары әсіресе Қазақстанның тәуелсіздігінің алғашқы уақыттарында бір-бірімен тығыз байланыста болды.
Елбасылары, Премьерлер және Министрлердің 1992 жылдан кейінгі өзара сапарлары Туркия мен Қазақстан арасындағы қатынастардың және ынтымақтастықтың сапасын көрсетеді.
1991 жылдан бастап Түрік қазақтары мен Қазақстан Республикасы арасында тығыз жан-жақты байланыстар дамып келеді.
Туркияда тұратын қазақтар үшін соңғы кездегі маңызды оқиғалардың бірі 1997 жылғы 28-29 наурызда өткен Кіші Құрылтай болды. Туркияда тұратын қазақтардың саны туралы мәліметтерде әр алуан, сай айырмашылығы өте үнемелі 1900-нан 25000-ға дейін Қазақстан тәуелсіздігін алғалы бері, халықаралық қатынастарын күшті, заңды және мемкемелік өзек үстінде дамыту үшін Туркиямен 80-нен астам келісім шарттар мен хаттамаларға қол қойды. Осы құжаттар экономика, сауда, сыртқы саясат, денсаулық сақтау, ғылыми-білім және қорғаныс салаларындағы қатынастарды қамтиды. Кез келген екі мемлекеттің билігі тауар өндіру мен қызмет көрсетілуінде бір-бірінен салыстырмалы артықшылқтары болуы мүмкін. Дегенмен қатынастарды күшті негізге орналастырмай, экономикалық қатынастардан түсетін барлық табыстарға қол жеткізе алмайды. Елдер арасында қол қойған келісім-шартар, хаттамалар және басқа да құжаттар әр түрлі қаныстастарды дамыту үшін заңды өзен туғызады.

Бүгінгі тауда Қазақстан мен Туркия арасындағы қарым-қаныастар анағұрлым ұстамды түрде және практикалық деңгейде жүзеге асырылып отыр. Жұртқа мәлім, Туркия дамушы елдер тобына кіреді. Халқының 65 проценті ауыл шаруашылығы мен айналысады, аграрлық қаныастар ірі полицистер және фермерлік жер шешумен сипатталады. Өндірістің анағұрлым ірі, әсіресе инфрақұрылымдық пәм шикізаттың салалары (эпеитростамциялар, кей және пайдалы қазбалар, шахталар темір жол, байланыс), сонымен қатар қорғаныс өнеркәсібі мемлекеттін меншікте. Осындай жоғары қарқында дамыған мемлекетпен экономика.
1991 жылдың желоқсан айының 16-сы күні Қазақстан Республикасы өз Тәуелсіздігін жарияласымен-ақ, араға бар жоғы 30 минут уақыт салып, қазақ халықмен ортақ тарихи және этноленглистикалық терең тамырлы бауырластығы бар Түрік елінің бірінші болып әлемге жар салып Қазақстаның егемендігін, танығандығын мақтаныш сезіммен еске аламыз. Ол-ма, Қазақстанда өз елшілігін ашқан алғашқы елде Туркия Республикасы болды. Қазақстан өзін елегменді ел ретінде жариялаған күннен бар жоғы 4 ай өткенде, яғни 1992 жылдың сәуір айының 21 күні Туркия Республикасының Қазақстандағы елшісі Аргун Өзпай елбасшысы Н.Ә.Назарбаевқа сенім граматасын тапсырды. Ал, осы салтанатты сәттен бар жоғы 26 күн өткенде яғни 1992 жлдың мамыр айының 16 күні Қазақстан Респубикасының Н.Назарбаевтің жарлығымен Қазақстанның шет елдердегі бірінші елшілігі Туркия Республикасыдағы салтанатты жағдайда ашылды.
Бұдан екі ай бұрын аталған мерекені өткізуге байланысты Нигде провинциясы губернаторлығы мен қала әкімдігі арнайы шешім қабылдап, іс-шараны өткізуге байланысты ұйымдастыру комитетін құрған екен. Оның жоғарғы деңгейде өтуіне Туркияның Сыртқы істер, Мәдениет және туризм министрліктері, сондай-ақ осы ел Премьер-Министріне қарасты Түрік ынтамақтастық және даму әкімшлігі төрағалығы қолдану көрсетті.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1.Н.Қ. Мамыров, Д. М. Мадиярова, А.Е. Қалдыбаева «Халықаралық экономикалық қатынастар» А. 1998 ж
2.Ғ.Н. Набиев «Халықаралық экономикалық қатынастар» Астана 2001 ж
3.Байгісиев М.Р «Халықаралық –экономикалық қатынастар» А. «Санат» 1998 ж
4.Ахметов Е, Карменова Н, «Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік геогафиялық» Алматы. Мектеп 2000ж
5.Егемен Қазақстан -2006 ж. 18 қараша 1-бер. «Түгел бол, түрік тілдес туыста»
6Егемен Қазақстан-2006 ж. 22 қыркүйек 1-бет. «Дәсүрлі достық діңгегі»
7.Алматы-ақшалы-2006 жылы 28 қазан «Біз Ататүріктің аманатын орындаумыз»
8.Ақиқат -2003 ж. №6 -11 бет. «Қазақстан Туркия ынтымақтастығы»
9.География және табиғат журналы-2005 ж. №4. «Туркия мен Қазақстанның жаңа экономикалық қатынастары» 28-30 беттер
10.Саясат –журналы февраль-март 2000 ж. «Қазақ –түрік қатынастары» 58-59 бет.
11.Егемен Қазақстан -2000 жыл. 14-наурыз «Бауырлық қатынастар дау үстінде»
12.Егемен Қазақстан-2000 жыл. 13-маусымда «Қарым-қатынас қалыпты деңгейде».