Несие жүйесінің ұғымы және оның құрылымы туралы

Кіріспе

Нарықтық экономикада несие – банк жүйесі маңызды рөлін атқарады. Ол арқылы кәсіпопындардың, ұйымдардың және халықтың ақшалай есеп айырысулар мен төлемдер жүгізіледі, ол уақытша бос ақшалай қаражаттарды, халықтың жинақтарымен табыстарын жұмылдырады және белсенді түрде жұмыс жасайтын капиталға айналдырады, сондай – ақ көптеген түрлі несиелік, сақтандыру, делдалдық инвистициялық, сенім кеңес беру және басқа да операцияларды орындайды.
Өндіріске қатысты алғанда, екінші кезекте саналатан несие жүйесі оған тұрақты және елеулі ықпал етеді. Ол бірнеше дүркін ақшалай қорлардың ауқымын кеңейтіп, өндіріс тиімділігін өсуін қолдай отырып ақшалай қаражаттардық бір саладан екіншісіне қайта құйылуан қамтамасыз етеді.

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

НЕСИЕ ЖҮЙЕСІНІҢ ҰҒЫМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ
ҚҰРЫЛЫМЫ.
Нарықтық экономикада несие – банк жүйесі маңызды рөлін атқарады. Ол
арқылы кәсіпопындардың, ұйымдардың және халықтың ақшалай есеп
айырысулар мен төлемдер жүгізіледі, ол уақытша бос ақшалай
қаражаттарды, халықтың жинақтарымен табыстарын жұмылдырады және
белсенді түрде жұмыс жасайтын капиталға айналдырады, сондай – ақ
көптеген түрлі несиелік, сақтандыру, делдалдық инвистициялық, сенім
кеңес беру және басқа да операцияларды орындайды.
Өндіріске қатысты алғанда, екінші кезекте саналатан несие
жүйесі оған тұрақты және елеулі ықпал етеді. Ол бірнеше дүркін
ақшалай қорлардың ауқымын кеңейтіп, өндіріс тиімділігін өсуін
қолдай отырып ақшалай қаражаттардық бір саладан екіншісіне қайта
құйылуан қамтамасыз етеді.
Несие жүйесінің рөлі мен маңызы келесідей бірқатар
көрсеткіштермен сипатталады: несиелік жұмсалымдардың жалпы көлемі,
кәсіпорындар мен ұйымдардың негізгі және айналым капиталын
қалыптастыруға банктегі қарыздардың үлесі, жалпы төлем айналымы
және т.б.
АҚШ несиелік қатынастардың даму дәрежесі бойынша, шаруашылықтың
өндірістік және өндірістік емес сферасын банк сферасының қамтуы,
несиелік мекемелердің көп түрлілігі мен көп тараптылығы жағынан,
қаржы капиталы талаптарының қуаттылығы бойынша әлемнің басқада
елдерін артқа қалдырады. Американдық несие жүйесінің ауқымы
туралы кейбір мәліметтер төмендегідей көрсеткіштерді беруі
мүмкін. Несиелік мекемелер арқылы қолма – қолсыз ақша жолымен
жүзеге асырылатын жылдық төлем айналымының басым бөлігі 80 –
жылдардың басында 60-65 трлн доллар сомасында бағаланған.
Американдық шаруашылықта пайдаланатын ақшалай капиталдың орта
есеппен ¾ бөлігі несие жүйесі арқылы өтеді. Несиелік
мекемелер арқылы жұмылдырылған ақшалай қаражаттардың орташа жылдық
саласы 1989 жылы 700млрд долларды құраған.
Несие жүесінің өзқызметтерін орындауы барысында несиелік
қатынастар туындайды. Уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтап,
оны қайтару және ақы төлеу шартында қайтабөлуге байланысты
несиелік мекемелермен әртүлі субьектілер арасындағы экономикалық
байланыстар несиелік қатынастардың мазмұнын анықтайды.
Бірақ несиелік қатынастар мазмұны тек қана ақшалай
капиталды жинақтап оны заңды және жеке тұлғаларға
уақытшапайдалануға берумен ғана тұрмайды. Несиелеу процесінде
ұлғаймалы ұдайы өндірістік айналымы үшін төлем құралдарының
қосымша массасы құралады. Төлем айналымының аса ауқымды ағыны
төлем төлеушілер мен мекемелер және соңғыларымен алушылар
арасында экоомикалық қатынастарды қалыптастырумен қатар несиелік
қатынастар мазмұнын толықтыра отырып, несие жүйесі арқылы
өтеді.
Несие жүйесінің елдегі ақша айналымын реттеудегі заңды
және жеке тұлғаларға әр түрлі қызметтер көрсету барысындағы
қалыптасқан экономикалық қатынастарды да несиелікқатынастар
мазмұныны жатқызуға болады.
Несиелік қатынастар екі жақты сипатқа ие және шарушылық
субьектілері үшін де сондай – ақ несие жүйесінің мекемелері
үшінде бірдей қажет. Ақшаны несиелік мекемелерде сақтау -
несиелік ресурстарды құруды білдірсе оларды экономика және
халық қажеті үшін орналастыру несие беріді білдіреді.
Екі жақты қатынас шаруашылық ұйымдары мен несие жүйесі
несие жүйесі мен халық, мемлекетпен несие жүйесі, несиелік
мекемелер әр түрлі елдердің несиелік мекемелердің арасында
болуы мүмкін.
Жоғарыда түсіндіргеніміздей несиелік қатынас негізінде
ақшалай формада несие экономикалық категориясының қызмет етуі
барысында жүзеге асырылады. Несиелік қатынастар формасы
олардың мазмұнына сәйкес келіп және оның дамуына ынталандыру
тиіс. Өндірістік қатынастардың өзгерісі несиелік қатынастар
мазмұны мен несие формасының өзгеруіне әкеледі.
Несие екі формада болады:
Тауарлық және ақшалай. Тауар несиесі коммерциялық несиенің
бірінші негізін білдіреді. Шаруашылық жүргізуші субьектілернің
бір біріне қарз беру барысында аталған несие формасында
ақшалай формада қайтарылады. Өйткені алушы субьект несие беруші
тауар несиесінің алғанын куаландырылатын вексельді сондай – ақ
салынған мүлік туралы парақты немесе басқада құжаттарды
береді. Бұл тұста несиелік қатынастар субьектілеріне шаруашылық
жүгізуші және банк жатады. Несиелі қатынастардың мазмұнандағы
өзгерістер нәтижесінде тауар формасындағы несие ақшалай формаға
қайта ауысады.
Несиелік қатынастар мен несие формаларының және несиелік
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.