Пурин туындыларының алкалоидтары

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Алкалоидтар өсімдік (жануар) ағзаларында кездесетін, құрамында азоты бар, қатты фармакологиялық әсер көрестетін күрделі органикалық топқа жатады. Бағалы дәрілік заттардың сапасында үлкен орын алады. Кейбір алкалоидтар инсектофунгицид ретінде қолданылады. Алкалоидтардың зерттеуі олардың өмірдегі маңызы, фармацевтикалық препараттардың синтезі үшін қажет. Алкалоидтар дәрілік препараттар сияқты аз мөлшерде физиологиялық әсері бар, сондықтан белгілі мөлшерде улы және қатты әсер ететін зат болуы мүмкін және үлкен токсикологиялық қызығушылық тудырады. Құрамында алкалоидтары бар өсімдіктерді балалар немесе үй жануарлары жеген кезде, уланудың себебі немесе өлімге алып келу мүмкін.
Жеке алкалоидтармен уланған кезде, өзіне тән белгілер көрінуі мүмкін. Мысалы, стрихнинмен уланған кезде тетаникалық ұсталымдар; тропан алкалоидарымен уланған кезде көз қарашықтарының үлкеюі байқалады. Бірақ паталогоанатомиялық зерттеу кезінде қатты байқалмайды. Сондықтан адам немесе жануар уланған кезде, сот-медициналық сараптаманың нәтижелерін дәл анықтауға мүмкін емес. Химико-токсикологиялық зерттеу осы жағдайда өте маңызды болып табылады.

• М.Д. Швайкова «Токсикологиялық химия»,
• Т. Байзолданов, Ш.Т. Байзолданова «Руководство по токсикологической химии ядовитых веществ, изолируемых методом экстракции»,
• В.Г. Беликов «Фармацевтикалық химия», 1985ж.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Алкалоидтар.

Алкалоидтар өсімдік (жануар) ағзаларында кездесетін, құрамында азоты
бар, қатты фармакологиялық әсер көрестетін күрделі органикалық топқа
жатады. Бағалы дәрілік заттардың сапасында үлкен орын алады. Кейбір
алкалоидтар инсектофунгицид ретінде қолданылады. Алкалоидтардың зерттеуі
олардың өмірдегі маңызы, фармацевтикалық препараттардың синтезі үшін қажет.
Алкалоидтар дәрілік препараттар сияқты аз мөлшерде физиологиялық әсері
бар, сондықтан белгілі мөлшерде улы және қатты әсер ететін зат болуы мүмкін
және үлкен токсикологиялық қызығушылық тудырады. Құрамында алкалоидтары бар
өсімдіктерді балалар немесе үй жануарлары жеген кезде, уланудың себебі
немесе өлімге алып келу мүмкін.
Жеке алкалоидтармен уланған кезде, өзіне тән белгілер көрінуі мүмкін.
Мысалы, стрихнинмен уланған кезде тетаникалық ұсталымдар; тропан
алкалоидарымен уланған кезде көз қарашықтарының үлкеюі байқалады. Бірақ
паталогоанатомиялық зерттеу кезінде қатты байқалмайды. Сондықтан адам
немесе жануар уланған кезде, сот-медициналық сараптаманың нәтижелерін дәл
анықтауға мүмкін емес. Химико-токсикологиялық зерттеу осы жағдайда өте
маңызды болып табылады.
Егер уланудың себебі өсімдік бөлшектері болса, сот-фармакогностикалық
зерттеу жүргізу керек. Бағалы ақпараттарды чилибуха тұқымын, беладонна
тұқымын, аконит тұқымдасын зерттеу береді.
Алкалоидтардың химико-токсикологиялық зерттеуі өте қиын және өте көп
еңбек қажет етеді. Мынандай операцияларды қажет етді:
1. Алкалоидтарды зерттеу объектісінен толық бөліп алу. Ең қиын
объект болып өліктің ішкі органы болып табылады (жануар
организмінің биологиялық материалы). Алкалоидтарды зерттеу
объектісінен бөліп алу үшін екі операция: биологиялық
материалдан бөліп алу мен сулы сорындыдан органикалық
еріткішпен экстрагирлеп алу;
2. Сілтілі ерітіндіден хлороформ бөліндісінің қалдығын тазалау;
3. Объектті жалпы алкалоидтық тұнбаға түсіру реактивтермен
зерттеу, алкалоидтардың бар жоғын тексеру.
4. Алкалоидтарды химиялық реакциялармен зерттеу;
5. Фармакологиялық тәжірибелермен химиялық реакциялардың сай
келуін тексеру; ол алкалоидтардың бар екендігін дәлелдеу үшін
қажет;
6. Алкалоидтарды сандық анықтау;

Алкалоидтардың көпшілігі негіз ретінде қалыпты температурда ақ
кристалды, кейде аморфты қатты зат ретінде болады. Кониин, ареколин,
никотин, анабазин, пахикарпин негіздері сұйық зат болып табылады.
Алкалоидтар негізінің көбісі суда қиын ериді немесе мүлдем ерімейді;
органикалық еріткіштерде: этил спирті, эфир, хлороформ, амил спиртінде және
т.б. ериді. Бірақ кейбір сұйық алкалоид негіздері суда ериді.
Сулы алкалоидтардың негіздері, кейбір топтарынан басқалары, сулы
ерітіндіде лакмус және басқа индикаторлар бойынша сілтілі реакция береді,
өзгеру интервалы рН-7,0 аралығында болады. Атропин мен кодеин фенолфталеин
бойынша сілтілі реакция береді.

Пурин туындысының алкалоидтары.

Пурин конденсирленген гетероциклдық жүйе, екі циклден тұрады:
пиримидин және имидазол. Химиялық формуласы екі изомер ретінде көрсетіледі:

1898жылы Э.Фишер ұсынған формула да кездеседі.

Пурин алкалоидтары ксантин туындысы болып табылады, ол еноль және
кетон түрінде кездесуі мүмкін.

Медициналық практикада жиі қолданылатын алкалоидтарға: кофеин,
теобромин, теофиллин кіреді.
Пурин алкалоидтарының жалпы формуласы:

Кофеинді алғаш рет Рунге 1819 жылы ашқан болатын. Ол кофе, шай және
басқа да өсімдіктрде кездеседі. Шай құрамында аз көлемде теофиллин
кездеседі, оны Коссель 1889 жылы ашқан болатын. Теоброминді алғаш рет
анықтап, зерттеген орыс ғалымы Воскресенский А.А. 1842 жылы ашқан.
Пурин алкалоидтарының табиғи көзі болып шай өндірісінің қалдықтары
(шай шаңы, жапырақ бөлшектері және т.б.).
Кофеинді алудың бірнеше әдістері белгілі. Олардың біреу қарсытокты
экстракцияға негізделген. Сулы экстрактты қоспалардан бөліп, балласты
заттардан қорғасын, кальций, магний металдары арқылы бөліп алады. Кейін
фильтратты құрғатады. Кофеиннің қайта кристалдануын суық судан жасайды.
Осындай әдіспен теоброминді какао бобтарынан негіз ретінде немесе кальций
тұзы ретінде бөліп алады (суда еритін). Кофеиинің үлкен шығымын Н.А.
Измаилов, Ю.В. Шостенко, В.Д Безуглов ғалымдарының 1952 жылы ашқан әдісі
береді. Ол кофеиннің сулы ерітінділерден адсорбциясына және одан кейін
хлороформ немесе дихлорэтанмен десорбциясына негізделген.

Химико токсикологиялық анализде ксантин немесе пурин туындыларының
алкалоидтары үлкен қызығушылық тудырады.

Кофеин, теобромин, теофиллин алкалоидтарын анықтау үшін мурексид
сынамасы, алкалоидтарды тұнбаға түсіру реакциялары, кейбір физико-химиялық
реакциялар қолданылады.
Мурексид сынамасы арқылы анықтау.
Ксантин туындыларына тотықтырғыштар арқылы (хлорлы су, бром суы,
сутегінің асқын тотығы, калий хлораты және т.б.),тұз қышқылымен әсер
еткенде аллоксан және диалур қышқылының қоспалары пайда болады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.