Сайлау жүйесінің ұғымы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.1 Сайлау жүйесінің ұғымы ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Азаматтардың сайлауға қатысу туралы принциптері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 6
Негізгі бөлім
2.1 Сайлау органдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.2 Референдумның конституциялық негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
Қорытынды
3.1 Сайлау бостандығының кепілдіктері ... ... 14
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... 17
1.1 Сайлау жүйесінің ұғымы ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Азаматтардың сайлауға қатысу туралы принциптері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 6
Негізгі бөлім
2.1 Сайлау органдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.2 Референдумның конституциялық негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
Қорытынды
3.1 Сайлау бостандығының кепілдіктері ... ... 14
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... 17
Қазақстан Республикасының сайлау жүйесі мен сайлау құқығы халықтың егемендіктің бір көрінісі болып табылады, өйткені оларды пайдалана отырып, азаматтар мемлекеттің жоғарғы өкілді органдарын қалыптастырады. “Сайлау құқығы” ұғымы кәмелетке жеткен Қазақстан Республикасы азаматтарының субъективтік сайлау құқығы мағынсында қолданылады. Қазақстан Республикасындағы сайлау Республика азаматының сайлау және құқығын еркін жүзеге асыруына негізделеді.
1. “Саясаттануға кіріспе”. Професор Т.Т Мұстафиннің редакциясында. Алматы 1994 жыл. 1, 2, 3 бөлімдер
2. “Саясаттану”, Қапесов.Н. Алматы 2003 жыл
“жеті жарғы”
3.Сапарғалиев Ғайрат. “Қ.Р Конституциялық құқығы”. Алматы 2004 “жеті жарғы”
4. Д.Жамбылов. “Саясаттану” оқу құралы. Алматы 1996 жыл.
5. Қуандық Б.С: “Саясаттану негіздері”. Астана. Елорда 2000 жыл.
2. “Саясаттану”, Қапесов.Н. Алматы 2003 жыл
“жеті жарғы”
3.Сапарғалиев Ғайрат. “Қ.Р Конституциялық құқығы”. Алматы 2004 “жеті жарғы”
4. Д.Жамбылов. “Саясаттану” оқу құралы. Алматы 1996 жыл.
5. Қуандық Б.С: “Саясаттану негіздері”. Астана. Елорда 2000 жыл.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3
1.1 Сайлау жүйесінің ұғымы ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Азаматтардың сайлауға қатысу туралы принциптері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
Негізгі бөлім
2.1 Сайлау органдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.2 Референдумның конституциялық негіздері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 12
Қорытынды
3.1 Сайлау бостандығының кепілдіктері ... ... 14
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... 17
Жоспар
1. Кіріспе
1.1 Сайлау жүйесінің ұғымы
1.2 Азаматтардың сайлауға қатысу туралы принциптері
2. Негізгі бөлім
2.1 Сайлау органдары
2.2 Референдумның конституциялық негіздері
3.Қорытынды
3.1 Сайлау бостандығының кепілдіктері
Кіріспе
Қазақстан Республикасының сайлау жүйесі мен сайлау құқығы халықтың
егемендіктің бір көрінісі болып табылады, өйткені оларды пайдалана
отырып, азаматтар мемлекеттің жоғарғы өкілді органдарын қалыптастырады.
“Сайлау құқығы” ұғымы кәмелетке жеткен Қазақстан Республикасы
азаматтарының субъективтік сайлау құқығы мағынсында қолданылады.
Қазақстан Республикасындағы сайлау Республика азаматының сайлау және
құқығын еркін жүзеге асыруына негізделеді.
Сайлау жүйесінің ұғымы
Дүние жүзі мемлекеттерінде сайлау жүйесінің тепе - тең және мажорлық
екі жүйесі бар. Тепе- тең сайлау жүйесі алған дауыстар мен жеңіп алынған
мандаттар арасындағы тепе – теңдік принципіне құрылады. Тепе – тең
жүйенің жұмыс істеуі үшін бірқатар ерекше шарттардың болуы қажет.
Әлбетте, аумақтық сайлау округтерін тепе- тең жүйенің ерешеліктеріне
лайық өзгертуге болады. Екінші – тепе-тең жүйенің тиімді жұмыс істеуі
үшін кемінде қалыптасқан екі партияның болуы қажет. Осыған орай,
Қазақстанда әлі де саяси партиялар әлсіз және азаматтардың елеулі бөлігі
саяси партиялардан тыс тұруына байланысты, тепе- тең сайлау жүйесі
қабылданған жоқ.
Мажорлық сайлау жүйесінің: абсолюттік көпшілік және біршама көпшілік
деген екі жүйесі бар. Бұл орайда мажорлық жүйеде,1 ) егер оларға
сайлаушылар тізіміне енгізілген бірінші тур сияқты, екінші турда да
азаматтардың 50 проценттен астамы қатысса, сайлау өткен болып
есептеледі; 2) егер кандидатқа берілген дауыстар саны беруге қатысқан
сайлаушылар санының 50 процентінен асса, ол сайланған болып есептеледі.
Қазақстан Республикасында абсолюттік көпшіліктің мажорлық сайлау
жүйесі қабылданған. Қазақстан Республикасының айлау жүйесі деп Қзақстан
Республикасы Конституциясының және Президенттің “Қазақстан
Республикасындағы сайлау туралы” Конституциялық заң күші бар Жарылғында
көзделгендей Қазақстан Республикасының Призидентін, Қазақстан
Республикасы Парламентінің Мәжіліс мен Сенатының депутаттарына тікелей
де, сондай- ақ жанама да сайлайтын сайлау тәртібі түсініледі.
Қазақстан Республикасының сайлау жүйесі мен сайлау құқығы халықтың
егемендіктің бір көрінісі болып табылады, өйткені олардың пайдалана
отырып, азаматтар мемлекеттің жоғары өкілді органдарын қалыптастырады.
Президент пен Парламент депутаттарын сайлау кезінде дауыс беруді
есептеудің мынадай жүйесі қолданады:
1)егер дауыс беруге сайлаушылардың не Парламент Сенатының
депутаттарын сайлаған кезде таңдаушылардың елу процентен астамы қатысса,
сайлау өткен болып есептеледі;
2) дауыс берудің бірінші турында дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың
елу проценттен астам дауысын жинаған;
Азаматтардың сайлауға қатысу принциптері
Қазақстан Республикасындағы сайлау Республика азаматының сайлау және
сайлану құқығын еркін жүзеге асыруына негізделеді.
Сайлау құқығы принциптері Қазақстан Республикасының Конституциясымен,
сондай- ақ Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 28
қыркүйектегі “Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы” Конституциялық
заң күші бар Жарылғымен бекітілген. Ол мынадай принциптер.
Дауыс берудің мұндай принципі бролуының мәні мынада, республиканың
Президентін, Парламент Мәжілісі мен Сенаты депутаттарын, мәслихат
депутаттарын, жергілікті өзін- өзі басқару органдары мүшелерін сайлау
жабық өткізіледі. Дауыс берілетін орындарда сайлаушылардың өз еріктерін
еркін білдіруі үшін арнайы кабинеттер жабдықталады. Жабық дауыс беруде
сайлау бюллетеньдері нөмірленбейді және ешқандай белгі соғылмайды,
сөйтіп дауыс берушінің жеке бастарын анықтауға жол берілмейді. Дауыс
берудің бұзылуына кінәлі лауазымды адамдарға заңи жауапкершілік
белгіленген.
Қазақстан Республикасы азаматтарының сайлауға ерікті түрде қатысу
принципі сайлауға қатысуға немесе қатыспауға күштеу мақсатында
сайлаушыларға ықпал етуге білдірудің еркіндігі сайлау күні үгіт
жүргізуге жол берілмейтіндігімен де қамтамасыз етіледі.
Сайлау органдары
Қазақстан Республикасындағы сайлауға әзірлік пен оны өткізудің
мемлекеттік органдары ұйымдастырады. Бұл органдар бірыңғай жүйесіне:
Республиканың Орталық сайлау комиссиясы;
Аумақтық сайлау комиссиясы;
Округтік сайлау комиссиялары;
Учаскелік сайлау коммиссиялары кіреді.
Сайлау комиссияларының өкілеттіктерінің мерзімі бес жыл.
Орталық сайлау комиссиясы (ОСК) республиканың сайлау комиссиясының
бірыңғай жүйесін ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3
1.1 Сайлау жүйесінің ұғымы ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Азаматтардың сайлауға қатысу туралы принциптері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
Негізгі бөлім
2.1 Сайлау органдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.2 Референдумның конституциялық негіздері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 12
Қорытынды
3.1 Сайлау бостандығының кепілдіктері ... ... 14
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... 17
Жоспар
1. Кіріспе
1.1 Сайлау жүйесінің ұғымы
1.2 Азаматтардың сайлауға қатысу туралы принциптері
2. Негізгі бөлім
2.1 Сайлау органдары
2.2 Референдумның конституциялық негіздері
3.Қорытынды
3.1 Сайлау бостандығының кепілдіктері
Кіріспе
Қазақстан Республикасының сайлау жүйесі мен сайлау құқығы халықтың
егемендіктің бір көрінісі болып табылады, өйткені оларды пайдалана
отырып, азаматтар мемлекеттің жоғарғы өкілді органдарын қалыптастырады.
“Сайлау құқығы” ұғымы кәмелетке жеткен Қазақстан Республикасы
азаматтарының субъективтік сайлау құқығы мағынсында қолданылады.
Қазақстан Республикасындағы сайлау Республика азаматының сайлау және
құқығын еркін жүзеге асыруына негізделеді.
Сайлау жүйесінің ұғымы
Дүние жүзі мемлекеттерінде сайлау жүйесінің тепе - тең және мажорлық
екі жүйесі бар. Тепе- тең сайлау жүйесі алған дауыстар мен жеңіп алынған
мандаттар арасындағы тепе – теңдік принципіне құрылады. Тепе – тең
жүйенің жұмыс істеуі үшін бірқатар ерекше шарттардың болуы қажет.
Әлбетте, аумақтық сайлау округтерін тепе- тең жүйенің ерешеліктеріне
лайық өзгертуге болады. Екінші – тепе-тең жүйенің тиімді жұмыс істеуі
үшін кемінде қалыптасқан екі партияның болуы қажет. Осыған орай,
Қазақстанда әлі де саяси партиялар әлсіз және азаматтардың елеулі бөлігі
саяси партиялардан тыс тұруына байланысты, тепе- тең сайлау жүйесі
қабылданған жоқ.
Мажорлық сайлау жүйесінің: абсолюттік көпшілік және біршама көпшілік
деген екі жүйесі бар. Бұл орайда мажорлық жүйеде,1 ) егер оларға
сайлаушылар тізіміне енгізілген бірінші тур сияқты, екінші турда да
азаматтардың 50 проценттен астамы қатысса, сайлау өткен болып
есептеледі; 2) егер кандидатқа берілген дауыстар саны беруге қатысқан
сайлаушылар санының 50 процентінен асса, ол сайланған болып есептеледі.
Қазақстан Республикасында абсолюттік көпшіліктің мажорлық сайлау
жүйесі қабылданған. Қазақстан Республикасының айлау жүйесі деп Қзақстан
Республикасы Конституциясының және Президенттің “Қазақстан
Республикасындағы сайлау туралы” Конституциялық заң күші бар Жарылғында
көзделгендей Қазақстан Республикасының Призидентін, Қазақстан
Республикасы Парламентінің Мәжіліс мен Сенатының депутаттарына тікелей
де, сондай- ақ жанама да сайлайтын сайлау тәртібі түсініледі.
Қазақстан Республикасының сайлау жүйесі мен сайлау құқығы халықтың
егемендіктің бір көрінісі болып табылады, өйткені олардың пайдалана
отырып, азаматтар мемлекеттің жоғары өкілді органдарын қалыптастырады.
Президент пен Парламент депутаттарын сайлау кезінде дауыс беруді
есептеудің мынадай жүйесі қолданады:
1)егер дауыс беруге сайлаушылардың не Парламент Сенатының
депутаттарын сайлаған кезде таңдаушылардың елу процентен астамы қатысса,
сайлау өткен болып есептеледі;
2) дауыс берудің бірінші турында дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың
елу проценттен астам дауысын жинаған;
Азаматтардың сайлауға қатысу принциптері
Қазақстан Республикасындағы сайлау Республика азаматының сайлау және
сайлану құқығын еркін жүзеге асыруына негізделеді.
Сайлау құқығы принциптері Қазақстан Республикасының Конституциясымен,
сондай- ақ Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 28
қыркүйектегі “Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы” Конституциялық
заң күші бар Жарылғымен бекітілген. Ол мынадай принциптер.
Дауыс берудің мұндай принципі бролуының мәні мынада, республиканың
Президентін, Парламент Мәжілісі мен Сенаты депутаттарын, мәслихат
депутаттарын, жергілікті өзін- өзі басқару органдары мүшелерін сайлау
жабық өткізіледі. Дауыс берілетін орындарда сайлаушылардың өз еріктерін
еркін білдіруі үшін арнайы кабинеттер жабдықталады. Жабық дауыс беруде
сайлау бюллетеньдері нөмірленбейді және ешқандай белгі соғылмайды,
сөйтіп дауыс берушінің жеке бастарын анықтауға жол берілмейді. Дауыс
берудің бұзылуына кінәлі лауазымды адамдарға заңи жауапкершілік
белгіленген.
Қазақстан Республикасы азаматтарының сайлауға ерікті түрде қатысу
принципі сайлауға қатысуға немесе қатыспауға күштеу мақсатында
сайлаушыларға ықпал етуге білдірудің еркіндігі сайлау күні үгіт
жүргізуге жол берілмейтіндігімен де қамтамасыз етіледі.
Сайлау органдары
Қазақстан Республикасындағы сайлауға әзірлік пен оны өткізудің
мемлекеттік органдары ұйымдастырады. Бұл органдар бірыңғай жүйесіне:
Республиканың Орталық сайлау комиссиясы;
Аумақтық сайлау комиссиясы;
Округтік сайлау комиссиялары;
Учаскелік сайлау коммиссиялары кіреді.
Сайлау комиссияларының өкілеттіктерінің мерзімі бес жыл.
Орталық сайлау комиссиясы (ОСК) республиканың сайлау комиссиясының
бірыңғай жүйесін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz