Эленизм дәуірі
Антика философиясы элиндік кезең б.з.д. V-IV ғасыр аралығын қамтиды. Ұлы Александр Македонский құрған мемлекет ыдырап,
кішігірім елдерге айналды оларға Греция, Сирия, Эгипет және тағы да басқа елдер жатады. Бұл саяси өзгерістер философияның мәні мен мазмұнын ғана өзгертпей, сонымен қатар элиндік және Римдік философияға, ежелгі грек пен шығыс халықтарына зор әсерін тигізді. Әсіресе шығыс елдеріне астрология, гороскоп тағы да басқаға сенуге және шығыстың кейбір құдайларын өз құдайлары ретінде тануға, сол кездегі мәдениеттің басты өзгерістерінің бірі еді. Осының бәрі философияға үлкен әсерін тигізіп қана қоймай сонымен этикалық проблемаға көптеген шығармалар жазды. Сонымен элиндік кезең антика философиясында көптеген өзгерістер тигізді.
Философияның қалыптасу кезеңдері.
Философияның пайда болуы 2.5 мың жыл бұрын К.Ясперс VIII-III ғасыр б.з.б. осьтік дәуір. Осы ғасырлар арасында үш дәуір пайда болды.
1) Ежелгі Қытай Шығыс мәдениет
2) Ежелгі Үндістан ошағы
3) Ежелгі Грекия – батыс мәдениет ошағы.
кішігірім елдерге айналды оларға Греция, Сирия, Эгипет және тағы да басқа елдер жатады. Бұл саяси өзгерістер философияның мәні мен мазмұнын ғана өзгертпей, сонымен қатар элиндік және Римдік философияға, ежелгі грек пен шығыс халықтарына зор әсерін тигізді. Әсіресе шығыс елдеріне астрология, гороскоп тағы да басқаға сенуге және шығыстың кейбір құдайларын өз құдайлары ретінде тануға, сол кездегі мәдениеттің басты өзгерістерінің бірі еді. Осының бәрі философияға үлкен әсерін тигізіп қана қоймай сонымен этикалық проблемаға көптеген шығармалар жазды. Сонымен элиндік кезең антика философиясында көптеген өзгерістер тигізді.
Философияның қалыптасу кезеңдері.
Философияның пайда болуы 2.5 мың жыл бұрын К.Ясперс VIII-III ғасыр б.з.б. осьтік дәуір. Осы ғасырлар арасында үш дәуір пайда болды.
1) Ежелгі Қытай Шығыс мәдениет
2) Ежелгі Үндістан ошағы
3) Ежелгі Грекия – батыс мәдениет ошағы.
Эленизм дәуірі
Антика философиясы элиндік кезең б.з.д. V-IV ғасыр аралығын қамтиды. Ұлы
Александр Македонский құрған мемлекет ыдырап,
кішігірім елдерге айналды оларға Греция, Сирия, Эгипет және тағы да басқа
елдер жатады. Бұл саяси өзгерістер философияның мәні мен мазмұнын ғана
өзгертпей, сонымен қатар элиндік және Римдік философияға, ежелгі грек пен
шығыс халықтарына зор әсерін тигізді. Әсіресе шығыс елдеріне астрология,
гороскоп тағы да басқаға сенуге және шығыстың кейбір құдайларын өз
құдайлары ретінде тануға, сол кездегі мәдениеттің басты өзгерістерінің бірі
еді. Осының бәрі философияға үлкен әсерін тигізіп қана қоймай сонымен
этикалық проблемаға көптеген шығармалар жазды. Сонымен элиндік кезең антика
философиясында көптеген өзгерістер тигізді.
Философияның қалыптасу кезеңдері.
Философияның пайда болуы 2.5 мың жыл бұрын К.Ясперс VIII-III ғасыр б.з.б.
осьтік дәуір. Осы ғасырлар арасында үш дәуір пайда болды.
1) Ежелгі Қытай
Шығыс мәдениет
2) Ежелгі Үндістан
ошағы
3) Ежелгі Грекия – батыс мәдениет ошағы.
Философия – дүниеге көзқарасы осы үш ошақтар бір уақытта пайда болды деп
айтуға болады. К.Ясперс б.з.д.VIII-III ғасырда “осьтік эпоха”
дәуірі деп атады. Осы уақытта шығыс және батыс ошақтары өркендеді. Шығыс
философиясы – Ежелгі Қытай, Ежелгі Үндістан. Ежелгі Қытай философиясы: 1)
Кон – фу – цзы ілімі негізінде әлейметтік этикалық ілім. Адам мен қоғамға
көңіл аударған, табиғатқа көңіл аудармады. Ұраны: “өзіңе тілемегеніңді,
өзгегеде тілеме”.
3 негізгі ұғымы: 1) Шу 2) Жэнь 3) Алтын орда.
1) Шу дегеніміз-екі жақты бірдей адам мен адамның қарым-қатынасы.
2) Жэнь-адамгершілік, сүйіспеншілік.
3) Алтын орда-ой ойлағанда, іс-әрекеттің өлшемі болуы керек, ол өлшемнен
ассақ, сапасы да өзгереді.
2) Даосизм-Лао-цзы философия. Даос табиғатқа, адамзатқа, қоғамға көңіл
аударды. Дао-“жол”ұғымын береді.
3) Легизм-заң мектебі Хань Фэй. Адам мен қоғамды зерттеді, олар Кун-фу-
цзышілдікке қарсы болған. ∆ван – Ванға бағындыру, заң шығарған ван болатын.
4) Янь-инь философиясы. ♂ ер әйел
5) Моизм-Мо-цзы.
Ежелгі Үнді философиясында тоғыз даршана болған, оның ішінде: үш
материалисттік, алты идеалисттік.Веданың кітабына сенетін – идеалисттік
даршана.
Бұл мифтік – діни көзқарас. Веданта, Миманса, Ньяя,Санк хья,
Үш материалисттік Йога.
Чарвака – Локаята, буддизм,
джанизм.
Буддизм – Сиддхартха Гаутама – кейіннен дінге айналған.
Милет мектебі – натур философтары.
1) Фалес (су) дүние негізі 2) Анаксиммен (ауа) 3)Анаксимандр (шексіз
бөлшек)
Горохмит Эффеский – философ. Ол дүние қозғалыстан деген және оның себебін
ашқан, қозғалысы қарама – қарсылықта. Сократ – Афина қаласында, Агора деген
қала алаңында адамдармен сұхбат, сұрақ ретінде алған. Оның бұл әдісі
Майевтика деп атады. Майевтика – кіндік шешенің өнері.
Платон – идеализмнің бастаушысы, оның айтуынша “идея” – нағыз өмір сүреді,
ал материя – көлеңкесі.
Аристотель - өте көрнекті философ, энциклопедист, ғалым.
Негізгі еңбегі – метофизика. Аристотель бойынша: материя – пассивті
идея – активті.
Неміс философиясы (Сыни кезең)
Неміс философиясының негізін қалаушы Иммануил Кант(1724-1804)
Кант бүкіл өмірін Кенигсбург қаласында өткізді. Кенигсбург университетінің
профессоры.
Негізгі еңбектері: “әлемнің әмбебаптық табиғи тарихы мен теориясы”, “Таза
ақыл-ойды сынау”, “Практикалық ақыл-ойды сынау”. Әдетте Кантты “Сыни
кезеңге дейінгі ” және “Сыни кезеңдегі” деп екі кезеңге бөледі. Сыни
кезеңге дейінгі Канттың пікірінше күн жүйесінің аса зор газ тектес
тұмандықтан пайда болған деген идеясы тек астрономияға қосқан үлесі емес,
дүниетанымдық маңызы бар жаңалық болды. Қозғалыс-ешқандай да сыртқы күштің
әсерінсіз пайда болған құбылыс. Қозғалыс пен тыныштықты салыстырмалы түрде
түсінуге болады. Әлемдегі денелер жүйесі, өзара байланыста болады. Сыни
кезеңде Канттың пікірінше, философияның болмыс, әдептілік және дін
мәселесіне қарамастан бұрын, адамның танып-білуінің шекарасын белгілеп
алуымыз керек.
Гегель (Обсолюттік идея)
Гегель философияның бастамасын абсолюттік идеядан алады. Абсолюттік идея-
шындық және барлық материялдық денелердің мәні. Абсолюттік идея-таза ақыл-
ой, әрекетшіл болмаса, өмір сүре алмайды. Абсолюттік идеяға таза ақыл-ой,
әрекетшілік осы қасиеттің арқасында ақыл-ой болып қалмайды, материалдық
денелерге айналады. Таза ақыл ойдың дамуы, ойлау қабілеттілігінің заңы
болып табылады. Гегель табиғаттың, қоғамның, адамның ақыл-ойының даму
кезеңі, абсолюттік идеяның әртүрлі даму сатысы деген тұжырым жасайды.
Табиғат пен қоғамның дамуының қайнар көзі-абсолюттік идеяның дамуы болып
табылады. Даму белгілі бір сатыға жеткенде, абсолюттік идея үйқыдан оянып,
табиғаттағы өз философиясын ғылымдар арқылы танып білуге бел байлайды. Бұл
процесс абсолюттік идеяның мақсаттылыққа құштарлық екенін көрсетеді.
Өйткені абсолюттік идеяның негізгі мақсаты ақиқатқа жету, ал ақиқаттың өзі-
абсолюттік идея болғандықтан дүниежүзілік тарихтың дамуы процесінде,
адамның іс-әрекеті жүзеге асырылады.
Жаңа заман философиясы
Френс Бэкон (1561-1626)
Френс Бэкон-философияда механикалық көзқарастың қалыптасуына зор үлес
қосқан ойшыл, ағылшын философиясының көрнекті өкілі, ғылыми зерттеудің
индуктивтік негізін қалаушы.
Негізгі еңбектері: “Ғылымдар табысы”, “Жаңа оргонон”, “Атлантида”. Бэконның
ілімінше адамның негізгі мақсаттары табиғат күштерін игеру.
Табиғат заңдылықтарын, сырын білген адам, оларды өз қажеттілігіне жарата
алады. Материяның қасиеті көп, солардың ішіндегі негізгісі-қозғалыс.
Табиғатты танып-білу адамның негізгі мақсаттарының бірі. Адамдар әр нәрсеге
сеніп, табынушылық жай ғана эксперимент екенін түсініп білулері қажет. Ал
танымның жалғыз ғана дұрыс тәсілі ол-индукция.
Томас Гоббс (1588-1679)
Томас Гоббс, Бэконның ілімін жалғастырушы және бір жүйеге келтіруші. Томас
Гоббс, Бэконның ілімін жалғастырушы және бір жүйеге келтіруші. Томас Гоббс
әлемдік құбылыстармен қатар, қоғамдық құбылыстарды қарастырып, механикалық
көзқарастың негізін қалады.
Негізгі еңбектері: “Адамзат туралы негізгі философиялық бастапқы
негіздеме”,“Левияфан-материя,мемлек еттік діни және азаматтық билік”.
Гоббстың пікірінше обьективтік шындық дегеніміз-денелер жиынтығы. Денелер
салыстырмалы қозғалыста болады. Материя, денелер өздерінің геометриялық
сипаттамасы арқылы ажыратылады. Сондықтан геометрия ғылыми ойлау тәсілі.
Ойлау дегеніміз есептеу, математикалық амалдардың жиынтығы. Алғашқы қауым
кезінде адам табиғатын өзін-өзі сақтау, ләзатқа ұмтылу сияқты эгоизмге бет
бұрған еді де, қалыптасқан әлеуметтік жағдайға қарап, өз ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Антика философиясы элиндік кезең б.з.д. V-IV ғасыр аралығын қамтиды. Ұлы
Александр Македонский құрған мемлекет ыдырап,
кішігірім елдерге айналды оларға Греция, Сирия, Эгипет және тағы да басқа
елдер жатады. Бұл саяси өзгерістер философияның мәні мен мазмұнын ғана
өзгертпей, сонымен қатар элиндік және Римдік философияға, ежелгі грек пен
шығыс халықтарына зор әсерін тигізді. Әсіресе шығыс елдеріне астрология,
гороскоп тағы да басқаға сенуге және шығыстың кейбір құдайларын өз
құдайлары ретінде тануға, сол кездегі мәдениеттің басты өзгерістерінің бірі
еді. Осының бәрі философияға үлкен әсерін тигізіп қана қоймай сонымен
этикалық проблемаға көптеген шығармалар жазды. Сонымен элиндік кезең антика
философиясында көптеген өзгерістер тигізді.
Философияның қалыптасу кезеңдері.
Философияның пайда болуы 2.5 мың жыл бұрын К.Ясперс VIII-III ғасыр б.з.б.
осьтік дәуір. Осы ғасырлар арасында үш дәуір пайда болды.
1) Ежелгі Қытай
Шығыс мәдениет
2) Ежелгі Үндістан
ошағы
3) Ежелгі Грекия – батыс мәдениет ошағы.
Философия – дүниеге көзқарасы осы үш ошақтар бір уақытта пайда болды деп
айтуға болады. К.Ясперс б.з.д.VIII-III ғасырда “осьтік эпоха”
дәуірі деп атады. Осы уақытта шығыс және батыс ошақтары өркендеді. Шығыс
философиясы – Ежелгі Қытай, Ежелгі Үндістан. Ежелгі Қытай философиясы: 1)
Кон – фу – цзы ілімі негізінде әлейметтік этикалық ілім. Адам мен қоғамға
көңіл аударған, табиғатқа көңіл аудармады. Ұраны: “өзіңе тілемегеніңді,
өзгегеде тілеме”.
3 негізгі ұғымы: 1) Шу 2) Жэнь 3) Алтын орда.
1) Шу дегеніміз-екі жақты бірдей адам мен адамның қарым-қатынасы.
2) Жэнь-адамгершілік, сүйіспеншілік.
3) Алтын орда-ой ойлағанда, іс-әрекеттің өлшемі болуы керек, ол өлшемнен
ассақ, сапасы да өзгереді.
2) Даосизм-Лао-цзы философия. Даос табиғатқа, адамзатқа, қоғамға көңіл
аударды. Дао-“жол”ұғымын береді.
3) Легизм-заң мектебі Хань Фэй. Адам мен қоғамды зерттеді, олар Кун-фу-
цзышілдікке қарсы болған. ∆ван – Ванға бағындыру, заң шығарған ван болатын.
4) Янь-инь философиясы. ♂ ер әйел
5) Моизм-Мо-цзы.
Ежелгі Үнді философиясында тоғыз даршана болған, оның ішінде: үш
материалисттік, алты идеалисттік.Веданың кітабына сенетін – идеалисттік
даршана.
Бұл мифтік – діни көзқарас. Веданта, Миманса, Ньяя,Санк хья,
Үш материалисттік Йога.
Чарвака – Локаята, буддизм,
джанизм.
Буддизм – Сиддхартха Гаутама – кейіннен дінге айналған.
Милет мектебі – натур философтары.
1) Фалес (су) дүние негізі 2) Анаксиммен (ауа) 3)Анаксимандр (шексіз
бөлшек)
Горохмит Эффеский – философ. Ол дүние қозғалыстан деген және оның себебін
ашқан, қозғалысы қарама – қарсылықта. Сократ – Афина қаласында, Агора деген
қала алаңында адамдармен сұхбат, сұрақ ретінде алған. Оның бұл әдісі
Майевтика деп атады. Майевтика – кіндік шешенің өнері.
Платон – идеализмнің бастаушысы, оның айтуынша “идея” – нағыз өмір сүреді,
ал материя – көлеңкесі.
Аристотель - өте көрнекті философ, энциклопедист, ғалым.
Негізгі еңбегі – метофизика. Аристотель бойынша: материя – пассивті
идея – активті.
Неміс философиясы (Сыни кезең)
Неміс философиясының негізін қалаушы Иммануил Кант(1724-1804)
Кант бүкіл өмірін Кенигсбург қаласында өткізді. Кенигсбург университетінің
профессоры.
Негізгі еңбектері: “әлемнің әмбебаптық табиғи тарихы мен теориясы”, “Таза
ақыл-ойды сынау”, “Практикалық ақыл-ойды сынау”. Әдетте Кантты “Сыни
кезеңге дейінгі ” және “Сыни кезеңдегі” деп екі кезеңге бөледі. Сыни
кезеңге дейінгі Канттың пікірінше күн жүйесінің аса зор газ тектес
тұмандықтан пайда болған деген идеясы тек астрономияға қосқан үлесі емес,
дүниетанымдық маңызы бар жаңалық болды. Қозғалыс-ешқандай да сыртқы күштің
әсерінсіз пайда болған құбылыс. Қозғалыс пен тыныштықты салыстырмалы түрде
түсінуге болады. Әлемдегі денелер жүйесі, өзара байланыста болады. Сыни
кезеңде Канттың пікірінше, философияның болмыс, әдептілік және дін
мәселесіне қарамастан бұрын, адамның танып-білуінің шекарасын белгілеп
алуымыз керек.
Гегель (Обсолюттік идея)
Гегель философияның бастамасын абсолюттік идеядан алады. Абсолюттік идея-
шындық және барлық материялдық денелердің мәні. Абсолюттік идея-таза ақыл-
ой, әрекетшіл болмаса, өмір сүре алмайды. Абсолюттік идеяға таза ақыл-ой,
әрекетшілік осы қасиеттің арқасында ақыл-ой болып қалмайды, материалдық
денелерге айналады. Таза ақыл ойдың дамуы, ойлау қабілеттілігінің заңы
болып табылады. Гегель табиғаттың, қоғамның, адамның ақыл-ойының даму
кезеңі, абсолюттік идеяның әртүрлі даму сатысы деген тұжырым жасайды.
Табиғат пен қоғамның дамуының қайнар көзі-абсолюттік идеяның дамуы болып
табылады. Даму белгілі бір сатыға жеткенде, абсолюттік идея үйқыдан оянып,
табиғаттағы өз философиясын ғылымдар арқылы танып білуге бел байлайды. Бұл
процесс абсолюттік идеяның мақсаттылыққа құштарлық екенін көрсетеді.
Өйткені абсолюттік идеяның негізгі мақсаты ақиқатқа жету, ал ақиқаттың өзі-
абсолюттік идея болғандықтан дүниежүзілік тарихтың дамуы процесінде,
адамның іс-әрекеті жүзеге асырылады.
Жаңа заман философиясы
Френс Бэкон (1561-1626)
Френс Бэкон-философияда механикалық көзқарастың қалыптасуына зор үлес
қосқан ойшыл, ағылшын философиясының көрнекті өкілі, ғылыми зерттеудің
индуктивтік негізін қалаушы.
Негізгі еңбектері: “Ғылымдар табысы”, “Жаңа оргонон”, “Атлантида”. Бэконның
ілімінше адамның негізгі мақсаттары табиғат күштерін игеру.
Табиғат заңдылықтарын, сырын білген адам, оларды өз қажеттілігіне жарата
алады. Материяның қасиеті көп, солардың ішіндегі негізгісі-қозғалыс.
Табиғатты танып-білу адамның негізгі мақсаттарының бірі. Адамдар әр нәрсеге
сеніп, табынушылық жай ғана эксперимент екенін түсініп білулері қажет. Ал
танымның жалғыз ғана дұрыс тәсілі ол-индукция.
Томас Гоббс (1588-1679)
Томас Гоббс, Бэконның ілімін жалғастырушы және бір жүйеге келтіруші. Томас
Гоббс, Бэконның ілімін жалғастырушы және бір жүйеге келтіруші. Томас Гоббс
әлемдік құбылыстармен қатар, қоғамдық құбылыстарды қарастырып, механикалық
көзқарастың негізін қалады.
Негізгі еңбектері: “Адамзат туралы негізгі философиялық бастапқы
негіздеме”,“Левияфан-материя,мемлек еттік діни және азаматтық билік”.
Гоббстың пікірінше обьективтік шындық дегеніміз-денелер жиынтығы. Денелер
салыстырмалы қозғалыста болады. Материя, денелер өздерінің геометриялық
сипаттамасы арқылы ажыратылады. Сондықтан геометрия ғылыми ойлау тәсілі.
Ойлау дегеніміз есептеу, математикалық амалдардың жиынтығы. Алғашқы қауым
кезінде адам табиғатын өзін-өзі сақтау, ләзатқа ұмтылу сияқты эгоизмге бет
бұрған еді де, қалыптасқан әлеуметтік жағдайға қарап, өз ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz