Д.А. Қонаев ірі мемлекет қайраткері

Кіріспе

1. Д.А. Қонаев ірі мемлекет қайраткері
2. Д.А.Қонаев қазақтың юкөрнекті ғылымы
3. Д.А.Қонаев және 1986 жылғы желтгоқсан оқиғасы

Қорытынды

Падаланған әдебиеттер

Әр дәуірге лайықты кемеңгер адамдар өмір сүреді. Ал қазақ халқының тарихында болмысы бөлек, мінезінің байлығымен, терең білім, ақыл-парасатымен дараланған ұлы адам өмір сүрді. Ол – Дінмұхамед Қонаев. Бабалар аруағына шынайы берілген, халыққа сүйкімді., ұлтқа қадірлі, шынадай мөлдір, аса білікті адам. Егемендікті алғанда халқының алдына болаша қуанып шығып, адал ойын білдірген, «Ту жығылмасын, Туды ұстаған ұл жығылмасын», - деп тәңіріне сыйынып халықпен бірге егемендікке қуанып, келешекке сенген. «Болашақ жастардікі, ақиқаттан аттауға болмайды» деген ойын ашып айты.
Д.А. Қонаев 1912 ж 12 қаңтарда бұрынғы Верный, қазіргі алматыда дүниеге келді. Балдәурен балалық шағы, жастық дәуірі осы әсем қалада өтті. Сол тұста Қазан төңкерісінен кейін 1921 ж көрнекті партия және мемлекет қайраткері Ораз Жандосовтың ұсынысы бойынша Верный өзінің байырғы аты – Алматыға ие болады, 924 Жетісудың орталығы саналды. Астана Қызылордадан Алматыға көшіріледі.

1. Д.Қонаев. Ақиқаттан аттауға болмайды, Алматы: Санат, 1994.
2. Б.Нұржекеұлы. Жүз тұңғыш. 2. Алматы: Жалын, 2005.
3. Рысалды Көлекова. Ұлы адамнан ұлағат. Алматы.
4. «Жетісу» газеті, 11 қантар, 2007 жыл, №5.
5. Д.Қонаев. Өтті дәурен осылай. Алматы, 1992.
6. Елу жыл ел ағасы.

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық университеті

Қоғамдық пәндер кафедрасы

Баяндама

Тақырыбы ___________________________

Жоспары:

Кіріспе
1. Д.А. Қонаев ірі мемлекет қайраткері
2. Д.А.Қонаев қазақтың юкөрнекті ғылымы
3. Д.А.Қонаев және 1986 жылғы желтгоқсан оқиғасы
Қорытынды

Падаланған әдебиеттер:
1. Д.Қонаев. Ақиқаттан аттауға болмайды, Алматы: Санат, 1994.
2. Б.Нұржекеұлы. Жүз тұңғыш. 2. Алматы: Жалын, 2005.
3. Рысалды Көлекова. Ұлы адамнан ұлағат. Алматы.
4. Жетісу газеті, 11 қантар, 2007 жыл, №5.
5. Д.Қонаев. Өтті дәурен осылай. Алматы, 1992.
6. Елу жыл ел ағасы.
Кіріспе
әр дәуірге лайықты кемеңгер адамдар өмір сүреді. Ал қазақ халқының
тарихында болмысы бөлек, мінезінің байлығымен, терең білім, ақыл-
парасатымен дараланған ұлы адам өмір сүрді. Ол – Дінмұхамед Қонаев. Бабалар
аруағына шынайы берілген, халыққа сүйкімді., ұлтқа қадірлі, шынадай мөлдір,
аса білікті адам. Егемендікті алғанда халқының алдына болаша қуанып шығып,
адал ойын білдірген, Ту жығылмасын, Туды ұстаған ұл жығылмасын, - деп
тәңіріне сыйынып халықпен бірге егемендікке қуанып, келешекке сенген.
Болашақ жастардікі, ақиқаттан аттауға болмайды деген ойын ашып айты.
Д.А. Қонаев 1912 ж 12 қаңтарда бұрынғы Верный, қазіргі алматыда дүниеге
келді. Балдәурен балалық шағы, жастық дәуірі осы әсем қалада өтті. Сол
тұста Қазан төңкерісінен кейін 1921 ж көрнекті партия және мемлекет
қайраткері Ораз Жандосовтың ұсынысы бойынша Верный өзінің байырғы аты –
Алматыға ие болады, 924 Жетісудың орталығы саналды. Астана Қызылордадан
Алматыға көшіріледі.
Д.А. Қонаев ата-бабалары мал шаруашылығын кәсіп еткен жандар. Ауылы Құйған
маңайындағы Күрті мен Іле өзені жағалауын менендеген. Бертінірек келгенде
тау бөлтеріндегі Алматы өзенінің оң жағалауына тұрақты түрде қоныс тебеді.
Атасы Жұмабай жас кезінде мұсылман мектебінде оқып, оны үздік бітіргеннен
кейін еңбек жолын осы аймақтағы қазақ татар балаларына дәріс беруден
бастапты. Сөйтіп жүргенде Д.А. Қонаевтың әкесі Меңліахмет 1886 жылы өмірге
келеді де, атасы оны 14 жасқа таласымен Верный көпесі И. Ғабдуәлиевтің
шаруашылығына жұмысқа орналастырады. Ал өзі содан кейін көп ұзамай Түркия
арқылы Сауд Аравиясына сапар шегіп, Мекке мен Мединеге қанылық етуге
барған. Одан ол Үндістан мен Ауғаныстанды басып өтіп, 1905 жылы отбасына
аман-есен оралады.
Д.А. Қонаевтың әкесі 1917 жалға дейін көпе И. Ғабдуәлиевке жалданып жұмыс
істейді де ешқандай оқу орнын бітіре алмайды. Бірақ өз бетінше білімін
көтерудің арқасында орысша-қазақшаға өте сауатты болды. Кеңес өкіметі
тұсында от кісі Алматы облысының ауыл шаруашылық және сауда орындарында
жұмыс істейді. Сонан соң зейнеткерлік бемалысқа шықаннан кейін көп уақыт
өткен соң 1976 жылы 90 жасқа үш ай қалғанда дүние салды. Ал анасы Зайқовка
(қазіргі Алматы облысының Шелек селосы) елді мекеніндегі кедей шаруаның
қызы болады.
әкесі мен анасы жетпіс жылдан астам уақыт бірге баянды ғұмып кешкен. Анасы
86 жасында 1973 ж дүние салады.
Д.А. Қонаев Чернышевский атындағы №19 мектептің бірінші сатасында оқыған.
Төртінші сыныпты бітірген соң №14 мектепке ауысып, сол жерде екінші
сатасында оқиды. Алғашқы хат танытып, әліппені оқытып, орыс тілін үйреткен
алғашқы мұғалімі – Анна Павловна, сонымен қатар математик С.И. Соколов,
физик А.А. Астраханцев, И.П. Масленников, географ Тугарин, Е. Войцеховский
т.б. Мекетптің бітіргеннен кейін, жоспарлау органдарында статист болып
жұмыс істеп, кешкілік институттың дайындық курсында оқиды.
1931 ж Қазақстан өлкелік комсомол комитетеінің жолдамасымен Мәскеу түсті
металдар институтына түсуге жолға шығады...
Мәскеуге келген соң, әпкесі Әлима мен жездесі А. Түркебаевтің үйіне
тоқтайды.
Институтқа қабылданысымен Панкратов көшесіндегі Сретенкода жатақханасына
ауысқан. Студенттік өмірдіңащысы мен тұщысын бірге көріп, қиын кезенді
басынан өткерген. Оның Мәскеудегі оқуы республиканың, елдің өміріндегі аса
ауыр кезеңге – күштеп коллективтендіру науақанымен тұста-тұс келді.
Ауылындағы ауыр жағдайдан хабардар болып, оның анық- қанығына жету үшін
жоғарғы өкімет орындарынан сұраныс жасайды. Сол жылдары студенттердің
біразы оқуларын тастап, ауылдарына қайтып оралады.
Д.А.Қонаевтың алғашқы практикасы 1933 ж Оралдың Дегтярск кенішінде
басталады.
1936 ж шілдеде Мәскеу түсті металдар мен алтын институтын қызыт дипломмен
бітіріп, Қызырат- Балхаш құрылысына жалдама алады. Бұл Д.А. Қонаевтың
алғашқы нағыз еңбек жолы еді. Қоңыратта жұмыс істей жүріп, Жылына 90 мың
тонна қара мыс өндіру үшін Қоңырат карьерінің қуатын айқындау деген
тақырыпта дипломдық жжұмысына материалдар жинастырған. Сөйтіп, бұл жұмысын
үздік бағаға қоғап шығады.

Д.А. Қонаев ірі мемлекеттік қайраткері.
1942 жылдың сәуір айында Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің бірінші
хатшысы Скврцовтан жедел хат алады. Ол хатта Д.А.Қонаевты Орталық
Комитеттің қарамағына қызметке шақыртуы туралы баяндалған екен. Ендігі
жерде Д.А. Қонаев Лениногордағы бар шаруасын Новиковқа өткізіп, Алматыға
бет алады. Сәуір айының жиырмасына қараған түнде Д.А. Қонаевты Скворцов
қабылдап:
- Өнеркәсіп саласында ұлттық қадрлардың тапшылығы өзіңізге аян. Дүр
сілкінетін күн де алыс емес шығар. Әзірге, барға қанағат. Орталық Комитет
Сізге сенім көрсетіп отыр. Қазақ КСР Халық Комиссариаты төрағасының
орынбасарлығынаұсынады. Одаққа бағынышта өнеркәсіп орындарының жұмысымен
шұғылданатын боласыз. Сондықтан БК (б) П Орталық Комитетіне бекітілуге бару
үшін, шұғыл Мәскеуде жүріп кетуге тура келеді, дейді.
Бірақ дәл сол кездегі қиын-қыстау кезде Лениногроды тастап кету Д.А. Қонаев
үшін аса ауырға соғады. Орталық Комитеттің шешімін екі етуге болмайтындығын
түсініп, Халық Комиссарлар Кеңесінде, кейін Орталық Комитетте қызмет
атқарады. Қызмет бабымен Лениногорға да жиі ат ізін салып отырды. Қаланың
әрбір жаңалығына қызыға қарап, зәру істерін шешуге аянбай күш жұмсайды.
Кейін 1959 ж лениногоролықтар Д.А. Қонаевты республика Жоғарғы кеңесіне
депутат етіп сайлайды. Осылайша өр Алтай өңірі Д.А. Қонаев үшін ең ыстық
жерұйыққа айналады.
Лениногорода, БЛКЖО-ның 40 жылдығы атындағы және Тишин кеніштерінде, байыту
фабрикаларында, қорғасын, мырыш заводтарында Д.А. Қонаевтың беймаза, бірақ
жемісті істерінің куәсіндай күндері мен түндері өтеді.
1942 жылы мауысым айының 6-сы күні Д.А. Қонаев Қазақ КСР Халық Комиссарлар
Кеңесінің табадырығын оттайды. Бұл жердегі қызметі қатал тәртіп бойынша
жүрді. Ол - өзіңнен бір саты биікте тұрған кісінің пікіріне ден қойып,
құлақ асу еді. Ең әуелі, Д.А. Қонаев ешқандай бұрылмастан Халық Комиссарлар
Кеңесінің төрағасы Оңдасыновта, Скворцовта, онан кейін Шаяхметовтке болып,
өз міндеттін айқындап алады. Олырдың әңгімесі боынша түйгені: Орталық
комитеттің өнеркәсіпке қатысты бөлімімімен, Орталық комитеттің салалық
хатшысымен қоян-қалтық араласып, жұмыс істегу тиісті болды. Түсті
металлургия, көмір және мұнай өнеркәсібі кәсіпорындарының,
электростанциялардың, теміржол, транспорт және автотранспорттың, сондай-ақ
қорғасын заводтарының жұмысын қадағалап, қажет кезінде көмектесіп отыру.
Осының бәрі Д.А. Қонаевтың алдағы уақытқа белгіленген жауапты қызметі болып
табылды. Д.А. Қонаев бұл істерге жүрексінбей, тайсақтамай, қандай да
болмасын жауапты тапсырмаға сергек қарауға, сеніп тапсырылған үлкен істі
мінсіз орындауға әбден қалыптасып қалған.
Қысқа мерзім ішінде түсті металлургияға қатысты ірі-ірі кәсіпорындармен,
қарағанды және Ленгер кеншілерімен, қорғаныс саласындағы өнеркәсіп
орындарымен тығыз байланыс орнатылады. Мемлекетік қорғаныс комитеті
вольфрма мен молибден концентратын күрт көбейтуді талап етеді. Соған
байланысты Ақшатау вольфрам комбинатының құрылысын жеделдетумақсатымен Д.А.
Қонаев, геолог Вяжевич, тау-кен инженерлеі Кравченко, Орталық комитеттің
нұсқашысы Төлебаев Ақшатауға табан тірейді. Қысқа мерзім ішінде
старательдің күшімен вольфрам өндіруді шығару 70%-ке дейін өсті.
Елде, соғыс уақытында өндірілген әрбір 100 тонна молибденнің 60 тоннасын
Балқаш даласының ерлеурі, Шығыс Қоңырат кеншілері боріп отырды.
Орталық Комитеттің және Халық Комиссарлар Кеңесінің тапсырмасымен талай
бригада, комиссияларды бастап, ауыр өнеркәсіптегі Ащысай полиметалл
комбинатына, Шымкент Қорғасын заводына, Гурьевтегі, ақмоладағы, Балқаштағы
және т.б. ірі кәсіпорындарға барып тұрды. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.