Несиелік шығындарды жабу үшін резервтер құрудың қажеттілігі

Жоспар
Кіріспе

1. Несиенің қажеттілігі және оның маңызы.

2. Міндетті резервтеу саясаты.

3. Резервтік қор.

4. Резервтік қорды құрудың мақсаты.

5. Несиелік шығындарды жабудағы резервтік қорды қолданудың
тиімділігі.

Міндетті резервтеу саясаты жоғарыда айтылғандай, Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісінің басты міндеттерінің бірі, қарызгерлер мен клиенттердің муддесін қорғау.(«Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісі туралы» заңның 7 бабы) Осы міндетті орындау ушін және екінші дәрежелі банктердің өтемпаздығын сақтандыру мақсатында, Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісі арнаулы резервтік шотта сақталуға тиісті қаржының ең төменгі деңгейін белгілейді. Мұндай практикада барлық, экономикасы өскен елдерде қолданылады. Бірақ бұл әр елде,бұл резервтің құрылымы, амплитудасы, көлемі және процент төлеу өзіндегі әр турлі.
Резервтің ең төменгі деңгейі, ақша саясатының құралы ретінде, бір жағынан , ақша нарқында, екінші дәрежелі банктердің ағымдағы өтемпаздығын реттейді, екінші жағынан, олардың айналымға несиелік ақша шығаруын бақылайтын құрал. Резервтік міндеттемелер, тәртіп бойынша, банктердің міндеттемелерінің белгілі бір бөлігінің жагдайына байланысты, немесе, өсуіне байланысты белгіленеді.
Резервтік активтің ең төменгі деңгейін есептеудің негізгі бабы, банктің қызмет көрсететін шаруашылықтарының шоттарындағы қаржының қалдығы, жеке тұлғалардың депозиттері мен салымдары және банк аралық міндеттемелер.Негізінде қамтылған міндеттемелердің түрі көбейген сайын бұл құралдардың тиімділігі артады.

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Ғылым және Білім Министрлігі.

Алматы Экономика және Статистика Академиясы

Пәні: Ақша несие реттеу

Тақырыбы: Несиелік шығындарды жабу үшін резервтер құрудың

қажеттілігі

Кафедра : Қаржы
Топ: 04405
Орындаған: Мадиев М.
Қабылдаған: Абдильдаева С.
Қорғауға жіберілген күні:
Қорғаған бағасы:

Алматы – 2007 ж.

Міндетті резервтеу саясаты.

Міндетті резервтеу саясаты жоғарыда айтылғандай, Қазақстан
Республикасының Ұлттық банкісінің басты міндеттерінің бірі,
қарызгерлер мен клиенттердің муддесін қорғау.(Қазақстан
Республикасының Ұлттық банкісі туралы заңның 7 бабы) Осы міндетті
орындау ушін және екінші дәрежелі банктердің өтемпаздығын сақтандыру
мақсатында, Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісі арнаулы
резервтік шотта сақталуға тиісті қаржының ең төменгі деңгейін
белгілейді. Мұндай практикада барлық, экономикасы өскен елдерде
қолданылады. Бірақ бұл әр елде,бұл резервтің құрылымы, амплитудасы,
көлемі және процент төлеу өзіндегі әр турлі.
Резервтің ең төменгі деңгейі, ақша саясатының құралы ретінде,
бір жағынан , ақша нарқында, екінші дәрежелі банктердің ағымдағы
өтемпаздығын реттейді, екінші жағынан, олардың айналымға несиелік
ақша шығаруын бақылайтын құрал. Резервтік міндеттемелер, тәртіп
бойынша, банктердің міндеттемелерінің белгілі бір бөлігінің жагдайына
байланысты, немесе, өсуіне байланысты белгіленеді.
Резервтік активтің ең төменгі деңгейін есептеудің негізгі
бабы, банктің қызмет көрсететін шаруашылықтарының шоттарындағы
қаржының қалдығы, жеке тұлғалардың депозиттері мен салымдары және
банк аралық міндеттемелер.Негізінде қамтылған міндеттемелердің түрі
көбейген сайын бұл құралдардың тиімділігі артады.
Резервтің ең төменгі деңгейінің көлемі есептеуде қамтылған
міндеттемелердің сомасынан процент түрінде белгіленеді, және де бұл
процент көрсеткіші әр елде әр түрлі. Мысалы: Испания мен Италияняң
Орталық банктері резервтік талаптың процентін жоғары деңгейде
ұстайды, ал Ангияның Орталық банкісі, керісінше, ең төменгі шекте
белгілейді, (0,45 %), Жапонияның Орталық Банкісі де2,5 % - тен жоғары
белгілемейді.
Егер резервтік талаптың проценті жоғары болса, Орталық банк
щоттағы қаржыға өсім төлеуі тиіс. Қазақстанда, міндетті резервтеу
саясаты екі дәрежелі банк жуйесін қалыптастырған күннен бастап
енгізілді. 1992-1993 жылдары Қазақстан Республикасының Ұлттық
банкісінің резервтік талабы, банктің міндеттемелерінің ортаща
қалдығының 30 процентіне тең болатын. Сондықтан Ұлттық банк
резервте жатқан қаржы үшін жылға шаққанда 15-пайыз өсім төлеуді
міндетіне алған. Бірақ, іс жүзінде, ол ешкімге, ешқандай өсім
төлеген жоқ. Соңғы жылдары бұл көрсетеіш бірнеше рет азайтылып,2000
жыл 1-мамырынан бері 8 пайызға дейін түсірілді.( ҚР Ұлттық
банкісінің басқармасының 2000 жылы 25 көкектегі № 192 қаулысы.)
Ұлттық банктің басқармасының 1997 жылы 23 мамырда бекіткен ең
төменгі резервтік талап жөніндегі ережеде оны орындаудың екі жолы
көрсетілген:
а) Банктің орналастырылған барлық резервтік активтерінің орташа айлық
қалдығы, Ұлттық банктің белгіленген орташа айлық резервтік талабының
мөлшерінен кем болмауы керек. Өз кезегінде ең төменгі резервтік
талаптың орташа айлық мөлшері былай есептеледі;

(ең төменгі резервтік талапты ) Х (орташа айлық
депозиттік міндеттемелер)
есептеудің проценті
резервтік актив

100

Резертік активтің қатарына, корреспондеттік шоттағы қаржы
(теңгемен және еркін айырбасталымды валютамен), кассадағы қолма-қол
ақша (теңгемен және еркін айырбасталымды валютамен ) және алтын
қоры, барлық резервтік талаптың 20 пайызы шегінде, жатады.

б) Жоғарыда келтірілген формуламен анықталған ең төменгі резервтік
талаптың сомасына тең қаржыны, Ұлттық банкіде арнайы ашылған шотқа
депозиттеу.
Ең төменгі резервтік талапты орындаудың, көрсетілген екі жолының
қайсысын қолдану керек екенін, Ұлттық банк шешеді.
Өз кезегінде, жұмылдырылған несие ресурстарының нақты бағасы болып
орташа безбенделген өлшенім шамасы қолданады.Бұл өлшем шамасы, әр
түрлі ресурстардың мақсатына қарай бөлгендегі сомасы және оның
әрқайсысының барлық жұмылдырылған ресурстарының ішіндегі үлес
салмағына қарай анықтайды.Ал, әр түрлі ресурстардың орташа нақты
бағасы, атаулы нарықтық бағаның негізінде, Ұлттық банкіде сақталатын
міндетті резервтің мөлшері түзетіліп есептеледі:
ОНБД
ОНБ = Х 100
М резервтің мөлшері

Бұл формулада:
ОНБ - Жұмылдырылған ресурстың орташа нақты бағасы.
ОНПД - Нарықтық проценттің орташа деңгейі.
Банктерүшін активтік операцияның проценті мен пасивтік
операцияның процентінің қатынасы көп мағыналы.Осы екі проценттік
мөлшерімдердің айырмасы банк үшін несиелік маржа, яғни, банктің
несиелік жұмысынан тапқан табысы болып табылады.

Несиенің қажеттілігі және оның маңызы.

Тарихтың қай кезеңі болса да, несие, алуан түрлі экономикалық
және қоғамдық ойшылдардың назарын аударатын. Экономика ғылымы, өзінің
пайда болған күнінен бастап несиенің проблемасымен шұғылданып
келеді. Ал, қазіргі кезеңдегі несиеге, экономикалық санат ретінде,
аса көңіл бөлініп отыр. Өйткені, нарық кезінде несиелік қарым
қатынас ең жогарғы ресімделуіне жетеді, сөйтіп несие, төңірегіндегі
алуан практикалық және теориялық сауалдардың шиеленіскен түйініне
айналады. Несиенің түпкі тамыры тауарлық өндірістің пайда болған
кезінде жатыр. Содан кейінгі экономикалық даму сатыларының әр
қайсысында да несиенің маңызы зор болады.Осыған байланысты болашақ
экономистерге несиенің арғы негізін, қазіргі жағдайда оны
пайдаланудың керегі неде екенін түсіну керек.Оның үстіне, әр түрлі
деректерде несиенің экономикадағы маңызы, әр түрлі түсіндіріледі.
Мысалы, кейбір экономистер, несие өнімсіз шығынды көбейтіп (әңгіме
төленетін процент жөнінде) , өндіргіш күштердің дамуына кедергі
келтіреді, нарықтық экономикаға тән қарама-қайшылықтарды шиелністіре
түседі,сондықтан экономикалық дағдарысты жоймайды, керісінше., оны
тереңдетеді, оғ,ан тікелей себепші болады деген пікір айтады.
Басқалары, керісінше, несие экономикалық тұрақты, үздіксіз дамуына
мүмкіншілік береді дейді.
Осындай қарама-қарсы пікірлер орын алған жағдайда істің жәйін түсіну
үшін алдымен несиенің қажеттілігі қайдан шығады деген сауалға жауап
беруіміз керек.
Қазақстанда жұмыс істеп тұрған банктердің, Қазақстан Республикасының
Ұлттық банкісінен басқасының бәрі , ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.