Гигиена ғылымының даму тарихы

1. Кіріспе.
2. Негізгі Бөлім:
• Гигиенаның Көне Заманда дамуы.
• Капитализм кезіндегі гигиенаның дамуы.
• Ресейдегі гигиена.
• Кеңес Одағы кезіндегі гигиенаның дамуы.
3.Қорытынды.
Қолданылған әдебиеттер

Медицина жаңадан дамып келе жатқанда, көптеген дәрігерлер ауруды тек емдеп қана қоймай, с онымен қатар, әртүрлі ауруларды, әсіресе жұқпалы ауруларды алдын алу ерек екендігін түсінген. Кейбір халықтардың діни оқытуларында үйде өзін- өзі ұстау ережелері болған. Оны денсаулығын сақтау жәене діни қағида деп халыққа түсіндірген. Мысал, ежелгі арап жазуларында, егерде үй қабырғаларында қара дақтар пайда болса, бұл үйдегі адамдарды шығарып, үйді өртеу қажет деп жазылған. Бұл дегеніміз- қабырғаларға сыз кезінде шығатын қара зең саңырауқұлақтары болатын. Олар қазір адам денсаулығына өте зор зиян келтіретіндігі дәлелденген. Ал ежелгі Үнді, Қытай елдерінде жеке гигиена мен тамақтану гигиенасына көп көңіл аударған. Бұл аймақтарда күніне қанша рет және қандай тағам пайдалыну керектігі көп айтылған. Және күннің ыстығында денені суық сумен жиі жуу керектігі баяндалған екен.

1. Румянцев Г. И. “Общая гигиена” М. Медицина. 2005ж.
2. Крымская И. Г.; Рубан Э. Д. “Гигиена и основы экологии человека” Ростов- на- Дону. ЫФеникс. 2007ж.
3. Румянцев Г. И. “Общая гигиена” М. Медицина. 1985ж.
4. www. Google. ru.
5. www. Medico. ru.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

С. Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті

Кафедра: Жалпы гигиена және Экология

СӨЖ

Тақырыбы: Гигиена ғылымының даму тарихы.

Орындаған:
Жолдасова Еңлік

332 топ; емдеу ісі факультеті

Тексерген:
Ибраимова А. А.

Алматы 2009ж.

Жоспар:

1. Кіріспе.

2. Негізгі Бөлім:

• Гигиенаның Көне Заманда дамуы.

• Капитализм кезіндегі гигиенаның дамуы.

• Ресейдегі гигиена.

• Кеңес Одағы кезіндегі гигиенаның дамуы.

3.Қорытынды.

Гигиена ғылымының даму тарихы.

1.Кіріспе.

Гигиена, көптеген басқа ғылымдар сияқты, ұзақ даму жолынан өтті.
Ежелгі адамдардың өзінде гигиенаның алғы шарттарын көруге болады. Мысалы,
қоныстарын соғу, тамақтарын дайындау,өлген адамдарды жерлеу рәсімі және
т.б. Тарихи деректерге сүйенсек, ежелгі Үндістан, Қытай, Мысыр халықтары
гигиеналық нормаларды сақтаған. Олар орталықтанған су құбырларын жүргізіп,
дене күтімін жасаған және инфекциялық аурулардың алдын алу шараларын
жүргізген.

2.Негізгі бөлім:

• Гигиенаның Көне Заманда дамуы.

Медицина жаңадан дамып келе жатқанда, көптеген дәрігерлер ауруды тек
емдеп қана қоймай, с онымен қатар, әртүрлі ауруларды, әсіресе жұқпалы
ауруларды алдын алу ерек екендігін түсінген. Кейбір халықтардың діни
оқытуларында үйде өзін- өзі ұстау ережелері болған. Оны денсаулығын сақтау
жәене діни қағида деп халыққа түсіндірген. Мысал, ежелгі арап жазуларында,
егерде үй қабырғаларында қара дақтар пайда болса, бұл үйдегі адамдарды
шығарып, үйді өртеу қажет деп жазылған. Бұл дегеніміз- қабырғаларға сыз
кезінде шығатын қара зең саңырауқұлақтары болатын. Олар қазір адам
денсаулығына өте зор зиян келтіретіндігі дәлелденген. Ал ежелгі Үнді, Қытай
елдерінде жеке гигиена мен тамақтану гигиенасына көп көңіл аударған. Бұл
аймақтарда күніне қанша рет және қандай тағам пайдалыну керектігі көп
айтылған. Және күннің ыстығында денені суық сумен жиі жуу керектігі
баяндалған екен.

Антикалық Грецияның гигиеналық білімнің дамуынаәсері өте көп болған.
Медицина атасы Гиппократ өзінің “Ауа, су және қоршаған орта” трактатында,
судың, топырақтың, ауаның адам ағзасына қандай әсер тигізетінін атап
кеткен. Осы Гиппократтың көзқарасы кейінгі жүзжылдықта Греция мен Римде
гигиенаның дамуына өте үлкен ықпал етті. Гигиеналық талаптардың адамға
әсері туралы Аристотель, Асклепий, Галендер де көп жазған.

Ежелгі Римде су құбырлары мен канализация болғанымен, ол жерде
санитарлық жұмыстар мүлдем өткізілмейтін. Сондықтан, эпидемия тарап,
халықтың мыңдап қырылулары көп болатын. Бұл да санитарлық көрсеткіштердің
төмен дәрежеде болғанын дәлелдейді. Осы себептерге байланысты ежелгі Римде
өлім деңгейі жоғары болатын және орта жас деңгейі 25- тен аспайтын.

Орта Азияның ұлы ғалымы Абу Али ибн Сина өзінің “Канон медицинской
науки” трактатыеда гигиена сұрақтарына көп көңіл бөлген. Әсіресе, дене
тазалығына және тән тазалығына көп ой- толғаулар қалдырған.

Ортағасырлық христиан діні тәндік денсаулыққа көп көңіл аударған. Сол
ғасырларда еуропа елдерінде көп әртүрлі эпидемиялар бой көтерген: оба,
сүзек, тырысқаұ, шешек және т.б. 14- ші ғасырдың өзінде Еуропа елдерінің ¼
халқы обадан қырылып қалған. Бұл кезеңде медицина әлсіз болып, дұрыс ем
жүргізілменген екен.

Қайта өрлеу дәуірінде мамандыққа байланысты пайда болатын ауруларды
зерттеу басталды. Итальяндық дәрігер Рамацини кітабында бірінші рет шаң
жерде жұмыс істейтін жұмысшыларда өкпе аурулары жиі дамитынын, өсімдік,
гүлдермен көп жұмыс істейтін жұмысшыларда аллергиялық аурулар, Квинке
ісінулері мен поллиноздар дамитынын дәлелдеген.

• Капитализм кезеңіндегі гигиенаның дамуы.

Феодалды кезеңнен капитализмге өткенде өнеркәсіп пен сауда жақсы
дамып, қарқындана басталған кездер еді. Осы сауда- саттықпен қосарлана
экономикасы жақсы дамыған елдерге экономикасы төмен елдерден көптеген
эпидемиялық жұқпалы аурулар: оба, сүзек, тырысқақ біздің елдерге өте
бастады. Бұлардың алдын алу үшін және елдерге өтпес үшін тауарларға әртүрлі
санитарлық- гигиеналық шаралар қолданыла бастады. Инфекциялық аурулармен
күресу туралы мәліметтер де көбее түсті. 1788 жылы П. Франктің “Полная
система медицинской полиции” атты алғаш гигиенаның кітабы шықты.

19-шы ғасырда Маркс пен Энгельстің оқытулары кеңее түсті, сонымен
қатар, бұлардың шәкірттері мен ізбасарлары да аса түскен еді. Бұл
жұмысшылар арасында гигенаның дамуына зор ықпал етті. 19- шы ғасырдың
аяғанда, 20- шы ғасырдың басында физикалық жүктемеге, балалар мен
жасөспірімдер, еңбек, тамақтану гигиенасына қызығушылық тудырады.

• Ресейдегі гигиена.

Көне Русь экономикалық дамымаған мемлекеттердің бірі еді. 11- 12
ғасырда Русьте оба, шешек эпидемиялары бой көтерген екен. Бірақ сол
кездердің өзінде славяндар карантиндік іс- шаралар жиі өткізіп тұрған:
жұқпалы аурудан қайтыс болған науқастың киімін, төсек- орнын жандырып,
үйдің ішін аластап, кейде тіпті үйді де өртеп жіберген. Славяндар қалалар
мен ауылдардың үйлерін дұрыс соғу керек екендігі туралы гигиеналық
мәселелерді өте жақсы біліп дамытқан еді. Орыс жазбаларында тұрғын үйлерді
сайға, сазды жерлерге және өзен- көлдердің маңына салмау керектігі туралы
деректер жиі кездесіп отырған. Оның адам денсаулығына зиян келтіретіні
туралы жазылған екен.

Ежелгі Русьте тағамдардың санитарлық тәртібін дұрыс сақтау және
қолдану туралы деректерде көп кездескен. Сонымен қатар, 18 ғасырда Мәскеуде
арнайы “нанды пісіру мен сатуын қадағалау”гигиеналық алғы шарттар
еңгізілген еді. Киев мектептерінде балаларды дұрыс тамақтандыру олардың
өсіп келе жатқан ағзаларына зор ықпал ететіндігін біліп, мектептерде
тамақтандыру тәртібін еңгізген екен. “Азбуковник” кітабында балалар
гигиенасы туралы көп мәліметтер жазылған еді және бұл оқулық балалар мен
жасөспірімдер гигиенасының алғашқы кітабы болатын.

Ресейде гигиеналық мәдениеттің дамуына Петр 1- нің еңбегі зор. Ол
алғаш Медицина канцелярия ашып, басшылығына белгілі дәрігерді қойып,
халықтың денсаулығын сақтау туралы бұйрық жариялвады. Шіркеулер мен туу
үйлерінде туылғандар мен өлгендерді тіркеу журналдарын еңгізіп, халық
санағын жүргізе бастады. Петр 1 әскери гигиенаға, медициналық дәрігерлерге,
әскер сарбаздарын медициналық қадағалаулардан өткізу туралы санитарлы-
гигиеналық жұмыстарды өткізуді бұйырған.

Жеке және жалпы гигиенаның дамуына аиақты М. В. Ломоносовта көп
еңбегін сіңірген. Өзінің “Первые основания металлургии или рудных дел”
атты кітабында шахталардың табиғи желдетілуі, еңбек және дем алу,
аурулардан қалай қорғану қажет екендігі туралы көп ойлар қалдырған.
“Рассуждение и сохранение российского народа” кітабында мектеп гигиенасына
және әскери гигиенаға көп көңіл бөлген.

Осы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.