Еңбекақы мен тариф жүйелері

Жоспар
Кіріспе

1. Еңбекақы мен тариф жүйелері
2. Өнім өндіру есебі
3. Өнім өндіру есебінің жүйелері
4. Еңбекақы есебі

Еңбек есебінің маңызды элементі болып еңбектің күрделілігіне, жұмысшылар мен қызметкерлердің мамандық дәрежесіне қарай жұмыстың әр түріне кететін жұмыс уақытының мөлшерін анықтау болып саналады. Жұмыстың күрделілігіне қарай еңбекақының мөлшері тарифтік жүйеде қаралады. Тариф жүйесінің негізгі элементтері болып мыналар болып табылады:
• тарифтік кесте;
• тарифтік еңбекақы мөлшері;
• тарифтік мамандық анықтамалары;
Осыларға негізделіп жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбекақы мөлшерінің үлгілі кестесі жасалады. Тариф жүйесінің көмегімен жұмыстың барлық түрі күрделілігіне және көп еңбек сіңіруді қажет ететіндігіне қарай топтастырылады және жұмысшслар мен қызметкерлердің мамандық дәрежесіне қерай оларға тариф бойынша әр түрлі еңбекақы мөлшерін белгіленеді.

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

1. Еңбекақы мен тариф жүйелері

2. Өнім өндіру есебі

3. Өнім өндіру есебінің жүйелері

4. Еңбекақы есебі

Еңбекақы мен тариф жүйелері
Еңбек есебінің маңызды элементі болып еңбектің күрделілігіне, жұмысшылар
мен қызметкерлердің мамандық дәрежесіне қарай жұмыстың әр түріне кететін
жұмыс уақытының мөлшерін анықтау болып саналады. Жұмыстың күрделілігіне
қарай еңбекақының мөлшері тарифтік жүйеде қаралады. Тариф жүйесінің негізгі
элементтері болып мыналар болып табылады:
• тарифтік кесте;
• тарифтік еңбекақы мөлшері;
• тарифтік мамандық анықтамалары;
Осыларға негізделіп жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбекақы мөлшерінің
үлгілі кестесі жасалады. Тариф жүйесінің көмегімен жұмыстың барлық түрі
күрделілігіне және көп еңбек сіңіруді қажет ететіндігіне қарай
топтастырылады және жұмысшслар мен қызметкерлердің мамандық дәрежесіне
қерай оларға тариф бойынша әр түрлі еңбекақы мөлшерін белгіленеді. Тарифте
мамандықтар бойынша өндірістің қай саласында болмасын негізгі жұмыстың
әрбір түріне, жұмыстың күрделігі мен қаншалықты еңбек етуіне керекті
ұқыптылық пен жауапкершілікке қарай берілген разрядтар көрсетіледі. Сонымен
қатар тарифте әрбір атқаратын жұмыстың нақты түрлеріне мінездеме беріледі
жэне жұмысшылар мен қызметкерлердің өзіне берілген разрядқа ие болуына
керекті еңбек дағдысы мен біліміне де мінездеме береді.
Тарифтік кестеде - жұмысшылар мен қызметкерлердің әрбір топтарының
арасында төленуге тиісті еңбек мөлшерінің арақатынасы айқындалады. Тарифтік
кестеде: тарифтік еңбекақы (сағаттық, күндік, айлық) осы ендіріс саласында
ете қарапайым жэне жеңіл бірінші дэрежелі болып саналатын жұмысқа төленетін
мөлшерде бекітіледі. Жоғары дэрежелі еңбекке төленетін еңбекақы бірінші
дэрежелі еңбекке төленетін еңбекақы мөлшерімен осы қарастырып отырған
дэрежелі еңбектің арақатынасьшың тарифтік коэффициентін, бірінші дэрежелі
еңбекке төленетін еңбекақы мөлшеріне көбейту арқылы анықталады.
Тарифтік кестеде тарифтік еңбекақы жұмыстың түріне қарап кесімді жэне
мерзімді еңбекақы болып екіге бөлінеді.
Тарифтік мерзімді еңбекақы мелшері бір сағатқа белгіленеді. Кесімді
еңбек бағасы белгілі тарифтік баға бойынша бір сағатқа белгіленген немесе
бір сагатқа тиісті еңбекақы мөлшерін сол сағатта өндірілген өнім көлеміне,
орындалған жұмыстың мөлшеріне бөлу арқьілы табылады немесе бір өнімге
кеткен уақытқа көбейту арқылы табылады. Уақыт мөлшері мен өндірілетін өнім
мөлшері, көлемі, барлық өндіріс саласында техникалық мөлшерлеу үдерісін
(процесін) жүргізу кезінде анықталады.

Өнім өндіру есебі

Өнім өндіру есебі ең алдымен орындалған жұмыстың, операцияның, өндіріп
шығарған өнімнің саны мен сапасына қарай кесімді еңбекақыны есептеу үшін
жэне жұмысшылар мен қызметкерлердің жекелік жэне топтық еңбек өнімділігіне
бақылау жүргізу үшін керек. Өнім өндіру есебі негізінде тек қана кесімді
еңбекақы алатын жұмысшылар мен қызметкерлерге ғана емес, сонымен қатар
мерзімдік еңбекақы алатш жұмысшылар мен қызметкерлерге де сандық жэне
сапалық керсетіштердің артығымен орындалуына қарай жекеленген сыйақы
төленеді. Жекеленген жұмысшылар мен қызметкерлер кесімді еңбекақысына
қосымша өнім өндіру негізінде мөлшерлі тапсырманы орындағаны үшін сыйақы
алады.
Өнім өндіру есебі әрбір кәсіпорындарда жұмысшылар мен қызметкерлердің
еңбегін ұйымдастыруға жэне оларға есептеліп төленетін еңбекақы тұріне
байланысты. Кәсіпорындардың еңбекгі үйымдастыру көбіне ғылыми-техникалық
даму деңгейіне жэне оларды тиімді пайдалануға, тағы басқаларға байланысты
больш келеді. Еңбекті жаңа техникамен жабдықгау, механикалаңцырылған,
автомаггандырылған, өндірістің пайда болуына себебін тигізді. Ғылыми-
техникалық прогрестің дамыған жағдайында қол еңбегін пайдалануды көп қажет
ететін механикаландырылмаған өңціріс автоматгандырылған кешенді салаға
айналады. Оларда қол еңбегі біртіндеп азайып, еңбектің ұйымдастырылуьша
жаңа техника мен технология ез әсерін тигізеді. Бұл айтылғандардың іске
асуы, яғни қолданылуы өнім өндіру есебін ұйымдастыруға өздерінің эсерін
тигізеді.

Өнім өндіру есебінің жүйелері

Кәсіпорындарда өнімдердің өндіріп шығарылуы және жұмыстың орындалуы
жайлы алғашқы құжаттарда мынадай мәліметгер мен ақпараттар болуы қажет:
* орындалған жұмыстың аталуы;
* оның қабылданған уақыты, яғни күні, айы, жылы;
* өндірілген өнімнің саны мен көлемі;
* өнімді өндіруге, жасап шығаруға жэне жұмысты орындауға
кеткен уақыт;
* орындаушы жұмысшылар мен қызметкерлердің табельдік
нөмірі немесе бригаданың немірлері;
* цех бөлімшесінің шифрлары жэне оларға есептелген
еңбекақы түрі.

Бұлар бойынша одан кейінгі уақьптарда жұмысшы және қыз-меткерлермен есеп-
айырысу жүргізіліп, соньмен қатар өңціріліп шығарылатын өнімдер мен
істелген жұмыстар бойынша төлем сомаларының мөлшері анықталады.
Халық шаруашылығының әр түрлі салаларындағы ұйымдар-да өндіріс түрлеріне
байланысты еңбек пен еңбекақы мөлшерінің есебін қолдануға сэйкес өнім
өндіру есебінің эр түрлі жүйелері қолданылады. Олардың ішівде:
* Жұмысшылар мен қызметкерлерге эрбір операция
бойынша істелген жұмысы мен өндірген өнімнің саны мен
сапасына сэйкес жеке-жеке еңбекақы есептеп жэне оны
телеу жүйесі. Бүл жүйе бойынша керекті мэліметтерді
жеке жұмысшылар мен қызметкерлердің істеген жүмы-
сына байланысты әр цех бөлімшелері толтырған алғашқы
қулсаттардан алуға болады.
* Өндірілген өнімдер мен істелген жұмыстың жалпы көлемін
ең соңғы операция орындалғаннан кейінгі анықтау жүйесі.
Бул жүйе бойынша бөлімшелер мен цехтардағы барлық
жүмысшылар мен қызметкерлердің атқарған қызметі
мен орындаған жұмысына бір жолды жэне жинақтаушы
құжаттар толтырьшады.
* Еңбек пен еңбекақыны өндірістің түріне қарай қолданудағы
тағы бір жүйе - түтіндеу жүйесі болып табылады. Бұл
жүйе бойынша жүмысшылар мен қызметкерлердің жеке-
жеке өндірген енімінің, істеген жүмыс көлемінің санын
анықтау үшін әр операциялардан кейінгі өндірілмей,
аяқталмай қалған ендіріс қалдықтарына түгендеу жұмысы
жүргізіледі.
Операциялар бойынша қабылдау жүйесі жүмысшылар мен қызметкерлердің
өндірген енімдерін әр операцияны орындаған-нан кейін ұйымның техникалық
бақылау бөлімі қабылдап, санап алганнан кейін, ол туралы ақпаратгы
мэліметтерді алғашқы құжаттарға жазуды қажет етеді. Бұл жүйе бойынша
көбірек қолданылатын алғашқы қүжатгардың түрі кесімді жұмыс наряды болып
табылады. Бүл құжат жұмыс орывдалмай, яғни басталмай тұрып толтырылады және
жүмысшылар мен қызметкерлерге бері-леді. Тапсырма орындалғаннан кейін бүл
нарядқа нақты өндірілген өнімдер мен орыңдалған жүмыстың саны, көлемі
жазылып, жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбекақысын есептеу үшін
кәсіпорынның бухгалтериясьша тапсырылады.
Кәсіпорын бойынша өндірілген өнімге, істелген жү-мысқа күнделікті наряд
жазу жүмысшылар мен қызметкерлерге еңбек-ақы есептеу жұмысын қиындатып
жібереді. Оның үстіне нарядтар бойынша төленетін еңбекақы мөлшерін
цехтардағы, бөлімшелердегі өндірілген өнімнің, орындалған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.