Дербес компьютердің құрылымы туралы



1. Дербес компьютердің құрылымы
2. Дербес компьютердің типтік толық жинағы
3. Дербес компьютердің қосымша құрылғылары
Пайдаланған әдебиеттер
Дербес компьютер – бұл электрондық аспаппен орындалатын, программамен басқару арқылы информацияны автоматты түрде түрлендіруге арналған құрылғы.
Компьютердің синонимі – есептеуіш машина, ЭЕМ бұйымы.
Процессор логикалық және арифметикалық операцияларды орындайды, операциялардың орындалу тәртібін анықтайды, дерек көздері мен нәтижелері қабылдаушыларды көрсетіп береді.
Процессор жұмысы программалардың басқаруымен жүзеге асады. Дербес компьютермен алғаш танысқанда процессордың төрт құрылғыдан тұратынын байқаймыз: арифметикалы-логикалық құрылғы (АЛҚ), басқару құрылғысы (БҚ), жалпы тағайындалуының регистрлері (ЖТР) және бүркеме жад (кэш-память) АЛҚ деректеріндегі арифметикалы-логикалық операцияны орындайды.
1. Байжұманов М.Қ. Жапсарбаева Л.Қ. Информатика оқу құралы - Астана 2004ж
2. Балапанов Е.Қ. Бөрібаев Б. Дәулетқұлов А. Информатикадан 30 сабақ, Алматы Джагамбек, 2005ж
3. Алдажаров К.С. Windows операциялық жүйесінің негіздері. Электрондық нұсқасы, 2006ж

Жоспары:

1. Дербес компьютердің құрылымы
2. Дербес компьютердің типтік толық жинағы
3. Дербес компьютердің қосымша құрылғылары

Дербес компьютердің құрылымы

Дербес компьютер – бұл электрондық аспаппен орындалатын, программамен
басқару арқылы информацияны автоматты түрде түрлендіруге арналған құрылғы.
Компьютердің синонимі – есептеуіш машина, ЭЕМ бұйымы.
Процессор логикалық және арифметикалық операцияларды орындайды,
операциялардың орындалу тәртібін анықтайды, дерек көздері мен нәтижелері
қабылдаушыларды көрсетіп береді.
Процессор жұмысы программалардың басқаруымен жүзеге асады. Дербес
компьютермен алғаш танысқанда процессордың төрт құрылғыдан тұратынын
байқаймыз: арифметикалы-логикалық құрылғы (АЛҚ), басқару құрылғысы (БҚ),
жалпы тағайындалуының регистрлері (ЖТР) және бүркеме жад (кэш-память) АЛҚ
деректеріндегі арифметикалы-логикалық операцияны орындайды. Аралық
нәтижелер ЖТР-да сақталады. Бүркеме жад (кэш-память) жұмыссыз бос тұрып
қалудың уақытын қысқарту жолымен процессордың жылдам әрекет етуін арттыруға
қызмет етеді. БҚ кезекті команда адресінің қалыптасуына, яғни программадан
тұратын команданың орындалу тәртібіне жауап береді.
Программа – бұл оның (команданың) ықпалымен, яғни әрекетімен процессор
элементар операцияны орындайтын команда жиыны.
Жүйелік шинаның негізгі қызметі процессорлар арасында және дербес
компьютердің қалған басқа да құрылғыларының арасында информацияны жіберу
болып табылады. Жүйелік шинасы үш шинадан тұрады: басқару шинасы, дерек
шинасы және адрес шинасы. Шиналар бойынша басқару сигналдарын, деректерді
(сан, символдар), жадтың ұяшық адресін (адреса ячеек памяти) және енгізу-
шығару құрылғысының нөмірін айналдырады.
Есте сақтау (память) өңделген деректер мен команда беруге, жазуға,
сақтауға арналған. Жадтың бірнеше әр түрі болады: оперативтік, тұрақты,
сыртқы, кэш, СНОS (КМОП), регистрлік.
Есте сақтау түрлерінің тұтас иерархиясының болуын шапшаңдығы
(быстродействия), энерготәуелдігі (энергозависимости), тағайындалуы, көлемі
мен құны бойынша оның айырмашылықтарымен түсіндіруге болады. Есте сақтау
түрлерінің алуан түрлілігі бір түрдің құны жоғары есте сақтау мен басқа
түрдегі шапшаңдығы төмен есте сақтау арасындағы қарама-қайшылықты жоюға
көмектеседі.
Информацияны енгізу құрылғысына мыналар қатысты: пернетақта
(клавиатура), тышқан-тетік (мышь), трекбол, джойстик, трекпойнт, трекпад,
сканер, сенсорлық экран, цифрлық бейнекамера және т.б.
Информацияны шығару құрылғысына – дисплей (монитор), принтер, плоттер,
акустикалық баған (акустические колонки) және т.б. жатады.
Модем информацияны енгізетін құрылғының да, шығаратын құрылғының да
функциясын атқарады. Ол телефондық байланыс желілерінің көмегімен қашықтағы
басқа компьютерлермен жалғасуға (байланыс орнатуға) әрі дербес компьютерлер
арасында информациялар алмасуға мүмкіндік береді. Конструктивтік орындауы
бойынша модем құрамдық (компьютердің жүйелік блогына қойылған) және сыртқы
(коммуникациялық порт арқылы қосылған) болады. Модемдер бір-бірінен
деректерді ең көп шамадағы жылдамдықта берумен айрықшаланады (бүгінгі таңда
28800, 33600 бод (1 бод – секундтағы бит) және одан да көп жылдамдықтағы
модельдер кең таралған, содан соң, олар қателікті түзеу құралына қолдау
көрсете ала ма, жоқ па, міне осы жағынан да ерекшеленеді (оның ішінде
V42bis және MNP-5 әйгілі стандарттар болып табылады).
Дербес компьютердің негізіне қаланған нәтижелі идеялардың бірі –
архитектураның ашық болуын айтамыз. Бұл тұжырымдамаға (концепцияға) сәйкес
әрбір пайдаланушы өз қалауына қарай өзінің компьютерінің конфигурациясын
өзі дербес қалыптастыра алады. Бұл пайдаланушының қажеттілігіне қарай
жүйелік шинаға модем, дыбыстық карта, электр музыкалық аспаптың пернесін
және т.б. әр түрлі құрылғыларды қоса алатынын білдіреді. Архитектураның
ашық болуы компьютерді, мысалы, үлкен көлемдегі қатқыл дискіге винчестерді
ауыстыру, процессорды ауыстыру, оперативті есте сақтау көлемін ұлғайту және
т.б. жолдарымен оңай жаңғыртуға мүмкіндік береді.

Дербес компьютердің типтік толық жинағы

Дербес компьютер - әмбебап (универсальный) техникалық жүйе. Оның
конфигурациясын қажеттілікке қарай икемділікпен өзгертуге болады. Сөйтсе
де, типтік деп саналатын базалық конфигурация ұғымы бар. Компьютер әдетте
осы толық жинақпен қойылады. ДЭЕМ-нің типтік толық жинағы төрт
конструктивтік блоктан тұрады: жүйелік блок, диплей, пернетақта және тышқан-
тетік қитұрқысы.
Жүйелік блок ішінде компьютердің ең маңызды компоненттері орналасқан
негізгі торапты (узел) білдіреді. Бұл тораптың ішінде орналасқан маңызды
компоненттер:
-компьютердің жұмысын басқаратын электрондық схема (микропроцессор,
оперативті есте сақтау, құрылғылардың бақылаушысы және т.б.);
-компьютердің электрондық схемасына берілетін кернеуі аз тұрақты
токтағы электрмен қоректендіретін желілерді қалыптастыратын қоректендіру
блогы;
-икемді магниттік дискіге жазылуда және оқуда пайдаланылатын икемді
магниттік дискісінің жинақтаушысы (немесе дискжетек – дисковод);
-алынбайтын (қозғалмайтын) қатқыл магниттік дискіге (винчестер)
жазылуға және оқуға арналған қатқыл магниттік дискідегі жинақтаушы.
Жүйелік блоктың ішіндегі құрылғы ішкі құрылғы, ал оған сырттан
қосылатын құрылғы сыртқы құрылғы деп аталады. Деректерді енгізетін,
шығаратын және ұзақ уақытқа сақтайтын сыртқы қосымша құрылғы, сонымен
қатар, шалғай құрылғы деп атайды.
Жүйелік блогы сыртқы түрі бойынша корпусының формасымен айрықшаланады.
Дербес компьютердің корпусын деңгейлес (горизонталь) және сатылас
(вертикаль) етіп шығарады. Сатылас етіп жасалған корпус габарит бойынша
ажыратылып көрсетіледі: көп мөлшерлі, орта мөлшерлі және аз мөлшерлі.
Деңгейлес етіп жасалған корпустардың ішінен тегістері және ерекше тегістері
бөліп көрсетіледі.
Корпус үшін формалардан басқа факторлар пішіні деп аталатын
параметрлердің де маңызы зор. Орналастырушы құрылғыларға қойылатын талаптар
параметрлерге байланысты болады. Бүгінгі күні негізінен екі факторлар
пішініндегі корпустар пайдаланылады: АТ, АТХ. Корпустың факторлық пішіні
аналық тақша (материнская плата) деп аталатын компьютердің негізгі
(жүйелік) тақшасындағы факторлар пішінімен міндетті түрде келісімде
(үйлесімде) болуы керек.
Дисплей (монитор) - деректерді көрсетіп ұсынатын құрылғы. Ол
информацияны шығарудың ең танымал құрылғысы болып табылады.
Оның негізгі тұтыну параметрлері – экран қалқасының (маска) мөлшері
мен қадамы, кескінді қайта өндірудің ең көп шамадағы жиілігі, қорғаныс
класы.
Монитордың мөлшері диагональ бойынша кинескоп ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Компьютермен оқытудың негіздері
Ақпараттық технологиялардың анықтамалары
Компьютердің құрылымы және жұмыс істеу принципі
Компьютердің келіп шығу тарихи және түрлері
Дербес электронды есептеу техникасының архитектурасы
Негізгі жады - ақпараттарды сақтау құрылғысы
Бірінші тарау дербес компьютердің құрылымы жайлы айтылса, екінші тарау дербес компьютердің қосымша құрылғылары жайлы
ЭЕМ-ң қызметі, құрамы және жіктелуі. Алгоритмдік тілдер туралы мәліметтер
Дербес компьютерді модернизациялау
Компьютерлік вирустар, Антивирустар, Компьютер архитектурасы
Пәндер