Банктердің пассив операциялары

Кіріспе:
1. Банктердің пассив операциялары

2. Банктің депозиттік операциялары

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

Қазақстанда Республикасының Коммерциялық банктері қазіргі уақытта жеке және заңды тұлғалардың уақытша бос ақшалай қаражатын банк жүйесінде депозит түрінде тарту мақсатында қыруар жұмыстар атқарып жатыр
Банктердің экономикадағы маңызын олардың атқаратын операциялары негізінен мына топқа бөлінген: пассив (қаражат тарту); актив (қаражатты орналастыру); комиссиялық делдалы (клиенттің тапсырысы бойынша комиссиялық ақылы) және сенімді операциялар.
Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың, депозиттердің және депозиттік емес ресурстардың шоттарының әр түрлері кездеседі. Бұл банктердің жоғарғы бәсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының сұранысын қанағаттандыруға және олардың қаражаттары мен уақытша бос қаражаттарын банктік қаражаттарын банктік шоттарға тартуға ұмтылуына жағдай жасайды.

1. Мақыш С.Б Коммерциялық банктер операциялары. Алматы-2004
2. Кошенова Г.С. Ақша несие банктер Алматы-2000
3. Банковское дело/ Под.ред. Лаврушина О.И.-М., 1992.
4. Банковское дело/ Под ред. Сейткасымов Г.С.- Алматы:Каржы-Каражат,1998.

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе:
1. Банктердің пассив операциялары

2. Банктің депозиттік операциялары

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Қазақстанда Республикасының Коммерциялық банктері қазіргі уақытта жеке
және заңды тұлғалардың уақытша бос ақшалай қаражатын банк жүйесінде депозит
түрінде тарту мақсатында қыруар жұмыстар атқарып жатыр
Банктердің экономикадағы маңызын олардың атқаратын операциялары негізінен
мына топқа бөлінген: пассив (қаражат тарту); актив (қаражатты орналастыру);
комиссиялық делдалы (клиенттің тапсырысы бойынша комиссиялық ақылы) және
сенімді операциялар.
Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың, депозиттердің және депозиттік
емес ресурстардың шоттарының әр түрлері кездеседі. Бұл банктердің жоғарғы
бәсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының
сұранысын қанағаттандыруға және олардың қаражаттары мен уақытша бос
қаражаттарын банктік қаражаттарын банктік шоттарға тартуға ұмтылуына жағдай
жасайды.
Нарықтық қатынастардың дамуына байланысты, сондай- ақ ескі банктік жүйе
үшін уақытша бос ақшалай қаражаттарды тартудың дәстүрлі емес тәсілдерінің
болуы, тартылатын қаражаттар құрылымын толығымен өзгертті десе де болады.

1. Банктердің пассив операциялары
Пассив операциялары- олар өз қарауына әр түрлі салымдары тартып басқа
банктерден несие алып, өзінің бағалы қағаздарын шығарып және с.с басқа да
қаражат тарту операциялары. Олар банк балансының пассивінде көрсетіледі.
Пассив операциялары тарихи дәстүр бойынша актив операцияларына қарағанда
алдымен жүргізіледі, себебі актив операцияларын жүргізу үшін белгілі бір
қор мөлшері қажет.
Пассив операцияларына мыналар жатады:
• салым қабылдау (депозиттер)
• клиенттерге шоттар (оның ішінде корреспондент- банктерге) ашу және
оларды жүргізу;
• өзінің бағалы қағаздарын шығару( облигация, вексель, депозиттік және
жинақ сертификаттары;
• банкаралық несие алу, оның ішінде орталықтанған несие ресурстарынан;
• репо операциялары;
• еуровалюталық несие алу;
Банктің капиталы өз қаражаты, тартылған қаражат және эмиссияланған
қаражаттардан құрылады.Банктің өз қаражатына акционерлік және резерв
капиталы, сонымен бірге бөлінбеген пайда жатады. Акционерлік капитал
немесе жарғылық қор бағалы қағаздар нарығында акцияларды орналастыру
арқылы жинақталады. Жарғылық қордың мөлшері, оны қалыптастыру және
өзгерту банктің жарғысында көрсетіледі.Жарғылық капиталдың сомасы заңмен
шектелмейді,дегенмен банктің тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін орталық
банк оның төменгі өз мөлшерін бекітеді. Батыс елдерінің коммерциялық
банктерінің жарғылық капиталы 10-15 млн ЭКЮ болады. Жарғылық қорды
ұлғайту акционерлер қаражаты есебінен, сондай-ақ өз қаражаты (резерв
қорынан), акционерлердің дивидендтері жәнке пайда есебінен жүзеге
асырылуы мүмкін.
Банктің резерв капиталы ағымдағы пайдадан бөлінген сомадан құрылады. Ол
ойда болмаған шығындарды және бағалы қағаздар курсының төмендеуінен
болатын шығын дарды жабуға арналады. Оның мөлшері жарғы қорына байланысты
процентпен белгіленеді.
Бөлінген пайда шоты деген- ол арадағы транзит шоты. Онда акционерлер
арасында дивиденд түрінде бөлінбеген және резервке түспеген пайда
жинақталады. Пайданы резервке бөқлу төлейтін салықты төмендету әдісіне
жатады, себебі резервтердің көп түрі салықтан босатылады. Қазіргі
коммерциялық банктердің ресурс қорында өз қаражатының үлесі 10 %
шамасында.
Коммерциялық банктердің өзгешелігі- олардың өзгенің қаражатымен қызмет
жасауы. Банк капиталының 90%- ке жуығы тарылған қаражат.Тартылған
қаражаттың ең үлкен мөлшері банктің өз капиталына байланысты анықталады.
Басқарылатын ресурстар банкке тартылған мерзімдік депозиттерді және
банкаралық несиелерді біріктіреді.
Ағымдағы пассивтер есептесу, ағымдағы және корреспонденттік шоттардағы
қалдықтардан құрылады.

2.Банктің депозиттік операциялары
Депозиттік операциялар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті
депозиттік операциялары- банктің уақытша бос ақша қаражаттарын басқа
корреспондент- банктердегі шоттарда орналастырумен байланысты операциялар.
Олар банктің өтімді активтері ретінде, яғни жалпы активтердің өте аз
бөлігін алады.
Салым (депозит)- ол белгілі бір шартпен иесінің банкке сақтауға салған қша
қаражаты. Ол қолма- қол ақша несие ақшаның қолма- қол емес формасында,
ұлттық немесе шетел валютасында салынуы мүмкін.Ақша қаражаттарын салымға
тарту депозиттік операциялар деп аталады. Банктер үшін депозит олардың
пассив операцияларының жүргізудің негізгі ресурсы.
Салымдар әр түрлі белгілерге байланысты жіктеледі. Салушысына қарай
депозиттер жеке және заңды тұлғалардың депозиттері болып бөлінеді.
Пассивті депозиттік операциялар- бұл клиенттердің уақытша бос ақша
қаражаттарын белгілі уақытқа және пайыз төлеу шартымен тартумен байланысты
операциялар. Бұл операциялар кеөмегімен тартылған депозиттер пассив жағының
көп бөлігін алады және банктік ресурстар қалыптастырудың негізгі көзі.
Экономикалық мазмұнына қарай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:
- талап етуіне дейінгі депозиттер;
- мерзімді депозиттер
- жинақ салымдары
- бағалы қағаздар
Сондай-ақ, оларды мынадай белгілеріне байланысты жіктеуге болады:
- мерзімдеріне қарай;
- салым иелерінің категорияларына қарай;
- қаражаттарды салу және қайтарып алу шармына қарай;
- пайыз төлеу тәсіліне қарай;
- банктің активтік операциялары бойынша жеңілдіктер алуына қарай;
- тағы басқалар;
Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай
түрлерге бөлінеді:
- жеке тұлғалардың шоттарына;
- кәсіпорындар жеке акционерлік қоғамдардың шоттарына ;
- жергілікті билік ұйымдарының шоттарына;
- қаржылық мекемелердің шоттарына;
- шетелдік азаматтардың шоттарына.
Талап етуіне дейінгі депозиттер- бұл салым иелерінің бастапқы талап етуіне
байланысты әр түрлі төлем құжаттар арқылы қолма- қол ақшаларын алатын әр
түрлі шоттардағы қаражаттар.
Отандық банктік тәжірибеде талап етуіне дейінгі депозиттерге мыналар
жатады:
- мемлекеттік, акционерлік кәсіпорындардың, сондай-ақ әр түрлі
шағын коммерциялық құрылымдардың ағымдық шоттарындағы сақталатын
қаражаттары;
- әр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
- ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.