ХVі ғасырдағы Швейцария одағының құрылуы

Мазмұны:

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Негізгі бөлім.

2.1. ХVІ ғасырдағы Швейцария одағының құрылуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2. Швейцария кантондарының саяси құрылысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3. Швейцариядағы Реформацияның алғы шарттары ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.4. Цвинглияндық Реформация кезіндегі
Швейцариядағы әлеуметтік саяси күрес ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Кіріспе.
XVI ғасырдағы XVI ғасырда Швейцария одағының территориясы таны да үш кантонның — Базель, Шаффгаузен (1501) және Аппепцелляның (1513), сондай-ақ Бернаның Савойямен жүргізген күресінің барысында қосылған кейбір жеке жерлердің (Ваадт және басқалары) есебінен ұлғайды. Одаққа енді ол үш толық праволы кантондар еніп, елдің халқы 1500 жылға қарай шамамен 850 мың адамға жетті. Щвейцария одағының саяси құрылысы бұрыңғысынша — орталық өкіметтің тұрақты органдарынсыз және біріккен қарулы күштерінсіз — конфедерация болып қала берді. Жалпы мәселелерді одақтық сеймдерде — тагзатцунгтарда кантондардың толық праволы уәкілдік депутаттары шешті. Калтондар сонымен бірге өздерінің одақтық жерлерін билеп отырды. Ал жеке кантондардың немесе тұтас алғанда, конфедерацияның жаулап алған фогтстволарын тиісінше конференцияның немесе кантон өкіметтерінің тағайындап қойған фогттары басқарды. Бұл жерлердің ешқандай саяси праволары болмады және олар кантондардың билеуші олитархиясының жасайтын озбырлықтары мен қанауларының объектілері болып табылды.
Швейцария кантондарының экономикалық құрылымы мейлінше ала-құла болды. Бірақ олардың едәуір бөлігі үшін феодалдық қатынастардың дамығандығы, қауым-марканың ұзақ уақыт сақталып қалуы және басқа елдермен салыстырғанда ерікті шаруалар топтарының тым көп болуы тән нәрсе болды.


1. ХVІ ғасырдағы Швейцария одағының құрылуы.
Ормандық кантондар — Швиц, Ури, Уятервальден, Цуг және Люцерн — бұлардың қалың орман-тоғайлардың, адам жетпес таулы шыңдардың және биік тау шалғындардың аудандары еді. XVI ғасырда сауданың өріс алып, жолдардың жақсартылуына байланысты егіншілік енді тиімсіз салаға аяналды да, өнімі Швейцария мен европа елдері рыноктарына жөнелтілетін сүтті мал шаруашылығына жол берді. Әсіресе Швейцария сырының даңқы жер жарды, тіпті Орыс мемлекетінде де оған сұраныс көп болды. Жергілікті сиырлардың өнімділігі мол асыл тұқымдарын сақтау мақсатымен қатаң шек қоюшылық енгізілді, яғни ірі қараны тірідей сыртқа шығаруға немесе сырттан әкелуге толық тыйым салынды. Ормандық кантондарда астық тіпті шаруалардың оздеріне де жетпеді, сондықтан қажетті астықты Цюрих пен Люцорн арқылы шетелдерден әкеліп отырды. [1]
XIII—XIV ғасырлардағы азаттық күресінің барысында ормандық кантондардағы шаруалар қауымдарының көпшілігі дүнияуи және діни феодалдардың жерлерін басып алды, болмаса олардан сатып алынды. Бұл жағдай мұнда ерікті шаруалар шаруашылықтарының басым болуына мүмкіндік берді. Бірақ оның есесіне феодалдық сеньорлардың орындарын жекелеген кантондар немесе түгел сфедерациялар басып алған жағдайлардың өзінде де, фогтсволықтардағы феодалдық-крепостниктік тәртіптер қаймағы бұзылмастан ел сақталып қала берді. Жер пайдалануда үш танапты егіс жүйесі үстемдік етті, мұнда еріксіз ауыспалы егіс басым болды да өнім қалып болғаннан кейін бұл алқап мал жайылымына
________________________________________________________________
1. Сказкин С.Д. «Орта ғасырлар тарихы» 97 бет
айналдырылды.
Қауым-марка, әсіресе, егіншілікті аудандарда едәуір ыдырады. Ормандар, балық аулайтын жерлер, биік тау шалғындары бірлескен түрдеде пайдаланылды. Бірақ қауымның толық праволы, толық үлесті мүшелерінің саны азайды да, ал жартылай жабдықты, жері аз және жерсіз шаруалардың саны көбейетүсті. Соңғы екі категориялардағылар альмендамен тек қауымның пайдасына, ягни ең алдымен оның ауқатты тобының пайдасына міндеткерліктер атқарып, жұмыспея өтеу шарттарымен ғана пайдалана алатын болды. Ауқатты шаруалар альмендамен пайдалануды бірте- бірте озбырлықпен иемденіп алып, оны деревняның кедейлерін кіріптарлыққа салудың құралына айналдырды.
Басқа ел патшаларының жалдамалы әскерлерінде офицерлік қызмет атқарған шаруалардың жетекші топтарының көпшілігі дворян атағына ие болды. Рас, бұл оларға өз отанында ресми артықшылықтар

Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
1. С.Ә. Тортаев «Орта ғасырлардағы шығыс елдерінің тарихы» Алматы 2000 жыл.
2. С.Хизметли «Орта ғасырлар тарихы және өркениеті»
Шымкент 2001 жыл.
3. История стран Азии и Африки в средние века. – М., 1957г.
4. История стран зарубежного Востока в средние века. – М., 5.Восточная литература РАН, 1995г.
6. Сказкин С.Д. «Орта ғасырлар тарихы» Алматы, 1979ж.
7.Осокин И.А. История средние веков Минск, 2003г.
8. Семенов В.Ф. История средние веков Москва 1975г.
9.История средние веков под. ред. Н.Ф. Колесницкого М, 1980г.
10.Хрестоматия по истории средних веков М, 1981г.
11.Книга чтения по истории средних веков М, 1969г.
12.Всемирная история Москва, 1958г.