Әнұран – елдік пен егемендіктің белгісі



КІРІСПЕ

1. Мемлекеттік әнұран . егеменді еліміздің туы мен елтаңбасының сазды баламасы
2. Халыққа асқақ рух сыйлаған әндер
3. «Менің Қазақстаным» қалай әнұранға айналды?

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМША
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Біздің алып отырған тақырыбымыз «Әнұран – елдік пен егемендіктің белгісі» осы заманның өзекті мәселелерінің негізгісі. Олай дейтініміз, әнұранның әуенінен отанға деген сүйіспеншілік, атамекенге шексіз берілгендік аңғарылса, сөзінен рухани жан дүниемізді танытар ұлттық қасиетіміз бен бейбіт пейіліміз, досқа ашық құшағымыз, еркіндікке құштар кең көңіліміз жақсы көрініс табу керек.
Біз жұмыста қазақ тарихындағы әнұран рөлін атқарған патриоттық тұрғыдағы әндер және кеңестік дәуірдегі коммунистік идеология тұрғысында шығарылған Қазақ Советтік Социалистік Республикасының мемлекеттік әнұраны, тәуілсіздігімізді алғаннан кейінгі яғни, 1992 жылғы және 2006 жылғы әнұрандардың шығу тарихын салыстыра отырып зерттедік. Осы тұрғыдан алғанда біз ұсынып отырған тақырып заманымыздың өзекті мәселесі болып табылады.
1.М. Құлкеев. Біздің қоғам. 2000ж
2.Ә.Нысанбаев «Қазақстан демократиялық рухани жаңару» Алматы 1999ж
3.Ш.Ш. Шаяхметов т.б. Қазақтың тәлімдік ой-пікір онтологиясы «Рауан» 1994ж
4.«Қазақстанның тарих ғылымы дәстүрлер және қазіргі заман»
5. ҚР ҰҒА. А.Н Нүсіпбековтың 100жылдығына арналған ғылыми практикалық конференция 15 желтоқсан 2009ж
6.Егемен Қазақстан 4 маусым 2008ж
7. Алматы ақшамы 6 қаңтар 2009ж.

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Реферат

Тақырыбы: Әнұран – елдік пен егемендіктің белгісі

Орындаған: 050103 – Педагогика
және психология мамандығының
1 курс студенті Салтақова Г.Т
Ғылыми жетекшісі: т.ғ.к., доцент
Берлібаев Е.Т

Алматы 2010

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1. Мемлекеттік әнұран – егеменді еліміздің туы мен елтаңбасының сазды
баламасы
2. Халыққа асқақ рух сыйлаған әндер
3. Менің Қазақстаным қалай әнұранға айналды?

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМША

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Біздің алып отырған тақырыбымыз Әнұран –
елдік пен егемендіктің белгісі осы заманның өзекті мәселелерінің
негізгісі. Олай дейтініміз, әнұранның әуенінен отанға деген сүйіспеншілік,
атамекенге шексіз берілгендік аңғарылса, сөзінен рухани жан дүниемізді
танытар ұлттық қасиетіміз бен бейбіт пейіліміз, досқа ашық құшағымыз,
еркіндікке құштар кең көңіліміз жақсы көрініс табу керек.
Біз жұмыста қазақ тарихындағы әнұран рөлін атқарған патриоттық
тұрғыдағы әндер және кеңестік дәуірдегі коммунистік идеология тұрғысында
шығарылған Қазақ Советтік Социалистік Республикасының мемлекеттік әнұраны,
тәуілсіздігімізді алғаннан кейінгі яғни, 1992 жылғы және 2006 жылғы
әнұрандардың шығу тарихын салыстыра отырып зерттедік. Осы тұрғыдан алғанда
біз ұсынып отырған тақырып заманымыздың өзекті мәселесі болып табылады.
Қысылғанда қуат, жылығанда жігер беретін халық көкейінен орын алған
өлең, жырлар қай заманда да өз қажеттілігін жоғалтқан емес. Қазақ халқының
болмыс бітімінен, өткен тарихынан, сана сезімінен хабар беретін өлең-жырлар
жетерлік. Елім-ай, Атамекен, Қарабауыр қасқалдақ, Менің Қазақстаным
әндері азаматтарға рух беретін, елге, жерге деген сүйіспеншілігін туғызып,
патриотизмге бастайды. Біз жұмысымызда осы мәселелерге ерекше назар
аудардық.
70 жыл бойы ұлы көсем Ленинді, партия идеологиясын, орыс халқының
ұлылығын дәріптейтін 1991 жылға дейін шырқалып келген әнұранның
идеологиялық жағын ашық көрсеттік.
1992 жылы қабылданған әнұранның философиялық мағынасы өз кезеңінде
тиісті рөл атқарғанмен, халықтың жүрегінен не себепті толық орын ала
алмауын талдадық.
Әнұран кез-келген жерде зор шабытпен, үлкен патриоттық сезіммен кез-
келген азамат мақтанышпен шырқай білуі керек.Міне Менің Қазақстаным
осындай әнұранның рөлін атқаруда.Біздің тақырып осысымен өзекті.

Зерттеудің мақсаты міндеттері .
Біз осы тақырыпты басшылыққа ала отырып мынандай мақсат, міндеттерді алға
қойдық:
- Мемлекеттік әнұран егеменді еліміздің туы мен елтаңбасының сазды
баламасы екендігін дәлелдеу;
- Осы қызметті Менің Қазақстаным әні мінсіз атқарып отырғанын
дәлелдеу;
Осы мақсатқа жету жолында біз мынандай төмендегідей міндеттерді алға
қойдық:
- Әнұранның мән-мағынасын ашу;
- Қазақ тарихындағы әнұран қызметін атқарған әндерге талдау жасау;
- Қазақ Советтік Социалистік Республикасының тұсында 70 жыл бойы
халқымыз шырқап келген әнұранның көсемшілдік, идеологиялық мәнін ашып
көрсету;
- Тәуелсіздігімізді алғаннан кейінгі яғни, 1992 жылы қабылғанған
әнұранның қоғамдағы рөлін, атқаратын қызметін, ауыстырылу себептерін
жан-жақты қарастыру;
- Менің Қазақстаным әнінің халық жүрегінен шыққан әнұран ретінде зор
шабытпен, патриоттық сезіммен, азаматтық мақтанышпен айтылатын әнұран
екендігіне шек келтірмеу;

Негізгі бөлім
Әнұран гректің Салтанатты ән, ұран деген сөзінен шыққан.Мемлекеттік
әнұран халық жүрегінің лүпілін танытып, адамдарды патриоттық сезімге
бөлейтін музыкалық бойтұмар іспеттес.Оның әуенінен Отанға деген
сүйіспеншілік, атамекенге шексіз берілгендік аңғарылса, сөзінен рухани жан
дүниемізді танытар ұлттық қасиетіміз бен бейбіт пейіліміз, досқа ашық
құшағымыз,еркіндікке құштар кең көңіліміз жақсы көрініс табу
керек.Мемлекеттік әнұран дегеніміз – егеменді еліміздің туы мен
елтаңбасының сазды баламасы.
Қысылғанда қуат, жылағанда жігер беретін халық көкейінен орын алған
өлең,жырлар қай заманда да өз қажеттілігін жоғалтқан емес. Қазақ халқының
болмыс бітімінен, өткен тарихынан, сана – сезімінен хабар беретін өлең –
жырлар жетерлік. Солардың бірі – Елім-ай әні.Бұл әрбір сөзі трагедияға
толы туынды – XVIII ғасырдағы қазақ халқының әнұраны іспетті. Дүниеге
келгеніне үш ғасырдан астам уақыт өтсе де бұл әннің әні мен мәтіні халық
жүрегінен орын алып келеді.Себебі бұл өлең шумақтарында халық қайғысымен
қатар елді рухтануға, жігерленуге шақыратын астарлы рух жатыр.
Қаратаудың басынан көш келеді,
Көшкен сайын бір тайлақ бос келеді.
Қарындастан айырылған жаман екен
Екі көзге мөлтілдеп жас келеді.
Қазақ халқы аталы сөзге тоқтаған.Жоңғар басқыншыларынан зорлық көрген
халықтың басын қосып, Ордабасы тауына жиып, Аңырақай мен Қалмаққырылған
шайқастарында жеңіске жетелеген де осы жыр. Елім-ай десе бізге XVIII
ғасырдағы қазақ тарихы елестейді.Халқымыз осы әнді сол жылдары қайғымен
айтса, кейін сол жылдарды халық жадында сақтау үшін бүгінгі күні
тарихымыздың күрделі беттерін жас ұрпаққа ұғындыру үшін айтады.Қазіргі
таңда жастар бұл әнді патриоттық ән ретінде жылы қабылдайды.
Халқымыз Кеңес Одағының құрамында болған 70 жыл ішінде шырқаған
әнұранның сөзін жазғандар:Ә.Тәжібаев, Қ.Мұхаметханов, Ғ.Мүсірепов, әнін
жазғандар: Е.Брусиловский, Л.Хамиди.
Жасасын Советтер Одағы,
Жеткізген еркіндік, теңдікке,
Бастайтын елдерді бірлікке,
Жеңіске, шаттыққа, ерлікке!
Ұлы көсем Ленинді, Совет Одағын, партия идеологиясын, орыс халқының
ұлылығын дәріптейтін бұл әнұран халық еркінен тыс 70 жыл бойы шырқалып
келді.Бұл әнұранның мәтіні қазіргі таңда ешкімнің есінде жоқ.
Ал 1992 ж Қазақстан Тәуелсіз Мемлекет болып жарияланғаннан кейін
Қазақстан Республикасының әнұранын жазуға конкурс жарияланды. Конкурсқа
сөзі мен әні жазылған көптеген туындылар ұсынылды.Кейін осы жылдары
қабылданған әнұран авторларының бірі халық жазушысы Мемлекеттік сыйлықтың
лауреаты Мұзафар Әлімбаевтің мәлімдеуінше арнаулы комисия әнұранның 53
түрінен төртеуін-ақ қалдырған. Бұлардың ішінде елімізге белгілі ақындар
Қ.Мырзалиев пен Т.Молдағалиев сөзін жазса, әнін: Е.Рахмадиев пен
Т.Қажығалиев жазған. Сонымен қатар Н.Тілендиев Қ.Қожамияров, М.Маңғытаев
т.б ән әуендері арнаулы оркестірде орындалып тыңдалған. Бірақ арнаулы
комисия оның бәрін қабылдамады.
Беделді комиссияның шешімі бойынша бұрынғы Қазақ ССР-інің гимнін
жазған Е.Брусиловскийдің, М.Төлебаев, Латив Хамиди жазған ән әуен сол
күйінде қалдырылып сөзін жазуға қайта конкурс жарияланды.Бұл конкурсқа 700
мәтін келіп түскен. Нәтижесінде осы тұста қабылданған әнұран авторы 4 адам
болды. Жоғарғы кеңестің депутаттары талқысында 278 депутаттың 272-сі осы 4
адам жазған нұсқаны қолдап дауыс берген.Олар елімізге белгілі танымал
ақындар М.Әлімбаев, Т.Молдағалиев, Қ.Мырзалиев, Ж.Дәрібаевалар болатын.
Сөйтіп Тәуелсіз Қазақстан Республикасының алғашқы әнұраны дүниеге келді.Бұл
Республика өміріндегі тарихи оқиғалардың бірі болды.
Тәуелсіздігіміздің алғашқы жылдарында осы 4 автордың сөзінде жазылған
әнұран өзінің мағынасымен, филасофиялық тұрғыдағы құрылымы жағынан өз
уақытында зор рөл атқарды.Бірақ әнұранды балалар бақшасындағы 5 жастағы
баладан еліміздегі 130-дан астам ұлт пен ұлыстың өкілдері айта білетіндей
болуы қажеттігі туындады.
Балабақшаларда, мектептерде, ресми орындарда халық осы мәтінді
жаттады. Әнұранды кез-келген жерде , кез-келген уақытта , кез-келген адам
еш мүдірместен шабытпен ,жігермен айтуы қажеттігі күн өткен сайын сезілді.
Халық арасында осы әнұранның сөзі тарихи ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігін жариялау
Еліміздің нышандарының пайда болу белгісі мен олардың нақты сипатын айқындау
Егемендігі туралы декларация
Қазақстан Республикасы-егеменді, унитарлы мемлекет
Қазақстан мемлекетінің саяси дамуы
Б. Майлин өмірі мен шығармашылығы
Мемлекеттік рәміздер. Қасиетті көк байрақ
Мәдениет - бұл тарихи құбылыс
Атазаңның қалыптасуы
Егемендіктің теориялық сипаттамасы
Пәндер