Қолданбалы экология. Табиғат ресурстары. Жіктелуі. Оларды қорғау



Республика жерінде тау-тас орман тоғай шөп пен жемістер сияқты құстар мен аңдар да адамзаттың қажетін өтеп, сән-салтанаттын жарастырып отырады. Мұндай табиғат ресурстарына Қазақстан жері ежелден-ақ өте бай.
Табиғат байлықтары қоғамға керекті тамақ өнімдерін ауыл шаруашылығына жем-шөп орын, үй тұрғызуға құрылыс материалдарын дайындауға заводтар мен электростанциялар, жер суғару жүйелерін тұрғызуға құрылыс материалдарын дайындауға, минарелды тыңайтқыштар дайындауға пайдаланылады.
Бұл жерде айта кетерлік жайт адам еңбегімен жасалған байлық ағаштан жасалған үй планетаның материалдық байлықтары комплексіне жатпайды. Олар товарлы-материалдық құны бар, адам еңбегінің нәтижесі болып табылады.
Баға жетпес табиғат байлықтары қатарына атмосфералық ауа, ауыз су, нұрлы күн көзі энергияға жатады.
Нақтылы табиғат ресурстары — өндіргіш күштер өндіріс қатынасының белгілі бір кезеңде адамдар кәдесіне жарап жүрген ресурстар. Бұларға: құнарлы жерлер, әр түрлі өсімдіктер, пайдалы қазбалар т.б. жатады.
Потенциалды табиғат ресурстары қатарына әр түрлі себептермен пайдаланылмай жатқан ресурстар жатады. Бұған күн көзі, жел энергиясы, теңіз ағыстары, және ай ресурстары жатады.

Қолданбалы экология.
Табиғат ресурстары. Жіктелуі. Оларды қорғау.

Республика жерінде тау-тас орман тоғай шөп пен жемістер сияқты құстар
мен аңдар да адамзаттың қажетін өтеп, сән-салтанаттын жарастырып отырады.
Мұндай табиғат ресурстарына Қазақстан жері ежелден-ақ өте бай.
Табиғат байлықтары қоғамға керекті тамақ өнімдерін ауыл шаруашылығына
жем-шөп орын, үй тұрғызуға құрылыс материалдарын дайындауға заводтар мен
электростанциялар, жер суғару жүйелерін тұрғызуға құрылыс материалдарын
дайындауға, минарелды тыңайтқыштар дайындауға пайдаланылады.
Бұл жерде айта кетерлік жайт адам еңбегімен жасалған байлық ағаштан
жасалған үй планетаның материалдық байлықтары комплексіне жатпайды. Олар
товарлы-материалдық құны бар, адам еңбегінің нәтижесі болып табылады.
Баға жетпес табиғат байлықтары қатарына атмосфералық ауа, ауыз су,
нұрлы күн көзі энергияға жатады.

Нақтылы табиғат ресурстары — өндіргіш күштер өндіріс қатынасының
белгілі бір кезеңде адамдар кәдесіне жарап жүрген ресурстар. Бұларға:
құнарлы жерлер, әр түрлі өсімдіктер, пайдалы қазбалар т.б. жатады.
Потенциалды табиғат ресурстары қатарына әр түрлі себептермен
пайдаланылмай жатқан ресурстар жатады. Бұған күн көзі, жел энергиясы, теңіз
ағыстары, және ай ресурстары жатады.
Республикамыздың экономмикалық дамуында нақтылы және потенциалды
ресурстарды пайдаланудың арасындағы арақатынасты дұрыс сақтай білудің
маңызы өте зор.
Сарқылатын ресурстар қатарына адам еңбегінің белгілі бір даму
кезеңінде өз қорын түгелдей қорларды айтамыз. Олардың өзін төмендегідей
бөлуге болады: қайта қалпына келтіруге, шамамен қалпына келтірілетін және
қалпына келтіруге болмайтын табиғат ресурстары.
Қалпына келетін табиғат ресурстары қатарына адам белгілі бір кезеңінде
адамдардың көмегімен қайтадан бұрынғы мөлшеріне келетін ресурстар. Бұларға
пайдаланылатын ресурстар жатады.
Сарқылмайтын ресурстар: космостық ресурстар, - күн кқзінің
радияциясы, космостық радиотолқындар, теңіз ағыстары. Олардың пайда болуы
ай мен күннің тартылу күшіне байланысты. Климаттық ресурстар қатарына
жататындар атмосфералық ауа, жел энергиясы, энергия көзін өндіруде
қолданылатын су энергиясы.
Экономикалық даму дәрежесіне қарай кейбір табиғи ресурстары түрлерін
өзара айырбастауға болады.
Өзара айырбастауға болмайтын, тек сол күйінде пайдалынатын табиғат
ресурстары қатарына атмосфералық, ауа, ауыз су жатады. Сол сияқты түйе,
жылқымен, қасқыр мен түлкәнә айырбастауға болмайды.
Бұлардан басқа табиғат ресурстары планетааралық ресурстардан –
атмосфераның электірлендірілуі, жердің магниттік күші, қысым, ауа, су, тау
жыныстары, химиялық элементер, жылу климат, биологиялық өсімдіктер,
жануарлар дүниесі, аралас ресурстардан тұрады.
Планетамызда адам санының өсуіне байланысты табиғат
ресурстарын молынан пайдалану — оларды сарқылмайды деген ұғымның ескіріп
бара жатқанын, сондықтан қандай жағдай болса да үнемдеу керектігін
әрбіріміз ескеріп, оны іске асыруымыз қажетті.
Жылдар өткен сайын табиғат ресурстарын деген көзқарас та өзгеріп
отыр. Егер бұдан бірнеше ондаған жылдар бұрын жел күші кемелер жүргізу үшін
пайдаланылса, қазір жүйрік мотролы кемелердің шығуына байланысты,
транспорт есебіндегі маңызын жойды. Көмір өндірудегі игермес бұрын отын
есебінде кит майы қолданылса, кейінірек ағаш, көмір пайдаланылды.
Бірақ, қолда бар байлықты тиімді пайдалану кезек күттірмейтін мәселе.
Қазақстан территориясындағы табиғат ресурстары байлығы сүйеніп оны
қалай болса солай тиімсіз пайдалануға жол берілмеуі керек. Әсіресе,
жергілікті жерде қоры бола тұрса да, табиғат ресурстарын бір ауданнан
екінші ауданға тиімсіз тасымалдау орын алып келеді. Осының салдарынан
өнімнің бір өлшеміне келетін табиғат ресурстарының шығындалу мөлшері өсе
беретін болады.
Сол сияқты суармалы жер тиімділігін көтеруге жануарлар дүниесінің
сақталуына, өсімдіктер қорының тиімді пайдалануына қамқорлық жасалуы керек.

Атмосфералық ауаны, өсімдіктер мен жануарлар алуан түрлілігін қорғау.

Адамға табиғат берген ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
ГЕОЭКОЛОГИЯ ЖӘНЕ ҚОРШАҒАН ОРТА ПӘНІ БОЙЫНША ИНТЕРНЕТ ОҚУЛЫҒЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
Табиғи ресурстарды басқару
Ресурстардың жіктелуі
Табиғат ресурстары және оларды тиімді пайдалану мәселелері туралы
Экологиялық мәселелер жайлы
Қазақстан табиғи ортасының экологиялық қасиеттері
Экология және тұрақты даму пәнінен ДӘРІСТЕР ЖИНАҒЫ
Ресурстарды пайдалану және қоршаған ортаның ластануы
Табиғат ресурстары және оларды тиімді пайдалану мәселелері
Экология пәнінен дәрістер
Пәндер