Ақш тарпынан социалистік Кубаға көрсетіліген қысым және КСРО көмегі
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .. ... ... ... .1
1. АҚШ тарпынан социалистік Кубаға
көрсетіліген қысым және КСРО көмегі.. ... ... ... ... ... ... ...3
2. Дағдарыстың жандануы және «Анадырь»
опрациясы ... .. ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..8
3. Кубадағы блокада немесе «Карантан» ... ... ... ... ... ... ... ... .13
4. Дағдарыстың шарықтау шегі және оны
Тоқтатудағы маңызды келіссөздері ... ... ... ... ... ... ... ... .14
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
Пайдаланған әдебиет ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...19
1. АҚШ тарпынан социалистік Кубаға
көрсетіліген қысым және КСРО көмегі.. ... ... ... ... ... ... ...3
2. Дағдарыстың жандануы және «Анадырь»
опрациясы ... .. ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..8
3. Кубадағы блокада немесе «Карантан» ... ... ... ... ... ... ... ... .13
4. Дағдарыстың шарықтау шегі және оны
Тоқтатудағы маңызды келіссөздері ... ... ... ... ... ... ... ... .14
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
Пайдаланған әдебиет ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...19
Тарихқа көз жүгіртсек, бүкіл дүниежүзін дүр сілкіндірген елеулі оқиғалардың бірі-Кариб дағдарысы. Бұл дағдарыс « Қырға қабақ соғысының» шиеленісуінің нәтижесінде, яғни 1962 ж қазан айының 2-ші жартысында пайда болды.
Не бары 13 күннің ішінде бүкіл әлемді Ядролық апатқа әкеле жаздады. Әлемнің алып державалары: АҚШ, КСРО және Куба үкіметтері алғаш рет «Ядролық тұйыкка» тірелді, бірақ уақытында дағдарыс жағдайды жоюға барлық күштерін салып, халқаралық мәселелерді әскери емес, дипломатиялық жолмен шешу керек екеніне көздері жетті. Сонымен қатар, дағдарыс сабқтарынан әлемдегі оқиғаларға деген ыңғайларына жаңа, маңызды үлес қосып, сабақ болды десек , асырып кетпейміз.
Сонымен қатар, 1962 ж материалдар халықтан мұқиятты түрде жасырылған, тек қайта құру кезеңінен кейін біртіндеп ашыла бастады, бірақ бұл жағдайдың өзі, толығымен көзімізді ашқан жоқ та, бүкіл ақиқатты түсінүге мүмкіндік бере алмайды, өйткені бүгінге шейін негізгі документалдық фактілер мүлде құпиялы түрде жатыр, және осы дағдарыс жайындағы әдебиет толықи емес.
Не бары 13 күннің ішінде бүкіл әлемді Ядролық апатқа әкеле жаздады. Әлемнің алып державалары: АҚШ, КСРО және Куба үкіметтері алғаш рет «Ядролық тұйыкка» тірелді, бірақ уақытында дағдарыс жағдайды жоюға барлық күштерін салып, халқаралық мәселелерді әскери емес, дипломатиялық жолмен шешу керек екеніне көздері жетті. Сонымен қатар, дағдарыс сабқтарынан әлемдегі оқиғаларға деген ыңғайларына жаңа, маңызды үлес қосып, сабақ болды десек , асырып кетпейміз.
Сонымен қатар, 1962 ж материалдар халықтан мұқиятты түрде жасырылған, тек қайта құру кезеңінен кейін біртіндеп ашыла бастады, бірақ бұл жағдайдың өзі, толығымен көзімізді ашқан жоқ та, бүкіл ақиқатты түсінүге мүмкіндік бере алмайды, өйткені бүгінге шейін негізгі документалдық фактілер мүлде құпиялы түрде жатыр, және осы дағдарыс жайындағы әдебиет толықи емес.
1. Адамишин А.Л. «Советский союз и революционная Куба»7 История внешней политики СССР. 1945-1976 м-1977. т-2, стр. 358-366.
2. Алексеев А.И. «Карибский кризис, как это было» Открывая новые страницы…, М-1989. стр. 157-173.
3. Любимов В. Военная разведка и Карибский кризис.
Военный парад. М-1998.
4. Всемирная история 3 том стр. 257-263
5. Ибрашев А.К. История Международных Отношений.
2. Алексеев А.И. «Карибский кризис, как это было» Открывая новые страницы…, М-1989. стр. 157-173.
3. Любимов В. Военная разведка и Карибский кризис.
Военный парад. М-1998.
4. Всемирная история 3 том стр. 257-263
5. Ибрашев А.К. История Международных Отношений.
Жоспар
Кіріспе _____________________________ __________________ _____________1
1. АҚШ тарпынан социалистік Кубаға
көрсетіліген қысым және КСРО көмегі__
___________________________3
2. Дағдарыстың жандануы және Анадырь
опрациясы______ _____________________ ________________________ __8
3. Кубадағы блокада немесе Карантан___________________ _____________13
4. Дағдарыстың шарықтау шегі және оны
Тоқтатудағы маңызды келіссөздері________ _______________
_________14
Қорытынды__________________________ __ _________________________17
Пайдаланған әдебиет__________________________ _______________________19
Кіріспе
Тарихқа көз жүгіртсек, бүкіл дүниежүзін дүр сілкіндірген елеулі
оқиғалардың бірі-Кариб дағдарысы. Бұл дағдарыс Қырға қабақ соғысының
шиеленісуінің нәтижесінде, яғни 1962 ж қазан айының 2-ші жартысында пайда
болды.
Не бары 13 күннің ішінде бүкіл әлемді Ядролық апатқа әкеле жаздады.
Әлемнің алып державалары: АҚШ, КСРО және Куба үкіметтері алғаш рет
Ядролық тұйыкка тірелді, бірақ уақытында дағдарыс жағдайды жоюға барлық
күштерін салып, халқаралық мәселелерді әскери емес, дипломатиялық жолмен
шешу керек екеніне көздері жетті. Сонымен қатар, дағдарыс сабқтарынан
әлемдегі оқиғаларға деген ыңғайларына жаңа, маңызды үлес қосып, сабақ болды
десек , асырып кетпейміз.
Сонымен қатар, 1962 ж материалдар халықтан мұқиятты түрде жасырылған,
тек қайта құру кезеңінен кейін біртіндеп ашыла бастады, бірақ бұл
жағдайдың өзі, толығымен көзімізді ашқан жоқ та, бүкіл ақиқатты түсінүге
мүмкіндік бере алмайды, өйткені бүгінге шейін негізгі документалдық
фактілер мүлде құпиялы түрде жатыр, және осы дағдарыс жайындағы әдебиет
толықи емес.
Дегенмен, осы тақырыпка қызығушылықтың, ізденістің арқасында біз, сол
кездегі АҚШ пен КСРО-ң ұстанған саясаттарын түсінуге мүмкіндік алдық..
Осы жүмыстың мақсаты: АҚШ пен КСРО арасындағы дағдарыстың басты
себептерін көрсету. Олардың әскери-саяси қарсыластары миллиондаған күнәсіз
адамдардың өміріне қауіп төндіргеніне елді сендіру және осы екі державаның
жасаған қателіктерін басқа елдер жасау үшін, сабақ ретінде түсіндіру.
АҚШ тарпынан социалистік Кубаға
көрсетіліген қысым және КСРО көмегі
Әлемдік социолистік жүйенің дамуына 1960ж басы КСРО мен соцлагер
елдерінің және АҚШ арасындағы қатнастардың шиеленісумен сипаталады.
Тарихтан белгілі, әрбір революция қандай елде, қандай кезенде болмасын
белгілі бір жаңалықтарға, өзгерістерге әкеліп соқтырады.сол сияқты, Латын
америкадағы ұлт азаттық қозғалыс Кубалық ревалюцияның жеңісімен
белгіленеді. Кубада американдық монополиялардың итаршысы, диктатор
Батистаның реакциялық режимі құлатылып нәтижесінде ұлт-азаттық қозғалыс
халық революциясының жеңісімен аяқталды.
Фидель Кастро бастаған, Латын Америка континентінде социалистік бағыт
ұстанған алғаш мемлекет пайда болады. Куба революциясының жеңісін АҚШ
құшақ жайып қарсала қойған жоқ,, ендігі олар бар күшін экономикалық
қысымға, контрреволюциялық әрекеттерге жіберді. Кастронның беделі жоғары
болды. Сондықтанда ЦРУ Кастроны өлтіру мақсатында бірнеше терролистік
актілер мен қаскүнемдіктер ұйымдастырып отырды. Саяси қысым, бай-байламен
қатар, АҚШ Кубаны экономикалық блокадаға ұшыратты. Олардың негізгі мақсаты
– елдің шаруашылығын төмендету, елді экономикалық қиыншылықтарға әкеліп
соқтыру болды.Осының бәрі елді капитуляцияға алып келеді деп үміттенді.
АҚШ Кубалық қантты (ұлттық кірістің негізгі көзі,оның экспортынсыз Куба,
азық-түлік, басқа тауарлардың шипортына тәуелді болып отырған ел)
симпорттаудағы өз міндеттемелерін бұзғанда осы мақсаттарын көздеді. Осыны
біліп отырып, АҚШ 1960 ж Кубалық қантты сатып алудағы 95% квотасын
жойып жіберіп, Кубаға өндірістік жабдықтарын, басқа тауарларды сатуға тыйым
салды. Нәтижесінде, Куба өте ауыр хальге ұшырады. АҚШ–ң осындай
антикубалық саясатының нәтижесінде Кастроның КСРО және басқа социалистік
елдермен байланысын нығайта түседі. Өйткені сол кезде экономикалық
дағдарыстан, саяси оқшаланудан шығудың басқа жолдары болмады. Осындай
дипломатиялық, сауда-саттық қатынастарының орнатылуы, және олардың
экономикалық көмегі Кубаның жағдайын жақсартып, яғни алға қарай жетеледі.
Сол жылдың өзінде – ақ, тауарайналымы және төлемдер туралы келісімге қол
қойыпты. Бұл келісім бойынша, Кубалық қантты КСРО сатып алып, оған айырбас
түрде Кубаны қажет тауарлармен қамтамасыз етіп отырды. Сонымен қатар 100
млн доллар кредит берді. 1960 ж бастап жылына КСРО Кубаға шамамен 6 млн
тонна мұнай жеткізіп, 2-3 млн тонна Кубалық қантты сатып алып отырды. КСРО
– ң көмегі тек экономикалық көмекпен шектелмеді, АҚШ-ң агрессиялық
әрекеттерінің қаупі төнетін жағдайда да көмек, қол үшін береміз деп уәде
берген болатын. Соцлагерьдің де басқа елдері Кубаға барынша көмек беріп
отырды.
Айта кететін бір жай, 1961ж қаңтарда Эйзенхауерден кейін билік басына
келген Кеннеди үкіметі де Кубаға қатысты агрессивті саясат ұстанып, 1961ж
17 сәуірінде Куба интервенттер тарапынан қарулы бандылардың қарақшылық
шабуылына ұшырады. Келесі күні Куба жақтаушысы КСРО АҚШ-тан Кубаға қарсы
агрессиясын тоқтатуды талап етті. Бұл жағдайда АҚШ кері шегінуге мәжбүр
болды. Бірақ соған қарамастан АҚШ жылдам түрде жаңа шабуылға дайындала
бастады. Осы жылдың ақпан айында Куба астанасы Гаванада сауда-өнеркәсіптік
көрме ашылады, менің ойымша, осы кезден бастап Куба басшылығы КСРО-ң көмек
беретіндігіне күмәндары таусылып, сол кезден бастап екі ел арасындағы
дипломатиялық қарым-қатынас тығыздала түсті. Осы процестің дамуына өз
ықпалын, үлесін қосқан, еңбегі сіңген Хрущевтың көмекшісі – Анастас Микоян
болғанын айтып кеткен жөн. Бұл жағдайдың алдында, 1959ж өзінде-ақ
Н.С.Хрущев Кубада совет ядролық ракеталарды орналастыруды ұсынды, оның
ойынша, Тюия Хирондағы жеңілістен кейін, американдықтар қайтадан шабуыл
жасауы, Кубаға өз үстемдігін орнатуы мүмкін болды. Бұндай жағдайда,
американдықтар КСРО-ң Кубаны қолдайтынын білер деп ойлады. Осы жылдары АҚШ
КСРО-дан оқ-дәрі жағынан 17 есе артық болды. 1962ж 87% американдық
континентарлық зымырандар (Атлас-Р, Титан-1) шахталық қондырғыларда
орнатылды, ал КСРО тек олардың құрылысына енді кіріскен болатын. Сонымен
қатар АҚШ-ң континент аралық ракеталардың техникалық дайындығы совет одағын
бірталай озып отырды.
1960ж басына қарай АҚШ сандық және сапалық жағынан стратегиялық
Ядролық қаруландырудан басымдылығы едәуір үлкен болды, және жорамалды турде
жеңіске жетуге толық мүмкіндігі болды. Бұл қиын жағдайдан жал табу үшін
1962 ж 24 мамыранда КСРО қауіпсіздік Кеңесінің отырысында Кубадағы совет
әскерлерінің тобын құруға шешім қабылданды, оның құрамына бес ракет
полктарынан ракетты дивизия кірді КСРО әскерлерінің торбы Куба майданында
қанат жайып, Ядролық күштерге сандық және сапалық өзгерістер әкелген
жағдайда, АҚШ-қа кенет ядролық соққы беруге мүмкіндік болатын еді. Кубада
ракеталардың өрістеуі КСРО-ң Анадырь опреациясында негізделді. Осы
опреацияның толық жүзеге оспағанымен де, КСРО едәір паритетке жетті. Бұл
операция толық құпия жағдайында өтіп отырды. Жоғарыда айтылып кеткен
отырыста Гаванаға делегация жіберуге шешім қабылданды, оның құрамына
Ш.Р.Рашидов, шаршы С.С.Бирюзов және КСРО-ң елшісі А.И.Алексеев кірді.
Дағдарыстың жандануы және Анадырьопрациясы
Ал кариб дағдарысының себебіне келетін болсақ, КСРО Кубада өз
ракеталарын орналастыруға мәжбүр болды. Жағдайдың мән-жайын түсіну үшін,
1960 ж мамырына қайтып оралайық, онда У-2 ұшағы атып түсірілді. КСРО-ғы У-2
баралу ұшағы барлау жұмыстарын орталық барлау басқармасы ұйымдастырылды.
Одан кеін, сол жылдың мамыр-маусымында бас барлау басқармасы совет
барлаушыларына АҚШ құрған Ядролық соққының бағдарламасын жария етті.
Онда КСРО-ға жасалатын шабуылдың көлемі, мақсаттары, принциптері, орындалуы
мен бақылауы туралы айтылды. Бұл бағдарлама Хрущевке жетіп, нәтижесінде,
оның шешімі бойынша Кубаға зымырандар жеткізіле бастады.
Кубадағы баллистикалық зымырандарды орналастыру операциясы Анадырь
деп аталды. 1962 ж қазан айына қарай Кубаға әскет, бронетехника, ПВО
кұралдары, Миг-21, Ил-29,32 ұшақтары, орта қашықтықтағы зымырандары,
сонымен қатар біршама Ядролық боеголовкалар жеткізілді. 1962 ж 1-ші
өазанында Солтүстік флоттық соғыс тарпедаларымен толық жабдықталған төрт
сүңгір қайығы Сайд бұғазындағы базадан теңізге шықты. Маршруттар жазылған
пакеттерді ашық теңізге ғана ашуға рұқсат еді-тек сонда ғана олардыңКубаға
бет алатындағы белгілі болды. Екі жарым жылдың ішінде 85 кеме 185 рейс
жасалды. 1962 ж тамыз айында-ақ АҚШ немістерден, ағылшындардан, сатқын
Пеньковскийден және өзінің әуе барлау қызметтреіненн Кеңестік сауда
флотының аса жоғары белсенділігі жайында, қару-жарақ және баллистикалық
зымырандар жеткізу мүмкіндігі жайында мәлімет алған болатын. Бірақ, тек 15
қазанда ғана У-2 барлау ұшағының кезекті ұшуы орта қашықтықтағы зымыран
қондырғыларының фотодәлелдемесін берді. Дж.Ф. Кеннеди катты таң қалды.
Кеңестік әскери көмек жайындағы хабар америкалық саясаткерлер мен
әскерлердің үрейін тудырды. Америкалық барлау қызметінің Кубаны бақылауы
күшее түсті. Көп кешіктірмей Кеңес Одағының кубада қорғаныс қаруы болып
саналатын зениттік баскарммалы зымырандардың қондырғыларын құрастыруы оның
коріне басталды. Осы кезде ірі балықщылар поселкесі белсенді түрде салынды.
ЦРУ болжауынша КСРО сөйтіп жасырын түрде ірі кемелер және сүңгір қайыөтар
үшін көлемді база құрылысын салды. 4-ші қыркүекте кеннеди ресми мәлімдеме
жасады: АӨШ ешқандай жағдайда да кубада шабуыл қаруының орналасуын жауалабу
қалдырмайды.
Айта кететіні, Кубаға зымырандар мен бомбалаушылар жеткізіп КСРО ешбір
халықаралық құқық нормасын бұзған жоқ, өйткені Куба тәуелсіз ел болды және
оған көрселтілген әскери көмек тек КСРО мен кубаның өз қалауында болды
Қурама Штаттар КСРО-ға ұарсы барлық радиустағы зымырандарды қолдана алды,
ал КСРО АҚШ-қа қарсы тек ең ірі континентарлық зымырандарды ғана қолдана
алатын.
Дегенмен, Хрущев және оның кеңсешілері мен одақтастары АҚШ-ң Кеңестік
зымыран базаларының батыс жартышарында пайда болуына қарсы қайраттылығы мен
мүмкіндігін толық мөлшерде бағаламды. Ал АҚШ болса, яғни АҚШ билігінің
басындағылар кеңестік базалардың Кубада пайда болдырмау үшін үлкен соғыс
қаупіне де баруға бел буған болатын.
Қыркүектің соңы мен Қазаның басында Бостандық арамның маңында болған
ауа райының қатты бұлттаннуынан фотобарлауды жүргізу мүмкін болмады. Бұл
жағдай жасырын және жедел жүргізілген қонгдырғылар құрастыру жұмыстарын
едәуір ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе _____________________________ __________________ _____________1
1. АҚШ тарпынан социалистік Кубаға
көрсетіліген қысым және КСРО көмегі__
___________________________3
2. Дағдарыстың жандануы және Анадырь
опрациясы______ _____________________ ________________________ __8
3. Кубадағы блокада немесе Карантан___________________ _____________13
4. Дағдарыстың шарықтау шегі және оны
Тоқтатудағы маңызды келіссөздері________ _______________
_________14
Қорытынды__________________________ __ _________________________17
Пайдаланған әдебиет__________________________ _______________________19
Кіріспе
Тарихқа көз жүгіртсек, бүкіл дүниежүзін дүр сілкіндірген елеулі
оқиғалардың бірі-Кариб дағдарысы. Бұл дағдарыс Қырға қабақ соғысының
шиеленісуінің нәтижесінде, яғни 1962 ж қазан айының 2-ші жартысында пайда
болды.
Не бары 13 күннің ішінде бүкіл әлемді Ядролық апатқа әкеле жаздады.
Әлемнің алып державалары: АҚШ, КСРО және Куба үкіметтері алғаш рет
Ядролық тұйыкка тірелді, бірақ уақытында дағдарыс жағдайды жоюға барлық
күштерін салып, халқаралық мәселелерді әскери емес, дипломатиялық жолмен
шешу керек екеніне көздері жетті. Сонымен қатар, дағдарыс сабқтарынан
әлемдегі оқиғаларға деген ыңғайларына жаңа, маңызды үлес қосып, сабақ болды
десек , асырып кетпейміз.
Сонымен қатар, 1962 ж материалдар халықтан мұқиятты түрде жасырылған,
тек қайта құру кезеңінен кейін біртіндеп ашыла бастады, бірақ бұл
жағдайдың өзі, толығымен көзімізді ашқан жоқ та, бүкіл ақиқатты түсінүге
мүмкіндік бере алмайды, өйткені бүгінге шейін негізгі документалдық
фактілер мүлде құпиялы түрде жатыр, және осы дағдарыс жайындағы әдебиет
толықи емес.
Дегенмен, осы тақырыпка қызығушылықтың, ізденістің арқасында біз, сол
кездегі АҚШ пен КСРО-ң ұстанған саясаттарын түсінуге мүмкіндік алдық..
Осы жүмыстың мақсаты: АҚШ пен КСРО арасындағы дағдарыстың басты
себептерін көрсету. Олардың әскери-саяси қарсыластары миллиондаған күнәсіз
адамдардың өміріне қауіп төндіргеніне елді сендіру және осы екі державаның
жасаған қателіктерін басқа елдер жасау үшін, сабақ ретінде түсіндіру.
АҚШ тарпынан социалистік Кубаға
көрсетіліген қысым және КСРО көмегі
Әлемдік социолистік жүйенің дамуына 1960ж басы КСРО мен соцлагер
елдерінің және АҚШ арасындағы қатнастардың шиеленісумен сипаталады.
Тарихтан белгілі, әрбір революция қандай елде, қандай кезенде болмасын
белгілі бір жаңалықтарға, өзгерістерге әкеліп соқтырады.сол сияқты, Латын
америкадағы ұлт азаттық қозғалыс Кубалық ревалюцияның жеңісімен
белгіленеді. Кубада американдық монополиялардың итаршысы, диктатор
Батистаның реакциялық режимі құлатылып нәтижесінде ұлт-азаттық қозғалыс
халық революциясының жеңісімен аяқталды.
Фидель Кастро бастаған, Латын Америка континентінде социалистік бағыт
ұстанған алғаш мемлекет пайда болады. Куба революциясының жеңісін АҚШ
құшақ жайып қарсала қойған жоқ,, ендігі олар бар күшін экономикалық
қысымға, контрреволюциялық әрекеттерге жіберді. Кастронның беделі жоғары
болды. Сондықтанда ЦРУ Кастроны өлтіру мақсатында бірнеше терролистік
актілер мен қаскүнемдіктер ұйымдастырып отырды. Саяси қысым, бай-байламен
қатар, АҚШ Кубаны экономикалық блокадаға ұшыратты. Олардың негізгі мақсаты
– елдің шаруашылығын төмендету, елді экономикалық қиыншылықтарға әкеліп
соқтыру болды.Осының бәрі елді капитуляцияға алып келеді деп үміттенді.
АҚШ Кубалық қантты (ұлттық кірістің негізгі көзі,оның экспортынсыз Куба,
азық-түлік, басқа тауарлардың шипортына тәуелді болып отырған ел)
симпорттаудағы өз міндеттемелерін бұзғанда осы мақсаттарын көздеді. Осыны
біліп отырып, АҚШ 1960 ж Кубалық қантты сатып алудағы 95% квотасын
жойып жіберіп, Кубаға өндірістік жабдықтарын, басқа тауарларды сатуға тыйым
салды. Нәтижесінде, Куба өте ауыр хальге ұшырады. АҚШ–ң осындай
антикубалық саясатының нәтижесінде Кастроның КСРО және басқа социалистік
елдермен байланысын нығайта түседі. Өйткені сол кезде экономикалық
дағдарыстан, саяси оқшаланудан шығудың басқа жолдары болмады. Осындай
дипломатиялық, сауда-саттық қатынастарының орнатылуы, және олардың
экономикалық көмегі Кубаның жағдайын жақсартып, яғни алға қарай жетеледі.
Сол жылдың өзінде – ақ, тауарайналымы және төлемдер туралы келісімге қол
қойыпты. Бұл келісім бойынша, Кубалық қантты КСРО сатып алып, оған айырбас
түрде Кубаны қажет тауарлармен қамтамасыз етіп отырды. Сонымен қатар 100
млн доллар кредит берді. 1960 ж бастап жылына КСРО Кубаға шамамен 6 млн
тонна мұнай жеткізіп, 2-3 млн тонна Кубалық қантты сатып алып отырды. КСРО
– ң көмегі тек экономикалық көмекпен шектелмеді, АҚШ-ң агрессиялық
әрекеттерінің қаупі төнетін жағдайда да көмек, қол үшін береміз деп уәде
берген болатын. Соцлагерьдің де басқа елдері Кубаға барынша көмек беріп
отырды.
Айта кететін бір жай, 1961ж қаңтарда Эйзенхауерден кейін билік басына
келген Кеннеди үкіметі де Кубаға қатысты агрессивті саясат ұстанып, 1961ж
17 сәуірінде Куба интервенттер тарапынан қарулы бандылардың қарақшылық
шабуылына ұшырады. Келесі күні Куба жақтаушысы КСРО АҚШ-тан Кубаға қарсы
агрессиясын тоқтатуды талап етті. Бұл жағдайда АҚШ кері шегінуге мәжбүр
болды. Бірақ соған қарамастан АҚШ жылдам түрде жаңа шабуылға дайындала
бастады. Осы жылдың ақпан айында Куба астанасы Гаванада сауда-өнеркәсіптік
көрме ашылады, менің ойымша, осы кезден бастап Куба басшылығы КСРО-ң көмек
беретіндігіне күмәндары таусылып, сол кезден бастап екі ел арасындағы
дипломатиялық қарым-қатынас тығыздала түсті. Осы процестің дамуына өз
ықпалын, үлесін қосқан, еңбегі сіңген Хрущевтың көмекшісі – Анастас Микоян
болғанын айтып кеткен жөн. Бұл жағдайдың алдында, 1959ж өзінде-ақ
Н.С.Хрущев Кубада совет ядролық ракеталарды орналастыруды ұсынды, оның
ойынша, Тюия Хирондағы жеңілістен кейін, американдықтар қайтадан шабуыл
жасауы, Кубаға өз үстемдігін орнатуы мүмкін болды. Бұндай жағдайда,
американдықтар КСРО-ң Кубаны қолдайтынын білер деп ойлады. Осы жылдары АҚШ
КСРО-дан оқ-дәрі жағынан 17 есе артық болды. 1962ж 87% американдық
континентарлық зымырандар (Атлас-Р, Титан-1) шахталық қондырғыларда
орнатылды, ал КСРО тек олардың құрылысына енді кіріскен болатын. Сонымен
қатар АҚШ-ң континент аралық ракеталардың техникалық дайындығы совет одағын
бірталай озып отырды.
1960ж басына қарай АҚШ сандық және сапалық жағынан стратегиялық
Ядролық қаруландырудан басымдылығы едәуір үлкен болды, және жорамалды турде
жеңіске жетуге толық мүмкіндігі болды. Бұл қиын жағдайдан жал табу үшін
1962 ж 24 мамыранда КСРО қауіпсіздік Кеңесінің отырысында Кубадағы совет
әскерлерінің тобын құруға шешім қабылданды, оның құрамына бес ракет
полктарынан ракетты дивизия кірді КСРО әскерлерінің торбы Куба майданында
қанат жайып, Ядролық күштерге сандық және сапалық өзгерістер әкелген
жағдайда, АҚШ-қа кенет ядролық соққы беруге мүмкіндік болатын еді. Кубада
ракеталардың өрістеуі КСРО-ң Анадырь опреациясында негізделді. Осы
опреацияның толық жүзеге оспағанымен де, КСРО едәір паритетке жетті. Бұл
операция толық құпия жағдайында өтіп отырды. Жоғарыда айтылып кеткен
отырыста Гаванаға делегация жіберуге шешім қабылданды, оның құрамына
Ш.Р.Рашидов, шаршы С.С.Бирюзов және КСРО-ң елшісі А.И.Алексеев кірді.
Дағдарыстың жандануы және Анадырьопрациясы
Ал кариб дағдарысының себебіне келетін болсақ, КСРО Кубада өз
ракеталарын орналастыруға мәжбүр болды. Жағдайдың мән-жайын түсіну үшін,
1960 ж мамырына қайтып оралайық, онда У-2 ұшағы атып түсірілді. КСРО-ғы У-2
баралу ұшағы барлау жұмыстарын орталық барлау басқармасы ұйымдастырылды.
Одан кеін, сол жылдың мамыр-маусымында бас барлау басқармасы совет
барлаушыларына АҚШ құрған Ядролық соққының бағдарламасын жария етті.
Онда КСРО-ға жасалатын шабуылдың көлемі, мақсаттары, принциптері, орындалуы
мен бақылауы туралы айтылды. Бұл бағдарлама Хрущевке жетіп, нәтижесінде,
оның шешімі бойынша Кубаға зымырандар жеткізіле бастады.
Кубадағы баллистикалық зымырандарды орналастыру операциясы Анадырь
деп аталды. 1962 ж қазан айына қарай Кубаға әскет, бронетехника, ПВО
кұралдары, Миг-21, Ил-29,32 ұшақтары, орта қашықтықтағы зымырандары,
сонымен қатар біршама Ядролық боеголовкалар жеткізілді. 1962 ж 1-ші
өазанында Солтүстік флоттық соғыс тарпедаларымен толық жабдықталған төрт
сүңгір қайығы Сайд бұғазындағы базадан теңізге шықты. Маршруттар жазылған
пакеттерді ашық теңізге ғана ашуға рұқсат еді-тек сонда ғана олардыңКубаға
бет алатындағы белгілі болды. Екі жарым жылдың ішінде 85 кеме 185 рейс
жасалды. 1962 ж тамыз айында-ақ АҚШ немістерден, ағылшындардан, сатқын
Пеньковскийден және өзінің әуе барлау қызметтреіненн Кеңестік сауда
флотының аса жоғары белсенділігі жайында, қару-жарақ және баллистикалық
зымырандар жеткізу мүмкіндігі жайында мәлімет алған болатын. Бірақ, тек 15
қазанда ғана У-2 барлау ұшағының кезекті ұшуы орта қашықтықтағы зымыран
қондырғыларының фотодәлелдемесін берді. Дж.Ф. Кеннеди катты таң қалды.
Кеңестік әскери көмек жайындағы хабар америкалық саясаткерлер мен
әскерлердің үрейін тудырды. Америкалық барлау қызметінің Кубаны бақылауы
күшее түсті. Көп кешіктірмей Кеңес Одағының кубада қорғаныс қаруы болып
саналатын зениттік баскарммалы зымырандардың қондырғыларын құрастыруы оның
коріне басталды. Осы кезде ірі балықщылар поселкесі белсенді түрде салынды.
ЦРУ болжауынша КСРО сөйтіп жасырын түрде ірі кемелер және сүңгір қайыөтар
үшін көлемді база құрылысын салды. 4-ші қыркүекте кеннеди ресми мәлімдеме
жасады: АӨШ ешқандай жағдайда да кубада шабуыл қаруының орналасуын жауалабу
қалдырмайды.
Айта кететіні, Кубаға зымырандар мен бомбалаушылар жеткізіп КСРО ешбір
халықаралық құқық нормасын бұзған жоқ, өйткені Куба тәуелсіз ел болды және
оған көрселтілген әскери көмек тек КСРО мен кубаның өз қалауында болды
Қурама Штаттар КСРО-ға ұарсы барлық радиустағы зымырандарды қолдана алды,
ал КСРО АҚШ-қа қарсы тек ең ірі континентарлық зымырандарды ғана қолдана
алатын.
Дегенмен, Хрущев және оның кеңсешілері мен одақтастары АҚШ-ң Кеңестік
зымыран базаларының батыс жартышарында пайда болуына қарсы қайраттылығы мен
мүмкіндігін толық мөлшерде бағаламды. Ал АҚШ болса, яғни АҚШ билігінің
басындағылар кеңестік базалардың Кубада пайда болдырмау үшін үлкен соғыс
қаупіне де баруға бел буған болатын.
Қыркүектің соңы мен Қазаның басында Бостандық арамның маңында болған
ауа райының қатты бұлттаннуынан фотобарлауды жүргізу мүмкін болмады. Бұл
жағдай жасырын және жедел жүргізілген қонгдырғылар құрастыру жұмыстарын
едәуір ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz