Кәсіпкерлік экономикалық белсенділіктің ерекше түрі ретінде

Кіріспе

Экономикалық іс-әрекетінің ең белсенді түрінің бірі кәсіпкерлік болып табылады. Кәсіпкерлік – бұл азаматтардың, барлық жауапкершілікті өздеріне алып, өзінше ынталанып табыс табу үшін жеке іс-әрекетпен айналасуы.
Кәсіпкерліктің субъектісі бола алады:
-Қазақстан Республикасының және басқа да мемлекеттің азаматы, өзінің іс-әрекетімен белгіленген заңға шектелмейтін;
-заңмен бекітілген шет мемлекеттің азаматы және өкілдік шеңбердегі азаматтығы жоқ тұлға;
-азаматтардың бірігуі (партнеры).
Заңды тұлға ретінде кәсіпкерлік статусты кәсіпкерлік мекемені мемлекеттік тіркеуден өткізгеннен кейін ғана алады. Егер кәсіпкерлік іс-әрекет басқа адамның еңбегін пайдаланбай жүргізілсе, онда ол жеке еңбектік іс-әрекет болып тіркеледі, ал егер басқа адамдардың еңбегі пайдаланса, онда мекеме болып тіркеледі.
Кәсіпкер болуы керек:
-қандай бір болмасын іс-әрекеттерге шешім қабылдағанда, кәсіпкер тәуелсіздік және батыл болуы керек;
-жұмыс нәтижесінің экономикалық жағына көңіл қоюы керек, яғни барынша жоғары табыс түсіруге есеп жасау керек.
-өзіне жауапкершілікті алып, қауіптен қорықпай, тәуекелге баруы керек. Қауіпті төмендетудің әдістері: сақатндыру, нарықтың дамуын болжамдау, қауіпті іскер әріптестерімен бөлісу, ойламаған шығынды өтеу үшін қаражат қорын жасау ж.т.б.
-іске әр уақытта инновациялық жағымен келу керек.
Кәсіпкер нарықты, экономикалық жағдайларды, фирманың сыртқы және ішкі ортасын өте жақсы білу тиіс.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Кәсіпкерлік экономикалық белсенділіктің ерекше түрі ретінде.
Кәсіпкерлік: субъектілер мен түрлері.
Экономикалық іс-әрекетінің ең белсенді түрінің бірі кәсіпкерлік болып
табылады. Кәсіпкерлік – бұл азаматтардың, барлық жауапкершілікті өздеріне
алып, өзінше ынталанып табыс табу үшін жеке іс-әрекетпен айналасуы.
Кәсіпкерліктің субъектісі бола алады:
-Қазақстан Республикасының және басқа да мемлекеттің азаматы, өзінің
іс-әрекетімен белгіленген заңға шектелмейтін;
-заңмен бекітілген шет мемлекеттің азаматы және өкілдік шеңбердегі
азаматтығы жоқ тұлға;
-азаматтардың бірігуі (партнеры).
Заңды тұлға ретінде кәсіпкерлік статусты кәсіпкерлік мекемені
мемлекеттік тіркеуден өткізгеннен кейін ғана алады. Егер кәсіпкерлік іс-
әрекет басқа адамның еңбегін пайдаланбай жүргізілсе, онда ол жеке еңбектік
іс-әрекет болып тіркеледі, ал егер басқа адамдардың еңбегі пайдаланса, онда
мекеме болып тіркеледі.
Кәсіпкер болуы керек:
-қандай бір болмасын іс-әрекеттерге шешім қабылдағанда, кәсіпкер
тәуелсіздік және батыл болуы керек;
-жұмыс нәтижесінің экономикалық жағына көңіл қоюы керек, яғни барынша
жоғары табыс түсіруге есеп жасау керек.
-өзіне жауапкершілікті алып, қауіптен қорықпай, тәуекелге баруы керек.
Қауіпті төмендетудің әдістері: сақатндыру, нарықтың дамуын болжамдау,
қауіпті іскер әріптестерімен бөлісу, ойламаған шығынды өтеу үшін қаражат
қорын жасау ж.т.б.
-іске әр уақытта инновациялық жағымен келу керек.
Кәсіпкер нарықты, экономикалық жағдайларды, фирманың сыртқы және ішкі
ортасын өте жақсы білу тиіс.

Мекеме (фирма) заңды жеке кәсіпкерлік бірлік: түсінігі, сипаттамасы,
мекемелер классификациясы. Коммерциялық және коммерциялық емес мекемелер.

Мекеме құрылымы.

Мекеме (ұйым, фирма, концерн) – бұл қоғамдық тұтынушыларды
қанағаттандыру мақсатымен өнім өндіріп, жұмыс істейтін және қызмет көрсетіп
табыс табатын өз басына жеке бір шаруашылық субъектісі. Заңды тұлға
ретінде, ол елдің белгілеген заңдылық белгісіне сәйкес келуі керек:
қабылданған жағдайларға, жауапты, банк несиелерін ала алады, келісім-шартқа
отырады.
Фирма – заңды жеке кәсіптік бірлік. Қазіргі фирма, әдетте бірнеше
мекемелерді біріктіреді. Егерде фирма бір ғана мекемеден тұратын болса,
онда екеуінің бір ғана аты болады.
Мекеменің (фирманың) ішкі ортасы – бұл адамдар, өндірістік құралдар,
ақпарат көздері және қаражат.
Сыртқы ортасы – бұл өнімдерді пайдаланушылар, өндірістік
компоненттерді жеткізушілер, сонымен қатар мекеменің айналасында тұратын
халықтар мен мемлекеттік органдар.
Мекеменің (фирманың) маңызды міндеттеріне жататыны:
-мекеменің иесіне табыс түсіру;
-мекеменің өнімдерімен тұтынушыларды қамтамасыз ету;
-жұмысшыларды еңбек ақымен, жұмыс жағдайымен және кәсіби өсуімен
қамтамасыз ету;
-қоршаған ортаны сақтау – жерді, ауа және су бассейіндерін;
-мекеменің айналасында тұратын адамдарға жұмыс тауып беру;
-мекеменің жұмысын тоқтатпау.
Мекеменің міндеттері анықталады:
-иесінің талабымен;
-капиталдың мөлшерімен;
-мекеменің ішкі жағдайларымен;
-сыртқы ортамен.
Коммерциялық мекеменің (фирманың) мақсаты – капиталдың тиімділігінің
жоғары болуы, яғни өндіріске жұмсаған әрбір теңгесіне ең жоғары табыс алу.
Мекеменің саласына жататынның белгілері: өнімдерді шығаруға
қолданылатын шикізат түрлері; дайын болған өнімдердің сипаты; өндірістің
техникалық және технологиялық бірлестігі; жыл мезгіліндегі жұмыс уақыты.
Қолданылатын шикізат түрлеріне қарай өндірістік мекемелер өндіруші
және өңдеуші мекемелер болып бөлінеді.
Дайын өнімнің арналуына қарай барлық мекемелер екі топқа бөлінеді:
өндіріс құралдарын шығарушы және тұтынушы заттарын шығарушы болып.
Технологиялық жалпы белгілеріне қарай мекемелерді үзіліссіз және
дискретті үрдістегі өндірістерге бөледі, механикалық немесе химиялық
үрдістерінің басымдылығымен.
Жыл мезгіліндегі жұмыс уақытына қарай жыл бойы және мезгілдік
мекемелер болып бөлінеді.
Көлеміне қарай мекемелер ірі, орташа және шағын болып бөлінеді.
Бір түрлі өнім өндіру масштабына және мамандандырылған және аралас
болып бөлінеді.
Іс-әрекетіне қарай мекемелер өндірістік, сауда, инвестициялық,
көліктік, қызмет көрсету сферасы болып бөлінеді.
Азаматтық кодексте мекемелер классификациясы заңды тұлға ретінде үш
негізгі критериямен негізделген:
-мүлікке немесе заңды тұлғалыққа ортақ құқықта;
-заңды тұлғалардың экономикалық іс-әрекетінің мақсатында;
-заңды тұлғалардың ұйымдастырылу-құқықтық түрлерінде.
Заңды тұлғалар үш топқа бөлінуі мүмкін:
1) қатысушылардың міндетті түрде құқықтары бар заңды тұлғалар. Ондайға
жататындар: шаруашылық серіктестер және қоғамдар, өндірістік, тұтынушы
кооперативтер.
2) қатысушылардың мүліктеріне меншіктік құқығы бар заңды тұлғалар.
Оған жататындар: мемлекеттік және муниципальдық жекеленген мекемелер.
3) қатысушылардың мүліктеріне меншіктігі жоқ заңды тұлғалар. Оған
жататындар: қоғамдық және діни ұйымдары, қайрымдылық және басқа да қорлар,
біріккен заңды тұлғалар (ассоциациялар және одақтар).
Заңды тұлғалардың бұл классификациясының үлкен практикалық маңызы бар.
Іс-әрекетінің мақсатына қарай қандай бір заңды тұлға болмасын ол
төмендегідей екі категорияның біреуіне жатады:
1. коммерциялық ұйым
2. коммерциялық емес ұйым
Коммерциялық ұйымдардың іс-әрекетінің негізгі мақсаты табыс табу.
Коммерциялық емес ұйым тапқан табысын өзара оған кіретіндермен бөліспейді,
оның ондай мақсаты жоқ.

Мекемелердің құрылымы: жалпы, өндірістік және ұйымдық

Мекеменің құрылымы – бұл ішкі бөлшектердің құрамы мен өзара
қатынастары: бөлімшілер, цехтар, зертханалар және басқа да компоненттері
бүтін бір шаруашылық объектіні құрастыратын.
Мекеменің (фирманың) жалпы құрылымын мекемені басқаратын ұйымдар мен
өндірістік бөлімшілері құрайды.
Мекеменің (фирманың) өндірістік құрылымын оның өндірістік бөлімшілері
құрайды: цехтар, қызмет жасайтын орындары жүйелері.
Мекеменің (фирманың) ұйымдық құрылымы өндірістік орындардың реттеу
жүйелерін анықтар, жүргізеді.
Басқару жүйесінде үш негізгі бағытты бөледі:
Бірінші бағыт – инвестиция мен технологияны басқаруға бағытталған
техникалық жағынан жабдықтау.
Екінші бағыт – адамдардың бірігіп жұмыс істеуін ұйымдастыруға
бағытталған.
Үшінші бағыт – жүйенің жұмысын әсерлі қамтамасыз ететін әлеуметтік
жағы. Ол жұмысшыларды таңдау, жетілдіріп ілгері көтеру, шешімдер
қабылдағанда жауапкершіліктің тиімді жүктелуін қамтамасыз ету, еңбегіне
қарай ақы төлеу ж.т.б.

Заңды тұлғалар: түсінігі, сипаттамасы және орындаушылық (құқықтық) қабілеті

Заңды тұлға деп меншігінде өзіне тиісті мүлігі бар ұйымды айтады.
Заңды тұлғаның белгілерінің санына жататындар:
-меншікті мүлкінің болуы;
-мүлікке өзінің жауапкершілігі;
-меншігің пайдалануға, толықтыруға және басқаруға құқығының болуы;
-сотта өз атынан жауап беруі;
-банкіде өзінің есеп шотының, балансының болуы.
Заңды тұлғаның құқықтық қабілеті заңды түрде ашылған шақтан басталып,
жойылған кезде (заңды түрде) тоқталады.
Заңды тұлға заң оргадарында мемлекеттік тіркеуден өтуі керек.
Заңды тұлға істі уставтың негізіне сәйкес немесе қатысушылардың
келісім-шарты бойынша жүргізеді.
Заңды тұлғаның келісім-шарты жасалынады, оны қатысушылар уставта
бекітеді. Заңды тұлғаның өзінің аты болады.
Өкілеттілік - заңды тұлғаның тұрған жерінен тыс жердегі, жеке бір
бөлімшесі соның атынан сөйлеп, соның мүддесін қорғайтын.
Филиал - заңды тұлғаның тұрған жерінен тыс жердегі бөлімшесі, оның
барлық қызметтерін жүргізетін.
Өкілеттелік пен филиал заңды тұлға бола алмайды.

Заңды тұлға: жауапкершілік, қайта құрулуы және жоюлуы

Заңды тұлға қатысушылардың өз қаражатымен қаражаттандырылатыннан
басқалары, өзінің міндеттемелері бойынша қарауындағы барлық мүлікке жауап
береді.
Заңды тұлғаның қайта құрылуы (қосылу, бөліну, бөліп шығару, қайтадан
жаңару) барлық қатысушылардың шешімі бойынша іске асрылады:
-біреу қосылғанда немесе бөлінгенде әрқайсысының басқару міндеті
жаңадан болған заңды тұлғаға өтеді.
-құрамнан шығып, қайтадан бір немесе бірнеше заңды тұлғалар құрылса,
олардың әрқайсысына басқару міндеті жүктеледі.
Заңды тұлға келесі жағдайларда жойылуы мүмкін:
-барлық қатысушылардың шешімі бойынша немесе өкілеттілігі бар заңды
тұлғаның органдарының шешімі бойынша, сондай-ақ белгіленген уақыты өтіп
мақсаттары орындалса, немесе тіркеуден өткенде заңды бұзғандығы туралы сот
анықтап жабуға шешім шығарса;
-сот шешімімен, егер лицензиясы болмаса немесе заң бойынша рұқсат
етілмейтін іс-әрекетпен айналысса.

Шаруашылық қоғамы: мәні, құрылу ерекшеліктері мен қызметі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.