Өлшеу әдістері мен түрлері
ҒТҚ(ғылыми техникалық құжаттар) құрылымына ӨӘ-ға міндетті түрде тек метрологиялық мамандарға қоса, құрастырушы және технологиялық қызметтегі мамандарды да жұмылдыру керек. ӨӘ типті және жеке болып бөлінеді. Типті ӨӘ бірнеше нұсқаларды: қолданатын әдістерді, құралдарды және өлшеудің шарттарын, нәтижелерді көрсету қалыптарын, дайындау және өлшеуді орындау алгоритмдерін қарастырады, яғни олар жеке ӨӘ-ға қатысты талаптарды қам-тиды.
Стандарттау мен аттестация - әртүрлі ӨӘ реттеуші қалыптары. Типті ӨӘ стандарттауды талап етеді. Жеке ӨӘ аттестациядан өтуі тиіс.
Жеке ӨӘ операторы қолданатын арнайы ережелерді бекітеді, сонымен қатар өлшеу шарттары, қүралдары және әдістеріне ар¬найыталаптар қояды және өлшеу дәлдігінің көрсеткіштері сандық мәні ретінде өлшеу қателігіне баға беріледі.
Стандарттау мен аттестация - әртүрлі ӨӘ реттеуші қалыптары. Типті ӨӘ стандарттауды талап етеді. Жеке ӨӘ аттестациядан өтуі тиіс.
Жеке ӨӘ операторы қолданатын арнайы ережелерді бекітеді, сонымен қатар өлшеу шарттары, қүралдары және әдістеріне ар¬найыталаптар қояды және өлшеу дәлдігінің көрсеткіштері сандық мәні ретінде өлшеу қателігіне баға беріледі.
1 ӨЛШЕУ ӘДІСТЕМЕЛЕРІ. КОНСТУРКТОРЛЫҚ ҚҰЖАТТАРҒА МЕТРОЛОГИЯЛЫҚ САРАПТАМА
8.1. Өлшеу әдістері мен түрлері
ҒТҚ(ғылыми техникалық құжаттар) құрылымына ӨӘ-ға міндетті түрде тек метрологиялық мамандарға қоса, құрастырушы және технологиялық қызметтегі мамандарды да жұмылдыру керек. ӨӘ типті және жеке болып бөлінеді. Типті ӨӘ бірнеше нұсқаларды: қолданатын әдістерді, құралдарды және өлшеудің шарттарын, нәтижелерді көрсету қалыптарын, дайындау және өлшеуді орындау алгоритмдерін қарастырады, яғни олар жеке ӨӘ-ға қатысты талаптарды қам-тиды.
Стандарттау мен аттестация - әртүрлі ӨӘ реттеуші қалыптары. Типті ӨӘ стандарттауды талап етеді. Жеке ӨӘ аттестациядан өтуі тиіс.
Жеке ӨӘ операторы қолданатын арнайы ережелерді бекітеді, сонымен қатар өлшеу шарттары, қүралдары және әдістеріне ар - найы талаптар қояды және өлшеу дәлдігінің көрсеткіштері сандық мәні ретінде өлшеу қателігіне баға беріледі.
ӨӘ аттестациясы - құралдар, шарттар, объектілерге, мақсаттарға және өлшеу алгоритмдері мен өлшеу дәлдігіне әсер ететін басқа факторларға нақты талаптар орнататын жүмыс қүжаты.
Осы қүжаттағы талаптардың сақталуы қүжаттағы көрсетіл-ген өлшеу қателігінен аспайтынын қамтамасыз етеді.
ГОСТ 8.010-72 стандарты бойынша метрологиялық аттеста - ция - осы әдістемемен сәйкес өлшеу дәлдігі көрсеткіштерінің мәндерін анықтауға бағытталған зерттеулер. Аттестация кезінде өңдеу кезіндегі байқалған өлшеу қателігіне эсер ететін шарттар мен қүралдарға қойылған талартарды дәлдеу жүргізіледі.
ӨӘ өңдеу кезіндегі негізгі талаптар. Өлшеу нәтижесін талап етілген дәлдікпен алу үшін:
Өлшеу объектісін өлшеуге даярлау;
Өлшеу шарттарын даярлау;
Өлшеу құралдары мен өлшеу әдісін, қосымша құралдарын таңдау;
Өлшеу құралдарының құрамы мен құрылымын даярлау;
Өлшеу құралдарын қосу сұлбасын құру;
Өлшеуді жүргізу тәртібін анықтау;
Бақылау нәтижесін өңдеу және өлшеу нәтижесін табу әдісін таңдау сияқты ережелер мен нормаларды қамту керек.
ӨӘ-ға ҒТҚ рәсімдеу. ӨӘ-да ҒТҚ келесі негізгі бөлімдерді қосады:
ӨӘ қолдану аймағы мен қызметі. Өлшеу үшін қандай пара-метрлер және қандай режимдерде ӨӘ бекітілген, қандай диапозонда өлшенетін параметрлер мен мөлшерлер өзгеруі мүмкін;
Өлшеу қүралдары, қосымша қондырғылар ӨҚ үшін қолданатын дананың типі мен нөмірлері, оларға талаптарды реттейтін ҒТҚ көрсетіледі. Бүл ҒТҚ -да ӨҚ тексеріс аралық интервалдары көрсетілуі тиіс. Көп жағдайда ӨҚ метрологиялық сипаттамалар тізімі беріледі, олар бойынша өлшеу дәлдігін қамтамасыз ететін ауыстыру жүргізіледі;
3) Өлшеу әдісі;
4) Дайындау операциясы алгоритмі және өлшеуді құру. Өлшеу
объектісіне дайындау талаптарын қосады. Үрдіс кезінде техни-
калық құжаттарды тексеруді, жұмыс жағдайына басқарудың бар-
лық органдарының, қосымша қондырғылардың қосылуы, дайын-
дығы қарастырылады;
Оператор біліктілігіне талаптар;
Қауіпсіздік техникасына талаптар.
Өлшенетін кешенді шаманың мағынасының өзгешелігіне баға беруге байланысты өлшеу эдістері тікелей, жанама, дифференциалды және кешенді болуы мүмкін.
Өлшенетін шаманың мағынасын немесе оның ауытқуын құралдың, болмаса прибор шкаласының көрсетуі бойынша бағалауды тікелей өлшеу деп айтады (мысалы, әмбебап өлшеу құралымен өлшегенде).
Тікелей өлшеу - бұл өте күрделі, түрлі өлшеулердің негізі. Ол абсолюттік және салыстырмалы әдістерге бөлінеді.
Абсолюттік әдіспен өлшегенде, өлшенетін шаманың барлық мағынасы прибор шкаласының тікелей көрсетуі бойынша бағаланады (мысалы, штангенциркульмен өлшегенде, тетіктің нақты мөлшері осы аспаптың шкаласынан алынады).
Салыстырмалы әдіспен өлшегенде, өлшенетін шама ауытқуының мағынасы белгілі бір қондырғы мөлшерден немесе эталоннан алынады. (Мысалы, индикаторлы ішкі өлшеуішпен өлшегенде, прибор шкаласынан гильзаның қондырға мөлшерінен ауытқу алынады). Мұнда гильзаның нақты мөлшерін қондырғы өлшем мөлшеріне прибордың көрсету мәндерін алгебралық қосындылау арқылы анықтайды.
Жанама әдіспен өлшеуде өлшенетін шаманың немесе оның ауытқуының мағынасын ізделіп отырған шамамен белгілі байланысы бар басқа мөлшерлерді тікелей өлшеу нәтижесімен анықтайды. Мысалы, конустың шамасын, оның екі қимадағы диаметрі мен осі қиманың арақашықтығын табу арқылы анықтайды).
Дифференциялаулы әдіспен өлшеудің ерекшелігі - көп пара-метрлі тетіктің әр мөлшерін бөлек тексеруде, мысалы, шлицті біліктің диаметрін, тісінің қалыңдығы мен биіктігін элементтеп өлшеу.
Кешенді эдіспен өлшегенде күрделі тетіктің бірнеше элементтерін бірлестіріп тексереді, мысалы, шлицті калибр-сақина арқылы тексергенде.
8.2 Конструкторлық және технологиялық құжаттарға метрологиялық сараптама (МС)
Метрологиялық сараптама - стандарттау мен метрология жағынан алғанда, конструкторлық және технологиялық құжаттардың сапасын қамтамасыз ету үшін қажет. Конструкторлық құжаттардың сапасы өңделетін бұйымның сапасын анықтайды. Конструктор мәселенің нәтижесін минималды шығынмен шешуді ойлайды. Қазіргі кезде конструкторлық құжаттарды құрудың оңтайлы жолдары қалыптасқан. Бұл жолдар мемлекеттік стандартпен бекітілген.
Онда жаңа бұйымның қажеттілігі мен пайдалылығы, оны өңдеу, өндіру және пайдалану мезеттері анықталады немесе тексеру, құрылымы бойынша принципиалды және нақты техникалық шешімдер құрылады. Осы кезеңдегі жұмыс көлемі мен өңделуге арналған конструкторлық құжаттар мемлекеттік стандарттармен бекітілген.
Бұйым жасау, оның жұмыс сызбаларын құрудан басталады. Одан ары қарай бұйымның тәжірибелі үлгісін жасайды, онда туатын келістіктерді түзейді сөйтіп техникалық құжаттарға қажетті туындаған өзгерістерді енгізеді.
Кейде бұйымның сызбалары өзгертілген стандарттарға қарай түзетіліп отырады.
Конструкторлық құжаттаманың сапасы өндірістік үрдіс және бұйымды қолдану кезінде тексеріледі. Құрастыру сапалылығы көбіне, бұйымның технологиясымен анықталады, яғни оны та - лап етілген параметрлермен материал және уақыт үнемділігі мүмкіндігіне қарай жетілдіріп отырады.
Метрологиялық сараптама шығарылатын бұйымның сенімділігі мен беріктілігін арттыру мақсатында жүргізіледі. Ол жобалау кезеңінде өткізіледі. Бұл қателерді және ақауларды жөндеген кезде ақталмайтын шығындарды болдырмау үшін өткізілетін үрдіс.
Метрологиялық сараптаманы, метрологиялық тұрғыда қамтамасыз ету МИ 1325-86 стандартымен реттеледі, оның ішінде өңдеу, шығару, зерттеу және өнімді пайдалану кезеңдерінде бақылау-өлшеу операциялар нәтижелігін қамтамасыз ететін бірқатар жағдайлар қарастырылған.
Сол жағдайлардың бәрі - өлшенетін параметрлердің оңтайлы номенклатураларын анықтау. Зерттеу үрдісінде өлшенетін және бақыланатын параметрлер номенклатурасының жеткіліктілігі мен негіздемесін орнату қажет, сонымен қатар олардың қысқаруы немесе олардың өзгеруі, бақылау шығындарын азайтады. Техникалық талаптарды сипаттау үшін стандартталған терминдер қолданылады. Ерекше терминдерді қолданғанда, олардың мағынасы түсіндірілуі тиіс.
Дайын бұйымның техникалық шарттарға сәйкестігін, оның технологиялық параметрлерін анықтайтын зерттелетін параметр - лер толық номенклатурасын анықтау талап етіледі. Еңбек қауіпсіздігі, қоршаған ауаның ластануы, материалды құндылық-тар есебіне, шарттарына бақылау талаптарының жеткіліктігіне айрықша мән беріледі. Басқарылатын немесе қиын бақыланатын параметрлер номенклатурасының қысқаруы есептік немесе эксперименталды зерттеулер негізінде орындалуы мүмкін. Параметр - лер номенклатурасы, оның толықтығы және дұрыстығының негіздемесі, олардың жеткіліктігі, әдістеме және олардың байланысы эксперименталды зерттеу нәтижесінде негізделуі керек.
Метрологиялық сараптама жүргізуде бұйымның конструкциясы, өзінің бойындағы түгелдей параметрлерін қажетті, сенімді дәлдік деңгейінде оның өмірлік циклінің барлық сатысында анықтауға мүмкіндік туғызуы қажет. Атап айтсақ, бұйымды жасау, сынау, пайдалану және жөндеу.
Бұйым тетіктерінің бетінің сапасын тексеруде, оларға тексеру құралдарының үштары жетіп түруы қажет. Егер мұндай мүмкіндіктер болмаса, онда бұйымның конструкциясын өзгертуге мәжбүр болуымыз мүмкін.
Бұйымның өлшеу қажеттігіне әсер ететін қасиетіне талаптар орнатылғанын тексеру қажет. Мысалы, сызықтық өлшемдері өзгергенде, беттің кедір-бұдырлығы мен өнімнің материалына талаптар қойылады (алғашқы өлшеу құралдары және өнім бетінің байланыстылығы, өлшеу қателігін анықтайды, ал екіншісі температуралық қателікпен байланысу қателігін анықтайды).
Бақылау дұрыстылығы және нәтижелігі талаптарына өлшеу дәлдігі көрсеткіштерінің сәйкестігін орнату, сонымен қатар технологиялық үрдістердің оңтайлы режимдерін қамтамасыз ету метрологиялық сараптаманың негізі болып табылады. Осыған байланысты өлшеудің әрбір нәтижесі, алынған негізінде, өлшеу қателігінің мәндерін көрсетумен жалғастырылады. Өлшеу қателігі 2 топқа бөлінеді, олар қолдану аймағы мен көрсетілу тәсілдерімен ерекшелінетін 1 топты талаптарға немесе конструкторлық немесе технологиялық қүжаттардағы рүқсат етілген мәндерге, ӨӘ немесе басқа ҒТҚ-да берілетін сипаттарға жатады. Бұл топтың сипаты кездейсоқ мәннің қосылу, болжам қасиетін білдіретін - өлшеу қателігі. Сипаттар мәні - орнатылған талаптарда рұқсат ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
8.1. Өлшеу әдістері мен түрлері
ҒТҚ(ғылыми техникалық құжаттар) құрылымына ӨӘ-ға міндетті түрде тек метрологиялық мамандарға қоса, құрастырушы және технологиялық қызметтегі мамандарды да жұмылдыру керек. ӨӘ типті және жеке болып бөлінеді. Типті ӨӘ бірнеше нұсқаларды: қолданатын әдістерді, құралдарды және өлшеудің шарттарын, нәтижелерді көрсету қалыптарын, дайындау және өлшеуді орындау алгоритмдерін қарастырады, яғни олар жеке ӨӘ-ға қатысты талаптарды қам-тиды.
Стандарттау мен аттестация - әртүрлі ӨӘ реттеуші қалыптары. Типті ӨӘ стандарттауды талап етеді. Жеке ӨӘ аттестациядан өтуі тиіс.
Жеке ӨӘ операторы қолданатын арнайы ережелерді бекітеді, сонымен қатар өлшеу шарттары, қүралдары және әдістеріне ар - найы талаптар қояды және өлшеу дәлдігінің көрсеткіштері сандық мәні ретінде өлшеу қателігіне баға беріледі.
ӨӘ аттестациясы - құралдар, шарттар, объектілерге, мақсаттарға және өлшеу алгоритмдері мен өлшеу дәлдігіне әсер ететін басқа факторларға нақты талаптар орнататын жүмыс қүжаты.
Осы қүжаттағы талаптардың сақталуы қүжаттағы көрсетіл-ген өлшеу қателігінен аспайтынын қамтамасыз етеді.
ГОСТ 8.010-72 стандарты бойынша метрологиялық аттеста - ция - осы әдістемемен сәйкес өлшеу дәлдігі көрсеткіштерінің мәндерін анықтауға бағытталған зерттеулер. Аттестация кезінде өңдеу кезіндегі байқалған өлшеу қателігіне эсер ететін шарттар мен қүралдарға қойылған талартарды дәлдеу жүргізіледі.
ӨӘ өңдеу кезіндегі негізгі талаптар. Өлшеу нәтижесін талап етілген дәлдікпен алу үшін:
Өлшеу объектісін өлшеуге даярлау;
Өлшеу шарттарын даярлау;
Өлшеу құралдары мен өлшеу әдісін, қосымша құралдарын таңдау;
Өлшеу құралдарының құрамы мен құрылымын даярлау;
Өлшеу құралдарын қосу сұлбасын құру;
Өлшеуді жүргізу тәртібін анықтау;
Бақылау нәтижесін өңдеу және өлшеу нәтижесін табу әдісін таңдау сияқты ережелер мен нормаларды қамту керек.
ӨӘ-ға ҒТҚ рәсімдеу. ӨӘ-да ҒТҚ келесі негізгі бөлімдерді қосады:
ӨӘ қолдану аймағы мен қызметі. Өлшеу үшін қандай пара-метрлер және қандай режимдерде ӨӘ бекітілген, қандай диапозонда өлшенетін параметрлер мен мөлшерлер өзгеруі мүмкін;
Өлшеу қүралдары, қосымша қондырғылар ӨҚ үшін қолданатын дананың типі мен нөмірлері, оларға талаптарды реттейтін ҒТҚ көрсетіледі. Бүл ҒТҚ -да ӨҚ тексеріс аралық интервалдары көрсетілуі тиіс. Көп жағдайда ӨҚ метрологиялық сипаттамалар тізімі беріледі, олар бойынша өлшеу дәлдігін қамтамасыз ететін ауыстыру жүргізіледі;
3) Өлшеу әдісі;
4) Дайындау операциясы алгоритмі және өлшеуді құру. Өлшеу
объектісіне дайындау талаптарын қосады. Үрдіс кезінде техни-
калық құжаттарды тексеруді, жұмыс жағдайына басқарудың бар-
лық органдарының, қосымша қондырғылардың қосылуы, дайын-
дығы қарастырылады;
Оператор біліктілігіне талаптар;
Қауіпсіздік техникасына талаптар.
Өлшенетін кешенді шаманың мағынасының өзгешелігіне баға беруге байланысты өлшеу эдістері тікелей, жанама, дифференциалды және кешенді болуы мүмкін.
Өлшенетін шаманың мағынасын немесе оның ауытқуын құралдың, болмаса прибор шкаласының көрсетуі бойынша бағалауды тікелей өлшеу деп айтады (мысалы, әмбебап өлшеу құралымен өлшегенде).
Тікелей өлшеу - бұл өте күрделі, түрлі өлшеулердің негізі. Ол абсолюттік және салыстырмалы әдістерге бөлінеді.
Абсолюттік әдіспен өлшегенде, өлшенетін шаманың барлық мағынасы прибор шкаласының тікелей көрсетуі бойынша бағаланады (мысалы, штангенциркульмен өлшегенде, тетіктің нақты мөлшері осы аспаптың шкаласынан алынады).
Салыстырмалы әдіспен өлшегенде, өлшенетін шама ауытқуының мағынасы белгілі бір қондырғы мөлшерден немесе эталоннан алынады. (Мысалы, индикаторлы ішкі өлшеуішпен өлшегенде, прибор шкаласынан гильзаның қондырға мөлшерінен ауытқу алынады). Мұнда гильзаның нақты мөлшерін қондырғы өлшем мөлшеріне прибордың көрсету мәндерін алгебралық қосындылау арқылы анықтайды.
Жанама әдіспен өлшеуде өлшенетін шаманың немесе оның ауытқуының мағынасын ізделіп отырған шамамен белгілі байланысы бар басқа мөлшерлерді тікелей өлшеу нәтижесімен анықтайды. Мысалы, конустың шамасын, оның екі қимадағы диаметрі мен осі қиманың арақашықтығын табу арқылы анықтайды).
Дифференциялаулы әдіспен өлшеудің ерекшелігі - көп пара-метрлі тетіктің әр мөлшерін бөлек тексеруде, мысалы, шлицті біліктің диаметрін, тісінің қалыңдығы мен биіктігін элементтеп өлшеу.
Кешенді эдіспен өлшегенде күрделі тетіктің бірнеше элементтерін бірлестіріп тексереді, мысалы, шлицті калибр-сақина арқылы тексергенде.
8.2 Конструкторлық және технологиялық құжаттарға метрологиялық сараптама (МС)
Метрологиялық сараптама - стандарттау мен метрология жағынан алғанда, конструкторлық және технологиялық құжаттардың сапасын қамтамасыз ету үшін қажет. Конструкторлық құжаттардың сапасы өңделетін бұйымның сапасын анықтайды. Конструктор мәселенің нәтижесін минималды шығынмен шешуді ойлайды. Қазіргі кезде конструкторлық құжаттарды құрудың оңтайлы жолдары қалыптасқан. Бұл жолдар мемлекеттік стандартпен бекітілген.
Онда жаңа бұйымның қажеттілігі мен пайдалылығы, оны өңдеу, өндіру және пайдалану мезеттері анықталады немесе тексеру, құрылымы бойынша принципиалды және нақты техникалық шешімдер құрылады. Осы кезеңдегі жұмыс көлемі мен өңделуге арналған конструкторлық құжаттар мемлекеттік стандарттармен бекітілген.
Бұйым жасау, оның жұмыс сызбаларын құрудан басталады. Одан ары қарай бұйымның тәжірибелі үлгісін жасайды, онда туатын келістіктерді түзейді сөйтіп техникалық құжаттарға қажетті туындаған өзгерістерді енгізеді.
Кейде бұйымның сызбалары өзгертілген стандарттарға қарай түзетіліп отырады.
Конструкторлық құжаттаманың сапасы өндірістік үрдіс және бұйымды қолдану кезінде тексеріледі. Құрастыру сапалылығы көбіне, бұйымның технологиясымен анықталады, яғни оны та - лап етілген параметрлермен материал және уақыт үнемділігі мүмкіндігіне қарай жетілдіріп отырады.
Метрологиялық сараптама шығарылатын бұйымның сенімділігі мен беріктілігін арттыру мақсатында жүргізіледі. Ол жобалау кезеңінде өткізіледі. Бұл қателерді және ақауларды жөндеген кезде ақталмайтын шығындарды болдырмау үшін өткізілетін үрдіс.
Метрологиялық сараптаманы, метрологиялық тұрғыда қамтамасыз ету МИ 1325-86 стандартымен реттеледі, оның ішінде өңдеу, шығару, зерттеу және өнімді пайдалану кезеңдерінде бақылау-өлшеу операциялар нәтижелігін қамтамасыз ететін бірқатар жағдайлар қарастырылған.
Сол жағдайлардың бәрі - өлшенетін параметрлердің оңтайлы номенклатураларын анықтау. Зерттеу үрдісінде өлшенетін және бақыланатын параметрлер номенклатурасының жеткіліктілігі мен негіздемесін орнату қажет, сонымен қатар олардың қысқаруы немесе олардың өзгеруі, бақылау шығындарын азайтады. Техникалық талаптарды сипаттау үшін стандартталған терминдер қолданылады. Ерекше терминдерді қолданғанда, олардың мағынасы түсіндірілуі тиіс.
Дайын бұйымның техникалық шарттарға сәйкестігін, оның технологиялық параметрлерін анықтайтын зерттелетін параметр - лер толық номенклатурасын анықтау талап етіледі. Еңбек қауіпсіздігі, қоршаған ауаның ластануы, материалды құндылық-тар есебіне, шарттарына бақылау талаптарының жеткіліктігіне айрықша мән беріледі. Басқарылатын немесе қиын бақыланатын параметрлер номенклатурасының қысқаруы есептік немесе эксперименталды зерттеулер негізінде орындалуы мүмкін. Параметр - лер номенклатурасы, оның толықтығы және дұрыстығының негіздемесі, олардың жеткіліктігі, әдістеме және олардың байланысы эксперименталды зерттеу нәтижесінде негізделуі керек.
Метрологиялық сараптама жүргізуде бұйымның конструкциясы, өзінің бойындағы түгелдей параметрлерін қажетті, сенімді дәлдік деңгейінде оның өмірлік циклінің барлық сатысында анықтауға мүмкіндік туғызуы қажет. Атап айтсақ, бұйымды жасау, сынау, пайдалану және жөндеу.
Бұйым тетіктерінің бетінің сапасын тексеруде, оларға тексеру құралдарының үштары жетіп түруы қажет. Егер мұндай мүмкіндіктер болмаса, онда бұйымның конструкциясын өзгертуге мәжбүр болуымыз мүмкін.
Бұйымның өлшеу қажеттігіне әсер ететін қасиетіне талаптар орнатылғанын тексеру қажет. Мысалы, сызықтық өлшемдері өзгергенде, беттің кедір-бұдырлығы мен өнімнің материалына талаптар қойылады (алғашқы өлшеу құралдары және өнім бетінің байланыстылығы, өлшеу қателігін анықтайды, ал екіншісі температуралық қателікпен байланысу қателігін анықтайды).
Бақылау дұрыстылығы және нәтижелігі талаптарына өлшеу дәлдігі көрсеткіштерінің сәйкестігін орнату, сонымен қатар технологиялық үрдістердің оңтайлы режимдерін қамтамасыз ету метрологиялық сараптаманың негізі болып табылады. Осыған байланысты өлшеудің әрбір нәтижесі, алынған негізінде, өлшеу қателігінің мәндерін көрсетумен жалғастырылады. Өлшеу қателігі 2 топқа бөлінеді, олар қолдану аймағы мен көрсетілу тәсілдерімен ерекшелінетін 1 топты талаптарға немесе конструкторлық немесе технологиялық қүжаттардағы рүқсат етілген мәндерге, ӨӘ немесе басқа ҒТҚ-да берілетін сипаттарға жатады. Бұл топтың сипаты кездейсоқ мәннің қосылу, болжам қасиетін білдіретін - өлшеу қателігі. Сипаттар мәні - орнатылған талаптарда рұқсат ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz