Паналау ғимараттары (панаханалар)

Кіріспе

Халықты ядролық, химиялық және бактериологиялық қарулардан, сондай-ақ ядролық жарылыс кезiнде мүмкiн болатын қайта зақымдайтын факторлардан және зақымдаушы қарулардан қорғау үшiн арнайы салынған инженерлiк ғимараттарды паналау ғимараттары деп аталады. Қорғау қасиеттерiне қарай олар паналау ғимараттарына және радиациядан қорғайтын паналау орындарына бөлiнедi. Бұлардан басқа, тұрғындарды қорғау үшiн қарапайым паналау орындары да пайдаланылуы мүмкiн.
Халықты қорғау ғимараттарына жасыру бұл жаудың жаппай зақымдаушы қаруларынан және басқа да шабуыл жасау құралдарынан қорғаудың ең тиiмдi тәсiлi. Мұндай паналау орындары бейбiт кезде салынып, дайын тұруға тиiс. Ал мұндай ғимараттар дер кезiнде жеткiлiктi мөлшерде салынбаған жағдайда жаудың тiкелей шабуыл жасау қаупi туған күнде тез тұрғызылатын паналау ғимараттары салынады. Сондай-ақ қазылып жасалынған ғимараттар радиациядан қорғайтын паналау орындарына пайдаланылады. Сонымен қатар, қарапайым паналау орындарын жасауға барлық тұрғындар жұмылдырады.

Пән: ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности), Защита труда
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Паналау ғимараттары (панаханалар)
ЖОСПАР
1.1.Тез тұрғызылатын паналау ғимараттары
1.2.Радиациядан қорғайтын паналау орындары
1.3.Жай паналау орындары
Халықты ядролық, химиялық және бактериологиялық қарулардан, сондай-ақ ядролық жарылыс кезiнде мүмкiн болатын қайта зақымдайтын факторлардан және зақымдаушы қарулардан қорғау үшiн арнайы салынған инженерлiк ғимараттарды паналау ғимараттары деп аталады. Қорғау қасиеттерiне қарай олар паналау ғимараттарына және радиациядан қорғайтын паналау орындарына бөлiнедi. Бұлардан басқа, тұрғындарды қорғау үшiн қарапайым паналау орындары да пайдаланылуы мүмкiн.
Халықты қорғау ғимараттарына жасыру бұл жаудың жаппай зақымдаушы қаруларынан және басқа да шабуыл жасау құралдарынан қорғаудың ең тиiмдi тәсiлi. Мұндай паналау орындары бейбiт кезде салынып, дайын тұруға тиiс. Ал мұндай ғимараттар дер кезiнде жеткiлiктi мөлшерде салынбаған жағдайда жаудың тiкелей шабуыл жасау қаупi туған күнде тез тұрғызылатын паналау ғимараттары салынады. Сондай-ақ қазылып жасалынған ғимараттар радиациядан қорғайтын паналау орындарына пайдаланылады. Сонымен қатар, қарапайым паналау орындарын жасауға барлық тұрғындар жұмылдырады.
Паналау ғимараттары(панаханалар) - адамдар ядролық қарудың барлық зақымдаушы факторларынан - соққы толқынынан, жарық сәулесiмен, өткiш радиациядан (нейтрон толқынын қоса) және радиоактивтiк сәуле шарпуынан ең сенiмдi қорғайтын паналау орны болып табылады. Паналау ғимараттары, сондай-ақ улы заттар мен бактериологиялық құралдардан, өрт зоналарындағы жоғары температурадан, жарылыс кезiнде қираған үйлердiң басып қалуынан, өндiрiсте қолданылатын улы заттардан уланудан қорғайды.
Паналау ғимараттарының берiктiгi, онда сүзгi желдеткiш қондырғылардың болуы ортаны радиоактивтi, улағыш заттармен бактериологиялық құралдар зақымдаған жағдайды немесе жаппай өрт шыққан кезде адамдарды бiрнеше тәулiк бойы қорғап, қалыпты өмiр сүруiн қамтамасыз ете алады.
Паналау ғимараттары жапсарласа салынған және тұрғызылған ғимараттар болып бөлiнедi. Жапсарласа салынған паналау ғимараттарына өндiрiстiк, қоғамдық және тұрғын үйлердiң подвалы немесе жартылай подвалы пайдаланылады. Ал жеке ғимараттарға түрлi жер асты өткелдерiн, галереяларын, шахталар мен тау-кен орындарын да жабдықтап пайдалануға болады. Паналау ғимараттары мүмкiндiгiнше жасырынуға тиiстi халықтың көпшiлiгi тұратын жерге жақын орналасауы керек.
Паналау ғимараттарын жабдықтармен жабдықтауға өнеркәсiптiк әдiспен шығарылған, қолда бар материалдардан жасалынған қарапайым сүзгi желдеткiш пайдаланылуы мүмкiн.
Паналау ғимараттары бейбiт кезде шаруашылық, мәдени-тұрмыстық қажеттерге пайдаланылады. Мұндай екi жақты пайдалану оларды жобалау кезiнде-ақ көзделенуi қажет. Бейбiт кезде паналау ғимараттарын өндiрiстiк және шаруашылық-тұрмыстық қажеттерге пайдалану олардың қорғаныстық қасиеттерiне нұқсан келтiрмеуге тиiс. Паналау ғимараттарын соғыс уақытының жағдайына, яғни оны тiкелей арналған мақсатына пайдалануға көшiру мүмкiндiгiнше қысқа мерзiмде iске асырылуы керек. Паналау ғимараттарына жасырынушылар үшiн қажеттi санитарлық-гигиеналық жағдайлар қамтамасыз етiлуi қажет. Бұл жағдайлардың негiзгi қажеттерiне көмiр қышқыл газының мөлшерi, температура, ауаның ылғалдылығы жатады. Бөлменiң ауасындағы көмiр қышқыл газының мөлшерi 3 проценттен, ылғалдылығы 90 проценттен және температурасы +31 градустан аспауға тиiс.
Паналау ғимараттары әдетте жасырынатын адамды орналасуға арналған негiзгi және қосалқы бөлмелерден (сүзгi-желдеткiш камерадан, санитарлық тораптардан, тамбур шлюздерден, қорғануға кiретiн және шығатын есiктерден су құйылған кеспектер, аспаптар, қалдықтар салынатын ыдыстар тұратын бөлмелерден тұрады. Сыйымдылығы үлкен паналау ғимараттарында қорғалатын дизель қондырғылары артезиан скважиналарына, азық-түлiк сақтауға және медициналық көмек көрсетуге арнаулы бөлмелер бөлiнедi.
Паналау ғимараттарының, әдетте қарама-қарсы жақтарға орналасқан кем дегенде екi кiретiн есiгi болады. Жапсарлас салынған паналау ғимараттарында бұларда басқа авариялық шығу есiгi болуға тиiс. Ғимараттардың сыйымдылығы әр адамға шаққанда iшкi көлемi кемiнде 1,5 текше метрден, ал еденiнен есептегенде 0,5 шаршы метрден келетiндей болуы керек. Жасырынатын адамдар орналасуға тиiстi бөлмелер екi немесе үш қатарлы нарлармен, отыратын орындықтармен және жатуға арналған сөрелермен жабдықталады, ал отыратын орындар 0,45* 0,45 метр, жататын сөрелер 0,55* 1,8 метр көлемде жасалады. Егер паналау ғимараттарының iшiне таза ауа кiрмей қалса, адамдардың тыныс алуынан ауа тез арада қапырықтанып, тарыла бастайды. Сондықтан сырттан келген ауаны радиоактивтi және улы заттардан тазартатын сүзгi-желдеткiш агрегат орнатылады. Сүзгi-желдеткiш жүйесi таза желдету және сүзгi-желдету режимiнде жұмыс iстей алады. Таза желдету режимi кезiнде сыртқы ауа радиоактивтiк тозаңнан, улағыш заттар мен бактериялық құралдардан тазартылады. Ауаның құрамында көмiр қышқыл газы көмiрдегi татығы көп болған жағдайда (жаппай өрт шыққан аудандарда) iшкi ауа толық тазартылады.
Паналау ғимараттарының шығатын есiгi, әдетте негiзгi бөлмелерден бөлек, өзара ауа өткiзбейтiн тығыз жабылатын есiктермен жабдықталған шлюздi камералар (тамбур) түрiнде жасалады. Кiрер ауыздың сыртына қорғағышты-ауа өткiзбейтiн берiк есiк орнатылады. Паналау ғимараттарында мұнан басқа, негiзгi шығатын есiктi үйңндң басып, қалған жағдайда паналаушыларды шығаруға арналған авариялық шығу жолы қорғағышты - тығыз жабылған қақпақтармен, есiктермен немесе соққы толқынынан қорғайтын басқа да құрылғылармен жабылады.
Паналау ғимараттарының тығыз бекiтiлуiн, есiктерiн, қақпақтарын жауып, сүзгi-желдеткiш агрегатын қосқаннан кейiнгi бөлме ауасының қысымынан бiлуге болады, ал атмосфера қысымынан бiршама жоғары болуға тиiс. Қысым мөлшерi су бағанасының шамамен 5 млн метрiндей болады.
Паналау ғимараттарында жасырынушылардың ұзақ уақыт болуына қажеттi қалыпты жағдай жасау үшiн оны сумен, электр жарығымен, канализация жүйелерiмен жабдықтайды. Сонымен бiрге паналау ғимараттарында радиохабарын беретiн репродуктор нүктесi, телефон және өртке қарсы қолданылатын жабдықтар орнатылады.
Паналау ғимараттарында оның сипаттамасы мен оны күтiп-ұстаудың тәртiбi көрсетiлген құжаттар; паналау ғимаратының паспорты мен жобасы; сыртқы және iшкi жүйелердiң жобалары; күтiп-ұстау тәртiбi мен оны жарақаттандыру табелi; паналау ғимаратының жай күйiн тексеру қорытындыларын жазып отыратын журнал және т.б болуы керек.
Паналау ғимаратын бейбiт кезде пайдаланғанда оны тiкелей арналған мақсатына көшiретiн, сондай-ақ соғыс кезде онда адамдардың жасырынуына қажеттi жағдайды қамтамасыз ететiн барлық талап орындалуға тиiс. Сондықтан да паналау ғимараттарын бейбiт уақытта пайдаланған кезде оның бөлмелерi мен жабдықтарының белгiленген мерзiмге даяр болуы қамтамасыз етiлуге тиiс.
Паналау ғимаратын белгiленген мақсатта пайдалануға даярлау үшiн бөлмелердi босатып, орындықтар мен нарлар орнатылуын, есiктер мен люктердiң, желдету каналдарындағы клапан-бөлгiштердiң ақаусыздығын, барлық жүйелер мен құрылғылардың жұмыс iстеуiн бақылау қажет.
Шығу жолын және ол шығатын ашық территорияны тазалап, паналау ғимараттарының тығыз бекiтiлуiн, оның қорғаныс құралдарымен, барлау приборларымен және авариялық аспаптармен жабдықталуын тексеру керек. Паналау ғимараттары қандай мекеме мен ұйымның жұмысшылары мен қызметшiлерiне арналса, оның жай-күйiне сол мекеме мен ұйымның басшысы жауап бередi.
Паналау ғимаратында адамдар болған кезде оларға қызмет көрсету үшiн, сондай-ақ ғимараттың дұрыс пайдалануына бақылау жасау үшiн азаматтық қорғаныс бастығының жарлығы бойынша арнаулы жасақтар - қорғаныс ғимаратына қызмет көрсететiн звенолар мен топтар құрылады.
Паналау ғимараттарына адамдар азаматтық қорғаныстың "Әуе шабуылы қаупi!", "Радиациялық қауiп!" дабылдары берiлгеннен кейiн жасырынады. Адамдарды жасыруды дер кезiнде және ұйымшылдықпен жүргiзу мақсатында паналау ғимараттары цехтарға, учаскелерге, тұрғын үй басқармасына, үйлерге, подъездерге алдын-ала бекiтiлiп берiледi.
Паналау ғимараттарының қорғағыш-тығыздалып бекiтiлген есiктерiн және радиацияға қарсы қолданылатын паналау орындарының сыртқы есiктерiн жабу объектi азаматтық қорғаныс бастығының бұйрығымен немесе ғимараттың толуына қарай оған қызмет көрсету тобы (звеносы) командирiнiң шешiмiмен жүзеге асырылады.
Паналаушылар қорғаныс ғимараттарына жеке қорғау құралдарымен келедi, әрi мiндеттi түрде қажеттi азық-түлiк қоры болуға тиiс. Олар қызмет көрсету тобы адам құрамының барлық талаптарын мiндеттi түрде орындауға және тиiстi тәртiптi сақтауға жәрдемдесуге мiндеттi.
Қорғаныс орындары су басып, бүлiнiп, өрт шығып, оларда зиянды газдар шоғырланған жағдайда, сондай-ақ микроклиматпен ауаның құрамындағы газдың мөлшерi төзуге болмайтын шекке жеткенде одан адамдар дереу шығарылады. Ғимаратты желдеткеннен кейiн онда адамдарды қайта паналауға болады.
Адамдарды зақым ошағынан көшiрудi объектiнi азаматтық қорғаныс штабы немесе қорғаныс ғимаратындағы қызмет көрсету тобының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.