Жергілікті жансыздандыратын анестезия

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
Жергілікті жансыздандыратым нанестезия
Жергілікті жансыздандыратын гидрохлорлы кокаин
Жергілікті жансыздандыратын новокаин
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиет

Жергілікті жерді жансыздандырғыш дәрі-дәрмекті іздестірумен ертеректен бері айналысып келеді. Өткен ғасырдың ортасында дәрі енгізу үшін инелерді қолдану орасан зор серпіліс берді. Морфиннің, кокаиннің жергілікті анестезиялаушы әсерлері ашылды. Содан соң жергілікті анестезия әдістері кеңінен қолданыла бастады. Практика жүзінде кокаиннің орнына уыттылған одан әлдеқайда төмен- новокаин енгізілді (1905).Химиялық құрлымы бойынша жергілікті анестезиялаушы заттар мынандай топтарға бөлінеді: бензой қышқылдың эфирлері (кокаин), параамин-бензой қышқылының эфирлері (анестезин, новакаин және дикаин), парааминосалицил қышқылының эфирлері (ортоформ, тиокаин), амидті қосылыстар ( новокаинамид, совкаин)ғ анилин қосылыстары (фенакатн) және амидоацетанилид қосылыстары (ксикаин) түрлеріне бөлінеді. Жергілікті анестезиялаушы заттар бәрінен де гөрі аминоспирттердің күрделі эфирлері мен хош иісті қышқылдарға жатқызылады. Парааминобензой қышқылының эфирлері аз тітіркендіреді, тармақталған тізбектегі қосылыстарға қарағанда анестезиялаушы заттар ретіндегі белсенділігі аздау. Радикалдардың молекулалық массасын көбейткенде үштік азотта анестезиялаушы белсенділік арта түседі, бірақ препараттың уыттылығы тағы да едәуір арта түседі. Парааминосалицил қышқылының эфирлері анестезиялаушы әсерден басқа антисептикалық және қабынуға қарсы әсер етеді.

Өтеген Ә.М. “Мал дәрігерлік фармакологиясы пәнінен лабороториялық жаттығу сабақтарын оқытуға арналған” Методикалық нұсқаулар А. 1991
“Ветеринарияда пайдаланатын дәрілік заттар мен биологиялық препараттар қауіпсіздігіне қойылатын талаптар” техникалық регламентін бекіту туралы ҚР Үкіметінің 2008 жылғы 23 сәуірдегі №380 Қаулысы
“Дәрілік түрлерін дайындау технологиясы” Құрастырған: Тойкина Г.Н, ветеринария ғылымдарының кандидаты. Семей 2012

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
Жергілікті жансыздандыратын анестезия
Жергілікті жансыздандыратын гидрохлорлы кокаин
Жергілікті жансыздандыратын новокаин
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиет

Кіріспе
Жергілікті жерді жансыздандырғыш дәрі-дәрмекті іздестірумен ертеректен бері айналысып келеді. Өткен ғасырдың ортасында дәрі енгізу үшін инелерді қолдану орасан зор серпіліс берді. Морфиннің, кокаиннің жергілікті анестезиялаушы әсерлері ашылды. Содан соң жергілікті анестезия әдістері кеңінен қолданыла бастады. Практика жүзінде кокаиннің орнына уыттылған одан әлдеқайда төмен- новокаин енгізілді (1905). Химиялық құрлымы бойынша жергілікті анестезиялаушы заттар мынандай топтарға бөлінеді: бензой қышқылдың эфирлері (кокаин), параамин-бензой қышқылының эфирлері (анестезин, новакаин және дикаин), парааминосалицил қышқылының эфирлері (ортоформ, тиокаин), амидті қосылыстар ( новокаинамид, совкаин)ғ анилин қосылыстары (фенакатн) және амидоацетанилид қосылыстары (ксикаин) түрлеріне бөлінеді. Жергілікті анестезиялаушы заттар бәрінен де гөрі аминоспирттердің күрделі эфирлері мен хош иісті қышқылдарға жатқызылады. Парааминобензой қышқылының эфирлері аз тітіркендіреді, тармақталған тізбектегі қосылыстарға қарағанда анестезиялаушы заттар ретіндегі белсенділігі аздау. Радикалдардың молекулалық массасын көбейткенде үштік азотта анестезиялаушы белсенділік арта түседі, бірақ препараттың уыттылығы тағы да едәуір арта түседі. Парааминосалицил қышқылының эфирлері анестезиялаушы әсерден басқа антисептикалық және қабынуға қарсы әсер етеді. Жергілікті анестезиялаушы заттардың әсер ету механизмі әлі түпкілікті анықталған жоқ. Бірақ осы топтағы дәрі-дәрмектердің әсерінен рецепторлық аппараттарда разрядтардың толық тежелетіні немесе сезімтал талшықтар бойындағы қозуды тежейтіні анықталады. Көздің коньюнктивасына тамызылған жергілікті анестетиктер 5 минуттан кейін-ақ ауырсынуды жояды, сонан соң көздің мүйізді қабығының сезімталдығын жояды. 15-20 минуттан кейін сезімталдық қалпына келеді. Көздің ішкі қысымы айтарлықтай өзгермейді. Анестетиктер афференттік жүйкенің барлық бөліктеріне әсер етеді, бірақ препараттар оның негізінен жекелеген бөліктерінде әсер етеді. Сезімтал жүйкелердің ұштары мен қыртыстарына бәрінен де басымырақ әсер етеді.

Сезімтал жүйке ұштары аймағына әсер ететін заттар
Осы бағытта әсер ететін заттар осы сөздің толық мағынасында қозуды әлсірететін ( жергілікті жансыздандыратын) және рецепторлық аппаратты әртүрлі тітіркендіргіштердің ісерінен қорғайтын ( тұтқыр, жұмсартқыш, шырышты, тұтқыш) дәрі-дәрмек түрлеріне бөлінеді.
Анестезия (грекше аn - жоққа шығару, aesthesia - ауырсыну сезімділігі) - сезімталдықтың барлық түрлерін жою немесе тоқтату, олардың ішінде ауырсыну сезімталдығын жою. Сезімталдықтың жалпы немесе аймақтық (жергілікті) жойылуы мүмкін. Жалпы анестазия орталық жүйке жүйесі функциясының бұзылуына байланысты. Ал аймақтық анестезия - орталық жүйке жүйесінің организмнің белгілі бір аймағында тітіркенуді қабылдайтын рецепторлардан берілетін импульстың түсуін тоқтатуға байланысты. Сезімталдықтың аймақтық жойылуын туғызатын дәрі-дәрмекті жергілікті анестезиялаушы дәрі-дәрмек деп атайды. Ол жүйкенің байланысқа түскен аймағына талғап әсер етеді, сондықтан оны жүйке бағанының және жүйке қыртысының шеткі ұштарының қозғыштығын жою үшін қолданады.
Жергілікті анестезиялаушы дәрі-дәрмекті іздестірумен ертеректен бері айналысып келеді. Өткен ғасырдың ортасында дәрі енгізу үшін инелерді қолдану орасан зор серпіліс берді. Морфиннің, кокаиннің жергілікті анестезиялаушы әсерлері ашылды. Содан соң жергілікті анестезия әдістері кеңінен қолданыла бастады. Практика жүзінде кокаиннің орнына уыттылған одан әлдеқайда төмен- новокаин енгізілді (1905).
Химиялық құрлымы бойынша жергілікті анестезиялаушы заттар мынандай топтарға бөлінеді: бензой қышқылдың эфирлері (кокаин), параамин-бензой қышқылының эфирлері (анестезин, новакаин және дикаин), парааминосалицил қышқылының эфирлері (ортоформ, тиокаин), амидті қосылыстар ( новокаинамид, совкаин)ғ анилин қосылыстары (фенакатн) және амидоацетанилид қосылыстары (ксикаин) түрлеріне бөлінеді.
Жергілікті анестезиялаушы заттар бәрінен де гөрі аминоспирттердің күрделі эфирлері мен хош иісті қышқылдарға жатқызылады. Парааминобензой қышқылының эфирлері аз тітіркендіреді, тармақталған тізбектегі қосылыстарға қарағанда анестезиялаушы заттар ретіндегі белсенділігі аздау. Радикалдардың молекулалық массасын көбейткенде үштік азотта анестезиялаушы белсенділік арта түседі, бірақ препараттың уыттылығы тағы да едәуір арта түседі. Парааминосалицил қышқылының эфирлері анестезиялаушы әсерден басқа антисептикалық және қабынуға қарсы әсер етеді.
Жергілікті анестезиялаушы заттардың әсер ету механизмі әлі түпкілікті анықталған жоқ. Бірақ осы топтағы дәрі-дәрмектердің әсерінен рецепторлық аппараттарда разрядтардың толық тежелетіні немесе сезімтал талшықтар бойындағы қозуды тежейтіні анықталады.
Көздің коньюнктивасына тамызылған жергілікті анестетиктер 5 минуттан кейін-ақ ауырсынуды жояды, сонан соң көздің мүйізді қабығының сезімталдығын жояды. 15-20 минуттан кейін сезімталдық қалпына келеді. Көздің ішкі қысымы айтарлықтай өзгермейді. Анестетиктер афференттік жүйкенің барлық бөліктеріне әсер етеді, бірақ препараттар оның негізінен жекелеген бөліктерінде әсер етеді. Сезімтал жүйкелердің ұштары мен қыртыстарына бәрінен де басымырақ әсер етеді.
Гидрохлорлы кокаин - cocaine hydrochloridum. Сыртқы түріне қарағанда ол түссіз, қылаулы немесе дәмі ащы, тілде жансыздану сезімін ақ кристалды ұнтақ. А тізімі бойынша сақталады. Коканиннің судағы ерітінділері сутек иондарының концентрациясына қарай әртүрлі өзгеріп отырады. Бейтарап реакцияның судағы ерітінділеріне кокаин өте тез бұзылады және әсер ету ерекшелігінен айырылады. Қышқылды реакциясында ол неғұрлым төзімді, бірақ фармакологиялық тұрғыдан бейтарап реакциямен салыстырғанда белсенділігі төмендеу. Кокаин ерітіндісі қайнау температурасына төзімді , бірақ сілтілі сұйықтарға төзімсіз болады да, жергілікті анестезиялық әсері жойылады.
Кокаин күшті у болып табылады, оның 10-20 пайыздық ерітінділері сезімтал жүйке ұштарын тітіркендіреді, жаралардың жазылу процессін баяулатады, ал ұзақ қолданылғанда тіпті ұлпаларды зақымдайды. Кокаиннің бойға сіңу әсерінің емдік мәні жоқ, бірақ уыттылығы назар аудартады. Кокаин орталық жүйке жүйесіне күшті әсер етеді (бір бөліктері қозады, екінші бір бөліктерінің қозуы басылады, үшінші бөліктері әуелі қозады, содан соң салданады). Сонымен бірге ол симпатикалық жүйке ұштарын қоздырады, мұның өзі жүрек қызметіне, тыныс алуға, ас қорыту жолының секреторлық және қозғалыс қимыл функцияларына, қан тамырының күйіне, қан қысымына және басқаларға тиісті дәрежеде әсер етеді.
Кокаинды көзге операция жасауға әзірлеу үшін тамшы түрінде (5-10 пайыз ерітінді адреналинмен қосып) қолданады. Оның жергілікті анестезиялаушы әсері 10-15 минутқа созылады, сондықтан ұзақ уақытқа созылған операцияда көзге кокаинды 10 минут сайын тамызып тұру керек. Кокаинды кейде өткізгіштік (2-4 пайыз ерітінді), инфильтрациялық (0,1-0,25 ерітінді) анестезиялау үшін буындарға, кілегейлі және синовиалды қалталарға (3-4 пайыз ерітінді) инемен енгізу үшін қолданады. Кокаинның ең жоғарғы мөлшері мынадай: жылқыға 0,5 ірі қараға - 0,6 итке - 0,05гр.
Новокаин - Novocainum. Тілде жансыздану сезімін тудыратын, судың және спирттің 8 бөлігінде еритін иіссіз, түссіз кристалдар. Қышқылы реакцияның судағы ерітінділеріне төзімді, қайнатып зарасыздандыруға төтеп бере алады. Еріткіш түрінде Рингерлік сұйықтықты, хлорлы натридың изотониялық ерітіндісінің немесе дистилденген суды қолданады. Ұнтақ түрінде және ампулаға 1-5 және 10 мл құйылған 0,5-2 пайыз ерітінді түрінде шығарылады. Ұнтақты сақтықпен сақтайды (б тізімі бойынша).

Лидокаин (ксикаин) - Lidocainum. Ақ немесе ағзадан сарғылт түсті кристалды ұнтақ ("Б" тізімі). Суда оңай ериді,ылғал тартқыш, ыстыққа төзімді. Жүйке талшықтарына жергілікті анестезиялаушы әсері шамамен тримекаинды қолданғандағыдай, ал жүйке ұштарына әсері жоғары. Инфильрациялық анестезия үшін әдетте 0,25 пайыз, ал аз аймақты операциялау кезінде 0,5 пайыз ерітінділерді пайдаланылады. Өткізгіштік анестезия кезінде препараттың концентрациясы 1٪ дейін кейде тіпті 2пайыз жоғарлатылады. Осындай концентрацияда оны терминалдық анестезияда да қолданады. Адреналиннің ерітіндісін қосу (10 мл анестетик ерітіндісіне бір тамшы) оның жергілікті анестезиялаушы әсерін біраз күшейтеді және әсер ету кезеңін 10-15٪ күшейтеді.
Дикаин - Dicainum. Хлорлы сутекті тұз қолданылады, ол аздап сарғыш реңді ақ кристалды ұнтақ, судың 10 және спирттің 6 бөлігінде ериді. Бейтарап реакцияның ерітінділері өте төзімді, қайнатып зарасыздандырады. "А" тізімі бойынша сақтайды. Дикаин шамамен новокаин сияқты әсер етеді, бірақ оның анестезиялаушы күші 10-15 есе жоғары, бірақ та новокаинға қарағанда уытты болып келеді.
Дикаинды негізінен офтальмологияда беткейлік анестезия үшін (0,25-0,5 ٪) қолданады. Хирургияда кейде тығыз сусымалы инфильтрат әдісімен анестезиялау және перидуралдық анестезия үшін 0,1٪ ерітіндісін қолданады. Көптеген дәрілік заттармен қосып қолданғанда оның уыттылығы күрт артады.
Совкаин (перкаин) - Sovcainum. Суда және спиртте оңай еритін ақ немесе аздап жасылдау түсті кристалды ұнтақ. Оның ерітінділері қайнатуға өте төзімді. Препаратқа сілті қосылғанда белсенділігін жоғалтады. Совкаин новокаиннен 15-20 есе күштірек және шамамен 3 есе ұзағырақ әсер етеді, бірақ ол едәуір уыттырақ. Cовкаинды беткейлік (1-2 ٪ ), инфильтрациялық (0,5-0,1٪ өткізгіштік ( 0,2-0,5) және жұлындық ( 0,1 ٪) анестезиялар үшін қолданады. Совкаин қан қысымын төмендетеі, сондықтан оны эфедринмен қосып қолдану ұсынылады. Совкаинға қосылған адреналин қысымды төмендетуге тек уақытша ғана бөгет жасайды. Бұл препараттармен қоса, ветеринария саласында әсері жоғарыда аталған дәрілік заттарға ұқсас бензофурокаин, аметокаин, феликаин, медикаин, приклокаин, эдидокаин және т.б қолданылады. Жарақаттық шок көп жағдайда көлемді бұлшық ет жарақаттарынан және көптеген жараланудан соң қалыптасады. Мұндай жағдайда жарақаттанған жерде пайда болған ұлы заттардың жақсы сіңірілуіне қолайлы жағдай туындайды. Тері астында ұлпалар езіліп, олардың ыдырауынан пайда болған улы, қышқылды, шірінді (протеолиз) заттары ашық жарадан шыға алмаған, жиналып шоғырланған жағдайда шок туындайды. Таңғышты салып байлау, жарақаттанған аяқ - қолды алып тастау, зақымданған жерден сұйықтардың еркін ағуына жағдай тудыру - осының барлығы жарақаттық шоктың даму мүмкіндігін азайтады. Ішкі улану кезеңінің пайда болуын эксперименттік тәжрибеде зеріттеу әсіресе жарақаттық шок тудыратын арнайы улы заттарды іздестіру жолын жетілдіреді.Жарақат алған жерде улы заттар түзілетініне шек келтірмей - ақ жоғарыда аталған жәйттердің барлығыда шоктың дамуында жалғыз себеп тек ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.