Іш өткізгіштер маңызы

1.Кіріспе
2.Іш өткізгіштер маңызы
3.Кастор майы,Сабур,Итшомыр тамыры,Изофенин
4.Пайдаланылған әдебиеттер

Ішкізілген сұйық майлар ас қорыту жолындағы азықтық заттарды жұмсартады және оның ас қорыту жолы арқылы жылжуын тездетеді.Нәтижесінде іш өткізгіш дәрі ретінде әсер етеді.Сондықтан олардың бәрін іш өткізгіш дәрі ретәнде қолдануға болады. Ішекте сілтінің және май ферметттерінің әсерімен жаңа қосылыстар түзіп ыдырайды, бұл қосылыстар өздерінің қасиеттеріне қарай әр түрлі әсер етеді.Бұл бөлмеде ыдырау кезінде ас қорыту жолындағы сезімталжүйке ұштарын тітіркендіретін,сөйтіп із өткізгіш әсер ететін қосылыстар түзетін майлар ғана қаралады.
Кастор майы(үпілмәлік майы)-Oleum Ricini.Үпілмәлік өсімдігінің дәнін сығу арқылы алынады.Құрамында рицирол қышқылының үшглицириді болады.Қою,тұтқыр, мөлдір майлы сұйықтық.аздап сарғыш түсті,өзіндік әлсіз иісі бар.Тығыздығы 0,946-0,970,температура төмендегенде қоюланады.0 С температурада лайланады.суда еримейді.Басқа майлардан айырмашылығы құрамында оксиқышқылы болғандықтан спирттің 3 бөлігінде (20%),хлороформда,бензолда және басқа органикалық еріткіштерде басқа майлар сияқты ериді.

1. Фармакология оқулық Д. А. Харкевич ; пер. : С. Б. Сламжанова және т.б. - Алматы
2. Жалпы фармакология [Текст] : оқу құралы / ред. : Р. С. Көзденбаева. - Ақтөбе : [б. и.], 2000. - 40 б
3. Фармакология терминдерініңқазақша сөздігі [Текст] = Русско - казахский словарь фармакологических терминов / ред. Р. С. Кузденбаева. - Ақтөбе
4. Фармацевтикалық препараттарды талдау [Текст] : лабораториялық практикумға арналған әд.құрал / М. Ж. Тұрмұханова және т.б. - Алматы

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
1.Кіріспе
2.Іш өткізгіштер маңызы
3.Кастор майы,Сабур,Итшомыр тамыры,Изофенин
4.Пайдаланылған әдебиеттер

Ішкізілген сұйық майлар ас қорыту жолындағы азықтық заттарды жұмсартады және оның ас қорыту жолы арқылы жылжуын тездетеді.Нәтижесінде іш өткізгіш дәрі ретінде әсер етеді.Сондықтан олардың бәрін іш өткізгіш дәрі ретәнде қолдануға болады. Ішекте сілтінің және май ферметттерінің әсерімен жаңа қосылыстар түзіп ыдырайды, бұл қосылыстар өздерінің қасиеттеріне қарай әр түрлі әсер етеді.Бұл бөлмеде ыдырау кезінде ас қорыту жолындағы сезімталжүйке ұштарын тітіркендіретін,сөйтіп із өткізгіш әсер ететін қосылыстар түзетін майлар ғана қаралады.
Кастор майы(үпілмәлік майы)-Oleum Ricini.Үпілмәлік өсімдігінің дәнін сығу арқылы алынады.Құрамында рицирол қышқылының үшглицириді болады.Қою,тұтқыр, мөлдір майлы сұйықтық.аздап сарғыш түсті,өзіндік әлсіз иісі бар.Тығыздығы 0,946-0,970,температура төмендегенде қоюланады.0 С температурада лайланады.суда еримейді.Басқа майлардан айырмашылығы құрамында оксиқышқылы болғандықтан спирттің 3 бөлігінде (20%),хлороформда,бензолда және басқа органикалық еріткіштерде басқа майлар сияқты ериді.
Рицинол қышқылының триглицириді өзінен-өзі із өткізгіш ретінде әсері болмайды,сондықтан ішкізілген кастор майы ең алдымен сұйық май ретінде асқазандағы азықтық заттарды жұмсартып,оның ішекте жылжуына жәрдемдеседі.аш ішектін сілтілі ортасына түскеннен кейін,көп ұзамай ыдырап,рицинол қышқылы мен оның тұздарын түзеді,олар оған ерекше әсер етеді:ішектің сезімтал жүйке ұштарын тітіркендіреді, олар ішектің жиырылуын үшейтеді.Рицинол қышқылының тұздары тез сіңіріледі,сондықтан олардың іш өткізгіштік әсерә ішектің ащы ішек бөлігінде және тоқ ішіктің басталған жерімен ғана шектеледі.
Кастор майының іш өткізгіш әсері жүйке ұштарын бояу тітіркендіруге ұласады,оны тіпті ішектің қабынуында да қолдануға болады,ол сондай-ақ қосалқы әсер етпейді.Ұзақ емдеу үшін кастор майын қолданбайды,өйткені бұл ретте ол ас қорытуды бұзады.Шөпқоректі жануарларда ішектің тоқ ішек бөлігі ірілеу болып келеді,сондықтан іш өткізгіштік әсер етуі үшін іш өткізгіш заттарды көп мөлшерде қолдану керек. Іш өткізу майды тек көп мөлшерде қолданғанда ғана басталады.
Теріге спиртті ерітілген (1:2) немесе сілтінің әлсіз ерітіндісіндегі кастор майы жүннің,шаштың өсуін күшейту үшін қолданады.
Үпілмәліктің дәнінде кастор майымен бірге ультра әсер ететін рицин болады.Сондықтан кейде мал улануы да мүмкін.Рицин ас қорыту жолындағы рецепторларды өте күшті тітіркендіреді,құстарды және асқазан мен ішектіңады шырышты қабығын ауыр түрде қабындырады,күшті әлсіретіп,толықсытады.Желінген бірнеше түйір дән адамның немесе малдың өліп кетуіне себеп болуы мүмкін.Жануарларға рицинді аз мөлшерде біртіндеп берсе,онда олардың бойында уға деген иммунитет қалыптасады.Мұндай жануарлар 1 килограммға жуық дәнді ешбір тартынбай-ақ жей береді.Рицин белокты зат болып табылады және жоғары температурада зарарсызданады,ыстықта үпілмәлік күнжарасын өңдегеннен кейін азық ретінде пайдалануға болады.Кастор майының құрамында рицин болмайды.
Антрахинон туындылары.Ішектің тоқ ішек бөлігіне әсер ететін іш өткізгіштер.
Эмодин(үш оксиметилантрахинон)- құстыратын және құрыстыратын күшті у.Тікелей ішекке енгізілген эмоцин интеррецепторларды күшті тітіркендіреді,соның салдарынан ішектің бұлшық еті ұзақ уақытқа түйіліп,жиырылады,оның оңы ішектің қабынуына апарып соқтырады.Егер эмолинді ішекке бірте-бірте енгізсе,онда бұлшық еттің түйілмеуі де мүмкін,қайта ішек жиырылуының баяу күшеюі байқалады.Таза эмолин көптеген жағдайларға байланысты әртүрлі әсер етеді,сондықтан оны іш өткізгіш дәрі ретінді қолданбайды.
Тұрақсыз антрагликозидтер ішекте жеңіл ыдырап,эмодинді бөлшектемейді,сөйтіп,соңғысынан әсері бойынша өзгешелігі шамалы, тек әсер етудің жасырын кезеңі ғана ұзағырақ болады.
Баяу ыдырайтын және көп мөлшерде қолданғанда да күрт түзілмей,баяу,тек ішектің қаусырылу және жиырылу қозғалысын ғана күшейтіп,ыдырайтын тұрақты антрагликозидитердің неғұрлым зор мәні бар.Олардың әсері қорек талғамайтын жануарларда 5-6 сағаттан кейін, ал сүтқоректі жануарлар қолданғаннан кейін 12-24 сағат өткен соң пайда болады.Өсімдіктердегі бос антрохионның туынды заттары мен антогликозидтердің мөлшерлік ара - қатынасы әр түрлі болады, бірақ әрқашанда тұрақты гликозидтер басым болып келеді.
Зерттеулер асқазанға енгізілген антрогликозидтер мен бос эмодин ішекті алдын-ала байлағаннан кейін қалай дегенімен ішектің тоқ ішек бөлігінде ерекше іш өткізгіштік әсер ететіндігін көрсетті.Олардың іш өткізгіштік қасиеті тіпті тері астына енгізгендеде байқалатындығы белгілі болды.
Сабур-Aloe.Алоенің алуан түрлерінің кептірілген шырны.Жылтыр қоңыр-бурыл түсті ,шыны тәрізді жылтырауық кесектерге оңай бөлінеді,ұнтақ тәрізді кейде сары-жасыл түсті, дәмі ащы ,иісі өзгеше,ыстық суда (1:2),спиртте(1:5),сондай-ақ сілті ерітінділерінде ериді.Жасыл сабынның аздаған мөлшерін қосқанда пилюлалар дайындауға пайдаланылады.Әсер ететін бөлігі - бос және байланыстырылған күйдегі анрогликозидтер ,балластық зат ретінде құрамында шайыр болады.
Сабурдың емдік қасиеті мысырлықтарға осыдан 3000 жылдан астам бұрын белгілі болған,бұл дәріні сондай-ақ индустар,римдіктер де қолданған. Алғаш сабурды іш өткізгіш дәрі ретінде Парацельс кеңінен қолданған.Қазіргі кезде де препараттың мәні ешбір төмендеген жоқ.
Аз мөлшерде қолданғанда сабур ашқылтым зат ретінде әсер етеді,дәм сезгіштік жүйкелерді тітіркендіріп,сол арқылы ас қорытуды жақсартады.Алайда ол тек дәмдік жүйкелерді ғана тітіркендірмейді,сонымен бірге басқа да сезімтал жүйке ұштарын тітіркендіреді,мысалы ұнтақ түрінде жемге қосып қолданылған сабур ішінара дем шығарады және тыныс жолдарының жоғарғы бөлігінің кілегейлі қабығын тітіркендіріп,түшкіртеді.асқазанда ол сондай-ақ ,сезімтал жүйке ұштарын да тітіркендіріп,бездердің секретсиясын күшейтеді және бірыңғай салалы бұлшық еттердің тонусын күшейтеді.Бірақ жанама әсер өткінші,сондықтан оны іс жүзінде пайдаланбайды. Күйіс қайтаратын жануарларда сабур қосалқы қарындағы сезімталжүйке ұштарын тітіркендіреді,мұның өзі оны кейде руминаторлық дәрі ретінде қолдануға негіз береді,Сабурды жарақаттанған жерге жаққанда оның тітіркендіргіш әсері болады,сондықтан оны тұндырма түрінде жаралардың жазылуын тездету үшін қолданады.
Сабурдың іш өткізгіштік әсері.Сабур тұзды іш өткізгіштік дәрілер нәтиже бермеген кезде тоқ ішекте іш өткізгіштік әсер етеді.Кілегейлі қабықты күшті тітіркендіреді,сонсң нәтижесінде іш өткізгіштік әсер әрқашанда ұзақ болады.Тоқ ішектің күшті тітіркенуі құрсақ қуысында орналасқан мүшелерге қанның рефлекторлы түрінде көп құйылуын тудырады,осыған байланысты жатырдың қалыпты жұмыс істеуінің бұзылуы және іш тастауы мүмкін.сабурды буаздықтың екінші сатысында,сондай-ақ асқазан-,ішек жолдарының қабынуында жануарларға қолдануға болмайды.Препаратты әрі кеткенде 3-5 күннен кейін ғана қайталап қолдануға болады.
Сабур іш өткізгіштік өсер етуімен қатар ,өттің бөлінуін де күшейтеді.Сабур-жылқы малы үшін жақсы іш өткізгіштік дәрілірдің бірі,себебі ол тоқ ішекке ерекше әсер етеді.Асқазан мен аш ішектің жұмысын айтарлықтай бұзбайды.Оның әсері тоқ ішектің алуан түрлі ауруларында көрініс табады.соқыр ішек пен тоқ ішекктің бітелуінде,газ жиналуда,созылмалы тоқ ішек қабынуында шипалы әсер етеді.Оны сондай-ақ менингитте,жарғақ қабынуында,тұяқтың ревматикалық ұабынуында және т . б. Ойдағыдай пайдалануда.Препаратты ерітінді немесе тұнба түрінде,сондай-ақ темір тұздарымен қосып берсе ,онда сабурдың іш өткізгіштік әсерін 2-3 есе жеделдетуге болады.
Сабудың әдетте сабудың ұнтағынан немесе жасыл сабыннан әзірленетін болюстер түрінде қолданады.сабурдың әсерін жеделдету үшін жануарларға суды көп ішкізеді.Ірі қара малға кейде сабурың сабынмен қосылған ерітіндісін немесе болюстер түріндегі тұзды іш өткізгіш заттармен қосып береді.
Сабур өте ықшамды іш өткізгіш препарат,емдік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.