Интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне жалпы сипаттама

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 54 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе 3 бет

1. Интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне жалпы сипаттама

1. 1. Интеллектуалдық қызмет нәтижелерінің түсінігі,

мәні және түрлері 8 бет

1. 2. Интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне байланысты

қатынастардың субъектілері 26 бет

2. Интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне байланысты құқықтық қатынастар

2. 1. Интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне байланысты

мәмілелер 39 бет

2. 2. Интеллектуалдық қызмет нәтижелерін азаматтық

құқықтық қорғау 56 бет

Қорытынды 67 бет

Қолданылған қайнар көздер тізімі 69 бет

КІРІСПЕ

Қазақстан Республикасының заң салаларының дамуының деңгейі бұрынғы уақытқа қарағанда көп жоғарлаған. Оған себеп болып, заң саласындағы мамандармен зерттелу объектілердің қоғамға қажеттілігі болып табылады. Қазіргі уақытта, азаматтық құқық саласында көптеген өзгерістер енгізіліп, олардың іс жүзінде іске асу әдістері де өзгертілген. Сонымен қатар, азаматтық құқық саласының институты болып табылатын, интеллектуалдық меншік тарауына көптеген өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. Ол бұл саланың қателіктерінің көптігін білдірмейді, керісінше бұл саладағы қатынастардың бұрынғымен салыстырғанда алға дамығандығын білдіреді.

Алайда, интеллектуалдық қызмет нәтижелері азаматтық құқық объектісі ретінде өте күрделі механизм болып келеді. Өйткені интеллектуалдық меншікпен байланысты қатынастар құқықтық норма мен тараптардың еркіндіктеріне негізделеді. Ал, азаматтық құқық нормаларымен реттелгенімен, бұл қатынастарды толық реттеу мүмкін емес. Өйткені, интеллектуалдық меншік институттарының өзгешелігі мен ерекшеліктері табиғаты бойынша күрделі процесс болып келеді.

Мен диплом жұмысының тақырыбын «Интеллектуалдық меншік құқығының жүйесі, және интеллектуалды меншік объектілерін азаматтық құқықтық қорғау» атты тақырыбын таңдаған себебім, бұл мәселе көптеген авторлармен қаралғанымен, әлі күнге дейін толық ашылмаған. Сондықтан, әлі де болса, тереңірек зеттеуді талап етеді. Ал, ол үшін біз бұл саладағы теориялық көзқарастар мен негізгі сүйенетін принциптермен жақсы таныс болуымыз қажет.

Диплом жұмысының бірінші тарауында: интеллектуалдық меншік теориясының пайда болуы, интеллектуалдық қызмет нәтижелері деген түсініктік жан- жақтылығына және де осы саланың қандай нормативтік - құқықтық актілермен реттелетіні, соның ішінде осы заңдардың басқа заң актілерінен ерекшелігі деген мәселелерге тоқталып өттім. Сонымен қатар, интеллектуалық қызмет нәтижелеріне байланысты қатынастардың субъектілері мен оларға деген құқықтық қатынас, объектілерінің құқықтық реттелуі мен қорғалуы жағдайларына тоқталып кеттім.

Жұмыстың екінші тарауында: интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне байланысты мәмілелер және олардың ерекшеліктері, реттейтін қатынастар мен шарттардың түрлері, нысандары, жауапкершіліктері мен азаматтық құқықтық қорғау әдістерінің мазмұнын ашуға тырыстым. Интеллектуалдық қызмет нәтижелерінің құқықтық қорғауы әр түрлі әдістермен орындалатын болғандықтан, жеке-жеке тоқталуды талап етті.

Қазіргі таңда бұл мәселелер көптеген қоғам мүшелерін алаңдатуда. Өйткені, күннен күнге дамып жатқан қатынастарды белгілі бір деңгейде ұстау мүмкін емес. Сондықтан оларды реттеу мен қорғау әдістерінің тез ескіруі, бұл мехнизмнің жұмыс жасауын қиындата түседі. Сонымен қатар, азаматтық заңдардың қабылдануы мен олардың жүзеге асырылу жағдайлары интеллектуалдық қызметке байланысты объектілердің қатарына сәйкес келмейді.

Бұл тақырыпты зерттеу барысында ең алдымен, кездескен мәселелердің бірі болып әр түрлі авторлардың пікірлерінің әр түрлілігі мен кейбір нормалар бойынша ұқсастықтары байқалды. Дипломдық жұмысты жазу барысында қолданылған көптеген әдебиеттердің интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне байланысты қатынастарды реттейтін қайнар көздерінің әр түрлі болуы, бұл мәселені терең қарастыруға себеп болды. Өйткені, авторлық құқық пен сабақтас құқықтардың құқықтық жағдайы бірегей бағытпен реттеліп, даму жолдарының сипаты ашық көрсетіле бастаған. Мысалы алатын болсақ, Сергеев А. П, Толстой Ю. К. авторларының әдебиеттерінде сабақтас құқықтарды қорғау жалпы ереже бойынша жүргізіледі. Ал, Оуан Л. «Приобретание и продажа авторских прав на литературные произведения» деген әдебиетінде сабақтас құқықтардың шетел мемлекеттерінің құқықтық қорғау әдістерімен салыстыра отырып, біздің мемлекетімізде осы саланы реттеудің ерекшеліктері мен кемшіліктері туралы тоқталып өткен.

Сергеев А. П. авторының «Патенттік құқық» әдебиетінде патентік құқықтық реттеуден патенттік қабілеттіктердің ерекшеліктеріне толық тоқталып, мазмұнын ашуға тырысқан. Атап кететіндей маңыздылығы, патенттік құқықтың зерттеу әдістері мен объектілеріне байланысты жинақтаушы пікірлер айтылған. Ал, Селивановский С. А. «Промышленная интеллектуальная собственность» еңбегінде негізінен патент иеленушілердің құқықтық жағдайы мен оларды құқықтық қорғау мәселеріне тоқталған.

Осы ғылыми жұмысты жазған кезде алдымен келесі мақсаттарды қойдым:

интеллектуалдық қызмет нәтижелерінің субъектілеріне жалпы шолу;
интеллектуалдық қызмет нәтижелерінің ерекшеліктерін көрсету;
жалпы шығармашылық қызметке байланысты объектілердің құқықтық жағдайы мен реттелуін қарастыру;
интеллектуалдық меншікті қорғау мәселелерін тоқталу;
интеллектуалдық меншік объектілеріне құқықтық қатынастарды қазақстандық тәжірибесіне жалпы шолу;
интеллектуалдық меншік институттарының айырмашылықтарына тоқталу.

Аталған мақсаттарға жету үшін белгілеп алған бағыттар жұмыстың мазмұнын ашуға тікелей көмектеседі. Яғни, бұл мәселелер бойынша азаматтық құқық саласының көптеген тараулары мен бөлімдеріне шолу жасадым. Соның нәтижесінде, мақсаттарды жүзеге асыру барысында мынадай міндеттерді қарастырдым:

азаматтық құқықтық механизмдерге сараптама жасау;
патент және авторлық құқыққа жалпы сипаттама беру;
интеллектуалдық меншік объектілерінің сабақтас құқықтарды қорғау механизмдеріне түсінік беру;
интеллектуалдық меншік объектілеріне ерекшеліктеріне жалпы сипаттама беру және олардың тәжірибеде көрінісі;
интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне қатысты мәмілелердің ерекшеліктерін көрсету;
интеллектуалдық қызмет нәтижелерінің субъектілерінің құқықтарын қорғауға байланысты қозғалатын мәселелердің ерекшеліктерін сипаттау.

Сондықтан, интеллектуалдық меншік құқығын қарастырған уақытта бұл институтты зерттеудің әдістері мен тәсілдерін іздедім. Негізінен жалпы ғылымдардың барлығына ортақ әдістерді қолдандым.

Жұмысты жазу барысында, кездескен кейбір мәселелер бойынша қазақстандық авторлар мен шетелдік авторлардың пікірлерін салыстарып, көптеген ерекшеліктерді байқадым. Мысалға алатын болсақ, авторлық және сабақтас құқықта объектілердің пайда болу процесі қазақстандық заңнамамен қиынға түспейді. Ал, шетелдік мемлекеттерд көптеген авторлық және сабақтас құқықтарды халықаралық шарттармен реттейді. Сондықтан, бізде кездесетін сәйкессіздіктер ол елдерде аз кездеседі. Бірақ, бұл реттеу әдісін қолайлы деп айту қиын. Өйткені халықаралық шарттарда жекеленген бір объектінің немесе объектілердің жиынтығына байланысты мәселелер бойынша нормалар қабылдайды. Сондықтан, кейбір қатынастарды реттеуге мүмкіншілігі болмайды.

Сонымен қатар, жұмыстың кейбір нақты мәселелері бойынша сараптама жасап, оларды тәжірибе мен теориялық сәйкестігі мен қолайлылығына назар аудардым. Авторлық құқық, патенттік құқық, дараландыру құралдары заңнамасының қорғалу шегіне жатпайтын, алайда құқықтық қорғалатын көптеген шығармашылық нәтижелер бар. Мысалы: интегралды микротәсілдер топологиясы, тауар таңбалары, қызмет көрсету таңбалары және тауар шығарылған жерлердің аттаулары туралы, селекциялық жетістіктер және басқа да құқықтық қорғалатын объектілер жатады. Олардың әрқайсысы өзіне тән ерекшеліктер мен қасиеттерге ие болып келеді.

Мәселен, кейбір объектілерді құқықтық реттегенімен тәжірибе жүзінде қолданылмайды. Туындылар жалпы ережеде автормен келісілген белгілі бір шарт бойынша қолданылуы мүмкін. Бұл шартта қандай жағдайларда беріліп жатыр, авторлық құқық шартының әрекет ету мерзімі және т. б. анықталуы тиіс. Сонымен қатар, қоғам мүддесімен белгіленген жағдайлар бойынша туынды заңда көрсетілген мүдделі тұлғаларға еркін қолдануға берілуі мүмкін.

Интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне жалпы сипаттама

1. 1. Интеллектуалдық қызмет нәтижелерінің түсінігі, мәні және түрлері.

Азаматтық құқықтардың арасындағы объектілерге, яғни материалдық және рухани игіліктер негізінде азаматтық құқық субъектілері өзара азаматтық құқықтық қатынастарға түсетін, АК-те көрсетілгендей, азаматтық құқық объектісі интеллектуалдық қызмет нәтижелері деп атайды. Соның ішінде соларға деген айрықша құқықтарда жатады. Сондықтан заң шығарушы осындай жинақтаушы ұғым үшін интеллектуалдық меншік деген терминді қолданады. АК-те немесе басқа да заңдармен белгіленген жағдайда және тәртіпте азамат пен заңды тұлғаның интеллектуалдық қызмет нәтижелері және оған теңестірілген заңды тұлғаның дараландыру құралдары, өнімді дараландыру және орындалатын жұмыс пен көрсетілетін қызметке (фирмалық атау, тауар белгісі, қызмет көрсету және т. б. ) деген айрықша құқық танылады. Интеллектуалдық қызмет нәтижесі түсінігі әлі күнге дейін толық ашылмаған. Сондықтан қазіргі кезде АК-те берілген негіздер бойынша ғана талдау жасалады.

Алайда, қазіргі таңда қандай да болмасын нысанға қарамастан, отандық юриспруденцияда, шетелдік юриспруденция сияқты интеллектуалдық қызмет нәтижесі түсінігін екі түрлі тұрғыдан қарастырады. Кейбір ғалымдар заңдарда интеллектуалдық қызмет нәтижелері деген түсініктің қалыптасуын қолдайды және де “интеллектуалдық меншік” деген терминнің заң шығармашылықта қолдануын қалайды. Өйткені, бұл термин заң ғылымында негізделген деп танылады және ғылыми тұрғыда танымал деп есептейді. /1/1 Ал, басқа ғалымдардың айтуы бойынша бұл термин бастапқы уақыттан бері дәл және ғылыми емес болып табылады. Сондықтан ол тек саяси актілерде қолдануы мүмкін. Ал, нормативтік - құқықтық актілер қоғамдық қатынастарды тікелей реттейтіндіктен “интеллектуалдық меншік” деген терминді қолдану тиімсіз.

Бұл дау бүгін туған жоқ. Оның қайнар көзі XIX ғасырдың аяғында көрініс тапқан. Сол кезде - ақ интеллектуалдық меншік және оның құрамаларының түсінігі - әдеби (көркемдік) және өндірістік меншік деген атпен дүние жүзіндегі көптеген елдердің заңнамаларында қолданыста болды және бұл мәселе бойынша халықаралық конвенциялар да жасалған. Жалпы интеллектуалдық қызмет нәтижелерін бұлай саралау және жасалған актілер мен заңдар көптеген танымал заң ғалымдардың сынына түсті. Бұл түсінікке қарсы авторлар келесі мәселелерге тоқталады. Олардың айтуы бойынша материалдық заттар мен материалдық емес объектілерді реттеудің құқықтық режимін бөлуге болмайды. Бұл жерде өзінің мәні болып авторлық туындылар мен техникалық жаңалықтар табылады. Меншік құқығына жалпы мерзімсіз және белгілі бір территориялық шектеулер қойылмайды, ал авторлар, ойлап табушылар мен құқықмирасқорлары туындының немесе дараландыру құралдары және т. б. байланысты пайда болу жолынан бастап- ақ уақыт пен кеңістікте әрекет ету мүмкіндіктері шектеледі. Авторлар және патент иеленушілердің құқықтары жалпы меншік құқығын қорғайтын құралдар арқылы қорғалмайды. Сондықтан ол белгілі бір дәрежеде шектерге ие және оны басқа құқық құралдарымен қорғайды. Шығармашылық қызмет нәтижесі оны жасаған тұлғамен ажырамас тығыз байланыста болады. Сондықтан оларды әр түрлі заңдармен немесе нормативтік - құқықтық актілермен реттеу дұрыс емес. Осындай негіздерге сүйенген авторларға қарсы, интеллектуалдық меншік түсінігін қолдайтын авторлар келесі негіздерді ұсынады. Интеллектуалдық меншік деген түсінікті ашу мақсатында біз ең алдымен, интеллектуалдық меншік меншіктің ерекше түрі туралы айтылады. Өйткені ол материалдық емес сипатта болады және оларды арнайы реттеу қажеттілігін талап етеді.

Интеллектуалдық құқықтар туралы теориялар өзінің қисынды аяқталуын, яғни авторлар, ойлап табушылар, патент иеленушілердің құқықтары құқықтары деп танылуы қажет. Яғни, ерекше саладағы құқықтары болып табылады. Авторлық құқықтарды классикалық бөлуге: заттық, міндеттемелік және жеке құқықтардың бөлу әдістеріне жатпайды. Бельгиялық заңгер Пикард бұл теория туралы мынадай тұжырым жасаған: жаңалықтар, өндірістік үлгі мен пайдалы модель, тауар белгісі, фирма атауы және т. б. ерекше интеллектуалдық меншікті құрайды және де затқа деген меншік құқығынан мәні жағынан ерекшеленеді. Интеллектуалдық құқықтар туралы теорияны көптеген қолдаушылар “интеллектуалдық меншік” деген терминді пайдалануға қарсы және бұл мәселе әлі күнге дейін даулы болып табылады.

Қазіргі таңда ешкім авторлар және жаңалықтар ашушы құқықтардың екі түрлі табиғатының бар екенде күмән туғызбайды. Бір жағынан, шығармашылық қызмет жасаған тұлғаға өзінің нәтижесін қолдануға құқығы болады. Жалпы, бұл құқық басқа біреулерге берілуі мүмкін (нәтижені қолдануға рұқсат беруді ұсыну) . Бұл құқық заттық құқықтар санына жатқызылады және өзіне тән белгілермен меншікке деген құқыққа ұқсас келеді. Ал екінші жағынан, автор жеке мүліктік емес құқықтар (моральды) жиынтығына ие болады. Мысалы, авторлық құқық, авторлық есімге құқық және т. б. Яғни, бұл құқықтар өзінің табиғаты бойынша өз иесінен бөлініп шыға алмайды. Сонда да заттық пен жеке құқықтар арасында келісімге келе алмайтындай шек жоқ, керісінше, олар өзара тығыз байланысты және бір-бірімен аралас келеді. Сондықтан, олар бөлінбейтін бір бүтінді құрайды. /2/2

Аталған құқықтар жинағын “интеллектуалдық меншік” деген терминімен атау тек жалпылама және тарихи дәстүр бойынша қолданылады. Қазіргі кезде шығармашылық және басқа да интеллектуалдық жетістіктердің жасаушылары және олардың мирасқорлары қарастырылған түсініктерді қолданған кезде бұл айрықша құқықтардың жиынтығы туралы теорияны ойламайды. Бұл құқықтарға заттық құқықтарға қолданылатын құқықтық режим таралуы мүмкін. Сондықтан интеллектуалдық меншік түсінігі туралы айтылатын сындарға қарамай, қазіргі заманғы заңнама мен заң әдебиеттерінде қолданылып отыр. Айтылған қарсы пікірлер ешқандай нәтижеге мақсаты бойынша жетіп жатқан жоқ. “Интеллектуалдық меншік” термині өзінің өмір сүру уақытына қарай шығармашылық қызмет нәтижесіне ойлап табушылар мен құқық иеленушілердің айрықша құқығының жиынтығы деген түсінікті қалыптастырған.

XIX ғасырдың аяғында пайда болған “интеллектуалдық меншік” термині еліміздік заңнамасы мен ғылыми айналымында 90- шы жылдары орын алған. Мұндай түсінік Қазақстан Республикасының Конституциясында да қалыптасып, әдеби, көркемдік, ғылыми, техникалық және басқа да шығармашылық еркіндікті білдіреді. Сонымен қатар аталған түсініктің мазмұны мен мағынасын толық түсіндірмейді, тек “интеллектуалдық меншік” заңмен қорғалады деп көрсетілген. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінде интеллектуалдық меншік деген түсінікке анықтама берілмеген. Тек интеллектуалдық қызмет нәтижесіне байланысты құқықтарға ие болу негізлдеріне тоқталып кетеді.

Алайда, интеллектуалдық қызмет және басқа да оған теңестірілген объектілерге құқықтық қорғауды тек Кодекспен немесе басқа да заңмен көрсетілген тәртіп сақталған жағдайда жүзеге асырылады. Яғни, бұл белгілі бір интеллектуалдық қызмет нәтижесі және басқа да объектілер интеллектуалдық меншік деп танылуы үшін тікелей заңда көрсетілген болуы тиіс, сонымен қатар көрсетілген талаптарға сай келуі қажет.

Мұндай әдіс қазіргі таңда өтелмелі. Өйткені, біріншіден, кез келген интеллектуалдық жетістіктерді құқықтық қорғауды қамтамасыз ету реалды түрде мүмкін емес; екіншіден, кейбір интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне құқықтық қорғау беру тәжірибе жүзінде жүзеге асырылуы мүмкін емес. Осылайша реттеу арқылы ғылыми идея, гипотеза, теория және басқа да ғылыми нәтижелерді құқықтық қорғау деген сұраққа тез жауап табуға болады. Қазіргі таңда заманға сай құқықтық механизм құру мәселесі көтерілуде. Алайда, бұл механизм қалыптасқан құқықтық институттарға қайшы келмейтін және ғылыми-техникалық прогрессті дамытуды тежемейтін болуы тиіс. /1/3 Әлі кейбір ғалымдар мен заң шығарушылардың бұл проблеманы шешу үшін қолданылатын шаралары жетістікке жетіп жатқан жоқ. Мысалға алатын болсақ, бейнежазба объект ретінде дәстүрлі заңнама шегінде қамтамасыз етілуі мүмкін, бірақ қазіргі кездегі құқықтық қорғау саласының даму сатысында қолдану тиімді бола қоймас.

Жалпы жоспарлы бойынша дыбыс жазбадан ешқандай айырмашылығы жоқ. Ол да сабақтас құқықтардың объектілерінің бірі ретінде қорғалады. Сонымен қатар, теориялық тұрғыдан интеллектуалдық меншік объектісі қатарында саналуы тиіс.

Көптеген елдер сабақтас құқықтарды қорғауды қарастырғанда сабақтас құқық объектісі ретінде бейнежазбаны танымайды. 1901 жылғы артист-орындаушылар, фонограмма мен эфирде таратушы өндірушілер мүдделерін қорғайтын Халықаралық (Рим) Конвенциясымен де құқықтық қорғау қамтамасыз етілмейді. Сондықтан осы шарттарға сәйкес қазақстандық заңнамада бейнежазбаны арнайы қорғауды енгізу тиімді емес, сонымен қатар барлығына жалпы авторлық құқық нормалары таратылатыны есепке алынуы тиіс.

Соңғы екі-үш онжылдықтың ішінде көрсетілген тәжірибе бойынша интеллектуалдық қызмет нәтижелері қорғаудың түрі мен сандары да үнемі өсіп отырады. Осылайша, соңғы он жыл ішінде интеллектуалдық меншік қатарына: пайдалы модель, тауардың орналасқан жері, интегралды микротаңба топологиясы, ЭЕМ бағдарламалары, құжаттар жинағы, қызметтік және коммерциялық құпия, сабақтас құқық объектілері сияқты көптеген толықтырулар енгізілді. Керісінше, жаңалықтар мен рационализаторлық ұсыныстар сияқты интеллектуалдық қызмет нәтижелері іс жүзінде қорғалудан айырылды. Алайда, бұл сұрақ заңнамалық жоспарда аяғына дейін шешілмеген. Сонда да интеллектуалдық меншік объектілерінің құрамы бір қалыпты тұрған жоқ, үнемі нақтыланып және жекеленіп тұрады.

Интеллектуалдық меншіктің түсінігін сипаттау кезінде халықаралық келісім - шарттардың маңыздылығына тоқталуы керек. Өйткені Қазақстан Республикасында көрсетілгендей, қазақстандық құқықтық жүйесінің бөлігінің бірі болып табылады. Конституцияда көрсетілген интеллектуалық меншік түсінігін Дүниежүзілік интеллектуалдық меншік ұйымы толық ашады. Онда интеллектуалық меншік мына объектілерге байланысты құқықтарды белгілейді:

әдеби, көркемдік және ғылыми туындылар;
әншілердің орындауға байланысты қызметтері, дыбысжазба, радио және теледидарлық бағдарламалар;
өнертабыс ортасындағы адамдардың барлық қызметтері;
ғылыми жаңалықтар;
өнеркәсіптік үлгілер;
тауар белгісі, қызмет көрсету белгісі, фирмалық атау мен коммерциялық белгілері;
заңсыз бәсекелестікке қарсы қорғау әдістері.

Сонымен қатар өнеркәсіптік, ғылым, әдеби және көркемдік салалардағы интеллектуалдық меншікке қатысты құқықтар.

Бұл Конвенцияда Азаматтық Кодекстегі сияқты “интеллектуалдық меншік” термині шығармашылық нәтижелері мен оған теңестірілген кейбір объектілерге деген барлық құқықтарды білдіре отырып, жинақталған мағынада қолданылады. /4/4 Конвенцияда көрсетілген айрықша құқықтар мазмұны мен түрлері үлгілі сипатта болады және басқа да интеллектуалдық қызмет нәтижелерімен толықтырылуы мүмкін. Дүниежүзілік Интеллектуалдық Меншік Ұйым мүшелері Конвенцияда көрсетілген құқықтардың барлығын өз елдерінде қорғалуын қамтамасыз етуді міндеттей алмайды. Олар интеллектуалдық меншік объектілерінің қорғалу аясын өздері белгілейді. Бірақ, сонда да жоғарыда келтірілген анықтамаларға қарайтын болсақ, қандай да байланысты табу қиын. Интеллектуалдық меншік пен меншік құқығы деген түсініктер өздерінің құқықтық сипатына қарай әр түрлі болып келеді.

Қазақстан заңнамасы мен халықаралық шарттар интеллектуалдық меншік деп интеллектуалдық яғни, ең алдымен шығармашылық қызмет нәтижелеріне деген айрықша жеке құқықтар мен мүліктік құқықтар жиынтығын атайды. Соынмен қатар, интеллектуалдық қызмет нәтижелеріне теңестірілген кейбір объектілер жатады. Әрбір мемлекет халықаралық міндеттері бойынша бұл объектілердің тізімін белгілейді.

Қазіргі таңда “интеллектуалдық меншік” терміні XVIIIXIX ғасырларда интеллектуалдық меншік теориямен ғана байланысты және қарапайым қолданыстағы құқықтарды белгілеуінде ешқандай заңи табиғатына қайшы келтірмейді және реалды түрде қауіп төндірмейді.

Интеллектуалдық меншік құқығының негізгі институттары. Заңнама мен заң әдебиеттерінде қолданылатын “интеллектуалдық меншік” түсінігі “әдеби және көркемдік меншік” және “өндірістік меншік” деген терминдерге жалпылама түрде қолданылады. Соңғылары әрине, авторлық құқық белгіленеді. Оның әрекет ету аясы ғылыми шығармашылық нәтижелеріне (ғылыми меншік) таратылады және оған патент құқығы мен азаматтық айналымға, тауарларға және қызмет көрсетулерге қатысушыларды дараландыру құралдарын қорғау да қосылады. Бірақ бұл құрама “интеллектуалдық меншік” деген түсініктің толық мазмұнын ашпайды.

Авторлық құқық, патенттік құқық, дараландыру құралдары заңнамасының қорғалу шегіне жатпайтын, алайда құқықтық қорғалатын көптеген шығармашылық нәтижелер бар. Мысалы: интегралды микротәсілдер топологиясы, қызметтік және коммерциялық құпия, селекциялық жетістіктер және басқа да құқықтық қорғалатын объектілер жатады. Сондықтан интеллектуалдық меншік түсінігі әдеби меншік пен өндірістік меншікті қоса алған кезде де көлемі жағынан кең әрі жан-жақты болып келеді.

Интеллектуалдық меншік объектілерін қолдану мен қорғауға байланысты қатынастар Қазақстан Республикасының азаматтық құқығымен реттелуге жатады. Азаматтық Кодекс нормалары ең алдымен, арнайы заңдармен реттеліп, жекеленген интеллектуалдық қызмет нәтижелері мен оған теңестірілген объектілерге деген айрықша құқықтардың жиынтығы, азаматтық құқықта ерекше саланың пайда болуына әкеліп соқтырды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.