Қазақ этнопедагогикасы

I. Кіріспе
1.1. Қазақ этнопедагогикасы
II. Негізгі бөлім
2.1. Қазақ этнопедагогикасындағы қазақтың ұлттық философиясының рөлі
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Әр ұлттың өзіне тән тіршілік кәсібі, тарихы мен мәдениеті бар. Мәдениет сөйлеу тілінен, ойлау жүйесінен айқын көрініс табады. Сондай-ақ ұлттық мәдени ерекшелік сол халықтың өмір сүру тәсілінен, әдет-ғұрпынан, салт-санасы мен дәстүрінен өзекті орын алады. Қазақ халқының ұлттық философиясы ой толғаныс қазынасына (ұлттық психология), ұрпақ тәрбиелеу тәсілдеріне (этнопедагогика), салт-дәстүр ерекшелігіне(этнография) тікелей байланысты. Осы тұрғыдан алғанда қазақ халқының бойына туа біткен ұлттық психологиялық қасиеті философиялық ойлау жүйесінің негізі болып табылады.
Қазақтың ұлттық философиясының ерекшелігі:
Біріншіден, ол тұспалдап, мақалдап, мақамдап, тақпақтап сөйлеу, жыр, терме, толғау, айтыс өнері арқылы көзге көріну.
Екіншіден, танымдық, яғни ата мекен, ел-жұрт, т.б. мәселе жөніндегі көзқарасы.
Үшіншіден, ана тіліне, сөз өнеріне ерекше ден қойып, жоғары баға беруі.

1. Гумилев Л.Н. Ритмы Евразии: Эпохи и цивилизации. – М.,1993.
2. Есімов Ғ. Сана болмысы. Саясат пен мәдениет туралы ойлар. – А.,1994.
3. Ә.Қоңыратбаев, Т.Қоңыратбаев. Көне мәдениет жазбалары. А.: Қазақ университеті, 1991.- 400б.
4. Этнопедагогика және этнопсихология. Абай Құнанбаевтың 150-жыл толуына арналған ғылыми-әдістемелік жинақ. – А., Республикалық баспа кабинеті, 1995.-137б.
5. Табылды Ә. Қазақ этнопедагогикасы және оқыту әдістемесі. – А.: Білім, 2004.- 288б.
6. Кожахметова К.Ж. Казахская этнопедагогика: методология, теория, практика. – А., 1998.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
I. Кіріспе
1. Қазақ этнопедагогикасы
II. Негізгі бөлім
1. Қазақ этнопедагогикасындағы қазақтың ұлттық философиясының
рөлі
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Әр ұлттың өзіне тән тіршілік кәсібі, тарихы мен мәдениеті бар.
Мәдениет сөйлеу тілінен, ойлау жүйесінен айқын көрініс табады. Сондай-ақ
ұлттық мәдени ерекшелік сол халықтың өмір сүру тәсілінен, әдет-ғұрпынан,
салт-санасы мен дәстүрінен өзекті орын алады. Қазақ халқының ұлттық
философиясы ой толғаныс қазынасына (ұлттық психология), ұрпақ тәрбиелеу
тәсілдеріне (этнопедагогика), салт- дәстүр ерекшелігіне(этнография) тікелей
байланысты. Осы тұрғыдан алғанда қазақ халқының бойына туа біткен ұлттық
психологиялық қасиеті философиялық ойлау жүйесінің негізі болып табылады.
Қазақтың ұлттық философиясының ерекшелігі:
Біріншіден, ол тұспалдап, мақалдап, мақамдап, тақпақтап сөйлеу, жыр,
терме, толғау, айтыс өнері арқылы көзге көріну.
Екіншіден, танымдық, яғни ата мекен, ел-жұрт, т.б. мәселе жөніндегі
көзқарасы.
Үшіншіден, ана тіліне, сөз өнеріне ерекше ден қойып, жоғары баға
беруі.
Төртіншіден, ұлттық базисі болып есептелетін көшпелі өмірімен, мал
шаруашылығымен тығыз байланыстылығы.
Қазақ философиясы қазақтың әлемді сезінуінің мәнін анықтайтын
дүниетаным. Ол қазақ этнопедагогикасы мазмұнының дүниетанымдық бағытын
қалыптастыруға әсер етеді.Қазақ фольклорындағы философиялық ойлар халық
даналығының жетістігі деп саналады. Онда философиялық, диалектикалық
әдістер толық жүзеге аспаса да, өмір сүрген қоғамда халықтық ой-сана
қалыптасады. Қазақ философиясының ерекшеліктері көбінесе салт пен дәстүрде,
рухани мұра мен адамдардың мінез-құлықтарында басым қолданылады. Табиғи
ортаны өзгертудің пайда болуы философиялық көзқараста адамның айқын
мақсатты қызметін, мақсат қою факторын өмірге келтірді, ұлттық дүниетанымы
пайда болды. Қазақтың ата тегі мәдениетіне назар аудару ондағы этнос
менталитеті ұғымын түсінуге мүмкіндік берді. Бұдан қоғам мүшелерінің
барлығына қатысты және жекелік деңгейде көрінетін, қоғамда ұжымды түрде
қалыптасатын ойлау мен психика құрылымын ұғынамыз. Менталитетғылыми мінез-
құлық пен әдет-ғұрыптар жиынтығы негізінде бағдар таңдауын талап етеді.
Табиғи және әлеуметтік өмірді тікелей бейнелеу, дүниенің құрылымы, оның
жасырын күштері туралы тұрпайы түсінік бұл қазақ философиясының бастапқы
кездегі деңгейі еді. Қазіргі кезде тарихи-философиялық ғылымның көптеген
халықтардың философиялық мұраларын зерттеген тәжірибесі ұлттық философияның
қалыптасуы мен дамуы, бағыттары жинақталған жалпы ойларды тұжырымдауға кең
мүмкіндіктер береді. Қазақтың ұлттық философиясында қоғамдық ой үш кезеңнен
қоғам, қоғамдастық, қоғамдық пікірден өтті. Қоғамдастық- бұл өзінше бір
тарихи институт, оның пайда болуы арқылы қоғам өз мәніне ие болуға
қабілетті деп қарау керек. Табиғи және әлеуметтік өмірді тікелей бейнелеу,
дүниенің құрылымы, оның жасырын күштері туралы тұрпайы түсінік бұл қазақ
философиясының бастапқы деңгейі еді. Қазақ философиясы қазақ халқының
мәдени жетістіктерінің негізгі бөлігі және заңды жалғасы. Қазақтың ұлттық
философиялық ойының ерекшелігі - оның шынайы патриотизмін, халқына
сүйіспеншілігін, оның бақыты, мүддесі және болашағы үшін күресуге дайын
және оған жету жолдарын өз қадерінше анық, жан-жақты көрсете білуі дер едік
(М.Жұмабаев). Аса маңызды философиялық категориялардың бірі - уақыт ұғымы
болып табылады. Қоғамның біртіндеп дамуымен, тайпаның тарихи жадында қалған
жекеленген құбылыстар мен белгілі бір оқиғаларға байланысты адамдардың
уақытты сезінуі ояна бастады. Жұт, аштық, оба, мал індеті, соғыс, т.б.
табиғи және стихиялы апаттар адамдар санасында өз ізін қалдырып, белгілі
бір уақыт қарқынының анықтамасы ретінде қызмет атқарды. Уақытты түсінушілік
жекеленген адамдар үшін ғана мәні болғанымен, әлемдік жаратылыстың өтпелі
компоненттерімен берік байланыста болды. Ол туралы Л.Н.Гумилев Халықтың әл-
ауқат жағдайын анықтайтын, классификация үшін аса ыңғайлы индикатордың бірі
этникалық сананың уақыт категориясына қатыстылығы болып табылады,- деп
жазды. Уақыттың ең бірінші бағдарыауа райы болды. Жуанның жіңішкеріп,
жіңішкенің үзілер кезі – қыстың соңғы күндерінен соң көктемгі алғашқы көкке
ілігу мен қайта түлеу өзгеріс әкеледі. Көктемгі күн мен түннің теңелуімен
Жаңа жыл – Наурыз келеді. Осыдан барып шөптің көгі уақыттың обьективті
критерийі болып табылады. Бұл көктемгі-күзгі науқанға, қыстаудан жайлауға
шығу, осы көш жолындағы көктемгі және күзгі маусымға байланысты әр түрлі
мейрамдардың тууына негіз болды. Ежелгі түріктер мен қазақтың ата тегі
осылайша ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.