Литидің жалпы сипаттамасы
1.Литидің жалпы сипаттамасы
2.Литидің алынуы
3.Литидің физикалық және химиялық қасиеттері
4.Литидің қосылыстары
5.Литидің қолданылуы
Пайдаланған әдебиеттер
2.Литидің алынуы
3.Литидің физикалық және химиялық қасиеттері
4.Литидің қосылыстары
5.Литидің қолданылуы
Пайдаланған әдебиеттер
Литий – гректің тас деген сөзін білдіре отырып, 1817 ж. ашылды. Берцелиустың шәкірті швед химигі И.А. Арфведсон Уто, темір кенінде табылған минералды талдай отырып, оның құрамында жаңа элемент бар екендігіне тұжырым жасаған.
1818 ж. Метал күйіндегі литийді ағылшын оқымыстысы Хэмфи Деви алды. Бұл элементті 1855 ж. неміс химигі Р. Бунзен және ағылшын ғалымы О. Матиссен де электролиз арқылы алған болатын.
Литийдің физикалық қасиеті
Литий, судан жеңіл, ауада оңай тотығатын, ашық металдық жылтыры бар, сілтілік металл тобына жатады. Ауада тез тотығатын болғандықтан, керосин, май бойында темір банкілерде сақтайды.
Изотоптары
Табиғатта литий екі түрлі изотоп түрінде ұшырасады: және . Жасанды, ядролық реакциялар нәтижесінде радиGaктивті және алынады. Алғашқысының жартылай ыдырау периоды 0,841 секунда, ал соңғысінікі - 0,468 секунда.
1818 ж. Метал күйіндегі литийді ағылшын оқымыстысы Хэмфи Деви алды. Бұл элементті 1855 ж. неміс химигі Р. Бунзен және ағылшын ғалымы О. Матиссен де электролиз арқылы алған болатын.
Литийдің физикалық қасиеті
Литий, судан жеңіл, ауада оңай тотығатын, ашық металдық жылтыры бар, сілтілік металл тобына жатады. Ауада тез тотығатын болғандықтан, керосин, май бойында темір банкілерде сақтайды.
Изотоптары
Табиғатта литий екі түрлі изотоп түрінде ұшырасады: және . Жасанды, ядролық реакциялар нәтижесінде радиGaктивті және алынады. Алғашқысының жартылай ыдырау периоды 0,841 секунда, ал соңғысінікі - 0,468 секунда.
1. Бірімжанов Б.Т., Нұрахметов Н.Н. Жалпы химия, Алматы, Ана тілі 1992ж
2. АханбаевК. Химия негіздері, Алматы, Ана тілі, 1987ж
3. Утелбаева А,Утелбаев.Б Химия, 1 том, Алматы 1996ж.
4. Утелбаева А,Уталбаев Б. Химия, 5 том Алматы2006ж.
5. Утелбаева А,Утелбаев Б. Химия, 6 том, Алматы2006ж.
6. Шоқыбаев Ж. Бейорганикалық және аналитикалық химия, Алматы, 2003ж
2. АханбаевК. Химия негіздері, Алматы, Ана тілі, 1987ж
3. Утелбаева А,Утелбаев.Б Химия, 1 том, Алматы 1996ж.
4. Утелбаева А,Уталбаев Б. Химия, 5 том Алматы2006ж.
5. Утелбаева А,Утелбаев Б. Химия, 6 том, Алматы2006ж.
6. Шоқыбаев Ж. Бейорганикалық және аналитикалық химия, Алматы, 2003ж
Жоспар:
1. Литидің жалпы сипаттамасы
2. Литидің алынуы
3. Литидің физикалық және химиялық қасиеттері
4. Литидің қосылыстары
5. Литидің қолданылуы
Таңбасы Li. Аr = 6,941; М(Li)= 6,941 гмоль.
Электрондық құрылымы: 3Li 1s22s1
Ашылуы
Литий - гректің тас деген сөзін білдіре отырып, 1817 ж. ашылды. Берцелиустың шәкірті швед химигі И.А. Арфведсон Уто, темір кенінде табылған минералды талдай отырып, оның құрамында жаңа элемент бар екендігіне тұжырым жасаған.
1818 ж. Метал күйіндегі литийді ағылшын оқымыстысы Хэмфи Деви алды. Бұл элементті 1855 ж. неміс химигі Р. Бунзен және ағылшын ғалымы О. Матиссен де электролиз арқылы алған болатын.
Литийдің физикалық қасиеті
Литий, судан жеңіл, ауада оңай тотығатын, ашық металдық жылтыры бар, сілтілік металл тобына жатады. Ауада тез тотығатын болғандықтан, керосин, май бойында темір банкілерде сақтайды.
Изотоптары
Табиғатта литий екі түрлі изотоп түрінде ұшырасады: және . Жасанды, ядролық реакциялар нәтижесінде радиGaктивті және алынады. Алғашқысының жартылай ыдырау периоды 0,841 секунда, ал соңғысінікі - 0,468 секунда.
Табиғаттағы қосылыстары
Литийдің 150-ден аса минерал түрлері бар. Тұрмыста оның негізінен бес түрі кең қолданыс табады:
Li Al [Si2O6] - сподумен
K Li1,5Al1,5[Si2Al10] - лепидолит
Li Al [Si4O10] - петалит
Li Al [PO4] (F,OH) - амблигонит
K Li (Fe,Mg) Al [Si3Al10] (F,OH)2 - циннвальдит.
Алынуы
Лабораторияда литий азидін ыдырату арқылы литий алынады:
2Li N3 2Li + 3N2↑
Li+ + -- Li0 2
2N3- - 2 -- 3N2 1
Өндірісте литийді көп жағдйда литий хлоридінің балқымасын электролиздей арқылы алады. Мұнан соң кезегімен литий карбонатын, литий хлоридін алады. Литий хлоридінің балқымасын, хлорлы калий тұзы қатысында электролизге ұшыратады:
Катод (болат) - : Li+ + -- Li сұйық
Анод (графит) + : 2Cl- - 2 -- Cl2 газ
Аса таза (особо чистый) литийді LiI+LiBr қоспасын электролиздеп алады.
Литий алу барысында төмендегідей реакциялар да пайдаланылады:
Si + 2 Li2O 4 Li + SiO2
Кремний орнына ферросилиций қолданылады.
Литийді инертті газ атмосферасында алюмотермия әдісімен алу барысы төмендегідей тотығу-тотықсыздану реакциясына негізделген.
2 Al + 3 Li2O -- 6 Li + Al2O3
Al - 3 -- Al3+ 1 тотықсыздандырғыш
Li+ + -- Li0 3 тотықтырғыш
Химиялық қасиеті
Қадірлі оқырман! Кез-келген элементтің химиялық қасиетін сипаттау барысында, оның VIIА топша элементтерінен бастап, топша реті кему бағытына қарай әрекеттесуін негізге алдық.
1. Литий галогендермен тікелей әрекеттесіп, тұз түзеді. Фтор, хлорда литий өздігінен тұтанады.
2 Li + F2 -- 2 LiF
2 Li + Cl2 -- 2 LiCl
Сұйық броммен жайбарақат әрекеттеседі, ал иодпен қыздырғанда барып қосылыс түзеді.
LiF - суда нашар ериді және криасталлогидрат түзбейді. Литийдің өзге галогенидтері суда жақсы ериді, қыздырғанда ыдырауға түспей, балқиды.
2. Литий ауада оттегімен тез тотығады:
4 Li + O2 -- 2 Li2O
Қыздыру барысында литий ауада көк жалынмен жанады да Li2O литий оксидін түзеді.
Li2O қиын балқитын, суда өзге сілтілік металл оксидтеріне қарағанда баяулау әрекеттестетін негіздік оксид.
Li2O ауада көмір қышқыл газын оңай сіңіріп алады:
Li2O + CO2 -- Li2CO3
Ал, Li2O-ның судағы ерітіндісі сілті болып табылады:
Li2O + H2O -- 2 LiOH
Өзге сілтілік металдардай литий, оттегімен тікелей әрекеттесіп асқын тотық (пероксид) Li2O2 түзбейді.
Литий пероксиді - литий гидроксидінің спирттегі қаныққан ерітіндісіне сутек асқын тотығымен әсер ету арқылы алынады:
2 LiOH + 2 H2O2 -- Li2O2 · H2O2 · 2 H2O ↓
Түзілген пероксидтер қоспасын вакуумде фосфор ангидриді үстінде ұстап, бос ... жалғасы
1. Литидің жалпы сипаттамасы
2. Литидің алынуы
3. Литидің физикалық және химиялық қасиеттері
4. Литидің қосылыстары
5. Литидің қолданылуы
Таңбасы Li. Аr = 6,941; М(Li)= 6,941 гмоль.
Электрондық құрылымы: 3Li 1s22s1
Ашылуы
Литий - гректің тас деген сөзін білдіре отырып, 1817 ж. ашылды. Берцелиустың шәкірті швед химигі И.А. Арфведсон Уто, темір кенінде табылған минералды талдай отырып, оның құрамында жаңа элемент бар екендігіне тұжырым жасаған.
1818 ж. Метал күйіндегі литийді ағылшын оқымыстысы Хэмфи Деви алды. Бұл элементті 1855 ж. неміс химигі Р. Бунзен және ағылшын ғалымы О. Матиссен де электролиз арқылы алған болатын.
Литийдің физикалық қасиеті
Литий, судан жеңіл, ауада оңай тотығатын, ашық металдық жылтыры бар, сілтілік металл тобына жатады. Ауада тез тотығатын болғандықтан, керосин, май бойында темір банкілерде сақтайды.
Изотоптары
Табиғатта литий екі түрлі изотоп түрінде ұшырасады: және . Жасанды, ядролық реакциялар нәтижесінде радиGaктивті және алынады. Алғашқысының жартылай ыдырау периоды 0,841 секунда, ал соңғысінікі - 0,468 секунда.
Табиғаттағы қосылыстары
Литийдің 150-ден аса минерал түрлері бар. Тұрмыста оның негізінен бес түрі кең қолданыс табады:
Li Al [Si2O6] - сподумен
K Li1,5Al1,5[Si2Al10] - лепидолит
Li Al [Si4O10] - петалит
Li Al [PO4] (F,OH) - амблигонит
K Li (Fe,Mg) Al [Si3Al10] (F,OH)2 - циннвальдит.
Алынуы
Лабораторияда литий азидін ыдырату арқылы литий алынады:
2Li N3 2Li + 3N2↑
Li+ + -- Li0 2
2N3- - 2 -- 3N2 1
Өндірісте литийді көп жағдйда литий хлоридінің балқымасын электролиздей арқылы алады. Мұнан соң кезегімен литий карбонатын, литий хлоридін алады. Литий хлоридінің балқымасын, хлорлы калий тұзы қатысында электролизге ұшыратады:
Катод (болат) - : Li+ + -- Li сұйық
Анод (графит) + : 2Cl- - 2 -- Cl2 газ
Аса таза (особо чистый) литийді LiI+LiBr қоспасын электролиздеп алады.
Литий алу барысында төмендегідей реакциялар да пайдаланылады:
Si + 2 Li2O 4 Li + SiO2
Кремний орнына ферросилиций қолданылады.
Литийді инертті газ атмосферасында алюмотермия әдісімен алу барысы төмендегідей тотығу-тотықсыздану реакциясына негізделген.
2 Al + 3 Li2O -- 6 Li + Al2O3
Al - 3 -- Al3+ 1 тотықсыздандырғыш
Li+ + -- Li0 3 тотықтырғыш
Химиялық қасиеті
Қадірлі оқырман! Кез-келген элементтің химиялық қасиетін сипаттау барысында, оның VIIА топша элементтерінен бастап, топша реті кему бағытына қарай әрекеттесуін негізге алдық.
1. Литий галогендермен тікелей әрекеттесіп, тұз түзеді. Фтор, хлорда литий өздігінен тұтанады.
2 Li + F2 -- 2 LiF
2 Li + Cl2 -- 2 LiCl
Сұйық броммен жайбарақат әрекеттеседі, ал иодпен қыздырғанда барып қосылыс түзеді.
LiF - суда нашар ериді және криасталлогидрат түзбейді. Литийдің өзге галогенидтері суда жақсы ериді, қыздырғанда ыдырауға түспей, балқиды.
2. Литий ауада оттегімен тез тотығады:
4 Li + O2 -- 2 Li2O
Қыздыру барысында литий ауада көк жалынмен жанады да Li2O литий оксидін түзеді.
Li2O қиын балқитын, суда өзге сілтілік металл оксидтеріне қарағанда баяулау әрекеттестетін негіздік оксид.
Li2O ауада көмір қышқыл газын оңай сіңіріп алады:
Li2O + CO2 -- Li2CO3
Ал, Li2O-ның судағы ерітіндісі сілті болып табылады:
Li2O + H2O -- 2 LiOH
Өзге сілтілік металдардай литий, оттегімен тікелей әрекеттесіп асқын тотық (пероксид) Li2O2 түзбейді.
Литий пероксиді - литий гидроксидінің спирттегі қаныққан ерітіндісіне сутек асқын тотығымен әсер ету арқылы алынады:
2 LiOH + 2 H2O2 -- Li2O2 · H2O2 · 2 H2O ↓
Түзілген пероксидтер қоспасын вакуумде фосфор ангидриді үстінде ұстап, бос ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz