Тыңайтқыштар туралы жалпы түсінік

1. Тыңайтқыштар туралы жалпы түсінік
2. Тыңайтқыштардың жіктелуі
Пайдаланған әдебиеттер

Тыңайтқыш дегеніміз - өсімдіктердің қоректенуіне қажетті және мол өнім алу үшін қолданылатын зат. Өсімдік құрамына 80-нен астам химиялық элементтер кіреді. Өсімдіктің негізін оттек, көміртек, сутек құрайды. Өсімдіктің өміріне қажетті элементтерге мыналар: N, P, K, Ca, Mg, S, Fe, B, Mn, Cu, Zn жатады. Өсімдік оттегін және көмірқышқыл газын ауадан сіңіреді. Сутегін өсімдік атмосферасының ылғалынан, ылғалданған топырақтан сіңіреді. Азотты өсімдік тамырынан бос күйінде топырақтағы азотқышқылы тұздарынан, карбамидтерден, аммиактардан сіңіреді. Ал, фосфорды өсімдік топырақ құрамынан фосфор қышқылының тұздарының ерітіндісі ретінде сіңіріледі. Фосфорды өсімдіктер топырақтың құрамынан жай суперфосфат және күрделі суперфосфат түрінде сіңіреді.
Калий сол сияқты топыраққа тыңайтқыш ретінде енгізіледі. Бор, күкірт, мыс, кобальт және т.б. да элементтер өсімдіктердің өнуі үшін аз мөлшерде қажет етеді. Бұл элементтер – ауылшаруашылық практикасында микроэлементтер немесе микротыңайтқыштар деп аталады.

1. Фурмер И.Э., Зайцев Н.В. Общая химическая технология.– М., Высшая школа, 1974. с. 264.
2. Тойбаев И.Қ., Жұбанов Қ.А. Химиялық технологияның негіздері. – Алматы, ҚазМУ, 1994, б. 184.
3. Омаралиев Т. Мұнай мен газ өңдеу химиясы және технологиясы. Алматы., Білім, 2001.
4. Белоцветов А.В., Бесков С.Д., Ключников Н.Г. Химическая технология, М., Просвещение, 1976, с. 31.
5. Мухленов И.П., Авербух А.Я., Тумаркина Е.С., Фурмер И.Э. Общая химическая технология, - М., Высшая школа, 1984, 1 часть – с. 255, 2 часть – с. 263.