Судың химиялық ластануы, мұнайдың суға әсері



1.Судың химиялық ластануы, мұнайдың суға әсері
2.Суды тазарту және ластанудан қорғау.
3.Судың аймақтық және ғаламдық ластануы
Қолданылған әдебиеттер
Табиғи сулардың ластануының негізгі себептері мен оларды қорғау шаралары
Казіргі уақытта өнеркәсіп кәсіпорындары мен ауыл шаруашылық табиғи су көздеріне үлкен зиян келтіруде. Біріншіден су көздерінен өндіріс, ауыл шаруашылық мүддесіне үлкен шығынды суды алып екіншіден қайтара ластанған суды ағызып су қорын бүлдіріп жарамайтын қалге жеткізуде. Табиғи суларды ластануға үлкен әсер ететін мұнай өндеуіш, химиялық, тоқыма, металлургиялық тағы басқа да өндірістер.
Мұнай өнімдері бар сарқынды судардың көбі судың сапасына жағымсыз әсер тигізеді. Мұнайдың судағы мөлшері 0,2 - 0,4 мг/л-ге де тең болса оның суға беретін иісін хлормен де кетіруге болмайды.
1.Мукатаева Ж.С. Химиялық экология практикумы.-Алматы,2010.-85 б.
2.Исидоров В.А. Экологическая химия: Учебное пособие для вузов. – СПб: Химиздат, 2001.-304с
3. Скурлатов Ю.И., Дука Г.Г., мизити А. Введение в экологическую химию:
Учебное пособие для хим. и хим.-технолог.спец.вузов-М.: Высшая школа, 1994.-309с
4. Панин М.С. Химическая экология: учебник для вузов.- Семипалтинск, 2002.- 825с.
5. Богдановский Г.А. Химическая экология: Учебное пособие. – М., 1994. -225с.
6. Беспамятнов Г.П. предельно-допустимые концентрации химических веществ в окружающей среде. – Л.: Химия, 1985. -528 с.
7. Скурлатов Ю.И., Дука Г.Г., Мизити А. Введение в экологическу химию. – М.: высшая школа, 1994.-399с
8. Орлов Д.С. Экология и охрана биосферы при химическом загрязнении.- М.: Высшая школа, 2002.-334с
9. Корте Ф. Экологическая химия.-М.: Мир, 1997.-396с

Жоспар:
1.Судың химиялық ластануы, мұнайдың суға әсері
2.Суды тазарту және ластанудан қорғау.
3.Судың аймақтық және ғаламдық ластануы

Табиғи сулардың ластануының негізгі себептері мен оларды қорғау шаралары
Казіргі уақытта өнеркәсіп кәсіпорындары мен ауыл шаруашылық табиғи су көздеріне үлкен зиян келтіруде. Біріншіден су көздерінен өндіріс, ауыл шаруашылық мүддесіне үлкен шығынды суды алып екіншіден қайтара ластанған суды ағызып су қорын бүлдіріп жарамайтын қалге жеткізуде. Табиғи суларды ластануға үлкен әсер ететін мұнай өндеуіш, химиялық, тоқыма, металлургиялық тағы басқа да өндірістер.
Мұнай өнімдері бар сарқынды судардың көбі судың сапасына жағымсыз әсер тигізеді. Мұнайдың судағы мөлшері 0,2 - 0,4 мгл-ге де тең болса оның суға беретін иісін хлормен де кетіруге болмайды. Химия өндірісінің ағынындағы фенол қоспалары судағы биологиялық процестерді бұзып оған жарамсыз иіс келтіреді. Электрохимия өндірісінің, байыту фабрикаларының және минералды тыңайтқыш шығаратын кәсіпорындардың сарқын суларында мырыш пен мыстың саны өте көп. Суға барған синтетикалық сыртқы белсенді заттар суаттардың биохимиялық тазалау қабілетін кенет нашарлатып судағы өсімдіктердің өсуін тоқтатуға дейін келтіріп судың иісі мен дәмін күшейтеді.
Су қорын биогенді заттармен ластандыратын ауыл шаруашылық. Биогенді заттар судың түстілігін үдейтетін фитопланктонның тез өсуіне әсер етіп суаттың өзі тазалау процестеріне кедергі етеді. Тыңайтқышпен бірге топыраққа енген азот үлкен қимыл қабілеті бар тез еритін нитратты түріне өтіп жер астындағы судың ластануына себеп болады. Суарудан кейінгі тыңайтқыш және пестицидпен ластанған ащы сулар суаттарға ағызылып. оларды сумен жаратпай тастайды. Суаттардың ластануына үлкен әсер ететін мал шаруашылық фермалар, әсіресе шошқа кешендері. Бұл фермалардың қалдықтары ауру қоздырушы гельминттер мен микроорганизмдерге толған, олар суатқа ағызылып адамдардың инфекция ауруларымен ауруына қауіп туғызады.
Онымен бірге жылу энергетиканың ағызатын жылы сулары, кейбір өндірістің радиоактивті қалдықтары, ауадан жауынмен келетін әртүрлі газдар жер бетіндегі суларды күшті ластандырады. Қала мен басқа да тұрғын жердің коммуналды ағыны да суаттардың ластануына өзінің үлесін қосуда.
Қоршаған ортаны, табиғи су көздерін қорғаудың, табиғи су корын тиімді пайдаланудың мәселелерін шешуге арналған әртүрлі шаралары бар.
Өдндірістерде, ауыл шаруашылықта өнеркәсіп қалдықтарын азайтуға мүмкіншілік болса оларды іске асыруға, судың шығынын азайтуға арналған жаңа технология процестерді, сумен жабдықтау тиімді жүйелерін зерттеп өндіріске енгізу қажет.
Табиғи су көздерін ластану мен сарқылудан қорғауға арналған негізгі құжаттардың бірі "Қазақстан республикасының жер бетіндегі суларын қорғау ережесі" деп аталады. Бұл құжатта өнеркөсіп "калдықтарын суаттарға ағызуда бақылайтын көрсеткіштер келтірілген, оның ішінде "заттардың шекті рұқсат етілетін қашыртқылары", "зиян заттардың нысана рұқсат етілетін деңгейі", "зиян заттардың әсерінің нысана қауіпсіз деңгейі" деген түсініктер бар.
Сумен жабдықтауға арналған табиғи көздерінің санитарлы қорғау аймақтары
Шаруашылық ауыз су жүйелерінің сумен жабдықтауға арналған табиғи көздерінде және олардың жанында орналасқан жүйенің ғимараттарында санитарлы-эпидемиология сенімділігін қамтамасыз ету үшін санитарлы қорғау аймәқтарын ұйымдастыру керек.
Санитарлы қорғау аймақтарды жобалауына қоятын тапаптар СНиП 2.04.02-84-де келтірілген. Су қабылдайтын жердегі сумен жабдықтауға арналған көздің санитарлы қорғау аймағы үш белдеуден құрылады: бірінші - қатал режимді, екінші мен үшінші -шек қою режимді. Бірінші белдеудің шекарасымен шектелетін су қабылдайтын жердегі көзбен су қабылдағыштар, сорғыш станциялары, тазартқыш ғимараттары мен таза су резервуары орналасқан алаң. Шекараны орнату себебі осы белдеуде суды кездейсоқ немесе қасақана ластандырудың мүмкіншілігіне жеткізбеу. Белдеуге қатысатын өзендер мен жеткізетін каналдың су қабылдайтын жерден ағыс бойынша жоғары қарай 200 м-ден кем емес және ағыс бойынша төмен қарай 100 м-ге тең " акваториясы.
Өзен мен каналдың жанасу жағасымен белдеудің шекарасы судың ең жоғары деңгейінде су жиегінің сызығынан 100 м-ден кем емес қашықтықта өтеді. Өзен мен каналдың ені 100-м-ге дейін болса аймақтың бірінші белдеуіне арғы беттегі жағасының ені су жиегінен 59 м бөлігі, ал одан үлкенірек енінде ені 100 м-ден кем емес акватория кіреді.
Су қоймалары мен көлдер үшін санитарлы қорғау аймағының бірінші белдеуінің шекарасы су қабылдайтын жерден көздің акваториясы бойынша жан-жаққа 100 м қашықтыкта, ал су қабылдағышқа жанасатын жағасы бойынша су жиегіне, 100 м-ден кем емес қашықтықта өтеді. Су қабылдағыштың түрі ожау тәрізді болса шекараға қатысатын ожаудың барлық ауданы мен оның жан жағындағы ені 100 м-ден кем емес территория.
Жер астындағы су көздері үшін белдеудің шекарасы, көздің сенімді сақталуында, су қабылдағыштан 30 м радиуста, ал сақтаудың кепілі жоқ болса 50 м радиуста өтеді.
Бірінші белдеудің территориясы көгалдандырып шарбақпен қоршалу керек. Бұл белдеудің ішінде сумен жабдықтауға байланысты емес құрылысты жүргізуге болмайды, адамдардың туруына, шомылуына, малды жаю мен суаруына, балық аулауына, кір жууына, тыңайтқыштарды қолдануына, ағаш кесуге тыйым салынады.
Санитарлық аймақтың екінші белдеуіне кіретін қашықтығы судың жиегінен 500-100 м өзеннің екі жағындағы территория. Өзеннің ағысы бойынша төмен қарай су қабылдайтын жерден 250 м-ден кем емес қашықтықта шекарасын белгілейді. Өзеннің ағысы бойынша жоғары қарай шекараны белгілеуі судың шекарадан қабылдайтын жерге дейін 3-5 теулік ішінде өтуіне байланысты.
Сумен жабдықтауға арналған су бетіндегі көздің санитарлы аймақтың үшінші белдеудің шекарасы екінші белдеудің шекарасымен бірдей.
Екінші мен үшінші белдеудің территориясында елді мекендердің, өнеркәсіп пен ауылшаруашылық объектілердің, денсаулық мекемелерінің құрылысы мен жабдықталуына жерді бөлуге рұқсат етіледі. Бұл обьектілер сумен қамтамасыз ететін және канализация, жер бетіндегі суды әкету жүйелерімен жабдықталу керек. Онымен бірге территорияны ластандыруға, жанар майдың, тыңайтқыштардың, улы химикаттардың қоймаларын орналастыруға тыйым салу керек, үйткені олар су көздерін химиялық ластандыруға әкеледі. Пайдаланған суды жер астындағы қабатқа енгізуге, түйір қалдықтарды жер астында қоймалауға және жер кенін өңдеуге рұқсат етілмейді.

Судың химиялық ластануы, мұнайдың суға әсері
Дүние жүзінде (34) бөлігін су алып жатыр. Су баға жетпес табиғат байлығы. Жер жүзіндегі барлық тіршілік суға байланысты. Сусыз тіршілік болуы мүмкін емес. Ол зат алмасу процесінде қарқынды роль атқарады.
Су - түсі, иісі, дәмі жоқ сұйық зат, жақсы ерітуші, үстіңгі кернеуі өте жоғары, айқын капилярлық (жіңішке түтік пен сұйық заттың жоғары көтерілуі) қасиеті бар. Осы қасиеті топырақтағы су ерітінділерін өсімдіктер бойынша сорып алып күн көруі үшін өте қолайлы.
Дүние жүзілік мұхиттар мен өзен - көл суларының ластануы, су сапасын нашарлата түсуде. Мұхиттарда мұнай тасымалдайтын кемелер мен танкілердің көбеюі, атом қаруларын сынау, өндіріс пен ауыл шаруашылығы өнімдерінің, радиоактивті қалдықтардың тасталуы, т.б экологиялық жағдайы мен тіршілік ырғағы деңгейін төмендетті. Оның үстіне дүниежүзілік ауыз су проблемасы планета тұрғындарының Африка, Орта Азия және Кіші Азия, Австралия, Орталық Азия бөлігін қамтып, әлемдік экологиялық проблемалар шеңберін ұлғайта түсуде.
Қазіргі дүниежүзінде орташа шамамен алғанда тәулігіне әр адамға шаққанда 1500-2000литр су қолданылады. олардың ішінде 100-150литр су тұрмыстық - комуналдық қажеттіліктерге жұмсалынады. Судың негізгі бөлігі өнеркәсіптік және ауыл шаруашылық мақсатында қолданылады.
Жылдан - жылға судың бағасы артып барады. Кларктың (АҚШ) мәліметтері бойынша соңғы 50 жылда мұнайдың бағасы 10 есе, ал тұрмыстық қажетті суға - шамамен 100 есе, ауыз суға - 1000 есе артқан. Ауыз суды шыны бөтелкелерде сату әдеттегі көрініске айналды. Табиғи таза су маңызды ұлттық байлық көзіне айналып отыр.
Қазірдің өзінде су халықаралық қатынастардың шиеленісу себебіне айналып отыр. Мысалы, Колумбия өзенінің суы үшін АҚШ пен Канада арасында, Дунай өзенінің суын пайдалану үшін бірнеше мемлекеттер арасындағы шиеленістердің тууы белгілі.
Су температурасы. Ауыз суы және мәдени тұрмыстық қажетіне керекті судың температурасы 8-120С - тан артпауы керек.
Су құрамындағы еріген және газ түріндегі химиялық заттар судың дәмін кіргізіп, исімен, көрмектігімен, агресивтігімен, тұрақтылығымен адамдар мен малдардың организмдеріне пайдалы әсерін тигізеді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ластаушы заттардың миграциясы
Жерасты суларының мұнаймен және мұнай өнімдерімен ластану жолдарын зерттеу
Ағынды суларды мұнай қалдықтарынан тазарту
Гидросфераға антропогендік факторлардың әсері
Судың сапасы
Су тапшылығы мәселесін шешу
Гидросфера,оның ластануы
Мұнайдың физика-химиялық қасиеттері жайлы
Судың ластану мәселесі
Қоршаған ортаның ластануы: экологиялық мәселелер
Пәндер