Тірі ағзалардың химиялық құрамы

1. Тірі ағзалардың химиялық құрамы
2. Тірі жасушаның химиялық құрам ерекшелігі
3. Тiрi ағзадағы заттар алмасуының жалпы заңдылықтары.
Пайдаланған әдебиеттер

Химиялық құрамы аса бай және алуан түрлі. Әртүрлі тірі ағзаның жасуша құрамында осы күнге дейін мәлім болған элементтердің барлығы кездеседі. Алайда кез келген тірі заттың құрамындағы қосылыстар негізінен төмендегі элементтерден тұрады:
С, О, Н, Р, К, Na, Mg, Mn, Zn, Fe, Си, Со т.б.
Концентрация мөлшеріне қарай олар үш топқа бөлінеді:
1) Негізгі элементтер(концентрация мөлшері 0,001 проценттен көп): көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт, калий, фосфор, кальций, магний, хлор, натрий, темір.
2) Микроэлементтер (концентрация мөлшері 0,001 проценттен 0,000001 процент аралығында): цинк, мыс, бор, марганец, ко¬бальт, молибден т.б.

1.Мецлер Д. Биохимия. Т.1-3. М., Мир, 1981
2.Сейтов З.С. Биологиялық химия. Алматы, Қайнар,1992ж.
3.Сеитов З.С. Биохимия. –Алматы: Агроуниверситет, 2000.
4.Кнорре Д.Г., Мызина С.Д. Биологическая химия: Учеб.для хим., биол.имед.спец.вузов.
3-е изд., испр.-М.: высш.шк., 1998
5. Ленинжер А. Биохимия, М., Мир, 1974

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
1. Тірі ағзалардың химиялық құрамы
2. Тірі жасушаның химиялық құрам ерекшелігі
3. Тiрi ағзадағы заттар алмасуының жалпы заңдылықтары.

Тірі ағзалардың ХИМИЯЛЫҚ ҚҰРАМЫ
Химиялық құрамы аса бай және алуан түрлі. Әртүрлі тірі ағзаның жасуша құрамында осы күнге дейін мәлім болған элементтердің барлығы кездеседі. Алайда кез келген тірі заттың құрамындағы қосылыстар негізінен төмендегі элементтерден тұрады:
С, О, Н, Р, К, Na, Mg, Mn, Zn, Fe, Си, Со т.б.
Концентрация мөлшеріне қарай олар үш топқа бөлінеді:
1) Негізгі элементтер (концентрация мөлшері 0,001 проценттен көп): көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт, калий, фосфор, кальций, магний, хлор, натрий, темір.
2) Микроэлементтер (концентрация мөлшері 0,001 проценттен 0,000001 процент аралығында): цинк, мыс, бор, марганец, ко - бальт, молибден т.б.
3) Ультрамикроэлементтер (концентрация мөлшері 0,000001 проценттен кем (төмен): сынап, күміс, алтын т.б. (1 кесте).
Кейбір элементтер тірі жеке мүшелер мен ұлпалардың ерекшелігіне, атқаратын қызметіне байланысты жинақталуы мүмкін. Мысалы, сүйекте кальций мен фосфор, қанда -- темір.
Егер тірі және тірі емес заттардың химиялық құрамын салыстырсақ, тірі ағза негізінен жеңіл элементтерден, ал тірі емес заттар ауыр элементтерден тұрады. Себебі тірі заттардың құрылымына қажет суда жақсы еритін газ тәрізді, сұйық және қатты қосылыстар үшін жеңіл элементтер ғана жарамды. Тірі заттың құрамына кіретін молекулаларды биомолекула деп атайды, демек олардың құрылымы және өзара әрекеттесуі тіршілік негізіне жататын процестерді қамтиды. Төмендегі-кестеде көрсетілген.

Адам ағзасындағы химиялық элементтердің мөлшері, %-пен
Элементтер
0
С
Н
N
Са
Р
К
S
С1
Na
Mo
Мөлшері, %
62,48
21,15
9,86
3,1
1,90
0,95
0,23
0,08
0,08
0.080
0,027

Элементтер
J
Ft
Fe
Zn
Br
Al
S
Cu
Мөлшері, %
0,014
0,009
0,005
0,003
0,002
0,001
0,001
0,0015

Tipi ағза жасушасының негізін қалайтын қосылыстар: белоктар, нуклеин қышқылдары, көмірсулар, липидтер (май және май тәрізді заттар), су, минералды тұздар.
Осы органикалық қосылыстардың алуан түрлі құрылымы мен қасиетін білу үшін олардың құрамына кіретін ең қарапайым органикалық заттардың кластарын бір-бірінен ажырата білу қажет.
Тірі жасушаның химиялық құрам ерекшелігі
(А.Гизе бойынша)

Химиялық заттар
Мөлшері, %-пен
Су
85
Белоктар
10
ДНК
0,4
РНК
0,7
Липидтер
2
Төменгі молекулалы органикалық заттар
0,4
Минералды заттар
1,5
А.М.Бутлеровтың химиялық құрылыс іліміне сүйене отырып, барлық органикалық қосылыстарды мына негізгі қасиеттеріне қарай
а) көміртегі атомдарының аралығындағы байланыс,
ә) көміртегі тізбегінің құрылысы, б) функционалды топтың түрі, т.б. бірнеше топқа бөлуге болады.
Көміртегі атомы басқа атомдармен және бір-бірімен жалпы элек-трондық жұп құрайды. Құрылым формуласындағы ковалентті байла - ныс сызықша арқылы белгіленеді. Алайда көміртегі атомдарының арасында дара байланыспен қатар қос байланыстар болады. Сондықтан органикалық қосылыстардағы көміртегі атомдарының ара - сында тек дара байланыс болса оларды қаныққан, ал көміртегі атомдарының арасында бір және бірнеше қос немесе үш байланыс болса қанықпаған деп аталады. Барлық органикалық қосылыстар көміртегі тізбегінің құрылысына қарай ациклды (ашық тізбекті) және циклды (тұйық тізбекті) болып бөлінеді. Ациклды немесе ашық тізбекті қосылыстар түзу тізбекті және тармақталған тізбекті болып бөлінеді, мысалы:

C C C C C C C C C C

C

Циклды немесе тұйық тізбекті қосылыстар тізбектері тек көміртегі атомдарынан тұратын карбоциклды және көміртегі атомдарымен басқа элементтердің де атомдары болатын гетероциклды болып бөлінеді
Мысалы:
C
C

\ \
C
C
C С
C
C
C C

C
C
C
C
C C
C
C

Гетероциклды
Органикалық қосылыстардың ең қарапайымы - көмірсутектер. Бір немесе бірнеше сутегі атомдарынан айырылып қалған көмірсутектердің қалдықтарын көмірсутек радикалдары дейді. Көмірсутектеріндсгі сутегі атомдарымен алмасқан басқа элементтердің атомдары мен атомдар тобы функционалды топтар деп аталады. Осындай функционалды топтарына сәйкес органикалық қосылыстар қасиеттері ұқсас белгілі бір кластар құрайды (төмендегі-кестеде көрсетілген).
Функционалды тон бойынаша органикалык қосылыстардың кластары

Функционалды топ
Топ атауы
Кластар аты
Формуласы
-ОН
О
-С
Н

С=O
O
-C
OH

-NH2

O

-C
NH2
Гидроксид

Карбонил

Карбоксил

Аминотоп

Амид огон
Көмірсутекер
Спирттер

Альдегидтер

Кетондар

Карбон
қышқылдары

Аминдер
Амидтер

Жай эфирлер

Күрделі
эфирлер
R- Н
O
O
R- ОН
H
H
R-C

R-C = 0
R1
O
R-C
OH

R- NH2
O
R-C
NH-R1

R - О - R1

О

R - С - О = R1

Тiрi ағзадағы заттар алмасуының жалпы заңдылықтары.
Барлық тiрi ағзаға тән белгi - зат ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.